Một số giải pháp quản lí hoạt động dạy học môn toán chương trình phân ban ở các trường thpt công lập huyện triệu sơn, tỉnh thanh hóa

1

Bộ giáo dục và đào tạo
Tr-ờng đại học vinh

Lê xuân anh

Một số giải pháp quản lí
hoạt động dạy học môn toán ch-ơng trình
phân ban ở các tr-ờng thpt công lập
huyện triệu sơn, tỉnh thanh hoá

Luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục
Chuyên nghành: quản lí giáo dục
MÃ số: 60.14.05
Ng-ời h-ớng dÉn : pgs. Ts. Đinh Xu©n KhoA


2

Vinh 2009

Lời cảm ơn

Tác giả xin chân thành cảm ơn tr-ờng Đại học Vinh, khoa đào tạo sau
đại học, các thầy, cô giáo và đội ngũ cán bộ quản lí các tr-ờng THPT huyện
Triệu Sơn, Phòng giáo dục và đào tạo huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hoá, đÃ
cung cấp tài liệu, đóng góp các ý kiến quí báu, tạo điều kiện cho việc nghiên
cứu và hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đinh Xuân
Khoa, ng-ời h-ớng dẫn khoa học đà tận tình bồi d-ỡng kiến thức, ph-ơng

pháp nghiên cứu, trực tiếp giúp tác giả hoàn thành luận văn .Tác giả nào cũng
mong muốn luận văn của mình có giá trị về mặt khoa học, song do thời gian
và khả năng của bản thân có hạn cho nên không tránh khỏi những thiếu sót,
tác giả mong nhận đ-ợc các ý kiến đóng góp, trao đổi của các thầy, cô giáo và
đồng nghiệp gần xa để luận văn đ-ợc hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
Triệu Sơn, tháng 11 năm 2009
Lê Xuân Anh


3

Mục lục
Trang
Phần mở đầu
1.Lí do chọn đề tài........5
2.Mục đích nghiên cứu.............8
3.Khách thể và đối t-ợng nghiên cứu...............8
4.Giả thuyết khoa học.......8
5.Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu..........8
6.Ph-ơng pháp nghiên cứu.. .....8
7.Đóng góp của đề tài...........9
Nội dung nghiên cứu
Ch-ơng 1. Cơ sở lí luận của vấn đề nghiên cứu
1.1.Lịch sử vấn đề nghiên cứu........10
1.2.Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài......11
1.2.1.Khái niệm giải pháp...... 11
1.2.2. Khái niệm quản lí..... 11
1.2.3.Chức năng quản lí......13
1.2.4.Khái niệm quản lí giáo dục, quản lí tr-ờng học, quản lí dạy học môn

Toán....................17
1.2.5. Khái niệm giải pháp quản lí.20
1.2.6. Khái niệm hoạt động........20
1.2.7. Khái niệm hoạt động dạy- học, hoạt động dạy học môn Toán ở tr-ờng
THPT.......................20
1.3. Khái quát về mục tiêu, ch-ơng trình đổi mới giáo dục phổ thông...23


4

1.3.1. Đổi mới ch-ơng trình giáo dục phổ thông........23
1.3.2. Đổi mới ch-ơng trình giáo dục THPT......24
1.3.3. Ch-ơng trình cấp THPT........25
1.4. Môn Toán trong ch-ơng trình giáo dục THPT.27
1.4.1.Vị trí, vai trò môn Toán trong tr-ờng phổ thông...27
1.4.2.Mục tiêu dạy học môn Toán......27
1.4.3. Kế hoạch dạy học môn Toán...29
Ch-ơng 2. Cơ sở thực tiễn của vấn đề nghiên cứu
2.1. Khái quát về các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xà hội, giáo dục của địa
ph-ơng........34
2.1.1 Đặc điểm về tự nhiên, dân c-.34
2.1.2. Kinh tế, xà hội.......34
2.1.3. Giáo dục........35
2.2. Thực trạng công tác quản lí hoạt động dạy môn Toán ch-ơng trình phân
ban ở các tr-ờng THPT Công lập trong huyện....40
2.2.1. Đội ngũ cán bộ quản lí các tr-ờng THPT Công lập huyện Triệu
Sơn..........40
2.2.2. Đội ngũ giáo viên dạy toán ở các tr-ờng THPT Công lập....41
2.2.3. Chất l-ợng học môn Toán của học sinh..... . 44
2.2.4.Thực trạng nghiên cứu, tự học, tự bồi d-ỡng môn Toán của giáo

viên..................................................................................................................45
2.2.5. Thực trạng quản lí hoạt động giảng dạy môn Toán của giáo viên49
2.2.6. Thực trạng quản lí hoạt động học môn Toán của học sinh.......58
2.2.7. Thực trạng quản lí hoạt động của các tổ chuyên môn Toán.60
Ch-ơng 3. Một số giải pháp
3.1. Cơ sở xây dựng giải pháp.....62
3.2. Các giải pháp........62


5

3.2.1. Nhóm giải pháp quản lí hoạt động dạy của giáo viên.....62

3.2.1.1.Tổ chức, quản lí việc thực hiện mục tiêu, nội dung, ch-ơng trình dạy
học môn Toán.....62
3.2.1.2 Tổ chức quản lí giờ dạy trên lớp của giáo viên.......64
3.2.2. Giải pháp quản lí đổi mới ph-ơng pháp dạy học môn Toán.68
3.2.3.Nhóm giải pháp quản lí hoạt động học toán của học sinh....79
3.2.3.1.Quản lí động cơ học toán của học sinh.......79
3.2.3.2.Quản lí việc h-ớng dẫn học sinh ph-ơng pháp học toán ở tr-êng
THPT………………………………………………………… ………...…..81
3.2.3.3. Qu¶n lÝ viƯc tù häc cđa häc sinh……………...…… ......82
3.2.3.4. Tăng c-ờng ngoại khoá toán học, bồi d-ỡng học sinh giỏi, phụ đạo
học sinh yếu ......84
3.2.4. Giải pháp nâng cao và phát huy vai trò của tổ chuyên môn phục vụ cho
việc dạy và học môn Toán .....86
3.2.5. Giải pháp tăng c-ờng các điều kiện đảm bảo nâng cao hiệu quả quản lí
hoạt động dạy và học môn Toán.....88
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các giải pháp.95
Kết luận và kiến nghị......98

