Sáng kiến kinh nghiệm mầm non một số phương pháp làm quen với văn học cho trẻ 5 tuổi

.

Đề tài: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP LÀM QUEN VỚI VĂN HỌC
CHO TRẺ 5 TUỔI
1. ĐẶT

VẤN ĐỀ:
1.1. Lý do, sự cần thiết thực hiện đề tài:
Nghệ thuật bắt nguồn từ cuộc sống, nó thức tỉnh và phát triển tâm hồn con
người. Văn học là một loại hình nghệ thuật, là một bộ phận hoạt động tinh thần cơ
bản làm nên sự phong phú của nhân cách, đặc biệt làm nảy sinh tư tưởng, tình
cảm, trí tưởng tượng, niềm tin và hành động nhân đạo của con người trong môi
trường tự nhiên và xã hội. Văn học là nghệ thuật ngôn từ, phản ánh cuộc sống
bằng hình tượng, là nguồn suối quan trọng của tri thức, kinh nghiệm sống của
nhân loại mà con người cần tiếp thu và phát triển.
Văn học có chức năng xã hội, thẩm mĩ to lớn, cho nên các tác phẩm văn học
được đưa vào chương trình giáo dục mầm non. Với tư cách là một lĩnh vực văn
hóa, làm quen với văn học được coi là một mơn học trong chương trình chăm sóc
giáo dục trẻ. Tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một nhiệm
vụ quan trọng ở trường mầm non. Đó là sự dẫn dắt mở cửa cho con người ngay từ
những bước chập chững đầu tiên đi vào thế giới của các giá trị phong phú chứa
đựng trong tác phẩm nghệ thuật ngôn từ. Sự tiếp xúc thường xuyên với tác phẩm
được chọn lọc sẽ phát triển ở trẻ ngôn ngữ, sự nhạy cảm thẩm mĩ, năng lực cảm
thụ văn học, những tố chất ban đầu của năng khiếu nghệ thuật. Tiếp xúc với tác
phẩm văn học, trẻ học tiếng mẹ đẻ: học cách phát âm đúng, tích lũy vốn từ ngữ
nghệ thuật, học những mẫu câu hoàn hảo, sinh động, giàu sức biểu cảm. Thơng
qua đó các con yêu mến, trân trọng tiếng nói dân tộc, hứng thú bước vào hoạt
động văn học nghệ thuật.
Văn học cịn góp phần phát triển trí tuệ, tình cảm đạo đức, làm phong phú đời
sống tinh thần cho trẻ. Những ấn tượng đẹp đẽ về hình tượng nghệ thuật trong tác
phẩm văn học sẽ thúc đẩy ham muốn sáng tạo nghệ thuật của trẻ. Những bài thơ,

câu chuyện kể, tranh vẽ chính là sự thể hiện thế giới bên trong, là nhu cầu tự thể
hiện mình của trẻ. Để làm cho quá trình này phát triển có phương hướng, mục
đích, người dạy học cần phải nắm vững những quy luật làm cơ sở cho q trình
đó. Và xuất phát từ những vấn đề trên, tôi đã chọ đề tài “ Một số phương pháp
làm quen với văn học cho trẻ 5 tuổi”.
Trang 1


.

