Hoàn thiện công tác kế toán chi phí doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ tại công ty cổ phần thương mại dịch vụ htx

KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
MỤC LỤC
Danh mục hình ảnh ........................................................................................................... 3
Danh mục sơ đồ ................................................................................................................ 4
Danh mục bảng biểu .......................................................................................................... 4
Quy định chữ viết tắt ......................................................................................................... 5
Lời mở đầu ...................................................................................................................... 6
Chương 1: Cơ sở lý luận chung về kế tốn chi phí, doanh thu và kết quảCCDV ......... 8
1.1.
Khái quát chung về hoạt động dịch vụ.................................................................... 8
1.1.1. Khái niệm .............................................................................................................. 8
1.1.2. Đặc điểm kinh doanh dịch vụ ................................................................................. 8
1.1.3. Phân loại .............................................................................................................. 10
1.1.4. Một số ngành dịch vụ phổ biến ............................................................................ 11
1.2.
Khái qt, ý nghĩa, vai trị của cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu và kết quả
cung cấp dịch vụ .................................................................................................. 12
1.2.1. Đặc điểm kế toán CCDV...................................................................................... 12
1.2.2. Các phương thức CCDV ...................................................................................... 13
1.2.3. Các phương thức thanh toán................................................................................. 14
1.2.4. Ý nghĩa cơng tác kế tốn CCDV .......................................................................... 14
1.2.5. Vai trị cơng tác kế tốn CCDV ............................................................................ 15
1.3.
Nhiệm vụ, u cầu của cơng tác kế tốn CCDV ................................................... 16
1.4.
Kế tốn giá vốn dịch vụ ....................................................................................... 18
1.5.
Kế tốn chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp ................................... 21
1.5.1. Kế tốn chi phí bán hàng...................................................................................... 21
1.5.1.1. Khái niệm ........................................................................................................... 21
1.5.1.2. Phân loại ............................................................................................................. 21

1.5.1.3. Kết cấu tài khoản ................................................................................................ 22
1.5.1.4. Phương pháp kế tốn........................................................................................... 23
1.5.2. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp ................................................................. 24
1.5.2.1. Khái niệm ........................................................................................................... 24
1.5.2.2. Phân loại ............................................................................................................. 24
1.5.2.3. Kết cấu tài khoản ................................................................................................ 25
1.5.2.4. Phương pháp kế toán........................................................................................... 26
1.6.
Khái niệm, điều kiện ghi nhận, nguyên tắc xác định và kế toán doanh thu CCDV 27
1.6.1. Khái niệm ........................................................................................................... 27
1.6.2. Điều kiện ghi nhận .............................................................................................. 27
1.6.3. Nguyên tắc, quy định ghi nhận doanh thu............................................................ 28
1.6.4. Kế toán doanh thu CCDV ................................................................................... 29
1.6.4.1. Chứng từ sử dụng ............................................................................................... 29
1.6.4.2. Tài khoản sử dụng............................................................................................... 29
1.6.4.3. Kết cấu tài khoản ................................................................................................ 30
1.6.4.4. Phương pháp kế toán........................................................................................... 30
1.7.
Cách xác định kết quả CCDV ............................................................................. 33
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 1


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
1.7.1. Khái niệm ........................................................................................................... 33
1.7.2. Cách xác định kết quả kinh doanh DV ................................................................ 33
1.7.3. Tài khoản sử dụng............................................................................................... 33
1.7.4. Phương pháp kế tốn........................................................................................... 33
1.8.

Các hình thức kế tốn.......................................................................................... 35
1.8.1. Hình thức nhật ký chung ..................................................................................... 35
1.8.2. Hình thức nhật ký sổ cái...................................................................................... 37
1.8.3. Hình thức chứng từ ghi sổ .................................................................................... 38
1.8.4. Hình thức nhật ký - chứng từ ............................................................................... 39
1.8.5. Hình thức kế tốn máy ......................................................................................... 40
Chương 2: Thực trạng cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu và kết quả CCDV tại
Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ HTX ................................................................. 42
2.1.
Tổng quan về công ty ....................................................................................... 42
2.1.1.
Một số thông tin cơ bản về công ty................................................................... 42
2.1.2.
Đăc điểm tổ chức hoạtđộng kinh doanh tại công ty........................................... 44
2.1.3.
Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty .................................................................. 48
2.1.4.
Đặc điểm cơng tác kế tốn tại cơng ty .............................................................. 49
2.2.
Thực trạng kế tốn chi phí, doanh thu và kế quả CCDV tại
Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ HTX ...................................................... 53
2.2.1.
Đặc điểm dịch vụ và phương thức CCDV ........................................................ 53
2.2.2.
Kế toán giá vốnCCDV ..................................................................................... 53
2.2.2.1. Chứng từ sử dụng............................................................................................. 53
2.2.2.2. Kế toán giá vốn DV ......................................................................................... 55
2.2.3.
Kế toán doanh thu CCDV ................................................................................ 63
2.2.3.1. Quy trình thanh tốn với khách hàng ................................................................ 63

2.2.3.2. Kế toán doanh thu ............................................................................................ 69
2.2.4.
Kế toán kết quả kinh doanh dịch vụ.................................................................. 75
2.2.4.1. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp ............................... 75
2.2.4.1.1. Kế tốn chi phí bán hàng ( CCDV)................................................................... 75
2.2.4.1.2. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp............................................................... 78
2.2.4.2. Kế toán kết quả CCDV .................................................................................... 82
Chương 3: Một số ý kiến nhận xét, đánh giá và hoàn thiện cơng tác kế tốn
chi phí, doanh thu và kết quả CCDV tại Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ HTX
3.1.
Nhận xét chung ................................................................................................ 86
3.1.1.
Ưu điểm ........................................................................................................... 87
3.1.2.
Nhược điểm ..................................................................................................... 88
3.2.
Một số ý kiến đề xuất ....................................................................................... 89
Kết luận ......................................................................................................................... 93
Danh mục tham khảo .................................................................................................... 94
Nhận xét của giáo viên hướng dẫn
Nhận xét của giáo viên phản biện
Nhận xét của đơn vị thực tập
DANH MỤC HÌNH ẢNH
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 2


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ

Trang
Hình ảnh 1: Menu đồ hải sản và đồ tráng miệng .............................................................. 54
Hình ảnh 2: Phiếu kế tốn ................................................................................................ 60
Hình ảnh 3: Sổ chi tiết TK 6321 ...................................................................................... 61
Hình ảnh 4: Sổ cái TK 632 .............................................................................................. 62
Hình ảnh 5: Phiếu tính tiền - Bill ..................................................................................... 63
Hình ảnh 6: Hóa đơn giá trị gia tăng ................................................................................ 64
Hình ảnh 7: Phiếu thu ...................................................................................................... 65
Hình ảnh 8: Phiếu tính tiền - Bill ..................................................................................... 66
Hình ảnh 9: : Hóa đơn giá trị gia tăng .............................................................................. 67
Hình ảnh 10: Phiếu chi tiết giao dịch vủa ngân hàng ........................................................ 68
Hình ảnh 11: Sổ chi tiết TK 5111 .................................................................................... 70
Hình ảnh 12: Sổ chi tiết TK 5112 .................................................................................... 71
Hình ảnh 13: Sổ chi tiết TK 5113 .................................................................................... 72
Hình ảnh 14: Sổ cái TK 511 ............................................................................................ 73
Hình ảnh 15: Sổ cái TK 6421 .......................................................................................... 77
Hình ảnh 16: Sổ cái TK 6422 .......................................................................................... 81
Hình ảnh 17: Sổ cái TK 911 ............................................................................................ 82
Hình ảnh 18: Sổ nhật ký chung ........................................................................................ 84