Tài liệu tham khảo....101


6


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

7

Bảng chữ cái viết tắt trong luận văn này

1. CĐ :

Cao đẳng

2. CSVC :

Cơ sở vật chất

3. Đh :

Đại học

4. ĐHSP :

Đại học s- phạm

5. GD&ĐT :

Giáo dục và Đào tạo

6. GV

Giáo viên

:

7. HĐ :

Hoạt động

8. HS :

Học sinh

9. MT :

Môi tr-ờng

10. NXB:

Nhà xuất bản

11. ND :

Nội dung

12. PP :

Ph-ơng pháp

13. QL :

Quản lí

14. THCS :

Trung học cơ së

15. THPT :

Trung häc phỉ th«ng

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

8

Mở đầu

1. Lí do chọn đề tài :
Trong thời đại ngày nay khi thế giới đang b-ớc vào nền kinh tế tri thức,
quốc gia nào đội ngũ ng-ời lao động có trình độ cao, lành nghề thì quốc gia
đó sẽ chiến thắng trong cuộc cạnh tranh đầy khốc liệt của nền kinh tế thị
tr-ờng, bởi vì đội ngũ ng-ời lao động có tay nghề cao thì sẽ tạo ra những sản
phẩm hàng hoá chất l-ợng tốt, giá thành rẻ, giàu hàm l-ợng tri thức, các sản
phẩm này sẽ đ-ợc thị tr-ờng chấp nhận.Trong khi đó trình độ nguồn nhân lực

phụ thuộc phần lớn vào giáo dục và đào tạo. Chính vì vậy nhiều quốc gia coi
giáo dục là quốc sách hàng đầu. Tại phiên họp tiểu ban giáo dục của
UNESCO lần thứ 27 đà nhấn mạnh vai trò của giáo dục là chìa khoá tiến tới
thế giới tốt đẹp hơn, vai trò của giáo dục là phát triển nâng cao tiềm năng con
ng-ời. Giáo dục là đòn bẩy mạnh mẽ nhất mà chúng ta cần có để tiến vào
tương lai[16,Tr270]
Việt Nam, từ xa x-a dân tộc ta đà coi trọng sự học, Văn miếu quốc tử giám,
tr-ờng Đại học đầu tiên của n-ớc ta, ông cha ta đà ghi Hiền tài là nguyên
khí quốc gia, nguyên khí mạnh thì quốc gia hưng thịnh(bia đầu tiên thời Lê
Thái Tông- năm 1442) [ 31]. Trong mùa khai tr-ờng năm 1945 Bác Hồ đÃ
viết thư căn dặn các cháu học sinh Dân tộc việt nam có thể có thể b-ớc tới
đài vinh quang để sánh vai với các c-ờng quốc năm châu đ-ợc hay không,
chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu. Sau cách mạng
tháng tám năm 1945, chính quyền cách mạng non trẻ của chúng ta ở thế ngàn
cân treo sợi tóc thù trong, giặc ngoài, hai triệu đồng bào ta chết đói, giữa lúc
khó khăn nh- vậy nh-ng Bác Hồ đà đề ra phong trào diệt giặc dốt và đÃ
đ-ợc nhân dân h-ởng ứng nhiệt liệt, Bác đà coi giặc dốt nguy hiểm ngang
với giặc ngoại xâm, giặc đói lúc bấy giờ, phong trào bình dân học vụ lúc đó

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

9

đà giúp cho số đông ng-ời việt nam chúng ta biết chữ quốc ngữ, giúp ích cho
công cuộc chống ngoại xâm khi đó và sau này.
Trong văn kiện đại hội đảng toàn quốc lần thứ IX đà nêu Phát triển
Giáo dục - đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự

nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất n-ớc, là điều kiện để phát huy
nguồn lực con ng-ời, yếu tố cơ bản để phát triển xà hội, tăng tr-ởng kinh tế
nhanh và bền vững [9].
Trong giáo dục và đào tạo thì đội ngũ nhà giáo đóng vai trò quan trọng
bậc nhất, luật giáo dục năm 2005 đà nêu Nhà giáo giữ vai trò quyết định
trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục [24]. Chính vì thế việc đào tạo, bồi
d-ỡng đội ngũ nhà giáo đảm bảo chất l-ợng là điều Đảng ta rất quan tâm,
trong chỉ thị số 40/CT TƯ của Ban bí thư trung ương đảng đà nêu mục tiêu
của chiến l-ợc phát triển giáo dục và đào tạo là xây dựng đội ngũ nhà giáo,
cán bộ quản lí giáo dục đ-ợc chuẩn hoá, đảm bảo chất l-ợng, đủ số l-ợng,
đồng bộ về cơ cấu[11].
Ngày nay, trong thời đại bùng nổ thông tin, l-ợng tri thức của nhân loại
cứ bốn năm lại tăng lên gấp đôi, ng-ời lao động ở bất cứ nghề nào không cập
nhật tri thức nghề nghiệp sẽ lạc hậu, không đáp ứng đ-ợc yêu cầu của nghề
nghiệp. Nghề dạy học cũng nằm trong thông lệ đó, mặt khác nghề dạy học có
nhiệm vụ phải cung cấp cho thế hệ trẻ hệ thống tri thức vừa cơ bản, vừa mang
tính hiện đại, vì vậy giáo viên phải luôn luôn cập nhật tri thức, tự đổi mới
chính mình mới đáp ứng đ-ợc yêu cầu của xà hội. Khi còn ngồi trên ghế nhà
tr-ờng s- phạm l-ợng tri thức đó đ-ợc nhà tr-ờng cung cấp, nh-ng khi ra
nghề đi dạy học thì công tác quản lí hoạt động dạy học của nhà tr-ờng là con
đ-ờng quan trọng để định h-ớng và giúp giáo viên tiếp cận tri thức mới, nâng
cao trình độ.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

