1
BÁO CÁO TÓM TẮT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Đề tài: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 4-5
tuổi
2. Nội dung lĩnh vực đề tài: Phát triển thẫm mỹ
3. Tác giả: Trần Thị Nhân . Chức vụ: Giáo viên mầm non
4. Nội dung tóm tắt.
Sáng kiến đã đưa ra được giải pháp mới nhằm giúp trẻ khi tham gia hoạt động
trẻ cảm thấy thoải mái “Trẻ học mà chơi, chơi bằng học”. Được thể hiện qua cách
thức tổ chức qua các tiết học được tổ chức dưới dạng chương trình vui chơi. Trẻ
được tham gia các trò chơi, được tiếp xúc đồ dùng trực quan, tranh ảnh gợi ý, trong
tiết học có ứng dụng cơng nghệ thơng tin…khi sử dụng đồ chơi, trị chơi, tranh ảnh
gợi ý, máy tính… Chính nhờ những hình thức đó tiết học sẽ rất sơi nổi nhẹ nhàng,
lúc đó, giáo viên chỉ là người tổ chức hướng dẫn, còn học sinh chính là trung tâm
của hoạt động. Vì vậy trẻ rất hứng thú, kích thích trẻ tư duy tích cực để giải quyết
được yêu cầu mà giáo viên đưa ra. Trẻ sẽ khơng cịn cảm thấy nhàm chán nữa,
thậm chí là rất phấn khích. Đồng thời đổi mới phương pháp dạy học, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục cụ thể của từng giải pháp được áp dụng.
+ Phạm vi áp dụng biện pháp: Tại trường mẫu giáo Bình Minh
+ Thời điểm áp dụng. Từ tháng 9 /2022 đến nay
Hiệu quả mang lại: Tạo được môi trường lớp học đẹp, thân thiện với trẻ, qua
đó giúp trẻ đến lớp đạt tỷ lệ chuyên cần cao hơn.
Trau dồi kỹ năng cho giáo viên. Trẻ tham gia tích cực hơn, tạo ra được sản
phẩm đa dạng phong phú hơn. Trẻ mạnh dạn, tự tin được thể hiện qua các hoạt
động lấy trẻ làm trung tâm. Giáo viên và phụ huynh có quan niệm đồng nhất trong
cơng tác chăm sóc và giáo dục trẻ.
XÁC NHẬN CỦA
Người viết
BGH NHÀ TRƯỜNG
Trần Thị Nhân
2
I. PHẦN MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài.
Ai trong chúng ta cũng đều đã trải qua một thời thơ ấu, cái thời thích chơi
nhảy dây, đánh cầu, chơi ơ ăn quan, thời thích chơi đồ hàng bằng những lá cây,
những vật dụng đơn giản, thích đan len, thích chơi với đất nặn, thích vẽ những
hình đơn giản là một quá trình được bắt đầu khi con người tiếp xúc với ‘‘cái
đẹp’’trong nghệ thuật và cuộc sống bằng các giác quan và thể hiện ra bên ngoài
qua sản phẩm nghệ thuật.
Đối với trẻ em mầm non, hoạt động nghệ thuật sớm có thể tác động và kích
thích phát triển não phải và trí thơng minh, trẻ được tiếp xúc với các đồ chơi và
được chơi là một nhu cầu thiết yếu, khơng thể thiếu được trong cuộc sống, nó cần
cho trẻ như thức ăn, nước uống mỗi ngày và việc phát triển thẩm mỹ là một trong
năm lĩnh vực phát triển tồn diện cho trẻ mầm non.
Các cháu có tâm hồn rất nhạy cảm với thế giới xung quanh, dễ bị cuốn hút
trước những cảnh vật có nhiều màu sắc, trước một bông hoa đẹp, một bức tranh
sinh động hoặc một đồ chơi ngộ nghĩnh. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu
nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ thời thơ ấu. Vì vậy việc giáo dục thẩm
mỹ cần được bồi dưỡng ngay từ tuổi mẫu giáo để ươm mầm những tài năng nghệ
thuật cho tương lai.
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý trẻ, mọi sự vật xung quanh trẻ cịn rất mới
lạ, trẻ chưa có khái niệm cụ thể về một cái gì. Mặt khác, vốn ngơn ngữ của trẻ cịn
q ít, trẻ chưa thể diễn đạt nguyện vọng của mình bằng ngơn ngữ mạch lạc được.
Vì vậy hoạt động tạo hình chính là một thứ ngơn ngữ riêng để trẻ biểu lộ tình
cảm, tiếng nói của mình với mọi người, mọi vật xung quanh và để tạo ra một sản
phẩm đẹp trước hết trẻ phải hiểu về sản phẩm mình muốn làm, phải có tình cảm và
có kĩ năng để tạo ra nó từ đó trẻ mới hồn thành sản phẩm được. Cũng chính từ các
hoạt động đó sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ nơi trẻ.