DANH MỤC SƠ ĐỒ
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 3


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Trang
Sơ đồ 1: Kế toán giá vốn dịch vụ ..................................................................................... 18
Sơ đồ 2: Kế tốn chi phí bán hàng ................................................................................... 23

Sơ đồ 3: Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp ................................................................ 26
Sơ đồ 4: Kế toán doanh thu CCDV .................................................................................. 32
Sơ đồ 5: Kế toán xác định kết quả kinh doanh dịch vụ ..................................................... 35
Sơ đồ 6: Ghi sổ kế tốn theo hình thức nhật ký chung...................................................... 36
Sơ đồ 7: Ghi sổ kế tốn theo hình thức nhật ký sổ cái ...................................................... 37
Sơ đồ 8: Ghi sổ kế tốn theo hình thức chứng từ ghi sổ ................................................... 38
Sơ đồ 9: Ghi sổ kế tốn theo hình thức nhật ký - chứng từ ............................................... 39
Sơ đồ 10: Kế máy máy .................................................................................................... 41
Sơ đồ 11: Quy trình kinh doanh của công ty .................................................................... 45
Sơ đồ 12: Cơ cấu bộ máy quản lý của công ty.................................................................. 48
Sơ đồ 13: Cơ cấu bộ máy kế tốn tại cơng ty ................................................................... 49
Sơ đồ 14: Trình tự ghi sổ kế tốn theo hình thức sổ nhật ký chung................................... 50
Sơ đồ 15: Quy trình sử dụng kế toán máy ........................................................................ 51
Sơ đồ 16: Kế toán kết quả CCDV .................................................................................... 83

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 1: Tình hình kinh doanh năm năm gần đây của cơng ty........................................... 46
Bảng 2: Bảng tổng hợp nhập xuất nguyên vật liệu ........................................................... 57
Bảng 3: Bảng phân bổ lương và các khoản trích lương .................................................... 59
Bảng 4: Bảng khấu hao TSCĐ ......................................................................................... 76
Bảng 5: Bảng phân bổ chi phí trả trước dài hạn ............................................................... 79
Bảng 6: Bảng phân bổ chi phí trả trước ngắn hạn ............................................................. 80

QUY ĐỊNH CHỮ VIẾT TẮT

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 4

KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Ký hiệu

Tên

DV

Dịch vụ

CCDV

Cung cấp dịch vụ

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

TMCP

Thương mại cổ phần

CPBH

Chi phí bán hàng

CPQLDN

Chi phí Quản lý doanh nghiệp

CPTM

Cổ phần thương mại

DNTM

Doanh nghiệp thương mại

GTGT

Giá trị gia tăng

KHKT

Khoa học kĩ thuật

KPCĐ

Kinh phí cơng đồn

QLNH

Quản lý nhà hàng

SP

Sản phẩm

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TK

Tài khoản

TM

Thương mại

DN

Doanh nghiệp

TSCĐ

Tài sản cố định

LỜI MỞ ĐẦU

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 5


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ

Ngày nay, “Dịch vụ ” là một trong những lĩnh vực kinh doanh khá phổ biến. Kinh
doanh dịch vụ đã và đang được nhiều nhà kinh doanh hướng tới vì nó là một trong những
nhu cầu được nhiều người thuộc nhiều lứa tuổi và nhiều ngành nghề khác nhau quan tâm.
Mọi nhu cầu nói chung và nhu cầu về các loại dịch vụ như dịch vụ internet, dịch vụ viễn
thông, bưu điện, dịch vụ ăn uống, vui chơi giải trí….của con người ngày càng cao hơn và
được chú trọng hơn. Vì vậy, tất cả các cá nhân, tổ chức đã, đang và sẽ kinh doanh dịch vụ
luôn phải xác định mục tiêu, đề ra các biện pháp kinh doanh kịp thời, đúng đắn để tiếp cận
với thị trường và đứng vững trong cạnh tranh. Đồng thời phải luôn nâng cao chất lượng
sản phẩm, dịch vụ, tiết kiệm chi phí, mở rộng và tăng thêm các nguồn thu từ hoạt động
cung cấp dịch vụ của mình.
Vấn đề trọng tâm trong cơng tác kế tốn của doanh nghiệp SXKD nói chung là tiết
kiệm chi phí, đảm bảo lấy thu bù chi và có lãi là một yêu cầu cần thiết trong hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp để có thể duy trì hoạt động kinh doanh và phát triển lâu dài.
Muốn thực hiện tốt điều đó các doanh nghiệp phải nắm bắt và đáp ứng được tâm lý, nhu
cầu người tiêu dùng đồng thời sản phẩm, dịch vụ phải có chất lượng cao, mẫu mã đẹp,
phong phú, đa dạng, các chương trình tiếp thị, chương trình tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ
hấp dẫn có như thế doanh nghiệp mới có thể cạnh tranh để tồn tại và phát triển. Đặc biệt
doanh nghiệp phải quan tâm tới việc tổ chức các khâu tiêu thụ vì có tiêu thụ mới có vốn để
tiến hành tái sản xuất, tái kinh doanh, tăng nhanh tốc độ luân chuyển vốn, nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn. Nhưng, muốn đẩy mạnh khâu tiêu thụ đòi hỏi các nhà quản lý phải sử
dụng nhiều cụng cụ, nhiều biện pháp khác nhau và kế tốn là một cơng cụ hết sức hữu
hiệu mà cụ thể là kế toán chi phí, doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ ( Đối với các DN,
công ty kinh doanh dịch vụ nói chung). Nhờ các thơng tin kế tốn cung cấp mà các nhà
quản trị nắm được tình hình tiêu thụ của DN đang diễn ra như thế nào, kết quả SXKD,
cung cấp dịch vụ trong kỳ ra sao. Từ đó có được những quyết định quản trị phù hợp, thúc
đẩy hoạt động SXKD của công ty, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của vấn đề trên, qua quá trình thực tập tại Công
ty Cổ phần thương mại dịch vụ HTX, được sự hướng dẫn tận tình của PGS TS Phạm
Quang cùng sự giúp đỡ của các chị trong phịng kế tốn, em thấy kế tốn nói chung và kế
tốn chi phí, doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ nói riêng hết sức quan trọng và ln

ln địi hỏi phải hoàn thiện. Nhận thức được điều này em xin lựa chọn đề tài : “ Kế tốn
chi phí, doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ tại Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ
HTX” cho bài luận văn của mình.
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 6


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận bài luận văn của em gồm 3chương:
Chương 1 : Cơ sở lý luận chung về kế tốn chi phí, doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ.
Chương 2 : Thực trạng nghiệp vụ kế tốn chi phí, doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ
tại Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ HTX.
Chương 3 : Một số ý kiến nhận xét, đánh giá và hoàn thiện nghiệp vụ kế tốn chi phí,
doanh thu và kết quả cung cấp dịch vụ tại Công ty cổ phần thương mại dịch vụ HTX.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng vì điều kiện nghiên cứu còn hạn chế và hiểu biết của
bản thân có giới hạn nên bài luận văn của em cịn nhiều thiếu xót. Vì vậy em rất mong
nhận được sự giúp đỡ và những ý kiến đóng góp của thầy, cơ để bài luận văn của em được
hồn thiện hơn .
Em xin chân thành cảm ơn!

