Hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã tại phòng tài chính kế hoạch huyện phong điền tỉnh thừa thiên huế
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.88 MB, 139 trang )
---
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ếH
uế
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
ht
TRẦN CƠNG PHƢỚC
ại h
ọc
Kin
HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH XÃ TẠI PHÕNG TÀI CHÍNH - KẾ HOẠCH
HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
gĐ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ: 8310110
Trư
ờn
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN LÊ HIỆP
HUẾ, 2022
---
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của bản thân.
Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn đều do tác giả tìm hiểu, thu thập, xử
lý và phân tích một cách trung thực. Các thông tin sử dụng trong luận văn đều đƣợc
ếH
uế
thu thập từ thực tiễn, tại đơn vị nghiên cứu sát với tình hình thực tế và đƣợc trích dẫn
rõ nguồn gốc.
Huế, ngày … tháng … năm 2022
Trư
ờn
gĐ
ại h
ọc
Kin
ht
Ngƣời cam đoan
i
Trần Công Phƣớc
---
LỜI CẢM ƠN
Luận văn này là kết quả của quá trình nghiên cứu, khảo sát thực tiễn kết hợp
với kinh nghiệm công tác cùng kiến thức đƣợc trang bị qua thời gian học tập tại
trƣờng của bản thân.
ếH
uế
Để hoàn thành luận văn này tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Lê Hiệp,
ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn khoa học, thầy đã giúp đỡ và đóng góp những ý kiến
quý báu giúp tơi hồn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Ủy ban Nhân dân huyện Phong Điền, Phịng
ht
Tài chính - Kế hoạch huyện, Kho bạc nhà nƣớc huyện, lãnh đạo các xã, thị trấn trên
địa bàn huyện Phong Điền, Chi Cục thuế khu vực Hƣơng Điền, các phịng chun
Kin
mơn, các xã trên địa bàn huyện và bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ, hỗ trợ,
tạo điều kiện để tác giả có thể hồn thành luận văn.
ọc
Tác giả đã nỗ lực và cố gắng rất nhiều để thực hiện luận văn này. Tuy nhiên,
trong quá trình thực hiện, do những nguyên nhân khách quan và chủ quan khiến
ại h
luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết. Vì vậy, bản thân rất mong nhận đƣợc
sự góp ý chân thành từ q thầy, cơ giáo và bạn bè để luận văn đƣợc hồn thiện
hơn và có ý nghĩa trong thực tiễn.
gĐ
Xin chân thành cám ơn!
Trư
ờn
Học viên
Trần Công Phƣớc
ii
---
TĨM LƢỢC LUẬN VĂN
Họ và tên học viên: TRẦN CƠNG PHƢỚC
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Niên khóa: 2018-2020
Ngƣời hƣớng dẫn: TS. NGUYỄN LÊ HIỆP
ếH
uế
Tên đề tài: HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI
PHỊNG TÀI CHÍNH - KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA
THIÊN HUẾ
1. Mục đích và đối tƣợng nghiên cứu
ht
Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý
ngân sách cấp xã tại Phòng TC-KH huyện Phong Điền giai đoạn 2017-2019, nghiên
xã ở địa phƣơng trong thời gian tới.
Kin
cứu đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách cấp
Đối tƣợng nghiên cứu: những vấn đề liên quan đến công tác quản lý ngân sách xã.
ọc
2. Các phƣơng pháp nghiên cứu đã sử dụng
ại h
Phƣơng pháp thống kê mô tả: Các số liệu thu thập trong luận văn đ c biệt là số
liệu về ngân sách và quản lý ngân sách nhƣ thu chi, cơ cấu thu-chi
đƣợc thể hiện
thông qua các bảng, biểu số liệu, thống kê số tuyệt đối, số tƣơng đối
Trên cơ sở đ ,
sách xã.
gĐ
hệ thống h a một cách khoa học để tính tốn, mơ tả thực trạng, đ c điểm quản lý ngân
Phƣơng pháp so sánh: sử dụng để thấy đƣợc sự biến động của các chỉ tiêu kinh
Trư
ờn
tế, các chỉ tiêu đánh giá hoạt động trong công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn
huyện Phong Điền trong c ng một thời điểm ho c giữa các thời điểm khác nhau.
3. Các kết quả nghiên cứu và đóng góp của luận văn
Kết quả nghiên cứu của luận văn đã góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực
tiễn về công tác quản lý ngân sách cấp xã; Phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác
quản lý ngân sách cấp xã tại Phịng TC-KT huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
giai đoạn 2017-2019. Chỉ ra những kết quả đạt đƣợc, những tồn tại hạn chế và
nguyên nhân; Từ đ , đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hồn thiện cơng tác
quản lý ngân sách cấp xã tại huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
iii
---
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Bộ tài chính
BCQT
Báo cáo quyết tốn
CSHT
Cơ sở hạ tầng
CT-XH
Chính trị-Xã hội
CN-XD
Cơng nghiệp-Xây dựng
DT
Dự tốn
GTGT
Giá trị gia tăng
HĐND
Hội đồng nhân dân
KBNN
Kho bạc nhà nƣớc
KHHGĐ
Kế hoạch h a gia đình
KH
Kin
ht
ếH
uế
BTC
LPTB
Lệ phí trƣớc bạ
Kinh tế-Xã hội
KT-XH
ọc
Kế hoạch
Mục lục ngân sách
NSĐP
NSNN
NSTW
Ngân sách địa phƣơng
Trư
ờn
NSX
Ngân sách
gĐ
NS
ại h
MLNS
Ngân sách nhà nƣớc
Ngân sách trung ƣơng
Ngân sách xã
N-L-TS
Nông-Lâm-Thủy sản
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TH
Thực hiện
TNCN
Thu nhập cá nhân
TT
Thơng tƣ
TC-KH
Tài chính-Kế hoạch
UBND
Ủy ban nhân dân
XDCB
Xây dựng cơ bản
iv
---
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii
TÓM LƢỢC LUẬN VĂN ............................................................................................ iii
ếH
uế
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .........................................................................................iv
MỤC LỤC .......................................................................................................................v
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG...................................................................................ix
DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ ................................................................................xi
ht
PHẦN I: MỞ ĐẦU ..........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................................1
Kin
2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................2
4. Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................................3
ọc
5. Nội dung nghiên cứu ...................................................................................................5
ại h
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...........................................................................6
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC VÀ QUẢN LÝ NGÂN
SÁCH XÃ ........................................................................................................................6
gĐ
1.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC......................................................6
1.1.1. Khái niệm ngân sách Nhà nƣớc .............................................................................6
Trư
ờn
1.1.2. Đ c điểm của ngân sách nhà nƣớc ........................................................................6
1.1.3. Chức năng, vai trò của ngân sách nhà nƣớc ..........................................................7
1.1.4. Hệ thống tổ chức và phân cấp quản lý ngân sách nhà nƣớc..................................9
1.1.5. Quản lý ngân sách nhà nƣớc................................................................................12
1.2. TỔNG QUAN VỀ NGÂN SÁCH XÃ ...................................................................14
