Nhóm 9 pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ tại việt nam n

ĐỀ TÀI:
Pháp luật về Chào bán chứng khoán riêng lẻ tại Việt Nam
Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. Lê Thị Thu Thuỷ
Nhóm trưởng

: Tập thể thành viên nhóm 9

Nhóm thực hiện

: Nhóm 9

Hà Nội, 2023

MỤC LỤC
A. Mở đầu_______________________________________________________________2
B. Nội dung chính_________________________________________________________3
I.

Những vấn đề lý luận chung.___________________________________________3
1. Tổng quan về chào bán chứng khoán và pháp luật về chào bán chứng khoán.___3
2. Tổng quan về chào bán chứng khoán riêng lẻ_____________________________6
2.1.

Khái niệm của chào bán chứng khoán riêng lẻ_________________________6

2.2.

Nguồn gốc và lịch sử hình thành của chào bán chứng khốn riêng lẻ.______6


2.3.

Đặc điểm chung của chào bán chứng khoán riêng lẻ.___________________8

2.4.

Vai trị của chào bán chứng khốn riêng lẻ.___________________________9

II. Pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt Nam______________________9
1.1.

Khái niệm______________________________________________________10

1.2.

Đặc điểm và vai trò của hoạt động chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt Nam
10

1.3.

Nội dung cơ bản của pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt Nam
12

1.3.1.Chủ thể phát hành.______________________________________________12
1.3.2.Điều kiện chào bán chứng khốn riêng lẻ____________________________13
1.3.2.3.Phương thức chào bán cổ phiếu riêng lẻ____________________________15
1.3.2.4.Trình tự, thủ tục chào bán chứng khoán riêng lẻ_____________________16
1.4.

Thực tiễn thực hiện pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt Nam_16

1.5. Kinh nghiệm nước ngồi và bình luận, nhận định Chào bán chứng khoán riêng
lẻ tại Việt Nam.
____________________________________________________________________
______18
1.5.1.Quy định về Chào bán chứng khoán riêng lẻ tại Châu Âu_______________18
1.5.2.Bình luận, nhận định về Chào bán chứng khốn riêng lẻ tại Việt Nam._____20
C. Kết luận._____________________________________________________________21
D. Tài liệu tham khảo_____________________________________________________22

A. Mở đầu
Thị trường chứng khoán là nơi huy động và phân phối luồng vốn
trung hạn và dài hạn cho Nhà nước và các doanh nghiệp trong để phát


triển kinh tế. Thông qua hoạt động chào bán chứng khoán, nhà nước và
các doanh nghiệp thu hút, tạo lập vốn để mở rộng sản xuất, kinh doanh,
đây là kênh huy động vốn hữu hiệu nhất của bất cứ quốc gia nào có nền
kinh tế thị trường.
Tại Việt Nam, những năm qua, hoạt động chào bán chứng khoán
đã trở thành giải pháp hiệu quả không chỉ giúp Nhà nước huy động, xử lý
nguồn vốn để phát triển kinh tế mà còn giúp các doanh nghiệp giải quyết
vấn đề về vốn, vấn đề hết sức quan trọng trong sự duy trì, phát triển, tồn
tại của các doanh nghiệp. Tham gia hoạt động chào bán chứng khốn cịn
tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đổi mới hình thức quản lý, quản trị
doanh nghệp, nâng cao năng lực cạnh tranh. Hoạt động chào bán chứng
khốn mang lại nhiều lợi ích kinh tế, xã hội như trên nên pháp luật của
các nước có thị trường chứng khoán đều ban hành những quy định về
điều kiện phát hành, trong đó có quy định về phát hành riêng lẻ nhằm hạn
chế những rủi ro phát sinh từ chính những lợi ích mà nó mang lại để đảm
bảo một thị trường chứng khốn lành mạnh, cơng bằng, bảo về nhà đầu

tư.
Qua hơn 25 năm hoạt động, pháp luật điều chỉnh về hoạt động phát
hành chứng khốn nói chung và về phát hành chứng khốn riêng lẻ nói
riêng đã qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung, ban hành mới nhưng thực tế các
quy định pháp luật trên vẫn còn nhiều bất cập chưa thực sự tạo điều kiện
để các doanh nghiệp huy động vốn hữu hiệu cho các hoạt động sản xuất
kinh doanh của mình. Do đó, để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động
phát hành, tạo lập, huy động nguốn vốn cho các doanh nghiệp nhất là
trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, việc cần thiết phải
sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành về hoạt động phát
hành riêng lẻ là cần thiết và cấp bách.
Vì những lý do trên, chúng em đã chọn đề tài “Pháp luật về chào
bán chứng khoán riêng lẻ tại Việt Nam” nhằm phân tích pháp luật và
thực trạng pháp luật về chào bán chứng khốn riêng lẻ tại Việt Nam, góp
phần hồn thiện pháp luật về hoạt động chào bán chứng khoán riêng lẻ tại
Việt Nam.
B. Nội dung chính
I. Những vấn đề lý luận chung.


1. Tổng quan về chào bán chứng khoán và pháp luật về chào bán chứng khoán.
Khái niệm và đặc điểm của chào bán chứng khốn có sự khác
nhau đối với mỗi góc độ nhìn nhận khác nhau.
Dưới góc độ kinh tế, chào bán chứng khốn là hoạt động có
mục đích chủ yếu là huy động vốn trung và dài hạn' được thực hiện
trên thị trường sơ cấp, trong đó người nhận vốn là tổ chức chào bán
chứng khoán và người cấp vốn là nhà đầu tư.
Dưới góc độ pháp lý, chào bán chứng khoán là hoạt động phát
hành chứng khoán gắn liền với q trình chứng khốn được chuyển từ
tổ chức phát hành sang nhà đầu tư theo trình tự, thủ tục luật định.

