Bài thu hoạch môn tác phẩm báo truyền hình

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA PHÁT THANH – TRUYỀN HÌNH

BÀI THU HOẠCH
NHẬN THỨC CỦA CÁ NHÂN SAU KHI NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP
MƠN TÁC PHẨM BÁO TRUYỀN HÌNH

Họ và tên: CHÂU VIỆT VŨ.
Lớp: K42B.
Chuyên ngành: Báo in.
Khóa: 2022 – 2024.
Giáo viên hướng dẫn: ThS. ĐINH NGỌC SƠN.

Hà Nội, năm 2022


2

LỜI MỞ ĐẦU
Sau khi được nghiên cứu, học tập môn Tác phẩm Báo Truyền hình, với
sự hướng dẫn cụ thể, tỉ mỉ của Giảng viên, bản thân tơi có cái nhìn biện
chứng, bao quát hơn, sâu rộng hơn về tất cả những vấn đề liên quan đến Tác
phẩm Báo truyền hình trong lĩnh vực báo chí. Bản thân nắm vững quan điểm,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; có bản lĩnh chính trị
vững vàng, đạo đức, lối sống lành mạnh; có khả năng thực hiện các kỹ năng
nghiệp vụ của nhà báo tại các tòa soạn đài truyền hình làm chun mơn trong
các cơ quan, tổ chức, đơn vị đòi hỏi kiến thức, kỹ năng ngành báo truyền
hình; có khả năng tiếp tục học tập, nghiên cứu ở bậc học thạc sĩ, tiến sĩ. Bản
thân tôi được học tập và cập nhật những kiến thức và kỹ năng tác nghiệp và
sáng tạo tác phẩm báo chí truyền hình, đặc biệt là những thể loại tác phẩm cơ
bản như tin truyền hình, phóng sự truyền hình, phỏng vấn truyền hình,...

Đồng thời, bản thân nắm vững quy trình làm tác phẩm, góc độ lựa chọn đề tài
và sự phối hợp của một ê kíp sản xuất tác phẩm truyền hình.
Sau khi được nghiên cứu, học tập mơn Tác phẩm Báo Truyền hình, với
sự hướng dẫn cụ thể, tỉ mỉ của Giảng viên, bản thân tơi có cái nhìn biện
chứng, bao quát hơn, sâu rộng hơn về tất cả những vấn đề liên quan đến Tác
phẩm Báo truyền hình trong lĩnh vực báo chí. Bản thân nắm vững quan điểm,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; có bản lĩnh chính trị
vững vàng, đạo đức, lối sống lành mạnh; có khả năng thực hiện các kỹ năng
nghiệp vụ của nhà báo tại các tòa soạn đài truyền hình làm chun mơn trong
các cơ quan, tổ chức, đơn vị đòi hỏi kiến thức, kỹ năng ngành báo truyền
hình; có khả năng tiếp tục học tập, nghiên cứu ở bậc học thạc sĩ, tiến sĩ. Bản
thân tôi được học tập và cập nhật những kiến thức và kỹ năng tác nghiệp và
sáng tạo tác phẩm báo chí truyền hình, đặc biệt là những thể loại tác phẩm cơ
bản như tin truyền hình, phóng sự truyền hình, phỏng vấn truyền hình,...
Đồng thời, bản thân nắm vững quy trình làm tác phẩm, góc độ lựa chọn đề tài
và sự phối hợp của một ê kíp sản xuất tác phẩm truyền hình.


3

NỘI DUNG
1. Trước hết, bản thân tôi đã hiểu về truyền hình
Television là từ ghép, trong tiếng La Tinh: “tele” có nghĩa là “xa” cịn
“vision” là “nhìn”, như vậy sự kết hợp của nó cho thấy nghĩa: nhìn từ xa.
Truyền hình ra đời đánh dấu mốc quan trọng khi mong muốn nhìn được “từ
xa” của con người trở thành hiện thực.
Trên phương diện kỹ thuật thì truyền hình là quá trình biến đồi từ năng
lượng ánh sáng tác động qua ống kính máy thu hình thành năng lượng điện,
nguồn tín hiệu điện tử được phát sóng truyền đến máy thu hình và lại biến đổi
thành năng lượng ánh sáng tác động vào thị giác, người xem nhận được hình