Trong thực tế, qua nhiều năm là giáo viên chủ nhiệm, thường xuyên đi dự giờ
học hỏi kinh nghiệm, được tiếp xúc với trẻ, được trãi nghiệm cùng trẻ chơi, trẻ học
tơi nhận thấy rằng trẻ rất thích thú và say mê với hoạt động trong giờ tạo hình,
hãnh diện, vui sướng với sản phẩm do mình tạo ra. Sau khi làm xong trẻ tự đặt tên
gọi cho sản phẩm và tưởng tượng nói ra những điều trẻ thích, trẻ nghĩ đến qua nội
dung của sản phẩm, từ đó nảy sinh tình cảm yêu cái đẹp và ngày càng hoàn thiện
hơn về việc tạo ra sản phẩm. Đây là một trong những yếu tố cần thiết góp phần
3
phát triển tồn diện cho trẻ. Đó là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng
cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 4- 5 tuổi”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Việc tổ chức hoạt động tạo hình theo chương trình mầm non là rất cần thiết
giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách, thẫm mỹ, khả năng tư duy, óc tưởng tượng
ngay từ đầu đời. Giáo viên là người hướng dẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, vui
chơi, tìm tịi, khám phá, trẻ tham gia hoạt động tạo hình một cách hứng thú, chủ
động phát triển cá nhân. Xuất phát từ thực tế trên tơi thấy mình cần phải làm gì để
nâng cao chất lượng giảng dạy mơn tạo hình để đưa mầm non tương lai của đất
nước. Hình thành ước mơ cao đẹp trong tâm hồn trẻ thơ. Tạo cho trẻ có một đời
sống văn hóa lành mạnh, góp phần phát triển toàn diện..
Trẻ mẫu giáo lứa tuổi này cơ các ngon tay phát triển mạnh, ngôn ngữ của trẻ
giàu vốn từ hơn. Trẻ tri giác tốt hơn, khả năng tưởng tượng phong phú, đa dạng
hơn. Khả năng chú ý, ghi nhớ của trẻ tốt. Khả năng phân tích, tổng hợp hệ thống
hóa tương đối tốt. Chính vì vậy giáo viên cần phải đặt ra một số nhiệm vụ sau:
Chọn đề tài phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi.
Nghiên cứu kỹ đề tài, soạn giáo án, đổi mới các hoạt động vẽ, nặn, trang trí,
xé, cắt dán, hình khối 3D từ vật lệu rời, sáng tạo từ các vật liệu sẵn có tại địa
phương. Giáo viên chuẩn bị đồ dùng, học liệu đầy đủ cho cô và trẻ hoạt động.
Tổ chức dạy mọi lúc mọi nơi, khuyến khích niềm say mê của trẻ- khen ngợi
trẻ đúng cách. Tổ chức giờ dạy hoạt động có chủ đích, kết hợp với quý bậc phụ
huynh. Có một số ý kiến đề xuất với ban giám hiệu nhà trường.
Chọn phương pháp phù hợp đặc thù bộ mơn ( Trong đó phương pháp trải
nghiệm, lấy trẻ làm trung tâm trong chương trình mới hiện nay)
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
Môn hoạt động tạo hình, cho trẻ 4- 5 tuổi
Trường mẫu giáo Bình Minh- Thị Xã Buôn Hồ- Tỉnh Đăk Lăk
4. Giới hạn của đề tài.
Trong khả năng và trách nhiệm của mình. Tơi vận dụng những kiến thức kỹ
năng tìm ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình phục vụ
cho trẻ tại trường mẫu giáo Bình Minh - phường An Bình- Thị Xã Bn Hồ - Tỉnh
Đăk Lăk.
5. Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện đề tài này tơi vận dụng các
phương pháp nghiên cứu chính như sau: Đọc và nghiên cứu sách “hướng dẫn tổ
4
chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non của nhà xuất bản giáo dục Việt
Nam”.
Tham khảo các tuyển tập: Giáo án mầm non hoạt động cho trẻ làm quen với
hoạt động tạo hình. Dự các chun đề của phịng giáo dục, nhà trường tổ chức,
quan sát trẻ trong các tiết học nói chung và hoạt động giáo dục tạo hình nói riêng,
trị chuyện với trẻ, khảo sát thực trạng chất lượng của trẻ. Tổng hợp đánh giá trẻ
trong các tiết học ghi chép nhật ký sự phát triển của trẻ.
Phương pháp lấy trẻ làm trung tâm, cho trẻ được trải nghiệm với đồ dùng đồ
chơi.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận.
Mỗi chung ta đều biết rằng mục tiêu chung của giáo dục mầm non là phát
triển toàn diện về thể chất, ngơn ngữ, tình cảm xã hội, nhận thức, thẫm mỹ. Nhằm
hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách con người, làm tiền đề cho sự phát
triển tốt hơn trong những giai đoạn tiếp theo, vì thế giáo dục mầm non hiện nay đã
và đang tiếp tục tìm ra những phương pháp mới để áp dụng vào chương trình giảng
dạy tất cả các mơn học nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng.
Bộ mơn hoạt động tạo hình đóng vai trị vơ cùng quan trọng trong chương
trình học tập của trẻ. Tơi ln đau đáu về khả năng truyền thụ, nhận thức của trẻ về
hoạt động tạo hình. Chính vì thế là một giáo viên Mầm non tôi muốn được nâng
cao nhận thức của bản thân, đồng thời góp một phần nhỏ bé của mình vào việc
nâng cao chất lượng của trẻ và phát triển tồn diện.
