804 Kiểm Soát Rủi Ro Trong Hoạt Động Cấp Tín Dụng Doanh Nghiệp Tại Nhtm Cp Kỹ Thương - Chi Nhánh Sài Gòn 2023.Docx

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO

NGÂNHÀNGNHÀNƯỚCVIỆTNAM

TRƯỜNGĐHNGÂNHÀNGTHÀNHPHỐHỒCHÍMINH

NGUYỄN TẤNMẪN

KIỂM SỐT RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN
DỤNGDOANHNGHIỆPTẠI
NGÂNHÀNGTMCPKỸTHƯƠNG CNSÀI GỊN
LUẬNVĂNTHẠCSỸ

TP.HồChí Minh,2022


BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO

38

NGÂNHÀNGNHÀNƯỚCVIỆTNAM

TRƯỜNGĐHNGÂNHÀNGTHÀNHPHỐHỒCHÍMINH

NGUYỄNTẤNMẪN

KIỂM SỐT RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG CẤP
TÍNDỤNGDOANHNGHIỆPTẠI
NGÂNHÀNGTMCPKỸTHƯƠNG CNSÀI GỊN
LUẬNVĂN THẠCSỸ
CHUN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN

HÀNGMÃNGÀNH:8340201

NGƯỜI HƯỚNGDẪNKHOA HỌC
PGS.TS.NGUYỄN ĐỨCTRUNG

ThànhphốHồChíMinh,2022


1

LỜICAMĐOAN
Em xin cam đoan luận văn về đề tài“KIỂM SOÁT RỦI RO
TRONGHOẠTĐỘ NG C ẤP T ÍN D Ụ N G DO AN H N G H I Ệ P T Ạ I N G Â
NHÀNG
TMCP KỸ THƯƠNG CN SÀI GỊN”là cơng trình nghiên cứu cá nhân
củaemtrongthờigianqua.Mọisốliệusửdụngphântíchtrongluậnvănvàkếtquảnghiên cứu là do Em tự tìm
hiểu,

phân

tích

một

cách

khách

quan,

trung

thực,cónguồngốcrõràngvàchưađượccơngbốdướibấtkỳhìnhthứcnào.Emxinchịuhồntồntrách
nhiệmnếucósựkhơngtrungthựctrongthơngtinsửdụngtrongcơngtrìnhnghiêncứunày.
Tp.HồChíMinh,ngày

tháng

Tác giảluậnvăn

NguyễnTấnMẫn

năm2022


LỜICẢMƠN
EmxinchânthànhgửilờicảmơntớiBanGiámhiệu,phịngđàotạosauđạihọc,trườngĐạihọc
NgânhàngTp.HCMđãtạođiềukiệnthuậnlợichoEmtrong qtrìnhhọc tập vàhồnthànhluậnvăn
này.
Em xin gửi lời tri ân đến q thầy, q cơ đã tận tình giảng dạy lớp caohọc
CH22A, chuyên ngành Tài chính- Ngân hàng , trường Đại học Ngân
hàngTp.HCM,niênkhóaXXII.
Em xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Đức Trung đãtận tình
giúp đỡ, chỉ bảo em suốt trong quá trình thực hiện luận văn. Thầy đãdành cho e nhiều
thời

gian,

tâm

sức,

cho

em

nhiều

ý

kiến,

chỉnh

sửa

cho

emnhữngchitiếtnhỏtrongluậnvăn,giúpluậnvăncủaemhồnthiệnhơnvềmặtnội dung và hình thức.
Thầylnquantâm,độngviên,nhắcnhởđểemcóthểhồnthànhluậnvăntốtnhất.
VàEmcũngxingửilờicảmơnsâusắctớigiađình,bạnbè,đồngnghiệpđãtậntìnhhỗtrợ,giúpđ
ỡEmtrongsuốtthờigianhọctậpvànghiêncứu.
Xin gửi lời cảmơnchân thànhđến tất cảmọingười!
Tp.HồChíMinh,ngày

tháng năm2022

NguyễnTấn Mẫn

TĨMTẮT LUẬNVĂN
Tên

đề

tài:Kiểm

sốt

rủi

ro

trong

hoạt

động

cấp

tín

dụng

doanh

nghiệptạiNgânhàngThương mạiCổphầnKỹThươngCN SàiGịn.
Nội

dung:Trên

cơ

sở

vận

dụng

phương

pháp

nghiên

cứu

khoa

học

vàphântích,đánhgiácácdữliệu,luậnvănđãhồn thànhmột sốnộidung sau:
1. Luận văn đã khái quát hoá cơ sở lý luận cơ bản về hoạt động cho
vaycủangânhàngthươngmại;rủirotíndụngtrongchovaycủaNgânhàngthươngmại cũng như
nguyên nhân phát sinh và đề ra các biện pháp nhằm kiểm sốtrủi ro tín dụngtrongcho vay
doanhnghiệp củaNgân hàng thương mại.
2. Luận văn đã nghiên cứu thực trạng hoạt động kinh doanh của
Phòngdoanh nghiệp TẠI NGÂN HÀNG TMCP KỸ THƯƠNG CN SÀI
GỊN