ảnh thơng qua màn hình.
Về mặt nội dung: Truyền hình là loại hình truyền thơng mà thơng điệp
được truyền trong khơng gian tích hợp cả hình ảnh và âm thanh tạo cho người
xem cảm giác sống động của hiện thực cuộc sống.
Tóm lại, Truyền hình là một kênh truyền thơng đại chúng ra đời sau so
với các loại hình báo chí khác như báo in. Tuy nhiên nhờ nhìn nhận và kế
thừa được những thế mạnh của các kênh truyền thông trước đó truyền hình
đã và đang có rất nhiều bước phát triển vượt bậc trong lĩnh vực này song
những tồn tại của loại hình báo chí này vẫn bộc lộ khá nhiều điểm hạn chế.
2. Nhận thức và phân biệt được Tác phẩm báo chí, Tác phẩm báo chí
truyền hình và Chương trình truyền hình
2.1. Tác phẩm báo chí là thuật ngữ dùng để chỉ một sản phẩm tư duy của
nhà báo, lấy hiện thực khách quan làm đối tượng nghiên cứu và phản ánh, có
hình thức tương ứng với nội dung thơng tin. Thuật ngữ tác phẩm báo chí cịn
sử dụng để chỉ hình thức thể loại tác phẩm báo chí được định danh cụ thể
như: tin, tường thuật, phản ánh, phỏng vấn, phóng sự, điều tra, bình luận xã
luận, chuyên luận,… Tác phẩm báo chí là bộ phận cấu thành một sản phẩm
báo chí, nó có giá trị tạo lập dư luận xã hội, làm thay đổi nhận thức và hành vi


4

của người tiếp nhận thơng tin. Tác phẩm báo chí được pháp luật bảo hộ quyền
tác giả và được trả tiền.
2.2. Tác phẩm báo chí truyền hình là cách gọi từng sản phẩm báo chí
đơn lẻ được thực hiện bởi cá nhân hoặc nhóm tác giả. Tác phẩm báo chí
truyền hình phải đảm bảo sự hồn thiện về nội dung và hình thức, có chủ thể
sáng tạo (tác giả). Ví dụ, tác phẩm phóng sự, ký sự, phim tài liệu…
Quá trình phát triển của báo chí truyền hình đã hình thành hệ thống thể
loại, ở đó mối quan hệ giữa nội dung và hình thức tác phẩm đã trở thành

nguyên tắc giúp những người làm truyền hình tiếp cận kỹ năng sáng tạo một
cách khoa học. Ví dụ, khi làm tin tiêu chí nhanh, ngắn gọn, chính xác được
đặt lên hàng đầu.
Tác phẩm báo chí truyền hình thường được sản xuất và phát sóng định
kỳ trong các chương trình truyền hình. Mỗi loại chương trình có nhiều cách
đưa thơng tin, các tác phẩm đơn lẻ là một bộ phận kết cấu thành tổng thể nội
dung thơng tin.
2.3. Chương trình truyền hình là nội dung thơng tin được tổ chức ổn định
theo chu kỳ thời gian. Chương trình truyền hình là khái niệm mang tính tương đối
có thể hiểu trên 2 phương diện: Chương trình tổng thể: là tồn bộ nội dung phát
sóng của một đài truyền hình, một kênh truyền hình phát sóng trong một ngày,
một tuần… Chương trình bộ phận: là các chương trình riêng được sản xuất ‘tương
đối” độc lập để đưa vào khung chương trình phát sóng chung của một đài truyền
hình. Ví dụ, “Chương trình thời sự”, chương trình “Chào buổi sáng”, chương
trình “Gõ cửa ngày mới”….
Tính định kỳ của các chương trình truyền hình: Để đảm bảo cập nhật
thơng tin báo chí liên tục, các chương trình truyền hình được thiết kế và sản
xuất phải đảm bảo tính định kỳ. Tính định kỳ đảm bảo dịng chảy thơng tin
thời sự của báo chí, cập nhật thường xun những vấn đề cơng chúng quan
tâm. Tính định kỳ với truyền hình giúp khán giả định hình và ghi nhớ thời
gian xem chương trình. Việc quảng cáo lịch phát sóng các chương trình