Với mục đích chung của giáo dục Mầm non hoạt động tạo hình giúp trẻ nắm
những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và thể hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo
hình đem đến cho trẻ và ấn tượng về cái đẹp và những xúc cảm chân thật, những
phẩm chất tốt đẹp của con người. Về mặt đạo đức hoạt động tạo hình giúp trẻ hình
thành những đức tính tốt như: Yêu thích cái đẹp, muốn tạo ra cái đẹp. Về mặt thể
chất giúp trẻ vui vẻ phấn khởi và tác động đến hệ thần kinh, điều chỉnh chỉnh toàn
bộ hoạt động của cơ thể giúp trẻ ngày càng khéo léo và linh hoạt. Về mặt thẩm mỹ
giúp trẻ hình thành cảm xúc và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ tạo hình…
Vì vậy hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành và rèn luyện ở trẻ khả năng đánh
giá và tự đánh giá, tạo điều kiện cho trẻ phát triển vốn từ giúp cho lời nói truyền
cảm hơn và ngôn ngữ được mạch lạc hơn, mặt khác hoạt động này còn giáo dục trẻ
lòng ham muốn tiếp thu những điều mới lạ, những phương thức hoạt động mới,
giúp trẻ hình thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức, biết lắng nghe lời
5
chỉ bảo của cơ. Hoạt động tạo hình là mơi trường cho trẻ rèn luyện năng lực, điều
khiển hành vi của mình nhờ có hoạt động này mà vốn hiểu biết của trẻ về thế giới
xung quanh được tăng lên. Vì thế trẻ phải được học, trải nghiệm bằng những
phương pháp phù hợp để tiếp thu kiến thức tốt nhất.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Con người sinh ra không ai củng có sẳn trong mình những năng khiếu thẫm
mỹ. Cũng khơng ai có tài năng bên mình, mà địi hỏi phải thơng qua giáo dục và các
hoạt động thì từ đó những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển
nhất là đối với trẻ nhỏ.
Đối với lứa tuổi Mầm Non học bằng chơi, chơi bằng học thông qua các hoạt
động mà giáo viên tổ chức. Vì thế đứng trước những thực trạng là một giáo viên tơi
cố gắng tìm tịi để lựa chọn những biện pháp và hình thức phù hợp.
Vào đầu năm học tôi luôn bám sát vào kế hoạch của cấp trên và chương trình
khung để xây dựng kế hoạch giáo dục cho trẻ phù hợp về đặc điểm tâm sinh lý và
nhận thức của lớp. Trong q trình thực hiện tơi luôn bám sát kế hoạch đã đề ra. Một
số tiết dạy tôi đã tổ chức cho giáo viên cùng trường dự giờ và rút kinh nghiệm cho
hoạt động kế tiếp. Sảm phẩm của trẻ tạo ra được trưng bày ở góc tạo hình cho tất cả
các trẻ được quan sát nhận xét và cho ý kiến. Việc trưng bày sản phẩm góp phần
tăng lên mơi trường giáo dục mang tính nghệ thuật gây được hứng thú cho trẻ, kích
thích sự sáng tạo. Những hình ảnh của trẻ được trưng bày gây ra sự phấn khởi đối
với các bậc phụ huynh.
Sau một hoạt động tôi ghi chép vào nhật ký về sự phát triển của từng cá
nhân trẻ để tìm ra biện pháp giáo dục phù hợp với từng cá nhân trẻ.Trong chương
trình chăm sóc giáo dục mầm non có nhiều mơn học, hoạt động nào cũng góp phần
quan trọng và cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Tạo hình là hoạt động mang tính
nghệ thuật ở lứa tuổi Mầm non, tạo hình chính là phương tiện để trẻ thể hiện mình
nó có tác dụng hình thành nhân cách cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về mặt
tâm sinh lý, thơng qua hoạt động tạo hình trẻ phản ánh hiện thực bằng hình tượng
và tư duy và hình thành tình yêu đối với vẻ đẹp thiên nhiên, hình thành ở trẻ những
kĩ năng, kỹ xảo, năng lực quan sát, tư duy ghi nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo.
Với nhận thức bản thân tơi đã chọn đề tài tạo hình để làm đề tài nghiên cứu,
với đồ dùng là bút chì, bút màu, màu nước, giấy vẽ. đất nặn … trẻ tạo ra cho mình
một sản phẩm đẹp nhất trẻ rất thích thú khi được vẽ tranh, nặn, xé dán khi trẻ được
học hoạt động này kích thích tính trí tò mò, mong muốn tạo ra sản phẩm bằng
6
chính đơi bàn tay khéo léo của mình, khi cho trẻ tạo ra sản phẩm cũng là rèn luyện
sự kiên trì, sáng tạo, tư thế ngồi, cách cầm bút…
Trong quá trình thực hiện đề tài bản thân cũng gặp những thuận lợi cùng
những khó khăn.
Được sự quan tâm của ban giám hiệu tạo điều kiện về cơ sở vật chất và đồ
dùng học tập phục vụ hoạt động tạo hình cho các cháu.
Lớp học rộng rãi thoáng mát để cho trẻ hoạt động
Đồng nghiệp thường xuyên cùng nhau trao đổi những kinh nghiệm giảng
dạy, qua sách báo từ những kinh nghiệm của trường bạn từ đó có những biện pháp
giúp trẻ học tốt mơn tạo hình hơn.
Năm nay tơi được phân công dạy lớp 4- 5 tuổi gồm 27 trẻ:
Trong đó có 20 trẻ đã học qua lớp 3 tuổi đạt tỉ lệ 74 % còn lại 7 trẻ ở nhà
lần đầu tiên mới đến trường đạt, tỉ lệ 26 % cho nên nhiều cháu còn nhút nhát trong
khi thể hiện ý tưởng.
Trẻ còn yếu về kỹ năng vẽ, bố cục bức tranh, chưa biết phối hợp các mảng
màu, khả năng nhận xét tranh của trẻ còn chậm.
Nhiều cháu chưa có thói quen nề nếp vào lớp học, chưa tích cực hoạt động
tạo hình.