Chào bán chứng khoán mang những đặc điểm về chủ thể, quy trình,
mối quan hệ pháp lý giữa tổ chức chào bán và nhà đầu tư, các tiềm ẩn
rủi ro…
Thứ nhất, chủ thể của chào bán chứng khốn có thể là chính
phủ, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và các quỹ đầu tư. Những
chủ thể này chính là người đưa ra các đề nghị về quyền tài sản mà nhà
đầu tư sẽ được hưởng và nghĩa vụ tương ứng. Về mặt lý luận, đây là
mối quan hệ theo ngun tắc có đi có lại, thơng thường điều này được
thể hiện bằng nghĩa vụ trả tiền,
Thứ hai, đối tượng của chào bán chứng khoán là chứng khoán.
Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của
người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành.
Chứng khốn là hàng hóa khơng thể thiếu của Thị trường chứng
khốn. Vì vậy, muốn Thị trường chứng khốn đi vào hoạt động thì
phải đưa hàng hóa là chứng khốn vào lưu thơng tại thị trường này.
Thứ ba, chào bán chứng khoán xác lập các mối quan hệ pháp lý
trực tiếp giữa tổ chức chào bán chứng khoán và nhà đầu tư trên thị
trường sơ cấp. Đây chính là điều làm nên sự khác biệt giữa chào bán
chứng khoán và mua bán chứng khoán. Chào bán chứng khoán là thị
trường sơ cấp, nơi các doanh nghiệp cần sự huy động vốn, và vốn của
doanh nghiệp sẽ tăng lên. Giao dịch chứng khoán là thị trường thứ
cấp, nơi mà các giao dịch về chứng khoán diễn ra, các doanh nghiệp
thường không kiếm lời từ đây mà là các nhà đầu tư.
Thứ tư, chào bán chứng khoán là hoạt động được thực hiện theo
quy trình nhất định. Các thủ tục này hiện được quy định trong Luật


chứng khoán 2019, Nghị định 155/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật
Chứng khoán về chào bán, phát hành chứng khoán, tổ chức phát hành
chứng khoán, tổ chức thị trường… Về cơ bản, chào bán chứng khốn

là một quy trình từ lập dự án, thơng qua đề án, gửi đề án đó cho cơ
quan nhà nước có thẩm quyền để đăng ký chào bán. Hoạt động chào
bán này cần phải thông qua những thủ tục pháp lý chặt chẽ để có thể
lưu hành trên thị trường và có giá trị về mặt pháp lý.
Thứ năm, trong hoạt động chào bán chứng khốn, ngồi 2 chủ
thể chính là tổ chức chào bán chứng khốn và nhà đầu tư, cịn có sự
tham gia của các chủ thể hỗ trợ khác như nhà bảo lãnh phát hành, đại
lý phát hành, tổ chức chung gian thanh toán, tổ chức định mức tín
nhiệm … Các tổ chức này là các chủ thể mang tính tự nguyện và do
các bên thỏa thuận.
Thứ sáu, chào bán chứng khốn ln tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu
tư, thâm chí cho cả hệ thống tài chính và nền kinh tế. Rủi ro này xuất
phát từ tính rủi ro của các loại chứng khốn. Các rủi ro có thể là: rủi
ro thanh tốn, rủi ro thanh khoản, rủi ro bị lừa đảo,…
Đối với hoạt động chào bán chứng khốn để hủy động vốn, có
hai phương thức để chào bán, đó là: Chào bán ra công chúng và chào
bán riêng lẻ. Tuy nhiên ở phạm vi bài tiểu luận này, nhóm xin được
nhắc về Chào bán chứng khoán riêng lẻ.
Chủ thể của chào bán chứng khốn có thể là chính phủ, chính
quyền địa phương, doanh nghiệp và các quỹ đầu tư. Chính phủ thường
chào bán trái phiếu chính phủ để huy động vốn từ các nguồn lực trong
xã hội nhằm đáp ứng các nhu cầu chi ngân sách của chính phủ. Trong
một số trường hợp, chính phủ cịn chào bán trái phiếu chính phủ lên
thị trường quốc tế để huy động các nguồn vốn từ nước ngồi. Chính
quyền địa phương thường chào bán trái phiếu chính quyền địa phương
để huy động các nguồn lực trong và ngoài địa phương để đáp ứng nhu
cầu ngân sách của địa phương. Và điểm chung của cả 2 chủ thể này,
đó là đều phải tuân thủ pháp luật về ngân sách nhà nước.
Doanh nghiệp là chủ thể có nhu cầu lớn về chào bán chứng
khoán để huy động nguồn lực trong xã hội. Chứng khoán mà doanh

nghiệp chào bán thường là cổ phiếu và trái phiếu. Các quỹ đầu tư chào
bán chứng chỉ quỹ đầu tư nhằm tập hợp các nguồn vốn nhỏ lẻ từ các


nhà đầu tư để tạo thành nguồn vốn lớn đưa vào đầu tư trên thị trường
chứng khoán.
Chào bán chứng khoán đóng một vai trị quan trọng trong nền
kinh tế thị trường. Đối với tổ chức chào bán chứng khoán, đây là một
phương thức huy động vốn hiệu quả, đáp ứng được như cầu trung và
dài hạn. Và riêng với chính phủ, việc này sẽ tạo cho ngân sách nhà
nước một nguồn vốn lớn để phục vụ đầu tư phát triển. Mặt khác, đối
với các nhà đầu tư. Việc tham gia vào các đợt chào bán chứng khoán
mang lại lợi nhuận to lớn tùy theo năng lực của họ. Trong một hệ
thống tài chính lành mạnh, đầu tư vào cổ phiếu mang lại lợi ích dài
hạn và bền vững cho các nhà đầu tư, cịn trái phiếu thì mang lại lợi
nhuận chắc chắn, thậm chí cao hơn so với lãi suất ngân hàng.
Tuy nhiên, đi kèm với lợi ích là rủi ro. Chào bán chứng khốn
ln ẩn chứa những tiềm ẩn rủi ro khôn lường cho nhà đầu tư và nền
kinh tế. Vậy nên nhà nước cần phải phải dựa trên cơ sở mức độ rủi ro
của mỗi loại chứng khoán mà xây dựng cơ chế quản lý hoạt động chào
bán, phù hợp…
2.
Tổng quan về chào bán chứng khoán riêng lẻ
2.1. Khái niệm của chào bán chứng khoán riêng lẻ
Như đã nói ở trên, dựa theo phạm vi và quy mơ của đợt chào
bán, chào bán chứng khốn có thể chia thành hai phương thức là chào
bán chứng khốn ra cơng chúng và chào bán chứng khoán riêng lẻ.
Phương thức chào bán chứng khoán riêng lẻ xuất hiện sau so với
phương thức chào bán truyền thống chào bán ra công chúng. Thuật
ngữ “chào bán chứng khoán riêng lẻ” ra đời cùng với một số các hiện

tượng như các chủ thể chào bán chứng khoán chào bán tới một số
lượng nhỏ các nhà đầu tư hoặc hoàn toàn cho các nhà đầu tư chuyên
nghiệp, hay khi có những hoạt động chào bán khơng thích hợp để
chào bán rộng rãi tới cơng chúng do khối lượng chào bán khá nhỏ,…
Chào bán chứng khoán riêng lẻ (Private Placement) là một
phương thức huy động vốn thơng qua việc cung cấp chứng khốn cho
các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức cụ thể, thay vì thơng qua thị
trường chứng khốn cơng khai. Những nhà đầu tư được chọn mặt gửi
vàng này thường có những quy định riêng để có thể tham gia góp vốn,
như là những nhà đầu tư chuyên nghiệp, những cổ đông hiện hữu
trong công ty…