5

truyền hình giúp người xem có thêm cơ hội lựa chọn và chờ đón thơng tin.
Ngày nay việc lựa chọn kênh và chương trinh u thích đã thành thói quen
khi người xem truyền hình cầm vào chiếc điều khiển ti vi. Nhờ thiết bị kỹ
thuật hiện đại, ngày nay khán giả lựa chọn và xem chương trình chủ động
hơn.

3. Nhận thức sâu sắc những nội dung được học tập, nghiên cứu từ
Giảng viên bộ mơn Tác phẩm Báo Truyền hình
Bản thân đã được Giảng viên tận tình truyền thụ những kiến thức cơ bản
về báo chí truyền hình: Đặc trưng cơ bản, hệ thống loại tác phẩm, ngơn ngữ
hình ảnh, quy trình sáng tạo tác phẩm, đồng thời bản thân đã vận dụng các kỹ
năng làm việc nhóm để thực hiện các tác phẩm báo chí truyền hình như: Tin
truyền hình (Chủ tịch Quốc hội gặp mặt những người làm xuất bản tiêu biểu),
phóng sự truyền hình (Cần sự xử lý nghiêm vi phạm lấn chiếm không gian hồ
trên địa bàn thành phố Hà Nội). Trong phần thực hành, bản thân tơi cùng với
nhóm (03 thành viên) đã tập trung vào các kỹ năng phát hiện đề tài, viết kịch
bản,…làm được tác phẩm dạng tin tức và phóng sự ngắn, bình luận và phỏng
vấn truyền hình.
Qua nghiên cứu, học tập từng chuyên đề, bản thân tôi nhận thức sâu sắc
các nội dung: Hiểu được những đặc trưng cơ bản của tác phẩm báo chí truyền
hình về mặt hình ảnh và âm thanh; Nhận thức được vai trò và vận dụng ngơn
ngữ hình ảnh trong q trình sáng tạo tác phẩm báo chí truyền hình; Nắm
vững hệ thống thể loại tác phẩm và quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí truyền
hình; Biết lựa chọn vấn đề và nhân vật phỏng vấn để lên kế hoạch cho buổi
phỏng vấn trên truyền hình; Tự quay phim được bằng thiết bị di động và dựng
được tin truyền hình; Biết phát hiện vấn đề, lựa chọn góc độ viết kịch bản
phóng sự truyền hình, phối hợp ê kíp sản xuất để làm phóng sự; Biết lựa chọn
vấn đề, tập hợp nguồn tài liệu, phân tích và bình luận trên truyền hình; Được
trang bị các kỹ năng mềm (Kỹ năng giao tiếp trong phỏng vấn, kỹ năng phối
hợp trong ê kíp truyền hình, kỹ năng tư duy phản biện đề tài, kỹ năng tư duy


6

hình ảnh); Được trui rèn về thái độ, phẩm chất đạo đức (Có trách nhiệm với
cơng việc và sản phẩm truyền thơng, trung thực, chính trực, cảm thơng, tác