Nhiều phụ huynh nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của hoạt động
tạo hình, cịn cho rằng trẻ đến trường chỉ chơi chứ không học.
Số liệu điều tra ban đầu.
Đầu năm học 2022 - 2023 tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng để nắm bắt
được khả năng tạo hình của từng trẻ.
Tốt
Khá
Số
trẻ
6
3
Tỷ lệ
%
22,2
11,1
Số
trẻ
8
7
Đạt yêu cầu Không đạt
yêu cầu
Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ
%
trẻ
%
trẻ
%
29,6
8
29,6
5 18,6
26,0
10
37,0
7
26,0
3
11,1
5
18,6
9
33,3
10
37,0
3
11,1
5
18,5
8
30,0
11
40,7
7
26,0
10
37,0
5
18,5
5
18,5
TT Nội dung khảo sát
01 Tập trung chú ý
02 Kỹ năng vẽ, nặn,xé
dán
03 Kỹ năng phối hợp
màu sắc
04 Bố cục tranh
05 Nhận xét sản phẩm
3. Các giải pháp:
7
3.1. Tên giải pháp:
- Tạo môi trường giáo dục thân thiện xung quanh trẻ, lấy trẻ làm trung tâm.
- Tiết học theo hướng tích hợp và ứng dụng cơng nghệ thông tin
- Thông qua các hội thi, tận dụng nguyên vật liệu mở từ thiên nhiên.
- Phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
3.2. Mục tiêu của giải pháp:
Sau khi đã có được kết quả khảo sát ban đầu tơi đã đưa ra mục tiêu cho từng
giải pháp như:
Tạo ra được môi trường giáo dục xung quanh trẻ phải thân thiên, hài hịa, đảm
bảo ân tồn cho trẻ đa dạng về sản phẩm, thu hút được sự chú ý của tất cả các trẻ,
qua đó trẻ thích được đến trường để được học tập, vui chơi, cùng cô và các bạn trãi
nghiệm, giúp trẻ mở rộng hiểu biết những hình ảnh sơng, động xung quanh trẻ qua
đó bày tỏ ý tưởng của mình thể hiện qua bài vẽ, năn, dé dán một cách tự do khơng
gị ép, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng khởi tham gia vào các hội thi và đạt kết quả
cao, giúp phụ huynh hiểu sâu hơn về nghành giáo dục mầm non nói chung và hoạt
động tạo hình nói riêng. Qua biện pháp này nhằm mục đích thống nhất được
phương pháp dạy học đồng nhất giữa nhà trường, giáo viên và phụ huynh.
3.3. Nội dung, cách thức và điều kiện thực hiện giải pháp.
Giải pháp 1: Tạo môi trường giáo dục thân thiện xung quanh trẻ, lấy trẻ
làm trung tâm.
Cung cấp hiểu biết về cái đẹp, tạo cho trẻ có cảm xúc về cái đẹp, thơng qua
việc tạo mơi trường trong và ngồi lớp học là một việc làm rất cần thiết, giúp trẻ
tham gia vào hoạt động tạo nên được một sản phẩm đẹp và phong phú nên tôi đã
thực hiện một số biện pháp như sau:
Cơ cùng trẻ trang trí lớp đẹp phù hợp với từng chủ đề để gây ấn tượng. Đây là
tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Để gây ấn tượng cho
8
trẻ tơi đã sưu tầm, thiết kế những hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp,
bố cục hợp lý và đặt những cái tên thật gần gũi với trẻ.
Chủ đề: Đặt ở vị trí trẻ dễ nhìn thấy và trang trí nội dung của từng chủ đề.
(Trang trí chủ đề)
Các góc hoạt động: Có những hình ảnh, biểu tượng cho góc với những
nhân vật, hay những bơng hoa có màu sắc rực rở.
Góc hoạt động tạo hình:
Để khơi gợi sự say mê sáng tạo, tôi đặt tên cho các góc này như: Hoạ sĩ nhí,
bé làm họa sĩ, họa sĩ tí hon… sản phẩm của trẻ tạo ra được trưng bày lên góc này.
Từ sự gợi mở này đã kích thích trẻ tạo ra sản phẩm mới và phát huy lịng ham
muốn, say mê học tạo hình của trẻ.
Việc trưng bày sản phẩm đẹp của trẻ khiến trẻ rất vui sướng và càng cố gắng
hơn để tiếp tục được khen. Ngoài ra, đối với phụ huynh trong những lúc đón và trả
trẻ thấy sản phẩm của con mình được trưng bày cũng rất phấn khởi và luôn động
viên con tiếp tục học tốt hơn. Còn một số cháu tác phẩm chưa được tốt, phụ huynh
sẽ tìm hiểu nguyên nhân để nhắc nhở, dạy bảo cháu thêm.
Tóm lại việc tạo môi trường đẹp và hấp dẫn là một việc làm rất quan trọng
góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ.
Giải pháp 2: Tiết học theo hướng tích hợp và ứng dụng cơng nghệ thơng
tin
9
( Hình ảnh ứng dung cơng nghệ thơng tin trong tiết học)
Để nâng cao được hoạt động tạo hình và tăng cường tài liệu hấp dẫn phong
phú phục vụ cho trẻ hoạt động tạo hình. Tơi thường xun sưu tầm và chụp các
hình ảnh bên ngồi, trên mạng để cho trẻ quan sát.
