Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 3 4 tuổi thông qua thể loại vẽ ở trường mầm non văn lộc

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HẬU LỘC
TRƯỜNG MẦM NON VĂN LỘC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TẠO
HÌNH CHO TRẺ 3- 4 TUỔI THÔNG QUA THỂ LOẠI VẼ Ở
TRƯỜNG MẦM NON VĂN LỘC

Người thực hiện: Lê Thị Hường
Chức vụ:
Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm Non Văn Lộc
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Chuyên môn

1


HẬU LỘC, NĂM 2016

MỤC LỤC
Trang
1. MỞ ĐẦU…………………………………………………………….
1.1. Lý do chọn đề tài …………………………………………………...
1.2. Mục đích đề tài……………………………………………………..
1.3. Đối tượng nghiên cứu ………………………………………………
1.4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………
2. NỘI DUNG…………………………………………………………...
2.1. Cơ sở lý luận ………………………………………………………..
2.2. Thực trạng vấn đề. ………………………………………………….
2.2.1 Thuận lợi …………………………………………………………..
2.2.2. Khó khăn …………………………………………………………

2.3. Các giải pháp và biện pháp thực hiện ………………………………
2.3.1. Các giải pháp …………………………………………………
2.3.1. Các biện pháp thực hiện …………………………………………
2.4. Hiệu quả kiểm nghiệm …………………………………………….
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ………………………………………
3.1. Kết luận: ……………………………………………………………
3.2. Kiến Nghị…………………………………………………………..

1
1
2
2
2
2
2
3
3
4
6
6
6
17
18
18
19

2


1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài.
“Trẻ em như búp trẻ cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan’’
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc. Việc
bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm của mỗi gia đình, của toàn xã
hội. Giáo dục mầm non là một bộ phận cấu thành của hệ thống giáo dục quốc
dân, nó có vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp phát triển nguồn nhân lực của
đất nước. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ vào lớp một. Giáo dục mầm non giúp hình thành và phát triển ở trẻ
những chức năng tâm sinh lí, những kĩ năng sống phù hợp với lứa tuổi, đặt nền
tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo. Giáo dục mầm non là giai đoạn khởi
đầu đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách trẻ em. Sự phát
triển của trẻ em trong thời kì này rất đăc biệt, chúng hồn nhiên non nớt, buồn
vui, khóc cười theo ý thích. Những gì trẻ được học, được trang bị ở trường mầm
non có thể sẽ là những dấu ấn theo trẻ suốt cuộc đời. Vì vậy chúng ta cần phải
giáo dục trẻ em ngay từ lứa tuổi mầm non.
Ở trường mầm non có rất nhiều các hoạt động, nhiều môn học gi úp phát
triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo, đây là cơ sở ban đầu của nhân cách con người
mới. Để trẻ biết sáng tạo, lao động trong tương lai thì hoạt động tạo hình trong
trường mầm non nói riêng có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với trẻ. Nó giúp
trẻ có nhận thức tinh tế về cái đẹp, khơi gợi trí tưởng tượng phong phú vốn có
của trẻ, để trẻ thêm yêu cuộc sống và quan tâm đến cuộc sống xung quanh, dần
dần hình thành ở trẻ tình yêu cái đẹp và cảm thụ cái đẹp. Thông qua hoạt động
tạo hình giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách con người, hoạt động này
mang tính sáng tạo, trẻ mong muốn được tái hiện lại hiện thực khách quan theo
cách nghĩ, cách nhìn, theo khả năng của mình. Hoạt động tạo hình là phương
tiện để phát triển tư duy, trí nhớ, tưởng tượng...điều đó giúp tăng thêm trí nhớ
cho trẻ. Nó là một hoạt động nghệ thuật của trẻ thơ, tạo điều kiện để trẻ phát
triển khả năng tri giác về hình dạng, cấu trúc, mầu sắc của đồ vật bằng mắt một

cách có mục đích. Khi tham gia các hình thức hoạt động tạo hình trẻ tái tạo lại
bằng hình tượng các đồ vật, hiện tượng mà trước đó chúng đã tri giác được.
Góp phần phát huy tính tích cực tư duy trực quan hình tượng, so sánh, tổng hợp,
khái quát hóa. Thông qua đó ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển, hoàn thiện
dần cảm xúc thẩm mỹ. Giúp trẻ hình thành tính kiên trì, sự tập trung chú ý, bền
bỉ, dẻo dai, khéo léo của đôi bàn tay, hoạt bát, tính sáng tạo, biết tạo ra cái đẹp
có tính thẩm mỹ, từ đó trẻ luôn yêu quý cái đẹp, biết tôn trọng và yêu quý người
lao động, hình thành thị hiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ.
Mặt khác, hoạt động tạo hình trong trường mầm non có vai trò hết sức
quan trọng nó truyền đạt, biểu lộ nhận thức về thế giới xung quanh trẻ, là món
3


ăn tinh thần của họa sỹ tý hon, qua đó giúp trẻ phát triển nhân cách trẻ toàn diện
về mọi mặt.
Dựa theo đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 3-4 tuổi đây là giai đoạn đầu của
tuổi mẫu giáo, vận động của trẻ còn ở mức độ thấp ( kĩ năng cầm bút, thao tác
cắt, xé, dán còn vụng về). Một mặt do trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô, với
bạn, lúc này môi trường sống, sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng
xung quanh trẻ còn rất mới lạ, trẻ chưa có khái niệm cụ thể về cái gì. Bên cạnh
đó vốn ngôn ngữ của trẻ còn quá ít. Trẻ chưa thể diễn đạt nguyện vọng của
mình bằng ngôn ngữ mạch lạc. Vì vậy hoạt động tạo hình chính là thứ ngôn ngữ
riêng để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh.
Xuất phát từ lý luận trên, tôi đã nhận thấy được tầm quan trọng của hoạt
động tạo hình. Là một giáo viên mầm non, đứng lớp 3-4 tuổi nhiều năm, tôi đã
trải qua một quá tính tìm tòi nghiên cứu, tích cực học hỏi và vận dụng những
biện pháp, phương pháp tốt nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực trong lĩnh vực
này. Do đó tôi đã chọn đề tài :
“Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 3-4
tuổi thông qua thể loại vẽ ở trường mầm non Văn Lộc.”

1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 3-4 tuổi thông qua thể
loại vẽ ở trường mầm non Văn Lộc.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
23 cháu lớp 3-4 tuổi A, trường Mầm non Văn Lộc, năm học 2015-2016.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Từ những kinh nghiệm đã được tích lũy kết hợp với việc nghiên cứu tài
liệu giáo dục Mầm non, qua đài-báo, tivi và qua thực tế chất lượng giảng dạy
của hoạt động tạo hình tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
+ Phương pháp nghiên cứu lý luận: Thu thập, đọc, phân tích tài liệu nắm chắc
nội dung, phương pháp giảng dạy của hoạt động tạo hình để xây dựng cơ sở
định hướng cho đề tài.
+ Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động tạo hình của trẻ từ đó nhận xét,
phân tích thực trạng của lớp, nghiên cứu, thực hiện.
+ Phương pháp đàm thoại: Căn cứ vào nội dung bài học, khéo léo đặt ra câu
hỏi.
+ Phương pháp phân tích tổng hợp: Mổ xẻ từng vấn đề để làm sáng tỏ vấn đề
sau đó tổng hợp lại cái điển hình và chung nhất.
+ Phương pháp điều tra: Điều tra, khảo sát thực trạng, kết quả hoạt động tạo
hình của trẻ 3 – 4 tuổi ở lớp.
+ Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học: Thống kê số liệu và tính
%, sử dụng số liệu thu được vào phân tích kết quả nghiên cứu.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận.
Hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chương trình
học tập của trẻ cũng như các hoạt động khác. Chính vì thế là một giáo viên mầm
4