10

Dạy- học là hoạt động đặc tr-ng của hoạt động giáo dục trong nhà
tr-ờng, nâng cao hiệu quả giáo dục tức là nâng cao hiệu quả hoạt động dạy
học, nâng cao hiệu quả quản lí giáo dục đồng nghĩa với việc nâng cao hiệu
quả quản lí hoạt động dạy học. Quản lí dạy học có hiệu quả là tiền đề và có
vai trò quyết định hiệu quả hoạt động dạy- học.
Từ năm học 2006 2007 Bộ giáo dục và đào tạo đà tiến hành ch-ơng
trình thay sách giáo khoa môn Toán THPT, nhiều kiến thức mới đựợc đ-a vào
ch-ơng trình, ch-ơng trình sách giáo khoa mới đòi hỏi giáo viên phải đổi mới
ph-ơng pháp giảng dạy theo h-ớng phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo
nâng cao khả năng tự học, kĩ năng vận dụng vào thực tiễn của học sinh. Vì
vậy đòi hỏi việc quản lí hoạt động dạy học môn Toán phải có những giải
pháp hiệu quả, phù hợp với ch-ơng trình mới.
Đến nay sau ba năm thực hiện ch-ơng trình, sách giáo khoa mới các
nhà tr-ờng, cán bộ quản lí cần phải có những công trình nghiên cứu để đánh
giá đầy đủ những việc đà làm đ-ợc, ch-a làm đ-ợc và nguyên nhân của nó
trong việc thực hiện ch-ơng trình, sách giáo khoa mới, trên cơ sở đó rút ra
những bài học kinh nghiệm, để tìm ra h-ớng đi đúng, hiệu quả trong việc thực
hiện ch-ơng trình phân ban trong thời gian sắp tới
Việc quản lí dạy học môn Toán ở các tr-ờng THPT Công lập trong huyện
nhà, trong những năm gần đây đà có nhiều tiến bộ, giúp giáo viên nghiên cứu
và nắm vững ch-ơng trình sách giáo khoa mới, đổi mới ph-ơng pháp giảng
dạy theo h-ớng phát huy tính tích cực, chủ động của ng-ời học, chính vì vậy
chất l-ợng giáo dục ngày càng đ-ợc nâng lên, đáp ứng đ-ợc yêu cầu của
giảng dạy ch-ơng trình phân ban.Tuy vậy vẫn còn có những bất cập cần phải
khắc phục đó lµ:

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

11

- Vẫn còn hiện t-ợng quản lí theo kinh nghiệm cá nhân của ng-ời làm công
tác quản lí, hoặc quản lí một cách máy móc theo các văn bản pháp qui của
nghành giáo dục, ch-a xây dựng đ-ợc cơ sở lí luận, khoa học cho việc quản lí.
- Tình trạng dạy học theo lối nặng về thuyết trình, truyền đạt một chiều, ít chú ý
đến phát triển t- duy, năng lực chủ động, sáng tạo, tự học của ng-ời học vẫn còn.
Chính vì những lí do trên đây bản thân đà chọn đề tài nghiên cứu là
Một số giải pháp quản lí hoạt động dạy học môn Toán ở các tr-ờng THPT
Công lập huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hoá.
2. Mục đích nghiên cứu:
Nhằm nâng cao chất l-ợng giảng dạy môn Toán, đáp ứng yêu cầu giảng
dạy ch-ơng trình mới của sách giáo khoa môn Toán.
3. Khách thể và đối t-ợng nghiên cứu
Khách thể : công tác quản lí dạy, học môn Toán ở các tr-ờng THPT Công lập
huyện Triệu Sơn.
Đối t-ợng : một số giải pháp quản lí dạy học môn Toán ở các tr-ờng THPT
Công lập huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hoá.
4.Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng đ-ợc các giải pháp có tính khả thi thì sẽ góp phần nâng cao
chất l-ợng giảng dạy môn Toán ở các tr-ờng THPT Công lập trong huyện.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ
- Xây dựng cơ sở lí luận của vấn đề nghiên cứu: các giải pháp quản lí họat
động dạy học môn Toán ở các tr-ờng THPT Công lập huyện Triệu Sơn.
- Đánh giá thực trạng quản lí hoạt động dạy học môn Toán.
- Xây dựng các giải pháp quản lí dạy học môn Toán ở huyện Triệu Sơn tr-ớc yêu
cầu đổi mới ch-ơng trình nội dung sách giáo khoa THPT trong giai đoạn hiện nay.
5.2. Phạm vi nghiên cứu

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

12

Việc khảo sát và thể nghiệm chỉ tiến hành trên 4 tr-ờng THPT Công lập
huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hoá.
6. Ph-ơng pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm ph-ơng pháp nghiên cứu lí luận: tìm hiểu, phân tích, tổng hợp các
văn bản của đảng, nhà n-ớc, của nghành về giáo dục, các tài liệu khoa học
liên quan đến đề tài.
6.2. Nhóm ph-ơng pháp nghiên cứu thực tiễn: khảo sát thực trạng trình độ
đào tạo, tuổi đời, tuổi nghề, chất l-ợng dạy học của đội ngũ giáo viên môn
Toán và cán bộ quản lí, chất l-ợng đạo đức, văn hoá của học sinh, tổng kết
kinh nghiệm tổ chức quản lí dạy học môn Toán lấy ý kiến chuyên gia và các
đối t-ợng có liên quan.
6.3. Ph-ơng pháp thống kê toán học: thống kê các số liệu và phân tích các số
liệu
7. Đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá cơ sở lí luận quản lí dạy học môn Toán của các tr-ờng THPT
Công lập .
- Làm rõ thực trạng quản lí hoạt động dạy học môn Toán ở các tr-ờng THPT
Công lập huyện Triệu Sơn.
- Đề xuất các giải pháp nâng cao chất l-ợng quản lí hoạt động dạy học môn
Toán THPT ở huyện Triệu Sơn, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới ch-ơng trình
giáo dục phổ thông.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