1.2. Phạm vi đề tài:
Xuất phát từ tình hình thực tế của lớp lá 2, trường mầm non Họa mi nơi tôi
đang giảng dạy, tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu đề tài về “ Một số phương pháp
làm quen với văn học cho trẻ 5 tuổi”.
2. Nội dung đề tài
Chuyện và thơ giúp cho trẻ làm quen dần với lời hay, ý đẹp, hình tượng
trong sáng, tập cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học, từng bước xây dựng cho trẻ
lịng u thích văn học, phát triển mạnh mẽ những tình cảm đạo đức và tình cảm
thẩm mĩ...góp phần làm phong phú hiểu biết của trẻ và phát triển các năng lực trí
tuệ”. (Chương trình giáo dục mẫu giáo, Nhà xuất bản Giáo dục, 1978).
Trong thơ và kể chuyện có nguồn xúc cảm, tính trực quan của hình ảnh và
trí tưởng tượng kì thú trong thơ, trong truyện, cũng tạo ra sự hấp dẫn và đồng cảm
với trẻ. Mỗi thể loại tác phẩm được lựa chọn để đưa vào chương trình cũng được
cân nhắc kĩ lưỡng. Tác phẩm thuộc các thể loại phải có giá trị nội dung giáo dục
và hình thức nghệ thuật lơi cuốn, dễ hiểu, đồng thời được thử thách và khẳng định
qua thời gian. Nếu trước kia tác phẩm văn học chỉ được xem là phương tiện giáo
dục thì bây giờ sự giáo dục đào tạo trẻ mẫu giáo không chỉ thông qua tác phẩm
văn học mà còn để trẻ hiểu biết về tác phẩm văn học, tất nhiên chỉ là mức độ “
làm quen” với nó.
2.1. Thực trạng.

Năm học 2016-2017 tơi được Ban giám hiệu phân công phụ trách lớp lá 2
với tổng số học sinh là 36 cháu trong đó có 17 cháu nam, 19 cháu nữ.
Ngay từ đầu năm học nhận thức rõ vai trị của mình là người hướng lái cho
các cháu có thói quen, nền nếp tốt trong các hoạt động học, hoạt động chơi, lao động
tự phục vụ bản thân, hoạt động tập thể, cũng như chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để
trẻ sẵn sàng bước vào lớp một phổ thơng. Q trình làm quen với trẻ thì tơi thấy trẻ
cịn nói ngọng, một số trẻ chưa mạnh dạn trong giao tiếp, còn e dè, nhút nhát nên
điều đó ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động làm quen với văn học cho trẻ của
lớp mình.
* Qua quan sát trẻ ở lớp, nhìn chung kết quả cho thấy như sau:
- Làm quen với các bài thơ:
+ Trẻ tham gia hứng thú là 65%.
+ Trẻ hiểu nội dung bài thơ là 60%.
+ Trẻ thuộc các bài thơ là 75%.
+ Trẻ biết đọc diễn cảm các bài thơ là 55%.
- Truyện:
Trang 2


.

+ Trẻ hứng thú nghe cô kể truyện là 65%.
+ Trẻ hiểu nội dung truyện là 60%.
+ Trẻ thuộc truyện là 65%.
+ Trẻ biết kể diễn cảm là 55%.
Từ những thực trạng nêu trên tôi đã vận dụng những phương pháp sau đây để góp
phần cho trẻ học tốt hơn với môn làm quen văn học.
2.2. Các giải pháp
a. Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học
trong trường mầm non.

* Tổ chức hoạt động kể cho trẻ nghe truyện .
Kể chuyện có nghệ thuật theo nội dung tác phẩm văn học, hay một phần của
tác phẩm đó, chính là truyền đạt khơng cần phải kể lại đúng từng từ. Kể có tính
chất sáng tạo, người kể của mình có thể hịa trộn ngơn ngữ của mình vào ngơn
ngữ tác phẩm thể hiện mối quan hệ riêng và phong cách riêng của mình với tác
phẩm. Khi cơ giáo kể chuyện câu chuyện sẽ đọng lại tình cảm bởi ngữ điệu biểu
cảm khi kể làm cho lượng thông tin được giãn ra làm cho trẻ đỡ căng thẳng khi
theo dõi. Trước mắt các con hình tượng hiện ra như thật, cá tính và hành vi các
nhân vật được vẽ ra rõ nét hơn. Khi kể ngoài lời văn của truyện, bộ mặt, nét mặt,
cử chỉ và mối giao cảm trực tiếp của người kể với người nghe đóng một vai trị to
lớn.
Thực hiện nhiệm vụ kể cho trẻ nghe truyện, cô giáo phải thấu hiểu và nắm
vững tác phẩm, bởi cơ sở của công việc tái tạo chân thực một tác phẩm chính là tư
tưởng và tình cảm của người kể, chúng được xác định trong quá trình người kể
nghiền ngẫm, nghiên cứu nội dung tác phẩm đó. Cơng việc này giúp các cơ giáo
xác định được những phương tiện diễn cảm tương ứng để trình bày tác phẩm sáng
tạo có nghệ thuật.
- Một điều quan trọng là phải làm sao cho tác phẩm văn học được thể hiện
chân thực đối với trẻ, tác động được đến tình cảm của trẻ. Chỉ khi đó nó mới đi
vào ý thức, gây được ấn tượng với trẻ. Cô giáo cần xác định được giọng điệu tác
phẩm, xác định phương pháp chính và các phương pháp kết hợp với hình thức
nghệ thuật để trình bày tác phẩm. Trước khi thực hiện việc kể chuyện diễn cảm cô
giáo cần tạo ra môi trường kể chuyện với những màu sắc rất riêng phù hợp với
từng truyện để cuốn hút trẻ vào cảm thụ tác phẩm. Truyện truyền thuyết mang âm
hưởng sử thi hào hùng thì người xưa kể trong khơng gian rộng, trên sân khấu
vịng trịn…Truyện cổ thường được kể trong khơng gian hẹp, đối với truyện cổ
Trang 3