tronggiai

đoạntừnăm2018-

2021,đisâuphântích,lýgiảithựctrạngcơngtáckiểmsốtrủirotíndụngtrongchovaydoan
hnghiệptạiChinhánh,quađóđánhgiáđượcnhữngngunnhândẫnđếnnhữnghạnchếtr
ongcơngtáckiểmsốtrủirotíndụngtrongchovaydoanhnghiệptạiChinhánh.
3. Trêncơsởđánhgiáthựctrạngcơngtáckiểmsốtrủirotíndụngtrongcho vay doanh
nghiệptạiChinhánh,luậnvănđãđềxuấtmộtsốgiảiphápvàkiến nghị có tính khả thi nhằm hồn
thiện cơng tác kiểm sốt rủi ro tín dụngtrong chovaydoanhnghiệptrongthời
giantới.
Luậnvăncũngchỉlànhữnggiảiphápsơlược,mangtínhlýthuyếtvàđượcnghiêncứudướigócđộcánhân,h
yvọngsẽđónggópmộtphậnnhỏnhằmhồnthiện cơng tác kiểm sốt rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại
NgânhàngThươngmạicổphầnKỹThươngViệtNam CN SàiGịn.
Từkhóa:Kiểmsốtrủirotíndụng,nhântốảnhhưởngđếnkiểmsốtrủirotíndụng.


ABSTRACT
Title:Risk control in corporate credit granting activities at Sai gonTechnologial
andCommercialJointStockBank.
Summary:On

the

basis

of

applying

scientific

research

methods

andanalyzingandevaluatingdata,thethesishascompletedthefollowingcontents:
1. The thesis has generalized the basic theoretical basis of
lendingactivities of commercial banks; credit risks in loans of commercial
banks aswell as causes and measures to control credit risks in corporate loans
ofcommercialbanks.
2. The thesis has studied the current situation of business activities
oftheBusinessDepartmentatSAIGONIndustrialCommercialJointStockBankin the period
from 2018 to 2021, analyzed and explained in depth the currentsituation of credit risk control. in
lending to businesses at the branch, therebyassessing the causes leading to
limitations in credit risk control in corporatelending atthe branch.
3. On the basis of assessing the current situation of credit risk
controlin corporate lending at the branch, the thesis has proposed some
feasiblesolutionsandrecommendationstoimprovecreditriskcontrol.usedinbusinessloa
nsinthenear future.
The thesis is only a brief, theoretical solution and is researched from apersonal
perspective,

hoping

to

contribute

a

small

part

to

improve

credit

riskcontrolincorporatelendinginVietnam.VietnamTechnologicalandCommercialJointSto
ckBankSaigon Branch.
Keywords:Creditriskcontrol,factorsaffectingcreditriskcontrol.


MỤCLỤC
MỞĐẦU...........................................................................................................1
1. Lýdo chọn đềtài.....................................................................................1
2. Mụctiêucủa đềtài...................................................................................2
3. Câuhỏinghiên cứu.................................................................................2
4. Đối tượngvà phạmvinghiêncứu.............................................................3
5. Phươngphápnghiêncứu..........................................................................3
6. Ýnghĩa khoa họcvàthựctiễnđềtài...........................................................3
7. Bốcục củaluậnvăn.................................................................................3
8. Tổngquantài liệunghiêncứu...................................................................4
Liên quan đến chủ đề nghiên cứu về hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng,đếnnay theo
hiểubiết củatácgiảđãcómột sốnghiêncứunhưsau..............................................................4
CHƯƠNG1.......................................................................................................7

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KIỂM SỐT RỦI RO TÍN DỤNG
TRONGCHOVAYDOANHNGHIỆPCỦA..................................................................7
NGÂNHÀNGTHƯƠNG MẠI........................................................................7
1.1 . TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT
ĐỘNGCHO VAY KHÁCHHÀNG DOANHNGHIỆP
7
1.1.1. Chovaydoanh nghiệp......................................................................7
1.1.2. Rủirotín dụngtrongchovay doanhnghiệp.........................................9
1.2. KIỂM SỐT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY
DOANHNGHIỆP CỦANHTM
18
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm của kiểm sốt rủi ro tín dụng trong cho
vaydoanhnghiệp........................................................................................18
1.2.2. Mụcđíchvàucầukiểmsốtrủirotíndụngtrongchovaydoanhnghiệp
19
1.2.3. Nộidungkiểmsốtrủirotíndụngtrongchovaydoanhnghiệp.................20
1.2.4. Tiêu chí phản ánh kết quả kiểm sốt rủi ro tín dụng trong cho
vaydoanhnghiệp........................................................................................24