Pháp luật về chào bán chứng khốn riêng lẻ có sự khác nhau
trên thế giới và được quy định bởi các cơ quan quản lý chứng khoán
tại từng quốc gia.
2.2.Nguồn gốc và lịch sử hình thành của chào bán chứng khoán riêng lẻ.
Lý luận về chào bán chứng khoán riêng lẻ bắt nguồn từ Luật
chứng khoán 1933 của Hoa Kỳ, án lệ của tòa án và quy chế của SEC Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Hoa Kỳ.
Luật chứng khoán năm 1933 của Hoa Kỳ không đưa ra cụ thể
định nghĩa về chào bán chứng khoán riêng lẻ nhưng đã có liệt kê
những giao dịch khơng phải là chào bán chứng khốn ra cơng chúng,
chính xác hơn là những trường hợp chào bán chứng khốn mà khơng
phải đăng ký tại Điều 4 Khoản 2 Luật Chứng khoán 1933 Hoa Kỳ.
Song, giao dịch chứng khốn được miễn trừ đăng ký khơng hồn tồn
đồng nhất với chào bán chứng khốn riêng lẻ.
Jesse H. Choper và Melvin A. Eisenberg đã đưa ra quan điểm
rằng: “Những giao dịch chào bán mà không phải là chào bán chứng
khốn ra cơng chúng thì được miễn trừ (Điều 4 Khoản 2 Luật Chứng
khoán 1933 Hoa Kỳ). Quy tắc này áp dụng cho việc chào bán chứng

khoán cho một số lượng nhỏ những người mua riêng lẻ, là những
người có đầy đủ thơng tin cũng như kinh nghiệm (tức là họ có thể tự
bảo vệ mình) và họ mua cổ phần để đầu tư mà không bán lại cho cơng
chúng”1
SEC có hướng dẫn về chào bán chứng khốn riêng lẻ như sau:
“Muốn xác định giao dịch chào bán chứng khoán riêng lẻ, phải xem
xét trên thực tế mọi phương diện, bao gồm các đặc điểm như mối
quan hệ giữa người chào bán và người được chào bán, bản chất, phạm
vi, quy mơ, hình thức và phương thức chào bán”. Bên cạnh đó, SEC
cũng đã trình bày phương hướng của Tòa án tối cao Liên bang Hoa
Kỳ trong việc xác định chào bán chứng khoán riêng lẻ: “Các miễn trừ
này phải được giải thích trên cơ sở mục đích pháp định của việc “bảo
vệ nhà đầu tư bằng cơ chế công bố đầy đủ thông tin cần thiết cho
quyết định đầu tư” và cho rằng “điều 4 khoản 1 cần được áp dụng khi
một nhóm người bị ảnh hưởng cần sự bảo vệ của đạo luật”. Theo quan
điểm của Tịa án tối cao Liên bang Mỹ thì số lượng không phải yếu tố
quyết định mà việc các nhà đầu tư có hiểu biết về sự tổ chức chào bán
1

Jesse H. Choper & Melvin A. Eisenberg, Corporations, gilbert law summaries, Thomson-Bar/Bri, 2005, tr.245


để dẫn đến việc chào bán có được miễn trừ khơng mới cần được chú
trọng.2
EU cũng có cách tiếp cận tương tự với Hoa Kỳ về chào bán
chứng khoán riêng lẻ. Thông qua Điều 3 Khoản 2 Chỉ thị của EU về
bản cáo bạch, Ủy ban Châu u xác định chào bán chứng khoán riêng lẻ
là tập hợp những trường hợp khơng phải là chào bán chứng khốn ra
cơng chúng, tức là được miễn trừ khỏi những quy định áp dụng đối
với chào bán chứng khốn ra cơng chúng.3

2.3. Đặc điểm chung của chào bán chứng khoán riêng lẻ.
Đầu tiên. Chào bán chứng khoán riêng lẻ thường chỉ được phép
đối với các nhà đầu tư chuyên nghiệp hoặc các nhà đầu tư có kinh
nghiệm, những người có mối quan hệ gắn liền với công ty, hiểu rõ
công ty. Điều này nhằm đảm bảo rằng nhà đầu tư sẽ có đủ kiến thức
và kinh nghiệm để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Bên cạnh đó, đây
cũng là một phương thức hợp thức hóa việc các nhà đầu tư gọi vốn
qua cây quan hệ cá nhân (nội bộ). Ví dụ. Cơng ty A lâm vào trạng thái
khó khăn, và cần huy động một lượng vốn nhất định để vực dậy cơng
ty. Tuy nhiên, vì một vài lí do mà khơng nhà đầu tư chuyên nghiệp
nào đáp lại lời chào bán của cơng ty. Lúc này, cơng ty có thể chào bán
chứng khốn riêng lẻ cho những người có lợi ích gắn liền với công ty
để huy động vốn.
Thứ hai. Chào bán chứng khoán riêng lẻ phải tuân thủ các quy
định về thông tin, bao gồm cung cấp đầy đủ thông tin về doanh
nghiệp, các nguy cơ và rủi ro liên quan đến đầu tư và các thông tin
khác liên quan đến chứng khoán được chào bán. Việc cung cấp đầy đủ
thơng tin sẽ giúp các nhà đầu tư có một cái nhìn thuận lợi cho cơng
cuộc góp vốn. Bên cạnh đó, việc cung cấp đầy đủ thơng tin như tài
sản, cách thức làm việc khi đã huy động được vốn, cách vượt khó của
cơng ty… cũng là một yếu tố quan trọng để các nhà đầu tư quyết định
có nên tham gia hay khơng. Tuy nhiên, điều này khơng có nghĩa là các
Nhà đầu tư có thể tùy tiện đến và đi, pháp luật các nước cũng quy
định về khả năng tự chịu trách nhiệm của các nhà đầu tư, vì bản chất
của Chào bán chứng khốn riêng lẻ chính là quan hệ thỏa thuận.
Thứ ba. Các công ty phải tuân thủ các quy định về quảng cáo và
tiếp thị chứng khoán, để đảm bảo rằng các nhà đầu tư có đủ thơng tin
2