.

tích cơ giáo có thể tạo khơng gian huyền ảo bằng việc bật một ngọn đèn, hoặc 1
bếp lửa giả, cửa hơi khép lại, cô giáo và trẻ ngồi quây quần bên nhau…dần dần
đưa trẻ vào mơi trường cổ tích rồi kể.
VD như truyện “Thạch Sanh” chúng ta có thể dựng một bức phơng màn có
cây đa to và cơ giáo có thể vào đầu truyện “ Ngày xửa, ngày xưa, ở gốc cây đa
này, có một chàng trai tên là Thạch Sanh, ngày đi kiếm củi, tối về ngủ lại…
- Một điều không thể thiếu trong hoạt động kể chuyện là cô giáo phải giới
thiệu tên truyện gắn với thể loại, tên tác giả (nếu có). “Hơm nay cơ sẽ kể chuyện
cổ tích Cây Khế”.
- Khi kể chuyện, cơ giáo cần lưu ý đến các tình tiết, căn cứ vào diễn biến tâm
trạng của nhân vật, hành động của nhân vật, bối cảnh xảy ra các tình tiết đó mà
thể hiện ngữ điệu, giọng điệu phù hợp. Cùng một nhân vật nhưng trong các bối
cảnh khác nhau, sắc thái ngữ điệu được thể hiện khác nhau.
Ví dụ trong truyện cổ tích “ Tấm Cám” lúc Tấm hát gọi bống cơ giáo phải thể
hiện được tình cảm u thương của Tấm bằng ngữ điệu, nhịp điệu êm dịu, tha
thiết:
“Bống bống bang bang
Lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta
Chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người”
Nhưng đến tiến trình hai của truyện, mâu thuẫn giữa Tấm và Cám đã lên đến
đỉnh điểm thì ngữ điệu lúc này sẽ gay gắt, quyết liệt:
“Phơi áo chồng tao thì phơi bằng sào
Chớ phơi bờ rào rách áo chồng tao”
Hay trong truyện đồng thoại “Chú dê đen”, giọng Sói hống hách, hung hăng
quát nạt khi gặp Dê trắng nhút nhát, yếu đuối nhưng khi gặp Dê đen dũng cảm,
giọng Sói thay đổi từ quát nạt đến yếu dần, hốt hoảng, sợ hãi. Trong truyện “ Cô
bé quàng khăn đỏ” hoặc truyện “ Dê con nhanh trí” thì giọng Sói lại được thể
hiện ngược lại. Chó Sói nói rất nhẹ nhàng, ngon ngọt, biểu lộ tình thân ái để đánh
lừa cơ bé và rất dịu dàng khi bắt chước giọng dê mẹ.

- Khi kể cô giáo cần chú ý một số kĩ thuật thể hiện như cường độ, nhịp độ,
ngắt giọng…..Có lúc cường độ giọng nhỏ khi thể hiện tình cảm, sự âu yếm thân
mật: “Dê mẹ âu yếm ơm con vào lịng, thơm lên đầu con và khen con của mẹ
ngoan lắm.”