1.2.1. Khái niệm về ngân sách xã ..................................................................................14
1.2.2. Đ c điểm ngân sách xã ........................................................................................14
1.2.3. Nguồn thu chi ngân sách xã.................................................................................16
1.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ ..........................................20
1.3.1. Khái niệm quản lý ngân sách xã ..........................................................................20
v
---
1.3.2. Đ c điểm quản lý ngân sách xã ...........................................................................20
1.3.3. Mục tiêu quản lý ngân sách xã ............................................................................22
1.3.4. Nguyên tắc quản lý ngân sách xã .........................................................................23
1.3.5. Nội dung quản lý ngân sách xã............................................................................23
1.3.6. Các yêu cầu đối với công tác quản lý ngân sách xã ............................................33
ếH
uế
1.3.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý ngân sách xã ..................................34
1.1.8. Các chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý ngân sách cấp xã ....................................36
1.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI MỘT SỐ ĐỊA PHƢƠNG
VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN
ht
HUẾ ...............................................................................................................................37
1.4.1. Kinh nghiệm tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình .............................................37
Kin
1.4.2. Kinh nghiệm tại Thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị .......................................39
1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế ..................41
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI
ọc
PHỊNG TÀI CHÍNH - KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG ĐIỀN ....................................43
ại h
2.1. KHÁI QUÁT HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ...................43
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ...............................................................................................43
2.1.2. Tình hình kinh tế-xã hội ......................................................................................46
gĐ
2.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý ngân sách xã của huyện Phong Điền ...........................53
2.1.4. Tình hình quản lý ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa
Trư
ờn
Thiên Huế giai đoạn 2017-2019 ....................................................................................55
2.2. THỰC TRẠNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI PHỊNG TÀI
CHÍNH-KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG ĐIỀN GIAI ĐOẠN 2017-2019 ....................61
2.2.1. Cơng tác lập dự tốn ngân sách xã.......................................................................61
2.2.2. Cơng tác chấp hành dự tốn ngân sách xã ...........................................................69
2.2.3. Cơng tác quyết tốn ngân sách xã ........................................................................78
2.2.4. Cơng tác kiểm tra, giám sát ngân sách xã ............................................................83
2.3. ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC ĐỐI TƢỢNG ĐIỀU TRA VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH XÃ TẠI PHỊNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG ĐIỀN,
TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ............................................................................................86
vi
---
2.3.1. Đ c điểm chung mẫu điều tra ..............................................................................86
2.3.2. Đánh giá của đối tƣợng điều tra về công tác lập dự tốn thu chi ngân sách xã tại
phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền .............................................................87
2.3.3. Đánh giá của đối tƣợng điều tra về cơng tác giao dự tốn và chức năng giám sát của
chính quyền cấp xã đối với công tác thu chi ngân sách xã ...............................................89
ếH
uế
2.3.4. Đánh giá của đối tƣợng điều tra về thực hiện quản lý thu ngân sách xã tại phịng
Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền ......................................................................90
2.3.5. Đánh giá của các đối tƣợng điều tra về thực hiện quản lý chi ngân sách xã tại
phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền ...........................................................93
ht
2.3.6. Đánh giá của đối tƣợng điều tra về thanh tra, kiểm tra ngân sách xã tại phịng Tài
chính – Kế hoạch huyện Phong Điền ..............................................................................95
Kin
2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI PHỊNG
TÀI CHÍNH-KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG ĐIỀN ....................................................97
2.4.1. Kết quả đạt đƣợc ..................................................................................................97
ọc
2.4.2. Hạn chế ................................................................................................................99
ại h
2.4.3. Nguyên nhân ......................................................................................................101
CHƢƠNG 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN
LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI PHỊNG TÀI CHÍNH – KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG
gĐ
ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ .............................................................................103
3.1. MỤC TIÊU, ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ HUYỆN PHONG ĐIỀN
Trư
ờn
TRONG THỜI GIAN TỚI ..........................................................................................103
3.1.1. Mục tiêu phát triển.............................................................................................103
3.1.2. Định hƣớng ........................................................................................................104
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TẠI
PHỊNG TÀI CHÍNH-KẾ HOẠCH HUYỆN PHONG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN
HUẾ .............................................................................................................................105
3.2.1. Hồn thiện cơng tác lập dự tốn ngân sách xã ...................................................105
3.2.2. Hồn thiện cơng tác chấp hành ngân sách xã.....................................................106
3.2.3. Hồn thiện cơng tác quyết tốn ngân sách xã ....................................................108
3.2.4. Hồn thiện công tác kiểm tra, giám sát ngân sách xã ........................................109
vii
---