phong làm việc chuyên nghiệp, chủ động, độc lập, có đạo đức và tôn trọng
luật pháp).
4. Hiểu sâu hơn về đặc điểm của Tác phẩm báo chí truyền hình
Mặc dù ra đời sau nhưng Tác phẩm báo chí truyền hình lại phát triển rất
mạnh mẽ bởi nó có những đặc điểm, đặc trưng, lợi thế mà các thể loại báo chí
khác khơng thể sánh được. Tác phẩm báo chí truyền hình mang những đặc
điểm chung của tác phẩm báo chí, ngồi ra có thể chú ý tới một số đặc điểm:
Tính xác thực của hình ảnh: Hình ảnh của tác phẩm báo chí truyền hình ln
đặt tiêu chí “sự thật” lên hàng đầu. Mỗi cảnh quay, mỗi nhân vật, mỗi câu chuyện
… đều có địa chỉ thật trong cuộc sống, nếu phóng viên dàn dựng cảnh quay sai sự
thật bóp méo bản chất thì đó là vi phạm vào đạo đức nghề nghiệp người làm báo.
Đây cũng là đặc điểm để phân biệt sự khác nhau giữa tác phẩm báo chí truyền
hình và tác phẩm điện ảnh. Với điện ảnh là lĩnh vực nghệ thuật, người ta có thể
xây dựng hình tượng nhân vật, sáng tạo hình ảnh, cảnh quay theo ý chủ quan của
đạo diễn để đạt hiệu quả nghệ thuật. Cịn với tác phẩm báo chí truyền hình, hình
ảnh thu được đều dựa trên chất liệu thật của sự kiện, mọi sáng tạo tác phẩm đều
phải tôn trọng sự thật.
Tuy nhiên, với ngơn ngữ hình ảnh và âm thanh trên truyền hình người ta
cũng có nhiều cách để truyền đạt thông tin xác thực và hiệu quả. Chẳng hạn
việc sử dụng hình ảnh đồ họa giúp khán giả nhận được thơng tin khái qt
hơn về một sự kiện nào đó. Bên cạnh đó, nếu hình ảnh là thơng tin cụ thể thì
lời bình sẽ giải thích rõ hơn về hình ảnh đó nó đảm bảo cho người xem hiểu
rõ bản chất của sự kiện và những gì đang diễn ra trên màn hình.
Tính lơ gíc của thơng tin: Mỗi cảnh quay của tin tức, phóng sự… trên
truyền hình được tính bằng giây, như vậy hình ảnh trên truyền hình khơng
phải là tất cả sự kiện được ghi hình liên tục mà là sự ghép nối rất nhiều cảnh


7

quay ở những thời điểm khác nhau. Do đó mỗi tác phẩm báo chí trên truyền
hình phải dảm bảo sự lơ gích của thơng tin.
Để có sự lơ gíc của thơng tin, tác phẩm báo chí được xây dựng trên
ngun tắc về ngơn ngữ hình ảnh, về tiếng động, về lời bình… và sự hồn
thiện của tác phẩm dựa trên các tiêu chí thể loại.
Đảm bảo các yếu tố kỹ thuật: Tác phẩm báo chí truyền hình được sản xuất
theo những tiêu chuẩn kỹ thuật từ ghi hình, dựng hình, truyền dẫn phát sóng… do
đó địi hỏi các khâu phải tn thủ kỹ thuật để tín hiệu hình ảnh đến người xem
trung thực nhất.
5. Bản thân cũng nhận thức sâu sắc về đặc điểm của khán giả truyền
hình
Sự “đa dạng”: Khơng gian phát sóng truyền hình rộng lớn tạo nên sự đa
dạng khán giả, sự đa dạng này bao gồm: độ tuổi, dân tộc, giới tính, tơn giáo,
sở thích, trình độ, quan điểm chính trị, ngành nghề, vùng miền….
Đặc điểm này cho thấy nhu cầu xem truyền hình rất phong phú, việc xây
dựng nội dung các chương trình cần có nghiên cứu khoa học về nhu cầu của
khán giả trước khi thiết kế chương trình.
Tâm lý “thường ngày”: Đây là đặc điểm của khán giả khi tiếp nhận
thông tin truyền hình vì truyền hình phát sóng 24/24 giờ trong ngày với nhiều
kênh truyền hình khác nhau. Điều này làm cho khán giả q quen thuộc với
truyền hình, tạo ra thói quen “hờ hững” vừa xem ti vi vừa nói chuyện, uống
nước…do đó, thơng điệp trên truyền hình phải rõ ràng và hấp dẫn. Điều này
khác với khán giả của điện ảnh, một người mua vé vào rạp xem phim họ có
tâm lý đón chờ từ trước và chuẩn bị chu đáo khi đến xem phim. Thường thì
khi đã vào rạp họ sẽ xem hết cả bộ phim với sự tập trung thị giác cao.
Tâm lý lây lan: Một thông tin quan trọng nào đó được phát trên truyền
hình thường được lan tỏa nhanh trong cộng đồng , họ thường hỏi ngay người
‘hàng xóm” có xem khơng, nếu có xem thì sẽ cùng bình luận, trao đổi nếu