Trang 4


.

Nhưng khi miêu tả tiếng loa tìm người cứu nước của sứ giả: “ Loa! Loa!
Loa! Gặc Ân sang cướp nước ta. Ai là người tài giỏi hãy ra giúp nước Loa! Loa!
Loa!... thì cần phải lớn giọng.
- Khi kể chuyện, cần chú ý và giao tiếp giữa cô và trẻ, kết hợp với âm thanh,
âm nhạc phù hợp với giọng điệu, ngữ điệu, kết hợp với giải thích, kể diễn cảm kết
hợp với sử dụng trực quan (Rối tay, đồ chơi, tranh minh họa, mơ hình, rối dẹt…)
Kể diễn cảm kết hợp với lời bình giúp mở rộng và làm phong phú truyện, đó là
một cách kể sáng tạo. Ví dụ: Tưởng giết được Tấm là mẹ con Cám thỏa lòng ghen
tức và sẽ được vào cung mà thay chị hưởng giàu sang, nhưng Tấm chết vẫn chưa
hết chuyện. Tấm chết nhưng linh hồn Tấm hóa thành chim vàng anh bay vào cung
vua để đối phó với mẹ con Cám…
Trong q trình kể chuyện cơ kết hợp đưa vào yếu tố chơi để tạo ra động cơ và
hứng thú học tập, giúp trẻ ghi nhớ truyện. Ví dụ như trò chơi “ Nhổ củ cải” khi
kết thúc truyện Nhổ củ cải. Trò chơi “Thử hài” khi kết thúc truyện “Tấm Cám”
có thể được tiến hành như sau: Sau những lần kể diễn cảm kết hợp với các biện
pháp khác để kết thúc tiến trình một của câu truyện cơ giáo tổ chức trò chơi bằng
lời trò chuyện: “ Bây giờ các cháu có muốn được làm hồng hậu như Cô Tấm
không?. Cô cũng nhặt được một chiếc hài như của cơ Tấm, ai thử vừa hài sẽ được
làm hồng hậu, các cháu sửa sang trang phục lên thử hài nào!” Tiết học kết thúc
trong khơng khí ngày hội. Khi nhập vào trò chơi các bạn gái hồi hộp đưa chân

vào thử hài, các bạn trai cũng háo hức, chăm chú xem các bạn gái thử hài. Và các
con đã sống với truyện kể bằng niềm tin thánh thiện:“Rằng cô Tấm cũng về làm
hoàng hậu”(Nguyễn Khoa Điềm)
*. Tổ chức hoạt động đọc truyện cho trẻ nghe.
Sau khi đã lựa chọn được tác phẩm hướng vào chủ đề với các nhiệm vụ giáo
dục, cô giáo cần xác định giá trị nội dung tư tưởng, nghệ thuật của tác phẩm, thái
độ của mình đối với nội dung, với các nhân vật, các sự kiện từ đó định ra giọng
điệu chính của truyện và tiến hành đọc truyện cho trẻ nghe bằng phương pháp đọc
và kể tác phẩm có nghệ thuật.
Trước khi đọc, cần tạo môi trường đọc phù hợp với tác phẩm để cuốn hút trẻ
nghe đọc. Ví dụ có thể là một phông vẽ, hoặc sắp đặt ở trong lớp khung cảnh khu
rừng có những tia nắng, những con chim đậu trên cành...để đọc “Giọng hót chim
Sơn Ca”.
Khi đọc truyện người đọc cần lưu ý:
- Chú ý đến nội dung tác phẩm và phải chuẩn bị kĩ qua giọng điệu, ngữ điệu.
Trang 5


.

