SKKN Phương pháp học và ôn tập tốt lịch sử lớp 9 THCS

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VÕ NHAI
BỘ MÔN LỊCH SỬ
***

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài: Sáng kiến trong áp dụng Phương pháp ôn tập
lịch sử lớp 9

Người thực hiện: Lường Đại Lệ
Chức vụ: Giáo viên
Bộ môn: Lịch sử


2
Năm ……..


3
MỤC LỤC

Trang

PHẦN A: PHẦN MỞ ĐẦU ……………………………………… . . ….

2

PHẦN B : NỘI DUNG NGHIÊN CỨU………………….………………

4

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ:……………………….……………

4

II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ:…………………………………..………...

5

III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:…

6

1. Phương pháp ôn tập chung:……………………………………..… ….

6

1.1/ Ôn tập theo sự kiện lịch sử ……………………………………….. ..

6

1.2/ Ôn tập tổng hợp giai đoạn. ………………………………………….

7

1.3/ Ôn tập theo trình tự logic bài: ……………………………...……….

8

1.4/ Ôn tập bằng hệ thống lược đồ, đồ thị: ……………………………….

8

1.5/ Ôn tập kết hợp lồng ghép sử địa phương:……………………….…. .

9

1.6/ Ôn tập theo phương pháp kể chuyện, tường thuật…………………..

11

1.7/ Ôn tập kiến thức kết hợp với đối thoại thực hành…………...………

11

2/ Một số dạng câu hỏi thực hành trong ôn tập:………………….……....

11

2.1/ Câu hỏi trắc nghiệm…………………………………………………. 11
2.2/ Câu hỏi thông tin sự kiện lịch sử:………………………………….... 12
2.3/ Câu hỏi tổng hợp, đánh giá sự kiện lịch sử………………………….

12

2.4/ Câu hỏi so sánh sự kiện lịch sử:……………………………….……

12

2.5/ Câu hỏi tìm hiểu chân dung lịch sử …………………….………

13

2.6/ Câu hỏi mang tính thời sự:…………………………………………..

13

3. Kết quả đạt được……………………………………….……… ……..

13

PHẦN C: PHẦN KẾT LUẬN…………………………………….…….

14

TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………………………………. 16


4

PHẦN A: PHẦN MỞ ĐẦU
Xuất phát từ thực tiễn giáo dục, chức năng, nhiệm vụ, đặc trưng của bộ
môn Lịch sử và yêu cầu đổi mới giáo dục, cũng như thực tiễn dạy học bộ
môn, việc biên soạn sách giáo khoa lịch sử trung học cơ sở ở Việt Nam có
nhiều đổi mới về nội dung và phương pháp. Sách giáo khoa lịch sử hiện nay
được biên soạn không chỉ là tài liệu giảng dạy của giáo viên mà còn là tài liệu
học tập ở lớp và ở nhà của học sinh theo định hướng mới. Đó là, học sinh
khơng phải học thuộc lòng sách giáo khoa mà cần phải tìm tịi, nghiên cứu
những sự kiện có trong sách giáo khoa dưới sự tổ chức, hướng dẫn, giúp đỡ
của giáo viên ở những tiết học bài mới và đặc biệt là ở những tiết ơn tập. Từ
đó, các em tự hình thành cho mình những hiểu biết mới về Lịch sử theo một

hệ thống kiến thức một cách có trình tự, logic.
Lịch sử có một vị trí, ý nghĩa quan trọng đối với việc giáo dục thế hệ
trẻ. Từ những hiểu biết về quá khứ học sinh hiểu rõ truyền thống dẫn tộc, tự
hào với truyền thống dựng nước và giữ nước của ông cha ta, xác định nhiệm
vụ hiện tại, có thái độ đúng với quy luật của tương lai nhất là đối với học sinh
lớp 9 cuối cấp Trung học cơ sở. Tuy nhiên hiện tại có những nhận thức sai
lệch về vị trí chức năng của bộ môn trong đời sống xã hội dẫn đến sự giải sút
chất lượng bộ mơn trên nhiều mặt. Tình trạng học sinh không biết những sự
kiện lịch sử cơ bản phổ thông, nhớ sai, nhớ nhầm lẫn kiến thức lịch sử là hiện
tượng khá phổ biến ở nhiều trường hiện nay.
Để học sinh cuối cấp trung học cơ sở hiểu đúng lịch sử dân tộc, thực
hiện được mục tiêu cao đẹp của Lịch sử thì phương pháp ơn tập Lịch sử của
người giáo viên là hết sức quan trọng, trước tình hình đó, là một giáo viên
giảng dạy lịch sử lớp 9, tôi muốn nêu lên một số sáng kiến của bản thân trong
phương pháp ôn tập Lịch sử lớp 9 để nâng cao nhận thức lịch sử cho học sinh
cuối cấp đảm bảo cho các em có đủ hành ứng trư trang kiến thức để bước vào
cấp học Trung học phổ thông qua sáng kiến: “ Phương pháp ôn tập lịch sử
lớp 9”.


