Một vài đặc điểm của sầu riêng, chôm
chôm và nhãn
Lâm Đồng là tỉnh phía Nam Tây Nguyên, cao độ từ 130 mét đến 1.500 mét,
từ đó đã hình thành cơ cấu cây trồng đa dạng và phong phú có nguồn gốc
nhiệt đới, á nhiệt đới, bán ôn đới Do đặc điểm về điều kiện đất đai, khí
hậu, từ lâu 3 huyện phía Nam của tỉnh là Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên đã có
những vườn cây ăn quả đem lại thu nhập hiệu quả cho người dân và diện
tích này có xu hướng ngày càng phát tri
ển. Trong những năm gần đây, nhằm
đa dạng hóa sản phẩm cây trồng trên diện tích vườn hộ, diện tích cây ăn trái
của tỉnh đã tăng len hàng năm mà chủ yếu là cây sầu riêng được mở rộng tại
các huyện có cao độ từ 800 đến 1.000 mét như Bảo Lâm, Di Linh, Đức
Trọng và thị xã Bảo Lộc. Cây ăn quả là cây dài ngày, thời gian kiến thiết cơ
bản tốn nhiều chi phí và công sức. Trư
ớc khi chọn một loại giống cây ăn quả
nào để trồng cần phải biết các đặc điểm về sinh trưởng, phẩm chất và nguồn
gốc chính xác của giống cây. Nhằm tránh đi những sai lầm gây thiệt hại khi
bắt đầu bước vào thời kỳ thu hoạch. Sau đây là ph
ần giới thiệu đặc điểm một
số giống cây ăn quả có triển vọng:
1. Cây sầu riêng (Durio zibethinus Murr)
Giống sầu riêng tốt cần có những đặc điểm sau:
- Giống có khả năng cho năng suất cao, ổn định, kháng hoặc ít nhiễm các
sâu, bệnh hại quan trọng.
- Cơm dày, vàng sáng, ráo, mịn, vị ngọt béo đặc trưng của giống.
BẢNG 1: ĐẶC ĐIỂM MỘT SỐ GIỐNG SẦU RIÊNG
Giống
Đặc điểm
Chôm chôm Java
Chôm
chôm
nhãn
Kiểu nhân giống
ghép ghép
Tuổi vườn trung
bình
15-20 8-15
Năng suất trung
bình
(kg/cây/năm)
300-400 200-300
Thời gian ra hoa
tháng 11 -
3 dương
lịch
tháng 11
- 5
dương
lịch
Trọng lư
ợng quả
(g)
32-34 20-23
Màu khi chín đỏ vàng, sậm vàng,
vàng đỏ
Độ dày thịt
(mm)
7,0 - 7,9 6,0 - 8,5
Tróc thịt tốt rất tốt
Cấu trúc thịt ráo, chắc ráo, rất
dòn
Tỷ lệ thịt (%) 36-49 32-45
Độ Brix (%) 19-22 21-24
Mùi vị ngon, ngọt rất ngon
ngọt,
thơm
2.2 Giống chôm chôm nhãn
Đây là giống mới đư
ợc chú ý trong thời gian gần đây, do có phẩm chất ngon,
thị trường trong nước ưa chộng, giá bán cao hơn giống chôm chôm Java.
Giống có đặc điểm phân cành ngắn hơn với giống chôm chôm Java, lá có
kích thước nhỏ và màu xanh nhạt. Thời gian ra hoa và thu hoạch gần tương
tự như giống Java, nhưng có thể kéo dài hơn do cây ra hoa ít đồng loạt. Đặc
điểm dễ phân biệt của giống này là quả có kích thước trung bình, trọng
lượng quả từ 20-23 g, vỏ quả màu vàng lúc vừa chín, màu vàng đỏ lúc chín,
râu ngắn, vỏ dày, vỏ quả có rãnh dọc kéo dài từ đỉnh đến đáy quả, giống nh
ư
2 nửa vỏ quả ráp lại, nên còn được gọi là “chôm chôm quả ráp”, phẩm chất
quả ngon, tróc rất tốt, thịt quả ráo, chắc, dòn, vị ngọt.