non tôi muốn được nâng cao nhận thức của bản thân, đồng thời góp một phần

nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mầm non một cách
toàn diện.
Với mục đích chung của giáo dục mầm non thì môn hoạt động tạo hình là
một bộ phận của văn hóa tinh thần, nó gắn liền với những kiến thức, kỹ năng,
kỹ xảo và thể hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ
những ấn tượng về cái đẹp, những cảm xúc chân thật và những phẩm chất tốt
đẹp của nhân cách con người. Cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình nhằm
giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy
năng khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Khi tạo ra sản phẩm
tạo hình trẻ tham gia một cách tích cực kết hợp giữa tính tích cực của trí tuệ và
thể lực. Đó là sự vận dụng kỹ năng, kỹ xảo, sử dụng dụng cụ và các phương tiện
tạo hình, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo thông qua các hoạt động đó phát triển
các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng về đến linh hoạt. Thông qua hoạt động
tạo hình giúp trẻ phát triển trí tuệ nhận thức được thực hiện thật khách quan
bằng hình tượng nghệ thuật, phát triển khả năng tri giác về hình dạng, cấu trúc,
kích thước, màu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có mục đích rõ ràng. Khi
tham gia các hoạt động tạo hình trẻ đã tái tạo được hình tượng nghệ thuật của
đồ vật mà chúng tri giác được. Đó chính là những biểu tượng được hình thành
trong quá trình trực tiếp đồ vật hiện tượng trong khi dạo chơi, tham quan và vui
chơi các đồ chơi trẻ em. Khi quan sát trẻ so sánh hình dáng, kích thước, màu
sắc, không gian của đồ vật. Như vậy, hoạt động tạo hình đã góp phần tích cực
trong việc hình thành ở trẻ những thao tác tư duy như “Phân tích, so sánh, tổng
hợp, khái quát, phát triển tư duy trực quan hình tượng và phát triển trí nhớ, trí
tưởng tượng sáng tạo” đồng thời trong quá trình hoạt động tạo hình ngôn ngữ
của trẻ cũng được phát triển theo, thông qua hoạt động hoạt động tạo hình giáo
dục đạo đức cho trẻ biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, phận biệt được cái thiện cái ác.
Trong quá trình tạo sản phẩm trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ làm việc có
mục đích được hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết tương trợ
giúp đỡ nhau, cởi mở thân ái với bạn bè. Hoạt động tạo hình còn góp phần giáo
dục thẩm mĩ cho trẻ mầm non. Thông qua hoạt động tạo hình để phát triển ở trẻ

khả năng cảm thụ thẩm mĩ và bồi dưỡng xúc cảm thẩm mĩ những vẻ đẹp đa
dạng của hình dáng sự phong phú của màu sắc đồ vật thiên nhiên và sự lặp đi
lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự cân đối đa dạng về cấu trúc, hình dáng về
tính truyền cảm của đường nét. Hoạt động tạo hình đã thu hút những hứng thú
và gây cho trẻ những cảm xúc tình cảm thẩm mĩ được nảy sinh và trở nên sâu
sắc.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
Ở năm học 2015-2016 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu
giáo bé ( 3-4 tuổi) tổng số cháu là 23 cháu. Về việc thực hiện chương trình giáo
dục nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng tôi đã gặp một số thuận lợi và
khó khăn sau:
2.2.1. Thuận lợi:
5


Trường mầm non Văn Lộc nằm ngay ở trung tâm của xã thuận lợi cho
việc đưa đón, trả trẻ của phụ huynh. Mặt khác, được sự quan tâm của phòng
giáo dục, của địa phương đặc biệt là sự tham mưu chỉ đạo của ban giám hiệu
nhà trường nên việc xây dựng cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng được
nâng lên. Trường học được xây dựng khang trang, có sân chơi với đồ chơi ngoài
trời. Phòng học rộng rãi, thoáng mát. Có đầy đủ các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ
hoạt động như: bàn ghế đúng quy cách, bút màu, vở vẽ, bảng, đất nặn, hồ, keo
dán, giấy màu, giấy A4...
- Khuôn viên trường rộng, có nhiều cây xanh, tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với
thiên nhiên, là môi trường tốt cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình.
- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập và vui chơi của trẻ ngày càng được
nâng cao hơn.
- 100% giáo viên đạt trình độ chuẩn, có tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến
trẻ, có phẩm chất nghề nghiệp.
- Hầu hết đội ngũ giáo viên là người địa phương nên có nhiều thuận lợi trong

công tác.
Đa số các bậc phụ huynh có hiểu biết về tầm quan trọng của việc chăm
sóc-giáo dục trẻ nên đã đưa trẻ đến trường và nhiệt tình ủng hộ, phối hợp với tôi
trong việc dạy dỗ các cháu ở gia đình.
Trẻ 3-4 tuổi ham hiểu biết, ham tìm tòi, thích được thể hiện cảm xúc về cái
đẹp thông qua hoạt động tạo hình trong trường mầm non. Trong lớp không có
trẻ khuyết tật nên việc tiếp thu và lĩnh hội kiến thức không gặp khó khăn.
Về bản thân tôi luôn yêu nghề mến trẻ, đối xử công bằng với trẻ, coi việc
chăm sóc giáo dục trẻ là việc quan trọng hàng đầu. Được sự tín nhiệm và tin
cậy của phụ huynh. Ngay từ đầu năm học tôi thường xuyên được ban giám hiệu
dự giờ, góp ý để nâng cao chất lượng giờ dạy, được dự nhiều tiết dạy chuyên đề,
tiết dạy mẫu và điều quan trọng đó là bản thân tôi luôn học hỏi trau dồi kiến
thức và rất thích hoạt động tạo hình, các cháu lớp tôi cũng thích hoạt động tạo
hình.
2.2.2. Khó khăn.
Bên cạnh những thuận lợi trên, trong quá trình dạy trẻ hoạt động tạo hình
tôi gặp một số khó nhăn sau:
- Nguồn kinh phí nhà trường còn hạn hẹp nên việc đầu tư cơ sở vật chất, trang
thiết bị chưa đầy đủ, chưa phong phú để phục vụ cho việc giảng dạy. Cơ sở vật
chất vẫn chưa đầy đủ để đáp ứng nhu cầu dạy và học hiện nay. Trẻ chưa được
tiếp xúc với công nghệ thông tin hiện đại như: tivi, máy tính, hệ thống máy
chiếu đa năng, đồ dùng học tập vui chơi chưa phong phú.
- Văn Lộc là xã mới được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới của huyện Hậu
Lộc, tuy nhiên đa số phụ huynh là người lao động nông nghiệp và công nhân
với công việc bận bịu và vất vả, một số phụ huynh khác lại đi làm ăn xa để con
ở nhà với ông bà nên không có nhiều thời gian chăm sóc và dạy dỗ trẻ. Nhận
thức về nghành học cũng như hoạt động tạo hình còn hạn chế. Việc quan tâm
phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường chưa đồng đều.
6

- Cháu nhà trẻ chuyển lên chưa được làm quen với cách cầm bút, cách vẽ…Bên
cạnh đó khả năng chú ý của các cháu chưa tốt, ngồi lâu dễ chán, cách cháu cầm
bút chưa quen, còn lóng ngóng, ngồi không ngay ngắn, còn nhoài người ra bàn
vì các cháu còn tự do hoạt động.
- Cháu chưa đi học nhà trẻ thì nhút nhát, lo sợ vì phải tiếp xúc với môi trường
mới xa gia đình.
- Mặt khác, ở lứa tuổi này khả năng tri giác về màu sắc, hình dạng, cấu tạo, hiện
tượng còn rất hạn chế. Trẻ chưa thể dùng ngôn ngữ của mình để diễn đạt ý thích
và nhận xét. Thường những hứng thú tò mò của trẻ chỉ mới dừng lại ở mức độ
cảm tính. Các cơ bàn tay và ngón tay của trẻ còn chưa phát triển, trẻ còn rất
vụng về. Trẻ chưa vẽ được nét gấp khúc mà chỉ mới sử dụng nét thẳng nét xiên
để vẽ và tô màu.
- Do trẻ còn nhỏ nên việc cho trẻ đi dạo, đi tham quan để làm giàu vốn hiểu biết
cho trẻ còn hạn chế.
- Mỗi khi có giờ vẽ tôi gặp trở ngại từ việc sắp xếp chỗ ngồi, mặc dù có sự
hướng dẫn của cô, nhưng các cháu còn quá nhỏ nên chưa biết bố cục tranh,
chưa biết dùng màu hợp lý, nhiều cháu nguệch ngoặc hết trang này đến trang
khác, không ra một hình thù gì, có trẻ thì không làm theo sự hướng dẫn của cô.
- Đồ dùng: vật mẫu của cô chưa đẹp, chưa gây được hứng thú cho trẻ, phương
pháp lên lớp còn cứng, chưa thay đổi hình thức hoạt động để kích thích trẻ hoạt
động.
* Qua những thuận lợi và khó khăn trên, tôi tiến hành khảo sát trên trẻ: Song
song với điều kiện ổn định cho trẻ vào nề nếp qua tháng đầu giảng dạy, thông
qua các tiết lên lớp và các hoạt động giáo dục khác tôi đã nắm được khả năng
thực hiện hoạt động tạo hình và tâm lý chung của trẻ để trên cơ sở đó tôi phân
loại năng lực, khả năng cảm nhận, yêu thích hoạt động tạo hình của trẻ trong
lớp như sau:
* Bảng 1: Kết quả khảo sát thực trạng.
Kết quả

Đạt yêu cầu
Chưa đạt yêu cầu
Trung
ST Nội dung Tổng
Tốt
Khá
Yếu
Kém
bình
T
khảo sát số trẻ
Tỷ
Tỷ
Tỷ
Tỷ
Số Tỷ Số
Số
Số
ST lệ
lệ
lệ
lệ
trẻ lệ % trẻ
trẻ
trẻ
%
%
%
%
Khả

năng tập
trung,
1
23
3 13
4
17
13 57
3 13 0
0
chú ý,
hứng thú
vẽ.
7


2

3

4

5

Kỹ năng
vẽ
Khả
năng
phối hợp
màu, tô

bức tranh
đẹp.
Bố cục
tranh cân
đối.
Biết
nhận xét
sản
phẩm.