5
Với thực tiễn Lịch sử như vậy, đòi hỏi người giáo viên và học sinh phải
đổi mới phương pháp học tập theo hướng tích cực, tập trung. Trong đó, giáo
viên với tư cách là người tổ chức, hướng dẫn, phát huy tính tích cực, độc lập
của học sinh trong quá trình ơn tập, cần nắm được những điểm mới của sách
giáo khoa nói chung, hệ thống kiến thức quan trọng trong sách giáo khoa nói
riêng, vừa thuận tiện trong việc đổi mới phương pháp dạy học, vừa thuận lợi
cho các cấp quản lý giáo dục đánh giá trình độ nghiệp vụ của giáo viên. Với
tinh thần đó, tơi viết đề tài này nhằm trao đổi kinh nghiệm dạy học môn lịch
sử với đồng nghiệp, tham gia, cống hiến chút hiểu biết và kinh nghiệm nhỏ bé

của mình, tham gia nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực giáo dục, nhằm từng
bước nâng cao nghiệp vụ công tác của bản thân để đóng góp cho sự nghiệp
giáo dục huyện nhà.
Với sáng kiến này, giáo viên phải thực sự sáng tạo linh hoạt trong quá
giảng dạy tiết ôn tập trên lớp, đặc biệt là khả năng trình bày sự kiện Lịch sử
một cách ngắn gọn, dễ nhớ nhưng đảm bảo phải đầy đủ, chính xác. phải biết
khắc phục những tồn tại , thiếu sót trong dạy và học, nhất thiết phải bỏ kiểu
dạy “ thầy đọc trò chép ”, “ Trả lời theo sách” mà khơng có những sáng tạo
chủ động trong q trình lĩnh hội kiến thức của trị . Việc khắc hoạ sâu sắc
kiến thức trọng tâm một cách sinh động trong giờ lên lớp cũng là một
trong những biện pháp cách thức để góp phần gây hứng thú học tập bộ môn
lịch sử đối với học sinh cuối cấp bậc trung học cơ sở nói riêng và ở nhà
trường phổ thơng nói chung , tuy là một vài biện pháp nhỏ nhưng đây là
những kinh nghiệm được đúc kết từ q trình dạy học, điều tra và tích lũy
kinh nghiệm của bản thân nhằm góp phần vào hoạt động giáo dục theo hướng
tích cực hố trong dạy và học hiện nay.


6
PHẦN B:
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ:
Như ta đã biết, dạy học lịch sử là quá trình giáo viên cung cấp cho học
sinh những kiến thức cơ bản về lịch sử nhằm phục vụ cho việc giáo dưỡng,
giáo dục và phát triển học sinh qua môn học. Lịch sử vốn tồn tại khách quan,
là những vấn đề đã xảy ra trong quá khứ nên trong q trình giảng dạy ơn tập
để học sinh nắm bắt được những kiến thức lịch sử cụ thể, sinh động, địi hỏi
bên cạnh những lời nói sinh động giáo viên phải lựa chọn các phương pháp ôn
tập khác nhau để đạt được hiệu quả cao trong dạy học.
Trước hết, chúng ta phải xác định dược rằng, đối với dạng bài ôn tập –