13

Phần nội dung

Ch-ơng 1. Cơ sở lí luận của vấn đề nghiên cứu
1.1.Lịch sử vấn đề nghiên cứu:
Giáo dục- đào tạo là lĩnh vực quan trọng của đời sống xà hội. Đặc biệt
trong thời đại ngày nay, thời đại của nền kinh tế tri thức, vai trò của giáo dục
càng quan trọng hơn đối với sự phát triển của mỗi quốc gia, để cho giáo dục
phát triển, đòi hỏi phải có sự quản lí t-ơng xứng, phù hợp với sự phát triển của
giáo dục và đào tạo. ĐÃ có nhiều công trình nghiên cứu về quản lí giáo dục
trong và ngoài n-ớc, quan điểm hiệu quả, quan điểm kết quả ra đời vào vào
đầu những năm 20, quan điểm đáp ứng ra đời vào những năm 60, quan điểm
phù hợp ra đời vào những năm 70 của nền giáo dục phương tây
Song song với những công trình nghiên cứu có tính chất tổng quan về
quản lí giáo dục thì các công trình nghiên cứu về nhà tr-ờng, quản lí nhà
tr-ờng có ý nghĩa thiết thực. Vì nhà tr-ờng đ-ợc thừa nhận rộng rÃi nh- một
thiết chế chuyên biệt của xà hội, để giáo dục thế hệ trẻ trở thành những công
dân có ích của xà hội.
Trong việc quản lí nhà tr-ờng thì quản lí quá trình dạy học, quản lí chất
l-ợng dạy học là một bộ phận cấu thành chủ yếu của toàn bộ hệ thống quản lí
quá trình giáo dục - đào tạo. Vì nói đến nhà tr-ờng tr-ớc hết là nói đến dạy
học, từ lâu đà có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này. Các nhà nghiên
cứu về quản lí giáo dục Xô Viết trước đây cho rằng kết quả toàn bộ hoạt
động nhà tr-ờng phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lí công

tác hoạt động của đội ngũ giáo viên.
ở Việt Nam, những công trình nghiên cứu về nhà tr-ờng nói chung và
quản lí hoạt động dạy học nói riêng nh- các tác giả: Nguyễn Ngọc Quang,
Phạm Viết V-ợng, Nguyễn Văn Lê, Hà Sỹ Hồ, Lê Tuấn , tác giả Hà Sỹ Hồ,

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

14

Lª Tn cho r»ng “trong viƯc thùc hiƯn mục tiêu đào tạo, việc quản lí dạy học
là nhiệm vụ trung tâm của nhà trường.
Các công trình nghiên cứu trên có tầm vóc quy mô về giá trị về lí luận
và thực tiễn đà đ-ợc áp dụng rộng rÃi và mang lại hiệu quả nhất định trong
quản lí giáo dục, quản lí nhà tr-ờng, song phần lớn các công trình đó đi sâu
vào nghiên cứu lí luận và có tính chất tổng quan về quản lí giáo dục, quản lí
nhà tr-ờng, còn biện pháp cụ thể quản lí hoạt động dạy học các bộ môn khoa
học cơ bản trong đó có môn Toán ở một địa ph-ơng nào đó ít đ-ợc đề cập
đến. Vì vậy nghiên cứu một cách khoa học, hệ thống việc quản lí hoạt động
dạy học các bộ môn khoa học cơ bản trong đó có bộ môn Toán ở các tr-ờng
THPT là một yêu cầu hết sức cần thiết.
Dạng đề tài Một số giải pháp quản lí hoạt động dạy học môn Toán đÃ
có một số tác giả nghiên cứu áp dụng cho một số địa ph-ơng khác, nh-ng
ch-a có đề tài nào dạng này nghiên cứu, ứng dụng tại huyện Triệu Sơn, tác
giả là ng-ời đầu tiên nghiên cứu đề tài này tại huyện nhà.
1.2.Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.2.1 Khái niệm giải pháp:
Giải pháp: Theo định nghĩa từ điển tiếng việt Giải pháp là ph-ơng

pháp giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó [23] giải pháp th-ờng mang ý
nghĩa tình thế để giải quyết một nhiệm vụ, một chiến l-ợc, một mâu thuẫn
nằm ở phạm vi t-ơng đối lớn.
1.2.2. Khái niệm quản lí
Quản lí là một loại hình hoạt động có đối t-ợng, có chủ đích, có tổ
chức điều khiển nhằm đạt mục đích nhất định. Quản lí là một thuộc tính tồn
tại khách quan vốn cã trong nh÷ng hƯ thèng cã tỉ chøc cđa con ng-ời, nó
luôn đặt trong mối quan hệ qua lại giữa chủ thể và khách thể, sự tác động của
môi tr-ờng.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

15

Quản lí ra đời cùng với sự xuất hiện của hợp tác và phân công lao động.
Năm 1776, nhà kinh tế học kinh điển A DAM SMITH, xuất bản tác phẩm sự
thịnh vượng của các quốc gia đà phân tích vấn đề hợp tác và phân công lao
động bằng câu truyện rất thuyết phục: hợp tác sản xuất đinh ghim qua phân
công lao động, mỗi ng-ời phụ trách một thao tác, thì năng suất có thể đạt tới
48.000 đinh ghim mỗi ngày, nếu làm riêng lẻ mỗi ng-ời chỉ đ-ợc vài chuc cái
mỗi ngày, năng suất đà tăng từ 2400% trở lên.
Do lợi ích lớn lao của quản lí, từ năm 1950 đà xuất hiện nhiều công
trình nghiên cứu với nhiều cách tiếp cận khác nhau để giải thích về bản chất,
về lí luận, về các khái niệm và các kĩ thuật làm cơ sở cho thực hành quản lí.
Trên những cách tiếp cận khác nhau, các nhà nghiên cứu về quản lí đÃ
đ-a ra một số định nghĩa nh- sau:
- Theo từ điển tiếng việt quản lí có 2 nghĩa: (1) tổ chức và điều khiển các hoạt