23

3

13

6

26

11

48

2

9

1

4

23

2

9

4

17

14

61

2

9

1

4

23

3

13

3

13

14

61

1

4

2

9

23

4

17

6

26

11

48

2

9

0

0

Nhìn vào bảng trên cho thấy tỉ lệ trẻ chưa đạt yêu cầu còn cao.
- Khả năng tập trung, chú ý, hứng thú vẽ: 13%
- Kỹ năng vẽ: 8%
- Khả năng phối hợp màu, tô bức tranh đẹp: 13%
- Bố cục tranh cân đối: 13%
- Biết nhận xét sản phẩm: 9%
* Nguyên nhân:
- Ở lứa tuổi này khả năng tri giác về màu sắc, hình dạng, cấu tạo còn hạn chế.
Các cơ bàn tay, ngón tay của trẻ còn rất vụng về.
- Phương pháp lên lớp của cô còn cứng, chưa thay đổi hình thức hoạt động để
kích thích trẻ hoạt động.
- Đồ dùng vật mẫu của cô chưa đẹp chưa gây được hứng thú cho trẻ.
- Do trẻ còn nhỏ nên vốn hiểu biết và kinh nghiệm của trẻ con rất ít.
Vì vậy tôi luôn băn khoăn, trăn trở rất nhiều và đã tìm ra một số biện pháp để
nâng cao kỹ năng hoạt động tạo hình cho trẻ như sau:
2.3. Các giải pháp và biện pháp.
2.3.1. Các giải pháp.
- Lập kế hoạch phù hợp để nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ.
- Giáo dục nề nếp thói quen cho trẻ
- Tạo môi trường trong lớp và ngoài lớp để phục vụ hoạt động tạo hình cho trẻ.
- Sử dụng linh hoạt sáng tạo các biện pháp vào hoạt động tạo hình cho trẻ.
- Làm và sử dụng đồ dùng trực quan phục vụ cho hoạt động tạo hình của trẻ.

- Bồi dưỡng mọi lúc, mọi nơi.
- Phối kết hợp cùng với phụ huynh.
2.3.2. Biện pháp tổ chức thực hiện.
8


* Biện pháp 1: Lập kế hoạch phù hợp để nâng cao chất lượng hoạt động tạo
hình cho trẻ.
Lập kế hoạch là một biện pháp quan trọng giúp giáo viên phân chia các
hoạt động tạo hình của trẻ một cách khoa học phù hợp với từng giai đoạn, từng
chủ đề. Để từ đó có được các hoạt động tao hình phù hợp, không bị trùng lặp
tránh nhàm chán cho trẻ. Đồng thời lập kế hoạch còn là cơ hội thuận lợi để rèn
luyện kỹ năng cho những trẻ còn yếu kém.
VD: Chủ đề trường mầm non tôi cho trẻ tô màu trường mầm non.
Chủ đề bản thân tôi cho trẻ dán các khuôn mặt có cảm xúc khác nhau.
- Giai đoạn 1: Từ cuối tháng 8 đến tháng 11 công tác trọng tâm trong giai đoạn
này là: Khắc phục các trẻ yếu kém môn tạo hình đạt loại trung bình.
- Giai đoạn 2: Từ tháng 12 đến tháng 2 sau khi khắc phục các cháu yéu kém lên
trung bình tôi kết hợp với các cháu ở giai đoạn 2 ( loại trung bình) để cùng nhau
bồi dưỡng loại trung bình phấn đấu lên loại khá.
- Giai đoạn 3: Tập trung bồi dưỡng các cháu trung bình với các cháu loại khá,
tốt để tập chung nâng cao chất lượng đồng loạt. Trong giai đoạn này tôi chú ý
triển khai những cháu có năng khiếu để làm điển hình gương mẫu cho tất cả các
cháu khác học tập.
Ngoài ra tôi luôn chú ý rèn luyện kỹ năng cho trẻ mọi lúc mọi nơi thông
qua các hoạt động học khác, đặc biệt là những trẻ yếu kém. Thực tế đã chứng
minh trẻ 3 tuổi tri giác sự vật hiện tượng bằng tư duy trực quan hành động nên
kỹ năng tạo hình của trẻ còn yếu như: Kỹ năng cầm bút còn ngượng, nét vẽ tô
còn vụng, sử dụng đường nét còn vụng về. Trẻ chưa vẽ được nét gấp khúc mà
mới chỉ mới sử dụng được nét thẳng, nét xiên để vẽ và tô màu. Chính vì vậy mà

cô phải đưa ra các biện pháp rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ.
- Kỹ năng cầm bút tạo ra các đường nét nghệ thuật: đây là thao tác tương đối
khó khăn đối với trẻ 3 tuổi vì vậy khi dạy trẻ tôi tiến hành thao tác dạy trẻ từ dễ
đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, các hoạt động đó được liên tục thực hiện tạo
thành kỹ năng. VD: Đầu tiên tôi cho trẻ cầm bút di mầu theo ý thích của trẻ. Sau
đó di màu các hình ảnh to rõ nét, ít chi tiết. Khi trẻ đã cầm bút khá thành thạo
tôi cho trẻ tập vẽ nét cơ bản như nét vẽ cuộn len, vẽ mưa rơi. Khi trẻ đã cầm bút
thành thạo tôi hướng dẫn trẻ tập vẽ các bức tranh sáng tạo theo ý thích của trẻ.
- Dạy trẻ kĩ năng nặn, xé, dán: Đối với trẻ 3 tuổi vận động tinh của trẻ phát triển
ở mức độ thấp vì vậy cần rèn luyện một số kỹ năng cơ bản sử dụng đất để tạo ra
sản phẩm. Ví dụ: Dạy trẻ làm các động tác xoay tròn, ấn bẹp, nặn dọc. Khi xé
tôi cho trẻ xé từ đơn giản đến phức tạp: Xé thẳng, xé vụn, xé lân tay hình tròn…
- Dạy trẻ kỹ năng phết hồ: Đây là kỹ năng khó đối với trẻ 3 tuổi. Vì vậy khi trẻ
dán cô dạy trẻ kỹ năng đặt, sắp xếp bố cục trước sau đó lật lên phết hồ phía sau
của giấy. Làm như vậy trẻ dễ thao tác và định hình được sản phẩm của mình
định làm ra.
Tóm lại từ những việc làm tỉ mỉ thường xuyên như vậy nên kỹ năng tạo hình
của trẻ lớp tôi tăng lên rõ rệt.Qua quá trình thử nghiệm tôi đã đưa các cháu vào
nề nếp, thói quen, trẻ thực sự say mê hứng thú với hoạt động tạo hình, không bị
9


gò bó, thoải mái. Tạo cho trẻ thói quen tốt khi tham gia hoạt động và đạt được
kết quả cao.
* Biện pháp 2: Giáo dục nề nếp thói quen cho trẻ.
Nề nếp lớp học là một bước cơ bản để tạo nên thành công trong giờ học,
khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn khoa học của cô ngay từ ban đầu trẻ
sẽ say mê với giờ học thể hiện được cảm xúc, trí tưởng tượng cho hoạt động
nghệ thuật. Tôi đã rèn luyện nề nếp bằng cách:
- Tháng đầu tiên của năm học tôi thường xuyên chú trọng trong việc dạy trẻ,