8

khơng xem thì sẽ mơ tả lại thơng tin. Việc lan tỏa nhanh thông tin trong cộng
đồng thường tạo ra những phản ứng tức thời trong dư luận xã hội.
6. Nhận thức sâu sắc về ưu điểm và hạn chế của Tác phẩm báo chí
truyền hình
Qua đó ta thấy rằng, Tác phẩm báo chí truyền hình có những lợi thế rất
lớn để ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn. Báo truyền hình là một kênh truyền
thơng giúp truyền tải thơng tin bằng hình ảnh, âm thanh sống động với đầy đủ
sắc màu từ lời nói đến âm nhạc và tiếng động. Truyền hình cịn được khán giả
gọi với những tên ưu ái như kẻ mang bức tranh muôn màu cuộc sống, người
đưa mang thông tin kết nối mọi người lại với nhau.
Với các hoạt động chương trình được thu nhỏ lại qua màn ảnh giúp cho
người xem cảm nhận được những thơng tin, hình ảnh một cách trực quan
nhất. Đây được xem là những thế mạnh vượt trội của báo truyền hình, giúp
cho thơng tin khoa học những vấn đề thời sự nổi cộm được cập nhật một cách
nhanh chóng chính xác nhất.
Truyền hình mới ra đời và du nhập vào Việt Nam trong khoảng những
năm 1975 với các đài truyền hình khu vực Cần Thơ, Nha Trang, Bn Ma
Thuột,… Ngày 7/9/1970 là ngày đầu tiên số truyền hình được phát thử
nghiệm tại miền Bắc ở 58 Quán Sứ, Hà Nội. Đây là dấu mốc quan trọng đánh
dấu sự phát triển của truyền hình vào trong đời sống.
Trong thời gian gần đây việc Đài Truyền hình Việt Nam khơng ngừng mở
rộng thời lượng phát sóng phát triển các kênh truyền hình mới đổi mới các cơng
nghệ phát sóng cải thiện nội dung chương trình làm mới giúp cho ngày càng
phong phú và hấp dẫn hơn. Đây cũng là một ưu điểm rất nổi bật của truyền hình
khi đã kế thừa và phát huy rất tốt các thế mạnh vốn có của mình và các loại kênh
truyền thơng trước đó.
Truyền hình có ưu điểm nổi bật khi kết hợp rất khéo léo giữa hình ảnh và
âm thanh giúp tạo cho khả năng truyền tải thông tin nội dung vô cùng phong

phú gần gũi với người xem. Các sự kiện hiện tượng, vấn đề nổi bật đều được


9

cập nhật thể hiện qua các chương trình truyền hình ngày càng chuyên nghiệp
và sáng tạo riêng.
Bên cạnh rất nhiều lợi thế ưu điểm của mình báo truyền hình vẫn bộc lộ khá
nhiều điểm yếu và chúng ảnh hưởng không nhỏ đến loại hình truyền thơng này.
Hạn chế lớn nhất của loại hình báo chí này đó chính là khơng gian và mơi trường
bị hạn hẹp.
Các tín hiệu truyền hình sẽ được truyền đi theo tuyến tính thời gian khiến
cho đối tượng tiếp nhận thơng tin hồn tồn bị động về tốc độ. Nói một cách dễ
hiểu đó chính là ví dụ bạn khơng thể quyết định được khi nào bạn có thể xem
chương trình truyền hình u thích vì chúng chỉ được phát sóng trong đúng khung
giờ quy định trước.
Ngồi ra muốn tiếp cận với các chương trình truyền hình bạn cần có máy
thu tuy nhiên với nhiều gia đình việc có điều kiện sở hữu những chiếc ti vi thu
hình để xem được các chương trình truyền hình vẫn là cả một vấn đề. Không
những vậy mỗi khi lên một chương trình truyền hình sản xuất thường gặp rất
nhiều vấn đề từ việc chi phí nhân cơng đến kỹ thuật để cho ra một sản phẩm
là cả một q trình.
Ngồi ra một đặc trưng hạn chế của loại hình truyền thơng này đó chính
là tính hai mặt truyền hình, sự tác động ảnh hưởng của truyền hình đối với
người xem đặc biệt là các khán giả trẻ tuổi là rất lớn việc nhìn nhận vấn đề tập
trung vào giá trị cốt lõi được được khai thác sâu.
Loại hình truyền thơng nào cũng sẽ có điểm mạnh điểm yếu của riêng
mình, chính vì thế các nhà tổ chức sản xuất nên nhìn nhận vấn đề đưa ra
những giải pháp để hoàn thiện phát huy những điểm mạnh và hạn chế được
các nhược điểm.