1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kiểm sốt rủi ro tín
dụngtrong chovaydoanhnghiệpcủaNHTM................................................27

KẾTLUẬN CHƯƠNG 1...............................................................................31
CHƯƠNG2.....................................................................................................32
THỰC TRẠNG KIỂM SỐTRỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAYDOANH
NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNGMẠI KỸ THƯƠNGVIỆTNAM–
CHINHÁNHSÀIGÒN.................................................................................................32
2.1. GIỚI THIỆUTỔNGQUANVỀTCB-CHI NHÁNHSÀI GÒN................32
2.1.1. Lịchsửra đời, chứcnăngnhiệmvụ...................................................32

2.1.2. Tổ chứcbộ máyquản lý.................................................................33
...................................................................................................................33
...................................................................................................................33
2.1.3. Mơitrườngkinh doanh củaTCBSài Gịn.........................................33
2.1.4. Kếtquảhoạtđộng củaTCBSÀIGỊN...............................................37
2.2. THỰC TRẠNG KIỂM SỐT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG
CHOVAYDOANHNGHIỆP TẠITCBSÀI GỊN
40
2.2.1. Đặcđiểmkhách hàngdoanhnghiệp vayvốn tạiChinhánh................40
2.2.2. Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh
nghiệptạiTCB SàiGịn...............................................................................42
2.2.3. Kếtquảkiếmsốt RRTD trongcho vayDN tại Chinhánh.................60
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RRTD
TRONGCHOVAYDOANH NGHIỆPTẠICHINHÁNH
62
2.3.1. Kết quảđạtđược.............................................................................62
2.3.2. Nhữnghạnchế................................................................................64
2.3.3. Nguyênnhân củahạnchế................................................................67
KẾTLUẬN CHƯƠNG 2...............................................................................71
CHƯƠNG3.....................................................................................................72


GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT RỦI RO TÍNDỤNG
TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNGTMCP
KỸTHƯƠNGVIỆT NAM-SÀIGỊN..........................................................................72
3.1. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU KIỂM SỐT RRTD TRONG
CHOVAYDOANHNGHIỆP TẠITCBSÀI GỊN
72

3.1.1. Định hướng hoạt động kinh doanh của TCB SÀI GÒN trong

thờigianđến................................................................................................72
3.1.2. Định hướng hồn thiện hoạt động kiểm sốt RRTD trong cho
vayDNcủaTCBSÀIGỊNtrong thờigian tới...............................................72
3.2. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KIỂM SỐT RỦI RO TÍN
DỤNGTRONGCHOVAYDOANHNGHIỆP TẠICHINHÁNH
73
3.2.1. Nâng cao chất lượng cơngtácthẩmđịnh chovay...............................73
3.2.2. Chú trọng côngtáckiểmtra,giámsát sau chovay...............................76
3.2.3. Quyđịnh giớihạn tỷlệcho vay theongành,kháchhàng........................77
3.2.4. Hồn thiện cơngtácđánhgiátàisảnđảmbảonợvay.............................78
3.2.5. Áp dụnglãisuấtchovaycăncứtheo mứcđộ RRTD.............................78
3.2.6. Đảm bảo hợp đồng tín dụng được soạn thảo có tính pháp lý
caonhằmhạn chếRRTDtrong chovayDN...................................................79
3.2.7. Thực hiệnnghiêmngặtnguyêntắc phântánrủirotrongchovay.80
3.2.8. Quantâmhơnnữa vấnđềbảohiểm tín dụng........................................81
3.2.9. Nâng cao chất lượng trong công tác thu thập và sử dụng thơng
tinnhằmhạn chếRRTDtrong chovayDN....................................................81
3.2.10. Cácbiện phápkhác.........................................................................83
3.3. KIẾNNGHỊ............................................................................................86
3.3.1. KiếnnghịvớiTechcombankCNSàiGịn.............................................86
3.3.2. KiếnnghịvớiTrụsởchínhTechcombank............................................88
3.3.3. Kiến nghịvớiNgânhàngnhànướcCNHồChí Minh............................89
KẾTLUẬN.....................................................................................................93
TÀILIỆUTHAMKHẢO...............................................................................95


DANHMỤC CÁCCHỮVIẾT TẮT
Chữviết tắt

Nội dungđầyđủ

NHNNVN

NgânhàngNhà nướcViệtNam

NHTM

Ngânhàngthương mại

TMCP

Thươngmại cổphần

TCB
TCBSÀIGỊN

NgânhàngThươngmạicổphầnKỹThươngViệt
Nam
NgânhàngThươngmạicổphầnKỹThươngChi
nhánhSàiGịn