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 7


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ
KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
1.1. Khái quát chung về hoạt động kinh doanh dịch vụ

1.1.1. Khái niệm
Có nhiều cách khác nhau để định nghĩa về dịch vụ:
Adam Smith từng định nghĩa rằng: “ Dịch vụ là những nghề hoang phí nhất trong các nghề
như cha đạo, luật sư, ca sĩ, vũ công… Công việc của tất cả bọn họ đều bị lụi tàn ngay sau
khi họ sản xuất ra”. Từ định nghĩa này ta thấy Adam Smith muốn nhấn mạnh điểm không
lưu trữ được của sản phẩm dịch vụ, có nghĩa là nó được sản xuất và tiêu thụ đồng thời.
Bên cạnh đó lại có định nghĩa cho rằng dịch vụ là những thứ vơ hình khơng nhìn thấy
được, khơng mua bán được.
C. Mác cho rằng: “ Dịch vụ là con đẻ của nền kinh tế sản xuất hàng hóa, khi mà nền
kinh tế phát triển mạnh, địi hỏi một sự lưu thơng thông suốt, trôi chảy liên tục để thoả mãn
nhu cầu của con người thì dịch vụ ngày càng phát triển”.
Dịch vụ trong kinh tế học được hiểu là những thứ tương tự hàng hóa nhưng là phi vật
chất. Có những sản phẩm thiên về sản phẩm hữu hình và những sản phẩm thiên hẳn về
dịch vụ, tuy nhiên đa số là những sản phẩm nằm trong khoảng giữa hàng hóa - dịch vụ.
Tóm lại, hoạt động dịch vụ là các hoạt động có tính chất chun nghiệp do các tổ chức
hoặc cá nhân tiến hành nhằm đáp ứng nhu cầu nào đó của hoạt động sản xuất kinh doanh
và sinh hoạt của cộng đồng dân cư.
1.1.2. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh dịch vụ
Kinh doanh dịch vụ là một ngành chuyên cung cấp những lao vụ, dịch vụ phục vụ
cho nhu cầu sinh hoạt và thỏa mãn các nhu cầu về đời sống văn hóa, tinh thần của mọi tầng
lớp nhân dân.
Hoạt động kinh doanh dịch vụ rất đa dạng, bao gồm các hoạt động kinh doanh bưu
điện, vận tải, may đo, sửa chữa, dịch vụ khoa học kĩ thuật, dịch vụ tư vấn, dịch vụ vui chơi
giải trí, chụp ảnh, cho thuê đồ dùng, cắt tóc, giặt là...
Hoạt động kinh doanh dịch vụ có những đặc điểm chủ yếu sau:

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 8

KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
+ Sản phẩm dịch vụ không tồn tại dưới dạng vật chất cụ thể. Quá trình sản xuất,
phục vụ, tiêu thụ ln gắn liền với nhau. Do đó khơng thể phân biệt một cách rõ ràng chi
phí ở từng khâu sản xuất và tiêu thụ. Vì vậy tùy theo từng hoạt động dịch vụ mà xác định
nội dung chi phí phù hợp với yêu cầu tính giá thành.
+ Sản phẩm dịch vụ thường được tiêu thụ ngay không nhập kho.
+ Trong các yếu tố cấu thành nên giá thành sản phẩm dịch vụ chủ yếu là chi phí
khấu hao TSCĐ, chi phí lao động sống, chi phí dịch vụ mua ngồi, cịn các chi phí khác
chiếm tỷ lệ rất nhỏ hoặc khơng có ví dụ như chi phí vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, nhiên
liệu.
+ Hoạt động kinh doanh dịch vụ có tính rủi ro cao. Có những loại hoạt động dịch
vụ để hoàn thành sản phẩm dịch vụ phải bỏ ra nhiều loại chi phí khác nhau nhưng đơi khi
vẫn khơng hồn thành được số sản phẩm mong muốn, trong khi kết quả của nó (nếu có) thì
rất nhiều ngành khác nhau được hưởng. Ví dụ như hoạt động hội chợ triển lãm, chi phí cho
trước ngày tổ chức hội chợ triển lãm là rất lớn như chi phí quảng cáo, in giấy mời, chi phí
chuẩn bị cho các gian hàng... nhưng kết quả có thể có rất ít khách hàng. Khi đã có khách
hàng thì rất nhiều ngành khác nhau được hưởng thu nhập như khách sạn, vận chuyển, bưu
điện, hải quan, thuế...
+ Tính cạnh tranh cao do sản phẩm dịch vụ hồn thành khơng nhập kho thành phẩm,
sản phẩm không tồn kho, không lưu trữ được. Người sản xuất sản phẩm dịch vụ chỉ lưu trữ
dưới dạng tiền sản phẩm dịch vụ chứ không phải là sản phẩm dịch vụ. Do sản phẩm dịch
vụ hoàn thành thường xác định là tiêu thụ ngay; tuy nhiên đối với một số dịch vụ như may
đo, sửa chữa... tuy đã hoàn thành nhưng chưa ghi doanh thu do chưa trả hàng cho khách thì
chi phí cho những dịch vụ đó vẫn coi là chi phí của sản phẩm chưa hoàn thành. Tuy nhiên,
các hoạt động dịch vụ thường khơng tính được chí phí sản phẩm dở dang.
+ Hoạt động dịch vụ mang tính chất chuyên nghiệp, diễn ra trong nền kinh tế thị
trường với mục đích sinh lời thông qua phát hiện và đáp ứng một nhu cầu nào đó của xã
hội.
+ Doanh nghiệp dịch vụ được tổ chức, hoạt động và quản lý tương tự như doanh

nghiệp sản xuất, đều phải tuân theo các quy định của pháp luật.

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 9


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
+ Hoạt động dịch vụ cũng đòi hỏi phải tuân theo các quy trình thủ tục nhất định
tương tự như quy trình cơng nghệ sản xuất. Chẳng hạn như dịch vụ lữ hành được bắt đầu
bằng ký hợp đồng tour, tổ chức thực hiện tour, quyết toán tour, thanh lý hợp đồng.
+ Các hoạt động dịch vụ thường đa dạng, phong phú, vừa mang tính tổng hợp, vừa
mang tính cá biệt nhằm đáp ứng tối đa các nhu cầu của khách hàng.
1.1.3. Phân loại hoạt động kinh doanh dịch vụ
Kinh doanh dịch vụ là một trong những ngành kinh tế mang tính tổng hợp, bao gồm
nhiều hoạt động khác nhau rất phong phú. Căn cứ vào tính chất của hoạt động kinh doanh
dịch vụ, ta có thể phân loại theo các nhóm sau:
+ Hoạt động kinh doanh mang tính cung cấp dịch vụ: Thuộc loại này gồm có các hoạt động
như: Bưu chính viễn thơng, hướng dẫn du lịch, kinh doanh khách sạn, kinh doanh vận
chuyển, kinh doanh các dịch vụ vui chơi giải trí...
+ Hoạt động kinh doanh mang tính chất sản xuất: Gồm các hoạt động kinh doanh ăn uống,
sản xuất hàng lưu niệm, sản xuất hàng ăn uống.
+ Hoạt động kinh doanh mang tính kinh doanh hàng hóa: Tiêu thụ những hàng hóa mua
sẵn của các doanh nghiệp sản xuất hoặc thương mại như các vật phẩm phục vụ khách du
lịch, hàng lưu niệm, đồ uống.
Bên cạnh đó người ta có thể căn cứ vào một số tiêu thức khác nhau để phân loại dịch vụ
cho phù hợp.
∗ Căn cứ vào mức độ hoạt động có thể chia thành:
+ Dịch vụ chính: DV được cơng ty sử dụng thường xuyên, liên tục để cung ứng cho
khách hàng.

