SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO DỤC GIÁ TRỊ SỐNG, RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH

PHÒNG GD &ĐT TÂY GIANG
TRƯỜNG PTDT BT THCS NGUYỄN BÁ NGỌC
SÁNG KIỀN KINH NGHIỆM
Đề tài :
GIÁO DỤC GIÁ TRỊ SỐNG, RÈN LUYỆN KỸ
NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH

TÂY GIANG 03/2013
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực"
(THTT-HSTC) đã được Bộ Giáo dục & Đào tạo phát động và triển khai trong
toàn ngành 4 năm qua. Phong trào thi đua đã tạo nên diện mạo mới trong các
trường học, góp phần gắn bó thầy, trò cộng đồng trong học tập, rèn luyện,
trau dồi kỹ năng sống và tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Các cấp
chính quyền, các ban ngành, đoàn thể địa phương đã thể hiện sự quan tâm và
hỗ trợ có hiệu quả trong việc triển khai thực hiện phong trào.Trong năm học
2011-2012 và 2012-2013 qua 2 đợt tập huấn trong hè với các chuyên đề “Bồi
dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên THCS” và “Hoạt động giáo dục giá trị sống
và kỹ năng sống cho học sinh trung học” của sở GD&ĐT Bến Tre tổ chức
.Qua đó Sở đã chỉ đạo các trường THCS trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục đẩy
mạnh phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,học sinh tích cực”
tổ chức các hoạt động giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh .Hơn
nữa xã Thới Thạnh đang triển khai đề án “Xây dựng xã nông thôn mới”,đây
có thể nói là một bối cảnh rất phù hợp để xây dựng và tổ chức thực hiện đề
tài.
Một trong 5 nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” đó là rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Thiết nghĩ,
đây là một nội dung quan trọng, gắn liền với các hoạt động giáo dục trong nhà
trường . Cùng với xu thế, thế giới đang có sự thay đổi sâu sắc về mọi mặt, khoa
học kĩ thuật,công nghệ thông tin phát triển như vũ bão, tác động đến nhiều lĩnh vực
của đời sống xã hội. Một số các chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, quy tắc sống

cũng bị ảnh hưởng.Đặc biệt là thế hệ trẻ, các em dễ dàng học theo, bắt chước một
số thói hư, tật xấu du nhập từ thế bên ngoài,thế giới trên mạng internet.
Học sinh sống trong xã hội phát triển cần phải được trang bị những kỹ năng
thích hợp để hòa nhập với cộng đồng ,với xu thế toàn cầu hóa.Đối với học sinh,đặc
biệt là học sinh bậc trung học cơ sở cần phải được giáo dục một số giá trị sống ,rèn
luyện kỹ năng sống. Giáo dục giá trị sống,rèn luyện kỹ năng sống càng trở nên cấp
2
thiết đối với thế hệ trẻ, bởi vì các em là những chủ nhân tương lai của đất nước.
Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu ước
mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã
hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động,…Vì vậy, việc giáo dục
giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống cho thế hệ trẻ là rất cần thiết.
Kỹ năng sống cơ bản của học sinh bao gồm kỹ năng ứng xử hợp lí với các
tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm ;
kỹ năng rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe ; kỹ năng phòng, chống tai
nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác ; kỹ năng ứng xử văn
hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội; suy nghỉ và
hành động tích cực ; học tập tích cực…
Để giúp học sinh rèn luyện được những kỹ năng đó, đòi hỏi phải tiến hành
đồng bộ nhiều hoạt động, từ việc trang bị lí thuyết về các kỹ năng sống cho đến
thực hành rèn luyện kỹ năng sống. Trong đó, các hoạt động trải nghiệm mang ý
nghĩa hết sức quan trọng. Đối với các hoạt động giáo dục của giáo viên bộ môn,
giáo viên chủ nhiệm lớp, tổng phụ trách, lãnh đạo trường…Cần phải tiến hành
những công việc hết sức tích cực,đa dạng về hình thức, phải cụ thể, thiết thực,
kiên trì, năng động và sáng tạo trên cở sở phát huy vai trò chủ động của học sinh,
khích lệ và động viên học sinh kịp thời.
Với ý nghĩa đó trong thời điểm hiện tại là một thời điểm thich hợp, để tôi
chọn đề tài “Xây dựng và tổ chức thực hiện mô hình giáo dục giá trị sống ,rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh” ở trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc
.Nhằm mục đích chính là nâng cao hiệu quả của phong trào thi đua “Xây dựng