động theo yêu cầu nhất định.(2) trông coi và giữ gìn theo những yêu cầu nhất
định.[23;tr789].
- Quản lí là hoạt động có tác động qua lại giữa hệ thống và môi trường, do
đó quản lí đ-ợc hiểu là bảo đảm hoạt động của hệ thống trong điều kiện có sự
biến đổi liên tục của hệ thống và môi tr-ờng, là chuyển hệ thống tới trạng thái
mới thích ứng với những những hoàn cảnh mới [33; tr16 ].
- Quản lí là hoạch định, tổ chức, bố trí nhân sự, lÃnh đạo và kiểm soát công
việc, những nỗ lực của con ng-ời nhằm đạt đ-ợc những mục tiêu đà đặt ra.
- Quản lí là vận dụng khai thác các nguồn lực tài nguyên (hiệu lực và tiềm
năng) kể cả tài nguyên con ng-ời, để đạt đến những kết quả kì vọng.
Nh- vậy ta cã thĨ hiĨu qu¶n lÝ nh- sau:
- Qu¶n lÝ ®-ỵc thùc hiƯn trong mét tỉ chøc hay mét nhãm xà hội.
- Quản lí gồm những công việc chỉ huy và tạo điều kiện cho những ng-ời
khác thực hiện công việc và đạt đ-ợc mục đích của nhóm.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

16

- Quản lí vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật, nó mang tính khoa học
vì các hoạt động quản lí có tính tổ chức, có định h-ớng dựa trên những qui
luật, những nguyên tắc và những ph-ơng pháp hoạt động cụ thể, mặt khác
cũng mang tính nghệ thuật, vì nó vận dụng một cách sáng tạo trên những điều
kiện cụ thể trong sự kết hợp và tác động nhiều mặt của các yếu tố khác nhau
trong đời sống xà hội. Vì vậy vận dụng lí thuyết quản lí vào công việc phải
linh hoạt, sáng tạo.
- Chủ thể quản lí (ng-ời quản lí) và khách thể quản lí (ng-ời bị quản lí) có sự

tác động t-ơng hỗ với nhau. Chủ thể tạo ra các tác động quản lí, còn khách
thể quản lí thì tạo ra vật chất và tinh thần có giá trị sử dụng trực tiếp đáp ứng
nhu cầu của con ng-ời, thoả mÃn mục đích quản lí của chủ thể.
1.2.3. Chức năng quản lí
Quản lí có bốn chức năng cơ bản là: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo,
kiểm tra, cùng với hai yếu tố khác là thông tin và quyết định.
Sơ đồ của chu trình quản lí

Lập kế hoạch

Thông tin

Kiểm tra

Tổ chức

Chỉ đạo
1.2.3.1. Lập kế hoạch:
Là chức năng đầu tiên đ-ợc các nhà nghiên cứu đề cập đến nhiều nhất.
Lập kế hoạch là căn cứ vào thực tế của tổ chức vào nhiệm vụ đ-ợc giao mà
tìm ra con đ-ờng thực hiện theo từng giai đoạn, từng mục tiêu để h-ớng tới
đạt mục đích. Kế hoạch là dự báo tr-ớc công việc và kết quả. Lập kế hoạch là

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

17

hoạt động quan trọng của nhà quản lí để định h-ớng cho đơn vị đi vào nề nếp
và hiệu quả.
Theo PGS.TS.Trần Hữu Cát (Đại học Vinh) Kế hoạch hoá được hiểu
một cách khái quát là xây dựng các kế hoạch phát triển kinh tế xà hội cho
từng giai đoạn, với các mục tiêu, tiêu chí cụ thể. Nói cách khác, kế hoạch hoá
là văn bản ghi nhận các chỉ tiêu phấn đấu, chỉ tiêu ấy khi đ-ợc thông qua trở
thành văn bản mang tính pháp qui và bắt buộc các tổ chức, các nghành, các
cấp phải tìm mọi biƯn ph¸p thùc hiƯn’’ [8;Tr 112 ].
Theo tiÕn sÜ Bïi Văn Quân (Đại học sư phạm Hà Nội) kế hoạch là chi
tiết của một công việc dự kiến trong t-ơng lai với đầy đủ các yếu tố cấu trúc
nh- mục tiêu - điều kiện - chương trình. Kế hoạch đ-ợc diễn đạt d-ới dạng
ngôn ngữ nói hoặc viết là cơ bản. Lập kế hoạch là một quá trình hoạt động,
đó là quá trình chuẩn bị ứng phó với những thay đổi và tính không chắc chắn
của môi tr-ờng bằng cách ổn định tr-ớc những công việc cần tiến hành trong
tương lai [Bài giảng lớp thạc sỉ quản lí giáo dục 2005].
Việc lập kế hoạch phải trải qua sáu b-ớc: xác định mục tiêu - xác định các
ph-ơng án - quyết định chọn các ph-ơng án phù hợp - xây dựng một ph-ơng
án phụ trợ - l-ợng hoá các chỉ tiêu, các nội dung công việc, l-ợng hoá sức
ng-ời, sức của - ra kế hoạch và tổ chức thực hiện.
Kế họach có tầm quan trọng đặc biệt trong chức năng quản lí và có vai trò
quan trọng để duy trì sự ổn định của một tổ chức. Kế hoạch giúp nhà quản lí hình
dung tr-ớc công việc, tr-ờng hợp rủi ro, tạo điều kiện để nhà quản lí kiểm tra. Kế
hoạch còn tạo cho ng-ời bị quản lí nắm đ-ợc công việc, quyền hạn, trách nhiệm
và chủ động tác nghiệp theo định h-ớng để hoàn thành công việc.
Có kế họach dài hạn, ngắn hạn, qui mô kế hoạch có thể rộng, có thể
hẹp nh-ng xây dựng kế hoạch phải bảo đảm đủ ba nội dung cơ bản sau:
- Xác định rõ mơc tiªu.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