- Khi đọc tác phẩm phải tôn trọng mạch lôgic của cốt truyện, chú ý nhấn vào
những câu văn hay, giàu hình ảnh.
- Đọc kết hợp với âm thanh, âm nhạc phù hợp với giọng điệu, âm sắc, tâm
trạng của nhân vật.
- Trao đổi với trẻ về tác phẩm, hướng dẫn trẻ so sánh, phân tích, tổng hợp,
khái qt hóa
Ví dụ: Với truyện “Giọng hót chim Sơn Ca”. Ngồi những câu hỏi về tên tác
phẩm, tác giả, nhân vật... cô giáo cịn đặt các câu hỏi như:
+ Trong truyện cơ vừa đọc Sơn ca là loài chim như thế nào? (Sống trong
rừng, rất chăm chỉ làm việc, hót rất hay).

+ Tác giả đã miêu tả như thế nào mỗi khi chim Sơn Ca hót? (Mỗi khi sơn Ca
hót cỏ, cây, hoa, lá rì rào hịa theo. Dịng suối đang chảy róc rách cũng như muốn
dừng lại để thưởng thức giọng hót mê ly ấy...).
+ Bạn chim Sẻ đã hỏi Sơn Ca như thế nào?
+ Để có giọng hót hay Chim Sơn Ca đã phải làm như thế nào?....
- Đọc truyện kết hợp với sử dụng đồ dùng trực quan, lời nói biểu cảm, và
phải được tiến hành ở trường mầm non trên mọi hình thức tổ chức.
* Tổ chức hoạt động dạy trẻ kể lại truyện.
Dạy trẻ kể lại truyện là một phương pháp thực hành rèn luyện. Để việc dạy
trẻ kể lại truyện hiệu quả, điều trước tiên là phải biết lựa chọn các truyện để kể và
đọc cho trẻ nghe và dạy trẻ kể lại truyện. Các câu truyện ấy khơng nên q dài, từ
ngữ dễ hiểu, chính xác, giàu hình ảnh, tránh ơm đồm. Truyện kể phải phù hợp với
chủ đề, phù hợp với trẻ về nội dung, phát triển ở trẻ những đặc tính cần thiết của
nhân cách, có giá trị nghệ thuật cao, sinh động. Điều cơ bản là phải dành thời gian
cho trẻ kể lại truyện không trừ một trẻ nào, trẻ yếu càng được rèn luyện.
*. Tổ chức hoạt động đọc thơ cho trẻ nghe .
Việc đọc thơ cho trẻ nghe trước hết địi hỏi cơ giáo cần tìm những bài thơ
hay được trẻ yêu thích, phù hợp với chủ đề, phù hợp với lứa tuổi. Đọc nhiều lần
để hiểu kĩ tác phẩm, xác định thể loại, nội dung, giọng điệu, trên nền giọng điệu
ấy xác định âm điệu, ngữ điệu, nhịp điệu và cách trình bày tác phẩm một cách
nghệ thuật.
- Tạo ra môi trường sinh hoạt văn học nghe thơ ca, điều này là vô cùng cần
thiết để gây hứng thú cho trẻ.
- Để bước vào đọc thơ cho trẻ nghe cô giáo cần giới thiệu tên tác giả, tác
phẩm trước hoặc sau lần đọc đầu tiên.
Trang 6


.