Ví dụ: Dạy đề tài “Nặn con vật gần gũi của bé” thay vì các tranh ảnh, tơi tìm
tịi các hình ảnh động trên mạng, các con vật đang vận động, rình bắt... Với các tư
thế khác nhau cho trẻ quan sát, nhận xét (trên máy vi tính). Trẻ sẽ có ấn tượng về
các con vật đó như thế nào? có những bộ phận, tư thế đi, đứng... gây ấn tượng sâu
sắc với trẻ nên sản phẩm của trẻ khi thực hiện có nhiều điểm sáng tạo, ngộ nghĩnh
được thể hiện với nhiều kiểu dáng khác nhau.
Ví dụ: Bài “Vẽ về gia đình bé”. Tơi cho trẻ xem hình ảnh về các gia đình của
các bạn trong lớp (cơ giáo đã quay trước) đưa vào trình chiếu cho trẻ xem, thảo
luận sôi nổi. Kết quả bài vẽ của nhiều trẻ đẹp, sáng tạo, phản ánh được cảnh sinh
hoạt và các thành viên trong gia đình rất đa dạng và phong phú. Qua việc sử dụng
tiết dạy có giáo án điện tử thì chèn âm thanh, video tiết dạy trở nên sinh động và
thu hút được sự tập trung của trẻ tốt hơn.
(Hình ảnh trang trí hoa đào, hoa mai của bé)
Chương trình giáo dục mầm non các hoạt động học được xây dựng theo chủ
đề, tích hợp các nội dung nhẹ nhàng, phù hợp với nhận thức và tâm sinh lý của trẻ.
10
Vì vậy muốn tiết học đạt kết quả cao khi vào tiết học tơi sẽ tạo cho trẻ bầu khơng
khí thật thoải mái, có sự thân thiện giữa cơ và trị tạo điều kiện cho trẻ cởi mở và
tích cực hơn trong giờ học.
Ví dụ:
chủ đề : Thực vật
Đề tài “ Trang trí hoa đào, hoa mai”
Ngay từ đầu tiết dạy tơi tìm cách lơi cuốn được sự chú ý của trẻ về phía cơ
bằng cách giáo viên là một người dẫn chương trình hội triển lãm tranh.
Chào mừng các bạn đến với phịng triển lãm tranh qua màn hình nhỏ với chủ
đề về hoa đào, hoa mai. Bây giờ thay mặt cho ban tổ chức xin mời các bạn hãy tiến
gần vào quan sát tranh và hãy đưa ra cho ban tổ chức những nhận xét của các bạn.
Trò chuyện với trẻ về nội dung trẻ vừa được quan sát.
Các con vừa được quan sát những gì?
Có những hoa gì?
Hoa đào có màu gì? Hoa mai có màu gì?...
Bây giờ chúng ta sẽ trang trí hoa đào, hoa mai nhé?
Các con muốn làm được hoa đào, hoa mai các con cần những gì?
Các con sẽ làm như thế nào?
Cho trẻ nêu lên cách vẽ và ý tưởng trẻ sẻ vẽ.
Sau hoạt động quan sát đàm thoại tôi sẻ tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi nhẹ
để gây bớt mệt mỏi và căng thẳng qua đó nhằm cho trẻ khởi động các khớp cổ tay
và khớp ngón tay tùy vào chủ đề mà giáo viên có thể lựa chọn trị chơi cho phù
hợp.
Ví dụ: Trị chơi khởi động các khớp tay “con cua, con cá” “con cua đồng” “
gắp cua bỏ giỏ”“ cuốc đất” “ cá bơi” “ lướt sống”
quan sát, uốn nắn, động viên sửa sai cho trẻ.
Sau khi trẻ vẽ xong tôi cho tất cả các sản phẩm của trẻ đều được trưng bày ở
góc và cho trẻ tự nhận xét sản phẩm của bản thân và của bạn mình trong lớp.
Giáo viên là người nhận xét chúng. Tôi tuyệt đối không chê trực tiếp vào sản
phẩm của bé chưa đạt yêu cầu. Sau khi tiết học hồn thành tơi có một sổ nhật ký
ghi chép sự chuyển biến của trẻ trong hoạt động và lưu lại toàn bộ sản phẩm của
trẻ để đánh giá sự tiến triển của trẻ trong hoạt động.
11
(Góc trưng bày sản phẩm của bé)
Ví dụ: Chủ đề: Động vật”
Đề tài “Nặn một số côn trùng ” đối với đề tài nặn tôi chuẩn bị vật mẫu của
giáo viên phải đẹp, phản ảnh đúng hiện thực có kích thước to, màu sắc hài hịa phù
hợp với tầm nhìn của trẻ. Những trẻ ngồi xa tôi sẻ cho các bạn khác chuyển vật
mẫu đến gần hơn cho trẻ quan sát. Như vậy trẻ dễ quan sát được tất cả các phần
của sản phẩm bằng đất nặn. Sau đó đàm thoại với trẻ về cách lựa chọn màu, cũng
như chia tỷ lệ đất nặn giúp trẻ tạo ra sản phẩm tốt hơn. Từ những cảm xúc tạo hình,
trẻ bắt đầu cảm nhận, phân biệt hình dạng và thể hiện hình dạng của từng vật mẫu,
phát triển các thao tác tạo hình, đồng thời là khả năng tri giác bằng mắt ngày càng
tốt hơn, chính xác
Ví dụ: Chủ đề : Giao thông
Đề tài: “ Vẽ phương tiện giao thông đường bộ”
Vào bài tơi có thể mở file âm thanh của tiếng còi xe để thu hút sự chú ý của
trẻ, cả lớp chú ý lắng nghe xem đó là phương tiện gì nhé. Để xem các bé nêu nhận
xét có đúng không ? Cô mời các bé cùng xem đoạn video clip này nhé. Cơ cho trẻ
xem trên màn hình. Sau đó cho trẻ nói lên đặc điểm của xe, gồm có những phần gì
cho cơ và các bạn cùng nghe. Qua đoạn video cô cung cấp kiến thức cho trẻ bằng
những câu hỏi và giáo dục trẻ khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm và đi
học phải đi về phía bên tay phải, muốn sang đường thì phải nhìn hai bên đường,
khơng có xe mới được sang đường và phải có người lớn đi cùng. Tiếp theo cô cho
trẻ xem một vài bức tranh mãu vẽ gợi ý về phương tiện giao thơng đường bộ.