18

- Xác đinh rõ nguồn nhân lực, tài lực thực hiện.
- Xác định rõ ch-ơng trình hành động.
Một kế hoạch khoa học đầy đủ và thực thi có ý nghĩa quan trọng để
biến mục tiêu lí t-ởng thành hiện thực.
1.2.3.2.Tổ chức
Tổ chức là chức năng cơ bản của quản lí, theo PGS.TS.Trần Hữu Cát
(ĐH Vinh) Tổ chức là hoạt động quản lí phối hợp giữa các hệ thống lÃnh đạo
và bị lÃnh đạo [8; Tr 114].
Theo GS.TS. Nguyễn quang Uẩn (ĐHSP Hà Nội) lâu nay ng-ời ta hiểu
tổ chức là xây dựng bộ máy, thực chất tổ chức là xây dựng cơ cấu bộ máy và
tổ chức vận hành bộ máy (tổ chức thực hiện).
Chức năng tổ chức trong quản lí gồm ba nội dung chính sau:
- Xây dựng cơ cấu tổ chức hay bộ máy tổ chức trong đơn vị quản lí (hệ thống
chức danh các đơn vị cơ sở).
- Xây dựng cơ chế vận hành bộ máy: xác định rõ các mối quan hệ trong đơn
vị và trong hoạt động quản lí để phối hợp điều hành phù hợp với đối t-ợng và
sự t-ơng tác của các mối quan hệ tạo cho bộ máy vận hành ổn định, thông
suốt và hiệu quả.
- Tổ chức công việc theo một trình tự hợp lí, không bỏ sót việc, phối hợp các
công việc nhịp nhàng, không bị chồng chéo, triệt tiêu lẫn nhau nhằm tạo năng
suất cao.
Chức năng tổ chức đóng vai tò quan trọng, Lê Nin đà từng nói cho tôi
một hòn đá tảng, tôi bẩy cả thế giới này lên. Hòn đá tảng đó chính là tổ
chức. Muốn quản lí tốt ngoài tài thuyết phục ng-ời lÃnh đạo phải biết tổ
chức thực hiện công việc, mọi kế hoạch tốt nhất cũng đều có thể bị phá vỡ tan

tành do việc thực hiện vụng về và đần độn [34].
1.2.3.3. Chỉ đạo

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

19

Là ph-ơng thức hoạt động của chủ thể quản lí nhằm điều hành bộ máy
của tổ chức vận hành theo đúng mục tiêu đà định. Về thực chất chỉ đạo là xác
lập quyền chỉ huy của ng-ời quản lí can thiệp vào quá trình quản lí để huy
động các lực l-ợng vào thực hiện kế hoạch bảo đảm cho tổ chức hoạt động ổn
định, trật tự đạt mục đích.
Chỉ đạo gồm các nội dung sau:
- Chỉ huy, ra lệnh để các bộ phận vận hành đúng kế hoạch đề ra theo ch-ơng
trình cụ thể.
- Động viên khuyến khích những ng-ời tốt, việc tốt, kịp thời nhắc nhở ngăn
chặn những tiêu cực.
- Bổ sung những vấn đề phát sinh trong khi thực hiện kế hoạch điều chỉnh lại
kế hoạch nếu chệch mục tiêu.
Yêu cầu của chỉ đạo phải sâu sát, nhạy bén, kịp thời.
1.2.3.4. Kiểm tra
Kiểm tra là quá trình nắm thông tin, xác định kết quả, đối chiếu với tiêu
chuẩn, đối chiếu với mục tiêu kế hoạch đề ra để đánh giá tính hiệu quả của công việc.
Kiểm tra giúp nhà quản lí nắm chắc tiến trình công việc hoạt động của
bộ máy tổ chức, phát hiện ra những sai lệch để kịp thời chỉ đạo, phát hiện
những mặt tích cực để kịp thời thúc đẩy tổ chức hoạt động tốt hơn. Kiểm tra
để có cơ sở lập kế hoạch tiếp theo.

Kiểm tra chứa bốn nội dung cơ bản: phát hiện - đánh giá - điều chỉnh xử lí. Kiểm tra là hoạt động quản lí th-ờng xuyên. Các nhà quản lí khẳng
định: quản lí mà không có kiểm tra xem nh- không có quản lí.
Trong quá trình quản lí, các chức năng quản lí bổ sung hỗ trợ cho nhau
để đạt đến hiệu quả quản lí. Tuỳ theo cấp độ quản lí (cấp cao cấp trung
cấp cơ sở) mà dành thời gian cho các chức năng quản lí đó có khác nhau.
Tỷ lệ thời gian thực hiện các chức năng quản lí ở từng cấp

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

20

Cấp QL

Cơ sở

Cấp trung

Cấp cao

Chức năng QL

(%)

(%)

(%)

Lập kế hoạch

15

18

28

Tổ chức

24

33

36

Chỉ đạo

51

36

12

Kiểm tra

10

13

24

Căn cứ theo bảng trên ở cấp cao thời gian dành cho kế hoạch nhiều
hơn cấp trên. Thời gian dành cho chức năng tổ chức các cấp chênh lệch không
nhiều.
Thời gian quản lí ở cấp cơ sở dành cho chỉ đạo điều hành là nhiều nhất.
1.2.4. Khái niệm quản lí giáo dục, quản lí tr-ờng học, quản lí dạy học môn
Toán ở tr-ờng THPT
Theo TS. Thái Văn Thành (ĐH Vinh) Quản lí giáo dục, quản lí tr-ờng
học có thể hiểu là một chuỗi tác động hợp lí (có mục đích, tự giác, hệ thống,
có kế hoạch) mang tính tổ chức s- phạm của chủ thể quản lí đến tập thể
giáo viên và học sinh, đến những lực l-ợng giáo dục trong và ngoài nhà
tr-ờng nhằm huy động họ cùng cộng tác, phối hợp, tham gia vào mọi hoạt
động nhà tr-ờng nhằm làm cho quá trình này vận hành tối -u tới việc hoàn
thành các mục tiêu dự kiến(Thái Văn thành, Đề c-ơng bài giảng quản lí giáo
dục, quản lí nhà tr-ờng- Đại học Vinh).
1.2.4.1.Quản lí giáo dục:
Giáo dục tồn taị nh- một tất yếu xà hội, là hệ con của hệ xà hội. Quản
lí giáo dục: Nằm trong quản lí văn hóa- tinh thần. Quản lí hệ thống giáo dục
có thể xác định là tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức và h-ớng
đích của chủ thể quản lí ở các cấp khác nhau đến tất cả các mắt xích của hệ