- Sau khi xác định phương pháp chính là phương pháp đọc tác phẩm có nghệ
thuật cơ giáo cần đọc đúng, đọc hay, thể hiện được cảm xúc của mình trong q
trình đọc.
Để việc đọc có hiệu quả cơ giáo cần kết hợp một số phương pháp, biện pháp
dạy học khác:
+ Chú ý đến lựa chọn và sử dụng hình tượng trực quan.
+ Giải thích từ mới bằng lời giảng giải hoặc kết hợp với trực quan.
+ Cô giáo cần trao đổi - trị chuyện với trẻ, đọc trích dẫn những câu thơ, đoạn
thơ để nâng cao nhận thức và tình cảm của trẻ về bài thơ.
+ Để trẻ dễ dàng và có kĩ năng nhận diện thơ ca, kĩ năng đọc thơ, khả năng
đọc những chữ cái và ghép chúng lại với nhau cơ giáo có thể viết bài thơ một cách
ngay ngắn đúng với khuôn khổ của thể loại thơ ( lục bát, tự do...). Sau đó treo lên
bảng để trẻ trực tiếp quan sát và cô đọc diễn cảm đúng ngữ điệu, giọng điệu, nhịp
điệu kết hợp với chỉ dòng chữ từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Đây là một
biện pháp thể hiện tính tích hợp dạy văn học và tiếng việt để chuẩn bị cho trẻ 5
tuổi bước vào lớp 1.
+ Để nâng cao hiệu quả đọc thơ, giúp trẻ cảm thụ thơ ca, cô giáo đọc bài thơ
trên nền nhạc, ngâm thơ, ru... bằng thơ với những bài giàu yếu tố nhạc tính.
+ Chuẩn bị cho trẻ tiếp xúc các bài thơ mới. Ví dụ trước khi đọc bài thơ về
Bác Hồ cơ giáo có thể cho trẻ xem những băng hình về Bác nhất là những hình
ảnh, hoạt động của Bác Hồ với các cháu thiếu niên và nhi đồng....
* Tổ chức hoạt động dạy trẻ đọc thuộc thơ diễn cảm .
- Để trẻ đọc được diễn cảm bài thơ thì giáo viên cần:
+ Hướng dẫn các con cảm nhận tác phẩm, đọc diễn cảm tác phẩm, nghe các
con đọc và nhận xét.
+ Tạo khơng khí lớp học thuận lợi cho trẻ.
+ Sửa lỗi kịp thời cho trẻ.
- Cách dạy trẻ đọc thuộc thơ diễn cảm.
+ Cô giáo gây hứng thú, gợi cho trẻ ấn tượng về bài thơ, tác giả, tác phẩm
bằng việc mở cuộc thi đọc thơ có giải thưởng hoặc mở 1 sân khấu nhỏ cho trẻ lên

đọc thơ.
+ Cô giáo đọc lại bài thơ diễn cảm cho trẻ ghi nhớ, học thuộc lòng và đọc
diễn cảm lại.
+ Dạy trẻ đọc thuộc bằng truyền khẩu, cô giáo đọc bài thơ trẻ đọc theo cô đến
khi thuộc.
Trang 7


.

+ Cơ giáo chú ý sửa cách đọc, khơng kìm hãm sự phát triển tự nhiên của trẻ
trong việc bộc lộ cảm xúc của mình trước tác phẩm.
+ Tổ chức cho trẻ đọc thuộc bài thơ theo tổ, nhóm, cá nhân, đọc luân phiên
và tập cho trẻ nhận xét, đánh giá và khích lệ trẻ. Ví dụ cơ giáo gợi hỏi trẻ “Con
thấy bạn đọc bài thơ đã hay chưa? Vì sao? Con có thể đọc hay hơn bạn khơng,
con đọc cho cả lớp nghe nào? Cô thấy bạn đọc rất hay và sáng tạo nữa đấy.....
+Quá trình dạy thơ cần phát triển ở trẻ thái độ có ý thức đối với hoạt động
đọc thuộc diễn cảm bài thơ, chú ý quá trình từ bắt chước người lớn đến thể hiện
tính tích cực sáng tạo ở trẻ.
* Tổ chức hoạt động dạy trẻ học thuộc tục ngữ, ca dao, đồng dao.
Dạy trẻ học thuộc tục ngữ, ca dao cô giáo cần:
- Chọn những câu tục ngữ, ca dao phù hợp với chủ đề, gần gũi với cuộc sống
của trẻ, phù hợp với đặc trưng của từng vùng, miền, tạo cho trẻ khơng khí hứng
khởi. Cơ đọc diễn cảm kết hợp với các hình thức nghệ thuật khác như có thể kết
hợp với nhạc và múa...để đọc, hát sẽ làm tăng sức hấp dẫn của những câu hát, dễ
đi vào lòng con trẻ.
- Kết hợp sử dụng hình tượng trực quan, có thể là một bức tranh minh họa để
làm chính xác hóa những biểu tượng được vẽ nên trong những câu nói, câu ca,
làm trẻ hứng thú, ham muốn được học, được đọc.
- Cho trẻ bắt chước đọc theo cô tùy từng hoàn cảnh gắn với chủ đề.