3. Cây nhãn (Dimocar-pus longan Lour)
3.1 Nhãn tiêu da bò (tiêu Huế, tiêu da vàng)
Có khả năng sinh trưởng mạnh, năng suất rất cao, thịt quả khá dày, ráo, dài,
hạt nhỏ. Quả khi chín có màu da bò, chùm rất sai. Nhược điểm của giống
này là cần phải xử lý để cây ra hoa, do đó nó cũng có ưu thế là nhà vườn có
th
ể điều tiết thời điểm thu hoạch theo ý muốn với chu kỳ hai năm, cây có thể
cho ba vụ quả.
3.2 Nhãn tiêu lá bầu
Có khả năng sinh trưởng rất mạnh, tiềm năng năng suất cao, có thể đạt 90
kg/cây/năm ở giai đoạn cây 4-5 tuổi. Chùm quả rất sai, đóng thưa vừa phải,
quả có kích thước to hơn nhãn tiêu da bò, trọng lượng quả trung bình 9-
14 g,
vỏ quả khi còn non màu xanh, khi chín có màu vàng da bò. Thịt quả khá
dày, màu trắng đục, khá ráo, dai, vị ngọt, thơm, hạt nhỏ, dài, có màu nâu
đen. Tiêu lá bầu cho 3 vụ quả trong 2 năm, cây dễ ra hoa hơn nhãn tiêu da
bò, thời gian từ khi ra hoa đến lúc thu hoạch từ 5-5,5 tháng.
3.3 Nhãn Super
Đây là giống được ông Nguyễn Trí Nghiệp ở huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh
Long sưu tập. Cây ra hoa tự nhiên và cho 2 vụ
quả/năm. Chùm quả khá sai, đóng thưa vừa, quả khá to, trọng lượng trung
bình từ 14 đến 14 g, vỏ quả khi chín có màu vàng sáng đến hơi sậm. Thịt
quả rất dày, màu trắng đục, cấu trúc ráo, dòn, vị ngọt, ít hơn.
3.4 Nhãn Xuồng cơm vàng
Giống có nguồn gốc ở thành phố Vũng Tàu, được trồng bằng hạt, thịt quả
dày, màu hanh vàng, ráo, dòn, rất ngọt, được thị trường ưa chuộng. Đặc
điểm dễ nhận diện là quả có dạng hình xuồng. Quả chưa chín gần cuống có
màu đỏ, quả chín vỏ quả có màu vàng da bò. Xuồng cơm vàng thích hợp
trên vùng đất cát; nếu trồng trên đất thịt hoặc sét nhẹ nên ghép qua gốc ghép
là giống tiêu da bò.
BẢNG 3: ĐẶC ĐIỂM MỘT SỐ GIỐNG NHÃN
Giống nhãn
Đặc điểm
Super
Tiêu
da bò
Tiêu
lá bầu
Xuồng
cơm
vàng
Tuổi cây 4 8-10 4-6 15-20
Năng suất
(kg/cây/năm)
30
120-
180
60-90
100-140
Số vụ thu
hoạch/năm
2
vụ/năm
3 vụ/2
năm
3 v
ụ/2
năm
1
vụ/năm
Kh
ả năng sinh
trưởng
khá
rất
mạnh
rất
mạnh
khá
Thời gian từ
ra hoa đ
ến thu
hoạch (tháng)
4 5 5 4-4,5
Tập tính ra
hoa
tự nhiên
phải
xử lý
tự
nhiên
tự nhiên
Khả năng đậu
trái
cao rất cao
rất
cao
trung
bình
Trọng lượng
trái (g)
10-14 8-12 9-14 16-25
Bề dày thịt
(mm)
5-8 4-5 4-5 5,5-6,2
Màu sắc thịt
trắng,
hơi
vàng
trắng
đục
trắng
đục
trắng,
hơi
vàng
Cấu trúc thịt ráo, dòn
ráo,
dai
ráo, ít
dai
ráo, dai,
dòn
Tỷ lệ thịt (%)
21-25 20-23 23-26
21-24
Mùi vị
ngọt, ít
thơm
ngọt
trung
bình,
ít
thơm
rất
ngọt,
ít
thơm
ngọt,
khá
thơm