+ Dịch vụ kèm theo: DV hỗ trợ, bổ sung thêm cho dịch vụ chính để nhằm thu hút cũng
như tăng thêm khả năng cạnh tranh.
+ Dịch vụ thuần t: là loại DV có vai trị cốt lõi trong sản phẩm cung cấp cho khách
hàng, khơng có hoặc hầu như khơng có sự tham gia của hàng hố hữu hình như DV bảo
hiểm, DV đào tạo…
∗ Căn cứ vào nhóm dịch vụ có thể chia thành:
- Nhóm dịch vụ mang tính chất sản xuất: để có thể CCDV cho khách hàng cần phải chế
biến hoặc sản xuất ra sản phẩm như DV ăn uống…
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 10


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
- Nhóm dịch vụ thuần tuý góp phần chuyển hố hình thái giá trị của sản phẩm hàng hố:
DV bảo hiểm, DV đào tạo,…
∗ Căn cứ vào tính chất hoạt động dịch vụ có thể chia thành: dịch vụ sản xuất, hướng dẫn sử
dụng, nhận bảo hành, sửa chữa, bán phụ tùng, tư vấn…
Do đó, dịch vụ nói chung là một tập hợp các hoạt động bao gồm các nhân tố không hiện
hữu, tạo ra chuỗi giá trị và mang lại lợi ích tổng hợp. Dịch vụ thường được phân ra 2 mức:
dịch vụ cơ bản và dịch vụ giá trị gia tăng.
∗Căn cứ vào tính chất hoạt động dịch vụ
+ Dịch vụ có tính chất sản xuất: Loại dịch vụ này có mục tiêu kinh doanh, thực hiện lợi
nhuận và kết quả hoạt động DV được tính vào GDP của nền kinh tế: dịch vụ lữ hành,
khách sạn, vận tải, bưu chính ….
+ Dịch vụ có tính chất sự nghiệp: loại dịch vụ này chủ yếu phục vụ cho nhu cầu của
dân cư, không đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu: dịch vụ đào tạo, khám chữa bệnh…
+ Dịch vụ hành chính: là DV giải quyết các giấy tờ. Loại dịch vụ này do các cơ quan
có thẩm quyền thực hiện: dịch vụ cơng chứng, chuyển quyền sở hữu…
∗ Căn cứ theo tính chất sở hữu của chủ thể cung cấp DV

+ Dịch vụ do các chủ thể cá nhân cung cấp: DV thám tử…
+ Dịch vụ do các cơ quan chức năng nhà nước cung cấp: DV đăng kiểm…
+ Dịch vụ do cả các nhân và các cơ quan chức năng nhà nước cung cấp: cơng chứng,
du lịch, bưu chính…
∗ Căn cứ vào mục tiêu hoạt động
+ Dịch vụ có mục tiêu lợi nhuận: thường là các DV có tính chất sản xuất do các DN, cá
nhân thực hiện đẻ đạt được mục đích sinh lời.
+ Dịch vụ phi lợi nhuận: thường là DV do nhà nước thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu
chung của cộng đồng.

1.1.4. Một số ngành dịch vụ phổ biến hiện nay
-

Cung cấp điện nước.

-

Mơi giới chứng khố tư vấn nhà đất.

-

Xây dựng.

-

Tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, …

-

Y tế, chăm sóc sức khỏe.

-

Giáo dục, thư viện, bảo tàng….

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 11


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
-

Du lịch, khách sạn, cho thuê nhà…

-

Thông tin, bưu chính, internet.

-

Cung cấp năng lượng.

-

Giải trí, thể thao.

-

Ăn uống……

1.2. Khái qt, ý nghĩa, vai trị củakế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết
quảCCDV
1.2.1. Đặc điểm kế toán CCDV
Dịch vụ là một ngành kinh tế có nhiều đặc điểm riêng, khác biệt với các ngành sản
xuất vật chất khác. Những điểm đặc thù của ngành kinh doanh dịch vụ có ảnh hưởng mạnh
mẽ đến cơng tác kế tốn nói chung và cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu và kết quả kinh
doanh dịch vụ nói riêng, cụ thể:
Một là, kết quả hoạt động cung cấp dịch vụ thường khơng có hình thái hiện vật cụ thể
mà được thể hiện bằng lợi ích cho khách hàng thơng qua việc thỏa mãn nhu cầu của khách
hàng như: Nhu cầu thông tin, nhu cầu di chuyển, nhu cầu tri thức…..
Đặc điểm này dẫn đến thực tế là quy trình sản xuất, tiêu thụ và quản lý hoạt động kinh
doanh dịch vụ thường khó tách bạch một riêng cách biệt. Mục đích cũng như quy luật phát
sinh và vận động của các khoản chi phí trong quy trình thực hiện dịch vụ khó có thể được
phân tách một cách rõ ràng.
Hai là, hoạt động kinh doanh dịch vụ có sự đa dạng về phương thức thực hiện. Chẳng
hạn ngành viễn thông có thể thực hiện loại hình viễn thơng cố định, di động, cho thuê kênh
viễn thông nội địa và quốc tế; gành du lịch có các phương thức du lịch theo Tuor trong
nước, quốc tế, Tuor trọn gói hoặc từng phần; ngành dịch vụ ăn uống cung cấp nhiều loại
món ăn, đồ uống pha chế theo nhiều cách khác nhau phục vụ cho nhiều khách hàng khác
nhau, nhiều lứa tuổi khác nhau……phục vụ tại cửa hàng, phục vụ tại nhà theo yêu cầu….
Ba là, về mặt tổ chức quản lý kinh doanh, các doanh nghiệp dịch vụ thường thực hiện
quản lý hoạt động kinh doanh theo quy trình thực hiện dịch vụ hoặc theo từng đơn đặt
hàng. Đặc điểm này cũng dẫn đến sự đa dạng trong công tác kế tốn chi phí, doanh thu và
kết quả kinh doanh DV.
Bốn là, các doanh nghiệp dịch vụ có nhiều hình thức phối hợp, hỗ trợ nhau trong quá
trình kinh doanh như: Liên doanh, liên kết…. Các hình thức phối hợp này dẫn tới sự phức
tạp trong cơng tác quản lý nói chung và cơng tác kế tốn nói riêng như: Kế tốn chi phí,
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 12