Học thuộc đồng dao, ca dao cần được tiến hành trong những hoạt động chơi
trị chơi dân gian ngồi trời, trong lớp, lúc đón trẻ, lúc trẻ ngủ dậy, hoạt động
chiều.
- Khi đọc cho trẻ nghe cô giáo cần chú ý đọc đúng, rõ ràng, có vần nhịp và
phải đọc hết bài với giọng điệu vui tươi, hồn nhiên, dí dỏm. Cần đọc nhiều lần
cho trẻ ghi nhớ.
* Tổ chức trị chơi đóng kịch dựa theo tác phẩm văn học .
- Cô giáo lựa chọn tác phẩm văn học phù hợp với đặc điểm sinh lí, hứng thú
của trẻ và cần được trẻ chấp nhận.
- Cô giáo cần lựa chọn những tác phẩm có nội dung tư tưởng sáng rõ để
chuyển thể thành những kịch bản trị chơi đóng vai ngắn gọn, có cốt truyện, có
nhân vật màu sắc thẩm mĩ. Sau đó đọc kịch bản để hiểu tính cách nhân vật.
- Trị chuyện với trẻ về nội dung kịch bản, tính cách nhân vật, xác định thái
độ của mình với các nhân vật.
Trang 8


.

- Lưu ý trẻ về sắc thái, tình cảm qua ngữ điệu giọng nói, nét mặt, khơng nhất
thiết phải theo từng câu, từng chữ giống cơ. Ví dụ trong kịch bản là “ Ơi ! Nóng
q!” Trẻ A có thể nói “ Trời ơi! Nóng quá đi mất!” với giọng nhanh, mạnh. Trẻ
B có thể nói “Trời, Trời...! Nóng quá” với giọng hơi kéo dài.
Trị chơi đóng kịch nếu có được sự quan tâm đúng mức và được tổ chức một
cách khoa học thì nó sẽ trở thành 1 hình tượng giải trí và một phương tiện giáo
dục thực sự hiệu quả ở trẻ mẫu giảo 5 tuổi trong lĩnh vực giáo dục nghệ thuật và
phát triển ngôn ngữ.
2.3. Kết quả.
a. Về phía giáo viên
- Bản thân tơi nắm rất chắc nội dung, phương pháp cho trẻ làm quen với tác

phẩm văn học, nhận thức được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với văn
học đối với trẻ mẫu giáo 5 tuổi, tơi thấy mình thêm tự tin và sáng tạo khi tổ chức
các hoạt động cho trẻ.
- Qua các đợt kiểm tra năng lực giảng dạy đầu năm, các chuyên đề, kiểm tra
đột xuất và qua kiểm tra chuẩn nghề nghệp giáo viên của trường và của phịng
giáo dục, được xếp loại Tốt.
b. Về phía học sinh
* Kết quả thực hiện trước khi áp dụng sáng kiến :
• Làm quen với các bài thơ:
+ 65% trẻ tham gia hứng thú.
+ 60%trẻ hiểu nội dung bài thơ.
+ 75% trẻ thuộc các bài thơ.
+ Trẻ biết đọc diễn cảm các bài thơ.
• Truyện:
+ 65% trẻ hứng thú nghe cơ kể truyện.
+ 60% trẻ hiểu nội dung truyện.
+ 65% trẻ thuộc truyện.
+ 55% trẻ biết kể diễn cảm.
* Kết quả thực hiện sau khi áp dụng sáng kiến :
• Làm quen với các bài thơ:
+ 90% Trẻ tham gia hứng thú.
+ 85% Trẻ hiểu nội dung bài thơ.
+ 95%Trẻ thuộc các bài thơ.
+ 75% Trẻ biết đọc diễn cảm các bài thơ.
• Truyện:
+ 85% trẻ hứng thú nghe cơ kể truyện.
+ 75% trẻ hiểu nội dung truyện.
Trang 9

.

+ 90% trẻ thuộc truyện.
+ 75% trẻ biết kể diễn cảm.
- Trẻ thông minh, sáng tạo hơn khi học các tiết học văn học. Phát triển ngôn
ngữ mạch lạc cho trẻ.
- Trẻ thích nghe đọc thơ, đọc thơ, kể chuyện, đọc ca dao, đồng dao, tục ngữ…
- Trẻ thích được đóng kịch.
- Trẻ ghi nhớ, thuộc các tác phẩm văn học lâu hơn.
- Trẻ có khả năng tự sáng tạo và thể hiện tính cách nhập vai một cách linh
hoạt.
- Biết kể truyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng một cách phong phú, đa
dạng.
- Qua việc cho trẻ tiếp xúc, tri giác với đồ dùng đẹp có màu sắc tươi sáng sẽ
hình thành ở trẻ những bài học đầu tiên về tình cảm thẩm mĩ, biết cảm nhận cái
hay, cái đẹp.
- Trẻ hứng thú khi tham gia vào các hoạt động.
c. Về phía phụ huynh :
- Phụ huynh thấy được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với văn học,
luôn quan tâm đến sự phát triển sau này của con em mình.
*. Khả năng ứng dụng triển khai sáng kiến
Sáng kiến này triển khai và áp dụng với tất cả giáo viên đang giảng dạy cháu
trong độ tuổi từ 3-6 tuổi của chương trình giáo dục mầm non.
3. KẾT LUẬN.
* Kết quả của việc ứng dụng đề tài
- Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ biết rung động và yêu
thích văn học, hào hứng và có nhu cầu tham gia vào các hoạt động văn học nghệ
thuật (thích nghe đọc thơ, nghe kể chuyện, đọc thuộc thơ, kể lại truyện, đóng
kịch).
- Thơng qua việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học chúng ta mở rộng

nhận thức về thế giới xung quanh, bồi dưỡng cho trẻ những tình cảm lành manh,
những ước mơ cao đẹp, giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp trong tự nhiên, xã hội.
- Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần phát triển ngơn ngữ cho
trẻ: Dạy trẻ phát âm chính xác các âm tiếng mẹ đẻ, làm giàu vốn từ, phát triển khả
năng diễn đạt rõ ràng, mạch lạc. Rèn luyện kĩ năng đọc, kể diễn cảm thể hiện tác
phẩm dưới các hình thức khác nhau.
* Đề xuất kiến nghị.
Trang 10


.

Để các cháu mẫu giáo nói chung và các cháu 5 tuổi nói riêng có được những
điều kiện thuận lợi nhất trong khi học cũng như khi chơi giúp hỗ trợ tổ chức hoạt
động làm quen với văn học. Dựa trên cơ sở nghiên cứu tơi xin có một số kiến nghị
sau:
- Tạo điều kiện bổ sung những tài liệu tham khảo, trang thiết bị và đồ dùng
phục vụ trong công tác tổ chức các hoạt động làm quen với tác phẩm văn học cho
trẻ.
- Cần tạo môi trường thuận lợi về các yếu tố cho trẻ luyện tập như: yếu tố về
thiên nhiên, yếu tố vệ sinh để trẻ có một sân chơi bổ ích.
- Cần tun truyền mạnh mẽ về bậc học mầm non đến với toàn xã hội.
- Giáo viên cần giáo dục trẻ những cảm xúc tích cực, bảo đảm sự sảng khối,
trạng thái vui tươi, phát triển khả năng vượt qua những trạng thái tâm lý tiêu cực.
- Những người lớn xung quanh nhất là giáo viên, các bậc phụ huynh, các anh
chị ở gia đình phải thật sự chú ý cách tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với
tác phẩm văn học mọi lúc, mọi nơi
Trên đây là “ Một số phương pháp làm quen với văn học cho trẻ 5 tuổi”. Tơi rất
mong nhận được sự góp ý, bổ sung ý kiến của các cấp lãnh đạo, các chị em đồng
nghiệp để bản sáng kiến kinh nghiệm của tơi được hồn thiện hơn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn!
GV Thực hiện

Trần Thị Thảo

Trang 11