3.2.5. Tăng cƣờng tập huấn nâng cao trình độ quản lý, giám sát cho chủ tịch HĐND,
UBND, cán bộ Tài chính-Kế tốn các xã ....................................................................110
3.2.6. Hồn thiện cơ chế phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cấp xã ...........................110
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................111
1. KẾT LUẬN .............................................................................................................111
ếH
uế
2. KIẾN NGHỊ .............................................................................................................112
2.1. Đối với Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính .........................................................112
2.2. Kiến nghị với tỉnh Thừa Thiên Huế......................................................................112
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................114
ht
PHỤ LỤC ....................................................................................................................116
BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG
BẢN NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2
Kin
QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN
Trư
ờn
gĐ
ại h
ọc
XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN
viii
---
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG
Bảng 1.1:
Phân bổ mẫu điều tra khảo sát ...................................................................4
Bảng 2.1:
Dân số và lao động của huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế giai
đoạn 2017-2019 .......................................................................................46
Một số chỉ tiêu kinh tế-xã hội của huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên
Bảng 2.2:
ếH
uế
Huế giai đoạn 2017-2019 ........................................................................51
Tình hình thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Phong Điền giai
Bảng 2.3:
đoạn 2017 - 2019 .....................................................................................56
Tình hình chi ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Phong Điền giai
Bảng 2.4:
ht
đoạn 2017 - 2019 .....................................................................................59
Bảng 2.6:
Tình hình lập dự tốn các khoản thu 100% ngân sách xã tại Phịng Tài
Kin
chính-Kế hoạch huyện Phong Điền giai đoạn 2017 - 2019 .....................64
Tình hình lập dự toán các khoản thu hƣởng tỷ lệ ngân sách xã tại Phịng
Bảng 2.7:
Tài chính-Kế hoạch huyện Phong Điền giai đoạn 2017 – 2019 ..............65
Tình hình lập dự tốn chi ngân sách xã tại Phịng Tài chính-Kế hoạch
ọc
Bảng 2.8:
Bảng 2.9:
ại h
huyện Phong Điền giai đoạn 2017 – 2019 ...............................................68
Tình hình chấp hành dự tốn thu ngân sách xã tại Phịng Tài chính-Kế
hoạch huyện Phong Điền giai đoạn 2017 - 2019 .....................................71
Tình hình chấp hành dự tốn các khoản thu 100% ngân sách xã tại Phịng
gĐ
Bảng 2.10:
Tài chính-Kế hoạch huyện Phong Điền giai đoạn 2017 - 2019 ...............73
Tình hình chấp hành dự toán các khoản thu hƣởng tỷ lệ ngân sách xã tại
Trư
ờn
Bảng 2.11:
Phịng Tài chính-Kế hoạch huyện Phong Điền giai đoạn 2017 - 2019 ...75
Bảng 2.12:
Tình hình chấp hành dự tốn chi ngân sách xã tại Phịng TC-KH huyện
Phong Điền giai đoạn 2017-2019 .............................................................77
Bảng 2.13:
Quyết toán thu ngân sách xã tại Phịng Tài chính-Kế hoạch huyện Phong
Điền giai đoạn 2017 - 2019 .....................................................................79
Bảng 2.14:
Quyết toán chi ngân sách xã tại Phịng Tài chính-Kế hoạch huyện Phong
Điền giai đoạn 2017 - 2019 .....................................................................82
Bảng 2.15:
Tình hình kiểm tra, giám sát ngân sách xã tại Phịng Tài chính-Kế hoạch
huyện Phong Điền giai đoạn 2017 – 2019 ...............................................84
ix
---
Bảng 2.16:
Đ c điểm chung của mẫu điều tra ...........................................................86
Bảng 2.17:
Đánh giá của đối tƣợng điều tra về thực hiện lập dự tốn thu chi ngân
sách xã tại phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền ...................88
Đánh giá của đối tƣợng điều tra về cơng tác giao dự tốn và chức năng
Bảng 2.18:
giám sát của chính quyền cấp xã đối với công tác thu chi ngân sách xã.90
Đánh giá của đối tƣợng điều tra về thực hiện quản lý thu ngân sách xã tại
ếH
uế
Bảng 2.19:
phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền .....................................91
Bảng 2.20:
Đánh giá của đối tƣợng điều tra về thực hiện quản lý chi ngân sách xã tại
phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền .....................................93
ht
Đánh giá của đối tƣợng điều tra về công tác thanh tra, kiểm tra thu chi
gĐ
ại h
ọc
Kin
ngân sách xã tại phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền ..........96
Trư
ờn
Bảng 2.21:
x
---
DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ
Hình 2.1:
Bản đồ hành chính huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.................43
Sơ đồ 2.2:
Tổ chức bộ máy quản lý Tài chính - Kế tốn ngân sách xã trên địa bàn
Trư
ờn
gĐ
ại h
ọc
Kin
ht
ếH
uế
huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế ................................................53
xi
---
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực hiện sự nghiệp đổi mới dƣới sự lãnh đạo của Đảng, nƣớc ta chuyển
từ nền kinh tế tập trung, bao cấp, kế hoạch h a cao độ sang nền kinh tế thị trƣờng
ếH
uế
định hƣớng xã hội chủ nghĩa. Trong những năm qua, kinh tế - xã hội đã có
nhiều chuyển biến tích cực, bên cạnh việc thúc đẩy nền kinh tế tăng trƣởng, Nhà
nƣớc cũng đã đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống pháp luật trên các lĩnh vực để
tạo hành lang pháp lý thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Trong đ , ngân sách xã là một cấp trong hệ thống ngân sách Nhà nƣớc.
ht
Qua các năm thực hiện Luật Ngân sách Nhà nƣớc, công tác quản lý tài chính ngân
Kin
sách xã đã đạt đƣợc những kết quả nhất định, đ ng góp quan trọng vào công tác
quản lý hoạt động kinh tế - xã hội của chính quyền cơ sở xã, thị trấn.
Để thực hiện Luật Ngân sách nhà nƣớc, Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban
ọc
hành các văn bản dƣới luật quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành Luật Ngân sách
nhà nƣớc. Chính quyền địa phƣơng cũng ra các văn bản để làm rõ hơn nội dung của
ại h
Luật Ngân sách nhà nƣớc. Các văn bản đó đã tạo nên hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật hƣớng dẫn công tác quản lý tài chính ngân sách các cấp trong đó có ngân
sách xã.
gĐ
Hệ thống văn bản ban hành đã xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các
cơ quan liên quan trong cơng tác quản lý tài chính ngân sách xã, tạo cơ sở pháp lý
Trư
ờn
quan trọng để quản lý ch t chẽ và sử dụng có hiệu quả các khoản thu, chi, các
khoản huy động đ ng góp của nhân dân, tăng cƣờng công tác kiểm tra, giám sát
của các ngành, các cấp và thơng qua cơng khai tài chính hàng năm nhân dân và các
đoàn thể quần chúng đƣợc tham gia giám sát việc thu chi của ngân sách xã.
