Bài giảng điều dưỡng cơ bản i những nguyên lý điều dưỡng cơ bản GV vũ văn tiến

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI
BỘ MÔN GIẢI PHẪU HỌC
GV. VŨ VĂN TIẾN
GV. VŨ VĂN TIẾN
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong học sinh có thể :
1.Phân tích đƣợc các nguyên tắc điều dƣỡng cơ bản định
hƣớng cho nghề điều dƣỡng ở Việt Nam hiên nay.
2.Nêu nguồn gốc của các nguyên tắc điều dƣỡng cơ bản.
3.Ứng dụng các nguyên lý điều dƣỡng vào công tác điều
dƣỡng tại Việt Nam
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
ĐẠI CƢƠNG
Điều dƣỡng Việt Nam kế thừa những nguyên lý khoa
học điều dƣỡng đƣợc nghiên cứu một cách khoa học trên
thế giới và tạo cho mình những nguyên tắc cơ bản nhằm
định hƣớng cho việc thƣc hành CSNB.
Những nguyên tắc cơ bản đó đƣợc Bộ Y Tế ban hành
thông qua các quy chế, nghị định, thông tƣ…
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NHỮNG NGUYÊN TẮC
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN
1. Chăm sóc toàn diện ngƣời bệnh theo phân cấp chăm
sóc – nhằm đáp ứng các vấn đề (14 nhu cầu cơ bản )
của bệnh nhân với mục tiêu là ngƣời bệnh sớm giành lại
tính tự lập.
2. Tác động đến môi trƣờng để giúp đỡ ngƣời bệnh mau

chóng phục hồi.
3. Sử dụng quy trình điều dƣỡng để lập kế hoạch và thực
hành chăm sóc.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NGUYÊN TẮC CHĂM SÓC ĐD
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
Mục tiêu là ngƣời
bệnh sớm tự lập
Không
tự làm
đƣợc

14
Nhu cầu
cơ bản

Tuân thủ các biện
pháp kiểm soát
NTBV
Chăm sóc toàn diện
NB theo phân cấp CS
Sử dụng
Quy trình điều dƣỡng
NGUYÊN LÝ CHĂM SÓC TOÀN DIỆN
Năm 1960, ABDELLAH đề cập tới dịch vụ chăm sóc
toàn diện cho ngƣời bệnh để đáp ứng các nhu cầu về sinh
lý, tình cảm, trí tuệ, xã hội và các nhu cầu về tinh thần
của ngƣời bệnh và gia đình họ.

Năm 1997, Bộ Y tế ban hành quy chế chăm sóc toàn
diện bệnh nhân. Hiện nay đây cũng là mục tiêu phấn đấu
của ngành điều dƣỡng Việt Nam.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NGUYÊN LY PHÂN CẤP CHĂM SÓC
DOROTHY OREM chia BN thành 3 cấp độ chăm sóc:
 Chăm sóc hoàn toàn: Trên NB không có khả năng tự
chăm sóc, theo dõi và kiểm soát các hoạt động của mình
 Chăm sóc một phần: Trên NB cần hỗ trợ một phần để
đáp ứng các nhu cầu hằng ngày
 Chăm sóc hỗ trợ sự phát triển : Hƣớng dẫn, tƣ vấn,
GDSK trên NB cần học kiến thức để tự chăm sóc
Năm 1997 Bộ Y tế ban hành quy chế CSTD. Đồng thời
ban hành kèm 3 cấp độ chăm sóc bệnh nhân

GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
Đối tượng
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I

Cấp I
Bệnh
nặng, nguy kịch, hôn mê, suy hô hấp, suy
tuần
hoàn
. Bệnh phải nằm bất động, hoặc có một số yêu
cầu
đặc

biệt của chuyên khoa

Cấp II
Bệnh
không nguy kịch, hạn chế vận động và thay đổi
tƣ
thế
, Đang truyền dịch, truyền máu. Bệnh phải theo
dõi
chức
năng tuần hoàn, hô hấp, phục hồi chức năng