sơ kết – tổng kết được sử dụng khi hoàn thành việc nghiên cứu một giai đoạn,
một thời kỳ, một khóa trình hay các vấn đề lịch sử của chương trình. Nhiệm
vụ của dạng bài học này trước hết là cũng cố kiến thức, rèn luyên kỹ năng, kỹ
xảo, cung cấp cho học sinh một bức tranh toàn diện về các hiện tượng, một
quá trình lịch sử được hệ thống hóa, khái quát hóa. Trên cơ sở đó, giáo viên
hướng dẫn học sinh phân tích bản chất những mối quan hệ của các sự kiện
Lịch sử, khi thực hiện quá trình này, giáo viên cần chú ý phát triển tư duy, rèn
luyện kỹ năng thực hành bộ môn của học sinh. Vì vậy, khi tiến hành tiết ơn
tập – sơ kết – tổng kết, giáo viên phải suy nghĩ sâu sắc, cẩn thận về nhiệm vụ
giáo dục, giáo dưỡng, phát triển, nội dung và phương pháp tiến hành. Đây là
điều kiện nâng cao chất lượng kiến thức của học sinh, hình thành cho các em
những hiểu biết khoa học về lịch sử và tính quy luật của sự phát triển xã hội,
đặc biệt là lịch sử dân tộc Việt Nam ở chương trình lịch sử lớp 9.
Căn cứ vào tài liệu học tập và mục đích truyền thụ người dạy phải đề ra
những phương pháp ôn tập phù hợp với đối tượng học sinh giúp các em nắm
bắt nhanh và lưu giữ tốt kiến thức lịch sử, biết nhận xét, đánh giá một sự kiện,
một chân dung, một giai đoạn lịch sử... Tạo nên hứng thú trong quá trình chủ
động lĩnh hội kiến thức của học sinh. Vì vậy phương pháp ơn tập lịch sử có


7
vai trị quan trọng trong q trình giảng dạy lịch sử ở các lớp THCS nói chung
và lớp 9 cuối cấp THCS nói riêng.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ:
Sau khi ra trường, được nhận công tác tại trường THCS Thống Nhất,
huyên Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên. Là xã 135, đa số đời sống người dân cịn
khó khăn, nên trong q trình công tác tại trường, chúng tôi luôn cố gắng
truyền thụ cho các em hết khả năng của mình. Tuy nhiên, trong q trình cơng
tác, bản thân nhận thấy có nhiều thuận lợi nhưng cũng khơng ít những khó
khăn.

* Về thuận lợi:
- Phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đến q trình đổi mới
phương pháp, ln tạo điều kiện để người dạy phát huy tốt khả năng của bản thân,
có nhiều biện
- Học sinh có đầy đủ sách giáo khoa, có kỹ năng làm bài tập lịch sử.
- Học sinh ham thích tìm hiểu kiến thức lịch sử trong giờ học các em
học tập tích cực, thực sự là trung tâm của quá trình dạy học.
- Khả năng nắm bắt sử liệu tốt, biết so sánh đánh giá sự kiện lịch sử.
- Đội ngũ giáo viên dạy lịch sử khá đồng đều ở các khối lớp, tham gia
đầy đủ các chuyên đề đổi mới phương pháp do Sở, Phịng tổ chức.
* Về khó khăn:
- Đặc điểm vùng dân cư: Công tác giảng dạy tại trường THCS Thống
Nhất vùng dân cư 100% nông nghiệp, học sinh chưa thực sự chăm học.
- Nhìn chung trình độ học sinh khơng đồng đều, phụ huynh chưa thực
sự quan tâm đến việc học tập của con em mình.
- Việc tiếp cận kiến thức mơn học cịn hạn chế, phần lớn học sinh cịn
coi lịch sử là mơn phụ nên chưa nhiệt tình với mơn học.
- Phương tiện dạy học cịn thơ sơ, thiếu các loại sa bàn, máy chiếu,
băng hình...