đưa trẻ vào nề nếp.
- Ngay từ những giờ học đầu tiên trẻ chưa quen với các hoạt động học tập, chưa
tập trung chú ý, có những trẻ còn nhút nhát rụt rè, có những trẻ chưa biết cách
cầm bút tư thế ngồi chưa đúng. Để rèn luyện cho trẻ có nề nếp ngồi học tốt, tôi
luôn động viên khuyến khích trẻ bằng những lời ca, tiếng hát, câu chuyện, trò
chơi….Dần dần tôi đã đưa trẻ vào nề nếp.
- Tôi sắp xếp những cháu học kém ngồi cạnh những cháu học khá, những cháu
nghịch ngồi cạnh những cháu ngoan, cháu nam xen kẽ cháu nữ, chia tổ đặt tên
cho các tổ: “Hoa hồng, hoa cúc, hoa mai”, bầu ra tổ trưởng để quán xuyến nhắc
nhở các thành viên của tổ mình và tập cho trẻ những thói quen tốt trong giờ học:
Không nói chuyện tự do, không cười đùa trong giờ học, không nói leo, nói phải
xin phép cô, nói đủ câu, rõ dàng, mạch lạc…
Với biện pháp như vậy tôi đã gây được sự chú ý của trẻ để trẻ say sưa
hơn khi vẽ. Những hoạt động đó đã cuốn hút trẻ hơn khi tôi thực hiện một tiết
học và có kế hoạch điều chỉnh thời gian theo đúng lịch sinh hoạt của lớp và nề
nếp của lớp, của trường đề ra.
* Biện pháp 3: Tạo môi trường trong lớp và ngoài lớp để phục vụ hoạt động
tạo hình cho trẻ.
Môi trường hoạt động cho trẻ là tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã
hội cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng tới hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.
Môi trường hoạt động cho trẻ có vai trò rất quan trọng, nó quyết định đến
chất lượng của giáo dục. Môi trường như người giáo viên thứ hai trong công tác
tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình. Chuẩn bị môi trường hoạt động cho
trẻ tốt sẽ giúp trẻ tiếp thu kiến thức kỹ năng một cách nhanh chóng và nhạy bén
hơn.
Các khu vực hoạt động trong lớp và ngoài trời phải được bố trí phù hợp.
Trong lớp nên bố trí không gian hợp lý giữa các khu vực, sắp xếp các góc chơi
tạo sự hấp dẫn, mới lạ đối với trẻ. Đặc biệt ở góc tạo hình phải bố trí đa dạng
phong phú, kích thích tính thẩm mỹ và khả năng sáng tạo của trẻ tùy theo từng
chủ điểm. Từ đó giúp trẻ củng cố và làm quen kiến thức kỹ năng hơn trong giờ

hoạt động chung.
Với những nhóm trẻ chưa thực hiện được cô có thể hướng dẫn trẻ một
cách tỉ mỉ hơn hoặc cô kết hợp làm chung với trẻ cùng với lời động viên để
khuyến khích trẻ có tâm thế hơn. VD: Với chủ đề thế giới động vật ở góc tạo
hình tôi nặn một số con vật ( gà, thỏ, mèo, trâu, voi…để ở kệ hoặc tranh một số
10


con vật…để cung cấp kiến thức cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi hoặc đón trẻ trả trẻ
tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó.
Ở các góc hoạt động khác cô cũng có thể rèn luyện kĩ năng về khả năng
tạo hình cho trẻ. Cụ thể như: trong góc học tập luôn có nội dung cung cấp cho
trẻ cung cấp về toán và môi trường xung quanh, thông qua các môn học đó giáo
viên thiết kế lựa chọn các trò chơi, nội dung để củng cố cung cấp cho trẻ. Từ đó
có thể lồng ghép kỹ năng tạo hình cho trẻ.
VD: Với nội dung môi trường xung quanh cô cho được cắt dán tranh ảnh,
đồ dùng, con vật theo chủ đề tiến hành, cô kết hợp rèn luyện kỹ năng cầm kéo
và phết hồ cho trẻ.
Góc thư viện là góc yên tĩnh nhất. Khi vào góc này trẻ được xem các loại
sách, vẽ và làm truyện tranh, kể chuyện sáng tạo cùng cô, kể về các đồ dùng có
liên quan tới chủ đề đang thực hiện thì giáo viên cũng có thể nhẹ nhàng đưa
kiến thức kỹ năng hoạt động tạo hình rèn luyện thêm cho trẻ…
Hoạt động tạo hình là một hoạt động cần đầu tư về thời gian chuẩn bị cho tiết
tạo hình được tốt.
Với tiết vẽ vườn hoa nhà bé. Ở mọi lúc, mọi nơi tôi cho trẻ đi dạo chơi
sân trường để trẻ được quan sát, sờ, ngửi những khóm hoa và cô gợi hỏi trẻ để
trẻ nói lên suy nghĩ của mình. Sau đó nhắc trẻ về quan sát thêm vườn hoa ở nhà.
Khi đến giờ học tôi chuẩn bị 3 tranh về các loại hoa. Và một đoạn video về cảnh
trồng hoa. Vào giờ học tôi cho trẻ chơi trò chơi: “ Gieo hạt” tạo cho trẻ cảm
giác thoải mái, sau đó cho trẻ xem một đoạn phim về cảnh trồng hoa. Trò

chuyện đàm thoại hướng trẻ vào nội dung bài dạy. Cho trẻ quan sát tranh cô
cùng trẻ đàm thoại nhận xét một số loài hoa về màu sắc, hình dáng, cánh hoa
tròn hay dài, lá to hay nhỏ, cuống hoa có gai hay không? Sau đó hỏi trẻ thích vẽ
hoa gì? Cô gợi ý hướng dẫn trẻ bằng lời rõ dàng, dễ hiểu để trẻ thực hiện tốt.
Trong khi trẻ thực hiện tôi mở băng đài cho trẻ nghe các bài hát trong chủ điểm,
gợi cho trẻ say mê thực hiện và tôi uốn nắn sửa sai, động viên khuyến khích trẻ
vẽ. Kết thúc giờ học cho trẻ đem sản phẩm lên trưng bày bài theo tổ, theo bàn.
Cho trẻ tự nhận xét bài của mình, của bạn và bài nào đẹp, bài nào chưa đẹp? Vì
sao? Sau đó cô phân tích ưu điểm của từng bức tranh, ở từng nét vẽ, màu sắc,
hình dáng… Với cách lên lớp như vậy tôi thấy giờ dạy đạt kết quả cao, không
những trẻ vẽ được nhiều bông hoa mà còn sáng tạo thêm nhiều chi tiết như có
ông mặt trời, đám mây, bướm… để bức tranh thêm sinh động và đẹp hơn.
VD: Chủ đề hiện tượng tự nhiên. Đề tài: Vẽ mưa
- Những hôm trời mưa tôi cho trẻ quan sát, trò chuyện và miêu tả những giọt
mưa: Mưa to thì những hạt mưa to kêu lộp độp. Mưa nhỏ thì những hạt mưa
nhỏ hơn kêu tí tách trên những mái tôn đu quay, cầu trượt…
- Khi đến tiết học tôi chuẩn bị đầy đủ bàn ghế đúng quy cách, bút màu cho trẻ…
Khi trẻ đang chơi tôi nói:
Trời mưa: Che ô
Mưa nhỏ: Tí tách, tí tách( Trẻ dùng ngón tay vẽ những nét thẳng dài từ trên
xuống.)
11


