MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
1. MỞ ĐẦU
1
1.1. Lý do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2
2.1. Cơ sở lý luận.
2
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến.
4
2.2.1. Thuận lợi
4
2.2.2. Khó khăn
4
2.2.3. Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học
5
2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
5
Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp thói quen.
5
Biện pháp 2:Tạo môi trường nghệ thuật phong phú trong lớp
học.
Biện pháp 3: Sưu tầm nguyên vật liệu phong phú, đa dạng lôi
cuốn trẻ vào hoạt động.
Biện pháp 4. Giáo viên nắm vững phương pháp, rèn kỹ năng tạo
hình cho trẻ.
Biện pháp 5: Tổ chức hoạt động tạo hình trên tiết học.
6
2
8
10
12
Biện pháp 6: Lồng ghép hoạt động tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi.
14
Biện pháp7: Công tác phối kết hợp và tuyên truyền với các bậc
phụ huynh.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
15
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
16
3.1. Kết luận
17
3.2. Kiển nghị
17
16
0
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
“Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai, trẻ em là niềm hạnh phúc của mọi gia
đình là tương lai của mỗi dân tộc việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ là trách
nhiệm của nhà nước của xã hội và của mỗi gia đình”[1]. Đối với việc hình thành
nhân cách cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non thì hoạt động tạo hình đóng vai trò
vô cùng quan trọng trong sự phát triển trẻ về mọi mặt như: Thẩm mỹ, đạo đức,
trí tuệ, thể lực và lao động. “Hoạt động tạo hình là một hoạt động mang tính
nghệ thuật, giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông
qua các hình tượng nghệ thuật trong các hình thức hoạt động mang tính nghệ
thuật” [2], nhiều người đã gắn liền cuộc sống của mình với hoạt động tạo hình
“đó chính là những hoạ sĩ nổi tiếng, những người thiết kế thời trang, đồ họa,
những kiến trúc sư, người cắm hoa nghệ thuật”… [3].
Tuổi mầm non, đặc biệt ở tuổi mẫu giáo là thời kỳ nhạy cảm với những “cái
đẹp” xung quanh, có thể coi đây là thời kỳ phát cảm của những xúc cảm thẩm
mỹ - những xúc cảm tích cực, dễ chịu được nảy sinh khi trẻ tiếp xúc “cái đẹp”.
Từ những xúc cảm tích cực,trẻ bắt đầu mong muốn thể hiện trong các hoạt động
nghệ thuật [3].
Ở trường mầm non có rất nhiều các hoạt động trong đó hoạt động tạo hình
là một trong những hoạt động đặc trưng, gần gũi và hấp dẫn lôi cuốn nhất đối
với trẻ. Chính vì vậy việc thực hiện tốt các hoạt động tạo hình trong trường
Mầm non sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục nhằm
phát triển toàn diện cho trẻ, là phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu
hiệu, hình thành các phẩm chất kỹ năng ban đầu của trẻ. Hoạt động tạo hình
giúp trẻ phản ánh lại thế giới xung quanh một các tích cực, biết yêu quý và trân
trọng cái đẹp (tình yêu con người, yêu thiên nhiên, con vật, cỏ cây hoa lá….) Nó
là phương tiện giúp cô và trẻ trong việc tổ chức hoạt động của các môn học
khác có liên quan trong chương trình dạy học của lứa tuổi mầm non, có ảnh
hưởng mạnh mẽ tới cuộc sống hàng ngày của trẻ. Hoạt động tạo hình là một hoạt
động có đầy đủ điều kiện đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển
của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình thành các phẩm chất kỹ
năng ban đầu của con người.
Bên cạnh đó, việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo nói chung trẻ 5 - 6
tuổi nói riêng thông qua hoạt động tạo hình bước đầu giúp trẻ làm quen với các
phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như từ các đường nét, màu sắc, hình dạng bố
cục sẽ giúp trẻ tìm hiểu khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì
1
chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh. Chúng ta đều có tâm hồn nhạy cảm
với thế giới xung quanh, trẻ thường tỏ ra nhiều cảm xúc với những vật cảnh
xung quanh dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc hay một bông hoa
đẹp, bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ nghĩnh…Mặt khác thông qua hoạt động
tạo hình trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và sáng tạo thế giới riêng theo
tư duy của mình. Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng
tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kĩ năng cơ
bản (vẽ, nặn, cắt dán, xé dán, gấp, phối màu…) nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá
và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung
quanh, gây cho chúng những rung động cảm xúc, tình cảm tích cực. Những sản
phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản ngộ nghĩnh sinh động trẻ biết đánh giá khái quát
cao, trẻ phản ánh ấn tượng của bản thân không phụ thuộc vào thực tế. Trẻ rất
thích sử dụng màu sắc sực sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng. Mỗi sản
phẩm của trẻ mang một nội dung một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia vào hoạt
động tạo hình đã giúp trẻ hình thành được đức tính tốt như yêu cái đẹp và mong
muốn tạo ra cái đẹp. Vì vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được nãy sinh từ
thuở thơ ấu để ươm trồng những tài năng nghệ nhân cho tương lai.
Nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với
trẻ mầm non Tôi đã mạnh dạn nghiên cứu thực hiện và viết đề tài “Một số biện
pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở
trường mầm non Nga Mỹ” làm đề tài nghiên cứu với mong muốn tìm tòi, đúc
rút kinh nghiệm, đưa ra những giải pháp tối ưu nhất để nâng cao chất lượng giáo
dục trẻ.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu nhằm tìm ra những biện pháp tốt nhất giúp trẻ mẫu giáo
5 - 6 tuổi hứng thú tham gia hoạt động tạo hình, từ đó nâng cao chất giáo dục trẻ
ở trường mầm non Nga Mỹ, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non Nga Mỹ,
huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu áp dụng một số biện pháp sau:
Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra.
Phương pháp đàm thoại, phỏng vấn
Phương pháp thực nghiệm sư phạm
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong chương trình giáo dục mầm non hiện nay thì hoạt động tạo hình là
hoạt động ngày càng được quan tâm chú trọng và được coi là một trong những
phương tiện đặc biệt để phát triển toàn diện về nhận thức và thẩm mỹ.
Khi nghiên cứu các sản phẩm tạo hình của trẻ mẫu giáo, ta thấy trẻ thường
miêu tả những gì trẻ thấy, trẻ biết, trẻ nghĩ theo cách cảm nhận riêng của trẻ.
Đây là một đặc điểm rất đặc trưng trong sản phẩm HĐTH của trẻ mẫu giáo.
Dưới góc nhìn của trẻ, mọi sự vật hiện tượng đều mang một vẻ rất ngộ nghĩnh,
trong sáng đáng yêu và đầy cảm xúc. Chính đặc điểm này đã tạo nên những sáng
tạo đầy bất ngờ trong các sản phẩm tạo hình của trẻ[7].