Thời gian qua, tại Phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh
Thừa Thiên Huế đã có nhiều cố gắng cải tiến, hồn thiện quy trình quản lý tài
chính ngân sách xã nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý ngân sách trong nền kinh
tế thị trƣờng, yêu cầu kiểm toán Ngân sách nhà nƣớc tại địa phƣơng, làm lành
mạnh nền tài chính quốc gia.
1
---
Tuy nhiên, tại thời điểm hiện tại, công tác quản lý ngân sách xã tại phịng
Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền vẫn còn nhiều tồn tại bất cập, chƣa đáp
ứng đƣợc yêu cầu quản lý nhƣ: Công tác lập dự tốn từ cơ sở gửi lên cịn chậm so
với tiến độ đƣợc giao, chất lƣợng dự tốn cịn yếu kém, còn nhiều lần phải bổ sung,
điều chỉnh, gây kh khăn cho cơng tác quản lý dự tốn đƣợc duyệt; việc chấp hành
ếH
uế
dự tốn cịn nhiều tồn tại, quản lý thu-chi NSNN cịn nhiều kẽ hở, lãng phí trong chi
tiêu ngân sách, cơng tác thanh tra, kiểm tra cịn mang tính hình thức và chƣa đƣợc
chú trọng trong thời gian qua...
Xuất phát từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Hồn thiện cơng
ht
tác quản lý ngân sách xã tại Phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế” để nghiên cứu luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế của mình
Kin
nhằm đánh giá rõ thực trạng, từ đ , tìm ra giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý
ngân sách xã trên địa bàn huyện, g p phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
2. Mục tiêu nghiên cứu
ọc
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý ngân sách xã tại
ại h
phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế thời gian
qua, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hồn thiện cơng tác quản
gĐ
lý ngân sách cấp xã của phòng trong thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống h a cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý ngân sách cấp xã;
Trư
ờn
- Phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý ngân sách xã tại phịng Tài
chính-Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn 2017-2019;
- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện cơng tác quản lý ngân
sách xã tại phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề liên quan đến công tác
quản lý ngân sách cấp xã tại phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh
Thừa Thiên Huế.
2
---
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu đƣợc triển khai tại phịng Tài chính –
Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Về thời gian: Phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý ngân sách
cấp xã tại phịng Tài chính-Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế giai
ếH
uế
đoạn 2017-2019. Số liệu sơ cấp đƣợc điều tra khảo sát trong năm 2020.
- Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn
về công tác quản lý ngân sách xã tại phịng Tài chính-Kế hoạch huyện Phong Điền,
tỉnh Thừa Thiên Huế trên các khía cạnh nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách xã,
ht
trình độ chuyên mơn của đội ngũ quản lý, kế tốn tài chính cấp xã. Trên cơ sở đ ,
đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu
ọc
4.1.1. Số liệu thứ cấp
Kin
cấp xã tại phòng Tài chính-Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
ại h
Thông tin và số liệu thứ cấp đƣợc thu thập từ các báo cáo của Phịng Tài
chính - Kế hoạch, Chi cục Thuế khu vực Hƣơng Điền, Kho bạc Nhà nƣớc huyện
Phong Điền, các báo cáo ngân sách, báo cáo kinh tế - xã hội, các báo cáo khác có
gĐ
liên quan của huyện Phong Điền trong giai đoạn 2017 -2019 và nguồn tài liệu đƣợc
thu thập từ sách, báo, tạp chí, các tài liệu đã cơng bố trên các phƣơng tiện thông tin
Trư
ờn
đại chúng, internet và từ các cơ quan ban ngành ở Trung ƣơng để định hƣớng.
4.1.2. Số liệu sơ cấp
Nguồn số liệu sơ cấp đƣợc thu thập thông qua việc điều tra phỏng vấn các
cán bộ phụ trách quản lý ngân sách xã tại Phịng Tài chính - Kế hoạch, Kho bạc nhà
nƣớc huyện Phong Điền, Chi cục thuế khu vực Hƣơng Điền và các lãnh đạo, kế
toán phụ trách tại các UBND xã của huyện Phong Điền.
Cách thức chọn mẫu
Để đảm bảo tính đại diện cho tổng thể nghiên cứu, cỡ mẫu điều tra đƣợc
xác định trên cơ sở áp dụng công thức Cochran (1997):
3
---
n = [Z2 * P(1 – P)] / e2
Trong đ n là cỡ mẫu cần chọn; Z = 1,96 là giá trị ngƣỡng của phân phối
chuẩn, tƣơng ứng với độ tin cậy 95%; P = 0,5 là tỷ lệ tối đa; Sai số cho phép là
10%. Thay vào phƣơng trình trên ta đƣợc: n = (1,962 * 0,5 * 0,5) / 0,12 = 96 mẫu.
Nhƣ vậy, kích cỡ mẫu của nghiên cứu là 96 mẫu. Việc phân bổ mẫu theo
ếH
uế
các đối tƣợng điều tra đƣợc trình bày cụ thể nhƣ sau:
Bảng 1.1: Phân bổ mẫu điều tra khảo sát
STT
Đơn vị
Chi cục thuế Khu vực Hƣơng Điền
2
Kho bạc Nhà nƣớc Phong Điền
3
Phịng Tài Chính-Kế hoạch Phong Điền
Mẫu điều
(Ngƣời)
(%)
tra (Ngƣời)
120
69,8
66
10
5,8
6
10
5,8
6
32
18,6
18
172
100
96
Kin
UBND các xã, thị trấn (chủ tài khoản và
kế toán phụ trách)
(Nguồn: Tác giả, 2020)
ại h
Tổng cộng
ọc
4
Tỷ lệ
ht
1
Số lƣợng
Phương pháp chọn mẫu
Nhằm đảm bảo tính khách quan trong q trình thu thập dữ liệu sơ cấp và tính
gĐ
đại diện cho tồn bộ tổng thể nghiên cứu, luận văn sử dụng phƣơng pháp chọn mẫu
ngẫu nhiên đơn giản. Trên cơ sở danh sách của các cán bộ liên quan đến công tác quản
Trư
ờn
lý ngân sách xã của các đơn vị trên địa bàn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế,
tác giả chọn ngẫu nhiên và phát bảng hỏi cho 96 cán bộ. Tuy nhiên, trong q trình
gửi phiếu điều tra, kết quả có 11 phiếu khơng đạt u cầu về nội dung. Vì thế,
nghiên cứu chọn 85 phiếu (đạt 87,5%) để tổng hợp và phân tích.