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
doanh thu trong các hình thức liên doanh “Hợp đồng hợp tác kinh doanh dưới hình thức tài
sản kinh doanh đồng kiểm soát”; “Hợp đồng hợp tác kinh doanh dưới hình thức kinh doanh
đồng kiểm sốt”.
Năm là, về chứng từ sử dụng: Để tập hợp được chi phí bên cạnh những chứng từ
được quy định theo chế độ hiện hành, các DN cần phải có thêm các chứng từ nội bộ, bảng
kê chi phí đặc thù cho hoạt động DV chuyên ngành.
Sáu là, về phương pháp tính giá: Đối tượng tính giá thành là từng loại hoạt động DV.
Một DN có thể áp dụng nhiều phương pháp tính khác nhau đối với các loại DV khác nhau.
Trong trường hợp DV được thực hiện đơn lẻ thì tổng giá thành cung cấp DV cũng chính là
giá thành đơn vị vủa dịch vụ đó. Trong trường hợp khơng có hoặc khơng kiểm kê tính sản
phẩm dở dang thì:
Tổng giá thành loại DV i = Tổng chi phí DV tập hợp, phân bổ cho loại DV i
1.2.2. Các phương thức CCDV
Trong thời buổi nền kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt hiện nay, trước tình hình
lạm phát tăng cao, giá các mặt hàng đều tăng. Các DN hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh
dịch vụ luôn đặt ra mục tiêu làm sao để phục vụ khách hàng của mình một cách tốt nhất ,
giá cả cạnh tranh với dịch vụ nhanh, gọn, chi phí ít tốn kém mà vẫn mang lại cho cơng ty
lợi nhuận cao nhất. Vì vậy trong chiến lược kinh doanh của mình các cơng ty cần phải lựa
chọn phương thức CCDV phù hợp với khách hàng và loại hình cơng ty của mình.
∗ Các phương thức CCDV chủ yếu
Phương thức 1 : Phục vụ khách hàng trực tiếp tại nhà hàng, địa điểm kinh doanh của công
ty, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ:
Theo phương thức này, khách hàng sẽ đến nhà hàng hay địa điểm CCDV. Khi đó
các nhân viên tại nhà hàng hay cơng ty có nhiệm vụ CCDV theo yêu cầu của khách hàng.
Sau đó nhân viên phục vụ bàn, thu ngân hoặc các nhân viên có trách nhiệm thutiền, phí
dịch vụ của của khách hàng sau khi đã cung cấp đủ các dịch vụ theo yêu cầu của khách

hàng.
Phương thức 2 : Nhận phục vụ tại nơi mà khách hàng yêu cầu như phục vụ tại các buổi
tiệc, hội nghị, tại nhà riêng hoặc bất cứ địa điểm nào ( Những nơi mà doanh nghiệp có khả
năng CCDV) mà khách hàng yêu cầu.
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 13


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Theo phương thức này là công ty nhận đặt hàng phục vụ cho các buổi tiệc, hội nghị hoặc
CCDV theo u cầu của khách hàng. Khi đó cơng ty sẽ cử người ở bếp, bàn, quản lý hoặc
bộ phận phục vụ đến nơi mà khách hàng đã thong báo và phục vụ theo yêu cầu của họ.

1.2.3. Phương thức thanh tốn
Hiện nay, hầu hết cơng ty đang áp dụng một số phương thức thanh toán chủ yếu như sau :
-

Thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt : Khi mua hàng, hưởng dịch vụ (Khi khách hàng
đến nhà hàng ăn uống) bên mua, bên hưởng dịch vụ sẽ giao tiền ngay hoặc nhận nợ
sau đó xuất quỹ tiền mặt thanh tốn cho nhà hàng, cho cơng ty.

-

Thanh tốn qua ngân hàng : Theo hình thức này khách hàng khơng nhất thiết phải
thanh tốn bằng tiền mặt mà có thể thanh toán qua thẻ ATM. Để phục vụ tốt hơn
cho việc CCDV cơng ty có liên kết với ngân hàng đặt ngay một máy cà thẻ tại
quầy thu ngân để có thể thanh tốn theo nhiều hình thức hơn. Theo hình thức này
thì tiền CCDV được chuyển vào tài khoản ngân hàng của công ty luôn chứ ko thu
bằng tiền mặt.

1.2.4. Ý nghĩa của cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả CCDV
Trong nền kinh tế thị trường, mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp khi tham gia
vào sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ đó chính là lợi nhuận.
Để đạt được lợi nhuận theo mục tiêu đặt ra, các doanh nghiệp phải nỗ lực, không
ngừng cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng, đa dạng hố sản phẩm, tiết kiệm chi phí, hạ
giá thành sản xuất. Đồng thời, trong quá trình đưa hàng hoá, dịch vụ tiếp cận với khách
hàng, các doanh nghiệp cũng cần có những chính sách bán hàng, CCDV phù hợp, thực
hiện tốt công tác tiếp thị, quảng cáo,…nhằm tiêu thụ được nhiều hàng hố, dịch vụ. Đó là
cơ sở để nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để xác định đúng nhất hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, lợi nhuận
đạt được của doanh nghiệp thì cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả đúng
có một ý nghĩa hết sức quan trọng. Việc tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh có đầy đủ,
hợp lý, việc ghi nhận doanh thu có khoa học, chính xác thì kết quả kinh doanh mới phản
ánh được đúng đắn thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 14


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Đối với Nhà nước, kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả có vai trị giúp nhà
nước nắm bắt được tình hình tài chính, kết quả sản xuất kinh doanh của từng doanh nghiệp,
từ đó để thực hiện tốt chức năng kiểm soát, quản lý vĩ mơ nền kinh tế, quản lý tốt tình
hình thực hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp với Nhà nước.
Vì vậy, kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả tốt sẽ giúp các doanh nghiệp đạt
được mục tiêu của mình.

1.2.5. Vai trị cơng tác kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả CCDV

Chi phí, thu nhập, kết quả là ba nhân tố có quan hệ mật thiết với nhau, nó thể hiện
kết quả hoạt động của doanh nghiệp trong một thời kỳ. Mối quan hệ đó được biểu hiện qua
phương trình sau:
Kết quả (Lợi nhuận) = ∑Doanh thu –∑ Chi phí
Như vậy, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp như thế nào phụ thuộc vào doanh thu và
chi phí. Bất cứ một doanh nghiệp nào cũng đặt ra mục tiêu doanh thu thực hiện cao nhất
với chi phí thấp nhất để thu được kết quả cao nhất.
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp sau một thời kỳ hoạt động chính là chênh lệch
giữa đầu ra và đầu vào ( doanh thu và chi phí ) của hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu kết
quả là lãi ( Doanh thu – chi phí > 0) chứng tỏ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp có hiệu quả. Ngược lại, nếu kết quả bị lỗ ( Doanh thu – chi phí < 0) chứng tỏ hoạt
động của doanh nghiệp khơng hiệu quả. Vì vậy, kết quả kinh doanh là một chỉ tiêu kinh tế
chất lượng tổng hợp đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Như vậy, việc kiểm sốt, quản lý chi phí, doanh thu, kết quả là rất cần thiết để đem
lại kết quả cao nhất cho doanh nghiệp đồng thời giúp mọi doanh nghiệp các có các chính
sách, phương pháp điều chỉnh khi hoạt động kinh doanh gặp rủi ro. Vì vậy, nó là vấn đề
quan tâm hàng đầu của các nhà quản trị.