8
- Khả năng nắm bắt, đánh giá sự kiện lịch sử của học sinh chưa cao,
chưa hiểu hết bản chất của một sự kiện, vấn đề lịch sử.
- Phương pháp ôn tập còn nghèo nàn, đơn điệu, khả năng kết hợp đa
dạng các phương pháp trong ôn tập chưa tốt, tính sáng tạo trong giảng dạy
chưa cao.
- Kết quả học tập của học sinh còn thấp đặc biệt là ở kỳ thi học sinh
giỏi hàng năm.
Xuất phát từ nhu cầu của học sinh và tình hình mơn học, qua q trình giảng

dạy và tìm tịi phương pháp tơi đã thực nghiệm phương pháp ôn tập tổng hợp, kết
quả học sinh học tập chăm chỉ, hứng thú, nắm bắt sử liệu nhanh, quá trình tư duy
tổng hợp, so sánh, nhận xét đánh giá linh hoạt hẳn lên. Từ cơ sở lý luận và thực tiễn
trên tôi đã quyết định chọn sáng kiến này để nêu lên những kinh nghiệm bản thân,
đóng góp một ý kiến vào q trình đổi mới mơn học nâng cao khả năng nhận thức
và kết quả học tập môn lịch sử ở lớp 9 cuối cấp THCS.


9
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN
ĐỀ:
Trong dạy học bài ôn tập – sơ kết – tổng kết, có thể nói có nhiều
phương pháp để giáo viên có thể thực hiện phối hợp để mang lại kết quả cao.
Nhưng quan trọng, giáo viên cần xác định rõ những trọng tâm của các giai đoạn
lịch sử, điều tra những phần học sinh còn hổng kiến thức, hiểu sơ sài để ôn tập.
Giáo viên cũng cần nghiên cứu đối tượng học sinh của mình, cần lưu ý:
+ Tính cần cù chịu khó, ham hiểu biết lịch sử.
+ Có trí nhớ tốt, khả năng so sánh, nhận xét nhạy bén.
- Chữ viết sạch đẹp, trình bày bài cẩn thận rõ ràng.
Khi đã xác định được những yêu cầu quan trọng đó, giáo viên có thể áp
dụng nhiều phương pháp phối hợp cho kiểu bài này.
1. Phương pháp ôn tập chung:
1.1/ Ơn tập theo sự kiện lịch sử
Phương pháp ơn tập theo sự kiện là bước khởi đầu cung cấp cho học sinh
nguồn sử liệu cơ bản. Ôn tập theo phương pháp này giúp học sinh bổ sung các
sự kiện lịch sử theo một hệ thống sử thế giới và sử Việt Nam.
Ví dụ: Những sự kiện lịch sử thế giới tiêu biểu từ 1917 đến 1945.
- 7/11/1917: Cách mạng tháng 10 Nga
- 2/3/1919: Thành lập quốc tế cộng sản (Quốc tế III)
- 4/5/1919: Phong trào Ngũ tứ (Trung Quốc)

- 1//9/1939: Chiến tranh thế giới lần thứ 2 bùng nổ.
- 22/6/1941: Đức tấn công Liên Xô
- 2/2/1943: Chiến thắng Xtalingrát.
- 9/5/1945: Đức đầu hàng đồng minh.
- 14/8/1945: Nhật đầu hàng đồng minh, chiến tranh thế giới lần thứ 2
kế thúc...
* Những sự kiện lịch sử Việt Nam tiêu biểu từ 1930 đến 1945.
- 3/2/1930: Đảng cộng sản Việt Nam ra đời


10
- 27/9/1940: Khởi nghĩa Bắc Sơn.
- 23/11/1940: Khởi nghĩa Nam kì.
- 13//1941: Cuộc binh biến Đơ Lương.
- 5/1941: Hội nghị Trung ương lần thứ VIII.
- 22/12/1944: Thành lập đội Tuyên truyền giải phóng quân.
- 19/8/1945: Khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội.
- 23/8/1945: Khởi nghĩa thắng lợi ở Huế.
- 25/8/1945: Khởi nghĩa thắng lợi ở Sài Gịn...
1.2/ Ơn tập tổng hợp giai đoạn.
Phương pháp dạy tổng hợp giai đoạn nhằm giúp học sinh hệ thống hoá
từng giai đoạn lịch sử cụ thể. Khi ôn tập giáo viên nên tổng hợp theo từng giai
đoạn, trong mỗi giai đoạn cần nên những nét chính, có so sánh, đánh giá,
nhận xét.
Ví dụ: Sử Việt Nam có thể tổng hợp một số giai đoạn sau:
- Phong trào công nhân 1919 - 1930: Chia làm 2 giai đoạn nhỏ, khi ôn
tập giáo viên cần cho học sinh so sánh đánh giá về quy mô, diễn biến, hình
thức, tính chất của hai giai đoạn từ đó rút ra sự phát triển vượt bậc của phong
trào công nhân Việt Nam.
- Phong trào giải phóng dân tộc 1930 - 1945 cần chú ý đến đường lối,