Thiết kế bảng hỏi điều tra
Ngồi các thơng tin đ c điểm cá nhân, bảng hỏi đƣợc thiết kế theo dạng
thang đo likert 5 mức độ (1. Hoàn toàn khơng đồng ý; 2. Khơng đồng ý; 3. Bình
thƣờng; 4. Đồng ý và 5. Hoàn toàn đồng ý) với các nội dung chính liên quan đến
việc hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách xã tại Phịng Tài chính – Kế hoạch
4
---
huyện Phong Điền nhƣ: Cơng tác lập dự tốn, cơng tác chấp hành dự tốn, cơng tác
quyết tốn, cơng tác thanh tra và kiểm tra.
4.2. Phƣơng pháp tổng hợp, xử lý số liệu
4.2.1. Phƣơng pháp thống kê mô tả
Các số liệu thu thập trong luận văn về điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý, thời
sách nhƣ thu chi, cơ cấu thu-chi
ếH
uế
tiết, đất đai, kinh tế-xã hội, dân số, đ c biệt là số liệu về ngân sách và quản lý ngân
đƣợc thể hiện thông qua các bảng, biểu số liệu,
các sơ đồ, biểu đồ, thống kê số tuyệt đối, số tƣơng đối
Trên cơ sở đ , hệ thống
h a một cách khoa học để tính tốn, mơ tả thực trạng, đ c điểm quản lý ngân sách
ht
xã nhằm phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu.
4.2.2. Phƣơng pháp so sánh
Kin
Phƣơng pháp so sánh đƣợc sử dụng để thấy đƣợc sự biến động của các chỉ
tiêu kinh tế, các chỉ tiêu đánh giá hoạt động trong công tác quản lý ngân sách xã tại
Phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền trong c ng một thời điểm ho c giữa
ọc
các thời điểm khác nhau. Từ đ , tìm ra nguyên nhân cũng nhƣ tồn tại hạn chế trong
công tác quản lý ngân sách xã tại Phịng Tài chính – Kế hoạch huyện. So sánh số
ại h
liệu, quy trình của thời k nghiên cứu và so với các quy định mang tính chất pháp lý
để đánh giá khách quan và trung thực vấn đề cần nghiên cứu nhƣ tổng số thu chi,
phân bổ ngân sách, tỷ trọng, số bình quân
gĐ
4.2.3. Phƣơng pháp tổng hợp và xử lý số liệu
Luận văn sử dụng phần mềm thống kê chuyên dụng Microsoft Excel 2010,
Trư
ờn
và IBM SPSS 20 để xử lý các số liệu thu thập đƣợc.
5. Nội dung nghiên cứu
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, nội dung nghiên cứu của luận văn đƣợc
kết cấu thành 3 chƣơng, cụ thể nhƣ sau:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách xã;
Chƣơng 2. Thực trạng công tác quản lý ngân sách xã tại phịng Tài chính –
Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế;
Chƣơng 3. Định hƣớng và giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách
xã tại phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
5
---
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC VÀ QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH XÃ
1.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
ếH
uế
1.1.1. Khái niệm ngân sách Nhà nƣớc
Luật NSNN đƣợc Quốc hội kh a XI nƣớc Cộng hịa Xã hội Chủ nghĩa Việt
Nam thơng qua tại k họp thứ hai, năm 2002 khẳng định: “NSNN là toàn bộ các
khoản thu, chi của Nhà nƣớc đã đƣợc cơ quan nhà nƣớc c thẩm quyền quyết định
ht
và đƣợc thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ
của Nhà nƣớc”
Kin
Đến năm 2015, Quốc hội kh a 13 đã thông qua Luật Ngân sách số
83/2015/QH13 thay thế cho Luật Ngân sách số 01/2002/QH11, NSNN đƣợc định
nghĩa: “NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nƣớc đƣợc dự toán và thực
ọc
hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nƣớc c thẩm quyền
quyết định để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nƣớc”. [2]
ại h
NSNN bao gồm các khoản thu: từ thuế, phí, lệ phí, các khoản thu từ hoạt
động kinh tế của Nhà nƣớc, các khoản đ ng g p của các tổ chức và cá nhân, các
gĐ
khoản viện trợ, các khoản thu khác theo quy định của pháp luật, các khoản do Nhà
nƣớc vay để b đắp bội chi, đƣợc đƣa vào cân đối NSNN và bao gồm các khoản chi:
chi phát triển KT-XH, bảo đảm QPAN, bảo đảm hoạt động bộ máy Nhà nƣớc, chi trả
Trư
ờn
của Nhà nƣớc, chi viện trợ và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.
1.1.2. Đặc điểm của ngân sách nhà nƣớc
Ngân sách nhà nƣớc vừa là nguồn lực để nuôi dƣỡng bộ máy Nhà nƣớc vừa
là cơng cụ hữu ích để Nhà nƣớc quản lý, điều tiết nền kinh tế quốc dân và giải quyết
các vấn đề xã hội.
Ngân sách nhà nƣớc c 5 đ c điểm:
- Việc tạo lập và sử dụng Ngân sách nhà nƣớc phải gắn liền với quyền lực
kinh tế - chính trị của Nhà nƣớc, đƣợc Nhà nƣớc tiến hành trên cơ sở pháp luật.
6
---
Ngân sách nhà nƣớc vừa là một bộ luật tài chính đ c biệt cũng vừa là bộ luật do
Quốc hội quyết định và thơng qua hằng năm, mang tính chất áp đ t và bắt buộc các
chủ thể kinh tế - xã hội c liên quan phải tuân theo.