RRTD

Rủi ro tín dụng

TCTD

Tổchứctín dụng

XLRR

Xửlýrủiro

TSBĐ

Tài sảnbảođảm

UBND

Ủyban nhân dân

CBTD

Cánbộtíndụng

XHTDNB

Xếphạngtíndụngnội bộ


DANHMỤC CÁCBẢNG
Sốhiệu
2.1

Tênbảng
Kếtquảhoạt độngkinhdoanh củaPhịngDoanh nghiệp
TCBSàiGịn2020-2021

Trang
37

2.2

Sốlượng kháchhàngDN

40

2.3

DưnợchovaykháchhàngDN

41

2.4

Kếhoạchkiểmsốt RRTDtronggiaiđoạn2019-2021

45

2.5

Xếphạng theo kết quảchấmđiểmcủaChinhánh

46

2.6

Tríchlập dựphịngxửlý rủiro trong cho vay DN

59

2.7

Phânloại nhómnợtrongchovaydoanhnghiệp

61

2.8

Tỷlệlãitreo trong cho vaykháchhàngDN

62

3.1

KếhoạchkiểmsốtRRTD giaiđoạn2022-2025

73


1

MỞĐẦU
1. Lýdo chọn đềtài
Trongbốicảnhcáctổchứctíndụng(TCTD)nóichungvàcácngânhàngthươngmại(NHTM)nóir
iêngđangtrongqtrìnhtáicơ cấuvàpháttriểntheohướnghiệnđại,hoạtđộngantồn,bềnv
ững.CùngvớiđólàsựcạnhtranhgaygắtkhơngchỉgiữacácNHTMtrongnướcmàcịngiữacácN
HTMtrongnướcvàNHTMnướcngồikhimàhộinhậpquốctếngàymộtsâuvàrộngnhưhiệnnay.Dovậy,
cácTCTDnóichungvàcácNHTMnóiriêngcầnphải
hoạtđộngbềnvữnghơn,cónănglựccạnhtranhhơnnhờvàocácnềntảngcơngnghệ,quảntrị

ngânhàngtiêntiến,phùhợpvớithơnglệvàchuẩnmựcquốctế.Trongqtrìnhpháttriểnhoạtđộngngânhàng,mặc
dùsốlượngdịch
vụngàymộtgiatăng,songvẫnkhơngthểphùnhậntầmquantrọngcủahoạtđộngtíndụng.Vìlýdonày,
màChínhphủvàNgânhàngnhànước(NHNN)cũngnhưcácNHTMđều
chútrọngđếnhoạtđộngkiểmsốtrủi ro,nhấtlàkhidịchCovid19bùngpháttrêntồncầucũngnhưViệtNam.Mặcdùtheothơngtư01/2020/TTNHNNngày07tháng09năm2020củaThốngđốcNHNNchophépcácNHTMgiữngunnh
ómnợnhằmhỗtrợkháchhàngchịuảnhhưởngcủadịchCovid19.Tuyvậy,nợxấucủahệthốngNHTMvẫnlàmộtchủđềđángquantâm.TheosốliệucủaChí
nhphủ,tỷlệnợxấunộibảngcủahệthốngTCTDđếncuốitháng05/2021ởmức1.77%,tăngsovớimức
1.69%vàocuốinăm2020.Córấtnhiềungunnhânxảyratìnhtrạngnày,nhưngmộttrongs
ốđóphảikểđếnđólàhoạtđộngquảntrịrủirotíndụngtạicácNHTM.Đểquảntrịrủirotíndụ
ng,cácngânhàngtậptrungvàobốnnộidungchínhlànhậndiệnrủirotíndụng,đolường
vàđánhgiárủirotíndụng,kiểmsốtrủirotíndụngvàtàitrợrủirotíndụng,trongđóqua
ntrọngnhấtlàhoạtđộng
kiểmsốt rủirotíndụng.


Là một trong những ngân hàng có quy mơ vốn lớn nhất hiện nay, Ngânhàng Thương
mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) trong thờigian qua là một trong
những ngân hàng có mức lợi nhuận cao nhất hệ thống.Đạt được kết quả này là nhờ
Techcombank trong thời gian qua không chỉ chútrọngđếnviệcđadạnghóasảnphẩmmàcịnquantâmđến
việckiểmsốtrủirochohoạtđộngtíndụng.
Tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánhSài Gịn đã có
những nghiên cứu về vấn đề này nhưng thực tiễn cho thấy rủiro tín dụng vẫn chưa
được