Sau đó cơ mời cá nhân trẻ nhận xét nội dung bức tranh. Cho trẻ nêu ý tưởng
vẽ của mình, sau đó hỏi trẻ nêu những ý định của trẻ vẽ gì? rồi cho trẻ thể hiện ý
định của mình vào bức tranh vẽ.
12
Giáo viên khuyến khích trẻ tự lựa chọn các dụng cụ và các chất liệu để thể
hiện sản phẩm theo ý của mình, khuyến khích trẻ thể hiện thêm các chi tiết và tơ
màu trang trí theo ý thích để tạo ra những sản phẩm tạo hình đa dạng .
Tuy nhiên để tạo được hứng thú cho trẻ không nhàm chán, thì việc gây ấn
tượng cho trẻ và thích thể hiện những gì mà trẻ quan sát được trong thực tế và
trong tranh ảnh, băng hình tivi là điều rất quan trọng.
Ví dụ: Chủ đề: Thế giới động vật.
Chủ đề nhánh: Động vật sống trong rừng
Đề tài “ Vẽ những con vật sống trong rừng ”
Cô cùng trẻ vận động theo nhạc bài hát “ ta đi vào rừng xanh”. Sau đó giới
thiệu xin chào tất cả các bé đến với chương trình “Những con vật ngộ nghĩnh” về
tham dự chương trinh hơm nay có rất nhiều con vật.
Đố các bạn nhỏ tơi có tên là gì?
Thân hình của tơi thế nào?
Màu sắc nổi bật nhất của tôi là màu gì?
Tơi thích ăn nhất là món gì nào?
Tơi sống ở đâu?
Tơi là lồi động vật hiền lành hay hung giữ vậy? lúc này cô kết hợp cho trẻ
xem đoạn video clip có hình ảnh những con vật sống trong rừng được trình chiếu
trên màn hình. Khi trẻ được quan sát những hình ảnh động qua màn hình chiếu, tơi
thấy trẻ rất hứng thú và tơi có thể gợi ý hỏi trẻ. Đến với chương trình “Những con
vật ngộ nghĩnh” ngày hôm nay các bé sẽ vẽ về những con vật nào? Hãy kể cho cơ
và các bạn cùng nghe. Ngồi vẽ những con vật các con nên vẽ thêm những chi tiết
nào vào bức tranh để bức tranh của các con thêm phần sinh đông nào? Lúc này
hàng loạt ý kiến của trẻ được đưa ra. Trong quá trình đàm thoại và gợi mở cho trẻ
tơi có thể lồng ghép giáo dục trẻ biết yêu quý những con vật. Sau đó tơi cho trẻ tự
thể hiện ý tưởng, óc sáng tạo của mình.
Ngồi hoạt động tạo hình được tiến hành mọi lúc, mọi nơi, ở ngồi trời, ở
các góc, ở hoạt động chiều. Nhưng với hình thức nào thì giáo viên sẽ luôn luôn là
người hướng dẫn cho trẻ sẽ tự tạo nên những sản phẩm nghệ thuật của chính bản
thân mình.
Mặt khác hoạt động tạo hình tơi cịn vận dụng bổ trợ cho các hoạt động
khác:
Ví dụ: Hoạt động khám phá khoa học “ Nhận biết một số loại quả” giáo
viên có thể cho trẻ chơi trị chơi tích hợp tơ màu loại quả có một hạt.
13
Ví dụ: Hoạt động làm quen chữ cái. Tơi có thẻ tổ chức cho trẻ tô màu chữ
cái in rỗng hoặc cho trẻ xếp các chữ cái bằng hột hạt.
Ví dụ: Hoạt động làm quen với tốn: Tơi có tổ chức trẻ vẽ thêm số hoặc
dán số lượng theo yêu cầu của cơ.
Ví dụ: Hoạt động làm quen văn học: Giáo viên tổ chức cho trẻ chơi trò
chơi “Tạo nhận vật trong truyện” cách làm là dùng những quả banh nhỏ củ ,vải
vụn, len để tạo ra các sản phẩm là con rối các nhân vật trong truyện, qua đó giúp
trẻ nhớ nội dung truyện sâu hơn. Qua đó lịng ghép giáo dục trẻ biết cách bảo vệ
môi trường.
Đồng thời thơng qua hoạt động ngồi trời tơi cũng hướng trẻ tận dụng các lá
cây để giúp trẻ sáng tạo, thể hiện các sản phẩm tạo hình để làm giàu vốn kinh
nghiệm cho trẻ và kết hợp rèn luyện các kĩ năng tạo hình cho trẻ. Trong lúc đi dạo,
đi chơi cơ gợi ý giúp trẻ tìm hiểu, nhận biết về hình dáng, màu sắc, sự vật hiện
tượng, cảm nhận được cái đẹp, những hình ảnh đó sẽ in đậm vào ký ức của trẻ
nhằm giúp trẻ tái tạo lại sản phẩm một cách tốt hơn.