- Ngân sách nhà nƣớc gắn ch t với sở hữu Nhà nƣớc, chứa đựng lợi ích
chung của cơng cộng. Nhà nƣớc là chủ thể duy nhất c quyền quyết định đến các
ếH
uế
khoản thu, chi của Ngân sách nhà nƣớc nhằm thực hiện các nhiệm vụ, chức năng
của Nhà nƣớc.
- Ngân sách nhà nƣớc c vai trò là một bản dự tốn thu chi liên quan đến
chính sách mà Chính phủ phải thực hiện trong năm tài kh a tiếp theo. Chính vì nhƣ
ht
vậy việc thơng qua Ngân sách nhà nƣớc là một sự kiện chính trị quan trọng thể hiện
sự nhất trí trong Quốc hội về chính sách của Nhà nƣớc.
Kin
- Ngân sách nhà nƣớc là bộ phận chủ yếu của hệ thống tài chính quốc gia.
Hệ thống tài chính quốc gia bao gồm: tài chính nhà nƣớc, tài chính doanh nghiệp,
trung gian tài chính và tài chính cá nhân ho c hộ gia đình.
ọc
- Ngân sách nhà nƣớc gắn liền với tính giai cấp. Quyền quyết định các
ại h
khoản thu, chi của ngân sách chủ yếu là do ngƣời đứng đầu một nƣớc quyết định.
Hiện nay, ngân sách nhà nƣớc đƣợc dự toán, thảo luận và phê chuẩn bởi cơ quan
pháp quyền, quyền quyết định là của toàn dân đƣợc thực hiện thông qua Quốc hội.
gĐ
1.1.3. Chức năng, vai trò của ngân sách nhà nƣớc
Ngân sách nhà nƣớc là khâu tài chính tập trung quan trọng nhất, là kế hoạch
Trư
ờn
tài chính cơ bản, tổng hợp của Nhà nƣớc. N giữ vai trị chủ đạo trong hệ thống tài
chính và c vai trò quyết định sự phát triển của nền KT-XH. Vai trò của Ngân sách
nhà nƣớc đƣợc xác lập trên cơ sở chức năng và nhiệm vụ cụ thể của n trong từng
giai đoạn cụ thể. Phát huy vai trò của Ngân sách nhà nƣớc nhƣ thế nào là thƣớc đo
đánh giá hiệu quả điều hành, lãnh đạo của Nhà nƣớc.
Trong nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa ở nƣớc ta hiện
nay, Ngân sách nhà nƣớc c các vai trò chủ yếu sau:
- Thứ nhất, với chức năng phân phối, ngân sách c vai trò huy động nguồn
tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu của Nhà nƣớc và thực hiện sự cân đối thu chi
7
---
tài chính của Nhà nƣớc. Đ là vai trị truyền thống của Ngân sách nhà nƣớc trong
mọi mơ hình kinh tế. N gắn ch t với các chi phí của Nhà nƣớc trong quá trình thực
hiện nhiệm vụ của mình.
- Thứ hai, Ngân sách nhà nƣớc là công cụ tài chính của Nhà nƣớc g p phần
thúc đẩy sự tăng trƣởng của nền kinh tế, điều chỉnh kinh tế vĩ mô. Nhà nƣớc sử
ếH
uế
dụng Ngân sách nhà nƣớc nhƣ là cơng cụ tài chính để kiềm chế lạm phát, ổn định
thị trƣờng, giá cả cũng nhƣ giải quyết các nguy cơ tiềm ẩn về bất ổn định KT-XH.
Muốn thực hiện tốt vai trò này Ngân sách nhà nƣớc phải c quy mơ đủ lớn
để Nhà nƣớc thực hiện các chính sách tài kh a ph hợp (nới lỏng hay thắt ch t) kích
ht
thích sản xuất, kích cầu để g p phần thúc đẩy tăng trƣởng kinh tế, ổn định xã hội.
- Thứ ba, Ngân sách nhà nƣớc là công cụ tài chính g p phần b đắp những
Kin
khiếm khuyết của KTTT, đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ môi trƣờng, thúc đẩy
phát triển bền vững. KTTT phân phối nguồn lực theo phƣơng thức riêng của n , vận
hành theo những quy luật riêng của n .
ọc
M t trái của n là phân h a giàu nghèo ngày càng tăng trong xã hội, tạo ra
ại h
sự bất bình đằng trong phân phối thu nhập, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn định xã hội. Bên
cạnh đ do mục tiêu tối đa h a lợi nhuận nên các chủ sở hữu nguồn lực thƣờng khai
thác tối đa mọi nguồn tài nguyên, môi trƣờng sinh thái bị hủy hoại, nhiều loại hàng
công cộng.
gĐ
h a và dịch vụ mà xã hội cần nhƣng khu vực tƣ nhân không cung cấp nhƣ hàng h a
Trư
ờn
Do đ nếu để KTTT tự điều chỉnh mà không c vai trị của Nhà nƣớc thì sẽ
phát triển thiếu bền vững. Vì vậy Nhà nƣớc sử dụng Ngân sách nhà nƣớc thơng qua
cơng cụ là chính sách thuế kh a và chi tiêu công để phân phối lại thu nhập giữa các
tầng lớp dân cƣ trong xã hội, cung cấp hàng h a dịch vụ công cho xã hội, chú ý phát
triển cân đối giữa các v ng, miền đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ môi trƣờng
sinh thái.
Vai trị của ngân sách nhà nƣớc vơ c ng quan trọng trong việc điều tiết và
quản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Vì vậy, cần phải c sự cân bằng trong thu
chi ngân sách.
8
---
1.1.4. Hệ thống tổ chức và phân cấp quản lý ngân sách nhà nƣớc
1.1.4.1. Hệ thống tổ chức ngân sách nhà nƣớc ở Việt Nam
Hệ thống ngân sách nhà nƣớc là tổng thể các cấp ngân sách gắn b hữu cơ
với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thu chi nhân sách nhà nƣớc.