Lê Thị Thu Thủy, Giáo trình Pháp luật về thị trường chứng khoán, NXB ĐHQGHN, 2017

[3] European Commision, Call for evidence regarding private placement regimes in the EU- Summary of
stakeholders response, Brussels, 2007
3


để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Điều này chính là sự tách biệt và
khác biệt với chào bán ra công chúng. Quy định này giới hạn các nhà
đầu tư biết đến, và đảm bảo cho chất lượng nhà đầu tư được đảm bảo
theo hướng có lợi cho doanh nghiệp. Thương các quốc gia sẽ quy định
việc chào bán trái phiếu riêng lẻ theo cách ít tiếp cận với cơng chúng
nhất (như là tờ rơi chứng khốn, quảng cáo tới nhóm người cụ thể, nói
miệng…)
Trên thế giới, số lượng nhà đầu tư khơng chun bị giới hạn có
sự khác nhau. SEC giới hạn không quá 35 nhà đầu tư không chuyên,
EU giới hạn dưới 150 nhà đầu tư khơng chun nghiệp. Bên cạnh đó,
cách hiểu về nhà đầu tư khơng chun có thể hiểu là: Nhà đầu tư
khơng chuyên có kiến thức và đủ kinh nghiệm về vấn đề tài chính và
kinh doanh để có khả năng phân tích được những lợi ích và rủi ro của
việc đầu tư. (nhà đầu tư khơng chun cũng phải có kinh nghiệm).
Bên cạnh đó, Chứng khốn được bán ra theo phương thức riêng lẻ bị
hạn chế chuyển nhượng trong một thời hạn nhất định: Nhà đầu tư
không được bán lại chứng khoán vừa mua từ đợt chào bán, trừ một số
trường hợp ngoại lệ.
2.4.Vai trị của chào bán chứng khốn riêng lẻ.
Chào bán chứng khoán riêng lẻ phù hợp với các đợt huy động
vốn quy mơ nhỏ và vừa. Chi phí của đợt chào bán có chênh lệch thấp
hơn đáng kể so với chào bán ra công chúng. Các quy định, điều kiện
chào bán chứng khoán riêng lẻ đơn giản hơn, giảm bớt các bước, tuần
tự, thủ tục và ít chịu sự giám sát nghiêm ngặt hơn so với chào bán
chứng khốn ra cơng chúng. Phương thức này phù hợp với một số

doanh nghiệp nhỏ, không đáp ứng yêu cầu chào bán chứng khoán đại
chúng hoặc các doanh nghiệp lớn cần huy động vốn trong thời gian
ngắn mà nếu chào bán chứng khốn ra cơng chúng sẽ phải tải số chi
phí chào bán quá cao, khi đó giá vốn huy động được sẽ trở nên quá
đắt đỏ.
Chào bán chứng khoán riêng lẻ phục vụ các mục tiêu như:
Củng cố mối quan hệ giữa công ty phát hành và khách hàng chiến
lược, cổ đơng trong cơng ty.
Ví dụ nhằm củng cố mối quan hệ đặc biệt giữa công ty phát
hành với các chủ thể đặc biệt như giám đốc công ty, người làm cơng
của cơng ty hoặc với những chủ thể có quan hệ chặt chẽ với cơng ty
trong q trình kinh doanh (cung ứng nguyên, vật liệu trọng yếu phục


vụ hoạt động sản xuất của tổ chức phát hành, thường xuyên tiêu thụ
lượng sản phẩm lớn cho tổ chức phát hành...). Bên cạnh đó, hoạt động
chào bán chứng khốn riêng lẻ cũng tạo điều kiện cho các nhà đầu tư
kiếm được lợi nhuận cũng như lợi ích đặc biệt từ các giao dịch.
II. Pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt Nam
1.1. Khái niệm
Chào bán chứng khốn riêng lẻ, có sự khác biệt với chào bán
chứng khốn tới cơng chúng, Nếu như chào bán chứng khốn tới công
chúng mang một ý nghĩa quan trọng trong việc lấy lợi thế về mặt hình
ảnh, nội dung, quảng bá thương hiệu… Thì chào bán chứng khốn
riêng lẻ lại nằm ở phạm trù khác. Tại khoản 20 điều 4 Luật chứng
khốn 2019, chào bán chứng khốn riêng lẻ khơng được nằm trong
chào bán tới công chúng, và đồng thời chỉ được bán trong một số
phạm vi nhỏ nhất định các nhà đầu tư. Chào bán chứng khoán riêng lẻ
được chia làm 02 loại riêng biệt. Chào bán cổ phiếu riêng lẻ và chào
bán trái phiếu riêng lẻ. Và đối với hai khái niệm này, đều có một điểm

chung đó là giới hạn số người được đầu tư: Dưới 100 nhà đầu tư,
khơng kể nhà đầu tư chứng khốn chun nghiệp và Chỉ chào bán cho
nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Ở Việt Nam, quy định về chào bán chứng khoán được ghi nhận
trong nhiều văn bản pháp luật, trong đó điều chỉnh khá chi tiết về hoạt
động chào bán chứng khoán riêng lẻ; cụ thể là: Luật chứng khoán
2019; Nghị định của Chính phủ số 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết
thi hành một số điều của Luật chứng khốn 2019,... Ngồi ra, hoạt
động chào bán chứng khốn riêng lẻ cịn được điều chỉnh bởi Luật
doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật doanh
nghiệp.
1.2. Đặc điểm và vai trị của hoạt động chào bán chứng khốn riêng lẻ ở Việt
Nam
Chào bán chứng khốn riêng lẻ có những đặc điểm sau:
Thứ nhất. Chào bán chứng khốn riêng lẻ có sự khác biệt đáng
kể về đối tượng nhắm đến. Chứng khốn riêng lẻ này chỉ đến tay một
số ít các nhà đầu tư đặc biệt hoặc nhà đầu tư chuyên nghiệp, và đại đa
số người này đều có kiến thức, trình độ và kinh nghiệm đáng kể trong
lĩnh vực đầu tư chứng khốn. Bên cạnh đó, Nghị định số
153/2020/NĐ-CP, nhà đầu tư mua trái phiếu có trách nhiệm tự đánh


giá, tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình và tự chịu các
rủi ro phát sinh trong việc đầu tư, giao dịch trái phiếu; Nhà nước
không đảm bảo việc doanh nghiệp phát hành trái phiếu thanh toán đầy
đủ, đúng hạn lãi, gốc trái phiếu khi đến hạn và các quyền khác cho
nhà đầu tư mua trái phiếu. Do vậy, nhà đầu tư chứng khoán chuyên
nghiệp cần phải am hiểu quy định của pháp luật, tìm hiểu đầy đủ các
thông tin để tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư và sẵn sàng chấp
nhận rủi ro khi mua trái phiếu phát hành riêng lẻ4. Điều này nhấn