kiểm

sốt

một

cách

có

hiệu

quả,

đặc

biệt

là

trongchovaydoanhnghiệp.Chínhvìvậy,ucầucấpbáchđặtralàrủirotíndụngphảiđượcquảnlý,kiểm
sốtmộtcáchhiệuquả,đảmbảotíndụnghoạtđộngtrong phạm vi rủi ro chấp nhận được, tăng thêm lợi
nhuận trong kinh doanhngân hàng, góp phần nâng cao uy tín và tạo ra lợi thế cạnh
tranh so với cácngânhàngkhác trênđịabàn.
Từ thực tiễn đó, học viên đã chọn đề tài “Kiểm sốt rủi ro tín
dụngtrong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại cổ phần
KỹThương Việt Nam - Chi nhánh Sài Gòn” làm luận văn tốt nghiệp nhằm
đềxuất mộtsố cácbiệnphápnâng caocơngtácquảntrị tíndụng.
2. Mụctiêucủa đềtài
Phân tích được thực trạng về cơng tác kiểm sốt rủi ro tín dụng, để từ đóđánhgiáđượccác
điểmđạtđượccũngnhưcácđiểmhạnchếvềcơngtácnàytại Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương
Việt Nam - Chi nhánh SàiGịn.
Đềxuấtđượcmộtsốgiảiphápnhằmnângcaohoạtđộngkiểmsốtrủirotíndụngđốivớihoạtđộngcho
vayKHDNtạiNgânhàngThươngmạicổphầnKỹThươngViệtNam -ChinhánhSàiGịn.
3. Câuhỏi nghiêncứu

Hoạt động kiểm sốt rủi ro tín dụng đối với hoạt động cho vay
KHDNtạiNgânhàngThươngmạicổphầnKỹThươngViệtNamChinhánhSàiGịnhiệnnaydiễnranhưthếnào?
Chinhánhđãthựchiệnnhữngbiệnphápnàođểkiểmsốtrủirotíndụngtrong
chovaykháchhàngdoanhnghiệp?
CácbiệnphápnàomàNgânhàngcóthểsửdụngđểhồnthiệnthêmvềcơngtáckiểm sốtrủi
rotíndụngđốivơihoạtđộngchovayKHDN?
4. Đối tượngvàphạmvinghiêncứu
Đối tượng nghiên cứu:Bản thân hoạt động tín dụng ln tiềm ẩn các rủiro,dovậyluậnvăntập
trungnghiên cứuđối với đối tượnglà hoạt động kiểmsốtrủi ro tín dụng trong hoạt động cho vaykhách
hàng doanh nghiệp.
Phạmvinghiêncứu:NghiêncứuđượctiếnhànhphântíchtạiNgânhàngTMCPKỹthươngViệtN
am(techcombank)ChinhánhSàiGịntronggiaiđoạntừnăm2018 -2021.
5. Phươngphápnghiêncứu
Đề tài sử dụng phương pháp phân tích định tính nhằm trả lời các câu hỏinghiên cứu
cũngnhưthựchiện các mụctiêunghiên cứu.Baogồm:
 Phươngphápphântích,sosánh,tổnghợp;
 Phươngpháplogicvàlịchsử;
 Phươngphápthốngkêmơtả.
6. Ýnghĩa khoa họcvàthựctiễnđềtài
Hệthốnghóavàkháiqtcáclýluậncơbảnliênquanđếnvấnđềkiểmsốt rủi rotín dụngtrong
chovaydoanhnghiệpcủaNHTM.
Đánhgiáthựctrạngvềcơngtáckiểmsốtrủirotíndụng,phân tích cácngun nhân ảnh hưởng
đếncơngtáckiểmsốtrủirotíndụngtạiNgânhàngThương mạicổphầnKỹThươngViệtNam -ChinhánhSài
Gịn.
ĐềxuấtcácgiảiphápnhằmhồnthiệncơngtáckiểmsốtrủirotíndụngtạiNgânhàngThương
mạicổphầnKỹThươngViệtNam-ChinhánhSàiGịn.
7. Bốcục của luậnvăn

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được thực hiện chủ yếu theophương
phápđịnhvới với3 chương,gồm:
Chương1:Cơsởlýluậnvềkiểmsốtrủirotíndụngtrongchovaydoanhnghiệp
củangânhàngthươngmại.
Chương

2:

Thực

trạnghoạt

chovaykháchhàngdoanhnghiệptại

độngkiểm

sốt

rủi

ro

tín

dụng

trong

NgânhàngThươngmạicổphầnKỹThươngViệtNam

-

ChinhánhSàiGịn.
Chương 3: Giải pháp hồn thiện kiểm sốt rủi ro tín dụng trong cho
vaydoanhnghiệptạiNgânhàngThương mạicổphầnKỹThươngViệtNam-ChinhánhSàiGòn.
8. Tổngquantài liệunghiêncứu
Liên quan đến chủ đề nghiên cứu về hoạt động kiểm sốt rủi ro tín dụng,đến nay
theohiểubiết củatácgiảđãcó mộtsốnghiên cứunhưsau:
Tạp chí Ngân hàng số 9, tháng 5/2014 có bài “Quản trị rủi ro theo thơng
lệquốctếtronghệthốngNgânhàngViệtNam:Thựctrạngvàgiảipháp”.Bàiviếtđisâun
ghiêncứu,khảosáthệthốngquảntrịrủirotạicácNHTMViệtNam.Quađó,đánhgiáđượ
cnhữngthànhtựuvàmộtsốmặttồntại.Bàiviếtnêuramộtsốkinhnghiệmvềquảntrịrủiroc
ủacácngânhàngtrênthếgiớivàrútrabàihọcquảntrịchohệthốngngânhàngViệtNam;bêncạn
hđócũngđưaranhữngđềxuấtđốivớicơquanquảnlý,NHNNvàcácNHTMViệtNam.
Trên thế giới và ở Việt Nam, có nhiều nhà khoa học, nhà quản lý kinhtế trên thế
giới quan tâm nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng, cịn về kiểmsốt rủi ro là một
phần của quản trị rủi ro tín dụng thì chưa có nhiều nghiêncứu. Chính vì vậy để thực
hiện nghiên cứu này, phải dựa trên các kết quảnghiên cứuquảntrịrủirođã
đượccôngbốnhư:
Karen A. Horcher, Essentials of Financial Risk Management, 2008: Giớithiệu tổng
quan

về

các

chiến

lược,

chính

sách

và

kỹ

thuật

tàichính.Yếutốcầnthiếtcủaquảnlýrủirotàilàxácđịnhcácchínhsáchvàchiến

quản

trị

rủi

ro


lược giảm thiểu rủi ro, đề xuất để xác định khả năng chịu rủi ro của một
tổchức,vàcácnguồnrủiroliênquanđếntỷgiáhốiđối,lãisuất,rủirotíndụng,giácả hàng hóa, vàcác sự kiện
liên

quan

khác.

Ví

dụ

minh

họa

cho

kịch

bảnrủirovàcungcấplờikhuyênvềmộtloạtcáclựachọn,baogồmcảnhữngthayđổi
trongphươngthứckinhdoanhvà chiến lượcbảo hiểmrủiro...
ShelaghHeffernan,ModernBanking,CityUniversity,London,2008.Nộidungcủacuốnsáchnàytậ
ptrungvàolýthuyếtvềngânhàngvàtriểnvọngcủahệthốngngânhànghiệnđại,cuốnsáchchobiếtđượcnguyênnhân
đemđếnlợi nhuận cho ngân hàng, từ đó các nhà quản trị sẽ có cách nhìn mới về việcxây
dựng chiếnlượcchosựpháttriển bềnvững của ngân hàng.
Peter S. Rose, Bank Management & Financial Services, 2012. Đây là mộttrong
những cuốn sách nổi tiếng trong lĩnh vực Ngân hàng, tác giả của cuốnsách đã hướng
cho

người

đọc

hình

dung

về

lĩnh

vực

ngân

hàng

theo

phươngdiệntừkháchhàngvànhữngnhàquảntrị.Tronglầnxuấtbảnthứ9,cuốnsáchtậptrungvàoph
ântíchnhữngcảicáchtronghệthốngtàichínhhiệnđại;nhữngrủirohệthống;nhữngtháchthứcđặtratronghệthốngtài
chính hiện nay;những ngun nhân và thách thức của suy thối kinh tế thế giới... từ đó
cungcấp cho người đọc những phương pháp kiểm soát rủi ro của Ngân hàng trongnền
kinhtếđầybấtổnhiệnnay.
Tại Việt Nam, có một số cơng trình nghiên cứu sâu về hoạt động tín
dụng,quảnlýRRTDđăngtrêncáctạpchínhư:
Trần Huy Hồng (2004): Bài viết phân tích về những rủi ro của hệ
thốngngânhàngtạiViệtNamtronggiaiđoạn1998-2000.Mộtsốrủirođượctácgiảđềcập đếntrongbài viết
liên quan đến danh mục cho vay, góc độ quản trị rủiro,kỹnăng củanhânviênvàcác chínhsách,luật
củaNhànước.Từđótácgiảđãđưaramộtsốkiếnnghịcủabảnthânnhư:việcxâydựngchiếnlượccủab
ảnthâncácngân hàng,nâng cao nănglựcchun mơncủađội ngũnhânsự,phát


triển các mơ hình, các phần mềm phân tích rủi ro, tổ chức lại mơ hình hoạtđộng của
ngânhàngchophùhợphơn....
Nguyễn Minh Kiều (2009): Sau khi nghiên cứu về giáo trình này, độc giảcó thể
hình dung một cách tổng quan về hoạt động của các Ngân hàng thươngmạivàđisâuvào
nghiên cứu các nghiệp vụ ngân hàng như: Nghiệp vụ huyđộng vốn,nghiệpvụcấptíndụng,quảntrịrủirovà