Cơ sở pháp lí của hệ thống Ngân sách nhà nƣớc là Hiến pháp nƣớc Cộng
ếH
uế
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Luật Ngân sách nhà nƣớc.
Nguyên tắc tổ chức Hệ thống ngân sách nhà nƣớc
Khi tổ chức Hệ thống NSNN ta phải dựa trên 2 nguyên tắc sau đây:
- Nguyên tắc thống nhất và tập trung dân chủ (tập trung và phân cấp quản lí
ht
ngân sách).
Nƣớc ta là một quốc gia thống nhất, chỉ c một Ngân sách nhà nƣớc thống
Kin
nhất do Quốc hội phê chuẩn dự toán và quyết toán Ngân sách nhà nƣớc, Chính phủ
đƣợc trao cho quyền thống nhất quản lí điều hành ngân sách theo Luật Ngân sách.
- Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp giữa cấp ngân sách với cấp chính quyền
ọc
nhà nƣớc
Theo Hiến pháp nƣớc Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Luật Tổ
ại h
chức Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp ứng với mỗi một cấp chính
quyền c tƣơng ứng một khâu tài chính phục vụ.
Phân cấp hệ thống ngân sách nhà nƣớc
gĐ
Hệ thống Ngân sách nhà nƣớc gồm 4 cấp ngân sách.
Ngân sách trung ƣơng gồm các đơn vị dự toán của các cơ quan trung ƣơng
Trư
ờn
(Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ. Tổ chức xã hội thuộc trung
ƣơng, tổ chức đoàn thể trung ƣơng
).
Ngân sách trung ƣơng là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo cho việc thực
hiện chức năng nhiệm vụ của Nhà nƣớc trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, xã hội,
chính trị, quốc phịng và an nình, quan hệ quốc tế. Đồng thời ngân sách trung ƣơng
còn là nguồn hỗ trợ tài chính cho ngân sách địa phƣơng.
Ngân sách địa phƣơng là ngân sách của các cấp chính quyền địa phƣơng.
Ngân sách địa phƣơng là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo cho việc thực hiện
nhiệm vụ của chính quyền địa phƣơng.
9
---
Ý nghĩa phân cấp Hệ thống ngân sách nhà nƣớc
- Ngân sách nhà nƣớc ta là một thể thống nhất gồm nhiều cấp ngân sách,
khi đã hình thành một hệ thống nhiều cấp ngân sách thì việc phân cấp ngân sách là
một tất yếu khách quan.
- Phân cấp Ngân sách nhà nƣớc là giải quyết các mối quan hệ giữa chính
ếH
uế
quyền nhà nƣớc trung ƣơng và các cấp chính quyền địa phƣơng trong việc xử lí các
vấn đề, những nội dung của hoạt động Ngân sách nhà nƣớc phát sinh.
1.1.4.2. Phân cấp quản lý ngân sách nhà nƣớc
Phân cấp quản lý ngân sách là việc xác định phạm vi, trách nhiệm và quyền
ht
hạn của chính quyền các cấp, các đơn vị dự toán ngân sách trong việc quản lý ngân
sách nhà nƣớc ph hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội.
Kin
Nguyên tắc phân cấp quản lý nguồn thu, nhiệm vụ chi và quan hệ giữa các
cấp ngân sách
- Ngân sách trung ƣơng, ngân sách mỗi cấp chính quyền địa phƣơng đƣợc
ọc
phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi cụ thể.
ại h
- Ngân sách trung ƣơng giữ vai trò chủ đạo, bảo đảm thực hiện các nhiệm
vụ chi quốc gia, hỗ trợ địa phƣơng chƣa cân đối đƣợc ngân sách và hỗ trợ các địa
phƣơng theo quy định tại khoản 3 Điều 40 của Luật này.
gĐ
- Ngân sách địa phƣơng đƣợc phân cấp nguồn thu bảo đảm chủ động thực
hiện những nhiệm vụ chi đƣợc giao. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc
Trư
ờn
phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách ở địa phƣơng ph hợp với
phân cấp quản lý kinh tế - xã hội, quốc phịng, an ninh và trình độ quản lý của mỗi
cấp trên địa bàn.
- Nhiệm vụ chi thuộc ngân sách cấp nào do ngân sách cấp đ bảo đảm; việc
ban hành và thực hiện chính sách, chế độ mới làm tăng chi ngân sách phải c giải
pháp bảo đảm nguồn tài chính, ph hợp với khả năng cân đối của ngân sách từng
cấp; việc quyết định đầu tƣ các chƣơng trình, dự án sử dụng vốn ngân sách phải bảo
đảm trong phạm vi ngân sách theo phân cấp.
- Trƣờng hợp cơ quan quản lý nhà nƣớc thuộc ngân sách cấp trên ủy quyền
10
---
cho cơ quan quản lý nhà nƣớc thuộc ngân sách cấp dƣới thực hiện nhiệm vụ chi của
mình thì phải phân bổ và giao dự toán cho cơ quan cấp dƣới đƣợc ủy quyền để thực
hiện nhiệm vụ chi đ . Cơ quan nhận kinh phí ủy quyền phải quyết tốn với cơ quan
ủy quyền khoản kinh phí này.
- Thực hiện phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) đối với các khoản thu phân
ếH
uế
chia giữa các cấp NS và số bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dƣới
trên cơ sở bảo đảm công bằng, phát triển cân đối giữa các v ng, các địa phƣơng.
- Trong thời k ổn định ngân sách:
+ Không thay đổi tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa các cấp
ht
ngân sách;
+ Hằng năm, căn cứ khả năng cân đối của ngân sách cấp trên, cơ quan c
Kin
thẩm quyền quyết định tăng thêm số bổ sung cân đối ngân sách từ ngân sách cấp
trên cho ngân sách cấp dƣới so với năm đầu thời k ổn định;
+ Số bổ sung c mục tiêu từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dƣới
ọc
đƣợc xác định theo nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ ngân sách và các chế
ại h
độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách; khả năng của ngân sách cấp trên và khả
năng cân đối ngân sách của từng địa phƣơng cấp dƣới;
+ Các địa phƣơng đƣợc sử dụng nguồn tăng thu hằng năm mà ngân sách địa
gĐ
phƣơng đƣợc hƣởng theo phân cấp để tăng chi thực hiện các nhiệm vụ phát triển
kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đối với số tăng thu so với dự toán
Trư
ờn
thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 59 của Luật này.