1.3. Nhiệm vụ, yêu cầu của công tác kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả
CCDV
Tổ chức kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả một cách khoa học, hợp lý
và đúng đắn có ý nghĩa rất lớn trong cơng tác quản lý của doanh nghiệp. Vì vậy, kế tốn
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 15


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
doanh nghiệp cần phải xác định rõ vai trò, nhiệm vụ cũng như các yêu cầu trong việc tổ
chức kế tốn chi phí, doanh thu và xác định kết quả trong doanh nghiệp như sau:

- Trước hết cần nhận thức đúng đắn vị trí vai trị của kế tốn chi phí, doanh thu và xác
định kết quả trong tồn bộ hệ thống kế tốn doanh nghiệp, mối quan hệ với các bộ phận kế
tốn có liên quan.
- Căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh, quy trình cơng nghệ sản xuất, loại
hình sản xuất, đặc điểm của sản phẩm, khả năng hạch toán, yêu cầu quản lý cụ thể của
doanh nghiệp để lựa chọn, xác định đúng đắn đối tượng kế toán, lựa chọn phương pháp tập
hợp chi phí và xác định doanh thu theo các phương án phù hợp với điều kiện của doanh
nghiệp.
- Tổ chức bộ máy kế toán một cách khoa học, hợp lý trên cơ sở phân công rõ ràng trách
nhiệm của từng nhân viên, từng bộ phận kế tốn có liên quan.
- Thực hiện tổ chức chứng từ, hạch toán ban đầu, hệ thống tài khoản, sổ kế toán phù hợp
với các chuẩn mực, chế độ kế toán đảm bảo đáp ứng được yêu cầu thu nhận – xử lý – hệ
thống hóa thơng tin về chi phí, doanh thu, xác định kết quả.
- Tổ chức lập và phân tách các báo cáo kế tốn về chi phí, doanh thu,kết quả giúp các
nhà quản trị doanh nghiệp ra được các quyết định một cách nhanh chóng với q trình sản
xuất kinh doanh.
- Các số liệu kế toán phải được tập hợp đầy đủ, chính xác, rõ ràng để có thể phản ánh
một cách chính xác nhất, trung thực nhất về tình hình hoạt động, tình hình kinh doanh của
cơng ty.
- Các loại sổ kế toán như sổ chi tiết, sổ tổng hợp, sổ cái, sơ theo theo dõi tình hình nhập
xuất NVL ….phải được ghi chép một cách cẩn thận, đầy đủ và dung quy định.
- Tổ chức kế toán chi phí sản xuất kinh doanh trên cơ sở các nguyên tắc, phương pháp
chung về tính giá thành sản phẩm lao vụ phù hợp với đặc điểm tổ chức sản xuất kinh
doanh, đặc điểm quản lý, yêu cầu và trình độ quản lý của đơn vị.
- Ghi chép và phản ánh đầy đủ, chính xác chi phí thực tế phát sinh trong quá trình hoạt
động sản xuất kinh doanh cho từng đối tượng tập hợp chi phí và từng đối tượng chịu chi
phí, đảm bảo cung cấp thơng tin về chi phí và giá thành của từng hoạt động kinh doanh
dịch vụ đạt độ chính xác cao.

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 16


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
- Quản lý về doanh thu bán hàng hóa, CCDV đây là cơ sở quan trọng xác định nghĩa vụ
của doanh nghiệp đối với nhà nước đồng thời là cơ sở để xác định chính xác kết quả kinh
doanh của doanh nghiệp thương mại, trong nền kinh tế thị trường quản lý doanh thu cần
quản lý trên các mặt sau:
+ Quản lý doanh thu thực tế: Doanh thu thực tế là doanh thu được tính theo giá bán
ghi trên hóa đơn hoặc trên hóa đơn bán hàng.
+ Quản lý về các khoản giảm trừ doanh thu: Là các khoản phát sinh trong quá trình
bán hàng, CCDV theo quy định cuối kỳ được loại khỏi doanh thu bán hàng, CCDV thực tế.
Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm:
•

Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho khách hàng ngồi hóa đơn do
các ngun nhân đặc biệt như: hàng hóa sai quy cách, kém phẩm chất, giao
nhận hàng khơng đúng thời gian, địa điểm ghi trong hợp đồng…..

•

Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng tiêu dùng dịch vụ với số lượng lớn.

- Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời và chính xác các khoản doanh thu, các khoản
giảm trừ doanh thu và chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp, đồng thời theo dõi
và đôn đốc các khoản phải thu của khách hàng.
- Quản lý kế hoạch và tình hình thực hiện kế hoạch đối với hoạt động bán hàng đối với
từng thời kỳ, từng khách hàng, từng hợp đồng kinh tế, quản lý số lượng, chất lượng mặt

hàng, thời gian và cơ cấu mặt hàng tiêu thụ, tránh hiện tượng mất mát hư hỏng , tham ô
hàng đem tiêu thụ.
- Xác định chính xác doanh thu và kết quả của doanh nghiệp cũng như từng hoạt động
kinh doanh. Cung cấp thông tin phục vụ việc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh,
kiểm tra và phân tích hoạt động kinh tế tài chính, phục vụ cơng tác lập và theo dõi thực
hiện kế hoạch, phục vụ cho công tác thống kê và thông tin kinh tế.

1.4. Kế toán giá vốn dịch vụ cung cấp
∗ Khái niệm

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 17


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Ngành dịch vụ rất đa dạng và phong phú, do vậy mỗi một loại dịch vụ có một
phương pháp tính giá riêng biệt phù hợp với đặc thù của từng loại dịch vụ. Nói một cách
đơn giản giá vốn chính là tổng các chi phí bỏ ra để hoàn thành và CCDV cho khách hàng.
∗ Kết cấu tài khoản
Bên Nợ : Tập hợp tất cả các loại chi phí phát sinh trong q trình hồn thành và CCDV.
Bên Có : Kết chuyển sang TK 911.
Cuối kỳ khơng có số dư.
Cuối kỳ kế toán thực hiện các bút toán theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 1: Kế toán giá vốn dịch vụ

TK1541

TK 632

Chi phí NVL TT

TK 911

Kết chuyển

TK 1542
Chi phí nhân cơng trực tiếp

TK 1547
Chi phí sản xuất chung

Dưới đây là phương pháp tính giá vốn DV ăn uống cung cấp cho khách hàng.
Chi phí cũng được tập hợp theo 3 khoản mục:

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 18


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
- Chi phí NVL TT: dầu mỡ, gia vị, rau…….
- Chi phí nhân cơng trực tiếp: lương, phụ cấp, các khoản trích lương của bếp trưởng, phụ
bếp và nhân viên phục vụ bàn.
- Chi phí sản xuất chung: lương, phụ cấp, các khoản trích lương của nhân viên quản lý, bảo
vệ….
Riêng đối với dịch vụ ăn uống, các món ăn được chế biến và tiêu thụ ngay nên khơng
có sản phẩm dở dang. Do vậy:
Tổng giá thành các món ăn hồn thành = Tổng chi phí sản xuất phát sinh
Tuy nhiên việc tính giá thành cũng phụ thuộc vào đặc điểm kinh doanh và quản lý của nhà

hàng:
+ Nhà hàng có thực đơn đa dạng, phong phú, số lượng món ăn lên tới hàng chục, hàng
trăm món thì việc tính giá thành của từng loại món ăn là rất phức tạp, mất thời gian và
cơng sức, do đó kế tốn chỉ tính tổng gía thành cho tổng các món ăn chứ khơng tính riêng
cho từng món.
+ Nhà hàng chế biến ít món ăn và chế biến theo suất thì tính giá theo từng món ăn, suất
ăn. Trình tự áp dụng phương pháp này được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Tính tỷ lệ giá thành thực tế so với giá thành định mức của tất cả các món ăn, suất
ăn:
Tổng chi phí thực tế của tất cả các món ăn
Tỷ lệ giá thành

=
Tổng chi phí định mức của tất cả các món ăn

Trong đó:
Tổng chi phí
định mức
các món ăn

Số lượng
=

∑

thực tế
từng món ăn

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Giá thành
x

định mức đơn vị
từng món ăn

Trang 19


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Bước 2: Tính giá thành đơn vị thực tế của từng món ăn.