lực lượng, diễn biến của từng giai đoạn cụ thể.
1.3/ Ôn tập theo trình tự logic bài:
Dạy theo trình tự logic bài giúp học sinh nắm bắt bài theo một trình tự
hệ thống, như "Cơng thức". Ơn tập theo phương pháp này có thể sử dụng ở
một số bài có cấu tạo khá giống nhau như ở các bài: 16, 18, 19, 20.
Ví dụ cụ thể: Các bài trên ơn tập theo trình tự:
Hoàn cảnh ra đời "Kế hoạch Nava", "Chiến tranh đặc biệt", "Chiến tranh cục
bộ" "Việt Nam hố chiến tranh".
- Nơi dung:


11
+ Tính nguy hiểm, điểm yếu.
- "Kế hoạch Nava", "Chiến tranh đặc biệt", ''Chiến tranh cục bộ" , "Việt
Nam hoá chiến tranh" từng bước bị phá sản như thế nào?
+ Bước đầu bị phá sản.
+ Phá sản hồn tồn.
1.4/ Ơn tập bằng hệ thống lược đồ, đồ thị:
* Phương pháp này sử dụng ở một số bài dạng tiến trình cách mạng,
quá trình phát triển, tư tưởng nhận thức...
Giúp học sinh hứng thú, hiểu và nắm bắt bài nhanh.
Ví dụ: Đồ thị về bước phát triển tư tưởng, nhận thức của Nguyễn Ái
Quốc từ 1911 - 1930 (phục vụ cho bài 2, 4, 6).
- Bước 1: Cho học sinh nêu các sự kiện tiêu biểu, đánh dấu sự chuyển biến.
- Bước 2: Vẽ đồ thị

Bước phát triển

Thành lập ĐCSVN

Thành lnh lập thanh niên

nn

Bỏ phiếu tán thành
Quốc tế 3
Tìm ra đường cứu nước
Gửi yêu sách tới Véc Xai
Phân biệt bạn thù
Tìm đường cứu nước
1911

1917

1919

7/1920

12/1920 6/1925

3/2/1930

* Ôn tập bằng lược đồ, đồ thị có thể sử dụng cho một số bài ở lớp 8 và
lớp 9, giúp các em nắm vững kiến thức đặc biệt là đối tượng học sinh giỏi.
Bước 3: Cho học sinh nhận xét đánh giá bước phát triển vượt bậc về tư
tưởng, chính trị và tổ chức đi tới thành lập Đảng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.


12

1.5/ Ôn tập kết hợp lồng ghép sử địa phương:
Liên tục những năm gần đây đề thi tốt nghiệp cũng như học sinh giỏi ở
các cấp đều có ít nhất một câu hỏi liên quan đến sử địa phương. Vì vậy khi ơn
tập địi hỏi người dạy cần có sự lồng ghép, đan xen chương trình chính khố
với sử địa phương.

Ví dụ:
- Khi dạy bài 6 " Đảng cộng sản Việt Nam ra đời" cần cho học sinh nắm được
sự ra đời của tỉnh Đảng bộ Tỉnh Thái Nguyên: Hoàn cảnh, ngày, tháng, địa
điểm, ý nghĩa, ai là Bí thư đầu tiên.
- Dạy giai đoạn kháng chiến chống Pháp 1946 - 1954 đan xen
những đóng góp to lớn của nhân dân Thái Nguyên trong cuộc trường
kỳ kháng chiến.