trường học thân thiện học sinh tích cực” và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm
học.
- Trong nhà trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc: Bao gồm học sinh
các khối lớp, giáo viên Tổng phụ trách đội ,giáo viên chủ nhiệm,giáo viên bộ
môn ,nhân viên trong trường, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,Đội Thiếu
niên Tiền Phong , 15 học sinh cốt cán.
3
- Ngoài nhà trường như:Công an, Xã Đoàn, Xã Đội ,Cán bộ phụ trách Văn
hóa -Xã hội,Hội nông dân, Hội phụ nữ,Hội cựu chiến binh,Hội cựu giáo chức,Hội
cựu học sinh và đặc biệt là Hội Cha mẹ học sinh.
- Phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường này nhằm nâng cao về
mặt nhận thức và tổ chức các hoạt động giáo dục rèn luyện cụ thể .
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Tìm hiểu cơ sở lí luận và pháp lý của đề tài : phân tích , đối chiếu với thực
trạng của nhà trường trong thời điểm hiện tại để qua đó tìm ra các biện pháp,giải
pháp mới hiệu quả hơn cho các hoạt động .
- Hoạt động giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh vừa
mang tính chiến lược,vừa mang tính cấp bách,là động cơ và cũng là nhiệm vụ của
nhà trường,cơ quan ban ngành đoàn thể xã ấp , của cha mẹ học sinh thường xuyên
và lâu dài.
- Xây dựng mô hình để giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng sống giúp
cho học sinh có tinh thần và thái độ học tập tự giác,tích cực, sống có lý tưởng và
hoài bảo,ứng xử ,hành động mang tính nhân văn.Nó còn giúp cho học sinh có ý
thức bảo vệ và rèn luyện cơ thể,không vi phạm tệ nạn xã hội.
- Đạt hiệu quả cao trong phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện,học
sinh tích cực”
- Đạt được các mục tiêu của giáo dục, đã được định hướng theo bốn trụ cột:
Học để biết; Học để làm; Học để chung sống cùng nhau và học để làm
người.
V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:

- Thống nhất giữa bồi dưỡng về nhận thức với thực tế công tác tổ chức thực
hiện và các nhiệm vụ đặt ra từ thực tiễn.
- Thu hút ,huy động nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường cùng tham
gia.
- Vai trò giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống trong các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp được nâng lên chiếm một vị trí quan trọng trong công
tác giáo dục.
4
- Vai trò của cha mẹ học sinh,các tổ chức xã hội,chính quyền đoàn thể, thể
hiện đậm nét,có tác động mạnh mẽ đến hiệu quả của các hoạt động giáo dục, rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh.
- Từng bước làm thay đổi quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục rèn
luyện của học sinh.
- Tận dụng các thành tựu mới nhất của khoa học giáo dục và kinh nghiệm tiên
tiến trong hoạt động này.
- Xây dựng tập thể GV đoàn kết ,có tinh thần trách nhiệm,nhiệt tình ,có kỹ
năng phối hợp công tác tốt ,yêu mến trẻ , cùng nhau hổ trợ trong hoạt động giáo
dục.
- Dần hình thành lực lượng nồng cốt có năng lực trong học sinh của trường
làm nhiệm vụ tư vấn rèn luyện kỹ năng sống cho các học sinh khác.

5
PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
1. Cơ sở pháp lý:
- Chỉ thị 40-CT/Tw cuả Ban Bí thư nêu rỏ: “Phát triển giáo dục là quốc sách
hàng đầu….là trách nhiệm của toàn Đảng ,toàn dân,trong đó nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục là lực lượng nồng cốt,có vai trò quan trọng …”.
- Chỉ thị 40/2008-BGD ĐT ngày 27/7/2008 về việc Phát động phong trào thi
đua xây dựng THTT,HSTC trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013.

- Chỉ đạo của SGD&ĐT trong đợt tập huấn hè 2011,2012 dành cho cán bộ
quản lý và giáo viên THCS.
2. Nội dung các công việc :
- Thu thập và sưu tầm tài liệu tập huấn giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng
sống cho trẻ em gồm:
+ Sổ tay THTT, HSTC –Bộ GD&ĐT,NXB Giáo dục Việt Nam, 2010.
+ Tài liệu của Dự án Phòng chống buôn bán và bảo vệ trẻ em của Tổ chức
cứu trợ trẻ em Anh.
+ Đổ Quốc Anh ( chủ biên), Góp phần xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực, NXB Giáo dục Việt Nam 2010.
+ Nguyễn Công Khanh , Giao tiếp ứng xử tâm lý tuổi học đường, Nhà xuất
bản Thanh niên, 2007.
+ Lưu Thu Thủy (chủ biên), Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em có hoàn cảnh
khó khăn,2005.
+ Tài liệu của vụ giáo dục tập huấn giáo viên THCS , Hoạt động giáo dục
giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh trung học,2012
Tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên và học sinh trong nhà trường về
những kiến thức cần thiết., hoạt động giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho
giáo viên lần thứ nhất vào tháng 9/2011 lần thứ hai vào tháng 9 /2012.
- Tổ chức thực hiện qua các hoạt động cụ thể: HĐNGLL ,ngoại khóa.
- Lồng ghép tổ chức rèn luyện kỹ năng sông,giáo dục giá trị sống mỗi tháng một
lần trong tiết sinh hoạt dưới cờ.
6
- Tổ chức tổng kết rút kinh nghiệm tìm ra những tác dụng thực tiển.
3. Tô chức xây dựng kế hoạch và triển khại mô hình tổ chức thực hiện cụ thể
như sau:
3.1.Tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên trong nhà trường về:
+ Vai trò, tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh.
+ Các kỹ năng sống cần thiết đối với học sinh THCS.
+ Phương pháp rèn kỹ năng sống. Đặc biệt lồng ghép với các bộ môn: Giáo