Hoạt động Tạo hình là một dạng hoạt động nghệ thuật nhằm giúp trẻ nhận
biết và phản ánh thế giới xung quanh thông qua những hình tượng nghệ thuật
nhưng chỉ dừng lại ở mức độ nhằm thỏa mãn nhu cầu, ý thích và phù hợp với
khả năng của trẻ. Hoạt động này là một dạng hoạt động có sản phẩ m đặc trưng
của trẻ mầm non. Và được coi là một trong những phương tiện đặc biệt để phát
triển toàn diện về nhận thức và thẩm mỹ[4]. Những biện pháp giúp trẻ học tốt
hoạt động tạo hình không chỉ giúp trẻ hôm nay mà cho cả mai sau, bởi vì tạo
hình là một lĩnh vực nghệ thuật không chỉ cho trẻ nhỏ mà nó còn theo trẻ cả khi
trẻ đã lớn lên, hoạt động tạo hình theo trẻ lên bậc học tiểu học và các bậc học
tiếp theo.
Như vậy việc tìm ra những biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động tạo hình
còn giúp giáo viên có kiến thức, kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ một cách linh hoạt, nhằm gây hứng thú, tích cực sáng tạo cho trẻ,
giúp trẻ thể hiện hết khả năng, năng khiếu và vốn kinh nghiệm sống của mình
vào tác phẩm tạo hình. Đặc điểm rõ nét nhất của trẻ em đó là tính duy kỷ.Tính
duy kỷ đó làm cho trẻ đến với HĐTH một cách dễ dàng. trẻ sẵn sàng vẽ bất cứ
cái gì mà trẻ thích, trẻ muốn, chứ không phải là cái dễ vẽ. Do đó trẻ rất hào
hứng hài lòng với tất cả sản phẩm mình tạo nên[3]. Ngoài ra còn hình thành ở
trẻ khả năng sắp xếp đồ dùng, đồ chơi ngăn nắp, gọn gàng để tạo môi trường,
không gian đẹp trong và ngoài lớp, hình thành ở trẻ ý thức bảo vệ môi trường
xanh - sạch - đẹp.
Hoạt động tạo hình còn góp phần giáo dục thẩm mĩ cho trẻ Mầm non.
Thông qua hoạt động tạo hình để phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ thẩm mĩ và
bồi dưỡng xúc cảm thẩm mĩ những vẻ đẹp đa dạng của hình dáng sự phong phú
của màu sắc đồ vật thiên nhiên và sự lặp đi lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự
cân đối đa dạng về cấu trúc, hình dáng về tính truyền cảm của đường nét đã thu
hút những hứng thú và gây cho trẻ những cảm xúc tình cảm thẩm mĩ được nảy
sinh và trở nên sâu sắc.
Hoạt động tạo hình có ý nghĩa to lớn trong giáo dục lao động cho trẻ mầm
non. Hoạt động tạo hình là hoạt động tạo ra sản phẩm, quá trình tạo hình là một
3
quá trình lao động nghệ thuật mang tính sáng tạo, góp phần hình thành ở trẻ ý
thức làm việc có mục đích, có kỹ năng[4 ]
Xuất phát từ đặc điểm trên tôi nhận thấy nhiệm vụ quan trọng của cô giáo
mầm non cần phải làm gì? Làm như thế nào? Việc dạy trẻ không phải đơn giản
chỉ là thực hiện theo đề tài cho sẵn của cô mà phải tạo cho trẻ hứng thú thật sự
trong giờ học, trẻ có thể sáng tạo theo ý hiểu của trẻ, những gì trẻ nhìn thấy, trẻ
cảm nhận được... Có như vậy sản phẩm của trẻ làm ra mới là một tác phẩm nghệ
thuật.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Năm học 2018 - 2019 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu
giáo 5 - 6 tuổi, với số trẻ là 28 cháu, trong đó có 12 cháu nam và 16 cháu nữ.
Trong quá trình giảng dạy tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau.
2.2.1. Thuận lợi
Cơ sở vật chất nhà trường tương đối đầy đủ, trang thiết bị phục vụ cho hoạt
động dạy học đảm bảo đầy đủ theo yêu cầu.
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm tạo mọi điều kiện giúp đỡ giáo
viên về chuyên môn và hoàn thành nhiệm vụ,
Trẻ trong lớp đa số đã học qua lớp mẫu giáo bé, nhỡ nên có nề nếp trong
học tập cũng như các động khác.
Đại đa số phụ huynh là cán bộ công chức, viên chức nên rất quan tâm đến
chăm sóc và giáo dục trẻ cũng như ủng hộ về kinh phí cho nhà trường cho lớp
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình có kinh nghiệm giảng dạy, tinh thần đoàn kết,
tương trợ, luôn giúp đỡ nhau trong công việc cũng như trong cuộc sống hàng .
2.2.2. Khó khăn
Khả năng chú ý của trẻ chưa cao, không đều, không ổn định vì vậy nên trẻ
chưa chú ý đến hướng dẫn của cô và chưa thực sự tích cực trong hoạt động tạo
hình.
Tuy trong lớp cùng độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ không đồng đều vẫn
còn một số trẻ chưa mạnh dạn, tự tin tự tin trong các hoạt động tạo hình.
Các kĩ năng tạo hình như: Vẽ, xé dán, nặn, sự sáng tạo và thể hiện bố cục
trên sản phẩm còn yếu, chưa biết phối hợp các mảng màu, và các nguyên vật
liệu khác nhau, khả năng nhận xét sản phẩm của trẻ còn đơn điệu.
Một số phụ huynh tuy cũng có quan tâm đến việc học của trẻ song phương
pháp dạy trẻ chưa đúng như: cầm tay trẻ vẽ, vẽ sẵn cho trẻ tô màu…
2.2.3. Kết quả của thực trạng
Đứng trước thuận lợi và khó khăn trên trước khi tiến hành tôi khảo sát chất
lượng đầu năm học như sau:
4
Bảng khảo sát kết quả đầu năm học
TT
1
2
3
Nội dung
Trẻ hứng thú tham gia
hoạt động
Trẻ có kĩ năng tạo hình
Trẻ biết tạo ra được
sản phẩm và đặt tên
cho sản phẩm tạo hình.
Đạt
Chưa đạt
Tỷ lệ
Số trẻ
%
Tổng số
trẻ
Số trẻ
Tỷ lệ
%
28
19
67.8
9
32.2
28
17
60.7
11
39.3
28
18
64.2
10
35.8
Qua kết quả khảo sát trên tôi thấy kết quả chưa cao.Trẻ hứng thú tham gia
hoạt động đạt 67.8%, trẻ biết tạo ra được sản phẩm và đặt tên cho sản phẩm đạt
64.2%, đặc biệt trẻ có kỹ năng tạo hình đạt 60.7%. Với kết quả trên bản thân tôi
luôn trăn trở và đặt ra những câu hỏi và những câu trả lời với nhiều lý do tự đưa
ra, làm tôi phải suy nghĩ và tìm ra giải pháp tối ưu nhất để phối kết hợp với phụ
huynh học sinh làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non được tốt hơn.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp thói quen.
Cho dù ở một hoạt động nào cũng vậy nề nếp của trẻ rất quan trọng, đặc
biệt là đối với một hoạt động tạo hình, nếu giáo viên không đưa trẻ vào nề nếp
được thì hoạt động không thể đạt kết quả cao. Khi trẻ đã có nề nếp tốt thì khi
giáo viên hướng dẫn trẻ sẽ tập trung chú ý, say mê với giờ học, từ đó trẻ bộc lộ
cảm xúc, tình cảm, trí tưởng tượng, sáng tạo của bản thân. Vì vậy ngay từ đầu
năm học tôi đã lên kế hoạch rèn luyện thói quen, tự phục vụ và hành vi lễ giáo
cho trẻ, vì chỉ có thói quen, nề nếp tốt thì sẽ giúp cho quá trình tổ chức các hoạt
động của cô được dễ dàng từ đó việc lĩnh hội kiến thức và quá trình học tập của
trẻ đạt kết quả cao.