13
- Ôn tập phần 1954 - 1975: Lồng ghép những chiến thắng lớn của quân
dân Thái Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt chú ý đến ATK
Định Hoá.
Thái Nguyên thủ đô kháng chiến:
Ngày 15-5-1945, Tại Định Biên Thượng, huyện Định Hóa, đội Việt
Nam tuyên truyền giải phóng quân và đội Cứu quốc quân được hợp nhất
thành Việt Nam Giải phóng qn. Trong cuộc Cách mạng Tháng Tám, đồn
Qn giải phóng dưới sự chỉ huy của vị Tổng tư lệnh quân đội đầu tiên Võ
Nguyên Giáp, đã tiến về giải phóng Thái Nguyên, rồi từ Thái Nguyên căn cứ
địa tiến về Hà Nội.
Chủ tịch Hồ Chí Minh tới ATK vào tháng 5 năm 1947. Từ ngày 20-51947 đến 11-10-1947, Người ở thơn Điềm Mạc, xã Thanh Định, huyện Định
Hóa tại nhà ơng Ma Đình Tương, lúc đó là Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến
hành chính huyện. Sau đó, Người chuyển về tại rừng cọ, đồi Khau Tý, xóm
Nà Trạ, cách nhà ông Tương chỉ vài trăm mét. Tại đây, Bác Hồ đã viết tác

phẩm nổi tiếng "Sửa đổi lề lối làm việc" với bút danh XYZ, một tác phẩm mà
ngày hôm nay trong công cuộc đổi mới vẫn giữ nguyờn giỏ tr.
(.)
- Đặc biệt là ngời Thỏi Nguyờn phải biết sử quê mình, giáo viên có thể
tổ chức cho các em đi thăm một số di tích lịch sử , văn hóa trên địa bàn huyện
nhà nh: ATK nh Hố, rừng Khn Mánh nơi thành lập đội cứu quốc qn
2, Bảo tàng qn đội, dân tộc học… ®Ĩ gióp các em thấy đợc trong lịch sử giữ
nớc của nhân dân các dân tộc Thỏi Nguyờn đà anh hùng chiến đấu, đà hi sinh
xơng máu vì độc lập của quê hơng, đất nớc, từ đó hình thành ý thức tự hào về
quê hơng, dân tộc, thêm yêu thích học tập môn lịch sử, có ý thức tìm hiểu lịch
sử.
1.6/ ễn tập theo phương pháp kể chuyện, tường thuật.


14
Phương pháp này đòi hỏi giáo viên phải sưu tầm truyện kể, về những
chân dung lịch sử, tranh ảnh. Khi ôn tập kết hợp kiến thức sách giáo khoa và
truyện kể học sinh sẽ tiếp nhận một cách hứng thú, hiệu quả tiếp nhận kiến
thức tăng lên rõ rệt.
1.7/ Ôn tập kiến thức kết hợp với đối thoại thực hành.
Hình thức ôn tập này chủ yếu dành cho đối tượng học sinh giỏi. Khi ôn
giáo viên tung các vấn đề sau đó cùng tranh luận, giải đáp với học sinh. Thầy
nêu trò trả lời. Trò đặt vấn đề, thầy giải đáp thắc mắc, sau đó cho học sinh
thực hành bài ở phần đã ơn tập. Ơn tập thực hành đối thoại học sinh cảm thấy
rất thoải mái như đang tham gia trị chơi tìm hiểu kiến thức lịch sử, giúp các
em nắm bắt kiến thức, có khả năng nhận xét đánh giá, tăng khả năng nhận xét,
so sánh sự kiện lịch sử.
2/ Một số dạng câu hỏi thực hành trong ôn tập:
Để các phương pháp ôn tập trên đạt hiệu quả cao đòi hỏi người dạy
phải tăng khả năng thực hành cho học sinh bằng cách trả lời trực tiếp hoặc

viết bài. Sau đây là một số dạng câu hỏi phổ biến để q trình ơn tập của học
sinh đạt kết quả cao.
2.1/ Câu hỏi trắc nghiệm
Đây là loại câu hỏi học sinh chỉ cần điền Đ, S hoặc dấu X và ơ trống
đúng, sắp xếp theo trình tự đúng.
Ví dụ: Điền dấu X vào ô trống em cho là đúng
- Giai cấp công nhân Việt Nam
+ Ra đời trước chiến tranh thế giới thứ nhất
+ Ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất
+ Ra đời sau giai cấp tư sản Việt Nam
+ Ra đời trước giai cấp tư sản Việt Nam
* Sắp xếp nội dung tương ứng:
- "Chiến tranh đặc biệt"

"Tìm diệt" "Bình định"

- "Chiến tranh cục bộ"

"Ấp chiến lược"


15
2.2/ Câu hỏi thông tin sự kiện lịch sử:
+ Nêu các sự kiện lịch sử thế giới tương ứng với các mốc thời gian sau:
2.3.1919;

4.5.1919;

1.7.1921;

8.1.1949;

18.6.1953; 1.1.1959;

1.9.1939;

1.10.1949

1.12.1975; 11.11.1975.