dục công dân, HĐNGLL, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý.
+ Các bài tập tình huống về kỹ năng sống và cách giải quyết.
+ Kỹ năng tổ chức các trò chơi, tổ chức câu lạc bộ…
+ Tổ chức rèn luyện kỹ năng sống ,giáo dục giá trị sống mẫu trong tháng 9
và 10/2012 sau đó mỗi tháng thực hiện một lần trong tiết sinh hoạt dưới cờ.
3.2.Tiến hành tập huấn kỹ năng sống, kỹ năng truyền thông cho 15 em
học sinh cốt cán.
3.3.Tổ chức qua các hoạt động cụ thể: (HĐNGLL-Hoạt động ngoại khóa)
* Tổ chức truyền thông cho học sinh nhà trường :
+ Vào các buổi chào cờ đầu tuần, hoặc các buổi sinh hoạt lớp
+Trong năm học này( 2012-2013 ) bản thân tôi còn xây dựng kế hoạch bổ
sung tổ chức lồng ghép rèn luyện kỹ năng sống để giáo dục giá trị sống phổ quát
của nhân loại mỗi tháng một lần.
+ Tiếp tục lồng ghép vào các ngày lễ lớn, các cuộc thi.
- Người thực hiện: Chủ yếu là PHT,TPT và15 học sinh cốt cán đã được tập
huấn.
- Nội dung truyền thông: Các kỹ năng sống theo từng chủ đề.
- Giáo dục đạo đức và giá trị đạo đức trong cuộc sống qua các câu ca
dao,thành ngữ, tục ngữ.
+ Hình thức truyền thông: Diễn thuyết, thi tìm hiểu, sân khấu hoá, tiểu phẩm,
thông qua trò chơi.
7
* Tổ chức thông qua hoạt động ngoại khóa , văn nghệ ,thể dục thể thao
các cuộc thi.
-Thời điểm tiến hành được gắn vào việc kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm
học :(2/9,tết trung thu ,20/11,22/12,tết dương lịch,tết nguyên đán….)
II. THỰC TRẠNG HỌAT ĐỘNG GIÁO DỤC GIÁ TRỊ SỐNG RÈN LUYỆN
KỸ NĂNG SỐNG Ở TRƯỜNG :
1. Đặc điểm chung của trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc:
- Trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc là một trường vùng sâu ,kinh tế

hộ gia đình đa số là thuần nông ,một số hộ kinh tế phụ thuộc vào con cái đi làm
thuê,làm nghề tự do ở Thành phố Hồ Chí Minh có thu nhập không ổn định nên ít
quan tâm đến việc học tập của con em mình.
- Qui mô Trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc trong năm học 2012-
2013 có 12 lớp 405 học sinh ; Tổng số cán bộ giáo viên nhân viên trường là
31,trong đó 24 giáo viên trực tiếp giảng dạy.
- Vì là một trường vùng sâu nên điều kiện tiếp cận của học sinh với sách
báo ,các kênh truyền thông,mạng internet còn hạn chế.
- Nhận thức của một bộ phận không nhỏ cán bộ,giáo viên trong trường,Hội
cha mẹ học sinh,ban ngành đoàn thể xã ấp chưa đúng mức về vị trí vai trò,tầm
quan trọng của việc giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh đó là thực hiện
tốt vai trò nhiệm vụ của nhà trường ,trong bối cảnh của giáo dục cả nước trong thời
kỳ đất nước ta đang hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới.
2. Thực trạng việc tổ chức giáo dục giá trị sống , rèn luyện kỹ năng sống
cho học sinh đã tiến hành:
2.1. Đối với giáo viên bộ môn:
- Giáo viên bộ môn Giáo dục công dân, HĐNGLL, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý
đã được tập huấn các địa chỉ,các bài phải tích hợp rèn luyện kỹ năng sống cho học
sinh, tuy nhiên qua kiểm tra giáo án của các giáo viên này thì có một số giáo án
chưa thấy đề cập việc rèn luyện kỹ năng sống trong phần mục tiêu bài.
2.2. Trong các tiết sinh hoạt lớp, HĐNGLL, sinh hoạt dưới cờ: Qua nghiên
cứu phân tích ,đánh giá thì việc lồng ghép giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho
8
học sinh có thực hiện tuy nhiên chưa đúng mức ,chưa được xem trọng và hiệu quả
đem lại chưa được như mong muốn.
2.3. Việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa ,hoạt động văn nghệ,thể dục thể
thao,các cuộc thi:
- Nhà trường có phối hợp với Đội Thiếu niên Tiển Phong tổ chức các hoạt
động ngoại khóa theo kế hoạch của ngành và Hội đồng đội huyện ,tuy nhiên việc
tổ chức các hoạt động này còn ít trong đó việc xác định mục tiêu rèn luyện kỹ năng

