Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại phường thạn phước nhằm mục tiêu phát triển kinh tế xã hội tại địa phương trong giai đoạn 2021 2025 hướng đến năm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƢƠNG

P

MT

T

N T

Y

19001084

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO
TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI
PHƢỜNG THẠNH PHƢỚC NHẰM MỤC TIÊU
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI ĐỊA
PHƢƠNG TRONG GIAI ĐOẠN 2021 – 2025
ĐỊNH HƢỚNG ĐẾN N M 2030

LUẬN V N THẠC S QUẢN L KINH TẾ
MÃ NGÀNH: 8310110

Bình Dƣơng, năm 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƢƠNG

P

MT

T

N T

Y

19001084

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO
TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI
PHƢỜNG THẠNH PHƢỚC NHẰM MỤC TIÊU
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI ĐỊA
PHƢƠNG TRONG GIAI ĐOẠN 2021 – 2025
ĐỊNH HƢỚNG ĐẾN N M 2030

LUẬN V N THẠC S QUẢN L KINH TẾ
MÃ NGÀNH: 8310110
HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN QUYẾT THẮNG

Bình Dƣơng, năm 2022


LỜI CAM ĐOAN
ọc viên xin cam kết luận văn được bản thân nghiên cứu và thực hiện độc
lập của riêng bản thân. Những tài liệu, số liệu được sử dụng trong luận văn được
tham khảo từ nhiều nguồn và có nguồn gốc rõ ràng, kết quả nêu trong luận văn

là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu
khoa học nào trước đây. Việc tham khảo các tài liệu được thực hiện trích dẫn và
ghi rõ xuất xứ tài liệu tham khảo đúng theo quy định.
Bình Dương, ngày 26 tháng 12 năm 2022
Tác giả

Phạm Thị Thanh Thuý

i


LỜI CẢM ƠN
ọc viên xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc đến giáo viên hướng
dẫn đã dành nhiều thời gian tâm huyết, tận tâm trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ,
chỉ bảo cho học viên những kiến thức chuyên môn cũng như phương pháp
nghiên cứu, giúp đỡ trong q trình triển khai để tơi có thể hồn thành cơng luận
văn Thạc sĩ của mình.
ọc viên xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến toàn thể Ban Giám hiệu; Q
Thầy, Cơ sau đại học Trường Đại học Bình Dương ...đã trang bị những kiến
thức quý báu để học viên có thể hồn thành luận văn này.
Tác giả gửi lời biết ơn chân thành đến Ban Lãnh đạo, cán bộ các phịng
ban tại Trường Đại học Bình Dương đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá
trình thu thập dữ liệu cùng với những ý kiến đóng góp hữu ích để tác giả có thể
hồn thành luận văn này.
Cuối cùng, xin trân trọng biết ơn đến gia đình, những người bạn học,
Lãnh đạo cơ quan, đồng nghiệp đã cùng đồng hành, hỗ trợ, giúp đỡ và động viên
cho học viên trong suốt q trình học tập và hồn thiện luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!

ii

TĨM TẮT
Đào tạo nghề đối với lao động nơng thơn là hoạt động quan trọng, cần
thiết góp phần tăng trưởng kinh tế, “Tác động thay đổi cơ cấu kinh tế, lực lượng
lao động, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế”. Đặc biệt là có tầm
quan trọng trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia, đóng góp thiết
thực vào việc xây dựng đội ngũ người lao động, hơn hết là đội ngũ lao động
nơng thơn có đủ năng lực, trình độ, cơ cấu hợp lý và ngày càng có chất lượng
cao. Riêng đối với lao động nơng thơn là đối tượng yếu thế, khó khăn, với hoạt
động này nhằm tạo những điều kiện tốt nhất, giúp lao động có cơ hội tìm được
việc làm, chuyển đổi ngành nghề, tự tạo việc làm, nâng cao mức sống, góp phần
phát triển kinh tế gắn liền với đảm bảo an sinh xã hội.
Tuy nhiên, cơng tác này vẫn cịn tồn tại một số hạn chế, khó khăn so với
các địa phương khác như “Chất lượng chương trình đào tạo nghề trên địa bàn
phường Thạnh Phước” không phù hợp với thực tiễn, đầu tư không thỏa đáng dẫn
đến hiệu quả không đạt được như mục tiêu ban đầu của chương trình đề ra.
Xuất phát từ thực tiễn trên, tác giả chọn đề tài “Giải pháp nâng cao chất
lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại phường Thạnh Phước nhằm mục
tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương trong giai đoạn 2021 - 2025 định
hướng đến năm 2030” làm luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ.
Đề tài góp phần hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng
đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn phường Thạnh Phước, khẳng
định vai trị quan trọng của cơng tác “Đào tạo nghề và nâng cao chất lượng đào
tạo nghề ngày càng có ý nghĩa thiết thực trong việc tạo được nghề và việc làm
ngày càng được tiếp cận với các nghề phù hợp với công cuộc xây dựng và phát
triển của địa phương”. Từ q trình nghiên cứu và tìm hiểu và cơng tác đào tạo
nghề và nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn
phường Thạnh Phước đã đưa ra một số kết quả.
Thứ nhất: Vai trò của hoạt động này đặc biệt là nâng cao chất lượng đào

tạo nghề cho lao động nông thôn là vơ cùng quan trọng đối với q trình phát

iii


triển kinh tế - xã hội của phường Thạnh Phước trong giai đoạn 2016 – 2020,
định hướng đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.
Thứ hai: Những năm qua, công tác hoạt động này đã đạt được những kết
quả nhất định. Tuy nhiên cũng còn rất nhiều tồn tại, yếu kém cần sớm giải
quyết.
Thứ ba: Đề tài đã đề xuất một số giải pháp nhằm nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn phường Thạnh Phước.
Các vấn đề mà đề tài đưa ra phù hợp với tình hình phát triển chung của địa
phương, góp phần hạn chế những tồn tại, khó khăn, yếu kém mà công tác này
đang gặp phải. Khi triển khai công tác đào tạo nghề trong những năm tới thì cần
lựa chọn và ưu tiên những giải pháp trọng yếu và phù hợp với tình hình cụ thể
của từng giai đoạn phát triển. Đào tạo nghề cho lao động nơng thơn nói chung là
vấn đề phức tạp cả về lý luận và thực tiễn.

iv


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
TÓM TẮT ....................................................................................................... iii
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ ................................................................... vii
DANH MỤC VIẾT TẮT ............................................................................. viii
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 9
1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 9
2. Tổng quan nghiên cứu trƣớc .................................................................... 10

3. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................. 13
4. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................... 13
5. Đối tƣ ng nghiên cứu ................................................................................ 14
6. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 14
7. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................... 14
8.

ngh a thực tiễn c a đề t i ...................................................................... 15

9. Kết cấu c a đề t i ...................................................................................... 15
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ L LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ
CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN ............................................................... 16
1.1. Khái niệm về đào tạo nghề ...................................................................... 16
1.2. Đặc điểm của lao động nông thôn .......................................................... 18
1.3. Đào tạo nghề đối với lao động nông thôn .............................................. 19
1.4. Cơ sở lý luận về chất lượng đào tạo nghề .............................................. 19
1.5. ội dung n ng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn 19
1.5.1. Thay đổi thái độ đối với học nghề của lao động........................... 19
1.5.2. Mở rộng mạng lưới đào tạo nghề, nâng cao chất lượng cơ sở vật
chất, đội ngũ giáo viên dạy nghề ............................................................. 19
1.5.3. Nâng cao chất lượng quản lý giám sát ........................................ 21
1.5.4. Đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho người lao động.... 21
1.6. Các tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn 22
1.7. Kinh nghiệm đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở các đ a phương
khác 26

v


CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO

LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN PHƢỜNG THẠNH PHƢỚC
TRONG GIAI ĐOẠN 2016 – 2020 .............................................................. 30
2.1 Tổng quan về phường Thạnh hước, th

T n

yên, t nh Bình Dương

30
2.2 h n tích th c trạng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn
trên đ a bàn phường Thạnh hước trong giai đoạn 2016 - 2020 ................ 33
2.2.1. Thực trạng về tình hình đ o tạo nghề cho lao động nông thôn trên
địa b n phƣờng Thạnh Phƣớc trong giai đoạn 2016 - 2020 ............... 33
2.2.2. Đánh giá chất lƣ ng đ o tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa
b n phƣờng Thạnh Phƣớc ..................................................................... 40
2.3 hận ét những ưu, nhược điểm và nguyên nh n ................................ 46
2.3.1 Ưu điểm .................................................................................................. 46
2.3.2 Hạn chế và nguyên nh n ...................................................................... 48
CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI PHƢỜNG
THẠNH PHƢỚC GIAI ĐOẠN 2021 – 2025 ĐỊNH HƢỚNG ĐẾN N M
2030 ................................................................................................................. 52
3.1 Đ nh hướng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên đ a bàn t nh Bình
Dương đến năm 2025 ..................................................................................... 52
3.2

ột số giải pháp nh m n ng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động

nông thôn tại phường Thạnh hước giai đoạn 2021 – 2025 đ nh hướng đến
năm 2030......................................................................................................... 53

3.2.1.Thay đổi thái độ đối với học nghề của người d n khu v c nông thôn55
3.2.2

ở rộng mạng lưới đào tạo nghề, n ng cao chất lượng cơ sở vật chất,

đội ngũ giáo viên dạy nghề ............................................................................ 56
3.2.3

ng cao chất lượng quản lý giám sát................................................. 57

3.2.4 Đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho người lao động ........... 57
3.3. Kiến ngh .................................................................................................. 58
3.3.2 Đối với các cấp chính quyền tại đ a phương và cấp trên .................... 59
3.3.3 Với cơ sở đào tạo nghề .......................................................................... 59
KẾT LUẬN .................................................................................................... 61
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 62
vi


DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng 1.1 Các tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo nghề theo ILO 500.
Bảng 1.2. Mức chất lượng đào tạo của cơ sở dạy nghề theo từng khoảng điểm
được đánh giá.
Bảng 1.3. ệ thống phân loại mục tiêu của Bloom trong đánh giá.
Bảng 2.1 Kết quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn phường
Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020.
Bảng 2.2. Số lượng lao động nông thôn đã qua đào tạo nghề trên địa bàn phường
Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020.
Bảng 2.3 Kết quả giải quyết việc làm sau đào tạo đối với lao động nông thôn
trên địa bàn phường Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020.

Bảng 2.4. Đánh giá chất lượng mở rộng mạng lưới đào tạo nghề trên địa bàn
phường Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020.
Bảng 2.5. Đánh giá chất lượng đào tạo nghề của giáo viên dạy nghề trên địa bàn
phường Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020.
Bảng 2.6. Đánh giá cơ sở dạy nghề trên địa bàn phường Thạnh Phước theo hệ
thống tiêu chí ILO 500, giai đoạn 2016 - 2020.
Bảng 2.7. Đánh giá chất lượng đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm trên địa
bàn phường Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020.
ình 2.1. Bản đồ phường Thạnh Phước.

vii


DANH MỤC VIẾT TẮT
T viết tắt
ĐTN
LĐ

Tiếng Việt
Đào tạo nghề
Lao động

LĐNT

Lao động nông thôn

SXKD

Sản xuất kinh doanh

CLĐT

Chất lượng đào tạo

ĐT

Đào tạo

KTXH

Kinh tế xã hội

UBND

Uỷ ban nhân dân

LĐTB&X
NQ-CP

Lao động thương binh xã hội
Nghị quyết Chính phủ

viii


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề t i
Đào tạo nghề đối với lao động nông thôn là hoạt động quan trọng, cần thiết
góp phần tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao khả năng
cạnh tranh của nền kinh tế, đặc biệt là có tầm quan trọng trong chiến lược phát

triển nguồn nhân lực quốc gia, đóng góp thiết thực vào việc xây dựng đội ngũ
người lao động, hơn hết là đội ngũ lao động nông thơn có đủ năng lực, trình độ, cơ
cấu hợp lý và ngày càng có chất lượng cao. Riêng đối với lao động nơng thơn là
đối tượng yếu thế, khó khăn, cần có chính sách và tạo những điều kiện tốt nhất,
giúp họ tìm được việc làm, chuyển đổi ngành nghề, tự tạo việc làm, nâng cao mức
sống, góp phần phát triển kinh tế gắn liền với đảm bảo an sinh xã hội.
Thực hiện “Nghị quyết số 24/2008/NQ-CP ngày 28/10/2008 của Chính phủ
và Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ” về
việc phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”.
Trong 10 năm qua, thị xã Tân Uyên tỉnh Bình Dương đã có 3.307 lao động nơng
thơn được hỗ trợ học nghề gồm: 1.598 lao động học nghề phi nông nghiệp và
1.709 lao động học nghề nông nghiệp (nguồn: “Báo cáo của Phòng LĐTB&X
Thị xã Tân Uyên về kết quả 10 năm thực hiện đào tạo nghề cho lao động nông
thôn). Các ngành nghề đào tạo được triển khai gồm: Nấu ăn đãi tiệc; tin học; trồng,
chăm sóc và khai thác mủ cao su; tạo dáng và chăm sóc cây cảnh; may gia dụng;
chăn nuôi thú y; trồng bưởi theo công nghệ VietG P.
Thơng qua các chương trình đào tạo, hầu hết các học viên đều có tay nghề
khá, được giới thiệu hoặc tự tìm việc làm tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất.
Minh chứng là hiện nay, trên địa bàn thị xã đã có hàng trăm lao động làm việc ổn
định. Để thị xã đạt được những kết quả trên là sự nỗ lực phấn đấu của 12 xã,
phường trực thuộc trong đó đáng kể đến là những đóng góp của phường Thạnh
Phước trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn.
Phường Thạnh Phước thuộc thị xã Tân Uyên đang trên đà phát triển theo
hướng nông nghiệp chất lượng cao và lao động nơng thơn góp phần tạo nên sự
phát triển cho thị xã; cho nên công tác đào tạo nghề trong thời gian qua đã được
9


Ủy ban nhân dân, đoàn thể quan tâm và đạt được kết quả đáng kể. Số nhân lực này
được đào tạo nghề ngày càng nâng cao, chất lượng lao động đáp ứng yêu cầu của

sản xuất theo hướng nâng cao năng suất và đẩy mạnh ứng dụng khoa học công
nghệ, thu nhập của người dân được nâng lên, đời sống người dân từng bước được
cải thiện góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo theo tiêu chí của tỉnh Bình
Dương trên địa bàn phường.
Tuy nhiên, cơng tác này vẫn cịn gặp một số, khó khăn so với các địa
phương khác như: Chất lượng chương trình đào tạo nghề chưa được tập trung và
phù hợp với thực tiễn, đầu tư khơng thỏa đáng dẫn đến chất lượng chương trình
đào tạo không đạt được như mục tiêu ban đầu của chương trình đề ra.
Do đó, tác giả chọn đề tài “Giải pháp n ng cao chất lượng đào tạo nghề
cho lao động nông thôn tại hường Thạnh hước nh m mục tiêu phát triển
kinh tế -

hội tại đ a phương trong giai đoạn 2021 - 2025 đ nh hướng đến năm

2030” làm luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ của bản thân với hy vọng nghiên cứu sẽ góp
phần hạn chế được những tồn tại trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông
thôn trên địa bàn phường Thạnh Phước. Từ đó giúp địa phương phát triển về mặt
kinh tế - xã hội đáp ứng được các mục tiêu đề ra.
2. Tổng quan nghiên cứu trƣớc
Liên quan đến đề tài, trước đó có một số tác giả đã nghiên cứu về lĩnh vực
đào tạo nghề cho lao động nông thôn, cụ thể:
Nguyễn Văn Đại (2012), “Nghiên cứu về đào tạo nghề cho lao động nông
thôn vùng Đồng bằng Sông

ồng trong thời kỳ đổi mới. Với mục tiêu nghiên cứu

các vấn đề lý luận, thực trạng và đánh giá chất lượng đào tạo nghề cho lao động
nông thôn vùng đồng bằng sơng

ồng. Qua đó, đề xuất các giải pháp hiệu quả

nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề vùng đồng bằng sông

ồng đến năm

2020. Để thực hiện được nghiên cứu, tác giả của luận án đã sử dụng phương pháp
chuyên gia, chuyên khảo để thu thập và lựa chọn các thông tin thứ cấp có liên quan
đến nghiên cứu; phương pháp tổng hợp, phân tích và xử lý dữ liệu; phương pháp
điều tra xã hội học. Kết quả nghiên cứu đã đưa ra 8 giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt
động đào tạo nghề cũng như nâng cao giá trị công tác đào tạo vùng đồng bằng
10


sơng

ồng đó là: (1) Nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và đến từng

người dân về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong hoạt động đào
tạo nghề cho lao động nơng thơn; (2)

ồn thiện quy hoạch, kế hoạch dạy nghề

cho lao động nông thôn vùng đồng bằng sông

ồng; (3) Phát triển mạng lưới đào

tạo nghề và đa dạng hóa hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn và nông
thôn đồng bằng sông

ồng; (4) Đầu tư phát triển đội ngũ cán bộ và giáo viên dạy

nghề; (5) Đổi mới và phát triển chương trình dạy nghệ cho lao động nông thôn và
nông thôn vùng đồng bằng sông ồng; (6) Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát
hoạt động dạy nghề cho lao động nông thơng vùng đồng bằng sơng

ồng; (7) Đổi

mới và hồn thiện các chính sách khuyến khích đầu tư, huy đơng nguồn vốn dạy
nghề cho lao động nông thôn; (8) Kết hợp giữa đào tạo với sử dụng người lao động
qua đào tạo nghề cho lao động nông thôn của vùng đồng bằng sơng ồng.
Nguyễn Quang Tuyển và Lê

ồng Phúc (2016), “Nghiên cứu thực trạng

đào tạo nghề, ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của lao động tỉnh Vĩnh Long”.
Với mục tiêu của bài nghiên cứu là “Phân tích và đánh giá những thuận lợi, khó
khăn của cơng tác đào tạo nghề, tạo việc làm và nâng cao thu nhập của lao động
nơng thơn tỉnh Vĩnh Long. Qua đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao các công
tác trên trong thời gian tới”. Để thực hiện được các mục tiêu trên, tác giả nghiên
cứu đã thảo luận nhóm và phỏng vấn 180 hộ; phân tích số liệu bằng thống kê mơ
tả, phân tích bảng chéo, hồi quy tương quan và ma trận SWOT. Kết quả nghiên
cứu đã đưa ra 9 giải pháp đó là: (1) Đầu tư cơ sở vật chất giảng dạy, thiết bị thực
hành, nâng cao hiệu quả công tác đào tạo nghề, chất lượng lao động để đáp ứng
nhu cầu của doanh nghiệp; (2) Tư vấn thông tin học nghề, tìm việc làm; (3)
Khuyến khích, thu hút đầu tư sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vào khu
cơng nghiệp; (4)

ồn thiện cơ chế, chính sách học nghề; (5) Tạo điều kiện cho

các hộ tham gia học nghề vay vốn để đầu tư sản xuất, kinh doanh thơng qua các

chương trình vay vốn tín dụng cho người nghèo, nguồn vốn trợ giúp khó khăn và
nguồn vốn xoay vịng của các đồn thể; (6) Liên kết với doanh nghiệp; (7) Doanh
nghiệp đào tạo lao động rồi sử dụng lao động cho doanh nghiệp; (8) Khuyến khích
lao động tự đào tạo; (9) Ổn định giá cả thị trường.
11


Bùi

ồng Đăng (2017), “Nghiên cứu nâng cao hiệu quả đào tạo nghề đối

với lao động nông thôn tỉnh Nam Định. Tác giả của luận án đã sử dụng phương
pháp tiếp cận (tiếp cận theo phía cung dịch vụ đào tạo và phía cầu dịch vụ đào tạo,
tiếp cận theo quá trình, tiếp cận theo nhóm nghề); “Phương pháp chọn điểm nghiên
cứu và mẫu điều tra”; “Phương pháp khảo sát nhanh có sự tham gia (PR ) và
phương pháp thảo luận nhóm”; Phương pháp phỏng vấn trực tiếp các đối tượng để
thu thập thông tin, số liệu sơ cấp; “Phương pháp phân tích (Phương pháp phân tổ
thống kê, thống kê mơ tả, thống kê so sánh và phương pháp cho điểm)”. Với việc
sử dụng các phương pháp trên tác giả luận án đã phân tích, đánh giá chất lượng
đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định. Kết quả luận án đã đưa ra
được 3 nhóm giải pháp với 17 giải pháp cụ thể và 37 biện pháp trực tiếp để giải
quyết những tồn tại trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam
Định. Các nhóm giải pháp đó là: (1) Giải pháp đối với công tác quản lý Nhà Nước
về đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định; (2) Giải pháp cơ sở dạy
nghề; (3) Giải pháp đối với người học nghề. Đồng thời, tác giả luận án cũng đề
xuất các kiến nghị với Chính phủ và Cơ quan quản lý các cấp nhằm mang lại hiệu
quả cao trong quá trình thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề
cho lao động nông thôn tỉnh Nam Định.
Khoảng trống nghiên cứu: Các cơng trình nghiên cứu trên đã tiếp cận vấn đề
theo các góc độ khác nhau. “Nhìn chung nội dung chủ yếu tập trung vào việc đánh

giá cách thức tổ chức hoạt động đào tạo nghề, các chính sách của các cấp chính
quyền, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp, biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động
đào tạo nghề, đổi mới các mơ hình đào tạo cũng như hồn thiện các chính sách đào
tạo nghề”. Tuy nhiên, các tỉnh mà các tác giả nghiên cứu đa số là những vùng mà
lực lượng lao động nông thơn chiếm nhiều, cơng nghiệp tỉnh ít phát triển. Trong
khi đó Bình Dương là một tỉnh với số lượng các khu công nghiệp lớn nhất cả nước
cho nên nhu cầu về việc làm, nhu cầu về danh mục nghề nghiệp, địi hỏi về trình
độ tay nghề cũng khác biệt so với các khu vực khác. Vì vậy, đây cũng là một
khoảng trống mà các nghiên cứu trước chưa đề cập đến.

12


3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu tổng quát
Mục tiêu nghiên cứu đề tài là đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo
nghề cho người dân lao động nông thôn nhằm mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội
tại phường Thạnh Phước trong giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm
2030”.
Mục tiêu cụ thể
Tìm hiểu cơ sở lý luận liên quan đến chất lượng đào tạo nghề cho lao động
nơng thơn, từ đó đi phân tích thực trạng về chất lượng đào tạo nghề trên địa bàn
phường Thạnh Phước để làm cơ sở cho việc đánh giá cũng như đề xuất các giải
pháp.
Đề xuất các giải pháp nhằm “Khắc phục những tồn tại, hạn chế về đào tạo
nghề đối với lao động trên địa bàn phường Thạnh Phước nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại địa phương nhằm mục tiêu phát
triển kinh tế - xã hội tại phường Thạnh Phước trong giai đoạn 2021 - 2025 và định
hướng đến năm 2030”.
4. Câu hỏi nghiên cứu

Các giải pháp nào nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế về đào tạo nghề
đối với lao động nông thôn trên địa bàn phường Thạnh Phước nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo nghề cho lao động nơng thơn tại địa phương?
Cần có những cơ sở lý luận gì liên quan đến chất lượng đào tạo nghề cho lao
động nông thôn?
Thực trạng về chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn
phường Thạnh Phước, giai đoạn 2016 - 2020?
Cần có những “Giải pháp gì nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế về đào
tạo nghề đối với lao động nông thôn trên địa bàn phường Thạnh Phước nhằm nâng
cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại địa phương nhằm mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội tại phường Thạnh Phước trong giai đoạn 2021 - 2025 và
định hướng đến năm 2030”?

13


5. Đối tƣ ng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:

oạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn

phường Thạnh Phước.
Đối tượng khảo sát: Lao động nông thôn phường Thạnh Phước tham gia đào
tạo nghề.
Nội dung: Chất lượng chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại
phường Thạnh Phước.
6. Phạm vi nghiên cứu
(1) Phạm vi thời gian: Thời gian thực hiện nghiên cứu từ tháng 01 năm 2016
đến tháng 12 năm 2020.
(2) Dữ liệu nghiên cứu:

“Số liệu thứ cấp được sử dụng để phân tích trong đề tài được thu thập từ
năm 2016 đến năm 2020 thông qua các tài liệu, sách, các báo cáo, thống kê về đào
tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn phường Thạnh Phước, thị xã Tân
Uyên, tỉnh Bình Dương”.
Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua kết quả khảo sát của lao động nông
thôn phường Thạnh Phước tham gia đào tạo nghề trong khoảng thời gian 1 tháng.
(3) Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu tại phường Thạnh Phước, thị xã
Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu này, tác giả sử dụng các phương pháp sau để thực hiện
nghiên cứu:
- Phương pháp phân tích (phân tích lý thuyết và phân tích thực chứng): “Tác
giả tiến hành nghiên cứu các tài liệu, phân tích những thơng tin và mối liên hệ giữa
các thông tin liên quan đến đề tài; phân tích, tổng hợp các thơng tin thu thập từ các
phiếu khảo sát, điều tra phỏng vấn và nhà quản lý có kinh nghiệm đã trực tiếp quản
lý hoạt động đào tạo của phường Thạnh Phước để đưa ra những kết luận, đánh giá
thực trạng, xác định những nguyên nhân làm cơ sở để đề xuất giải pháp khắc
phục”.

14


- Phương pháp phân tích thống kê: Trên cơ sở thông tin thu thập, tác giả tiến
hành thống kê các số liệu theo từng nhóm chỉ tiêu, phục vụ phân tích, đánh giá các
nội dung tại Chương 2.
- Phương pháp tổng hợp: “Tác giả tiến hành tổng hợp các tài liệu cần thiết
phục vụ nghiên cứu đề tài sau khi đã tiến hành phân tích tài liệu, bổ sung những
nội dung cần thiết, sắp xếp các thơng tin theo trình tự thời gian, khơng gian, hệ
thống hóa thành cơ sở lý luận, pháp lý liên quan đến đề tài”.
8.

ngh a thực tiễn c a đề t i

Việc đưa ra các pháp nhằm “Nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động
nông thôn” trên địa bàn nghiên cứu trong thời gian tới sẽ giúp cho: Chương trình
đào tạo gắn liền với khả năng ứng dụng vào đời sống của lao động nông thôn trên
địa bàn phường Thạnh Phước, thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương và mang ý nghĩa
thực tiễn cao”.

iệu quả của chương trình “Đào tạo đều là chuẩn đầu ra và mục

tiêu định hướng cho toàn bộ quá trình đào tạo lao động nơng thơn có thể học được
một nghề, để lập nghiệp và ổn định cuộc sống”.
9. Kết cấu c a đề t i
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông
thôn.
Chương 2: Thực trạng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên
địa bàn phường Thạnh Phước trong giai đoạn 2016 - 2020.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao
động nông thôn tại phường Thạnh Phước, giai đoạn 2021 - 2025 định hướng đến
năm 2030.

15


CHƢƠNG 1: CƠ SỞ L LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ
CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN
1.1. Khái niệm về đ o tạo nghề
Khái niệm nghề

“Nghề là một khái niệm trừu tượng, khó có một cách hiểu cụ thể và rõ ràng.
Nghề là một tập hợp lao động do sự phân công lao động xã hội quy định mà giá trị
của nó trao đổi được. Khái niệm này mang tính tương đối, nó phát sinh, phát triển
do trình độ của nền sản xuất hay do nhu cầu xã hội. Mặc dù khái niệm nghề được
hiểu dưới nhiều góc độ khác nhau song chúng ta có thể thấy một số nét đặc trưng
nhất định:
Một là: “Nghề là hoạt động, là công việc lao động của con người được lặp đi
lặp lại”.
Hai là: “Nghề là sự phân công là động xã hội, phù hợp với yêu cầu xã hội”.
Ba là: “Nghề là phương tiện để sinh sống”.
Bốn là: “Nghề là lao động kỹ năng, kỹ xảo chuyên biệt có giá trị trao đổi
trong xã hội, địi hỏi phải có q trình đào tạo nhất định”.[16]
Nghề biến đổi một cách mạnh mẽ và gắn chặt với xu hướng phát triển kinh
tế xã hội của đất nước.
Theo giáo trình Kinh tế Lao động của trường Đại học Kinh tế quốc dân thì
khái niệm nghề được hiểu như sau: “Nghề là một dạng xác định của hoạt động
trong hệ thống phân công lao động của xã hội” là toàn bộ kiến thức và kỹ năng mà
một người lao động cần có để thực hiện các hoạt động xã hội nhất định trong một
lĩnh vực lao động nhất định.[18]
Khái niệm đ o tạo nghề
iện nay, ở Việt Nam và trên thế giới đang tồn tại nhiều định nghĩa về đào
tạo nghề, sau đây là một số định nghĩa mà các nhà nghiên cứu đã nêu ra:
Tổ chức Lao động Quốc tế năm 2018 định nghĩa: Đào tạo nghề cung cấp
cho người học những kỹ năng cần thiết để thực hiện tất cả các nhiệm vụ liên quan
đến công việc nghề nghiệp được giao.

16


Đào tạo nghề cũng như đào tạo trên các lĩnh vực khác, đều có quan hệ gắn

bó hữu cơ với quá trình phát triển kinh tế xã hội. “Đào tạo nghề dạy cho người học
nghề những hiểu biết về chuyên môn kỹ thuật, những kỹ năng, kỹ xảo, cách thức
tổ chức và thái độ cần thiết trong hoạt động lao động của nghề để người lao động
có thể làm việc một cách chất lượng và hiệu quả”. Đào tạo nghề nhằm đào tạo
nhân lực kỹ thuật trực tiếp trong sản xuất, dịch vụ có năng lực thực hành nghề
tương xứng với trình độ đào tạo.
Đào tạo nghề phải được tiến hành một cách khoa học, hệ thống, việc đào tạo
nghề không chỉ dừng lại ở đào tạo về kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo mà còn đào tạo
thái độ nghề nghiệp của người lao động.
Với nội hàm tương tự nhau đối với cách hiểu từ “dạy nghề” trong Luật Dạy
nghề và từ “đào tạo nghề” trong Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014 và các cách
hiểu khác; đồng thời để đảm bảo “mạch” của luận văn, tác giả dùng chung cụm từ
“đào tạo nghề” với cách hiểu là hoạt động dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ
năng và thái độ nghề nghiệp cần thiết cho người học để có thể tìm được việc làm
hoặc tự tạo việc làm sau khi hồn thành khóa học hoặc để nâng cao trình độ nghề
nghiệp trong tồn bộ luận văn, trừ các nội dung trích dẫn, tên các tài liệu và cơ
quan có cụm từ “dạy nghề”.
Khái niệm Chất lƣ ng đ o tạo nghề
“Chất lượng đào tạo nghề là khái niệm đa chiều, không thể trực tiếp đo đếm
và cảm nhận được và luôn luôn biến đổi theo thời gian và theo không gian”. Đây là
một hoạt động phản ánh trạng thái đào tạo nghề nhất định và trạng thái đó thay đổi
phụ thuộc vào các yếu tố tác động đến nó. Sẽ khơng thể biết được giá trị và chất
lượng đào tạo nếu chúng ta không đánh giá thông qua một hệ thống các chỉ tiêu và
các yếu tố ảnh hưởng.
Với khái niệm này là để chỉ giá trị của người lao động được đào tạo trong hệ
thống giáo dục nghề nghiệp, theo mục tiêu và chương trình đào tạo xác định trong
các lĩnh vực ngành nghề khác nhau, biểu hiện một cách tổng hợp nhất ở mức độ
chấp nhận của thị trường lao động, của xã hội đối với kết quả đào tạo. Đồng thời

17

chất lượng đào tạo nghề còn phản ánh cả kết quả đào tạo của các cơ sở đào tạo
nghề và hệ thống đào tạo nghề của các cơ sở thực hiện các hoạt động này.
1.2. Đặc điểm c a lao động nông thôn
LĐNT chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nơng nghiệp nên đặc điểm có một
số điểm tương đồng với đặc điểm lao động hoạt động trong lĩnh vực nơng nghiệp
như sau:
Một là, “Trình độ chun mơn, nghề nghiệp qua đào tạo của người lao động
thấp. Phần lớn là người mang tính phổ thơng, ít được đào tạo, đặc biệt là đào tạo
dài hạn với trình độ cao”; việc sản xuất theo kiểu truyền thống từ đời này sang đời
khác, chủ yếu đòi hỏi sức khỏe, kinh nghiệm với tổ chức sản xuất, thiết bị máy
móc đơn giản. Vì vậy, hiệu quả sản xuất chưa cao, khó áp dụng các tiến bộ khoa
học công nghệ, kỹ thuật vào trong sản xuất, kinh doanh.
Hai là, “Ý thức pháp luật, tinh thần kỷ luật thấp, họ làm việc chủ yếu mang
tính thời vụ và sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào các điều kiện khí hậu, tự
nhiên và cịn mang nặng tư tưởng, tâm lý tiểu nông, sản xuất nhỏ nên LĐNT rụt rè,
thụ động, làm việc thông qua kinh nghiệm, chủ quan và người lao động có nhiều
thời gian nhàn rỗi”. Do đó tình trạng chuyển việc phổ biến, ảnh hưởng hiệu quả
làm việc và việc sử dụng lao động ở khu vực nông thôn trở nên phức tạp và khả
năng tiếp cận thị trường.
Ba là, “Tay nghề lao động cịn nhiều hạn chế. Nước ta có truyền thống văn
minh lúa nước, sản xuất nông nghiệp lâu đời, đại bộ phận người dân sống tại khu
vực nông thôn là nông dân, sản xuất nông nghiệp, LĐNT chiếm tỷ lệ lớn trong cơ
cấu lao động Việt Nam”. Xã hội ngày càng phát triển cùng với nhiều ngành nghề
mới xuất hiện, nhiều LĐNT chuyển sang sinh sống bằng các ngành nghề mới, các
ngành nghề phi nơng nghiệp, vì vậy thường xun chuyển việc và ít được đào tạo
nên ảnh hưởng đến tay nghề người lao động.
Bốn là, “LĐNT đa dạng về trạng thái sức khỏe, độ tuổi, kinh nghiệm, điều
kiện sản xuất kinh doanh và hồn cảnh sống”.

Như vậy, việc tìm hiểu các đặc điểm LĐNT giúp đưa ra được những giải
pháp hợp lý, những nội dung cần thiết, chương trình, hình thức đào tạo phù hợp,
18


hiệu quả đối với LĐNT và nhất là phương thức QLNN phù hợp để phát triển đào
tạo nghề đối với LĐNT.
1.3. Đ o tạo nghề đối với lao động nông thôn
Kết hợp từ khái niệm về đào tạo nghề và khái niệm LĐNT như đã trình bày
ở trên chúng tơi xin đưa ra khái niệm về đào tạo nghề cho LĐNT như sau: đào tạo
nghề cho LĐNT là hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm truyền đạt những kiến
thức, kỹ năng, kỹ xảo của một nghề nào đó cho người lao động ở khu vực nơng
thơn, từ đó tạo ra năng lực cho người lao động đó có thể thực hiện thành công nghề
đã được đào tạo.
1.4. Cơ sở lý luận về chất lƣ ng đ o tạo nghề
Chất lƣ ng đ o tạo nghề cho lao động nông thôn
Chất lượng đào tạo nghề là khái niệm đa chiều, không thể trực tiếp đo đếm
và cảm nhận được và luôn luôn biến đổi theo thời gian và theo không gian.
Chất lượng đào tạo nghề phản ánh trạng thái đào tạo nghề nhất định và trạng
thái đó thay đổi phụ thuộc vào các yếu tố tác động đến nó. Sẽ không thể biết được
chất lượng đào tạo nếu chúng ta không đánh giá thông qua một hệ thống các chỉ
tiêu và các yếu tố ảnh hưởng.
Khái niệm chất lượng đào tạo nghề là để chỉ chất lượng của người lao động
được đào tạo trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp, theo mục tiêu và chương trình
đào tạo xác định trong các lĩnh vực ngành nghề khác nhau, biểu hiện một cách
tổng hợp nhất ở mức độ chấp nhận của thị trường lao động, của xã hội đối với kết
quả đào tạo. Đồng thời chất lượng đào tạo nghề còn phản ánh cả kết quả đào tạo
của các cơ sở đào tạo nghề và hệ thống đào tạo nghề.
1.5. Nội dung nâng cao chất lƣ ng đ o tạo nghề cho lao động nông thôn
1.5.1. Xác định nhu cầu đào tạo

Đây là nội dung quan trọng đầu tiên trong đào tạo nghề cho lao động nông
thôn. Để đáp ứng được yêu cầu đa dạng của thị trường cũng như đảm bảo hiệu quả
sau đào tạo nghề trong việc giải quyết việc làm và tự tạo việc làm đối với lao động
nông thôn, cần thiết phải xác định nhu cầu đào tạo.Trước hết, phải hiểu, xác định
nhu cầu đào tạo là q trình thu thập thơng tin và phân tích thơng tin, để làm rõ
19


hơn khoảng cách giữa những kiến thức và kỹ năng lao động hiện có so với mục
tiêu cần đạt đến. Để có thể xác định được nhu cầu đào tạo, một biện pháp phổ biến
thường được sử dụng đó là điều tra khảo sát trên các đối tượng có liên quan. Mà cụ
thể trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, ta cần khảo sát nhu cầu sử
dụng lao động của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn, nhu cầu học nghề
của người lao động tại địa phương.Đồng thời, cũng cần quan tâm tới các yếu tố
quan trọng, có ảnh hưởng đến nhu cầu đào tạo, đó là yếu tố:
- Định hướng, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
- Các xu thế phát triển của thị trường lao động địa phương, các ngành nghề
đang có tiềm năng phát triển trong tương lai.
- Thế mạnh của địa phương so với các địa phương khác về một ngành nghề,
hay một sản phẩm đặc trưng.
- Các ngành nghề truyền thống hiện có tại địa phương. Nhìn chung lại, xác
định nhu cầu đào tạo là một công tác hết sức cần thiết để địa phương, cũng như cơ
sở đào tạo nghề định hướng nghề nghiệp cho người lao động. Đồng thời có những
thơng tin cần thiết về nhu cầu học nghề của lao động địa phương về ngành nghề
đào tạo, trình độ đào tạo, thời gian đào tạo,…để lập kế hoạch đào tạo phù hợp.
1.5.2. Xây dựng kế hoạch đào tạo
Lập kế hoạch là quá trình xác lập mục tiêu, thời gian, biện pháp, dự báo
trước và quyết định phương thức để thực hiện mục tiêu đó. Nói cách khác lập kế
hoạch là xác định trước xem phải làm gì, làm như thế nào, khi nào làm và ai làm.
Căn cứ thực trạng ban đầu và căn cứ vào mục tiêu cần phải hướng tới để cụ thể

hoá bằng những nhiệm vụ cử tổ chức trong từng thời kỳ, từng giai đoạn. Từ đó tìm
ra con đường, biện pháp đạt được mục tiêu. Vậy có thể hiểu, xây dựng kế hoạch
đào tạo là xác định các mục tiêu, thời gian, biện pháp, cách thức thực hiện và nhân
sự thực hiện công tác đào tạo nghề để đạt được mục tiêu đã đề ra. Dựa trên nhu
cầu đào tạo nghề, cần xác định mục tiêu đào tạo nghề và các yếu tố cần thiết để
đảm bảo người lao động sau khi được đào tạo sẽ đáp ứng được nhu cầu của thị

20


trường lao động. Những yếu tố đảm bảo được vấn đề trên chính là số lượng đào
tạo, ngành nghề đào tạo, đối tượng đào tạo, thời gian đào tạo và trình độ đào tạo
của người lao động. Xây dựng kế hoạch đào tạo có nhiều loại, nhưng ta có thể chia
ra làm 2 loại chính:
- Kế hoạch vĩ mơ, là loại kế hoạch mang tính định hướng, tổng quát, loại kế
hoạch này thường do cơ quan quản lý nhà nước tiến hành xây dựng.
- Kế hoạch vi mô, là loại kế hoạch mang tính cụ thể, chi tiết, loại kế hoạch
này thường do các cơ sở lên kế hoạch để thực hiện.
Các cơ quan quản lý của Nhà nước xây dựng kế hoạch đào tạo dựa vào các
yếu tố về mặt mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch, khả năng đầu tư của ngân sách trong
từng kì thực hiện. Từ đó sẽ có thể đưa ra những chỉ đạo phù hợp cho các cơ sở đào
tạo lập kế hoạch đào tạo cụ thể.
Các cơ sở đào tạo dựa trên các yếu tố về nhu cầu đào tạo đã khảo sát được,
cùng với các điều kiện cụ thể về cơ sở vật chất, chương trình đào tạo, đội ngũ
giảng viên giáo viên sẽ lập kế hoạch chi tiết về tính khả thi của từng lớp học. Bước
này cần có sự phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước, cũng như sự chuẩn bị kĩ
lưỡng cả cơ sở đào tạo nghề.
1.5.3. Tổ chức đào tạo
Sau khi đã xây dựng được kế hoạch đào tạo, tổ chức chương trình đào tạo là
nội dung quan trọng thứ ba trong đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Trong giai

đoạn này, bộ phận phụ trách đào tạo thực hiện các nhiệm vụ: tổ chức các lớp đào
tạo bằng các hình thức, phương pháp đào tạo khác nhau. Phương thức đào tạo rất
đa dạng, căn cứ vào nhu cầu, mục tiêu cũng như đặc điểm của ngành nghề, đối
tượng học nghề để lựa chọn và xác định phương thức đào tạo phù hợp. Đa số các
hình thức đào tạo đều sử dụng chung phương pháp đào tạo trực tiếp, đó là
Nghe/đặt câu hỏi kết hợp với Xem xét/thực hành để áp dụng. Sự khác nhau giữa
các lớp học và giữa các cơ sở dạy nghề chính là ở hình thức đào tạo, một số hình
thức đào tạo phổ biến:
- Đào tạo tại các trung tâm, cơ sở dạy nghề.
- Kèm cặp trong sản xuất, tại địa điểm tập trung trong địa phương:
21


- Đào tạo tại doanh nghiệp.
Có thể có nhiều mơ hình tổ chức dạy nghề khác, trong quá trình thực hiện
cần có sự đánh giá kết quả để điều chỉnh mơ hình và nhân rộng những mơ hình có
hiệu quả. Ngoài phương thức đào tạo ra, một số vấn đề quan trọng khác trong khâu
tổ chức đào tạo cũng cần được chú ý, đó là các thiết bị phục vụ cho đào tạo, kinh
phí cho đào tạo, đội ngũ giảng viên, giáo viên, các hình thức theo dõi nội dung và
tiến độ đào tạo, định kỳ gặp gỡ người dạy và người học để nắm bắt tình hình và
các phát sinh, nắm bắt kết quả từng bước trong quá trình đào tạo để có thể phối
hợp và điều chỉnh kịp thời…đảm bảo điều kiện và sự phục vụ tốt nhất cho quá
trình đào tạo.
1.5.4. Quản lý hoạt động đào tạo
Quản lý hoạt động đào tạo chính là q trình theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết
quả hoạt động đào tạo. Kết quả đào tạo phản ánh kiến thức, kỹ năng, thái độ học
viên lĩnh hội được sau đào tạo. Điều này có đáp ứng được mục tiêu đào tạo và các
yêu cầu thực tiễn sản xuất và nhu cầu của thị trường hay không? Và thường được
đánh giá một cách toàn diện như sau: sự phản ứng của người học đối với chương
trình đào tạo, các kết quả thu nhận được của người học, cơng tác tổ chức của

chương trình đào tạo và tỷ lệ học viên sử dụng nghề đào tạo sau đào tạo, khả năng
tạo việc làm sau đào tạo của người học có giúp họ cải thiện thu nhập, ổn định đời
sống hay không?…
Đánh giá hiệu quả của chương trình đào tạo có ý nghĩa quan trọng trong đào
tạo nghề cho lao động nông thôn. Thông qua đó sẽ rút ra được những ưu điểm và
hạn chế của chương trình cũng như hình thức đào tạo để có kinh nghiệm đào tạo
hiệu quả hơn nữa cho các chương trình đào tạo lần sau.
1.6. Các tiêu chí đánh giá chất lƣ ng đ o tạo nghề cho lao động nông
thôn
Xuất phát từ các nội dung của công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn
là cơ sở để tác giả luận văn đưa ra các tiêu chí đánh giá cho chất lượng đào tạo
nghề cho lao động nơng thơn theo trình tự nội dung của cơng tác đào tạo nghề đối
với lao động nông thôn, được thể hiện ở các nhóm tiêu chí cụ thể:
22


Nhóm tiêu chí về tình hình đ o tạo nghề
Xác đ nh nhu cầu
Đây là nội dung quan trọng đầu tiên trong đào tạo nghề cho lao động nông
thôn. Để đáp ứng được yêu cầu đa dạng của thị trường cũng như đảm bảo hiệu quả
sau đào tạo nghề và tự tạo việc làm cho các đối tượng đã nêu. Vì vậy cần thiết phải
xác định nhu cầu thực tế về vấn đề này.
Trước hết, phải hiểu, xác định nhu cầu đào tạo là q trình thu thập thơng tin
và phân tích thơng tin, để làm rõ hơn khoảng cách giữa những kiến thức và kỹ
năng lao động hiện có so với mục tiêu cần đạt đến.
Để có thể xác định được hoạt động này, một biện pháp phổ biến thường
được sử dụng đó là “điều tra khảo sát trên các đối tượng có liên quan. Mà cụ thể
trong cơng tác đào tạo nghề cần khảo sát nhu cầu sử dụng lao động của các doanh
nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn, nhu cầu của người học tại địa phương”. Đồng
thời, cũng cần quan tâm tới các yếu tố quan trọng, có ảnh hưởng đến một số yếu

tố:
- Định hướng, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
- Các xu thế phát triển của thị trường lao động địa phương, các ngành nghề
đang có tiềm năng phát triển trong tương lai.
- Thế mạnh của địa phương so với các địa phương khác về một ngành nghề,
hay một sản phẩm đặc trưng.
- Các ngành nghề truyền thống hiện có tại địa phương.
Nhìn chung, xác định nhu cầu đào tạo là một công tác hết sức cần thiết để
địa phương cũng như cơ sở đào tạo nghề định hướng nghề nghiệp cho người lao
động. Đồng thời có những thông tin cần thiết về nhu cầu học nghề của lao động
địa phương về ngành nghề cho người học, trình độ đào tạo, thời gian đào tạo,…để
lập kế hoạch đào tạo phù hợp.
X y d ng kế hoạch
Công tác lập kế hoạch là quá trình xác lập mục tiêu, thời gian, biện pháp, dự
báo trước và quyết định phương thức để thực hiện mục tiêu đó. Nói cách khác lập
kế hoạch là xác định trước xem phải làm gì, làm như thế nào, khi nào làm và ai
23