* Nêu thông tin về các sự kiện lịch sử Việt Nam diễn ra tại các
thời điểm.
3.2.1930;

19.8.1945; 19.12.1946; 7.5.1954.

* Dạng câu hỏi thông tin sự kiện giúp học sinh cũng cố lại kiến thức về
sự kiện lịch sử, giúp học sinh nhớ các điểm mốc lịch sử quan trọng của thế
giới và trong nước.
2.3/ Câu hỏi tổng hợp, đánh giá sự kiện lịch sử.
Đây là câu hỏi nâng cao kiến thức tổng hợp của học sinh.
Ví dụ: ý nghĩa của sự kiện 3/2/1930 đối với cách mạng Việt Nam.
* Điện Biên Phủ có phải là "Pháo đài bất khả xâm phạm"
khơng? Vì sao?
* Nội dung cơ bản của "Kế hoạch Na va", "kế hoạch Nava" bị phá sản
như thế nào?
2.4/ Câu hỏi so sánh sự kiện lịch sử:
Ví dụ: * So sánh về chủ trương, đường lối của ba tổ chức cách mạng
được thành lập ở Việt Nam từ 1925 - 1928
* Cho các sự kiện lịch sử Việt Nam: 3/2/1930. 19/81945. 19/12/1946,

7/5/1954.
Sự kiện nào đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt
Nam? Vì sao?
2.5/ Câu hỏi tìm hiểu chân dung lịch sử (chủ yếu dành cho học
sinh giỏi)
- Ví dụ: * Trong sách Đại Việt sử ký toàn thư - Ngô Sĩ Liên viết "Vua đem
các tướng đuổi đánh quân của Khâm Tộ thua to chết quá nửa, thây chết đầy đồng,
bắt được tướng là Quách Quân Biên và Triệu Phụng Huân đem về Hoa Lư"


16
Ơng vua mà Ngơ Sĩ Liên viết ở đoạn sử trên là ai? Hãy nêu những hiểu
biết của em về ơng vua đó?
* "Lịng ở Đơng A thề một chết
Chỉ vì Nam Việt sống thừa sao"
Câu thơ trên của ai? Trình bày hiểu biết của em về tác giả câu thơ đó.
2.6/ Câu hỏi mang tính thời sự:
Câu hỏi thời sự ra dựa vào những sự kiện nóng bỏng đang xảy ra, hoặc
năm kỷ niệm chẵn.
Ví dụ: Năm 2003
* Nguyên nhân nào dẫn đến tình hình Trung Đơng ln căng thẳng và
không ổn định?
* Diễn biến, ý nghĩa của chiến thắng Xtalingát 2/2/1943?
3) Kết quả đạt được:
Chất lượng bộ môn lớp 9.t lượng bộ môn lớp 9.ng bộ môn lớp 9. môn lớp 9.p 9.

2013- 2014
Đầu năm
Cuối năm

Yếu

Giỏi

Khá

TB

0

8

14

3

1

13

11

0

C. PHẦN KẾT LUẬN
Qua q trình thực hiện phương pháp ơn tập, căn cứ vào khả năng học
tập và kết quả đạt được trong việc thực hiện phương pháp tôi đã rút ra được
những kinh nghiệm sau:
Phương pháp ôn tập được tiến hành một cách phong phú đa dạng trong
phần học, kiến thức phù hợp với trình độ học sinh, chú ý nâng cao để phát

hiện bồi dưỡng học sinh giỏi.