mạnh sự nâng cao, tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của nhà đầu tư
chứng khoán chuyên nghiệp khi mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Thứ hai, vấn đề về chào bán chứng khoán riêng lẻ được quy
định trong Luật chứng khốn 2019, Luật doanh nghiệp 2020, Luật tổ
chức tín dụng 2017 và các Nghị định hướng dẫn thi hành liên quan…
để tổ chức thực hiện các vấn đề mà doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư cần
phải biết.
Thứ ba. Đây là hoạt động quan trọng khơng thể thiếu. Đó là
việc chào bán chứng khốn riêng lẻ gắn liền với quy trình chuyển đổi
hình thức doanh nghiệp lẫn huy động vốn. Và cũng do tính chất “kín”
và “khơng phổ thơng” của chào bán chứng khoán riêng lẻ lẫn đối
tượng nhắm đến, thủ tục để chào bán loại chứng khốn này có phần
đơn giản, dễ hiểu và nhanh chóng được áp dụng để các doanh nghiệp
có thể dễ dàng gọi vốn huy động.
Thứ tư, chào bán chứng khốn ln tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu
tư, thâm chí cho cả hệ thống tài chính và nền kinh tế. Đặc biệt là đối
với nhà đầu tư chuyên nghiệp khi quyết định đầu tư vào trái phiếu của
các cơng ty. Luật chứng khốn 2019 đã khuyến nghị các nhà đầu tư
cần phải tìm hiểu đầy đủ thơng tin về doanh nghiệp mình định đầu tư,
khơng mua trái phiếu chỉ vì danh tiếng, uy tín của doanh nghiệp, cần
nắm rõ về tình hình tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh, nghĩa vụ
nợ của chính doanh nghiệp phát hành trái phiếu…. Luật cũng dần
nâng cao tính tự chủ, tự vay tự trả và tự chịu trách nhiệm của các nhà
đầu tư.
Vai trò của hoạt động chào bán chứng khoán riêng lẻ
Về cơ bản, hành động chào bán chứng khốn riêng lẻ phục vụ
mục đích kêu gọi vốn và chuyển đổi cơ cấu doanh nghiệp. Vậy nên có
4

5 điểm mới về nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp (Cổng thơng tin điện tử Bộ Tài chính, 2021)

thể nói, đây là cơ sở ban đầu để tạo dựng cho các hoạt động buôn bán
trên thị trường chứng khoán sau này.
Với tổ chức phát hành chứng khoán riêng lẻ, điều này giúp các
doanh nghiệp có một kênh thơng tin khác để huy động vốn, tránh lệ
thuộc quá nhiều vào ngân hàng và phần nào giúp cho công ty có thể tự
chủ cho số phận của chính mình. Và thơng qua hình thức huy động
vốn này, các doanh nghiệp sẽ có thể tăng quy mơ, thốt khỏi trạng thái
khó khăn và từ từ tìm được chỗ đứng trong thị trường.
Với các nhà đầu tư tham gia chào bán. Theo quy định của Luật
chứng khốn, đây là số ít các nhà đầu tư được ưu đãi hoặc là những
nhà đầu tư chuyên nghiệp, họ có thể được “thỏa mãn” nhu cầu và lợi
ích khi tham gia vào quản lý doanh nghiệp. Và thơng qua việc mua,
bán chứng khốn riêng lẻ, họ cũng thu được một khoản lợi nhuận nhất
định tùy từng trường hợp. Cùng với đó, các nhà đầu tư có thể lựa chọn
đầu tư vào cổ phiếu hoặc trái phiếu tùy từng tình hình thực tế và mong
muốn của bản thân. nhà
Một khía cạnh khác, ta hồn tồn khơng thể phủ nhận tầm quan
trọng mà chào bán chứng khoán riêng lẻ tác động nên nền kinh tế.
Việc này đã thiết lập một nền móng cơ bản để các doanh nghiệp có
thể đi vào hoạt động ổn định. Việc chào bán này cịn có vai trị quan
trọng trong việc chuyển đổi cơ cấu công ty, giúp cho doanh nghiệp và
người lao động có việc làm và phát triển, góp phần thúc tiến xã hội.
1.3.Nội dung cơ bản của pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt
Nam
1.3.1. Chủ thể phát hành.
Chủ thể chào bán chứng khoán riêng lẻ có vai trị quan trọng, là
đơn vị đưa chứng khốn ra giao dịch trên thị trường, từ đó làm phát
sinh mối quan hệ giữa các chủ thể của hoạt động chào bán chứng

khốn. Pháp luật các nước có Thị trường chứng khoán đều quy định
các điều kiện về chủ thể phát hành để đảm bảo chất lượng các chứng
khoán phát hành nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của nhà đầu tư. Các
chủ thể có quyền phát hành này là Tổ chức phát hành không phải là
công ty đại chúng, cơng ty đại chúng, cơng ty chứng khốn, cơng ty
quản lý quỹ đầu tư chứng khoán.
1.3.1.1. Chủ thể chào bán cổ phiếu riêng lẻ


Theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, các chủ thể
thực hiện chào bán cổ phiếu riêng lẻ bao gồm công ty cổ phần (CTCP)
được thành lập và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và các văn bản
pháp luật liên quan, công ty TNHH chào bán cổ phiếu riêng lẻ để
chuyển đổi thành СТСР. Khi thành lập, luật có quy định các cổ đơng
phải cùng nhau mua cổ phiếu (cổ đông sáng lập), đây cơ bản là hành
động chào bán cổ phần riêng lẻ cho một nhóm nhà đầu tư nhất định.
Đối với việc chào bán cổ phần khi tăng vốn điều lệ. Đây cơ bản cũng
là hoạt động chào bán riêng lẻ, các cơng ty có quyền kêu gọi để hủy
động vốn với mục đích mở rộng kinh doanh, thực hiện các dự án đầu
tư, tìm kiếm và giữ chân các đối tác chiến lược trong công ty.
Việc hình thành nên số vốn ban đầu của CTCP được thực hiện
thông qua việc phát hành cổ phiếu. Người góp vốn vào CTCP được
thực hiện dưới hình thức mua cổ phiếu. Trong q trình hoạt động
kinh doanh, CTCP có thể phát hành thêm cổ phiếu để tăng thêm vốn
kinh doanh. Người nắm giữ cổ phiếu là chủ sở hữu của CTCP và được
gọi là cổ đơng. Chính CTCP đã khai sinh ra cổ phiếu và chỉ CTCP
mới có cổ phiếu. Do vậy, có thể nói chủ thể phát hành cổ phiếu là
CTCP.
Trường hợp Công ty TNHH chuyển đổi thành СТСР thơng qua
hình thức chào bán cổ phiếu riêng lẻ cho người lao động trong doanh