Giá thành
thực tế đơn vị

Giá thành
=

định mức đơn vị

món i

Tỷ lệ giá thành

món i

Tổng giá thành
thực tế

x

Số lượng
=

Giá thành

thực tế

món i

x

thực tế đơn vị

của món i

của món i

Ví dụ.
Nhà hàng E trong kỳ đã chế biến được 15.000 suất món A, 10.000 suất món B, 5.000
suất món C. Chi phí chế biến thực tế trong kỳ : (ĐVT: 1.000đ).
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: 3.780.000
Chi phí nhân cơng trực tiếp:
Chi phí sản xuất chung:

1.150.000
648.000

Tổng chi phí chế biến phát sinh: 5.578.00
Biết giá thành định mức: Món A: 200, món B: 150, món C: 104

Giải: (đvt: 1000 đồng)
5.578.000
Tỷ lệ giá thành =

= 1,11116
( 15.000 x 200 + 10.000 x 150 + 5.000 x 104)

- Giá thành thực tế đơn vị món A = 200 x 1,11116 = 222,232
- Tổng giá thành món A = 222,232 x 15.000 = 3.333.480
- Giá thành thực tế đơn vị món B = 150 x 1,11116 = 166,674
- Tổng giá thành món B = 166,674 x 10.000 = 1.666.740
- Giá thành thực tế đơn vị món C = 104 x 1,11116 = 115,5606
- Tổng giá thành món C = 115,5606 x 5.000 = 577.780
1.5.Kế tốn chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 20


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
1.5.1. Kế tốn chi phí bán hàng
1.5.1.1. Khái niệm
Chi phí bán hàng là những khoản chi phí phát sinh có liên quan đến hoạt động tiêu
thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ trong kỳ bao gồm các chi phí như: chi phí nhân
viên bán hàng, chi phí dụng cụ bán hàng, chi phí quảng cáo, chi phí bảo hành sản phẩm
hàng hố… Kế tốn sử dụng tài khoản 6421“Chi phí bán hàng” để hạch tốn.
1.5.1.2. Phân loại
∗ Căn cứ vào nội dung chi phí thì tồn bộ chi phí bán hàng bao gồm:
- Chi phí nhân viên bán hàng: Là toàn bộ các khoản tiền lương phải trả cho nhân viên
bán hàng, CCDV, nhân viên đóng gói, bảo quản sản phẩm hàng hố, vận chuyển đi tiêu

thụ và các khoản trích theo lương (khoản trích BHXH, BHYT).
- Chi phí vật liệu, bao bì: Là các chi phi về vật liệu, bao bì để đóng gói, bảo quản sản
phẩm, hàng hoá, vật liệu dùng để sửa chữa TSCĐ dùng trong khâu bán hàng, CCDV,
nhiên liệu cho vận chuyển sản phẩm hàng hố, CCDV.
- Chi phí dụng cụ đồ dùng: Là chi phí về cơng cụ, dụng cụ, đồ dùng đo lường, tính
tốn, làm việc ở khâu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
- Chi phí khấu hao TSCĐ: Là chi phí khấu hao TSCĐ dùng ở khâu tiêu thụ sản
phẩm, hàng hoá và cung cấp dịch vụ như nhà kho, của hàng phương tiện vận chuyển, bốc
dỡ.
- Chi phí bảo hành sản phẩm: Là các khoản chi phớí bỏ ra để sửa chữa, bảo hành sản
phẩm, hàng hoá trong thời gian quy định về bảo hành.
- Chi phí dịch vụ mua ngồi: Là các khoản chi phí dịch vụ mua ngoài phục vụ cho
khâu tiêu thụ sản phẩm, hàng hố và dịch vụ như: chi phí th tài sản, thuê kho, thuê bốc
vác vận chuyển, tiền hoa hồng đại lý…
- Chi phí bằng tiền khác: Là các khoản chi phí bằng tiền phát sinh trong khâu tiêu thụ
sản phẩm, hàng hố và dịch vụ nằm ngồi các chi phí kể trên như: chi phí tiếp khách, hội
nghị khách hàng, chi phí quảng cáo giới thiệu sản phẩm, dịch vụ.
∗Căn cứ vào mối quan hệ giữa doanh thu bán hàng, CCDV với chi phí bán hàng thì chi phí

bán hàng bao gồm nội dung sau:

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 21


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
- Chi phí khả biến (chi phí biến đổi): Là những chi phí khi doanh số bán hàng,
CCDV thay đổi (tăng hoặc giảm) thì số tiền chi phí cũng thay đổi theo chiều thuận (tăng
hoặc giảm ) về số tiền, cũng như về tỷ suất chi phí thì thay đổi khơng đáng kể.

- Chi phí bất biến: là những chi phí khi doanh số bán hàng, CCDV thay đổi (tăng
hoặc giảm ), thì số tiền chi phí khơng thay đổi hoặc thay đổi không đáng kể (trừ những
trường hợp đặc biệt khi doanh nghiệp trang bị mới thiết bị, thay đổi quy trình cơng nghệ)
∗ Phânloại chi phí bán hàng, CCDV theo đối tượng tập hợp chi phíthì tồn bộ chi phí bỏán hàng,

CCDV được chia thành chi phí gián tiếp và chi phí trực tiếp.
- Chi phí gián tiếp: là những chi phí liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí,
nhiều địa điểm kinh doanh, nhiều nhóm hàng kinh doanh… Các chi phí này cuối kỳ tập
hợp được phải phân bổ cho các đối tượng theo tiêu chuẩn hợp lý.
- Chi phí trực tiếp: là những chi phí liên quan trực tiếp đến đối tượng chi phí như:
một địa điểm kinh doanh, một nhóm hàng kinh doanh…
∗ Phân loại theo bản chất kinh tế thì chi phí bán hàng, CCDV chia làm hai loại:
- Chi phí thuần tuý: là những chi phí phát sinh do sự cần thiết thay đổi hình thái
biểu hiện của hàng hố dịch vụ. Nó khơng làm tăng giá trị sử dụng của hàng hố, dịch vụ
và khơng sáng tạo ra giá trị mới của hàng hố, dịch vụ. Khoản chi phí này được bù đắp bởi
một bộ phận giá trị thặng dư do khu vực sản xuất tạo ra. Thuộc loại chi phí này gồm chi
phí vận chuyển, quảng cáo, bảo hành, chi phí nhân viên bán hàng, CCDV…
- Chi phí bổ sung: là chi phí phục vụ cho việc tiếp tục hồn thiện q trình sản xuất,
CCDV trong lĩnh vực lưu thơng. Loại chi phí này làm tăng giá trị của hàng hoá, dịch vụ tạo
ra thu nhập quốc dân nhưng không tạo ra giá trị sử dụng của hàng hố, dịch vụ và núó
được bù đắp bởi phần giá trị mới của hàng hoá, dịch vụ được tạo ra trong lĩnh vực lưu
thông. Thuộc loại chi phi này gồm có chi phí chọn lọc, bảo quản, đóng gói, chế biến bổ
sung…
1.5.1.3. Kết cấu tài khoản
Bên Nợ: Tập hợp chi phí bán hàng thực tế phát sinh trong kỳ.
Bên Có: Các khoản giảm chi phí bán hàng và kết chuyển chi phí bán hàng.
Cuối kỳ khơng có số dư.
1.5.1.4. Phương pháp kế toán
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 22


