Bài giảng môn Văn hóa kinh doanh: Chương 1 - PGS.TS. Dương Thị Liễu, TS. Đỗ Minh Cương

Mụn hc
Vn hóa
kinh doanh
(Dành cho Cao học
Khúa15 )

ã Hóy vo Website của Trường
Đại học Kinh tế Quốc dân để
tìm hiểu thêm về Bộ mơn Văn
hố kinh doanh:
/>nh/

• Hãy trao đổi với chúng tơi:
- Điện thoại: (04) 6282200
- Địa chỉ: Phịng 5, nhà 7b, Đại học
Kinh tế Quốc dân

-Email:
và
• Giảng viên: PGS. TS Dương Thị
Liễu- TS. Đỗ Minh Cương


Chương 1
Triết lý kinh doanh
và đạo đức kinh doanh
Mục đích của Chương:
1. Những vấn đề tổng quan về
triết lý kinh doanh và đạo
đức kinh doanh
2. Những bài học rút ra từ

triết lý kinh doanh và đạo
đức kinh doanh
3. Những cách thức và phương
pháp xây dựng triết lý kinh
doanh, đạo đức kinh doanh
và vận dụng vào Việt Nam.

Nội dung của Chương:
* Tổng quan về Văn húa kinh doanh
*Triết lý kinh doanh
1. Tổng quan về triết lý kinh doanh
2. Cách thức tạo dựng và phát huy triết lý
kinh doanh
3. Vấn đề tạo dựng và phát huy triết lý kinh
doanh ở Việt nam
*Đạo đức kinh doanh
1. Tổng quan về đạo đức kinh doanh
2. Phương pháp phân tích và xây dựng đạo
đức kinh doanh
3. Vấn đề xây dựng các chuẩn mực đạo đức
kinh doanh ở Việt nam


Tổng quan về Văn hóa
Văn hố là tồn bộ những giá trị vật chất và tinh
thần mà loài người tạo ra trong quá trỡnh lịch sử.
Văn hóa gồm 4 yếu tố cấu thành:
Vh nhận thức, vh ứng xử với tự nhiên,
vh ứng xử với xã hội, vh tổ chức cộng đồng

Văn hóa

Những nét đặc trưng của văn hóa
Tính nhân sinh, Tính giá trị, Tính cộng đồng,
Tính tự nhiên, Tính ổn định

Chức năng của văn hố:Chức năng tổ chức xó hội,
Cn điều chỉnh xh, Cn giao tiếp, Cn giỏo dục

Vai trò của văn hoá:
Văn hoỏ là mục tiờu của sự phỏt triển xó hội
Văn hoỏ là động lực của sự phỏt triển xó hội
Văn hoỏ là linh hồn và hệ điều tiết của phỏt triển


Tổng quan về văn hóa kinh doanh
Định
nghĩa

2
nguồn
Các nhân
tố cấu
thành
Các
nhân tố
tác động

Vai
trị

Là tồn bộ các nhân tố văn hố được chủ thể kinh doanh chọn
lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh tạo
nên bản sắc kinh doanh của chủ thể đó
1- Chủ thể kinh doanh lựa chọn và vận dụng các giá trị vn hố có sẵn vào
hoạt động kinh doanh để tạo ra sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ.
2- Chủ thể kinh doanh tạo ra các giá trị của riêng mỡnh
1- Triết lý kinh doanh
3- Văn hoá doanh nhân
2- Đạo đức kinh doanh 4- Các hình thức văn hố khác
1. Thể chế chính trị
4. Tồn cầu hố và hội nhập q.gia
2. Mơi trường tự nhiên, địa lý 5. Tâm lý tiêu dùng
3. Phương thức sản xuất
6. Nhận thức xã hội
1. là phương thức phát triển sản xuất kinh doanh bền vững
2. là một nguồn lực phát triển kinh doanh
3. là một điều kiện đẩy mạnh kinh doanh quốc tế