Mưa to: Lộp độp
Sấm chớp: Trẻ vỗ tay và chạy
Qua đó tạo cho trẻ cảm giác thoải mái và rèn luyện cơ ngón tay ở trẻ. Khi cho
trẻ quan sát tranh mẫu cô cùng trẻ đàm thoại, nhận xét về bức tranh vẽ mưa: Có
nhiều hạt nước mưa to, mưa nhỏ, khi vẽ mẫu: cô vừa vẽ vừa đàm thoại ngắn
gọn, rõ dàng, dễ hiểu, mưa to kéo những nét đậm từ trên xuống, mưa nhỏ kéo

những nét ngắn. Khi trẻ thực hiện cô nhắc nhở trẻ tư thế ngồi, cách cầm bút,
cách bố cục tranh và lại gần trẻ động viên, khuyến khích trẻ để cho trẻ tạo ra sản
phẩm đẹp, hướng dẫn cho trẻ kém, trẻ còn lúng túng.
Kết thúc giờ học cô cho trẻ trưng bày sản phẩm và để trẻ tự nhận xét về bài của
bạn, của mình xem có giống búc tranh của cô không? Ai vẽ đẹp? Vì sao đẹp…
Thường cuối một chủ đề lớn tôi lại tổ chức một cuộc thi: “Bé khéo tay”
ngay tại lớp mình. Muốn vậy tôi phải tổ chức tốt khâu chuẩn bị, chuẩn bị phông
màn dán chữ, trang trí thật giống hội thi, có những phần thưởng do tôi tự tay
làm “là những chiếc chong chóng, đồng hồ hay những con vật ngộ nghĩnh làm
bằng lá dừa, lá cây…) cho những ai đạt giải. Điều đó sẽ khuyến khích trẻ thi
đua thực hiện. Trong suốt cả giờ học cô là người dẫn chương trình cho hội thi.
Sau khi sử dụng biện pháp trên tôi thấy trẻ có hứng thú hơn với những giờ hoạt
động tạo hình và thực hiện tác phẩm của mình đạt kết quả tốt hơn. Tô bức tranh
đẹp hơn, bố cục tranh cân đối, biết cách nhân xét sản phẩm.
* Biện pháp 4: Sử dụng linh hoạt sáng tạo các biện pháp vào hoạt động tạo
hình cho trẻ.
Sử dụng linh hoạt sáng tạo các biện pháp dạy học nhằm giúp trẻ tiếp thu
kiến thức một cách hiệu quả, tạo cho trẻ hứng thú tích cực hơn trong quá trình
học tập.
Trong quá trình dạy trẻ tôi đã sử dụng các phương pháp như: Phương
pháp quan sát, phương pháp đàm thoại, phương pháp phân tích tổng hợp,
phương pháp trò chuyện... Đối với hoạt động tạo hình có thể cho trẻ quan sát
thiên nhiên, cho trẻ làm quen với các con vật, cho trẻ xếp hột hạt, vẽ tự do trên
cát...thành những bức tranh, những hình mà trẻ thích. Từ đó giúp trẻ hình thành
kĩ năng tạo hình. Nói chung hoạt động tạo hình là hoạt động của quan sát, ghi
nhớ và sáng tạo vì thế ta phải tích cực cho trẻ quan sát thiên nhiên, sự vật hiện
tượng xung quanh trẻ.
Giáo viên tổ chức cho trẻ bồi dưỡng các kĩ năng, rèn luyện kĩ xảo trong
hoạt động tạo hình. Bao gồm cách hướng dẫn, các hoạt động tạo hình nhằm tổ
chức cho trẻ những tích cực hiểu biết về thế giới xung quanh trẻ.

Các bài tập thực hành và ôn luyện cần được sử dụng ở lớp, ở trường xong
hình thức và nội dung phải biến đổi phù hợp với năng lực của trẻ, phải đi từ đơn
giản tới phức tạp. Cô cần chú ý gợi mở, động viên khuyến khích trẻ thể hiện
theo sự suy nghĩ, khả năng sáng tạo của mình. Cần hạn chế sự sao chép, sự hình
thành khuôn mẫu.
Khi quan sát cần chú ý giúp trẻ vận dụng khả năng cảm giác, tri giác,
hình thành các biểu tượng rõ nét về đối tượng miêu tả. Quan sát không chỉ dừng
12


lại ở hiểu biết mà còn phân tích để hướng tới đánh giá thẩm mĩ, thưởng thức cái
đẹp. Khi tổ chức cho trẻ quan sát giáo viên cần tập cho trẻ luôn tích cực so sánh
đối chiếu, tim tòi mối quan hệ giữa các sự vật với các chuẩn cảm giác mà trẻ
biết. Việc tổ chức quan sát cho trẻ tiến hành như sau: Lựa chọn đối tượng, lựa
chọn thời điểm làm sao cho trẻ thấy rõ mọi dấu hiệu đặc trưng nhất. Đưa ra hệ
thống câu hỏi để giúp trẻ hướng tới những nét đặc trưng nhất, cơ bản nhất của
đối tượng.
VD: Khi hướng dẫn trẻ quan sát gà mái và gà con cùng đang đi kiếm ăn trong
vườn cô hỏi trẻ “Bạn nào cho cô biết con gà nào là con gà con?” Từ đó tôi giúp
trẻ có cơ sở chung để tạo hình những con vật cùng nhóm, sau đó biết cách biểu
hiện các con vật đó ở các tình huống khác nhau.
Trước khi vào bài học tôi chuẩn bị giáo án chi tiết, nghiên cứu kỹ bài dạy,
nắm chắc nội dung yêu cầu của từng loại tiết, từng thể loại, chuẩn bị kỹ đồ dùng
trực quan, tranh mẫu, vật mẫu đẹp, sinh động, hấp dẫn, đảm bảo tính thẩm mỹ,
tính sư phạm, phù hợp với nội dung bài dạy.
VD: Tiết dạy theo mẫu: Vẽ ngôi nhà.
- Mục đích yêu cầu: Trẻ biết phối hợp các nét cong, thẳng, xiên để vẽ ngôi nhà.
Rèn luyện kỹ năng vẽ, tô màu, bố cục tranh cho trẻ.
- Chuẩn bị: Tranh vẽ ngôi nhà. Bút, giấy, màu, bàn ghế… cho trẻ.
- Tiến hành: Cô cho trẻ đọc thơ và đàm thoại với trẻ về ngôi nhà. Sau đó cô đưa

tranh vẽ ngôi nhà cho trẻ quan sát. Cô hỏi trẻ cô có bức tranh vẽ gì? Ngôi nhà
trong bức tranh được vẽ như thế nào? Ngôi nhà được vẽ bằng những hình gì?
Màu sắc của ngôi nhà như thế nào?... Cô vẽ mẫu và kết hợp nêu đặc điểm của
từng nét vẽ để tạo nên bức tranh ngôi nhà. Khi cho trẻ thực hiện cô hướng dẫn
trẻ tư thế ngồi, cách cầm bút,… cô nhắc trẻ vẽ giống như tranh mẫu. Ngoài ra
cô có thể hướng cho trẻ vẽ thêm một số chi tiết mà trẻ thích để bức tranh thêm
sinh động. Cuối cùng cô cho trẻ lên trưng bày và cùng nhau nhận xét sản phẩm
có giống với tranh mẫu của cô hay không.
Dạy trẻ kỹ năng vẽ theo mẫu cô đã chuẩn bị thì nhất thiết vật mẫu phải
đẹp, màu sắc rõ dàng, đơn giản để trẻ bắt trước làm theo. Loại tiết này yêu cầu
ở trẻ độ chính xác cao, trẻ phải quan sát và ghi nhớ vật mẫu để đưa vào sản
phẩm của mình. Bài càng đẹp thì độ chính xác giữa vật mẫu và sản phẩm của
mình càng cao.
Với tiết dạy theo đề tài cần luyện cho trẻ những kỹ năng đã học để miêu
tả hình dáng tương tự, loại tiết này sẽ khai thác được tính sáng tạo của trẻ, cô có
thể chuẩn bị nhiều vật mẫu đẹp, có nhiều chi tiết sáng tạo và khi trẻ thực hiện cô
phải cất hết vật mẫu để trẻ tự miêu tả hình dáng tương tự với ý thích của mình
bằng các kỹ năng đã học.Khi hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình phải lấy trẻ làm
trung tâm, cô để trẻ tự thực hiện và khuyến khích trẻ sáng tạo trong quá trình
hoạt động, trẻ cần được tự thể hiện ý muốn, tự thực hiện với những phương tiện
tạo hình khác nhau. Cô cần tăng cường sử dụng câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố
và vận dụng những kinh nghiệm đã học, khuyến khích trẻ suy nghĩ. Thường
xuyên thay đổi cách giới thiệu bài, bằng trực tiếp hoặc gián tiếp. Trước khi dạy
13


kỹ năng mới phải thường xuyên ôn luyện kỹ năng đã học cho trẻ và cho trẻ làm
quen với các kỹ năng ở mọi lúc, mọi nơi. Nội dung bài dạy phải đầy đủ và trình
tự các bước để trẻ dễ nhớ.