nghiệp hoặc cho một số nhà đầu tư chiến lược. Thông qua hoạt động
chào bán cổ phiếu riêng lẻ, cơng ty TNHH từ loại hình chỉ có một
hoặc nhiều chủ sở hữu phần vốn góp trở thành loại hình doanh nghiệp
có từ ít nhất ba co đông trở lên sở hữu cổ phần, hoạt động chuyển đổi
thành loại hình СТСР giúp cho doanh nghiệp tăng khả năng huy động
vốn cũng như chia sẻ rủi ro kinh doanh cho nhiều cổ đông khác nhau.
1.3.1.2. Chủ thể chào bán trái phiếu riêng lẻ
Là chủ thể phát hành theo quy định của pháp luật và là một yếu
tố quan trọng trong hoạt động phân tích đầu tư trái phiếu, tác động
đến mức sinh lời cũng như rủi ro không trả được nợ. Chủ thể phát
hành trái phiếu bao gồm: chính phủ, chính quyền địa phương, doanh
nghiệp.
Chính phủ phát hành trái phiếu nhằm huy động vốn cho ngân
sách nhà nước đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Trái phiếu
được phát hành để bù đắp thâm hụt ngân sách nhà nước, tài trợ cho
các cơng trình cơng ích hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ. Trái phiếu


do chính quyền địa phương phát hành cũng nhằm mục đích huy động
vốn đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho ngân sách địa phương. Và cả 02 loại
trái phiếu này đều phải được tuân thủ luật Ngân sách nhà nước, bởi lẽ
khoản tiền này sẽ vào Ngân sách nhà nước và phục vụ mục đích cơng
cộng. Trái phiếu DN là một loại trái phiếu do các doanh nghiệp được
phép phát hành theo quy định của pháp luật. Có thể thấy rằng, chủ thể
chào bán trái phiếu riêng lẻ đa dạng hơn so với chào bán cổ phiếu
riêng lẻ khi chủ thể được mở rộng tới các cơ quan nhà nước.
1.3.2. Điều kiện chào bán chứng khoán riêng lẻ
1.3.2.1. Điều kiện chào bán cổ phiếu riêng lẻ
Điều kiện về chủ thể: Căn cứ theo điều 125 Luật Doanh nghiệp
2020, Điều 30 Luật chứng khoán 2019 các chủ thể được chào bán bao

gồm Công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng, cơng ty đại
chúng, cơng ty chứng khốn, cơng ty quản lý quỹ đầu tư chứng khốn.
Và mục đích của các loại hình doanh nghiệp khi chào bán có thể là
huy động vốn hoặc chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.
Điều kiện về phạm vi chào bán: cần xác định rõ số lượng nhà
đầu tư hướng tới, cụ thể: thông thường là dưới 100 nhà đầu tư không
bao gồm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tùy thuộc vào pháp
luật quốc gia mà số lượng nhà đầu tư mà doanh nghiệp được phép
chào bán tới là khác nhau. Đây là điều kiện để phân biệt hình thức
chào bán chứng khốn riêng lẻ với chào bán chứng khốn ra cơng
chúng.
Điều kiện về nội dung: Doanh nghiệp tiến hành chào bán phải
có phương án sử dụng số tiền có được sau khi chào bán và được cơ
quan có thẩm quyền chấp thuận, cam kết sử dụng đúng mục đích số
vốn huy động được. Bên cạnh đó, việc chào bán cũng phải tuân thủ
các điều kiện về thời hạn, thời hiệu (6 tháng) hay là những u cầu tối
thiểu như là khơng có nợ lũy kế từ năm trước, khơng có nợ chưa trả
trong vòng 01 năm…
1.3.2.2. Điều kiện chào bán trái phiếu riêng lẻ
Điều kiện về chủ thể: Chủ thể được phép chào bán theo quy
định của pháp luật, có thể là chính phủ, chính quyền địa phương,
doanh nghiệp, tổ chức tín dụng,… Thường thì những chủ thể này có
khả năng tài chính để thanh tốn đủ gốc, lãi trái phiếu, hạn chế tối đa
các rủi ro cho người sở hữu trái phiếu.


Điều kiện về kinh doanh: doanh nghiệp phải đáp ứng được yêu
cầu tài chính minh bạch, đáp ứng yêu cầu pháp luật về năng lực kinh
doanh, thể hiện ở việc phải thanh toán đủ cả gốc và lãi của trái phiếu
đã chào bán hoặc thanh toán đủ các khoản nợ đến hạn trong 03 năm

liên tiếp trước đợt chào bán trái phiếu.
Điều kiện về mục đích sử dụng vốn: yêu cầu phải có phương án
sử dụng vốn khả thi và được cơ quan có thẩm quyền thơng qua; các
báo cáo tài chính qua kế tốn về tình hình tài chính của doanh nghiệp
trong một số năm được kiểm toán. Bên cạnh đó, các chủ thể chào bán
phải Có cam kết thực hiện nghĩa vụ đối với người sở hữu trái phiếu
được cơ quan có thẩm quyền thơng qua. Điều này được quy định
trong Điều 31 Luật chứng khoán 2020 và Nghị định 155/2020/NĐCP.
1.3.2.3. Phương thức chào bán cổ phiếu riêng lẻ
Các chứng khốn chào bán riêng lẻ có thể được chào bán thông
qua nhiều phương thức khác nhau: bán trực tiếp, thông qua các đại
lý phát hành, bảo lãnh phát hành hoặc chào bán thông qua đấu giá,
đấu thầu...
Phương thức bán trực tiếp: Là phương thức tổ chức phát hành
thực hiện chào bán chứng khoán trực tiếp cho nhà đầu tư không qua
khâu trung gian. Đây là phương thức cổ điển chứng khốn được
mua bán như hàng hố thơng thường. Tổ chức phát hành tự mình
thực hiện tất cả các cơng đoạn của q trình chào bán như chuẩn bị
hồ sơ, thủ tục, đăng ký chào bán, quảng cáo, phân phối chứng
khoán... Ưu điểm của phương thức bán trực tiếp là tổ chức phát
hành sẽ tối đa được lợi nhuận, nắm bắt được nhu cầu thị trường.
Nhưng tổ chức phát hành sẽ gặp khó khăn trong việc kiểm sốt
tổng lượng vốn lưu động, thời gian tập trung vốn thường kéo dài
nên phương thức này ẩn chứa nhiều rủi ro.
Phương thức thông qua các đại lý phát hành: Đại lý phát hành
là phương thức một hoặc nhiều tổ chức đứng ra làm đại diện phân
phối chứng khoán cho tổ chức phát hành theo hợp đồng đại lý trong
đó có cam kết tỷ lệ hoa hồng (phí đại lý phát hành). Thơng thường
tổ chức đại lý phát hành là các công ty chứng khốn hay các định
chế tài chính khác theo quy định của pháp luật. Các đại lý phát