Ví dụ: Bước vào đầu năm học tôi dạy trẻ biết lấy và cất đồ dùng cá nhân,
đồ dùng học tập và đồ chơi đúng nơi qui định. Biết tự rửa tay, rửa mặt, đánh
răng… Sắp xếp chỗ ngồi cho trẻ cho phù hợp xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với
cháu nhút nhát, cháu hiếu động với cháu còn chưa mạnh dạn, ít vận động, cháu
có năng khiếu thẩm mỹ cạnh cháu rụt rè… cháu nam với cháu nữ, chia tổ trong
lớp thành 3 tổ, đặt tên tổ và mỗi tổ có tổ trưởng để quán xuyến các thành viên
trong tổ mình.
Đồng thời tôi luôn động viên cũng như nhắc nhở về phong cách, tác phong
tư thế ngồi học của trẻ, ngồi ngay ngắn, đúng vị trí, đúng tổ của mình, không nói
leo, nói chuyện trong giờ học, khi có ý kiến phải giơ tay cô cho phép mới được
nói, nói phải rõ ràng, mạch lạc, đủ câu, biết thưa gửi lễ phép.
5
Với cách rèn nề nếp như vậy khi vào hoạt động trẻ thật sự ngoan, trẻ có nề
nếp, không đùa giỡn, tập trung vào hoạt động hoạt động cao độ không mất trật
tự từ đó nâng cao được chất lượng tạo hình ở trẻ.
Biện pháp 2: Tạo môi trường nghệ thuật phong phú trong lớp học.
Muốn thu hút được sự chú ý của trẻ trước hết phải tạo cho trẻ được môi
trường giáo dục, trẻ được sống trong một môi trường giáo dục đẹp an toàn thân
thiện, không gian bố trí sắp xếp hài hòa thân thiện phù hợp đẹp mắt, đảm bảo
tính thẩm mĩ, khi trẻ nhìn thấy cái đẹp nó sẽ hình thành ở trẻ vốn kinh nghiệm
và tạo được hứng thú mà khi thực hành bài tập trẻ sẽ bộc lộ ra ngoài. Vì vậy
ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành tạo môi trường nghệ thuật trong lớp học.
Trong phòng có nhiều đồ chơi đẹp, có màu sắc hài hòa, được bố trí gọn gàng các
mảng, hạn chế hình ảnh và chi tiết nhỏ, vụ vặt nhưng phù hợp đẹp mắt.
Ví dụ 1: Trong lớp tôi bố trí sắp xếp đồ dùng, đồ chơi ở các góc được xắp
xếp gọn gàng, bàn ghế sau mỗi hoạt động được xếp ngăn nắp. Dễ lấy dễ thực
hiện, Trong các giờ hoạt động tôi cũng chú ý bố trí hình thức cho trẻ thực hiện
phong phú. Ngoài ngồi bàn ghế hình chữ U hoặc ngồi theo dãy, tôi cũng thay đổi
sang thực hiện theo nhóm, ngồi vòng tròn… giúp trẻ hứng thú và không bị nhàm
chán …
Hình ảnh cô giáo hướng dẫn hoạt động tạo hình từ lá cây
Ví dụ 2: Trang trí lớp tôi nghiên cứu những mảng không gian trong lớp để
trang trí các góc chơi là những hình ảnh về con vật thật ngộ nghĩnh đáng yêu như:
Cũng là góc tuyên truyền của lớp tôi tạo thành hình trang trí là nữa vầng trăng,
các nội dung bên trong là những ngôi sao nhỏ tạo sự đáng yêu, bắt mắt.
6
Ví dụ 3: Ở góc nghệ thuật tôi sưu tầm nhiều các vật liệu thiên nhiên, vật liệu
phế thải để khi hoạt động cho trẻ cùng làm tranh bằng nhiều nguyên vật liệu phế
thải không độc hại như: Bông, vỏ mo cau, lá khô, hoa khô, vỏ áo ngô, hoa quả
khô, rễ si,…Tôi dùng một góc nhỏ ở góc nghệ thuật để trưng bày chính sản phẩm
của trẻ theo từng chủ đề, trẻ được nhìn ngắm mỗi ngày tạo cho trẻ cảm giác mới
lạ, thích thú, đồng thời nó cũng là động lực thúc đẩy trẻ có kỹ năng tạo hình yếu
cố gắng tạo ra những sản phẩm tạo hình đẹp để được trưng bày như bạn. Phụ
huynh nhìn thấy rất thích khi sản phẩm của con em mình được trang trí ở các góc
của lớp.
Hình ảnh sản phẩm của trẻ trưng bày ở góc tạo hình
Ngoài ra trong giờ đón trả trẻ tôi còn cho trẻ xem nhiều tranh, ảnh nhiều tác
phẩm tạo hình có những giá trị, xem các slai hoa đang nở, lá rụng, xem băng đĩa
hình ảnh đẹp về cảnh đẹp quê hương, các danh lam thẳng cảnh, hình ảnh về cỏ,
cây, hoa lá, và các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ để hướng trẻ vào quan sát
giúp trẻ cảm nhận được cái đẹp, làm giàu trí tưởng tượng cho trẻ đến khi vào
7
hoạt động tạo hình trẻ sẽ tư duy tưởng tượng, để thể hiện trên chính sản phẩm
của mình được phong phú đa dạng.
Thông qua biện pháp này giúp giàu trí tưởng tượng cho trẻ. Đây cũng là
một trong những biện pháp quan trọng, bởi vì xuất phát từ đặc điểm tâm lý của
trẻ và tư duy trực quan sinh động sẽ thu hút trẻ, thúc đẩy trẻ hoạt động tích cực
hơn.
Biện pháp 3: Sưu tầm nguyên vật liệu phong phú, đa dạng lôi cuốn trẻ
vào hoạt động.
Nguyên vật liệu, đồ dùng, dụng cụ đối với trẻ mầm non được coi là sách
giáo khoa cuả trẻ là thứ không thể thiếu được với họat động tạo hình. Vì vậy khi
có ý tưởng xây dựng hoạt động nào đó tôi phải linh hoạt, sáng tạo lựa chọn đồ
dùng sao cho phù hợp với nội dung đề tài, phù hợp với lứa tuổi, tính năng sử
dụng cao và đảm bảo tính thẩm mĩ, hấp dẫn, an toàn tuyệt đối cho trẻ. Bản thân
tôi cũng phải có khả năng tạo ra những sản phẩm đẹp, hấp dẫn để lôi cuốn trẻ
vào hoạt động.Vì trẻ học đa số dựa trên sự bắt chước là chủ yếu, vì thế đòi hỏi
tôi phải đưa ra những hình ảnh đẹp và mang tính nghệ thuật cao. Trẻ bị thu hút
những hình ảnh ngộ nghĩnh, sinh động, dưới mắt của trẻ cái gì mới lạ cũng gợi
cho trẻ sự tò mò.