Hình 1: Cô đến bên hướng dẫn trẻ sáng tạo thêm cho bức tranh sinh động.
VD: Tiết dạy theo đề tài. Vẽ hoa mùa xuân.
- Mục đích yêu cầu: Trẻ biết phối hợp các nét để tạo ra sản phẩm đẹp. Rèn
luyện kỹ năng vẽ, tô màu, bố cục tranh cho trẻ. Rèn luyện kỹ năng tập trung chú
ý, sáng tạo của trẻ.
- Chuẩn bị: Đồ dùng cho trẻ: Bút, giấy, màu vẽ… Tranh 1: Vẽ hoa, tranh 2: Vẽ
hoa nhiều loại, tranh 3: Vẽ hoa nhiều loại có thêm ông mặt trời cỏ cây. Bóng
thật, tranh vẽ quả bóng ( Tranh 1: Vẽ chùm bóng tròn, tranh 2: Vẽ chùm bóng
có quả tròn, quả dài khác nhau. Tranh 3: Vẽ chum bóng quả tròn, quả dài, có
ông mặt trời, mây, cỏ cây.)
- Tiến hành: Tôi cho trẻ hát và đi thăm quan mô hình vườn hoa. Đàm thoại với
trẻ về cấu tạo, màu sắc, tên hoa. Sau đó cô đưa tranh mẫu cho trẻ quan sát và
đàm thoại với trẻ. Tranh 1 vẽ gì? Vẽ như thế nào? Bố cục ra làm sao? Màu sắc
như thế nào?... Tranh 2 hỏi trẻ tương tự và cho trẻ so sánh tranh 1 tranh 2. Cô
đưa tranh 3 cho trẻ quan sát và hỏi trẻ như tranh 1 sau đó cho trẻ so sánh tranh 2
tranh 3. Khi trẻ thực hiện cô hướng dẫn trẻ tư thế ngồi, cách cầm bút… đồng
thời cô cần cất tranh mẫu đi và đến từng trẻ hướng dẫn cách vẽ, tô màu, bố cục
tranh. Cô thường xuyên động viên khích lệ trẻ và khơi gợi phát huy sự sáng tạo
cho trẻ. Cuối cùng cô cho trẻ lên trưng bày và cùng nhau nhận xét sản phẩm.
Muốn tạo được cảm xúc để gây được hứng thú và tập trung của trẻ vào
bài học, tôi cần chú ý đến các thủ thuật gây hứng thú với cách vào bài bằng: trò
chơi, vật thật, câu đố, bài thơ thay đổi trong giờ học, luôn tạo được tình huống
14


bất ngờ kết hợp với việc sử dụng đồ dùng trực quan sao cho đúng lúc, đúng chỗ,
khoa học phù hợp với từng đề tài. Giờ học nhẹ nhàng, thoải mái, không mang
tính gò bó. Cô giáo vui vẻ, tươi tắn để lôi cuốn trẻ, tạo cho trẻ cảm giác thoải
mái khi tham gia bài học. Từ đó trẻ hào hứng say mê học tập nảy sinh nhiều ý
tưởng qua đó trẻ mạnh dạn, tự tin nêu ý định sẽ thể hiện vào bài.

VD: Tiết dạy theo đề tài. Vẽ hoa mùa xuân.
- Mục đích yêu cầu: Trẻ biết phối hợp các nét để tạo ra sản phẩm đẹp. Rèn
luyện kỹ năng vẽ, tô màu, bố cục tranh cho trẻ. Rèn luyện kỹ năng tập trung chú
ý, sáng tạo của trẻ.
- Chuẩn bị: Đồ dùng cho trẻ: Bút, giấy, màu vẽ… Bóng thật, tranh vẽ quả bóng
( Tranh 1: Vẽ chùm bóng tròn, tranh 2: Vẽ chùm bóng có quả tròn, quả dài khác
nhau. Tranh 3: Vẽ chum bóng quả tròn, quả dài, có ông mặt trời, mây, cỏ cây.)
- Tiến hành: Tôi cho trẻ hát và xem video về những chùm bóng. Đàm thoại với
trẻ về hình dạng, màu sắc của những quả bóng. Sau đó cô đưa tranh mẫu cho trẻ
quan sát và đàm thoại với trẻ. Tranh 1 vẽ gì? Vẽ như thế nào? Bố cục ra làm
sao? Màu sắc như thế nào?... Tranh 2, tranh 3 cô hỏi trẻ tương tự. Khi trẻ thực
hiện cô hướng dẫn trẻ tư thế ngồi, cách cầm bút… đồng thời cô đến từng trẻ
hướng dẫn cách vẽ, tô màu, bố cục tranh, hỏi trẻ thích vẽ những quả bóng hình
gì? Thích vẽ thêm những chi tiết gì cho bức tranh của mình. Cô thường xuyên
động viên khích lệ trẻ và khơi gợi phát huy sự sáng tạo cho trẻ. Cuối cùng cô
cho trẻ lên trưng bày và cùng nhau nhận xét sản phẩm.
Hay có thể gây hứng thú cho trẻ bằng hình thức dưới dạng trò chơi.
VD: Dạy trẻ: “Vẽ vòng đeo tay, đeo cổ để tặng cô” Tôi gây hứng thú bằng cách:
Chào mừng các bạn đến với chương trình: “Vui cùng sắc mầu” vào thứ 5 hàng
tuần, chủ đề của chúng ta mang tên: “Họa sỹ tý hon” như những lần trước
chúng ta có 2 đội chơi. Đội xanh và đội đỏ. 2 đội chơi sẽ phải trải qua 3 phần
chơi:
Phần 1: Tìm đề tài.
Phần 2: Thể hiện tài năng.
Phần 3: Bình chọn và trao giải thưởng.
Ngay bây giờ chúng ta sẽ cùng bước vào phần chơi thứ nhất mang tên: “Tìm đề
tài”. Như vậy bằng lời giới thiệu hấp dẫn đã gây được sự chú ý tò mò của trẻ,
muốn gây sự hứng thú thể hiện tôi dùng thủ thuật thi đua giữa các đội, thi các
bạn với nhau, gợi mở tạo sự hưng phấn và trẻ sẽ hoạt động tích cực hơn.
Nhận xét sản phẩm cũng rất quan trọng. Tôi còn đưa ra nhiều hình thức

thực hiện khác nhau, khéo léo cân đối quá trình tạo ra sản phẩm tạo hình (Vì ở
trẻ nhỏ sự thích thú ở chỗ được làm hoặc tiến hành thực tế chứ không phải là ở
kết quả sản phẩm).
Tôi đặt ra câu hỏi với từng loại đề bài:
VD: Tiết mẫu tôi hỏi: Con thấy bài nào đẹp?
Tiết đề tài tôi hỏi: Vì sao con thích bức tranh của bạn?
Tiết vẽ theo ý thích: Con đặt tên bức tranh đó là gì?
15


Sau khi nhận xét những bức tranh vẽ đẹp, đạt yêu cầu tôi tuyên bố những bức
tranh này sẽ giữ lại để triển lãm phòng tranh của trường, trẻ sẽ rất thích và khoe
với ông bà, bố, mẹ trẻ. Đó cũng là gây được hứng thú cho trẻ, khích lệ trẻ yêu
thích môn học này. Còn những bài chưa hoàn chỉnh hoặc chưa đẹp tôi sẽ nhẹ
nhàng nhận xét: Con cần nhanh tay hơn, hoặc tô kín màu hơn, cố gắng hơn một
chút nữa là bài của con cũng sẽ rất đẹp đấy, để trẻ phấn khởi, tự tin và cố gắng
hơn vào những giờ hoạt động tạo hình sau. Sau đó tôi sẽ cho trẻ làm những bài
chưa hoàn chỉnh đó thực hiện tiếp vào buổi chiều.
Ngoài việc tạo cảm xúc, gây hứng thú trên, tôi còn tạo cho trẻ môi trường
hoạt động thuận lợi. Tôi thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với môi trường xung
quanh, thiên nhiên muôn hình, muôn vẻ, cho trẻ được hoạt động với góc thiên
nhiên của vườn trường, được vuốt ve những con vật gần gũi, được sờ nếm, ngửi
các loại quả, rèn luyện các giác quan, tăng cường thu thập ấn tượng bên ngoài.
Tôi còn giúp trẻ biết phân tích, so sánh, tổng hợp, tìm ra những đặc điểm chung
và riêng của các vật cùng nhóm, cùng loại làm tăng vốn hiểu biết của trẻ về thế
giới xung quanh.
VD: Cánh hoa đồng tiền nhỏ, dài, cánh hoa hồng to hơn, tròn hơn cùng đặc
điểm chung là màu đỏ, lá xanh…
VD: Khi dạy trẻ đề tài: Vẽ ông mặt trời buổi sáng, tôi lồng ghép các môn học
như: Giáo dục âm nhạc: bài hát “Cháu vẽ ông mặt trời” hoặc môn văn học : bài