Tổng quan về Triết lý kinh doanh
khái niệm triết lý kinh doanh

khái niệm triết lý

Triết lý là nhng t tởng có
tính triết học đợc con ng
ời rút ra từ cuộc sèng cđa
hä
+ TriÕt lý ph¸t triĨn cđa

mét qc gia
+ TriÕt lý cđa mét tỉ
chøc
“ Bảo đảm cho mọi người
được giáo dục đầy đủ và
bình đẳng, được tự do theo
đuổi chân lý khách quan, tự
do trao đổi tư tưởng, kiến
thức” (UNESCO - tổ chức giáo
dục, khoa học và văn hoá của
LHQ )

+ TriÕt lý sèng.
+ TriÕt lý kinh doanh

Là những tư tưởng triết học phản ánh
thực tiễn kinh doanh thông qua con đường
trải nghiệm, suy ngẫm và khái quát hoá
của các chủ thể kinh doanh.
Ví dụ: HP, Matsushita

•

Là những giỏ trị/nguyờn tắc định hướng,
chỉ dẫn cho hoạt động của DN & cỏc thành
viờn trong doanh nghiệp

Triết lý doanh nghiệp là lý tưởng, là phương
châm hành động, là hệ giá trị và mục tiêu
chung của doanh nghiệp chỉ dẫn cho hoạt

động kinh doanh, nhằm làm cho doanh nghiệp
đạt hiệu quả cao trong kinh doanh.
Là triết lý kinh doanh chung của tất
cả các thành viên của một doanh nghiệp cụ
thể.





Tổng quan về Triết lý kinh doanh
nội dung của triết lý kinh doanh
1.Sứ mạng (tơn chỉ/tínđiều/phương
châm/ quan điểm) và các mục tiêu
cơ bản của doanh nghiệp
Mô tả doanh nghiệp là ai, doanh
nghiệp làm những gì, làm vì ai và làm
như thế nào
Trả lời cho các câu hỏi :
•Doanh nghiệp của chúng ta là gi ?
• Doanh nghiệp muốn thành một tổ chức như
thế nào?
•Cơng việc kinh doanh của chúng ta là g?
•Tại sao doanh nghiệp tồn tại ?(vỡ sao có
cơng ty này?)
•Doanh nghiệp của chúng ta tồn tại vỡ cái
gỡ ?
•DN có nghĩa vụ gỡ ?
•Doanh nghiệp sẽ đi về đâu? .
•DN hoạt động theo mục đích nào?

•Các mục tiêu định hướng của doanh nghiệp
là gỡ ?

2. Phương
thức hành
động/triết lý
quản lý
DN sẽ hoàn
thành sứ mệnh và
đạt tới các mục
tiêu của nó như
thế nào, bằng
những nguồn lực
và phương tiện
gì?
Gồm:
+ Hệ thống các
giá trị của doanh
nghiệp
+ Các biện pháp
và phong cách quản
lý

3. Các nguyên tắc
chung của doanh
nghiệp
- Hướng dẫn việc giải quyết
những mối quan hệ của DN
- Xỏc định bổn phận, nghĩa vụ
của mỗi thành viên DN

- Hướng dẫn việc giải quyết
những mối quan hệ giữa DN với xã
hội nói chung, cách xử sự chuẩn mực
của nhân viên trong mối quan hệ cụ
thể nói riêng
- Nhằm xác định rõ đâu là hành
vi trái với đạo đức của XH và DN,
ngăn cấm không được phép vi phạm
và nhằm hướng dẫn cách xử sự chuẩn
mực của nhân viên..

>>> Xỏc định bổn phận, nghĩa vụ
của mỗi thành viên doanh nghiệp
đối với dn, thị trường, cộng đồng
khu vực và xã hội bên ngồi
VD: hài lịng khách hàng, luôn tuân thủ luật lệ


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Sứ mệnh và Mục tiờu của một số cụng ty
•

Matsushita
Hiến dâng mỡnh cho sự phát triển hơn nữa cho nền văn minh
thế giới
Kinh doanh là dành lấy phần lớn nhất của thị trường và phục
vụ tồn thế giới

•

Honda:
Hiến dâng mỡnh cho việc cung cấp những sản phẩm hiệu quả cao với giá phải
chăng trên tồn thế giới

•

“FPT mong muốn trở thành một tổ chức kiểu mới, giàu mạnh bằng nỗ lực lao
động sáng tạo trong khoa học kỹ thuật và công nghệ, làm khách hàng hài lịng,
góp phần hưng thịnh quốc gia.
Mục tiêu của công ty là nhằm đem lại cho mỗi thành viên của minh điều
kiện phát triển tốt nhất về tài nang, một cuộc sống đầy đủ về vật chất, phong
phú về tinh thần”
(Tầm nhin FPT- chính là tuyên bố sứ mệnh của công ty)


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Hệ thống giỏ trị FPT
•

Tơn trọng con người và tài năng cá nhân
Con người là cốt lõi của sự thành công và
trường tồn của FPT.