sống cho học sinh chưa được chú trọng đúng mức và đầy đủ.
2.4. Nhận xét đánh giá thực trạng:
- Học sinh trong trường về tinh thần và thái độ học tập chưa cao ,còn nhiều
học sinh lười học ,trốn học bỏ tiết đi chơi game onlin, các em rất dể bị kích động
dẫn đến gây gổ đánh nhau.
- Một số em bị những thanh niên lêu lỏng lôi kéo vào những tệ nạn như tụ
tập nhậu nhẹt ,bỏ nhà đi hoang ,đặc biệt là học sinh nữ học lớp 9 đang chuẩn bị thi
tuyển sinh vào lớp 10.
- Đa số học sinh chưa có nhận thức đúng về ý thức tự giác, tích cực trong học
tập,chưa có ước mơ hoài bảo,định hướng nghề nghiệp trong tương lai còn rất mơ
hồ,kỹ năng diển đạt trình bài trước đám đông còn rất kém , số đông học sinh ứng
xử với nhau chưa thật sự có văn hóa….
Nói chung kỹ năng sống của học sinh trong trường là chưa tốt ,chưa đạt được
những kỹ năng cơ bản nhất mà một học sinh bậc trung học cơ sở cần phải có.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIÁO DỤC GIÁ TRỊ
SÔNG VÀ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG:
- Tổ chức đánh giá về việc “Xây dựng trường học thân thiện-học sinh
tích cực”.
Qua đó chỉ ra sự yếu kém ,hạn chế ,chưa đạt như mong muốn trong việc rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh.
- Củng cố và kiện toàn ban chỉ đạo:
Củng cố và kiện toàn Ban chỉ đạo phong trào thi đua “Xây dựng trường học
thân thiện- học sinh tích cực”
9
- Xây dựng kế hoạch triển khai mô hình:
Nội dung “ Kế hoạch tổ chức giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng sống
cho học sinh”.Phân công và giao nhiệm vụ cụ thể:
- Trường có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch xây dựng mô hình và tổ chức thực
hiện.
- Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chiệu trách nhiệm xây dựng các trò chơi dân gian

và triển khai đến học sinh.
- Đội TNTP Hồ Chí Minh-TPT- GVCN-GVBM -Phó Hiệu Trưởng chiu trách
nhiệm về xây dựng các câu lạc bộ năng khiếu và câu lạc bộ rèn luyện kỹ năng sống
, hướng dẫn các câu lạc bộ này xây dựng kế hoạch hoạt động.
- Trường phối hợp với Đoàn –Đội-Xã Đoàn tổ chức tham quan về nguồn tìm
hiểu và chăm sóc các khu vi tích văn hóa lịch sử ở trong và ngoài huyện.
- Tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên trong nhà trường về:
+ Vai trò, tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh.
+ Các kỹ năng sống cần thiết đối với học sinh THCS.
+ Phương pháp rèn kỹ năng sống. Đặc biệt lồng ghép với các bộ môn: Giáo
dục công dân, HĐNGLL, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý.
+ Các bài tập tình huống về kỹ năng sống và cách giải quyết.
+ Kỹ năng tổ chức các trò chơi, tổ chức câu lạc bộ…
+ Viết cam kết giửa trường và GVBM,GVCN về việc thực hiện giáo dục
rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.Phối hợp vời Đoàn –Đội xây dựng các tiểu
phẩm,sân khấu hóa và các trò chơi.
+ Tập huấn lần 2 cho giáo viên trong trường về “ Hoạt động giáo dục giá trị
sống và kỹ năng sống cho học sinh” sau đợt tập huấn ở Sở Giáo Dục & Đào Tạo
Bến tre trong hè 2012.
- Tiến hành tập huấn kỹ năng sống, kỹ năng truyền thông cho 15 em học
sinh cốt cán.
Tổ chức tập huấn ,phát hành tài liệu,xem phim về các mô hình giáo dục rèn
luyện kỹ năng sống.
10
Bằng phương pháp thảo luận những tình huống thực tiển,kết hợp với phương
pháp vấn đáp,hình ảnh trực quan để trang bị kiến thức kỹ năng cho 15 học sinh
này.
Đây là những hạt nhân nòng cốt của phong trào để “Trẻ em truyền thông cho
trẻ em” sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, thiết thực hơn.
- Tổ chức qua các hoạt động cụ thể: (HĐNGLL-Hoạt động ngoại khóa)