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

21

thèng (tõ Bé ®Õn Tr-êng) nh»m mơc ®Ých đảm bảo việc hình thành nhân cách

cho thế hệ trẻ trên cơ sở nhận thức và vận dụng những qui lt chung cđa x·
héi cịng nh- c¸c qui lt cđa quá trình giáo dục, của sự phát triển tâm lí và
thể lực trẻ em [26,tr7].
Nếu chỉ đề cập về quản lí trong phạm vi quốc gia, một địa ph-ơng thì
chủ thể quản lí là bộ máy quản lí giáo dục của nhà n-ớc từ trung -ơng đến
nhà tr-ờng.
Khách thể quản lí là hệ thống giáo dục quốc dân, sự nghiệp giáo dục
của một địa ph-ơng hay một tr-ờng học.
Các mối quan hệ trong quản lí bao gồm: quan hệ cơ bản nhất là quan
hệ giữa ng-ời quản lí với ng-ời dạy học và ng-ời học trong hoạt động giáo
dục. Các mối quan hệ khác biểu hiện trong quan hệ giữa các cấp bậc quản lí,
giữa ng-ời - việc, giữa ng-ời - sự vật.
1.2.4.2. Quản lí tr-ờng học
Tr-ờng học là cấp cơ sở của hệ thống giáo dục, nơi trực tiếp đào tạo
học sinh, sinh viên. Nơi thực thi mọi chủ tr-ơng, đ-ờng lối, chế độ chính
sách, nội dung, ph-ơng pháp, hình thức tổ chức giáo dục. Nơi trực tiếp diễn ra
lao động dạy và lao động học của thầy và trò, hoạt động của bộ máy quản lí
tr-ờng học.
Điều 48 của luật giáo dục 2005 đà ghi rõ Nhà tr-ờng trong hệ thống
giáo dục quốc dân thuộc mọi loại hình đều đ-ợc thành lập theo qui hoạh, kế
hoạch của nhà n-ớc nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục.[24]
Tr-ờng học là mét hƯ thèng x· héi, nã n»m trong m«i tr-êng xà hội và
nó có tác động qua lại với môi trường đó, nên: Quản lí nhà tr-ờng là thực
hiện đ-ờng lối giáo dục của đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là
đ-a nhà tr-ờng vận hành theo nguyên lí giáo dục để tiến tới đạt mục tiêu giáo
dục, mục tiêu đào tạo đối với nghành giáo dục, với thế hệ trẻ và đối với từng

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

22

học sinh và Việc quản lí nhà tr-ờng phổ thông là quản lí hoạt động dạy và
học tức là làm sao đ-a hoạt động đó từ trạng thái này sang trạng thái khác để
tiến dần tới mục tiêu giáo dục [20 ]. Cũng có thể coi quản lí tr-ờng học là
quản lí một hệ thống bao gồm 6 thành tố:
1. Mục tiêu giáo dục
2. Nội dung giáo dục
3. Ph-ơng pháp giáo dục
4. Thầy giáo
5. Học sinh
6. Tr-ờng sở và thiết bị tr-ờng học
Ngoài ra, ng-ời cán bộ quản lí tr-ờng học cần có quan hệ với môi
tr-ờng giáo dục và các hoạt động xà hội, nên có thể thêm hai yếu tố bên
ngoài: môi tr-ờng giáo dục, các lực l-ợng xà hội và kết quả giáo dục.
Các yếu tố hợp thành quá trình giáo dục vừa có tính độc lập t-ơng đối
và có nét đặc tr-ng riêng của mình lại có quan hệ mật thiết với nhau, tác động
t-ơng hỗ lẫn nhau tạo thành thể thống nhất. Có thể thể hiện qua sơ đồ sau:

Sơ đồ các yếu tố hợp thành quá trình giáo dục

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

23

Sự liên kết của các thành tố này phụ thuộc rất lớn vào chủ thể quản lí,
nói cách khác, ng-ời quản lí biết khâu nối các thành tố lại với nhau, biết tác
động vào cả quá trình giáo dục hoặc tăng thành tố làm cho quá trình vận động
tới mục tiêu đà định, tạo đ-ợc kết quả giáo dục đào tạo của nhà tr-ờng.
Nhiệm vụ trọng tâm của quản lí nhà tr-ờng là quản lí quá trình dạy học
và giáo dục, bên cạnh đó còn quản lí các việc có liên quan nh- cơ sở vật chất,
đội ngũ giáo viên. Nh- vậy quản lí nhà tr-ờng thực chất là quản lí quá trình
lao động của thầy, cô giáo, hoạt động học tập, tự giáo dục của học trò diễn ra
chủ yếu trong quá trình dạy học.
1.2.4.3. Quản lí dạy học bộ môn toán
Nằm trong hệ thống của quản lí giáo dục, quản lí nhà tr-ờng, quản lí
dạy học bộ môn Toán mang đặc điểm của quản lí giáo dục nói chung, ngoài
ra nó đi vào tr-ờng hợp chuyên ngành quản lí cụ thể cụ thể. Quản lí bộ môn
Toán là quản lí ch-ơng trình giảng dạy bộ môn, quản lí giáo viên bộ môn đó
và quản lí quá trình học tập bộ môn của học sinh, nhằm đáp ứng yêu cầu
giảng dạy của bộ môn, phục vụ cho việc nâng cao trình độ của môn học, góp
phần cùng các môn học khác thúc đẩy quá trình dạy học đạt kết quả cao.
Quản lí dạy học môn Toán còn có thể hiểu là: sự tác động hợp qui luật
của chủ thể quản lí (hiệu tr-ởng, các phó hiệu tr-ởng, tổ tr-ởng chuyên
môn) lên khách thể quản lý (ng-ời dạy, ng-ời học môn Toán) bằng hệ
thống giải pháp nhằm đạt đ-ợc mục tiêu dạy học Toán.
1.2.5. Khái niệm giải pháp quản lý:
Giải pháp quản lý là cách thức chủ thể quản lí sử dụng tổng hợp các
ph-ơng pháp để tác động vào khách thể quản lí nhằm giải quyết một nhiệm
vụ, một chiến l-ợc, là cách tháo gỡ tình hình, giải quyết các mâu thuẫn, các
xung đột. Giải pháp đ-ợc đặt ra với những vấn đề cụ thể, sự việc cụ thể không
mang tính phổ quát cho tất cả mọi đối t-ợng quản lí, nh-ng không gian áp

