bài giảng kinh tế vi mô chương 4:hàng hóa công cộng và nguồn lực công cộng - ts. nguyễn tiến dũng

Public Goods and
Common Resources
Hàng hóa công cộng và
nguồn lực cộng
đồng
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
When goods are available free of charge, the market
forces that normally allocate resources in our
economy are absent.
Khi hàng hóa được cung ứng miễn phí, các lực lượng
thị trường thường đóng vai phân bổ nguồn lực trong
nền kinh tế sẽ không tồn tại.
Hầu hết hàng hóa trong nền kinh tế của chúng ta
được phân bổ trên các thị trường … giá cả là tín hiệu đ
ịnh
hướng quyết định của người mua và người bán
Most goods in our economy are allocated in markets…
prices are the signals that guide the decisions of buyers
and sellers.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
When a good does not have a price
attached to it, private markets cannot
ensure that the good is produced and
consumed in the proper amounts.
Khi hàng hóa không có giá cả, thị trường
tư nhân không có khả năng đảm bảo rằng
hàng hóa đó được sản xuất ra và tiêu
dùng với lượng thích hợp.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
In such cases, government policy can
potentially remedy the market failure that

results, and raise economic well-being.
Trong những trường hợp như vậy, chính sách
của chính phủ có thể sửa chữa thất bại thị
trường và làm tăng phúc lợi kinh tế.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
The Different Kinds of Goods
When thinking about the various goods in
the economy, it is useful to group them
according to two characteristics:

Is the good excludable?

Is the good rival?
Các loại hàng hóa khác nhau
Khi xem xét các loại hàng hóa trong nền kinh tế,
cách tốt nhất là chúng ta phân lọai chúng theo 2
điều kiện sau:

Hàng hóa có tính loại trừ?

Hàng hóa có tính tranh giành?
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
The Different Kinds of Goods

Excludability

People can be prevented from enjoying the
good.

Laws recognize and enforce private

property rights.

T
ính
loại tr
ừ

Có thể ngăn cản mọi người sử dụng hàng hóa?

Luật pháp công nhận và buộc phải thi hành
quyền sở hữu tài sản cá nhân
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
The Different Kinds of Goods
 Rivalness

One person’s use of the good
diminishes another person’s
enjoyment of it.

T
ính tranh giành

Việc sử dụng hàng hóa của người này có
làm giảm khả năng thưởng thức hàng
hóa đó của người khác không?
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Four Types of Goods
 Private Goods

Public Goods

 Common Resources

Natural Monopolies
Bốn lọai “hàng hóa”
 Hàng hóa tư nhân

Hàng hóa công cộng

Nguồn lực công cộng

Độc quyền tự nhiên
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Types of Goods

Private Goods

Are both excludable and rival.

Public Goods

Are neither excludable nor rival.

Hàng hóa tư nhân

Vừa có tính lọai trừ, vừa có tính tranh giành.

Hàng hóa công cộng

Không có tính loại trừ cũng không có tính
tranh giành.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Types of Goods

Common Resources

Are rival but not excludable.

Natural Monopolies

Are excludable but not rival.

Nguồn lực cộng đồng

Có tính tranh giành, nhưng không có tính loại
trừ.

Độc quyền tự nhiên

Có tính loại trừ, không có tính tranh giành.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Types of Goods
Rival?
Yes No
Yes
Private Goods
 Ice- cream cones
 Clothing

Congested toll roads
Natural Monopolies

 Fire protection
 Cable TV

Uncongested toll
roads
No
Common Resources
 Fish in the ocean
 The environment

Congested nontoll
roads
Public Goods
 National defense
 Knowledge

Uncongested nontoll
roads
Excludable?
Các loại hàng hóa
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Các loại hàng hóa
Tính tranh giành ?
Có
Không
Có
Private Goods

Kem


Quần áo

Những con đường đông
Natural Monopolies

Phòng cháy

Truyền hình cáp

Những con đường vắng
Không
Common Resources

Cá ở đại dương

Môi trường

Những con đường đông
người không thu phí
Public Goods

Qu
ốc phoøng

Tri thức

Những con đường vắng
không thu phí
Tính
loại trừ?

có thu phí người có thu phí
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
The Free-Rider Problem
 Since people cannot be excluded from enjoying
the benefits of a public good, individuals may
withhold paying for the good hoping that others
will pay for it.

The free-rider problem prevents private markets
from supplying public goods.

Do không thể loại trừ mọi người khỏi việc hưởng
lợi từ hàng hóa công cộng, các cá nhân có thể từ
chối trả tiền cho hàng hóa mà họ mong người
khác sẽ trả nó.

Vấn đề người hưởng lợi không trả tiền cản trở thị
trường cung cấp những hàng hóa công cộng
Vấn đề người hưởng lợi không trả tiền
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Solving the Free-Rider Problem

The government can decide to provide the public
good if the total benefits exceed the costs.

The government can make everyone better off by
providing the public good and paying for it with
tax revenue.