* Tổ chức truyền thông cho học sinh nhà trường :
+ Vào các buổi chào cờ đầu tuần, hoặc các buổi sinh hoạt lớp
+ Lồng ghép vào dịp tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn, các cuộc thi.
- Người thực hiện: Chủ yếu là PHT,TPT,giáo viên chủ nhiệm lớp và15 học
sinh cốt cán đã được tập huấn.
- Nội dung truyền thông: Các kỹ năng sống theo từng chủ đề:
+ Giáo dục đạo đức và giá trị đạo đức trong cuộc sống qua các câu ca
dao,thành ngữ, tục ngữ.
+ Phòng chống nghiện Game onlin,ma túy ,HIV/S và tệ nạn xã hội.
+ Cuộc sống và những mong muốn của chúng ta.
+ Các vấn đề của cuộc sống và cách giải quyết vấn đề.
+ Kỹ năng giao tiếp để an toàn, kỹ năng ứng xử văn hoá.
+ Tuổi dậy thì; Nam và Nữ.
+ Kỹ năng nhận biết và sống với chính mình, sống với mọi người.
+ Các hình thức xâm hại trẻ em.
+ Phòng tránh đuối nước.
+ Kỹ năng hợp tác và làm việc theo nhóm.
+ Kỹ năng đánh giá và tự đánh giá.
- Hình thức truyền thông: diễn thuyết, thi tìm hiểu, sân khấu hoá, tiểu phẩm,
thông qua trò chơi.
* Tổ chức thông qua hoạt động ngoại khóa , văn nghệ ,thể dục thể thao
,giao lưu ,về nguồn và qua các cuộc thi:
+ Tổ chức tết trung thu cho học sinh toàn trường( thi lồng đèn), lồng ghép
11
các kỹ năng sống, thi nét đẹp đội viên, thi viết văn theo chủ đề ,thi các trò chơi
dân gian,hội thao trong và ngoài nhà trường,
+ Phối hợp với bộ phận Đoàn –Đội tổ chức giao lưu với trường bạn,về nguồn
tìm hiểu các di tích văn hóa lịch sử trong tỉnh (vào 23/11;26/3 )
Từ đó đã tạo một sân chơi lành mạnh giúp các em có điều kiện bộc lộ năng
lực, kỹ năng sống, sự hiểu biết, khả năng ứng xử tình huống, kỹ năng nhận xét

đánh giá,nhận thức đúng sai ,kỹ năng tự bảo vệ rèn luyện bản thân,kỹ năng làm
việc hợp tác, ứng xử nhanh nhẹn linh hoạt văn minh lịch sự,rèn luyện nhân
cách,giáo dục đạo đức lối sống,hòa nhập tập thể… Tăng cường sự gắn bó đoàn kết
trong lớp, trong trường.
* Rèn luyện và giáo dục các giá trị phổ quát của nhân loại :
+ Trong năm học này ( 2012-2013) bản thân tôi còn lập kế hoạch bổ sung tổ
chức lồng ghép rèn luyện kỹ năng sống để giáo dục các giá trị sống phổ quát của
nhân loại ,định hướng theo trụ cột thứ tư của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là “
Học để làm người”,cụ thể:
-Thàng 9 giáo dục “Giá trị Trách nhiệm”, thầy Liêm tổng phụ trách thực hiện
mẫu.
- Tháng 10 giáo dục “ Giá trị Tôn trọng”, thầy Đức và lớp chủ nhiệm 8/2
thực hiện mẫu lần 2.
-Tháng 11 giáo dục “ Giá trị Hợp tác” ,cô Ngân Thư và chủ nhiệm 9/1 thực
hiện mẫu lần 3.
-Tháng 12 giáo dục “ Giá trị Đoàn kết ”,thầy Được và lớp chủ nhiệm 8/2
thực hiện
-Tháng 2 giáo dục “ Giá trị Trung thực ”,thầy Tài và lớp chủ nhiệm 6/2
thực hiện
-Tháng 3 giáo dục “ Giá trị Khoan dung ”,thầy Đẳng và lớp chủ nhiệm 9/3
thực hiện.
- Tiến hành khảo sát ở học sinh khối 8 về nhận thức và hành vi sau 6 tháng tổ
chức rèn luyện và giáo dục cá giá trị sống nêu trên.
12
- Tiếp tục tổ chức tiếp để giáo dục các giá trị khác như : Giá trị Khiêm
tốn,giá trị Hòa bình, giá trị Giản dị, giá trị Hạnh phúc ,giá trị Yêu thương trong các
tháng còn lại của năm học.
V. HIỆU QUẢ ĐẠT ĐƯỢC SAU KHI CẢI TIẾN HOẠT ĐỘNG :
+ Tinh thần và thái độ học tập có nâng lên ,qua các tiết học lý thuyết, luyện
tập,thí nghiệm thực hành học sinh tự tin hơn ,năng động hơn,mạnh dạng phát biểu