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Trình tự hạch tốn chi phí quản lý doanh nghiệp có thể khái quát theo sơ đồ sau:

Sơ đồ 2: Kế tốn chi phí bán hàng
TK 6421
TK 334, 338

TK 111, 152, 138
Lương và các khoản

Các khoản ghi giảm
chi phí

trích theo lương
TK 152, 153(611)

TK 139
Chi phí vật liệu, dụng cụ

Hồn nhập dự phịng
phải thu khó địi

TK 214

TK 911

Chi phí KHTSCĐ

TK 142,242

Phân bổ chi phí trả trước
K/c để XĐKQ

TK 335,333…

Trích trước chi phí phải trả
Thuế, phí, lệ phí phải nộp

TK 331, 111…
Chi phí dịch vụ mua
ngồi, chi khác

TK133

TK139
Trích lập dự phịng
nợ phải thu khó địi

1.5.2. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp
1.5.2.1. Khái niệm
Chi phí quản lý doanh nghiệp là những khoản chi phí có liên quan chung đến tồn bộ hoạt
động của cả doanh nghiệp mà khơng tách riêng ra được cho bất kỳ một hoạt động nào, bao

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 23

KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
gồm các khoản chi phí như: chi phí quản lý kinh doanh, chi phí quản lý hành chính, chi phí
chung khác. Kế tốn sử dụng tài khoản 6422 “Chi phí quản lý doanh nghiệp”.

1.5.2.2. Phân loại
Trong cơng tác quản lý và hoạch tốn chi phí, việc phân tách tổng hợp và hệ thống hố chi
phí là một cơng việc hết sức quan trọng. Cũng như chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh
nghiệp cũng được sắp xếp và phân loại để thuận lợi cho công tác hoạch tốn và quản lý,
cũng giống như phân loại chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phân biệt theo
bản chất kinh tế, theo doanh thu bán hàng, CCDV và phân loại theo nội dung chi phí.
∗ Căn cứ vào nội dung chi phí thì tồn bộ chi phí quản lý bao gồm.
- Chi phí nhân viên quản lý: là các khoản tiền lương phải trả cho giám đốc, nhân
viên các phòng ban của doanh nghiệp và các khoản trích theo lương (BHYT, BHXH,
KPCĐ ) theo luật định.
- Chi phí vật liệu quản lí: khoản này dùng để phản ánh cỏác khoản chi phí về vật liệu
xuất dùng cho các cơng tác quản lí như giấy, bút, mực…
- Chi phí đồ dùng văn phịng: Khoản này dựng để phản ánh các khoản về giá trị các
loại đồ dùng, công cụ sử dụng cho bộ phận quản lí.
- Chi phí khấu hao TSCĐ: Khoản này dùng để phản ánh chi phí về khấu hao TSCĐ sử
dụng ở bộ phận quản lí như nhà cửa, máy móc, thiết bị.
- Thuế, phí, lệ phí: Khoản này dùng để phản ánh về thuế nhà đất, thu tiền vốn, phí,
lệ phí …
- Chi phí dự phòng: Khoản này dùng để phản ánh các khoản chi phí để trích lập dự
phịng giảm giá hàng tồn kho và dự phịng nợ phải thu khó địi.
- Chi phídịch vụ mua ngồi: Khoản này dùng để phản ánh các khoản chi phí trả
trước cho bên cung cấp lao vụ, dịch vụ như tiền điện, nước, điện thoại.
- Chi phí bằng tiền khác: Khoản này dựng để phản ánh các khoản chi phí bằng tiền
khác ngồi các khoản nêu trên như chi phí vay lãi, tiền cơng tác phí.

NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 24


KẾ TỐN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ CUNG CẤP DỊCH VỤ
Tác dụng cách phân loại này: Phân loại chi phi QLDN theo nội dung chi phí tạo điều
kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong công tác tổ chức kế tốn tổng hợp và kế tốn chi tiết
chi phí quản lý theo khoản mục chi phí.
∗ Căn cứ vào mối quan hệ giữa doanh thu bán hàng, CCDV với chi phí quản lý thì chi phí
quản lý bao gồm nội dung sau.
- Chi phí khả biến (chi phí biến đổi): là những chi phí khi doanh số bán hàng,
CCDV thay đổi (tăng hoặc giảm) thì số tiền chi phí cũng thay đổi theo chiều thuận (tăng
hoặc giảm ) về số tiền, cịn về tỷ suất chi phí thì thay đổi khơng đáng kể
Thuộc loại chi phí này gồm chi phí về tiền lương, tiền cơng, chi phí vật liệu quản lý.
- Chi phí bất biến: là những chi phí khi doanh số bán hàng, CCDV thay đổi (tăng
hoặc giảm ), thì số tiền chi phí khơng thay đổi hoặc thay đổi không đáng kể (trừ những
trường hợp đặc biệt khi doanh nghiệp trang bị mới thiết bị, thay đổi quy trình cơng nghệ).
Thuộc chi phí này có chi phí khấu hao TSCĐ, các loại công cụ, dụng cụ . . .
Cách phân loại này cho ta thấy mối quan hệ giữa doanh số bán hàng, CCDV với chi
phí, từ đó xác định hướng cơ bản để hạ thấp chi phí quản lý là tăng khối lượng hàng hố,
dịch vụ tiêu thụ.
∗ Phân loại chi phí quản lý theo đối tượng tập hợp chi phí thì tồn bộ chi phí quản lý được chia
thành chi phí gián tiếp và chi phí trực tiếp.
- Chi phí gián tiếp: là những chi phí liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí,
nhiều địa điểm kinh doanh, nhiều nhóm hàng kinh doanh… Các chi phí này cuối kỳ tập
hợp được phải phân bổ cho các đối tượng phải chi phí theo tiêu chuẩn hợp lý.
- Chi phí trực tiếp: là những chi phí liên quan trực tiếp đến đối tượng chi phí.
1.5.2.3. Kết cấu tài khoản
Bên Nợ: Tập hợp chi phí quản lý doanh nghiệp thực tế phát sinh trong kỳ

Bên Có: Các khoản ghi giảm chi phí quản lý doanh nghiệp và kết chuyển chi phí
Cuối kỳ khơng có số dư

1.5.2.4. Phương pháp kế tốn
Trình tự hạch tốn chi phí quản lý doanh nghiệp có thể khái quát theo sơ đồ sau:
NGUYỄN THỊ TRANG – K20KT3.

Trang 25