Nói chung nhờ có các hình thức tổ chức hoạt động tạo hình theo hướng tích
hợp và kết hợp với áp dụng công nghệ thông tin vào các bài giảng đã góp phần tới
việc kích thích hứng thú học tập của trẻ, giúp trẻ tạo ra những sản phẩm đẹp và mở
rộng sự hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh.
Giải pháp 3: Thông qua các hội thi, tận dụng nguyên vật liệu mở từ thiên
nhiên.
Năm học 2022- 2023 nhà trường đã tổ chức hội thi: Trang trí thiệp xuân. Hội
thi là một sân chơi tạo cơ hội cho trẻ phát triển toàn diện. Qua hội thi này giúp trẻ
thể hiện khả năng nhận thức về môi trường tự nhiên cũng như môi trường xã hội
hiểu thêm về nét đẹp truyền thống ngày tết cổ truyền của dân tộc và bộc lộ năng
khiếu thẫm mỹ cho trẻ.
Hội thi là một trong những biện pháp tích cực đẩy mạnh phong trào thi đua
“ dạy tốt, học tốt” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ.
Vậy làm thế nào để hội thi đạt kết quả cao thì bản thân tơi sẻ xây dựng kế
hoạch tổ chức cho trẻ trải nghiêm ở lớp được xây dựng trên một hoạt động tạo hình
“vẽ theo chủ đề” trước khi vào hội thi tôi luôn tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, tuyệt
đối không gây áp lực cho trẻ, giáo viên tự sưu tầm và sáng tạo từ những nguyên vật
liệu mở có sẵn từ thiên nhiên để cho trẻ được trải nghiệm, thực hành trên những
vật liệu đó qua cách gợi ý của giáo viên, trẻ sẽ lĩnh hội được những nét đẹp và sự
quí giá của thiên nhiên mang lại cho trẻ cảm giác hứng thú, vui vẽ, yêu thiên nhiên
14
hơn, vì thế sản phẩm mà trẻ tự sáng tạo ra sẽ mang lại cho trẻ nhiều ý nghĩa về
cuộc sống cũng như sự quí giá mà trẻ cảm nhận được nó. Từ biện pháp mà tơi đã
áp dụng thì những cuộc thi sau trẻ tự tin, mạnh dạn và mong muốn được tham gia
vào các hội thi hơn, đã đạt kết quả cao hơn.
Giải pháp 4: Phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
Tôi nhận thấy tất cả mọi hoạt động trong nhà trường cũng như các hoạt động
của lớp và sự phát triển của trẻ đạt kết quả tốt đều khơng thể khơng có sự ủng hộ
của phụ huynh, với nhận thức như vậy khi triển khai kế hoạch tôi đã phối kết hợp
rất chặt chẽ với phụ huynh.
Khi bắt đầu vào năm học mới, trong buổi họp phụ huynh của lớp đầu năm,
tôi đã thông báo rõ kế hoạch, mục đích yêu cầu của việc phát triển tồn diện của
trẻ nói chung và phát triển thẩm mỹ nói riêng.
Sau đó đề nghị với phụ huynh lớp bàn bạc với giáo viên chủ nhiệm một số
biện pháp phối hợp như: Hỗ trợ thêm kinh phí và tạo điều kiện thời gian cho trẻ tự
hoạt động thêm ở gia đình.
Đặc biệt là hiện nay trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của mỗi gia đình
thường có nhiều sản phẩm bị loại bỏ sau khi đã sử dụng, chẳng hạn như vỏ chai
dầu gội, sửa tắm, lon bia, vỏ hộp sửa, bìa lịch cũ, đĩa CD bị trầy cũ…
Đó là nguồn vật liệu rất phong phú và đa dạng có thể tận dụng để làm đồ chơi
và cho trẻ sáng tạo từ những nguyên liệu thải trên. Nên tôi đã phối hợp với phụ
huynh nhằm thu gom nguồn nguyên liệu phế thải này làm như vậy chúng ta sẽ tiết
kiệm tiền mua sắm vật liệu và bảo vệ môi trường tốt hơn
- Mối quan hệ giữa các giải pháp.
Trong quá trình thực hiện đề tài này tơi nhận thức được giải pháp và biện
pháp có mối quan hệ khăng khít với nhau nhờ có các biện pháp, giải pháp mà bản
thân đã tạo ra được các biện pháp phục vụ cho các hoạt động tạo hình trong trường
mầm non đạt kết quả cao.
15
4. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi
và kết quả ứng dụng.