thơ: “Ông mặt trời”. Cô cùng trẻ quan sát ông mặt trời mới mọc vào các buổi
sáng trước khi vào hoạt động dạy. Lồng ghép nội dung tích hợp vào đề tài từ đó
giúp trẻ tư duy, ghi nhớ một cách nhanh và tự nhiên
Luôn nhắc nhở, động viên trẻ tư thế ngồi, cách cầm bút, bố cục tranh. Đặt
và xếp các vật liệu sao cho trẻ thấy rõ và lấy được dễ dàng. Tạo cho trẻ môi
trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: Bày đồ chơi đẹp, sắp xếp các nguyên vật
liệu, đồ dùng một cách hợp lý, đẹp mắt, bố trí phòng học ngộ nghĩnh…từ đây
tạo cho trẻ cảm giác thích thú và mong muốn được tái tạo.
* Biện pháp 5: Làm và sử dụng đồ dùng trực quan phục vụ cho hoạt động
tạo hình của trẻ.
Trẻ ở giai đoạn này tư duy trực quan trừu tượng đã hình thành và phát triển.
Tuy vậy tư duy trực quan hành động vẫn chiếm ưu thế trong qua trình nhận thức
của trẻ. Do đó đồ dùng trực quan góp phần quan trọng trong việc giảng dạy nói
chung và trong hoạt động giảng dạy bộ môn tạo hình nói riêng. Đồ dùng trực
quan phải làm thế nào phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ và phù hợp với
nội dung bài dạy đảm bảo được tính giáo dục, tính thẩm mỹ và tính thực tiễn.
Ngoài ra tôi tích cực tìm tòi các loại phế liệu, các loại lá cây, đá, sỏi…để
làm búp bê, các con vật ngộ nghĩnh đáng yêu. Không những thế tận dụng các
phế liệu như: hộp sữa, chai, lọ…để xếp ngôi nhà, tivi khiến trẻ tò mò thích thú
và say mê môn học. Không chỉ hăng say tích cực làm đồ dùng đồ chơi mà trong
các hoạt động vui chơi, hoạt động ngoài trời của trẻ, tôi hướng dẫn trẻ làm một
số đồ dùng đồ chơi đơn giản như: xếp hình, thu nhập lá cây phục vụ cho giờ học
tiếp theo…nhờ đó mà đồ dùng đồ chơi phục vụ các môn học nói chung và môn
16


tạo hình nói riêng rất phong phú, sinh động đem lại hiệu quả cao. Muốn hoạt
động tạo hình đạt kết quả tốt thì việc đầu tiên người soạn giáo án phải nghiên
cứu kỹ bài dạy, bản thân tôi luôn tập vẽ, tập nặn … để cho mẫu của cô luôn đẹp
và khi làm mẫu sẽ nhanh hơn. Cô là người luôn tìm tòi sáng tạo, linh hoạt nhanh

nhẹn và thay đổi các hình thức, có nhiều đồ dùng trực quan đẹp, sinh động để
gây hứng thú cho trẻ khi vào hoạt động. Sau khi thực hiện biện pháp tôi thấy trẻ
hứng thú hơn với bài học và đạt được kết quả tốt hơn.
* Biện pháp 6: Bồi dưỡng mọi lúc, mọi nơi.
Ngoài việc giảng dạy trên lớp, tôi thường xuyên bồi dưỡng cho trẻ ở mọi
lúc, mọi nơi, tạo cơ hội rèn luyện trẻ yếu. Vì trong lớp các cháu không đồng đều
về nhận thức, có những cháu chậm chạp, nhút nhát, có những cháu nghịch
ngợm, khả năng tiếp thu năng khiếu tạo hình cũng khác nhau. Khi cho trẻ hoạt
động ngoài trời, lúc trẻ chơi tự do cô hướng dẫn trẻ dùng phấn in hình những
chiếc lá, bạn nào đang chơi ô tô thì vẽ đường đi cho ô tô, bạn nào đang chơi búp
bê thì nặn bánh cho búp bê…
Trong giờ hoạt động chiều cô cho trẻ tập xé, nặn, vẽ, tô màu… giúp cho
đôi bàn tay của trẻ khéo léo hơn.

Hình 2: Trẻ vẽ và tô màu theo ý thích trong giờ hoạt động góc.
Trong hoạt động góc tôi xếp những trẻ yếu vào hoạt động tạo hình.
Trước giờ ăn tôi cho trẻ vẽ trên không để tạo độ khéo léo cho đôi bàn tay của
trẻ.
Ở những góc lớp, đặc biệt là góc nghệ thuật tôi thường xuyên đổi mới các tranh,
các sản phẩm tạo hình để gây hứng thú và hấp dẫn trẻ.
Sau khi áp dụng biện pháp tôi đã thấy được những tiến bộ rõ ràng trong hoạt
động tạo hình của trẻ.
17


* Biện pháp 7: Phối kết hợp cùng với phụ huynh.
Ngoài các biện pháp trên thì việc phối kết hợp với gia đình trẻ góp phần
vào việc nâng cao khả năng tư duy, tính sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo
hình. Biện pháp này nhằm có được sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà
trường, nó là một việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận tháy rằng tất cả mọi

khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải quyết khó khăn của
phụ huynh. Vì vậy ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu thêm về hoạt động
tạo hình tôi đã thường xuyên gặp gỡ và trao đổi với phụ huynh về tầm quan
trọng của hoạt đông tạo hình trong trường mầm non nói chung và đối với trẻ 3
tuổi nói riêng. Hoạt động tạo hình không chỉ giúp trẻ khả năng thẩm mỹ, biết
nhìn nhận cái đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp trẻ rèn luyện đôi bàn tay
khéo léo, vững chắc, linh hoạt hơn tạo tiền đề cho các độ tuổi khác nhau.
Qua quá trình dạy trẻ, tôi đã tìm hiểu khả năng của trẻ và rút ra một số
thông tin về khả năng tiếp thu và hoạt động tạo hình của trẻ để thông báo cho
gia đình trẻ biết về khả năng học tập của trẻ để buổi tối hoặc những ngày nghỉ
học…gia đình có thể khuyến khích, động viên, trò chuyện cùng trẻ để làm giàu
thêm vốn hiểu biết về thế giới xung quanh cho trẻ.
Tạo điều kiện cho phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của
môn học tứ đó cùng tham gia các hoạt động cùng cô, cùng dạy trẻ tạo hình, góp
các phế phẩm để cùng nhau làm và tạo ra nhiều sản phẩm phục vu cho trẻ hoạt
động. Nhắc nhở phụ huynh nên động viên khuyến khích trẻ kịp thời khi trẻ có
sự cố gắng.
Nhờ áp dụng biện pháp trên tôi thấy trẻ hiểu nhanh hơn và có cảm xúc về
đề tài và hứng thú hoạt động hơn.
*Bảng 2: Kết quả áp dụng biện pháp.
Kết quả
Nội dung
khảo sát

Tổng
số
trẻ

1

Khả năng
tập trung,
chú ý,
hứng thú
vẽ.

2

3

TT

Tốt

Đạt yêu cầu
Khá

Chưa đạt yêu cầu
Yếu
Kém

TB

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

Số
trẻ

Tỷ
lệ %

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

23

5

22

7

30

11

48

0

0

0

0

Kỹ năng
vẽ

23

6

26

6

26

11

48

0

0

0

0

Khả năng
phối hợp
màu, tô
bức tranh
đẹp.

23

5

22

6

26

11

48

1

4

0

0
18


4

5

Bố cục
tranh cân
đối.
Biết nhận
xét sản
phẩm.