17
- Ơn tập khơng đánh đố học sinh mà chủ yếu khơi dậy sự suy nghĩ của
học sinh một cách thông minh sáng tạo kết hợp học với hành.
- Bài tập thực hành cần kết hợp nhiều dạng khác nhau, từ câu hỏi trắc
nghiệm đến bài tập nhận thức, thực hành bộ môn, vận dụng kiến thức đã học
vào cuộc sống.
- Ôn tập trên cơ sở hệ thống kiến thức theo một trình tự lơgic, tăng
cường thực hành tại chỗ.
- Nắm vững kiến thức sử địa phương, sự kiện lịch sử nổi bật trong
năm, ôn tập theo chủ đề để học sinh hứng thú học tập, nhớ nhanh, nhớ lâu.
- Có chế độ ưu tiên khuyến khích trong qúa trình ôn tập, tạo nên sự thi
đua lành mạnh trong học sinh.
- Xây dựng "Ngân hàng đề" luôn tạo nên sự bất ngờ hứng thú, ham tìm
hiểu trong mỗi câu hỏi, mỗi giờ kiểm tra thực hành.
- Sử dụng đa dạng phương pháp trong một buổi ôn tập tạo nên sự thoải
mái trong học tập của học sinh.
Tóm lại: Phương pháp ôn tập lịch sử lớp 9 cuối cấp trung học cơ sở là
nhằm cung cấp cho các em một hệ thống kiến thức lịch sử nhằm trang bị cho
học sinh một hành trang để các em bước vào bậc trung học phổ thông. Với
phương pháp này học sinh sẽ tiếp nhận kiến thức một cách nhanh chóng và có
sức bền hơn. Tuy nhiên khi sử dụng phương pháp này đòi hỏi giáo viên phải
nắm vững kiến thức lịch sử, sử dụng thành thục hệ thống phương pháp trong
qúa trình giảng dạy.
Trên đây tuy là những ý kiến nhỏ nhưng cũng là một trong những biện
pháp, cách thức để gây hứng thú học tập bộ môn lịch sử đối với học sinh
bậc trung học cơ sở nói riêng và ở nhà trường phổ thơng nói chung , tuy là
một vài biện pháp nhỏ nhưng góp phần hoạt động giáo dục theo hướng tích

cực hố trong dạy và học hiện nay.
* Từ những kinh nghiệm rút ra đó, bản thân xin có một số kiến nghị:


18
- Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục, cần tổ chức tập huấn cho giáo viên
những kỹ năng, phương pháp cần thiết về phương pháp ôn tập Lịch sử .
- Mổi năm nên tổ chức một buổi “ Dạ hội Lịch sử ”, tuỳ theo điều kiện
mà tổ chức vòng trường hay vòng huyện, xen vào các giờ sinh hoạt dưới cờ
chương trình hái hoa dân chủ tìm hiểu kiến thức về bộ môn.
- Cán bộ thư viện cần sắp xếp đồ dùng một cách khoa học tạo thuận lợi
cho học sinh tìm kiếm tài liệu một cách thuận tiện.
Quá trình thực hiện phương pháp là đúc rút từ kinh nghiệm trong thực
tế giảng dạy. Mong muốn của bản thân là góp một phần tiếng nói chung vào
q trình đổi mới môn học để học sinh hiểu rõ lịch sử thế giới và dân tộc một
cách hoàn thiện hơn./.
Võ Nhai, ngày 20 tháng 05 năm 2019
Người viết

Lường Đại Lệ

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa lịch sử lớp 9 – Tác giả : Phan ngọc Liên ( Chủ biên) - Nhà
xuất bản Giáo dục năm 2004 .


19
2. Sách giáo viên lịch sử lớp 9 – Tác giả : Phan Ngọc Liên ( Tổng Chủ biên )Nhà Xuất bản giáo dục năm 2005 .
3. Sách bài tập lịch sử lớp 89– Tác giả : Trịnh Đình Tùng ( Chủ Biên ) – Nhà
xuất bản Giáo dục năm 2004.

4. Các tạp chí giáo dục các năm 2005 & 2006 .
5. Tài liệu Gây hứng thú học tập môn lịch sử - nhà xuất bản giáo dục .
6. Giáo trình phương pháp dạy học lịch sử tập 1, tập 2 – Tác giả : Phan ngọc Liên
( Chủ biên) - Nhà Xuất bản đại học sư phạm


20
TƯ LIỆU ẢNH