Qua học tập, nghiên cứu môn học Tác phẩm Báo Truyền hình, tơi có
những nhận thức sâu sắc rằng sản phẩm, tác phẩm báo chí Truyền hình được
tạo ra là để chuyển tải tới công chúng những thông tin thời sự về các sự kiện,
vấn đề, sự vật, hiện tượng, con người xảy ra hàng ngày, hàng giờ trong đời


10

sống xã hội. Đích hướng đến của một tác phẩm báo chí truyền hình là đem lại
giá trị thơng tin cho cơng chúng xã hội, do đó, đảm bảo tính thông tin là chức
năng quan trọng đầu tiên của một tác phẩm báo chí nói chung, báo chí truyền
hình nói riêng. Để đạt được hiệu quả thông tin, một tác phẩm báo chí truyền
hình phải đạt các tiêu chí như: mới, thời sự, cập nhật; chân thực, khách quan;
có ý nghĩa xã hội, mang lại giá trị giáo dục và nhân văn… Ngồi ra, tác phẩm
báo chí cịn phải đảm nhiệm các chức năng xã hội khác như: định hướng dư
luận xã hội; giám sát, quản lý và phản biện xã hội; giáo dục và giải trí.
Các nhà báo chuyên nghiệp đều phải tuân thủ các bước tiến hành cơ bản
trong quy trình sáng tạo một tác phẩm báo chí truyền hình là: Nghiên cứu,
thâm nhập thực tiễn, phát hiện đề tài; Thu thập thông tin, dữ liệu; Thể hiện
tác phẩm; Tự biên tập tác phẩm; Tổ chức tác phẩm trên sản phẩm báo chí,
phát tán thơng tin; Theo dõi, nắm bắt và xử lý thông tin phản hồi.
Khi sáng tạo tác phẩm báo chí, những yêu cầu về năng lực chuyên môn
của nhà báo luôn phải gắn với những chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp.
Điều này được thể hiện trong từng bước tiến hành sáng tạo một tác phẩm báo
chí. Có như vậy, tác phẩm báo chí nói chung, báo chí truyền hình nói riêng
mới đem lại những giá trị đích thực cho cơng chúng xã hội.


11

KẾT LUẬN
Những kiến thức, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp chuyên nghiệp cho
những người làm báo được Giảng viên mơn Tác phẩm báo Truyền hình trang
bị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đó là nền tảng vững chắc để hoạt động báo
chí bớt dần những vi phạm, ảnh hưởng đến niềm tin của công chúng đối với
nghề báo, nhà báo. Nghề báo và người làm báo luôn được Đảng, Nhà nước và
tồn xã hội tơn vinh.
Ngày 21/6 hàng năm là ngày kỷ niệm Ngày Báo chí cách mạng Việt
Nam. Để xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội, người làm báo cần xây dựng
cái tâm, cái đức của mình. Từ cái tâm, cái đức đó sẽ định hướng cho người
làm báo học tập suốt đời, rèn luyện tính trung thực, dũng cảm, cống hiến và
hy sinh. Việc mỗi nhà báo thường xuyên học tập, nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ, học tập theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là
góp phần trau dồi bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp phấn đấu hồn
thành nhiệm vụ, sứ mệnh thiêng liêng của mình để thật sự là “chiến sĩ cách
mạng” trên mặt trận văn hóa – tư tưởng trong giai đoạn hiện nay./.