ý kiến hơn .Thể hiện qua việc đánh giá và hội ý rút kinh nghiệm sau các tiết dạy
của giáo viên bộ môn và điểm thi đua hàng tuần của các lớp được nâng lên từng
bước một cách rỏ rệt .
Minh chứng :- 100% số tiết dạy của giáo viên, yêu cầu đánh giá ở mục 9 về
học sinh học tập tích cực đều đạt 2 điểm.
- Điểm thi đua hàng tuần HK I năm 2010-2011 trung bình là 185 điểm
Học kỳ I năm 2011-2012 tăng lên trung bình là 265 điểm.
- Điểm thi đua hàng tuần HK I năm 2012-2013 tăng lên trung bình là 315
điểm.
+ Những em học sinh biết cách giải quyết mâu thuẩn và các xung đột phát sinh
trong và ngoài nhà trường làm cho tình trạng các em gây gổ với nhau giảm đáng
kể. Đặc biệt là nạn đánh nhau, bạo hành trong nhà trường trong năm học này
không có xảy ra.
+ Khả năng diễn đạt trước đám đông của một bộ phận học sinh trước đây rất
nhút nhát ,rụt rè khi phát biểu trong lớp ,trong tiết sinh hoạt dưới cờ nay tự tin hơn
,dạn dĩ hơn ,đã dám phát biểu nhận xét một cách khá đầy đủ ,lưu loát suy nghĩ của
mình khi được yêu cầu phát biểu ý kiến.
+ Việc ứng xử giao tiếp có văn hóa,văn minh lịch sự hơn trước.Trong giờ
chơi ,hay trong các hoạt động tập thể rất ít khi nghe các em nói bậy,phát biểu linh
tinh,các em gọi bạn ,xưng tôi khá thân mật.
+ Qua sơ kết học kỳ I và thời điểm sau tết nguyên đán học sinh trong trường
chấp hành rất tốt luật giao thông ,không có học sinh vi phạm tệ nạn xã hội. Có thể
nói học sinh nhà trường đã thực hiện các mặt này rất tốt so với thời gian này năm
trước .
13
+ Các em qua tìm hiểu đã có nhiều kỹ năng bảo vệ bản thân ,năng lực nhận
thức và xử lý tình huống, không để bạn xấu rủ rê trốn học chơi game online.
+ Việc học sinh bỏ học với những lý do khác nhau củng được kéo giảm .
Minh chứng: -Học kỳ I năm 2010-2011 học sinh trốn học chơi game online
là 32 trường hợp.

Học kỳ I năm học 2011-2012 còn 6 trường hợp giảm 81,25%.
Học kỳ I năm học 2012-2013 còn 3 trường hợp giảm 92 %.
- Học sinh bỏ học sau tết năm học 2010-2011 là 8 học sinh
Sau tết năm học 2011-2012 chỉ 1 có học sinh bỏ học giảm 87%
Sau tết năm học 2012-2013 không có học sinh bỏ học giảm 100%.
-Hạnh kiểm loại tốt tăng ,loại khá giảm ,không có học sinh xếp loại trung
bình
- Chất lượng học lực loại giỏi ,khá tăng loại trung bình yếu giảm rỏ rệt
- HSG cấp huyện lớp 8 đạt 13 giài ( 2 nhì,1ba,10 khuyến khích ),HSG cấp huyện
lớp 9 đạt 11 giài ( 2 nhất,1 nhì ,3 ba và 5 khuyến khích )tăng 5 giải
- Học sinh giỏi cấp tỉnh năm 2012-2013 đạt 5 giải tăng 2 giải
Thống kê khảo sát nhận thức về các giá trị sống và kỹ năng sống sau
thời gian tổ chức thực hiện sáng kiến của học sinh khối 8 trong trường năm
học 2012-2013:

Các hành vi đổi mới của học sinh
quan sát được
Mức độ
rất
thấp
Mức độ
thấp
Mức độ
trung
bình
Mức độ
cao
Mức độ
rất cao
Biết hợp tác tốt trong đội,nhóm

26/88
(29,5%)
30/88
(34,1%)
32/88
(36,4%)
Có lối sống lành mạnh,nhận thấy trách
nhiệm về sức khỏe của mình
12/88
(13,6%)
21/88
(23,9%)
55/88
(62,5%)
Giải quyết mâu thuẫn một cách hòa bình
5/88
(5,7%)
17/88
(19,3%)
42/88
(47,7%)
24/88
(27,3%)
Biết phân tích có phán đoán các giá trị
,quy chuẩn trong truyền thông và ngoài
xã hội
16/88
(18,2%)
20/88
(22,7%)