Các vật liệu sưu tầm vào hoạt động của trẻ như: vỏ lạc, vỏ ngô, lá chuối
khô, lá ép khô, hoa thông, cành cây khô cắt thành khúc, rễ cây si...
Hình ảnh sưu tầm, tìm kiếm nguyên vật liệu từ thiên nhiên
Ví dụ 1: Chủ đề “Giao thông” với đề tài “xé dán thuyền trên biển”, tôi
chuẩn bị nhiều lá vàng rơi, như lá vú sữa từ những chiếc lá này tôi chia đôi
chiếc lá, một nửa dùng để làm thuyền nửa còn lại làm cánh buồm. Lấy vải vụn
8
xếp chồng lên nhau tạo thành đảo, những sợi len nhỏ cắt ngán tạo thành sóng
biển.
Ví dụ 2: Chủ đề “ Thế giới động vật” tôi có thể dùng những lá cây ép vào
cuốn sổ cho phẳng và để khô rồi cho trẻ làm tranh tạo hình con vật từ lá cây. vỏ
ngô làm những bông hoa, Hạt đậu, hạt lạc, vỏ cây, hoa thông cho trẻ bồi tranh
con vật, đồ vật…, cây, len vụn, vải vụn làm tán cây, lá, hoa cỏ… cánh bèo tây
làm con gà, cái đuôi là lá bèo, chân gà là 2 cái tăm cắm vào hay cái bồng dài làm
con chó. Lá chuối làm con mèo. Lá dừa làm chong chóng, con châu chấu, bẹ bắp
ngô lá chuối khô làm búp bê…
Hình ảnh sản phẩm của trẻ làm các con vật từ nguyên vật liệu thiên nhiên
9
Ví dụ 3: Chủ đề bản thân cho trẻ làm nhà tạo mẫu làm ra các trang phục
ngộ nghĩnh bằng lá cây (chủ yếu là lá vàng và lá khô). Dạy trẻ tự xé hoặc sắp
xếp những chiếc lá thành bộ sưu tập thời trang giành cho trẻ. Chủ đề phương
tiện giao thông: dạy trẻ làm những chiếc tàu, thuyền buồm…
Ví dụ 4: Tôi tận dụng giấy gói quà sinh nhật và những hạt sỏi hoặc cắt xốp
ra cho trẻ gói kẹo (sản phẩm này trẻ vừa làm đồ chơi ở góc bán hàng, vừa làm
đồ dùng học toán: so sánh kẹo to kẹo nhỏ, so sánh số lượng nhiều - ít, phân biệt
kẹo màu xanh - màu đỏ - màu vàng …).
Tận dụng giấy báo cũ, giấy in phô tô…cho trẻ vo giấy, mỗi trẻ một ít xếp
chồng lên nhau có sự giúp đỡ của cô (dùng hồ gắn kết giấy vo lại để tạo thành
hòn non bộ trang trí ở góc tạo hình rất đẹp).
Tận dụng giấy thừa, các tờ lịch cũ cô cùng trẻ đóng thành các quyển sách,
sau đó cho trẻ sưu tầm tranh ảnh cắt hoặc xé dán vào, mỗi trẻ cảm nhận cái đẹp
riêng về quyển sách do mình làm ra.
Hiện nay các vỏ hộp bánh, hộp đựng mỹ phẩm thường có màu sắc rất đẹp
lại cứng nên tôi đã tận dụng bằng cách cắt nan giấy để dạy trẻ tập đan nong mốt,
nong đôi. ở đây thông thường vỏ hộp có 1 mặt màu và 1 mặt trắng vì vậy khi
cho trẻ thực hành tôi hướng dẫn trẻ chú ý 1 nan úp xuống còn 1 nan để mặt trắng
lên. Đây là hoạt động rèn tính kiên trì, tỉ mỉ của trẻ rất tốt. Khi quan sát hoạt
động tôi thấy có trẻ say mê để đan cho được 1 sản phẩm để khoe với cô.
Hay vỏ hạt dưa, giấy màu vụn, vỏ trấu, vỏ lạc, cọng rơm, dây đay, dây cói
cho trẻ cùng cô trang trí các hộp đựng học liệu, hay trang trí khung tranh làm
quà tặng chú bộ đội nhân ngày 22-12, làm tranh ảnh tặng mẹ 8-3, tranh ảnh làm
abum , màu sắc trang trí hình ảnh trang trí để làm giảm màu sắc trang trí lớp.
Quá trình hướng dẫn tôi chú ý hướng dẫn trẻ vào hoạt động có kết quả, thì
mẫu tôi phải làm tranh mẫu, đẹp, rõ ràng dễ hiểu hấp dẫn nhưng cũng vừa sức
với trẻ, để tạo được hứng thú, kích thích sự tò mò của trẻ vào hoạt động đạt kết
quả tốt hơn
Như vậy thông qua biện pháp này giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động
tạo hình thì bản thân tôi phải làm tốt công tác chuẩn bị, chuẩn bị từ tranh ảnh
vật mẫu đến các nguyên vật liệu phù hợp và đủ với số lượng cho tất cả mọi trẻ
đều được tham gia hoạt động. Có như vậy thì giờ hoạt động mới đảm bảo, từ đó
sẽ thu được kết quả cao.
Biện pháp 4: Giáo viên nắm vững phương pháp, rèn kỹ năng tạo hình cho
trẻ.
a/ Giáo viên nắm vững phương pháp tạo hình:
Để giờ hoạt động tạo hình đạt kết quả tốt bản thân tôi phải là người nắm
vững phương pháp hoạt động từng thể loại, từng nội dung và từng hoạt động phù
hợp với khả năng của trẻ trong độ tuổi.
10
Ví dụ 1: Đối với tiết mẫu: Cách hướng dẫn của cô phải chính xác, hình mẫu
phải đảm bảo đủ cho trẻ tìm hiểu và phân tích các đặc điểm cơ bản của hình
mẫu, cô vừa làm vừa giải thích rõ ràng, lời giải thích phải ngắn gọn, dễ hiểu, kết
hợp giữa lời nói và động tác, tránh việc làm mẫu quá lâu sẽ làm mất hứng thú
của trẻ. Yêu cầu đối với tiết tạo hình theo mẫu trẻ chỉ cần tạo ra sản phẩm giống
mẫu của cô là được nhưng tôi vẫn luôn khuyến khích, động viên trẻ sáng tạo
thêm theo ý tưởng của trẻ để bài làm thêm phong phú, sinh động hơn.
Ví dụ 2: Đối với tiết đề tài. Hoạt động này là hình thức tạo hình mang tính
tự do ít phụ thuộc vào mẫu, ở hình thức này tôi trao đổi với trẻ về vật mẫu có nội
dung đề tài đã cho, giúp trẻ phát triển trí nhớ hình tượng. Dạy trẻ biết lựa chọn
đối tượng thể hiện phù hợp với đề tài đã cho, và tạo sản phẩm theo ấn tượng của
trẻ, củng cố những kiến thức và kĩ năng đã học. Dạy trẻ những phương thức tạo
hình riêng biệt để tạo ra một đề tài có kết cấu chặt chẽ mạch lạc.