•

Trí tuệ tập thể
Trí tuệ tập thể ở FPT được thể hiện ở sự
đồn kết, nhất trí trong cơng việc và trong

cuộc sống hàng ngày.

•

Khơng ngừng học hỏi nâng cao trình độ
FPT ln khuyến khích mỗi thành viên
khơng ngừng học tập để nâng cao trình
độ chun mơn, trình độ quản lý.

•

Giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa
FPT
Mỗi người FPT đều phải biết lịch sử công
ty thông qua Sử ký, nội san Chúng ta, các
câu hỏi thi tìm hiểu về FPT.


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

7 giỏ trị cốt lừi của Trung Nguyờn


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Đề cao nguồn lực con người – một giá trị chung
của lối kinh doanh có văn hố
• Matsushita :

“ Xí nghiệp là nơi đào tạo con người

• Honda :

“ Tơn trọng con người “

• Sony :

“ Quản lý là sự phục vụ con người “-

• Trung Cương :

“ Quản lý theo tinh thần chữ ái “

• Samsung:

“ Nhân lực và con người “

• Goldstar:
• HP :

“Tạo dựng một bầu khơng khí gia đỡnh”
“ Lấy con người làm hạt nhân “

• IBM :

“ Tơn trọng người làm “

• Dana :

“ Sức sản xuất thơng qua con người “

Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Các biện pháp quản lý
Triết lý về quản lý DN là cơ sở để lựa chọn, đề
xuất các biện pháp quản lý, qua đó nó củng cố một
phong cách quản lý kinh doanh đặc thù của từng
cơng ty
• Honda : “ Đương đầu với những thách thức gay go nhất
trước tiên”
• Matsushita : “ Phục vụ dân tộc bằng con đường hoàn
thiện sản xuất “
• Sony : “ Tinh thần ln động não, độc lập sáng tạo“
• HP : “ Tiền lãi đó là biện pháp duy nhất thực sự chủ yếu
để đạt những kết quả dài hạn của xí nghiệp “


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Hỡnh ảnh Viettel


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Những điểm mốc lịch sử của Viettel
•

1989: Tổng Cụng ty éiện tử thiết bị thụng tin, tiền thõn của Cụng ty Viễn
thụng Quõn đội (Viettel) được thành lập

•

1995: Cụng ty éiện tử thiết bị thụng tin được đổi tờn thành Cụng ty éiện
tử Viễn thụng Quõn đội (tờn giao dịch là Viettel), trở thành nhà khai
thỏc viễn thụng thứ hai tại Việt Nam

•

1998:Thiết lập mạng bưu chớnh cụng cộng và dịch vụ chuyển tiền trong
nước.Thiết lập mạng và cung cấp dịch vụ trung kế vụ tuyến

•

2000:Thiết lập mạng và cung cấp dịch vụ bưu chớnh quốc tế. Kinh
doanh thử nghiệm dịch vụ điện thoại đường dài trong nước sử dụng cụng
nghệ mới VoIP
2001: Chớnh thức cung cấp rộng rói dịch vụ điện thoại đường dài trong
nước và quốc tế sử dụng cụng nghệ mới VoIP. Cung cấp dịch vụ cho thuờ
kờnh truyền dẫn nội hạt và đường dài trong nước

•


Tổng quan về Triết lý kinh doanh

Thành tớch của Viettel
•

Nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn thứ 2 trên thị trường, sau VNPT

•

2000: được bình chọn là 1 trong 10 sự kiện nổi bật nhất ngành BCVT
và CNTT

•

Cuối tháng 12/2007 đã vượt con số trên 7 triệu khách hàng. VIETTEL
mobile là mạng di động có tốc độ phát triển nhanh thứ 13 trên thế
giới).