25/88
(28,4%)
27/88
(30,7%)
14
Thành công trong các cuộc tranh
luận,hùng biện,thuyết phục người khác
19/88
(21,6%)
22/88
( 25%)
27/88
(30,7%)
21/88
(23,9%)
Biết tự khẳng định và xử sự bình đẳng
12/88
(13,6%)
48/88
(54,5%)
28/88
(31,8%)
Biết biểu lộ sự bao dung,sự tôn trọng
người khác
2/88
(2,3%)
29/88
(33%)
38/88
(43,2%)

19/88
(21,6%)
Ý thức về giá trị bản thân
43/88
(48,9%)
24/88
(27,3%)
21/88
(23,9%)
Nhạy bén đối với các vấn đề giới ,tôn
trọng quyền con người
3/88
(3,4%)
49/88
(55,7%)
21/88
(23,9%)
15/88
(17%)
Biết quan tâm đến nhu cầu của người
khác và sẵn sàng giúp đở họ.
7/88
( 8%)
41/88
(46,6%)
25/88
(28,4%)
15/88
(!7 %)
Nhận xét qua bản thống kê ta nhận thấy học sinh trong trường đã đổi mới về nhận

thức,đổi mới về hành vi ,có chuyễn biến rất nhiều về những giá trị sống và kỹ
năng sống so với thời điểm chưa tổ chức thực hiện đề tài.
15
PHẦN KẾT LUẬN
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Trong quá trình thực hiện và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã rút ra được
những bài học quí giá để bổ sung kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ năm
học như sau:
- Thực hiện đúng theo các văn bản chỉ đạo của Ngành, bám sát chủ đề kế
hoạch thực hiện phù hợp với đặc điểm tâm lý và hoàn cảnh cụ thể của từng học
sinh trong trường.
- Có bước chủ động trong công việc, nắm bắt kết quả qua các bước thực hiện
một cách nhanh nhất để đưa vào việc điều chỉnh kế hoạch đúng lúc ,đúng thời
điểm.
- Luôn tạo sự đổi mới, sáng tạo trong công việc để tăng sự thu hút từ phía học
sinh.
- Phối hợp nhịp nhàng với các đoàn thể trong nhà trường, giáo viên chủ nhiệm
lớp, ban đại diện cha mẹ học sinh.
- Luôn lắng nghe ý kiến về những khó khăn của các thành viên là học sinh cốt
cán trong câu lạc bộ “ Rèn luyện kỹ năng sống” ,khi thực hiện chuyên đề để có tư
vấn giúp đở cần thiết.
- Bám sát giáo viên chủ nhiệm lớp vì GVCN là người có vai trò quan trọng
trong việc nhắc nhở động viên, phát hiện những mặt tích cực ,tiêu cực của học sinh
lớp mình nhanh nhất.
.
II.Ý NGHĨA:
Sáng kiến kinh nghiệm về giải pháp “Xây dựng và tổ chức thực hiện mô hình
giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh ,nâng cao hiệu quả xây
dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” mang một ý nghĩa rất quan trọng
và là công việc hết sức cần thiết, bởi lẽ các em sẽ học được cách rèn luyện và

rút ra những kinh nghiệm,kỹ năng mà các em sẽ gặp lại trong cuộc sống ,là bài
học quí báu mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc để các em tự hoàn thiện mình.
16
Hiện nay ngành giáo dục đang đẩy mạnh phong trào thi đua: “Xây dựng
trường học thân thiện - Học sinh tích cực” thì việc giáo dục giá trị sống rèn luyện
kỹ năng sống có một ý nghĩa hết sức quan trọng.Qua đó, giúp các em nhìn lại
những việc làm của mình từ trong hành động, trong suy nghĩ ,lời nói việc làm.Nó
còn giúp các em hoàn thiện hơn về nhân cách, về lối sống, các em sẽ tích cực
hơn .Có kỹ năng tham gia các hoạt động mang ý nghĩa cộng đồng ,đoàn kết ,yêu
thương,trách nhiệm,hợp tác, hòa đồng, thân ái, đồng cảm chia sẻ với mọi người
chung quanh và hơn hết là sống tốt, sống có ý nghĩa và có một niềm tin thiết tha
hơn về cuộc sống hiện tại và tương lai.
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG ,TRIỂN KHAI :
Như đã trình bày ở phần hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm về những giải
pháp trong đề tài “Xây dựng và tổ chức thực hiện giáo dục giá trị sống, rèn luyện
kỹ năng sống cho học sinh,nâng cao hiệu quả xây dựng trường học thân thiện học
sinh tích cực” thì khả năng ứng dụng rộng rãi vào các trường trong huyện,tỉnh rất
khả thi. Mô hình này rất dễ dàng thực hiện dành cho học sinh các trường
THCS,THPT với các hình thức phong phú nêu trên ,làm cho các em cảm nhận
được kỹ năng sống ,giá trị sống là những kỹ năng,những chuẩn mực trong một xã
hội văn minh .Nó có thể xem là hành trang hết sức cần thiết cho các em trong
cuộc sống,là những vốn sống không thể thiếu của một người lao động chân chính
trong thời kỳ đất nước ta đang hội nhập với nền kinh tế thế giới ,đang tiến hành
công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
Trước mắt giúp cho các em đổi mới phương pháp,tích cực học tập,có năng
lực tự học và biết tự điều chỉnh hành vi,tự giác chấp hành tốt nội qui nhà trường.
Hiện nay nhiều trường học từ bậc học Mầm non đến Trung học phổ thông
đều chưa thật xem trọng hoạt động giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng
sống cho học sinh .Chuyên đề “Xây dựng và tổ chức thực hiện giáo dục giá trị
sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh,nâng cao hiệu quả xây dựng trường học