Với hình thức hoạt động này tôi cần chuẩn bị nhiều mẫu để trẻ có sự hồi
tưởng trong trí nhớ và lựa chọn nội dung phong phú hơn. Tôi có thể vẽ gợi ý
một vài biểu tượng khó hoặc mới, quá trừu tượng, cô có thể làm mẫu nhưng
không cần phân tích kỹ.
Ví dụ 3: Đối với hoạt động theo ý thích. Đối với hoạt động này trẻ được
chủ động tích cực, tự lựa chọn và thể hiện nội dung miêu tả theo một đề tài cụ
thể nào đó mà trẻ thích theo sự định hướng của cô giáo. Vì vậy tôi luôn có
những phương pháp để định hướng các đề tài tự chọn trong phạm vi những kinh
nghiệm, những xúc cảm, tình cảm mà trẻ được trải nghiệm. Để từ đó phát huy
những khả năng, thế mạnh tạo hình ở trẻ một cách có hiệu quả. Quá trình trẻ
thực hiện tôi tôn trọng ý tưởng riêng của trẻ, tránh sự áp đặt rập khuôn, máy móc
khuyến khích trẻ sáng tạo.
b/ Rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ.
Câu tục ngữ “Học đi đôi với hành”, câu nói ấy đúng với mọi thời đại, mọi
lứa tuổi, và phù hợp với trẻ lứa tuổi mầm non, trẻ được trải nghiệm được thực
hành, được tái hiện lại trong hoạt động thường ngày và trong quá trình tổ chức
hoạt động tạo hình cho trẻ tôi nhận thấy nếu chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn thì
trẻ chưa có sản phẩm đạt kết quả cao, trẻ chưa hiểu rõ ràng mà cô phải cho trẻ
được luyện tập nhiều lần cùng với được thực hành thì khi trẻ thực hiện kết quả
đạt mới cao. Vì vậy tôi cố gắng dành nhiều thời gian cho trẻ thực hành nhiều lần
với một bài tập, được thực hành nhiều kỹ năng tạo hình của trẻ được nâng lên rõ
rệt, ban đầu những đường nét trẻ tạo chưa mềm mại, chưa liền mạch để miêu tả
tính trọn vẹn của đối tượng, đôi chỗ còn vụng về càng thực hành nhiều những
đường nét ấy trở nên gọn gàng hơn, nhìn kỹ sảo hơn có thể sử dụng các đường
nét liền mạch và đẹp hơn. Có trẻ còn có sự sáng tạo khác.. Với kỹ năng nặn, xé
dán ban đầu trẻ chưa thể nặn mịn đẹp và xé dán được những sản phẩm đẹp, phải
11
trải qua việc thực hành nhiều lần với nhiều bài tập đa dạng, kỹ năng của trẻ mới
trở nên thành thạo hơn.
Các kĩ năng và thao tác tạo hình hết sức quan trọng, vì vậy để có sản phẩm
tạo hình đẹp cần rèn luyện cho trẻ các kĩ năng cầm bút, tư thế ngồi, vẽ, nặn, xé,
dán, cách phết hồ và trình bày bố cục, phối hợp mắt, tay khéo léo từ đơn giản,
cơ bản đến phức tạp theo mức độ nhận thức, phát triển của trẻ.
Ví dụ1: Với thể loại xé dán thì cô cần dạy trẻ các kĩ năng xé dán cơ bản
như: Cách xé dải dài như thế nào, cách xé đường cong, xé vụn, cách xé hình tròn
ra sao? Để giấy phải cùng chiều, vừa tầm tay vị trí ngồi, cách sắp xếp bố cục,
màu sắc, hình ảnh phù hợp, cách chấm hồ vào mặt trái của hình định dán, với
mảng giấy to thì cần phết hồ, với dải giấy dài thì dùng ngón tay trỏ chấm hồ nhẹ
nhàng xuống giấy nền rồi đặt giải giấy lên chỗ đã phết hồ, rồi lau tay sạch sẽ vào
khăn lau tay, sau khi làm bài thu dọn đồ dùng …
Ví dụ 2: Với thể loại vẽ tô màu, bước đầu tôi hướng dẫn trẻ cầm bút vẽ, di
màu, vẽ tranh các hình cơ bản của tranh, sau đó tô màu bức tranh, lựa chọn các
màu để tô cho phú hợp, khi trẻ có kỹ năng vẽ, tô màu tôi khuyến khích hướng
dẫn trẻ sáng tạo các chi tiết làm cho bức ttranh đẹp và hấp dẫn hơn .
Ví dụ 3: Với thể loại nặn, trước tiên tôi hướng dẫn trẻ cách làm mềm đất,
sau đó xoay tròn, ấn bẹt để làm mềm đất sau đó tùy theo yêu cầu đề tài để tôi
hướng dẫn trẻ chia phần đất để nặn và tôi không quên hướng dẫn trẻ khi nặn cần
lựa chọn dất màu để nặn sản phẩm đẹp và phù hợp, hướng dẫn trẻ cách miết đất
cho sản phẩn mịn đẹp...
Kỹ năng tạo hình trẻ được thực hiện nhiều lần và thường xuyên được rèn
luyện thì các kỹ năng trở thành kỹ xảo trẻ thực hiện thành thạo và sản phẩm của
trẻ tạo đẹp hơn, màu sắc hài hòa hấp dẫn hơn, kết quả hoạt động tạo hình đạt
kết quả cao hơn.
Biện pháp 5. Tổ chức hoạt động tạo hình trên tiết học.
Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động phát triển khả năng thẩm
mỹ của trẻ ở trường mầm non. Vì vậy nếu giáo viên biết cách tổ chức một cách
khoa học và sử dụng các biện pháp hợp lý sử dụng sáng tạo phong phú các hình
thức tổ chức thì hiệu quả sẽ được nâng lên. Ngay từ khi còn rất nhỏ trẻ đã có
những phản ứng với cái đẹp như khi nhìn thấy một vật với màu sắc sặc sỡ thì
chắc chắn trẻ sẽ chú ý ngay vào đó, trẻ luôn hứng thú với cái đẹp, cái mới lạ,
luôn muốn tìm hiểu, khám phá vào những vật mới lạ. “Cùng với sụ tăng lên của
các kinh nghiệm nhận thức, năng lực thẩm mỹ, các ấn tượng cảm xúc, xúc cảm
tình cảm và phát triển kỹ năng vận động tinh khéo, trẻ 5-6 tuổi có thể sử dụng
các đường nét liền mạch, uyển chuyển, mềm mại để miêu tả tính trọn vẹn của
đối tượng có chiều sâu với nhiều tầng cảnh đã khiến tranh vẽ thể hiện được mối
liên hệ chặt chẽ giữa nội dung và hình thức,tạo được sự sinh động,đáng yêu
12
trong cách thể hiện đối tượng thẩm mĩ.[7] Trong cấu trúc và bố cục hợp lý. đồng
thời trẻ linh hoạt trong việc tạo ra các bước chuyển màu (ví dụ: màu xanh non
của lá mạ,màu xanh đậm của bụi cây) Tuy nhiên đối với trẻ nhỏ, sự kiên trì và
khả năng chú ý của trẻ chưa cao nên cũng dễ dẫn đến sự nhàm chán và không
hào hứng với công việc được giao trong một thời gian dài, và chính ngưới lớn
chúng ta cũng không thể ép buộc trẻ hoàn thành nhiệm vụ được.