Chính phủ có thể quyết định cung cấp hàng

hóa công cộng nếu tổng lợi ích vượt quá chi
phí.
 Chính phủ có thể làm cho mọi người có lợi hơn
bằng cách cung cấp các hàng hóa công cộng và
trả chi phí bằng những khỏan thuế doanh thu
(V
í dụ: Bắn pháo hoa vào ngày 30/4)
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Some Important Public Goods

National Defense

Basic Research

Programs to Fight Poverty

Quốc phòng

Với tỷ lệ 397 phiếu thuận, chỉ cĩ 27 phiếu chống,
ngày 17/5, Hạ viện Mỹ đã thơng qua ngân sách
quốc phịng trị giá 646 tỷ USD cho tài khĩa 2008
bắt đầu từ ngày 1/10 tới (
Năm 2007: 532 tỉ USD)

Nghiên cứu cơ bản

Chương trình chống đói nghèo
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Quốc phòng


Năm 2007, tổng chi phí quân sự trên thế giới là
1.164 tỷ USD, trong đó Hoa Kỳ là nước có chi phí
quân sự cao nhất với 532 tỉ USD, sau đó là Vương
quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (66.1), Pháp
(64.611), Đức (57.5), Nhật Bản (46), Trung Quốc
(45.5), Nga (32.4), Ý (32) Việt Nam: 650triệu USD

So với các chi phí khác, chi phí quân sự thường
chiếm tỉ lệ cao trong ngân sách. Các nước giàu có
thường chú trọng đến chi phí quân sự. Trong khi đó
tổng chi phí cho công tác xóa đói giảm nghèo chỉ có
khoảng 25 tỷ USD, chiếm chưa đến 2% so với chi
phí quân sự.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Are Lighthouses
Public Goods?
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Cost-Benefit Analysis

In order to decide whether to provide a
public good or not, the total benefits of all
those who use the good must be compared
to the costs of providing and maintaining
the public good.
Phân tích Chi phí – Ích lợi

Để quyết định có cung cấp hàng hóa công
cộng hay không, tổng ích lợi của những
người mà sử dụng hàng hóa đựơc so sánh
với chi phí để cung cấp và bảo trì hàng

hóa công cộng đó.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Cost-Benefit Analysis

A cost-benefit analysis would be used to
estimate the total costs and benefits of the
project to society as a whole.

It is difficult to do because of the absence of prices
needed to estimate social benefits and resource costs.

The value of life, the consumer’s time, and aesthetics
are difficult to assess.
Phân tích
ích lợi
– chi phí ứơc tính tổng chi phí
và tổng ích lợi mà dự án đem lại cho tòan xã
hội.

Thật khó để thực hiện điều này vì thiếu giá cả cần
để ứơc tính lợi ích xã hội và chi phí nguồn lực.

Giá trị cuộc sống, thời gian của người tiêu dùng, và
khiếu thẩm mỹ cũng khó để quyết định
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Phân tích ích lợi - chi phí

Một trong những cơ sở lý thuyết cho việc nghiên cứu sự lựa
chọn hàng hóa công cộng và những chính sách công là sự phân
tích chi phí – lợi ích (Cost-benefit analysis).

 Tác phẩm được xem là đầu tiên sử dụng việc xem xét chi phí –
ích lợi trong việc đánh giá chi tiêu công cộng là cuốn Cẩm nang
kinh tế chính trị học của Jeremy Bentham (1748-1832), một nhà
triết học nổi tiếng người Anh nhưng lại có những đóng góp
quan trọng cho kinh tế học.
 Học thuyết vị lợi của ông được coi là tiền thân của sự phân tích
chi phí – lợi ích, ông từng đề xuất rằng chi tiêu công cộng nên
được đánh giá bằng cách so sánh lợi ích từ việc chi tiêu đó với
tất cả chi phí do “sự phiền nhiễu và khó chịu do thuế khóa sinh
ra”, đồng thời lập luận rằng, nếu lợi ích từ chi Nhà nước vượt
quá chi phí do thuế khóa gây ra thì nên tiến hành việc chi tiêu
đó , và ngược lại…
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Nói thêm về Phân tích lợi ích-chi phí
 Một giáo trình cần thiết nghiên cứu về
Phân tích
lợi ích-chi phí
đã được Khoa Kinh tế phát triển,
trường ĐHKT TP. HCM biên dịch từ cuốn:
Nhập mơn Phân tích lợi ích-chi phí của J.A.Sinden
và D.J.Thompapillai, GS trường Đại học New
England (Australia)
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Common Resources
Common resources, like public goods,
are not excludable. They are available
free of charge to anyone who wishes to
use them.
Nguồn lực cộng đồng, giống như hàng
hóa cơng cộng, không có tính loại trừ.

Họ sẵn sàng gánh chịu phí để mọi ngừơi
muốn sử dụng chúng
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tragedy of the Commons
The Tragedy of the Commons is a story with a general lesson:
When one person uses a common resource, he or she
diminishes another person’s enjoyment of it.

Common resources tend to be used excessively when individuals are
not charged for their usage.

This creates a negative externality.
Bi kịch của cộng đồng
Bi kịch của cộng đồng là câu chuyện ngụ ngôn mang lại một
bài học tổng quát là: khi một cá nhân sử dụng nguồn lực
cộng đồng, anh ta sẽ làm giảm khả năng sử dụng nó của
người khác.
Nguồn lực cộng đồng có xu hướng đựơc sử dụng quá
nhiều khi cá nhân không phải trả chi phí về việc họ sử
dụng.
Điều này tạo nên ảnh hưởng ngoại hiện tiêu cực.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Examples of Common Resources

Clean air and water

Oil pools

Congested roads


Fish, whales, and other wildlife
Ví dụ về nguồn lực cộng đồng
 Không khí và nước sạch

Mỏ dầu
 Các con đường tắc nghẽn

Cá, cá voi, và các động vật hoang dã
khác
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Why Isn’t the Cow Extinct?
Private
Ownership and
the Profit
Motive!
Tại
sao
bò không bị tuyệt chủng
?
Trong khi vào TK IX, 600 triệu con trâu ở Châu Mỹ
giảm xuống còn 400 con đầu TK XX. Hiện tượng tương
tự hiện nay là những đàn voi ở châu Phi.