Trƣờng hợp đ c biệt c phát sinh nguồn thu từ dự án mới đi vào hoạt động
trong thời k ổn định ngân sách làm ngân sách địa phƣơng tăng thu lớn thì số tăng
thu phải nộp về ngân sách cấp trên. Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban nhân dân cấp
tỉnh trình Hội đồng nhân dân c ng cấp quyết định thu về ngân sách cấp trên số tăng
thu này và thực hiện bổ sung c mục tiêu một phần cho ngân sách cấp dƣới theo
quy định tại điểm d khoản 3 Điều 40 của Luật này để hỗ trợ đầu tƣ cơ sở hạ tầng ở
địa phƣơng theo dự án đƣợc cấp c thẩm quyền phê duyệt;
11
---
+ Trƣờng hợp ngân sách địa phƣơng hụt thu so với dự toán do nguyên nhân
khách quan thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 59 của Luật này.
- Sau mỗi thời k ổn định ngân sách, các địa phƣơng phải tăng khả năng tự
cân đối, phát triển ngân sách địa phƣơng, thực hiện giảm dần tỷ lệ bổ sung cân đối
từ ngân sách cấp trên so với tổng chi ngân sách địa phƣơng ho c tăng tỷ lệ phần
ếH
uế
trăm (%) nộp về ngân sách cấp trên đối với các khoản thu phân chia giữa các cấp
ngân sách để tăng nguồn lực cho ngân sách cấp trên thực hiện các nhiệm vụ chi
quốc gia và phát triển đồng đều giữa các địa phƣơng.
- Không đƣợc d ng ngân sách của cấp này để chi cho nhiệm vụ của cấp
địa phƣơng khác, trừ các trƣờng hợp sau:
ht
khác và không đƣợc d ng ngân sách của địa phƣơng này để chi cho nhiệm vụ của
Kin
+ Ngân sách cấp dƣới hỗ trợ cho các đơn vị thuộc cấp trên quản lý đ ng
trên địa bàn trong trƣờng hợp cần khẩn trƣơng huy động lực lƣợng cấp trên khi xảy
ra thiên tai, thảm họa, dịch bệnh và các trƣờng hợp cấp thiết khác để bảo đảm ổn
ọc
định tình hình kinh tế - xã hội, an ninh và trật tự, an toàn xã hội của địa phƣơng;
ại h
+ Các đơn vị cấp trên quản lý đ ng trên địa bàn khi thực hiện chức năng
của mình, kết hợp thực hiện một số nhiệm vụ theo yêu cầu của cấp dƣới;
+ Sử dụng dự phòng ngân sách địa phƣơng để hỗ trợ các địa phƣơng khác
gĐ
khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa nghiêm trọng.
- Trƣờng hợp thực hiện điều ƣớc quốc tế dẫn đến giảm nguồn thu của ngân
Trư
ờn
sách trung ƣơng, Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh việc phân chia nguồn thu
giữa ngân sách trung ƣơng và ngân sách địa phƣơng để bảo đảm vai trò chủ đạo của
ngân sách trung ƣơng.
1.1.5. Quản lý ngân sách nhà nƣớc
1.1.5.1. Khái niệm
Quản lý ngân sách Nhà nƣớc là hoạt động của các chủ thể quản lý ngân
sách Nhà nƣớc thông qua việc sử dụng c chủ định các phƣơng pháp quản lý và các
công cụ quản lý để tác động và điều khiển hoạt động của ngân sách Nhà nƣớc nhằm
đạt đƣợc các mục tiêu đã định.
12
---
Nội dung trọng yếu của quản lý tài chính quốc gia, củng cố kỷ luật tài
chính, sử dụng tiết kiệm, c hiệu quả ngân sách và tài sản của Nhà nƣớc, tăng tích
lũy nhằm thực hiện cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nƣớc theo định hƣớng xã hội
chủ nghĩa, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân,
bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
ếH
uế
1.1.5.2. Nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nƣớc
- Ngân sách nhà nƣớc đƣợc quản lý thống nhất, tập trung dân chủ, hiệu quả,
tiết kiệm, công khai, minh bạch, công bằng; c phân công, phân cấp quản lý; gắn
quyền hạn với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nƣớc các cấp.
ht
- Toàn bộ các khoản thu, chi ngân sách phải đƣợc dự toán, tổng hợp đầy đủ
vào ngân sách nhà nƣớc.
độ thu theo quy định của pháp luật.
Kin
- Các khoản thu ngân sách thực hiện theo quy định của các luật thuế và chế
- Các khoản chi ngân sách chỉ đƣợc thực hiện khi c dự toán đƣợc cấp c
ọc
thẩm quyền giao và phải bảo đảm đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi do cơ quan
ại h
nhà nƣớc c thẩm quyền quy định. Ngân sách các cấp, đơn vị dự toán ngân sách,
đơn vị sử dụng ngân sách không đƣợc thực hiện nhiệm vụ chi khi chƣa c nguồn tài
chính, dự tốn chi ngân sách làm phát sinh nợ khối lƣợng xây dựng cơ bản, nợ kinh
gĐ
phí thực hiện nhiệm vụ chi thƣờng xuyên.
- Bảo đảm ƣu tiên bố trí ngân sách để thực hiện các chủ trƣơng, chính sách
Trư
ờn
của Đảng, Nhà nƣớc trong từng thời k về phát triển kinh tế; x a đ i, giảm nghèo;
chính sách dân tộc; thực hiện mục tiêu bình đẳng giới; phát triển nơng nghiệp, nơng
thơn, giáo dục, đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ và những chính sách quan
trọng khác.
- Bố trí ngân sách để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; bảo
đảm quốc phịng, an ninh, đối ngoại, kinh phí hoạt động của bộ máy nhà nƣớc.
- Ngân sách nhà nƣớc bảo đảm cân đối kinh phí hoạt động của tổ chức
chính trị và các tổ chức chính trị - xã hội.
- Kinh phí hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức
13