Nắm được đặc điểm tâm lý đó để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa
chọn đa dạng các hình thức tổ chức phù hợp, dùng những lời nói nhẹ nhàng, nét
mặt vui tươi, tạo sự thích thú, hào hứng để trẻ hoà nhập vào tiết học một cách dễ
dàng hấp dẫn
Ví dụ 1: Chủ đề “Nước và hiện tượng tự nhiên” đề tài “Vẽ mưa”
Tôi cho trẻ xem một đoạn clip trời mưa, hình ảnh những hạt mưa rơi, cây
cối nghiêng ngả, những âm thanh của hạt mưa rơi, tiếng gió thổi những chiếc lá
vàng rơi…
- Sau đó tôi đàm thoại cùng trẻ về đoạn clip trẻ vừa xem song.
- Giáo dục trẻ biết tiết kiệm nước, biết phòng tránh thiên tai khi trời mưa
bão, sấm sét.
- Quan sát, đàm thoại tranh mẫu. Bằng ngôn ngữ miêu tả tôi hướng trẻ nhận
xét vẻ đẹp của các bức tranh, cách vẽ, cách tô màu và cách sắp xếp bố cục tranh
mẫu của cô.
- khi Trẻ thực hành vẽ mưa trẻ đã được trải nghiệm qua vi deo trẻ sẽ hứng
thú và có sự sáng tạo. Tôi nhắc trẻ cách ngồi, cách cầm bút, giữ vở đúng tư thế.
hỏi ý định của trẻ, động viên giúp đỡ những trẻ yếu, và. Để tạo không khí thoải
mái tôi mở cho trẻ nghe những bài nhạc nhẹ về các loài hoa để kích thích sự
sáng tạo của trẻ.
- Khi trẻ vẽ xong cô cho trẻ nhận xét bài của mình bài của bạn sau đó cho
trẻ treo tranh lên giá, cho trẻ nhận xét bài của mình, bài của bạn.
Cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin cũng là một biện pháp hữu hiệu lôi
cuốn sự chú ý của trẻ gây được sự hứng thú. Tôi thường cho trẻ xem các hình
ảnh nghệ thuật phù hợp với lứa tuổi. Các tác phẩm thực hiện các thao tác, cách
làm các chi tiết tạo ra sản phẩm thật gần gũi với trẻ.
Ví dụ 2: Dạy trẻ vẽ chân dung cô giáo: Tôi cho trẻ xem video trên máy tính
về công việc một số ngành nghề trong xã hội, trong đó có hình ảnh về cô giáo,
công việc của cô giáo làm hàng ngày.Trò chuyện cùng trẻ về các nghề, về công
việc của cô giáo, từ đó giáo dục trẻ biết yêu quí kính trọng các nghề trong xã hội
và yêu quí sản phẩm lao động do các nghề làm ra. Sau đó cho trẻ về quan sát
tranh mẫu của cô
Hay cho trẻ xem chương trình “Thi tài cùng hoạ sỹ đốm”, “cây bút thông
minh”.[5]
13
Việc nhận xét sản phẩm của trẻ tôi cũng thật khéo léo bằng những ngôn ngữ
biểu cảm để nhận xét sản phẩm của trẻ, đối với trẻ có sản phẩm đẹp thì kích
thích trẻ làm đẹp hơn còn đối với trẻ có sản phẩm chưa đẹp thì trẻ thấy được bài
của mình làm chưa đẹp bằng bài của mình mà lần sau cố gắng hơn hoặc hoàn
thành nhiệm vụ của mình. Lời nhận xét của cô cũng giúp trẻ rút được những
kinh nghiệm để làm tốt hơn vào lần sau.
Ví dụ 3: Chủ đề “Thế giới thực vật” khi dạy trẻ vẽ cây xanh: Các bạn trong
lớp vẽ thân cây, cành và lá cây còn cháu yến nhi chỉ vẽ thân cây và cành cây
không có lá cây, các bạn cười bài vẽ của Nhật Minh chưa đẹp tôi nhẹ nhàng hỏi:
“ yến nhi con vẽ gì đấy? sao cây con chỉ vẽ thân cây và cành cây. Khi trẻ ngập
ngừng trả lời. Tôi nhắc nhở trẻ bằng ngôn ngữ biểu cảm. Có phải con vẽ cây
mùa đông nên đã rụng hết lá rồi phải không? Và tôi với với trẻ trong lớp là bạn
yến nhi vẽ cây mùa đông dã rụng hết lá rồi đấy! Khi mùa xuân đến cây lại đâm
chồi nảy lộc và ra hoa kết quả đấy các con ạ. Nhưng yến nhi ơi cô thích con vẽ
cây mùa xuân có nhiều lá, ngày mai con hãy vẽ tiếp cho cây có nhiều lá đẹp nhé.
Với cách nhận xét như vậy tôi thấy trẻ thoải mái hơn và cố gắng hơn.
Khi dạy trẻ nhận xét tranh của bạn hay giới thiệu tranh của mình tôi đã gợi
mở hướng dẫn trẻ cách nhận xét về nôi dung, màu sắc, bố cục bức tranh, đường
nét, hình dáng… Nếu chưa hoàn thiện gợi ý lần sau để bạn vẽ tốt hơn.
Ví dụ 4: Trong khi nhận xét sản phẩm của trẻ tôi luôn đặt ra câu hỏi: “Con
thích bài nào nào nhất? Vì sao con thích bài đó nhất?”. Khi nhận xét tôi tránh
nói con thích bài bạn nào nhất? Vì trẻ mầm non thường là thích bạn chơi sẽ nói
thích bài bạn đó. Hoặc nếu có trẻ có bài đẹp mà chưa có trẻ nào nhận xét bài
của bạn thì tôi cho chính trẻ đó đứng lên giới thiệu bài của mình.
Như vậy thông qua hoạt động tạo tạo hình tạo cho trẻ được thực hiện sản
phẩm tạo hình một cách đầy đủ nhất, tự trẻ hoàn thiện sản phẩm tạo hình cô yêu
cầu như vậy không những nâng cao được kiến thức, kỹ năng tạo hình mà còn tạo
cho trẻ ý thức hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Biện pháp 6: Lồng ghép hoạt động tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi.
Việc tích lũy các biểu tượng tạo hình cần phải thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi
và thông qua các hoạt động như: hoạt động ngoài trời, hoạt động vui chơi, hoạt
động dạo chơi tham quan. Giáo viên nên tạo điều kiện để trẻ tiếp xúc với đối
tượng ở bất kỳ thời điểm nào để giúp trẻ khắc sâu và nhớ lâu kiến thức.
Ví dụ 1: Khi cho trẻ dạo chơi ngoài trời tôi cho trẻ quan sát bông hoa đang
nở, những chồi non xanh mơn mởn, những giọt sương long lanh đọng trên lá.
Tôi có thể gọi hỏi trẻ nêu đặc điểm, cấu tạo và cho trẻ sờ cánh hoa ngửi hoa và
hỏi trẻ cảm nhận của mình về vẻ đẹp của hoa và muôn màu của thế giới xung
quanh.