Cấp III
Bệnh
nhẹ, tự vận động, tự phục vụ
Yêu cầu
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I

Cấp I
Đ
D theo dõi và chăm sóc hoàn toàn và liên tục


Cấp II
Đ
D theo dõi và chăm sóc có sự hỗ trợ và cộng tác
của
NB

Cấp III
Ngƣời
bệnh tự chăm sóc là chính
Nội dung chăm sóc
GV. VŨ VĂN TIẾN

Cấp I
Chăm
sóc hoàn toàn từ A – Z tất cả các nhu cầu
của
bệnh
nhân
Thực
hiện y lệnh theo dõi

Cấp II
Chăm
sóc hỗ trợ 1 phần các nhu cầu bệnh nhân
không
tự
làm đƣợc
Thực
hiện y lệnh theo dõi

Cấp III
Hƣớng
dẫn, giáo dục ngƣời bệnh tự chăm sóc
là
chính

.Theo dõi sinh tồn thƣờng quy
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
Học thuyết môi trường
FLORENT NINGHTINGALE đã phát triển học thuyết
môi trƣờng của mình với các định hƣớng cụ thể sau :
 Không khí trong lành
 Ánh sáng – sự ấm áp của phòng bệnh
 Sự sạch sẽ nơi giường bệnh và phòng bệnh
 Sự yên tĩnh của buồng bệnh và bệnh viện
 Dinh dưỡng cho người bệnh đầy đủ
Hiện nay thực hiện các biện pháp kiểm soát NTBV là
dựa trên nguyên lý này.

GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
QUY TRÌNH ĐIỀU DƢỠNG
• Đây là KHOA HỌC VỀ CHĂM SÓC – Nó là công cụ để
chứng minh và khẳng định tính khoa học và tính chuyên
biệt của nghề nghiệp điều dƣỡng
• Đƣợc phát triển từ học thuyết khoa học giải quyết vấn
đề. Đƣợc nhiều chuyên viên ĐD thế giới đề cập, hoàn
chỉnh.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
CÁC HỌC THUYẾT
VỀ NHU CẦU CƠ BẢN CỦA CON NGƢỜI
GV. VŨ VĂN TIẾN
 Maslow chia nhu cầu cơ bản của con ngƣời thành 5 cấp
độ
 VIRGINIA HENDERSON đề cập đến 14 nhu cầu cơ

bản của con ngƣời.
 Tƣơng tự, ABDELLAH đƣa ra 21 vấn đề điều dƣỡng
đặt nền tảng cho việc chăm sóc.
 Điều dƣỡng Viet Nam hiện nay dựa trên 14 nhu cầu cơ
bản của Virginia Henderson để xác định khung nội dung
về thực hành điều dƣỡng.
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NHU CẦU CƠ BẢN CỦA
CON NGƢỜI THEO MASLOW
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
Nhu cầu
về sự tự
hoàn thiện
Nhu cầu về sự kính
mến và lòng tự trọng
Nhu cầu về quyền sở hữu
và tình cảm
Nhu cầu về an toàn và an ninh
Nhu cầu về thể chất và tâm lý
MỨC CAO
MỨC THẤP
Nguyên tắc chung
Nhu cầu ở mức độ thấp luôn tồn tại.
Những nhu cầu ở mức độ thấp đƣợc thỏa mãn thì con
ngƣời có khả năng chuyển lên những nhu cầu khác cao
hơn.
Tóm lại, các nhu cầu cơ bản càng đƣợc đáp ứng thì càng
tạo ra động lực sáng tạo và tự hoàn thiện ở mỗi con
ngƣời.

GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
CÁC NHU CẦU VỀ THỂ CHẤT
(Nhu cầu về sinh lý)
Bao gồm: oxy, thức ăn, thức uống,bài tiết, vận động,
ngủ, nghỉ ngơi…
Các nhu cầu này cần đƣợc đáp ứng tối thiểu để duy trì sự
sống.
Do vậy các nhu cầu này cần đƣợc ƣu tiên hàng đầu trong
chăm sóc.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
CÁC NHU CẦU VỀ AN TOÀN – AN NINH
(Đƣợc yên ổn)
Bao gồn các nhu cầu nhằm :
 Tránh được các nguy cơ đe dọa cuộc sống.
 Tránh được mọi lo lắng sợ hãi.
Nói tóm lại các nguy cơ tai biến, biến chứng có hể xảy ra
cho bệnh nhân cần đƣợc dự phòng, và một khi nó xảy ra
cần đƣợc phát hiên sớm và có những xử trí một cách
thông minh.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NHU CẦU VỀ TÌNH CẢM
Bao gồm các nhu cầu :
 Được sở hữu tình cảm
 Được yêu thương
Nói tóm lại con ngƣời cần đƣợc trao – nhận tình cảm để
duy trì cảm giác mình là thành viên trong gia đình, trong
cộng đồng, xã hội… nếu không sẽ cảm giác vô vọng, lạc

lõng, buồn tẻ…
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NHU CẦU
ĐƢỢC QUÝ TRỌNG, TÔN TRỌNG
Bao gồm các nhu cầu :
 Được người khác chấp nhận.
 Được người khác tôn trọng.
 Được tự trọng.
Nói tóm lại con ngƣời cần đƣợc tôn trọng để duy trì lòng
tự tin và tính độc lập, có nhƣ vậy mới tránh đƣợc cảm
giác bị cô độc và tự ti.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
NHU CẦU TỰ HOÀN THIỆN
Nhu cầu tự hoàn thiện tức là nhu cầu tự hoạt động để
hoàn thiện.
Đây là nhu cầu cao nhất trong hệ thống phân loại
Maslow, nó chỉ xuất hiện một khi các nhu cầu dƣới nó
đƣợc đáp ứng trong những chừng mực nhất định.
Theo Maslow chỉ có 1% dân số trưởng thành đã từng
đạt đến mức độ tự hoạt động.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
MỐI LIÊN HỆ GIỮA NHU CẦU
VÀ CÔNG TÁC ĐIỀU DƢỠNG
Ngƣời khỏe mạnh tự đáp ứng đƣợc nhu cầu hàng ngày
cho mình.
Ngƣời bệnh có thể chỉ tự đáp ứng đƣợc một phần hoặc
phải hoàn toàn phụ thuộc vào ngƣời khác trong đáp ứng

các nhu cầu.
Thiên chức nghề nghiệp của ngƣời điều dƣỡng là giúp
ngƣời bệnh đáp ứng đƣợc nhu cầu hàng ngày của họ
(VIRGINIA HENDERSON)
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
MỐI LIÊN HỆ GIỮA NHU CẦU
VÀ CÔNG TÁC ĐIỀU DƢỠNG
Chính vì vậy mà Henderson đã cụ thể hóa 14 nhu cầu cơ
bản của con ngƣời.
Thực chất 14 nhu cầu cơ bản của con ngƣời cũng chính
là sự cụ thể hóa 5 bậc thang nhu cầu của Maslow.
Trên thực tế, chún ta cũng phải thừa nhận một sự thật là
không phải tất cả các vấn đề của bệnh nhân đều có thể
đƣợc ngƣời ĐD giải quyết đƣợc một cách rốt ráo, mà
cũng có những vấn đề chúng ta không thể giải quyết nổi.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
14 NHU CẦU CƠ BẢN CỦA CON NGƢỜI
1. Thở bình thường.
2. Ăn uống đủ.
3. Bài tiết dễ dàng.
4. Vận động và tư thế phù hợp.
5. Duy trì nhiệt độ cơ thể.
6. Vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
7. Mặc quần áo thích hợp.
GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I
14 NHU CẦU CƠ BẢN CỦA CON NGƢỜI
8. Ngủ và nghỉ ngơi thỏa đáng.

9. Tránh được nguy hiểm.
10. Được giao tiếp.
11. Được tôn trọng tín ngưỡng.
12. Được làm việc.
13. Vui chơi và giải trí thỏa đáng.
14. Học tập và thỏa mãn sự ham hiểu biết.

GV. VŨ VĂN TIẾN
ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I