thân thiện học sinh tích cực” là mô hình hoạt động mang tính lâu dài và bền vững,
bởi hoạt động giáo dục giá trị sống rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh trong nhà
17
trường hiện nay là một hoạt động thiết thực mang tính chiến lược nhằm xây dựng
nguồn nhân lực phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
Mặc dù đây là năm đầu tiên thực hiện chuyên đề ở trường PTDT BT THCS
Nguyến Bá Ngọc nhưng đã tạo được bước chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và
hành động trong toàn thể học sinh, chuyên đề đã phần nào cùng với nhà trường
hình thành nhân cách, đạo đức, lối sống, cách ứng xử, cách quan tâm, chia sẻ và
những kỹ năng cần thiết trong học tập, sinh hoạt tại gia đình và cộng đồng.
Qua đó bản thân người thực hiện đề tài này đánh giá khả năng ứng dụng của
nó là rất tốt,có thể áp dụng rộng rải trong cả hai cấp học THCS và THPT trên phạm
vi toàn tỉnh .
Việc triển khai không khó khăn ,chỉ yêu cầu có kế hoạch cụ thể,sự phối hợp
chặt chẻ và sự quyết tâm hoàn thành kế hoạch đề ra.
Chuyên đề có được sự thành công như đã nêu trên là nhờ sự quan tâm chỉ đạo
của Sở Giáo dục Bến Tre qua các đợt tập huấn và hơn hết là sụ phối hợp chặt chẽ
giữa người thực hiện đề tài với Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên, giáo viên chủ
nhiệm, ,sự hăng hái tích cực của các thành viên cốt cán trong Câu lạc bộ rèn luyện
kỷ năng sống của học sinh trường .Điều ấy đã tiếp thêm sức mạnh, sự tự tin, chủ
động sáng tạo trong công việc của người làm công tác tổ chức quản lý hoạt động
ngoại khóa để góp phần cùng với nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục cho học
sinh một cách toàn diện,hầu góp một phần nhỏ để thực hiện thành công nhiệm vụ
của giáo dục nước nhà trong thời kỳ hội nhập kinh tế thế giới.
IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ:
Để phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
theo năm nội dung mà Bộ Giáo dục Đào tạo phát động đi vào chiều sâu ,nhất thiết
phải tạo cho các em có một sân chơi mang tính tập thể, qua đó các em sẽ được giáo
dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống, cùng các trò chơi dân gian mang đậm bản
sắc văn hóa dân tộc.Trên thực tế các trường phổ thông cũng có thực hiện phong

trào này nhưng chưa triệt để chỉ mang tính hình thức vì chỉ chú trọng vào việc
giảng dạy văn hóa trên lớp mà không chú trọng đến việc giáo dục giá trị sống và
rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
18
Nhằm tạo cơ sở pháp lý giúp các trường thực hiện tốt và thường xuyên nhiệm
vụ này người viết đề tài này xin đề nghị lãnh đạo Phòng và Sở Giáo dục cần có kế
hoạch chỉ đạo cụ thể, phối hợp với Hội Đồng Đội huyện, tỉnh đưa hoạt động giáo
dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh trở thành một nội dung cơ
bản của chương trình sinh hoạt Đoàn - Đội.
Xem hiệu quả thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục giá trị sống và rèn luyện
kỹ năng sống cho học sinh là một tiêu chí đánh giá cơ bản của phong trào “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của các trường
Ý kiến của thủ trưởng đơn vị Người viết
19
Tài liệu tham khảo:
+ Sổ tay THTT, HSTC –Bộ GD ĐT ,NXB Giáo dục Việt Nam, 2010.
+ Tài liệu của Dự án “Phòng chống buôn bán và bảo vệ trẻ em” của Tổ chức
cứu trợ trẻ em Anh.
+ Đổ Quốc Anh ( CB), Góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực, NXB Giáo dục Việt Nam 2010.
+ Nguyễn Công Khanh , Giao tiếp ứng xử tâm lý tuổi học đường, Nhà xuất
bản Thanh niên, 2007.
+ Lưu Thu Thủy (chủ biên), Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em có hoàn cảnh
khó khăn,2005.




20
Mục lục