•

Xây dựng trạm vệ tinh, xây dựng hai tuyến cáp quang quốc tế đất liền
đi qua Trung Quốc

•

Doanh nghiệp 100% vốn nước ngồi cung cấp dịch vụ viễn thơng tại
Campuchia (Viettel Cambodia) ngày 26/5/2006

•

Liên tục trong hai năm 2004, 2005 được bình chọn là thương hiệu
mạnh, 2006 VIETTEL được đánh giá là thương hiệu nổi tiếng nhất Việt
Nam trong lĩnh vực dịch vụ BCVT (doVCCI phối hợp với Công ty Life Media và
công ty nghiên cứu thị trường ACNielsen tổ chức.)

Tỉng quan vỊ TriÕt lý kinh doanh

Sứ mệnh và Mục tiêu của Viettel
Trở thành nhà khai thác dịch vụ Bưu chính - Viễn thơng
hàng đầu tại Việt Nam và có tên tuổi trên thế giới

Những giá trị cốt lõi trongTriết lý kinh doanh
Viettel

•

Tiên phong, đột phá trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ hiện đại,
sáng tạo đưa ra các giải pháp nhằm tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới,
chất lượng cao, với giá cước phù hợp đáp ứng nhu cầu và quyền
được lựa chọn của khách hàng.

•

Ln quan tâm, lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ và đáp ứng nhanh nhất
mọi nhu cầu của khách hàng.

•

Gắn kết các hoạt động sản xuất kinh doanh với các hoạt động nhân
đạo, hoạt động xã hội.

•

Sẵn sàng hợp tác, chia sẻ với các đối tác kinh doanh để cùng phát
triển.

•

Chân thành với đồng nghiệp, cùng góp sức xây dựng ngơi nhà chung
Viettel


Tổng quan về Triết lý kinh doanh
NHỮNG NGUYấN TẮC ĐỊNH HƯỚNG

củaTổng Cụng ty Xuất nhập khẩu Xõy dựng
Việt Nam (Vinaconex)
- Khách hàng là trung tâm của mọi công
TGĐ Vinaconex Nguyễn Văn Tuân

việc là đố tượng phục vụ quan trọng
nhất

-

Chất lượng, thời gian giao nhận sản
phẩm là ưu tiên số 1.

-

Quan hệ hợp tác rộng rãi trên tất cả các
linh vực.

-

Liên tục đào tạo nguồn nhân lực, không
ngừng cải tiến và đối mới mọi mặt là vấn
đề cốt yếu để thành cơng.

- Đồn kết mọi người cùng nhau hợp tác
trong mọi công việc là cách làm việc
chung của cán bộ công nhân viên của
VINACONEX. VINACONEX là một tập thể
thống nhất, mọi người tin tưởng và tôn
trọng nhau.


Tổng quan về Triết lý kinh doanh
hì̀nh thức thể hiện của triết lý kinh doanh

1. In ra trong các cuốn
sách nhỏ
2. Một văn bản nêu rõ
thành từng mục
3. Dưới dạng một vài câu
khẩu hiệu
4. Dưới dạng một vài chữ
5. Dưới dạng một bài hát
6. Văn phong thường giản
dị mà hùng hồn, ngắn
gọn mà sâu lắng, dễ hiểu
và dễ nhớ

VÍ DỤ

Ba chiến lợc chính của Samsung
Nhân lực và con ngời (quan trọng nhất)
Công việc kinh doanh tiến hành hợp lý
Hoạt động kinh doanh là để đóng góp
vào sự phát triển đất níc

C«ng thøc Q+ S + C cđa Macdonald
Q (Quality): chÊt lợng
S (Service) : phục vụ. Phải cố gắng phục
vụ giản đơn, làm hài lòng khách
hàng. Trải khăn trên quầy cũng
phải ngay ngắn
C (Clean) :sạch sẽ. Bất cứ cửa hàng chi
nhánh nào của công ty đều không có
mảnh giấy vụn vứt dới chân khách

Ch Nhẫn, ch ức, ch Trung ở
các công ty еi Loan