hành sẽ tạo mạng lưới phân phối rộng, số lượng chứng khoán bán
ra lớn hơn so với bán trực tiếp. Nhưng tổ chức phát hành gặp khó


khăn trong việc xác định tổng lượng chứng khoán bán ra, phụ thuộc
vào khách hàng, bị động trong khả năng huy động vốn và chịu phí
đại lý phát hành.
Phương thức chào bán thông qua đấu giá: Là phương thức các
tổ chức trung gian sẽ thực hiện đấu giá đối với số lượng chứng
khoán mà doanh nghiệp sẽ bán ra bên ngoài. Nhà đầu tư sẽ tham
gia đấu giá bằng cách đăng ký trước, việc trả giá chứng khoán được
tiến hành bỏ phiếu kín. Người tổ chức đấu giá, tổ chức phát hành sẽ
ấn định giá tối thiểu và thực hiện bán chứng khốn theo ngun tắc
ưu tiên về giá. Thơng qua đấu giá, người mua và người bán sẽ xác
định được một mức giá phù hợp, khách quan và công bằng.
Chào bán chứng khốn thơng qua đấu thầu: Đấu thầu chứng
khoán là phương thức một hoặc nhiều nhà thầu sẽ mua tồn bộ số
chứng khốn dự định phát hành, sau đó phân phối lại trên cơ sở
phân chia tỷ lệ phần trăm với tổ chức phát hành. Phương thức này
có ưu điểm là xác định tổng lượng vốn lưu động, thời gian huy
động vốn ngắn (thường chỉ từ 1- 6 tuần). Tuy nhiên, tổ chức phát
hành phải chịu chi phí trung gian. Khoản phí này do tổ chức phát
hành thoả thuận với tổ chức đấu thầu, tổ chức được uỷ quyền. Trái
phiếu Chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương, trái phiếu kho
bạc, trái phiếu cơng trình trung ương, trái phiếu được Chính phủ
bảo lãnh... thường chào bán bằng phương thức đấu thầu.
Chào bán chứng khốn thơng qua bảo lãnh phát hành: Bảo lãnh
phát hành là phương thức có một hoặc một số tổ chức bảo lãnh sẽ
đứng ra giúp tổ chức chào bán thực hiện các thủ tục trước khi chào
bán chứng khốn. Sau đó tổ chức bảo lãnh nhận mua số chứng

khoán để bán lại hoặc nhận mua số chứng khốn cịn lại sau đợt
phát hành. Ưu điểm của bảo lãnh phát hành là tổ chức chào bán
đảm bảo huy động được nguồn vốn theo nhu cầu.
1.3.2.4. Trình tự, thủ tục chào bán chứng khốn riêng lẻ
Trình tự, thủ tục của chào bán cổ phiếu và trái phiếu riêng lẻ
có sự khác nhau. Trong Nghị định 155/2020/NĐ-CP về hướng dẫn
thi hành luật chứng khoán 2019, các nhà làm luật đã dành ra điều
48 để quy định về trình tự, thủ tục chào bán cổ phiếu riêng lẻ.
Khác với chào bán cổ phiếu, chào bán trái phiếu không phải
thực hiệ thủ tục đăng ký thông tin chào bán, mà chỉ đơn giản là
thông qua Quy chế, điều lệ của công ty, thông qua hội đồng thành


viên hoặc hội đồng quản trị… Tóm lại, việc chào bán trái phiếu
riêng lẻ áp dụng luật Công ty, các cơ quan nhà nước có nghĩa vụ
giám sát, theo dõi và kiểm tra thực tế thực hiện. Bù lại cho sự thả
lỏng này, Nhà nước ta đã quy định rất chặt chẽ về điều kiện để một
doanh nghiệp có thể chào bán trái phiếu riêng lẻ.
1.4.Thực tiễn thực hiện pháp luật về chào bán chứng khoán riêng lẻ ở Việt Nam
Để đáp ứng nhu cầu ngày một phát triển của Thị trường chứng
khoán Việt Nam, rất nhiều luật cũng như nghị định, thông tư hướng
dẫn được sửa đổi ban hành nhằm điều chỉnh, quản lý kịp thời các hoạt
động trên Thị trường chứng khoán. Vào ngày 1/1/2021, Luật Chứng
khoán 2019 đã có hiệu lực. Đó là sự tổng hợp, kết tinh của tất cả các
nghị định, thông tư và những thiếu sót từ quá khứ. Nội hàm hoạt động
chào bán chứng khốn bao gồm chào bán chứng khốn ra cơng chúng
và chào bán chứng khốn riêng lẻ. Trong đó, hoạt động chào bán
chứng khoán riêng lẻ bao gồm 02 hoạt động riêng biệt nhau và khác
nhau đáng kể về mặt nội dung. Đó là Chào bán cổ phiếu riêng lẻ và
Chào bán trái phiếu riêng lẻ. Và sau gần 10 năm sửa đổi, bổ sung,

thực tiễn thực hiện của hoạt động chào bán chứng khốn riêng lẻ ít
nhiều có sự chuyển biến, sau đây. Nhóm 9 sẽ phân tích và chỉ ra hoạt
động thực tiễn thực hiện của Chào bán chứng khốn riêng lẻ.
Theo báo cáo của Cơng ty Chứng khốn Bảo Việt, tính đến
tháng 11/2021, đã có 27 doanh nghiệp chào bán chứng khoán riêng lẻ
với tổng giá trị hơn 19.400 tỷ đồng.
Năm 2020, theo báo cáo của Trung tâm Lưu ký Chứng khốn
Việt Nam (VSD), đã có 52 doanh nghiệp chào bán chứng khoán riêng
lẻ với tổng giá trị hơn 34.600 tỷ đồng. Tuy nhiên, vì tình hình kinh tế
khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, số lượng và giá trị
các chào bán chứng khoán riêng lẻ năm 2020 giảm mạnh so với năm
2019. Trong khi đó, trong năm 2019, đã có 38 doanh nghiệp chào bán
chứng khoán riêng lẻ với tổng giá trị hơn 52.000 tỷ đồng.
Như vậy, so với năm 2019, số lượng chào bán chứng khoán
riêng lẻ tăng lên 14 doanh nghiệp trong năm 2020. Tuy nhiên, giá trị
tổng cộng của các chào bán trong năm 2020 giảm hơn 17.000 tỷ đồng
so với năm 2019, giảm khoảng 33%. Sự giảm số lượng và giá trị các
chào bán chứng khoán riêng lẻ trong năm 2020 có thể được giải thích