Ví dụ 2: Ở chủ đề “thế giới thực vật” với đề tài “Vẽ vườn cây ăn quả”. Đây
là loại thực vật thuộc thể loại đề tài, trẻ chủ động sáng tạo ra được bức tranh về
“vẽ vườn cây ăn quả” theo trí tưởng tượng và tư duy của trẻ. Nên tôi có thể cho
14
trẻ đi tham quan vườn cây ăn quả. Khi cho trẻ quan sát, tôi đưa hệ thống câu hỏi
về vườn cây ăn quả nhằm giúp trẻ có biểu tượng về vườn cây đó như: về hàng
cây, loài cây, đặc điểm của cây v.v...
Ví dụ 3: Trong giờ hoạt động ngoài trời tôi cho nhặt lá rụng cháu đang nhặt
lá bỗng có mộ cơn gió thổi làm lá vàng rơi tôi cho trẻ đứng lên quan sát trò
chuyện cho trẻ tiếp tục nhặt lá để tạo nên những con vật mà trẻ thích như con
trâu, con thỏ, bằng lá đa, lá bàng con thỏ, con sâu bằng lá chuối, cho trẻ xếp con
vật bằng hột hạt, làm con vật, vịt, con cá bằng lá cây rụng…qua đó giáo dục trẻ
giữ gìn sản phẩm mình làm ra và biết bảo vệ môi trường.
Những sản phẩm trẻ làm tôi cho trẻ giữ lại để từ đó trẻ hiểu được từ những
lá cây rụng ngoài thiên nhiên cũng có thể tạo nên những con vật ngộ nghĩnh
dáng yêu, các tác phẩm trẻ tạo ra cô cho mang về nhà. Từ đó phụ huynh biết
được khả năng của trẻ để có biện pháp phối hợp với giáo viên bồi dưỡng những
trẻ có năng khiếu về tạo hình.
Ví dụ 4: Giờ hoạt động góc tôi cho trẻ vẽ tô màu, nặn, xé dán, làm sách
tranh về nội dung chủ đề,…Tổ chức cho trẻ đồ chơi bằng vải vụn, hột hạt, lõi
ngô, hoa thông, xếp hột hạt , bồi tranh…
Trong những buổi sinh hoạt chiều tôi đã cho trẻ cùng quan sát những bức
tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp và những bức tranh đẹp trên máy tính
hay ở những tập san. Thông qua đó tôi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ,
phát triển khả năng cảm thụ cái đẹp gần gũi xung quanh trẻ phát triển khả năng
thẩm mĩ đối với hoạt động tạo hình.
Biện pháp 7: Công tác phối kết hợp và tuyên truyền với các bậc phụ huynh.
Bên cạnh sự tác động hỗ trợ của nhà trường, cô giáo, một phần không thể
thiếu đó là các bậc phụ huynh. Muốn cho con em phát triển một cách cân đối hài
hòa toàn diện thì sự phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình rất quan trọng.
Vậy làm thế nào để tuyên truyền với phụ huynh học sinh một cách thuyết phục,
một cách đạt hiệu quả đó là một công việc không đơn giản. trong công tác phối
hợp với phụ huynh học sinh tôi đã thực hiện các bước sau:
Ví dụ 1: Tôi thường xuyên đưa những sản phẩm của trẻ lên góc tuyên
truyền việc trưng bày sản phẩm của trẻ để trao đổi phụ huynh họ thấy được khả
năng của con mình, đồng thời khi trẻ tự tay làm ra những sản phẩm đẹp tôi cũng
cho trẻ đem về khoe với phụ huynh, bằng cách này phụ huynh thật sự tin tưởng
vào môi trường hoạt động ở trường mình.
Ví dụ 2: Trao đổi thông qua giờ đón trả trẻ, cuộc họp phụ huynh trao đổi về
tầm quan trọng của hoạt động tạo hình, hướng dẫn các bậc phụ huynh mua đồ
dùng cho trẻ tập tạo hình như: bút màu, giấy màu, hồ dán, đất nặn.. để trẻ thực
hiện ở nhà, tạo điều kiện hướng dẫn phối hợp với họ để khuyến khích trẻ được
sử dụng máy vi tính ở nhà để trẻ tập tô màu ở các phần mềm như: Bút chì thông
minh, phát triển tư duy cho trẻ ...
15
Tuyên truyền huy động bậc phụ huynh giúp đỡ, hỗ trợ, kinh phí cũng như đồ
dùng, đồ chơi, quyên góp những nguyên vật liệu phế thải như: len vụn, vải vụn,
các vỏ hộp sữa, chai nhựa bẹ ngô, lõi… để làm đồ dùng, đồ chơi hoặc khi hoạt
động tạo hình.
Hoạt động tạo hình không chỉ giúp trẻ khả năng thẩm mỹ biết nhìn nhận cái
đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp trẻ rèn luyện đôi tay khéo léo, vững chắc
linh hoạt hơn. Vì vậy tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh nội dung kế
hoạch đề tài chuẩn bị học để phụ huynh cung cấp thêm ở nhà;
Ví dụ 3: Chuẩn bị dạy trẻ đề tài “vẽ ngôi nhà của bé” tôi trò chuyện với
phụ huynh ở nhà giới thiệu cho trẻ về ngôi nhà mình đang ở là nhà gì? Nhà tầng,
nhà bằng, nhà ngói quang cảnh xung quanh nhà mình có những gì (cây cối, con
vật). Đồng thời cũng cung cấp cho trẻ biết một số ngôi nhà xung quanh trẻ.
Hay với đề tài: “Vẽ hoa mùa xuân” chủ đề “Thế giới thực vật” tôi hướng
dẫn phụ huynh về nhà cho trẻ quan sát hoa và trò chuyện bằng các câu hỏi: Tên
hoa gì? Màu sắc? Thân cành, Cánh hoa như thế nào? Hoa dùng để làm
gì ?....Qua đó giúp trẻ hiểu trước hiểu sâu hơn, có cảm xúc khi đến lớp về đề tài
tài này trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cô đưa ra đề tài đó.
Với biện pháp này đã giúp phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng
của hoạt động tạo hình, từ đó tôi động viên khuyến khích phụ huynhmua thêm đồ
dùng, giấy bút, vở tập tô, tập vẽ, tìm các hình ảnh sinh động trong sách báo, tạp
chí để phụ huynh có thể dạy trẻ. Nặn, tô màu, xé dán, chấm màu trang trí trên các
tranh ảnh tạo cho trẻ có kỹ năng tạo hình tốt h hơn. Nhắc nhở phụ huynh trẻ nên
động viên khuyến khích trẻ kịp thời khi trẻ có sự cố gắng. Từ đó phụ huynh luôn
quan tâm đến trẻ, kết hợp chặt chẽ với giáo viên để dạy trẻ tốt hơn.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế của lớp
tôi phụ trách và đã thu được kết quả như sau:
+ Đối với nhà trường: Kết quả chăm sóc giáo dục trẻ được nâng cao, đặc
biệt hoạt động tạo hình được nâng lên rõ rệt, tạo được uy tín với phụ huynh và
nhân dân địa phương.
+ Đối với giáo viên: Bản thân nắm vững kiến thức, nội dung, phương pháp
cơ bản hoạt động tạo hình.