cácnghiệpvụkhác.
NguyễnVănTiến(2010)Giáotrìnhnàygiớithiệuđếnngườiđọcnhữngrủirođặcthùtrongkinhdoanhngân
hàng,cácngunlýđểquảntrịngânhàngthương mạivàcác phươngphápđểquảntrịrủirotrongngânhàng.
Phan Thu Hà, Đàm Văn Huệ (2010): Nội dung của giáo trình này hướngđến việc
giới thiệu tổng quan và xu thế phát triển của ngân hàng thương mại,các chuyên đề
liên quan như: quản lý nguồn vốn, tài sản, quản lý rủi ro, phântích tài chính và chiến
lược kinh doanh của ngân hàng thương mại, và phântíchthựctrạnghoạtđộngcủahệthống
ngânhàng thương mạitại Việt Nam.
TrêncơsởthamkhảocácđềtàitrướcđâyvềkiểmsốtRRTD,đềtàinàykếthừavàpháttriểncáccơsở
lýluậnvềRRTDvànộidungkiểmsốtRRTDtrongchovayDNtạiNHTM.Hướngnghiêncứucủaluậnvănlàlàmrõ
cácnội dung kiểm sốt RRTD trong cho vay DN, các biện pháp NHTM
thườngdùngđểkiểmsốtRRTDtrongchovayDN.Ngồira,luậnvănđưaracácucầu trong cơng tác
kiểmsốtRRTDcũngnhưcáctiêuchíđánhgiákếtquảkiểm sốt RRTD trong cho vay DN tại NHTM. Từ
việc phân tích thực trạngkiểm sốt RRTD trong cho vay DN, luận văn đi sâu phân
tích

những

thànhcơng,hạnchếvàrútrangunnhâncủanhữnghạnchếcủacơngtáckiểmsốtRRTD trong cho vay
DN tại Chi nhánh. Trên cơ sở đó, luận văn đưa ra cácgiải pháp thích hợp nhằm hồn thiện kiểm sốt
RRTD trong cho vay DN tạiChinhánhtrongthờigianđến.


CHƯƠNG1

CƠSỞLÝTHUYẾTVỀKIỂMSỐTRỦIROTÍNDỤNGTRONG
CHOVAYDOANHNGHIỆPCỦA
NGÂNHÀNGTHƯƠNGMẠI
1.1. TỔNGQUANVỀRỦIROTÍNDỤNGTRONGHOẠTĐỘNGCHOVAY
KHÁCHHÀNGDOANH NGHIỆP

1.1.1. Cho vay doanh
nghiệpKhái niệm, đặc điểm doanh
nghiệpKháiniệmdoanhnghiệp:
TheoLuậtdoanhnghiệp2020,doanhnghiệplàmộttổchứccótênriêng,cótàisản,cótrụsởgiaodịchổnđịnh,
đượcđăngkýthànhlậptheoquiđịnhcủaphápluậtnhằm mụcđíchkinhdoanh.
Nhưvậy,doanhnghiệpđượchiểulàmộtđơnvịsảnxuấtkinhdoanhđượctổchứcnhằmtạorasảnphẩmvàdịchvụ
đáp

ứng

nhu

cầu

tiêu

dùng

trên

thịtrường,thơngquađóđểtốiđahóalợinhuậntrêncơsởtơntrọngluậtphápcủaNhànướcvàquyền
lợichínhđángcủangườitiêudùng.
Đặcđiểmdoanhnghiệp:
TrongquanhệtíndụngvớiNHTMthìkháchhàngDNcócácđặcđiểmsau:
• Khách hàng doanh nghiệp là đối tượng khách hàng thường chiếm
sốlượngít hơnkháchhàng cánhânnhưng doanh sốgiao dịch thườngrấtlớn.
• Doanhnghiệplàmột đơnvịsảnxuấtkinhdoanhnênmụcđíchvay vốnlà đáp ứng
nhucầukinhdoanh.Nhucầuvayvốnđểsảnxuấtkinhdoanhbaogồm vay vốn lưu động và đầu tư tài
sản cố định như máy móc, thiết bị, dâychuyềnsảnxuất… thường cógiátrị lớn.
• Hoạt động sản xuất kinh doanh của DN với nhiều lĩnh vực, ngành

nghềkhácnhau.