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

24

dụng lại rộng lớn hơn. Trong quản lí ng-ời ta hay dùng cụm từ : giải pháp
tình thế, những giải pháp lớn, nhóm các giải pháp
1.2.6. Khái niệm hoạt động
Theo từ điển tiếng việt hoạt động có hai nghĩa:
- Toàn thể những việc làm của một tổ chức, một cá nhân có liên quan với
nhau để qui vỊ mét mơc ®Ých chung, th-êng trong mét lÜnh vùc xà hội. Hoạt
động văn hoá, hoạt động của đoàn đại biểu công đoàn
- Có ý thức dùng sức lực và khả năng của mình vào những việc thuộc nhiệm
vụ vì lợi ích cá nhân hoặc lợi ích chung [ 23].
1.2.7. Khái niệm hoạt động dạy- học, hoạt động dạy- học môn Toán ở tr-ờng THPT
1.2.7.1. Khái niệm hoạt động dạy học:
Hoạt động dạy học là hoạt động chủ yếu và đặc tr-ng nhất của nhà
tr-ờng phổ thông. Do đó chất l-ợng giáo dục phổ thông phụ thuộc tr-ớc hết
và trực tiếp vào chất l-ợng dạy học.
Hoạt động dạy học là hoạt động chính của thầy giáo và học sinh d-ới
sự lÃnh đạo tổ chức và điều khiển của thầy giáo và với vai trò tích cực, chủ
động của học sinh. Hoạt động dạy học gồm hai hoạt động cơ bản là hoạt
động dạy của thầy và hoạt động học của học sinh
- Hoạt động dạy của thầy: dạy là sự điều khiển tối -u quá trình học sinh tự gi¸c,
tÝch cùc, tù lùc chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc, bằng cách đó mà hình thành cấu trúc
tâm lí, phát triển nhân cách toàn diện. Dạy học là quá trình truyền đạt lại thế hệ
sau nền văn hoá nhân loại, giúp họ bảo tồn kế thừa, phát triển nền văn hoá đó.
Nh-ng dạy học có địa chỉ là từng học sinh, giúp họ nắm vững tri thức, thao tác với
nó, tái tạo laị nó, sử dụng nó để chiếm lĩnh những tri thức khác. Cho nên nếu mục
đích của học là chiếm lĩnh tri thức thì mục đích của dạy là điều khiển tối -u quá

trình chiếm lĩnh tri thức ë tõng häc sinh.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

25

- Hoạt động học của học sinh : Học là quá trình tự điều khiển tối -u sự chiếm

lĩnh tri thức khoa học và bằng cách đó mà hình thành cấu trúc tâm lí, phát
triển nhân cách toàn diƯn. ChiÕm lÜnh tri thøc khoa häc cã nghÜa lµ kiến tạo
lại tri thức đó cho bản thân mình. Học sinh tự giác tích cực tự lực biến nền
văn hoá nhân loại thành học vấn riêng cho bản thân; bằng cách đó mà phát
triển nhân cách toàn diện. Quá trình chiếm lĩnh tri thức khoa học, học sinh
không những nắm đ-ợc nội hàm khái niệm, mà còn nắm cả ph-ơng pháp thao
tác với vật thể và khái niệm của nó. Quá trình trí dục này sẽ dẫn học sinh tới
việc hình thành cấu trúc tâm lí và từ đó, dần dần từng b-ớc hình thành phẩm
chất mới của nhân cách. Nhà bác học nhận thức thế giới và phát hiện ra cái
mới cho nhân loại. Học sinh nhận biết thế giới bằng cách lĩnh hội những cái
mà nhân loại đà biết d-ới sự điều khiển của thầy giáo. Nh-ng sự nhận thức
của học sinh cũng lặp lại đúng qui luật nh- quá trình phát minh của nhà bác
học, học sinh phát minh ra cái mới cho chính bản thân mình.
Bảng so sánh hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò
Hoạt động dạy

Hoạt động học

Khái

Là sự tổ chức, điều khiển tối Là sự tích cực, tự giác chiếm lĩnh

niệm

-u hoá quá trình học sinh lĩnh hội tri thức của học sinh d-ới sự chỉ
tri thức, hình thành và phát triển đạo điều khiển của thầy
nhân cách học sinh

Vai trò
Nhiệm
vụ

Giữ vai trò chủ đạo

Giữ vai trò chủ động

Tổ chức và điều khiển sự học lĩnh hội tri thức khoa học đạt ba
tập của học sinh, giúp cho học mục đích :
sinh nắm kiến thức, hình thành kĩ - Trí dục : nắm vững tri thức
năng, thái độ học tập đúng đắn.

khoa học
- Phát triển t- duy và năng lực
hoạt ®éng trÝ tuÖ

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn