Sáng kiến kinh nghiệm, SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 34 tuổi

MỤC LỤC
STT

Nội dung

Trang

I

Lý do chọn đề tài.

2

II

Giải quyết vấn đề

3

1

Cơ sở lý luận của vấn đề

3

2

Thực trạng của vấn đề

4

2.1

Thuận lợi

4

2.2

Khó khăn

5

3
3.1
3.2

3.3
3.5

Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

5

Bổ sung các điều kiện phục vụ hoạt độngâm nhạc tại lớp

5

Tích hợp cho trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc ở mọi
lúc mọi nơi
Lựa chọn nội dung tổ chức hoạt động theo hướng đổi

mới.
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động phụ huynh

9

11
14

4

Hiệu quả của sáng kiến

15

1

Hiệu quả

15

2

Phạm vi ứng dụng

16

III

Kết luận

17

IV

Tài liệu tham khảo

19

1


I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần khơng thể thiếu
được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại.
Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời.
Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu
mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt
ngào ni dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển tồn diện
nhân cách của mình.
Trường Mầm non là nơi thực hiện việc ni dưỡng, chăm sóc, giáo dục
trẻ mầm non từ 03 tháng tuổi đến 6 tuổi.Ở tuổi Mầm non có nhiều hình thức
hoạt động phong phú đã xuất hiện, trơng đó hoạt động âm nhạc là một bộ
môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là
nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó cịn là phương tiện
thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ
phận khơng thể tách rời với cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ nó có tác dụng
tích cực góp phần hình thành nhân cách trẻ thơ. Thơng qua hoạt động âm
nhạc, trẻ được giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ giúp trẻ phát triển năng
khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất.
Năm học 2020-2021 tơi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo

3 tuổi C3. Bằng những kinh nghiệm giảng dạy trong nhiều năm qua, thực tế
qua tiến hành khảo sát và thực nghiệm (lớp mẫu giáo 3 tuổi C3) tơi thấy trẻ
trong lớp cịn nhút nhát, chưa mạnh dạn, chưa tích cực hứng thú tham gia vào
hoạt động âm nhạc. Một số trẻ ngôn ngữ phát triển còn chậm, nhiều trẻ còn
phát âm ngọng, khả năng cảm thụ âm nhạc, tai nghe âm nhạc của một số trẻ
chưa tốt.Vậy làm thế nào để tạo điều kiện cho trẻ có được vốn sống âm nhạc
phong phú? Để trẻ hứng thú với hoạt động âm nhạc? Làm thế nào để nâng cao
kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho trẻ? Đó chính là điều mà tơi ln suy nghĩ và
trăn trở. Với mong muốn giúp trẻ yêu thích âm nhạc, phát triển ở trẻ khả năng
2


cảm thụ âm nhạc, phát triển trí thơng minh, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, linh
hoạt, sáng tạo trong các hoạt động, khơi dậy ở trẻ niềm yêu thích và đam mê
âm nhạc... nhằm góp phần phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ.
Nhận thức rõ nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên mầm non trong
việc dạy trẻ hoạt động âm nhạc tôi đã đi sâu để nghiên cứu, sáng tạo sưu tầm,
sáng tác lựa chọn, thay đổi một số hình thức trong hoạt động âm nhạc phù
hợp với trẻ. Tôi hi vọng rằng đề tài của tôi sẽ mang đến cho trẻ niềm đam mê
hứng thú, đó là lý do tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng
tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.
* Phạm vi nghiên cứu:
Đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động âm
nhạc cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi”, tơi đã thực hiện nghiên cứu tại trường Mầm
non Bình Minh - Phường Xương Giang -Thành phố Bắc Giang.
- Đối tượng nghiên cứu là trẻ lớp mẫu giáo 3-4 tuổi C3
* Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã tiến hành sử dụng một số
phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu

- Phương pháp điều tra khảo sát
- Phương pháp đàm thoại (dùng lời, trò chuyện)
- Phương pháp trò chơi.
- Phương pháp thực nghiệm
- Tổng kết kinh nghiệm
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
1. Cơ sở lý luận.
Hoạt động giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi
với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ
3


cảm thụ nghệ thuật và nó cịn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo
dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với cơng tác
chăm sóc, giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc cho trẻ là một nội dung quan trọng
trong q trình phát triển tồn diện cho trẻ mầm non. Dưới 6 tuổi được coi là
giai đoạn khởi đầu, giai đoạn “vàng” trong quá trình phát triển của con người.
Vì vậy giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm
mỹ ngồi ra nó cịn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm
những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện Âm nhạc: Khi nghe nhạc,
trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của Âm nhạc, ảnh hưởng những trạng
thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời Âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với
những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ
chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục Âm nhạc cịn là
phương tiện nâng cao trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố cho
trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc với hoạt
động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trị chơi âm
nhạc…sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển tồn
diện, hài hịa, đó là sự phát triển về đạo đức, thẩm mỹ, trí tuệ, thể lực, trong

mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
2.Thực trạng của vấn đề:
Để nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo 3-4
tuổi C3, ngay từ đầu năm học qua chú ý quan sát, đánh giá, tìm hiểu tơi thấy
có một số thuận lợi và khó khăn như sau:
2.1. Thuận lợi
- Lớp học rộng rãi, thống mát, có cơ bản các trang thiết bị, đồ dùng,
đồ chơi tối thiểu phục vụ các hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ.
- Giáo viên có trình độ chun mơn trên chuẩn, năng lực chun mơn
vữngvàng, nắm vững tâm lý, tính cách của từng trẻ trong lớp..
4


- Lớp được bố trí 2 giáo viên nên có nhiều thuận lợi trong tổ chức các
hoạt động cho trẻ.
- Trẻ ở cùng một độ tuổi nên mức độ nhận thức tương đối đồng đều.
Đa số phụ huynh của lớp nhiệt tình, quan tâm chu đáo tới con em và
thường xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình học tập của con em mình.
2.2. Khó khăn
- Đồ dùng, đồ chơi tại các góc âm nhạc chưa phong phú, chưa có nhiều
nguyên liệu, vật liệu mở phù hợp độ tuổi của trẻ để trẻ tham gia vào hoạt
động âm nhạc.
- Đa số trẻ chưa được học qua nhóm trẻ nên khơng có nề nếp, khơng
hứng thú tham gia hoạt động âm nhạc.
- Một số trẻ ngơn ngữ phát triển cịn chậm, nhiều trẻ còn hát còn ngọng
chưa rõ lời.
- Khả năng cảm thụ âm nhạc, tai nghe âm nhạc của một số trẻ chưa tốt.
- Một số bậc phụ huynh chưa quan tâm phối hợp với giáo viên trong
lớp trong việc cho trẻ tham gia hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Kết quả khảo sát thực trạng chất lượng hoạt động góc đầu năm học

2019-2020 tại lớp mẫu giáo 3- 4 tuổi C3 được tổng hợp qua bảng sau:

STT
1

Nội dung
Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động âm nhạc

Số trẻ

Tỷ lệ (%)

20/32

62,5

2

Trẻ thực hiện kĩ năng ca hát

25/32

78,1

3

Trẻ biết vận động theo nhạc, hát, múa

23/32

71,8

4

Trẻ có kĩ năng biểu diễn và cảm thụ âm nhạc tốt

19/32

59,3

3. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết các vấn đề.
Giải pháp 1: Bổ sung các điều kiện phục vụ hoạt động âm nhạc tại lớp
5


Căn cứ vào yêu cầu đổi mới khi tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ, do
đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mẫu giáo bé, các cháu tuy còn nhỏ tuổi nhưng
rất thích cái đẹp, màu sắc phải sặc sỡ, mới lạ đối với trẻ. Để tiến hành hoạt
động âm nhạc cần tạo ra một môi trường âm nhạc là rất cần thiết. Vì vậy tơi
đã tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường, với Trưởng ban đại diện cha mẹ
học sinh của lớp để bổ sung một số đồ dùng, đồ chơi tại góc âm nhạc như đàn
, các loại băng đĩa nhạc, băng đài, trống, xắ xô...để cho trẻ tham gia hoạt
đông.
Qua buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi nêu một số điều kiện cần thiết để
tổ chức tốt hoạt động âm nhạc cho trẻ ở trường, lớp mầm non giúp phụ huynh
nhận thức đầy đủ và có trách nhiệm ủng hộ bằng nhiều hình thức như: Phụ
huynh trực tiếp ủng hộ đồ chơi theo chủ đề, sưu tầm ngun vật liệu sẵn có.
Ngồi việc phát động phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ
chơi thì vai trị quan trọng khơng thể thiếu được là sự chủ động của giáo viên
trong việc tự làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ hoạt động góc của trẻ. Tôi đã

xây dựng trong kế hoạch cá nhân là chỉ tiêu số lượng làm đồ dùng đồ chơi tự
tạo trong năm học với số lượng từ 3 đến 5 loại đồ dùng, đồ chơi sáng tạo, có
giá trị sử dụng… Cùng với đó là việc thi đua làm đồ chơi và tự đầu tư đồ chơi
cho lớp trong từng tháng, từng chủ điểm. Mặt khác qua các phong trào thi
đua, đặc biệt là phong trào “Thi đồ dùng, đồ chơi cấp trường” được tổ chức
vào đầu tháng 11 năm 2020, lớp tơi đã đạt giải nhất vì đã làm vượt kế hoạch
được 09 loại đồ chơi phục vụ thiết thực hoạt động.

6


Hình ảnh các cơ đang làm đồ dùng đồ chơi.
Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh: Các loại lon, thùng thiếc,
thùng giấy chứa đậu, hột hạt, hột gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối
gỗ, chén bằng sành và cũng có thể để giấy báo hay những loại giấy phế liệu
có kích cỡ lớn để tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo hơn ra những đồ dùng khác
như cái áo theo ý tưởng tượng các nhân vật, phục vụ vui chơi cho vũ hội thời
trang, nhảy múa.
Ví dụ: Làm trống bổi từ lon bia
Nguyên liệu: Que nhựa, dây ruy băng, băng dính các màu, súng nến,
hạt vịng, kéo, nến dính…
Cách làm: Que nhựa dán dây ruy băng nhựa. Lon bia cắt ngắn lấy hai
đầu lồng vào nhau dài khoảng 5 cm. Dùng đinh tạo hai lỗ nhỏ bên cạnh, và
một lỗ to ở giữa để làm cán trống, hạt lồng vào dây và cho vào hai bên của
trống. Sau đó mặt trống dán giấy các màu sắc khác nhau.
7


Ví dụ: Làm trống từ vỏ hộp bánh.
Vật liệu: Hộp bánh danisa, xốp màu, dây ruy băng, nến dính.

Cách làm : Tùy theo kích thước của từng hộp bánh mà tơi có thể cát
xốp dán vào xung qnh cho kín hộp sữa. Sau đó đục hai vào hai bên thành
của hộp sữa để luồn dây đủ dài vào để cho trẻ có thể đeo trống. Sau đó để
trống thêm sinh động dùng xốp màu cắt thành h́ nh các cánh hoa dán lên bề
mặt của trống và xung quanh trống cho đẹp.

Hình ảnh đồ dùng đồ chơi tự làm góc âm nhạc
-Tơi cịn sưu tầm thể hiện phong phú các loại băng nhạc thiếu nhi mầm
non, dân ca, nhạc cổ điển và các loại dụng cụ âm nhạc dân tộc. Khi có điều
kiện tơi dùng đàn thật hay hoặc có thể dùng mơ hình, tranh cho trẻ quan sát.
-Ngồi ra cịn có 1 số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận
động theo nhạc như: Khăn chồng, cờ đi nheo, vòng đeo tay, chân, những
con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những
đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng.
8


Khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại
góc khơng ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác.

Một số loại dụng cụ âm nhạc
-Đó là kích thích tính tị mị, ham hiểu biết lơi cuốn trẻ vào góc chơi âm
nhạc, tơi ln chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau
định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa.
-Tại góc âm nhạc, tơi cũng chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý
tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau,
liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. Khuyến khích
trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài
hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với
nhóm tạo hình trang trí váy áo làm mặt lạ hóa trang. Trẻ vơ cùng sung sướng

khi được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm
nhạc

9


Hình ảnh trẻ được mặc quần áo hố trang biểu diễn
3.2 .Tích hợp cho trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc ở mọi lúc
mọi nơi
- Ngoài giờ hoạt động chung, thì trong các thời điểm trong sinh hoạt
hàng ngày của trẻ ở trường, người giáo viên có thể tận dụng để củng cố và rèn
kĩ năng âm nhạc cho trẻ. Bởi như đã nói ở trên là đặc điểm của trẻ rất dễ mất
tập trung nên dễ quên, vì vậy giáo dục trẻ ở mọi lúc mợi nơi là phương pháp
hữu hiệu nhất.
- Trong giờ đón trẻ: Để tạo khơng khí vui tươi, chào đón một ngày mới
và thích đi học tơi mở đĩa CD những bài hát có giai điệu nhanh, rộn ràng với
lời ca mang hình ảnh của trường, lớp, cô giáo và các bạn như: “Vui đến
trường”, “Lời chào buổi sáng”, “Chào ngày mới”, “Bài ca đi học”, “Nắng
sớm”...đồng thời khuyến khích trẻ hát theo hoặc tự hưởng ứng cảm xúc của
mình theo đĩa CD.

10


- Trong giờ thể dục sáng: Ngoài việc dạy cho trẻ tập các bài tập với các
động tác theo nhịp hô của cô, tôi kết hợp sử dụng các bài hát hoặc các bản
nhạc nước ngồi có nhịp điệu nhanh, vui tươi cho trẻ tập thòa như: bài hát
“Em tập thể dục buổi sáng”, “Con chim vành khuyên”, “Vui đến trường”...;
bản nhạc: “Nào cùng nhảy các bạn ơi”, “Nào chúng ta cùng tập thể dục”,.
..

Hình ảnh các bé tập thể dục theo nhạc trong lớp.
- Khi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời: Với nội dung dạo
chơi, tham quan tơi cho trẻ hát bài có giai điệu vui tươi, trong sáng, nội dung
gần gũi , dễ hiểu phù hợp với phong cảnh thiên nhiên hay hiện tượng trẻ đang
tiếp xúc, nhằm gây ấn tượng và làm giàu cảm xúc cho trẻ trước vẻ vẻ đẹp của
thiên nhiên và giáo dục trẻ thông qua nội dung lời ca của bài hát.
Ví dụ: Khi đi dạo chơi tơi có thể cho trẻ hát một số bài hát “Dạo chơi”,
“Ra chơi vườn hoa”, “Trời nắng trời mưa”...; Với nội dung quan sát có mục
đích tơi cho trẻ hát những bài hát phù hợp chủ đề như: Khi cho trẻ quan sát
cây xanh -> trẻ hát bài “Em yêu cây xanh”; Khi cho trẻ quan sát một số loại
hoa -> trẻ hát bài:“Vườn trường mùa thu”; Khi cho trẻ quan sát công việc của

11


bác làm vườn -> trẻ hát bài “Trồng cây”...không những trẻ ơn lại được những
bài hát đã học mà cịn giúp trẻ hào hứng, hứng thú và thích được hoạt động.
- Khi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động vui chơi theo các góc, cụ thể
là góc âm nhạc: Tơi đã khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức như:
vỗ tay, dậm chân, lắc lư, nhún, múa..., biểu diễn với nhạc cụ như: trống, song
loan, phách để bài hát thêm sinh động và phát huy khả năng biểu diễn và thể
hiện cảm xúc của trẻ.
- Trước giờ ngủ của trẻ: Tôi chọn những làn điệu hát ru, những làn điệu
dân ca hay những bản nhạc không lời sẽ giúp trẻ vừa cảm nhận được giai điệu
mượt mà, êm dịu của bài hát, bản nhạc vừa đi vào giấc ngủ thật dễ dàng hơn
như: “Ru con”, “Ru con mùa đông”, “Hoa thơm bướm lượn”, “Lý chiều
chiều”, “Thư gửi Elise”, “Bản Sonat ánh trăng”... góp phần hình thành cho trẻ
nhân cách tốt, tâm hồn trong sáng.
- Sau khi trẻ ngủ dậy, tơi mở những bài hát, bản nhạc mang tính chất

hành khúc như: “Làm chú bộ đội”, “Đội kèn tí hon”, “Đàn kiến nó đi”...
Chính nhịp điệu nhanh, rộn ràng sẽ giúp trẻ có tác phong nhanh nhẹn, tạo
thành nền nếp, thói quen mà khơng cần đến hiệu lệnh của cô.
- Trong giờ hoạt động chiều: Tôi cho trẻ ôn lại những bài hát đã học
dưới hình thức tổ chức cuộc thi “Bé tập làm ca sĩ”, “Đội nào hát hay hơn”,
hoặc tổ chức buổi liên hoan văn nghệ để tất cả trẻ trong lớp được tham gia.
Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hơp tác biểu
diễn.
Ngồi ra có thể nói các hoạt động ngoại khóa đặc biệt là việc tổ chức
hiệu quả các ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động
nhất, giúp trẻ được hứng thú, tích cực tham gia biểu diễn văn nghệ . Thơng
qua đó tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng
cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễ, hội là
cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biết nhau hơn,
12


đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kĩ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ
hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng
cố những điều trẻ đã lĩnh hội được. Với quan điểm như vậy nên tôi thống nhất
với các cô giáo và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học lên kế hoạch hoạt động
ngoại khóa cho các con: Tơi đặc biệt chú trọng đến các ngày lễ hội : Ngày
Khai giảng, ngày tết trung thu, tết nguyên đán, sinh nhật tháng của trẻ với
mỗi ngày hội chúng tơi có sử dụng một số hình thức tổ chức riêng như tổ
chức trong lớp, dưới sân trường hay ngoài sân phát triển vận động nhằm lơi
cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động biểu diễn văn nghệ.
Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày lễ, ngày hội. Hàng
ngày, tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kĩ năng vận động theo nhạc. Khi
nhà trường có kế hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện
tập, chuẩn bị trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào

hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn.

13


Hình ảnh các bé tham gia biểu diễn văn nghệ trong các ngày lễ
3.3. Lựa chọn nội dung tổ chức hoạt động âm nhạc theo hướng đổi mới.
- Tôi xây dựng kế hoạch lựa chọn nội dung thiết kế bài giảng xác định
được mục đích, yêu cầu, nội dung hoạt động âm nhạc cần đạt được. Rèn luyện
cho trẻ trên giờ học, các phương pháp hình thức, tổ chức giờ học phù hợp với
yêu cầu độ tuổi của trẻ, cô giáo dự kiến trước các tình huống xảy ra và cách
giải quyết, xác định trẻ cịn yếu kém, khơng theo được tiến độ chung để lựa
chọn biện pháp hỗ trợ. Để tổ chức hoạt động âm nhạc hiệu quả thì tôi đã làm
như sau:
* Việc lựa chọn bài hát, bản nhạc
Việc lựa chọn bài hát mới hay đã quen thuộc với trẻ cần cân nhắc kỹ
lưỡng. Nếu là bài hát mới, chưa hề được nghe trẻ sẽ có hứng thú, tị mị và
muốn khám phá. Kết quả trên trẻ có thể thấy rõ khi triển khai thực hiên hoạt
động. Tuy nhiên, giáo viên lại phải chuẩn bị nhiều hơn, công phu hơn mới có
thể giúp trẻ cảm nhận được bài hát và gợi cho trẻ hiểu được nội dung của bài.
Với các bài quen thuộc thì trẻ có thể “Hồ nhập” với bài ngay bằng cách hát
14


theo.Tuy nhiên, nó cũng rất dễ gây cho trẻ sự nhàm chán, mất tập trung. Nên
chọn bài hát phù hợp với chủ đề, lứa tuổi và thực tế của địa phương, độ dài
của bài vừa phải, không chọn các bài quá dài, bài có tiết tấu, giai điệu khó, bài
hát có nội dung nói về chuyện của người lớn, bạo lực....Lựa chọn các bài hát
nghe trong một năm học khác nhau về nội dung, hình thức và thể loại.
* Lựa chọn hoạt động và nội dung kết hợp.

Các hoạt động kết hợp nhằm hỗ trợ, bổ sung thêm cho việc tiếp cận,
tìm hiểu bài hát, bản nhạc mà trẻ được nghe và giúp cho tiết học phong phú
hơn. Có thể dạy cho trẻ hát bài hát các cháu vừa được nghe; tổ chức trò chơi
hướng vào nội dung của bài hoặc sử dụng làm nhạc nền cho trò chơi; vận
động theo bài hát, băn nhạc đó. Phần mở rộng đó có thể cho trẻ nghe thêm
một bài hát, bản nhạc cùng thể loại, cùng vùng miền hoặc khác thể loại, cùng
vùng miền cho trẻ có những khái niệm so sánh ban đầu.
* Xây dựng hoạt động chi tiết.
Với mỗi bài hát, bản nhạc cụ thể, giáo viên chọn các hình thức cho trẻ
tiếp cận như cơ hát, mở bằng tiếng/hình, vừa hát vừa múa, vận động. Ở lứa
tuổi mầm non, việc bắt trẻ ngồi ngay ngắn từ đầu đến cuối nghe là khơng hợp
lí bởi sức tập trung chú ý có chủ đích của trẻ có giới hạn về thời gian. Do đó,
tồn bộ tiết hoạt động chỉ nên chọn lựa chọn thời điểm thích hợp để cho trẻ
nghe trọn vẹn sản phẩm từ 2 đến 3 lần. Còn lại, su mỗi lần nghe hoặc thậm
chí sau từng đoạn ( nếu như bài hát có nhiều lời hoặc bản nhạc có độ dài đáng
kể ), giáo viên nên dừng việc trò chuyện với trẻ về bài hát, để trẻ tham gia vào
những hoạt động cụ thể nào đó. Các hoạt động này đều phải có sự tính tốn,
chuẩn bị từ trước và có những giả thiết xử lí tình huống ngồi chuẩn bị có thể
bất ngờ xảy ra trên lớp.
Ví dụ: Như trong những lúc nghe giáo viên hát, xem băng hình, nghe
đàn, chơi trị chơi trên lớp, trên máy tính thì trẻ có thể rất hứng thú với việc
xem giáo viên vừa hát vừa biểu diễn và chạy lên cùng múa hát với giáo viên.
15


Lúc đó giáo viên sẽ phải dành thời gian cho hoạt động đó nhiều hơn so với
giáo án đề ra và có thể giảm thời gian hay cắt bớt đi hoạt động khác; đồng
thời mở rộng hình thức đó cho trẻ làm theo các động tác, rồi cùng hát theo.
* Tổ chức cho trẻ nghe nhạc.
Việc chuẩn bị kĩ lưỡng trước khi cho trẻ nghe nhạc sẽ tạo điều kiện

thuận lợi cho trẻ cảm nhận được bài tốt hơn. Lớp học được trang trí một vài
thứ khác với mọi ngày, có một vài đồ dùng, vật dụng, tranh phác hoạ nội dung
bài; giáo viên mặc trang phục phù hợp nếu có thể.
Trong q trình cho trẻ nghe nhạc, tất cả các hoạt động đều phải được
triển khai một cách liên hoàn, nhịp nhàng và linh hoạt. Giữa mỗi hoạt động
nhỏ cần có sự liên kết hợp lí tránh nhàm chán, đơn điệu, tẻ nhạt. Ví dụ sau khi
cơ hát cho trẻ nghe 1-2 lần, giáo viên cho trẻ đọc lời ca của bài hát, rồi hỏi về
nội dung bài, cho trẻ tự đặt tên bài, cho nghe lại, tiếp đến trị chơi, rồi nghe lại
bài theo hình thức khác.
Tất cả các hình thức thể hiện đều phải để âm lượng vừa phải, không
quá to, không quá nhỏ. Khi giáo viên biểu diễn cần có khoảng cách khơng
gian nhất định giữa giáo viên và trẻ để trẻ đủ tầm quan sát các động tác, cử
chỉ, nét mặt của giáo viên.
Khi trẻ nghe nhạc từ băng, đĩa cũng như từ cô biểu diễn, giáo viên
luôn quan sát, chú ý thái độ của trẻ, hướng trẻ vào bài, cùng trẻ vận động,
múa hát theo nếu trẻ muốn cùng tham gia. Nếu nhiều nhiều trẻ miễn cưỡng
nghe nhạc hoặc bỏ ra khỏi vị trí, giáo viên có thể chuyễn đổi sang hình thức
khác chứ không nhất thiết phải cho nghe đủ số lần, như đã chuẩn bị.
* Vận động theo nhạc.
Cho trẻ vận động theo nhạc nhằm giúp trẻ cảm nhận và thể hiện nhịp
điệu âm nhạc bằng các vận động của cơ thể phù hợp với giai điệu, tiết tấu và
nội dung của bản nhạc, bài hát. Các chuyển động truyền cảm theo âm nhạc sẽ
giúp cho việc thưởng thức bài hát, bản nhạc được trọn vẹn hơn và giúp trẻ có
16


cơ hội hoạt động linh hoạt, khoẻ mạnh và sáng tạo hơn. Giáo viên hướng dẫn
cho trẻ vận động theo một hoặc kết hợp một số hình thức sau trong một bài
hát, bản nhạc:
+ Vận động cơ bản.

+ Vận động, múa các hoạt động tác minh hoạ theo tính chất âm nhạc
và nội dung bài hát.
+ Vận động tự do.
Vận động cơ bản: là những động tác cơ bản, có thể một động tác
xuyên suốt từ đầu đến cuối bài hát. Ví dụ:
Vừa hát vừa vỗ tay theo nhịp, phách, tiết tấu của bài. Lắc lư theo nhạc
Giậm, nhún chân theo nhịp của bài...
Vận động, múa các động tác minh hoạ theo tính chất âm nhạc và nội
dung bài hát: Các động tác nâng cao hơn, có thể vận động, múa đơn hoặc theo
nhóm, theo đội hình.

Hình ảnh cơ và các con vận động
17


Vận động tự do: Thực chất là giúp trẻ vận dụng những động tác đã
được biết, kết hợp với sáng tạo, cảm thụ âm nhạc của riêng mình để vận động,
múa.
Lưu ý khi cho trẻ múa, vận động, có những động tác chung cho cả lớp,
nhưng cũng có những hành động cần có sự khác biệt giữa trẻ nam và trẻ nữ.
Ví dụ: Các động tác mềm mại, nữ tính dành cho trẻ nữ và những động tác
khoẻ khoắn, cứng cáp hơn thì dành cho trẻ nam. Đặc biệt đạo cụ, trang phục
thì phải hết sức chú ý đến vấn đề giới tính.
* Tổ chức trị chơi âm nhạc: Khơng những giúp trẻ cảm nhận về âm
thanh âm nhạc tốt hơn mà nó cịn giúp trẻ phát triển trên nhiều lĩnh vực khác
nữa. Lúc tham gia chơi, trẻ được hoà vào với khơng khí chung của của nhóm,
lớp, được vận động, sáng tạo... Tổ chức mỗi trò chơi, giáo viên nên chọn một
nội dung nhỏ làm chủ đạo, từ đó phối hợp với 1-2 nội dung là cùng, tránh ôm
đồm dễ dẫn đến việc chơi xong trẻ không đọng lại gì cho dù tham gia hoạt
động đủ thứ.

Ví dụ: Trị chơi ai đốn giỏi, tai ai tinh: trị chơi này làm củng cố các
bài hát trẻ đã được học, được nghe trong các giờ trước. Giáo viên chuẩn bị
trước các bài, cho trẻ nghe đoạn dạo hoặc đoạn có lời ca. Có nhiều cách tổ
chức cho trẻ chơi.
3.4. Thực hiện tốt cơng tác tun truyền, vận động phụ huynh:
Để có thể đạt kết quả cao nhất trong việc giúp trẻ học tốt bộ môn âm
nhạc là phải tuyên truyền, kết hợp với phụ huynh. Ngoài bài giảng trên lớp trẻ
cần được ơn luyện mọi lúc, mọi nơi, được trình bày hay thể hiện những gì trẻ
học được.
Đối với những phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của
con em mình, tơi đã trực tiếp trao đổi, trị chuyện với họ về khả năng nhận
thức của trẻ ở lớp, giới thiệu cho phụ huynh các đồ dùng cần thiết cho hoạt
động đó…Đồng thời hỏi han xem tình hình của trẻ ở nhà, trẻ có thích tìm tịi
18


khám phá hay khơng? Có hay đưa ra những câu hỏi tị mị hay khơng? Có hay
múa hát theo đĩa nhạc hoặc có hay múa hát cho ơng bà nghe khơng … Từ đó
kết hợp với gia đình quan tâm tới trẻ hơn nữa, giúp trẻ nắm bắt và học kịp
cùng các bạn trong lớp.
Bên cạnh đó, tơi cũng đã mạnh dạn, trao đổi thường xuyên với các bậc
phụ huynh về các hình thức vận động phù hợp với các bài hát ở lớp như: Vỗ
tay theo nhịp “Sắp đến tết rồi”, “cháu yêu cô chú công nhân”…;hay những
động tác múa “Cháu u bà”, “Tay thơm tay ngoan”...
Ngồi ra tơi còn vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở như : Thùng
giấy, ống lon, sữa, bảng, chai nhựa, quần áo cũ….để cho cơ và trẻ cùng làm
dụng cụ hóa trang…để phục vụ cho các hoạt động âm nhac của trẻ được đa
dạng phong phú thu hút sự hứng thú của trẻ trong quá trình tham gia hoạt
động âm nhạc.

Hình ảnh trao đổi với phụ huynh
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
19


4.1. Hiệu quả của sáng kiến.
* Đối với trẻ
Qua kết quả thưc nghiệm trên tôi thấy khả năng của trẻ trong các hoạt
động âm nhạc đã đạt hiệu quả hơn, kỹ năng âm nhạc của trẻ phát triển tốt hơn.
- Trẻ được mở rộng kiến thức về âm nhạc thuộc được rất nhiều bài hát,
hiểu về nội dung của các bài hát đó nói về điều gì. Trẻ biết cảm nhận được
giai điệu, tình cảm của bài hát, bản nhạc đơn giản và thể hiện biểu cảm qua
nét mặt, cử chỉ, hành động khi hát, biểu diễn trước mọi người, một cách hứng
thú say mê. Các cháu mạnh dạn, tự tin, hứng thú trong các tiết học nhất là qua
các buổi sinh hoạt văn nghệ cuối chủ đề.Trẻ thoải mái, hứng thú và tích cực
hơn. Cơ và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ linh hoạt và nhanh nhẹn hơn, tự tin, thực
hành tốt hơn.
- 100% trẻ lớp tôi biết phản ứng như vỗ tay, nhún nhảy khi nghe các
âm thanh, bản nhạc bài hát vui nhộn và thể hiện sự thích thú qua nét mặt.
- Các kỹ năng âm nhạc của trẻ cũng ngày được hồn thiện hơn trẻ
khơng những thích hát hơn, thuộc bài hát mà cịn hát đúng giai điệu, nhịp điệu
của những bài hát quen thuộc. biết vỗ tay theo nhịp, phách của những bài hát
đơn giản, vỗ đúng nhịp, phách hứng thú tham gia thực hiện các vận động
minh họa cho bài hát như múa, làm động tác minh họa ....Khơng những thế
trẻ cịn biết thể hiện sự sáng tạo của mình khi tham gia các hoạt động nghệ
thuật. Khi nghe bất kỳ bài hát hay bản nhạc hay bài hát quen thuộc nào trẻ có
thể tự nhún nhảy, vỗ tay đơi khi cịn tự mình múa minh họa theo lời bài hát
bằng động tác đơn giản của chính mình

20

* Kết quả cụ thể:.

S
TT

Nội dung

Số trẻ

Kết quả

Kết quả

đầu năm

cuối năm

Tỷ lệ

Số trẻ

(%)
1
2
3

4

Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt
động âm nhạc
Trẻ thực hiện kĩ năng ca hát
Trẻ biết vận động theo nhạc, hát,
múa
Trẻ có kĩ năng biểu diễn và cảm
thụ âm nhạc tốt

25/32
20/32

62,5
78,1

Tỷ lệ
(%)

30/32
32/32

93,8%
100%

23/32

71,8

31/32

96,8%

19/32

59,3

29/32

90,6%

* Đối với giáo viên:
- Giáo viên đã bố trí góc âm nhạc hợp lý, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi của
góc thì khoa học, phù hợp.Trong năm học 2019-2020, lớp tôi đã bổ sung
được nhiều đồ dùng, đồ chơi ở góc âm nhạc phong phú, màu sắc hấp dẫn trẻ.
Qua áp dụng sáng kiến kinh nghiệm ở trường đó là một bài học để
mình thử nghiệm phương pháp dạy trên trẻ. Bản thân tôi đã nắm chắc kiến
thức trong việc rèn dạy âm nhạc cho trẻ, nắm rõ khả năng của từng trẻ, từ đó
có biện pháp can thiệp hợp lí, giúp trẻ phát triển khả năng tham gia hoạt động
âm nhạc ở mỗi loại tiết của mình tổ chức một cách tốt hơn. Qua đó thấy được
những khả năng của hoạt động âm nhạc đối với trẻ của lớp mình. Từ đó giúp
cho tơi hiểu hoạt động nào nên áp dụng vào lúc nào, vào thời điểm nào để lôi
cuốn sự chú ý của trẻ và tạo cho trẻ hứng thú khi tham gia.
* Đối với phụ huynh:

21


Phụ huynh có sự nhận thức tốt về hoạt động giáo dục âm nhạc và thực
sự quan tâm tới việc học tập của con em mình. Họ đều nhất trí và tạo mọi điều
kiện để tìm ra những biện pháp giáo dục nhằm nâng cao chất lượng học tập
của con em mình, sưu tầm nguyên vật liệu, ủng hộ nhiều đồ đùng đồ chơi cho

lớp học.
4.2. Phạm vi ứng dụng
Trên đây là “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc
cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” mà tơi nghiên cứu, áp dụng tại trường Mầm non
Bình Minh đã thu được kết quả trong năm học 2019-2020 rất đáng khích lệ.
Bằng sự say mê nghiên cứu học hỏi, tôi đã áp dụng thành công tại lớp
mẫu giáo 3-4 tuổi C3 do tôi phụ trách và đề tài của tôi được áp dụng trong
khối mẫu giáo 3-4 tuổi tại trường. Tôi rất mong được cấp trên, bạn bè, đồng
nghiệp đóng góp, bổ sung để đề tài của tơi được áp dụng rộng rãi hơn nữa cho
một số lớp mẫu giáo 3-4 tuổi trên địa bàn Thành phố Bắc Giang.
III. KẾT LUẬN.
Âm nhạc thực sự gần gũi với trẻ thơ, là món ăn tinh thần khơng thể
thiếu được, nó vừa là một nội dung giáo dục, vừa là phương tiện góp phần
giáo dục tồn diện nhân cách của trẻ. Để làm tốt nội dung giáo dục âm nhạc,
đòi hỏi giáo viên phải có lịng u nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao
trong cơng việc. Đặc biệt phải có vốn kiến thức chun mơn, có kinh nghiệm,
biết xây dựng kế hoạch hợp lý phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ và
Gv phải linh hoạt , sáng tạo, đổi mới phương pháp, sử dụng biện pháp, thủ
thuật trong tiết học tạo hứng thú cho trẻ.
Giáo dục âm nhạc cho trẻ trong lứa tuổi mầm non có vai trị rất quan
trọng trong cuộc sống hàng ngày , tổ chức hoạt động âm nhạc theo hình thức
“học bằng chơi, chơi bằng học” cho trẻ là cả một quá trình liên tục và có hệ
thống địi hỏi giáo viên phải kiên trì, bền bỉ khắc phục mọi khó khăn, tích cực
nghiên cứu thiết kế, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức, linh hoạt sáng
22


tạo, để tìm ra phương pháp, điều kiện cần thiết hình thành cho trẻ lịng u
thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người. Không chỉ vậy, giáo dục âm
nhạc cịn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ

phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Quá
trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo
nhạc, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành và phát triển năng khiếu âm nhạc
ở trẻ, đồng thời giúp trẻ học tốt các môn học khác
Là một giáo viên mầm non, người dẫn dắt đào tạo thế hệ trẻ của đất
nước thành những con người có ích cho xã hội. Tơi ý thức được điều đó và tơi
ln tâm nguyện sẽ cố gắng rèn luyện, học tập trau dồi kiến thức, đạo đức tâm
hồn, ln linh hoạt sáng tạo, tìm tịi những biện pháp, hình thức đổi mới để
vận dụng việc dạy trẻ nâng cao chuyên môn đạt hiệu quả cao. Những điều đó
hồn tồn phù hợp với mục đích nghiên cứu mà tôi đã đề ra. Để mang tri thức
thắp sáng cho thế hệ mầm non tương lai của đất nước.
- Giáo viên phải có năng lực chun mơn, tâm huyết với nghề.
- Phải thường xuyên giành thời gian nghiên cứu, thiết kế bài giảng,
linh hoạt sáng tạo đổi mới phương pháp dạy học lấy trẻ lam trung tâm, tận
dụng mọi cơ hội tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ, thường xuyên gần gũi trẻ
năm được tâm sinh lý từng trẻ để phát hiện sự sáng tạo và năng khiếu của trẻ,
khen ngợi, động viên, sửa sai kịp thời và tạo môi trường hoạt động âm nhạc
tốt cho trẻ.
- Xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm” trong và
ngoài lớp học theo từng chủ đề, sưu tầm, làm đồ dùng đồ chơi âm nhạc phong
phú chủng loại bổ xung vào chủ đề cho trẻ khám phá và hoạt động hàng
ngày.
- Phối kết hợp với phụ huynh để củng cố kỹ năng âm nhạc của trẻ mọi
lúc, mọi nơi và mọi thời điểm thích hợp. Vận động ủng hộ nguyên vật liệu để

23


làm bổ sung đồ dùng đồ chơi, các phương tiện biểu diễn, các băng đĩa nhạc
phục vụ hoạt động âm nhạc của trẻ.

- Thực hiện lồng ghép, tích hợp hoạt động âm nhạc vào các hoạt động
phù hợp.
- Nghiên cứu lựa chọn bài hát phù hợp với lứa tuổi, tìm hiểu và sáng
tạo các trò chơi âm nhạc hấp dẫn trẻ.
- Ln tạo khơng khí vui tươi, thoải mái cho trẻ,động viên trẻ , tạo
điều kiện quan tâm trẻ nhút nhát , giành thời gian gần gũi trẻ , trò chuyện để
trẻ mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động tập thể.
- Ln ln lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng, học hỏi, rút kinh
nghiệm của đồng nghiệp ,qua đó khắc phục những điểm chưa hợp lý trong
cách tổ chức cho trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc để nâng cao chất lượng
giảng dạy, giúp trẻ phát triển tốt hơn.

XÁC NHẬN CỦA NHÀ
TRƯỜNG

NGƯỜI VIẾT BÁO
CÁO

HIỆU TRƯỞNG

Hà Thị Tồn

Ngơ Thị Vịnh

24


IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO:

[1] Lê Thị Bích - các hoạt động âm nhạc của trẻ mầm non.

[2] Module 25 – Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong
lĩnh vực phát triển thẩm mỹ.
[3] Sở giáo dục và đào tạo (2013-2014), Tài liệu bồi dưỡng cán bộ
quản lý và giáo viên mầm non.
[4] TS. Trần Thị Ngọc Trâm - TS. Lê Thu Hương - PGS.TS Lê
Thị Ánh Tuyết, Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non
mẫu giáo 3-4 tuổi.
[5] Đặng Thu Quỳnh, Trò chơi và phát triển âm nhạc, Nhà xuất
bản giáo dục Việt Nam
[6] Lê Thị Ánh Tuyết - Đặng Thu Quỳnh, Các hoạt động cho trẻ
vui chơi theo hướng tích hợp, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.

25