• DN hoạt động theo quy định của pháp luật với nhiều điều kiện
ràngbuộc;dođó,địihỏicáchoạtđộngphảiđượcphảiđượctheodõi,ghichépđầyđủ,rõ
ràng.
• Vì có quy mơ lớn nên DN có thế mạnh về tài chính, sức cạnh tranh
vàcó khảnăngtiếp cậnvớicơngnghệhiệnđại.
• Năng lực, trình độ quản lý, điều hành; thông tin trong hoạt động
kinhdoanh của doanh nghiệp được quy định rõ ràng và khá chặt chẽ: Để DN
đượcthànhlậpvàđivàohoạtđộngphảiđápứngcácucầucủaphápluậtvềnănglựcchunmơn;vềvốn;cơsởvậtchất,
kỹthuật…Ngườiquảnlý,điềuhànhDNđịihỏiphảicóbằngcấp,đượcđàotạobàibản.
Khái niệmcho vaydoanh nghiệp của NHTM
KháiniệmchovaycủaNHTM
TheoLuậtcáctổchứctíndụng2010,ChovaylàmộthìnhthứccấptíndụngcủaNHTM,theođóTC
TDgiaochokháchhàngmộtkhoảntiềnđểsửdụngvàomụcđíchvàthờigiannhấtđịnhtheothỏathuậnvới
nguntắchồntrảgốcvàlãi.ĐâylàmộttrongnhữngnghiệpvụcủaNHTM.
KháiniệmchovayDNcủaNHTM
ChovaydoanhnghiệplàviệcthỏathuậngiữaNHTMvàdoanhnghiệp,theođóNHTMgiaochodoa
nhnghiệpsửdụngmộtkhoảntiềnvớimụcđíchvàthờigiannhấtđịnhtheothỏathuậnvớinguntắccóhồ
ntrảcảgốclẫnlãi.
Đặcđiểmchovaydoanhnghiệp
Số lượng món vay thường ít hơn khách hàng cá nhân nhưng quy mơ
cáckhoảnvaythườnglớn:DoanhnghiệplàđốitượngđượcquantâmhàngđầutạicácNHTM,nhữn
g khoảnvay củaDNthường lànhữngmón vay lớnvàdưnợchovayDNchiếmtỷtrọngcaotrongtổngdưnợ
cho vay của NHTM. Do đó,cho vay khách hàng DN giúp NHTM tiết kiệm được chi phí trong hoạt độngcho
vaydựavàolợithếvềquymôgiaodịch.


HồsơpháplýcủaDNrõràngnênNHTMkhơngqkhótrongviệcđánhgiá tư cách pháp lý của DN và những

ngườiliênquan.Thơngtinvềtìnhhìnhtài chính của DN được thể hiện thông qua báo cáo tài chính,
qua đó giúp choNHTMdễdànggiámsátđược hoạtđộngcủa DNvayvốn.
Quản lý khách hàng doanh nghiệp khá phức tạp, đặc biệt những DN cóquy mơ càng
lớn thì mức độ phức tạp càng cao; do vậy, địi hỏi cán bộ ngânhàng phải nắm vững
chun mơn, am hiểu nhiều lĩnh vực khi cho vay kháchhàngDN.
1.1.2. Rủi ro tíndụngtrongchovaydoanhnghiệp
Kháiniệmrủi ro tíndụng trong cho vaydoanhnghiệp
Trong

q

trình

hoạt

động

kinh

doanh,

NHTM

phải

đối

diện

với

nhiềuloạirủironhưrủirotíndụng,rủirolãisuất,rủirotỷgiá,rủirothanhkhoản…Tuynhiên,RRTDlàrủiro
cótácđộnglớnnhấtđếnmụctiêukinhdoanhcủaNHTM, ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động ngân hàng vì
tín dụng là hoạt độngthường xuyên và chủ yếu của NHTM, nó mang lại khoảng 7080%,

thậm

chílà90%thunhậpcủangânhàng.Vìvậy,khicóRRTDxảyrathìhậuquảđểlạirấtlớn.Vậy,RRTDlà
gì?
Theo

Khoản

1,

Điều

3

của

Thơng

tư

số

11/2021/TT-NHNN

của

NHNNViệtNam:“RủirotíndụngtronghoạtđộngNgânhànglàkhảnăngxảyratổnthấtđốivớinợcủa
tổchứctíndụng,chinhánhngânhàngnướcngồidokháchhàngkhơngcókhảnăngtrảđượcmộtphầnho
ặctồnbộnợcủamìnhtheohợpđồng hoặc thỏa thuận (sau đây gọi chung là thỏa thuận) với tổ chức tín
dụng,chinhánhngânhàngnước ngồi”.
TheoỦybanBaselthì“Rủirotíndụnglàrủirophátsinhtổnthấtkinhtếdokháchhàngkhơngthựchi
ệnđầyđủnghĩavụ đã camkết”.
CónhiềuđịnhnghĩakhácnhauvềRRTDnhưngkháiqtlạichúngtacóthểrútranhữngnộidungcơ
bản của RRTDnhưsau:
RRTD xảy ra khi người vay sai hẹn trong việc thực hiện nghĩa vụ trảnợtheo
hợp đồng,bao gồmgốcvà/hoặclãi. Sựsai hẹnởđâycóthểlà trễhẹn