Giáo viên biết xây dựng, thiết kế hoạt động tạo hình theo hướng mở linh
hoạt một cách sáng tạo và hiệu quả cao.
Giáo viên luôn có ý thức tìm tòi, sưu tầm những vật liệu thiên nhiên, vật
liệu phế thải cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình một cách hiệu quả.
+ Đối với trẻ:
100% trẻ trong lớp đều hoàn thành sản phẩm của mình, có một số trẻ có sự
sáng tạo khác và trong năm học lựa chọn ra những trẻ có năng khiếu để kết hợp
với phụ huynh bồi dưỡng năng khiếu cho trẻ.
16
Tạo được hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình một cách phù hợp
và đạt kết quả cao. Trẻ hứng thú tham gia hoạt động đạt 96.4%, trẻ biết tạo ra
được sản phẩm và đặt tên cho sản phẩm đạt 100%, đặc biệt trẻ có kỹ năng tạo
hình đạt 96.4%.
Bảng khảo sát kết quả cuối năm học
TT
1
2
3
Tổng
số trẻ Số trẻ
Nội dung
Trẻ hứng thú tham gia
hoạt động
Trẻ có kĩ năng tạo hình
Trẻ biết tạo ra được sản
phẩm, trẻ sáng tạo và đặt
tên cho sản phẩm tạo
hình.
Đạt
Tỷ lệ %
Chưa đạt
Tỷ lệ
Số trẻ
%
1
3.6
28
27
96.4
28
27
96.4
1
3.6
28
28
100
0
0
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Trong quá trình vận dụng các biện pháp trên tôi thu được một số bài học
kinh nghiệm như sau:
Trước hết cô giáo mầm non phải có trình độ chuyên môn, kiến thức tạo
hình, có lòng nhiệt tình yêu nghề mến trẻ để chăm sóc giáo dục trẻ.
Giáo viên không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng nâng cao kỹ năng tạo hình
đổi mới, hình thức, có khả năng tìm tòi, sáng tạo ra những cái mới để tạo ra
những sản phẩm đẹp mang tính thẩm mĩ cao và phù hợp với nhận thức của trẻ,
qua đó thu hút sự chú ý của trẻ và tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo
Tạo môi trường nghệ thuật phong phú, hấp dẫn để thu hút sự chú ý của trẻ
và giàu biểu tượng nghệ thuật cho trẻ.
Giáo viên biết xây dựng và duy trì nề nếp học tập của trẻ trong lớp cho phù
hợp với hoạt động, tạo môi trường nghệ thuật phong phú.
Huy động sự tham gia phụ huynh đóng góp tích cực các hoạt động của
trường, của lớp, quyên góp ủng hộ đồ dùng, đồ chơi các nguyên vật liệu thiên
nhiên, vật liệu phế thải giúp cho hoạt động tạo hình tốt hơn
Biết tích hợp lồng ghép hoạt động tạo hình vào các hoạt động khác và mọi
lúc mọi nơi.
Thường xuyên tổ chức cho trẻ thăm quan, dạo chơi trong thiên nhiên, tạo
điều kiện phát triển ở trẻ óc thẩm mỹ, sáng tạo
3.2. Kiến nghị:
*Đối với phòng giáo dục:
Hàng năm tổ chức hội thảo chuyện môn, tổ chức giờ mẫu về hoạt động tạo
hình để giáo viên các trường mầm non trên địa bàn huyện được học hỏi những
kinh nghiệm của nhau, giúp cho giáo viên có những biện pháp sáng tạo, linh
hoạt trong các giờ hoạt động tạo hình.
17
* Với nhà trường:
Đề nghị nhà trường tham mưu với các cấp lãnh đạo, đầu tư cơ sở vật chất,
sữa chữa chống xuống cấp hàng năm, mua sắm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi,
để phục vụ cho các hoạt động học và chơi đầy đủ.
Trên đây là những kinh nghiệm được tích lũy từ bản thân tôi. Trong quá
trình nghiên cứu thực hiện tôi không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận
được sự đóng góp bổ sung của Hội đồng khoa học các cấp, bạn đồng nghiệp để
sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn góp phần mang lại hiệu quả giáo dục trẻ.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
Nga Mỹ, ngày 10 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan SKKN này là do tôi
nghiên cứu tìm tòi, không sao chép của
người khác
Người viết sáng kiến
Nguyễn Thị Loan
Phạm Thị Nguyệt
TÀI LIỆU THAM KHẢO
18
1. Tài liệu tham khảo hướng dẫn tổ chức thực hiện giáo dục Mầm non “Mẫu
giáo 5-6 tuổi”.
2. Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp.
3. Chương trình giáo dục Mầm non theo thông tư 28.
4. Tài liệu bồi dưỡng chuyên đề hè năm học 2012-2013.
5. Tạp trí giáo dục Mầm non các năm.
6. Mạng internet
Tuyển tập ca dao tục ngữ việt nam NXB văn hóa thông tin 2006
Tài liệu BDTX cán bộ quản lý và giáo viên mầm non năm học 2017-2018
DANH MỤC
19
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Loan
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non Nga Mỹ - Nga Sơn
TT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7
Tên đề tài SKKN
Một số biện pháp nhằm
nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 4 – 5 tuổi
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng cho trẻ 4 – 5 tuổi
trong giờ học vẽ
Một số biện pháp rèn nề nếp
thói quen ban đầu cho trẻ 18
- 24 tháng tuổi
Biện pháp tổ chức hoạt
động góc cho trẻ mẫu giáo
bé 3 - 4 tuổi tại trường Mầm
non Nga Mỹ
Biện pháp nâng cao chất
lượng cho trẻ 3 - 4 tuổi cảm
thụ tốt các tác phẩm văn
học tại trường Mầm non
Nga Mỹ
Một số biện pháp tổ chức
trò chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi tại
trường Mầm non Nga Mỹ
Một số biện pháp tổ chức
trò chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi tại
trường Mầm non Nga Mỹ
Cấp đánh giá
xếp loại
(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)
Cấp Huyện
Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B, hoặc C)
C
Năm học
đánh giá
xếp loại
2008 - 2009
Cấp Huyện
B
2009 - 2010
Cấp Huyện
C
2010 - 2011
Cấp Huyện
B
2013 - 2014
Cấp Huyện
B
2014 - 2015
Cấp Huyện
A
2015 - 2016
Cấp Tỉnh
C
2015 - 2016
TÀI LIỆU THAM KHẢO
20
STT
[1]
[2]
[3].
Tên tài liệu, tác giả tham khảo
Hồ Chí Minh toàn tập, sđd, t.3, 2002, tr.203)
Sách phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non do tác giả
Lê Thanh Thủy biên soạn – NXB Đại học sư phạm Hà Nội
Tài liệu giáo trình tạo hình và phương pháp hướng dẫn trẻ mầm non
hoạt động tạo hình của tác giả Lê Đức Hiển biên soạn – Nhà xuất bản
Hà Nội 2005
[4]
Giáo trình phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non
[5]
Chương trình góc trẻ thơ
[6]
Tuyển tập ca dao Tục ngữ việt Nam.
[7]
BDTX MODULEMN 5 : Đặc điểm phát triển thẩm mỹ, những mục
tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mầm non về thẩm mỹ.
21
22