Qua thời gian áp dụng những biện pháp đến nay tôi đã thu được kết quả như
sau:
TT Nội dung
khảo sát
01
02
03
04
05
Tập trung
chú ý
Kỹ năng
vẽ, nặn,xé
dán
Kỹ năng
phối hợp
màu sắc
Bố cục
tranh
Nhận xét
sản phẩm
Tốt
Số trẻ Tăng
Tỷ lệ giảm
%
so với
áp
dụng
Tỷ lệ
%
12
Tăng
44,4% 22,2%
10
Tăng
37,0% 25,9%
Khá
Đạt yêu cầu Chưa đạt y/c
Số trẻ Tăng Số trẻ Tăng Số trẻ Tăng
Tỷ lệ giảm Tỷ lệ giảm Tỷ lệ giảm
%
so với
%
so với
%
so với
áp
áp
áp
dụng
dụng
dụng
Tỷ lệ
Tỷ lệ
Tỷ lệ
%
%
%
11
Tăng
2
Giảm
2
Giảm
40,7% 11,1% 7,4% 22,2% 7,4% 22,2%
8
Tăng
6
Giảm
5
Giảm
29,6% 2,5% 22,2% 14,8% 18,5% 7,5%
9
Tăng
8
33,3% 22,2% 29,6%
Tăng
11%
6
Giảm
4
Giảm
22,2% 11,1% 14,8% 22,2%
12
Tăng
12
Tăng
3
Giảm
44,4% 33,3% 44,4% 33,3% 11,1% 18,9%
14
Tăng
11
Tăng
2
Giảm
51,8% 25,8% 40,7% 3,7% 7,4% 11,1%
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
0
0%
0
0%
Giảm
40,7%
Giảm
18,5%
16
1. Kết luận.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non là phương tiện phát triển thẩm mỹ
cho trẻ. Do đó địi hỏi nhà trường nói chung và từng giáo viên nói riêng cần chú ý
tạo cho trẻ có cảm nhận và cảm xúc với cái đẹp, bồi dưỡng cho trẻ một số kĩ năng
cơ bản cần thiết như cầm bút và cách sử dụng các nguyên vật liệu để tạo ra sản
phẩm mà trẻ yêu thích. Đây là tiền đề đầu tiên, là yếu tố cần thiết để giúp trẻ tự tin
học tập tốt hơn ở các cấp học, bậc học tiếp theo. Từ việc giáo viên xây dựng kế
hoạch thật chặt chẽ, có khoa học, áp dụng các biện pháp trên vào giảng dạy để
nâng cao hoạt động tạo hình. Thì việc chuẩn bị mơi trường giáo dục ở trong lớp,
ngồi sân, góc tạo hình, các mảng chủ đề được thay đổi thường xuyên. Giáo viên
đã kiên trì, tỉ mỉ tạo môi trường lớp phong phú, phù hợp với đặc điểm thực tế của
từng lớp, của từng trẻ để tạo ra cảm xúc yêu vẻ đẹp của thiên nhiên quanh trẻ.
Đã tạo được cho trẻ có ấn tượng đẹp về trường, lớp, giới thiệu cho mọi trẻ
hiểu rõ và cùng tham gia vào mơi trường hoạt động tạo hình.
Khi rèn luyện kĩ năng cho trẻ cần tiến hành từ dễ đến khó, từ đơn giản đến
phức tạp. Sưu tầm làm đồ chơi sáng tạo, cho trẻ sử dụng một số nguyên vật liệu
phế thải và nguyên liệu sẵn có trong thiên nhiên để dạy trẻ, phối kết hợp với phụ
huynh và nhà trường để có sự giáo dục đồng bộ.
Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra trong q trình học tập nghiên
cứu của bản thân tơi xin mạnh dạn trình bày và mong được sự góp ý. Để từ đó bản
thân tơi rút ra được các kinh nghiệm sâu sắc hơn nữa trong việc tổ chức hoạt động
tạo hình cho trẻ.
2. Kiến nghị.
- Đối với ban giám hiệu nhà trường:
Mở các chuyên đề về hoạt động tạo hình cho giáo viên tham gia rút kinh
nghiệm cho bản thân.
- Đối với phụ huynh: Phụ huynh cần quan tâm và xem trọng bậc học
Mầm Non hơn nữa. Phối hợp tốt với nhà trường và giáo viên cùng nhau giáo
dục để trẻ có đạt kết quả cao hơn.
An Bình, ngày 6 tháng 03 năm 2023
Người viết
Trần Thị Nhân
17
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn viết sáng kiến kinh nghiệm của phòng giáo dục.
2. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mẫu giáo 5-6 tuổi .
NXB giáo dục Việt Nam.
3. Tài liệu bồi dưỡng, hướng dẫn nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên
mầm non, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
4. Giáo trình mỹ thuật cơ bản của nhà xuất bản đại học sư phạm, tác giả Ngô
Bá Công.
5. Bộ giáo dục và đào tạo- Chương trình giáo dục mầm non, nhà xuất bản giáo
dục việt nam 2021.
18
MỤC LỤC
TT
NỘI DUNG
BÁO CÁO TÓM TẮT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1 Tên tiêu đề
2 Nội dung lĩnh vực đề tài
3 Tác giả
4 Nội dung tóm tắt
CẤU TRÚC CỦA SÁNG KIẾN
I PHẦN MỞ ĐẦU
1 Lý do chọn đề tài
2 Mục đích nhiệm vụ của đề tài
3 Đối tượng nghiên cứu
4 Giới hạn của đề tài
5 Phương pháp nghiên cứu
II PHẦN NỘI DUNG
1 Cơ sở lý thuận
2 Thực trạng vấn đề nghiên cứu
3 Các giải pháp
3.1 Tên giải pháp
3.2 Mục tiêu của giải pháp
3.3 Nội dung, cách thức và điều kiện thực hiện giải pháp
4 Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu, phạm vi và kết quả ứng dụng.
III PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1
Kết luận.
2 Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TRANG
Trang 1
Trang 1
Trang 1
Trang 1
Trang 1
Trang 3
Trang 3
Trang 4
Trang 4
Trang 4
Trang 4
Trang 5
Trang 5
Trang 6
Trang 8
Trang 8
Trang 8
Trang 8
Trang 16
Trang 17
Trang 17
Trang 17
Trang 18