23

4

17

4

17

14

61

1

4

0

0

23

6

26

7

30

10

44

0

0

0

0

Nhìn vào bảng trên cho thấy tỉ lệ trẻ chưa đạt yêu cầu đã giảm đáng kể,
chỉ còn khả năng phối hợp màu, tô bức tranh đẹp 4% và bố cục tranh cân đối
4% vì:
- Nhờ áp dụng các biện pháp trên mà khả năng tri giác về màu sắc, hình
dạng, cấu tạo, các cơ bàn tay của trẻ đã khéo léo hơn biết tạo ra sản phẩm đẹp.
- Phương pháp lên lớp của cô nhẹ nhàng, hình thức hoạt động phong phú,
lôi cuốn trẻ.
- Đồ dùng vật mẫu của cô có tính thẩm mỹ cao, đa dạng thu hút sự chú ý
và hứng thú của trẻ.
- Trẻ được trải nghiệm nhiều nên có vốn kinh nghiệm đa dạng hơn.
2.4. Hiệu quả kiểm nghiệm:
Sau khi tiến hành các biện pháp trên trong một năm qua tôi đã đạt được
kết quả như sau :
- Qua áp dụng sáng kiến kinh nghiệm ở trường đó là một bài học để bản thân
thử nghiệm phương pháp dạy của mình trên trẻ, qua đó ta thấy được những hoạt
động nào nên áp dụng và áp dụng vào lúc nào, vào thời điểm nào để lôi cuốn sự
chú ý của trẻ và tạo cho trẻ sự hứng thú, thoải mái trong khi tạo hình và để trẻ
phát triển một cách tốt nhất về mọi mặt.
- Trong quá trình tạo hình trẻ rất hứng thú duy trì hết buổi học. Hoạt động tạo hình
không chỉ giúp trẻ khả năng thẩm mỹ, biết nhìn nhận cái đẹp và đánh giá cái
đẹp mà còn giúp trẻ rèn luyện đôi bàn tay khéo léo, vững chắc, linh hoạt hơn

tạo tiền đề cho các độ tuổi khác nhau.
- Các đồng nghiệp có thể cùng học hỏi những kinh nghiệm qua những tiết dạy,
phương pháp hướng dẫn trẻ…mà tôi đã đúc rút được trong thời gian qua.
- Phụ huynh đã có sự thay đổi nhìn nhận về việc học và nhu cầu chơi của con
mình, nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình. Đã ủng hộ nhiệt
tình, giúp đỡ giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu làm đồ dùng, đồ
chơi cho trẻ. Từ đó có thể thấy được ưu điểm của việc thực hiện có hiệu quả các
biện pháp trên.
Kết quả trẻ đạt được thể hiện qua bảng khảo sát như sau:
19


*Bảng 3: So sánh kết quả khảo sát thực trạng và kết quả khảo sát.
Kết quả
Kết
quả

Khả
o sát
thực
trạn
g

Nội
dung
khảo sát
Khả năng
tập trung,
chú ý
Kỹ năng

vẽ
Khả năng
phối hợp
màu
Bố cục
tranh
Nhận xét
sản phẩm
Khả năng
tập trung,
chú ý
Kỹ năng
vẽ

Áp
dụn
g
biện Khả năng
phá phối hợp
màu
p
Bố cục
tranh
Nhận xét
sản phẩm

Tổng
số trẻ

Đạt

Khá

Tốt

Trung bình

Chưa đạt
Yếu
Kém

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

Số
trẻ

Tỷ
lệ %

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

Số
trẻ

Tỷ
lệ
%

23

3

13

4

17

13

57

3

13

0

0

23

3

13

6

26

11

48

2

9

1

4

23

2

9

4

17

14

61

2

9

1

4

23

3

13

3

13

14

61

1

4

2

9

23

4

17

6

26

11

48

2

9

0

0

23

5

22

7

30

11

48

0

0

0

0

23

6

26

6

26

11

48

0

0

0

0

23

5

22

6

26

11

48

1

4

0

0

23

4

17

4

17

14

61

1

4

0

0

23

6

26

7

30

10

44

0

0

0

0

* Nhận xét: Sau khi áp dụng các biện pháp tôi đã đưa ra. Tôi thấy mức độ phát
triển của trẻ đã tăng lên rõ rệt.
+ Trẻ thông minh sáng tạo, hứng thú hơn với các tiết tạo hình.
+ Trẻ phát triển được những kỹ năng khéo léo để tạo ra sản phẩm đẹp.
+ Trẻ biết quý trọng cái đẹp và bảo vệ cái đẹp.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

3.1. Kết luận.
20


Qua quá trình nghiên cứu và thực tế ở lớp, tôi đã rút ra cho mình những
bài học bổ ích, giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn khi lên lớp. Điều quan trọng
đầu tiên đối với trẻ là phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, chuẩn bị tri
thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy đủ, sáng tạo và có thủ thuật lên
lớp. Say mê không chưa đủ mà đòi hỏi môn tạo hình phải phát huy hết khả
năng của mình để dẫn dắt gợi mở trẻ vào thế giới đầy sắc mầu của tạo hình.
- Luôn tham khảo tập san, nghiên cứu kỹ tài liệu để thiết kế giờ dạy trước khi
lên lớp, chuẩn bị đồ dùng trực quan đảm bảo tính khoa học và sử dụng đồ dùng
khoa học, hợp lý, linh hoạt, nhẹ nhàng, sáng tạo, gây được hứng thú bất ngờ đối
với trẻ.
- Xây dựng nề nếp, thói quen học tập tốt trong tiết học và đưa môn học tạo hình
lồng ghép vào các môn học khác.
- Liên tục trau dồi kiến thức của bản thân, học hỏi đồng nghiệp để nâng cao chất
lượng giờ dạy. Luôn luôn tiếp thu cái mới, sửa đổi bổ sung cái cũ phù hợp với
phương pháp giáo dục mầm non mới, thường xuyên lấy trẻ làm trung tâm, tạo
điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi.
- Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ở trường.
- Cô giáo phải là người yêu nghề, mến trẻ, có tâm huyết với nghề, gần gũi trẻ là
người bạn lớn của trẻ, luôn kịp thời lắng nghe ý kiến, giải thích, động viên, giúp
đỡ trẻ khi trẻ còn lúng túng và nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Để từ đó
có phương pháp giáo dục phù hợp với cá nhân từng trẻ, đặc biệt là những trẻ
yếu kém, nhút nhát, hiếu động.
- Để có được những sản phẩm đẹp cô giáo phải là người kiên trì, không nóng
vội trước kết quả của trẻ tạo ra mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu
nghề của mình với vốn kiến thức đã học được đem đến cho trẻ những gì cần
thiết nhất.

3.2. Kiến nghị:
* Đối với nhà trường:
- Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường tham mưu với các cấp, các ngành, lãnh đạo
địa phương mua sắm trang thiết bị, đồ chơi cho trẻ. Đầu tư thêm đồ dùng để các
cháu có điều kiện học tập và vui chơi tốt hơn. Xây dựng khuôn viên có vườn
hoa cây cảnh, vườn cây ăn quả và vườn cây của bé để giúp trẻ hoạt động đạt
được kết quả tốt.
- Đề nghị nhà trường thường xuyên tổ chức các giờ dạy mẫu tạo điều kiện cho
giáo viên mầm non được học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
* Đối với phòng giáo dục:
- Đề nghị phòng GD thường xuyên tổ chức các lớp học chuyên đề về hoạt động
tạo hình theo hướng giáo dục mầm non, để chúng tôi học hỏi kinh nghiệm, kiến
thức chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn.
Với những bài học rút ra từ bản thân, tôi rất mong được các bạn đọc tham
khảo và góp ý kiến cho tôi. Chúng ta là ai hay ở cương vị nào? Hãy cùng nhau
21


xây dựng trường lớp, cũng như nâng cao chất lượng của ngành giáo dục mầm
non, đáp ứng mong mỏi của xã hội trong thời kỳ “ Công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước”. Mặc dù bản thân đã có rất nhiều cố gắng, song bản sáng kiến
kinh nghiệm này không thể tránh khỏi thiếu sót. Vậy kính mong các cấp lãnh
đạo, các bạn đọc và đồng nghiệp bổ sung, góp ý để bản sáng kiến hoàn chỉnh
hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!.
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Hậu Lộc, ngày 20 tháng 03 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của

người khác.
Người viết

Lê Thị Hường

22


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. TS. Trần Thị Ngọc Trâm, TS. Lê Thu Hương _ PGS. TS. Lê Thị Ánh Tuyết _
Hướng dẫn tổ chức thực hiên chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo bé 3-4
tuổi. NXB giáo dục Việt Nam ( tái bản lần ba).
2. PGS. TS. Nguyễn Thị Ánh Tuyết _ Tâm lý học trẻ em. NXB giáo dục trường
ĐH Sư Phạm Hà Nội.
3. Nguyễn Đăng Khoa_ Phương pháp phát triển toàn diện cho trẻ thông qua
hoạt động tạo hình. NXB giáo dục, năm 2008
4. Trang web mamnon.com_ Thư viện giáo án điện tử _ Thư viện trực tuyến
VIOLET.

23