bởi tình hình kinh tế khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19,
khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc huy động vốn.
Từ những số liệu xác đáng này, ta có thể thấy ảnh hưởng của
nền kinh tế thị trường tới khả năng huy động vốn của các doanh
nghiệp. Doanh nghiệp có thể sử dụng chào bán chứng khoán riêng lẻ
để huy động vốn khi nguồn tiền truyền thống bị gián đoạn trong thời
điểm khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch. Vốn này sẽ giúp doanh
nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn và duy trì hoạt động của mình. Ta
có thể thấy, chào bán và phát hành cổ phiếu riêng lẻ là giải pháp cho
các nhà đầu tư tham gia vào doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tăng

vốn hoạt động để sản xuất kinh doanh tốt hơn. Tuy nhiên, điều này sẽ
làm cho các cổ đông hiện hữu phải giảm bớt giá trị thực mà bản thân
đang sở hữu. Các con số ở trên cho thấy, Chào bán cổ phiếu riêng lẻ
đã trở thành phương thức huy động vốn hiệu quả cho các Công ty cổ
phần. Và sau nhiều năm thay đổi, chỉnh sửa, Luật chứng khoán 2019
và Luật doanh nghiệp 2020 đã có những quy định, giúp các doanh
nghiệp có thể dễ dàng thực hiện các thủ tục để có thể được chào bán
cổ phiếu riêng lẻ, bao gồm: thông qua các thủ tục nội bộ trong công
ty, thông báo với cổ đông, gửi hồ sơ lên cơ quan nhà nước có thẩm
quyền theo quy định của pháp luật.
Tại khoản 4 điều 15 Luật chứng khoán 2019: “Điều kiện chào
bán trái phiếu chuyển đổi ra công chúng áp dụng theo quy định tại
khoản 2 và điểm d khoản 3 Điều này.” vẫn còn là một hạn chế. Ví dụ
trong q khứ đã từng có một cơng ty về dịch vụ vận tải đã lỗ một
khoản tiền lớn, kèm với đó là âm cả vốn điều lệ (vốn chủ sở hữu), và
doanh nghiệp này chỉ có cách phát hành trái phiếu để có thể hủy động
vốn và vực lại công ty. Và đối với các công ty thua lỗ này, giá cổ
phiếu thực tế khi chào bán trái phiếu thường thấp hơn giá niêm yết.
Và, chỉ có một cách để cứu doanh nghiệp này, đó chính là trái phiếu
chuyển đổi. Tuy nhiên, quy định của luật chứng khoán 2019 lại yêu
cầu: “Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký chào bán
phải có lãi, đồng thời khơng có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào
bán”. Điều này đã ngăn chặn khả năng vực dậy của một công ty được
niêm yết rơi vào thua lỗ nặng nề và có nguy cơ phá sản. Thực tế cho
thấy đây là một hạn chế còn vướng mắc và cần được xem xét thêm.
Bên cạnh đó, nói đi cũng phải nói lại. Luật chứng khốn 2019
đã bảo vệ các Nhà đầu tư khi ngăn chặn khả năng họ bị lừa đảo, làm


mờ mắt hoặc mất trắng bởi những công ty như vậy. Nhưng, điều này

lại không đúng với các cổ đông lớn nội bộ - những người hiểu rõ về
hoạt động của công ty hơn ai hết. Đối với họ, rào cản bảo vệ này có
thể là khơng cần thiết, và họ chính là những nhân tố có thể vực dậy
một doanh nghiệp. Làn ranh bảo vệ này đã phần nào giới hạn khả
năng tự tái cấu trúc doanh nghiệp và khả năng tự chủ của họ. Bản chất
của trái phiếu chính là thỏa thuận vay - nợ có điều kiện, vậy nên điều
kiện tiên quyết đó là tìm được Nhà đầu tư sẵn sàng mạo hiểm vì cơng
ty (điều này cũng đảm bảo tính tự chủ, khả năng chịu rủi ro và quy tắc
tự vay tự trả tự chịu trách nhiệm). Xét thấy, nếu một doanh nghiệp có
khả năng trả nợ tốt hoặc có tài sản đảm bảo thì có thể tạo điều kiện để
họ tái cấu trúc.
1.5. Kinh nghiệm nước ngồi và bình luận, nhận định Chào bán chứng khoán
riêng lẻ tại Việt Nam.
1.5.1. Quy định về Chào bán chứng khoán riêng lẻ tại Châu Âu
Tại châu Âu, việc phát hành chứng khoán riêng lẻ được quản lý
bởi các quy định của Liên minh châu u về chứng khoán (Markets in
Financial Instruments Directive - MiFID). Các quy định này đảm bảo
việc phát hành chứng khoán riêng lẻ phải tuân thủ các quy định về
đăng ký và bảo vệ nhà đầu tư, cũng như các quy định về công bố
thông tin tài chính của cơng ty phát hành.
Các quy định về phát hành chứng khoán riêng lẻ tại Châu u
được quản lý bởi Tổ chức Giám sát Thị trường Châu u (ESMA) và
các luật chứng khoán của từng quốc gia. Các quy định cụ thể bao
gồm:
1. Đăng ký chứng khoán: Các cơng ty phải đăng ký chứng
khốn riêng lẻ với cơ quan giám sát chứng khốn của
quốc gia mình hoạt động.
2. Giới hạn số lượng nhà đầu tư: Các công ty phát hành
chứng khoán riêng lẻ phải giới hạn số lượng nhà đầu tư
tham gia và đảm bảo rằng những nhà đầu tư tham gia có

đủ kinh nghiệm và năng lực tài chính.
3. Thơng tin cơng khai: Các cơng ty phải cung cấp đầy đủ
thông tin về công ty và tài chính liên quan. Các thơng tin
này bao gồm các tài liệu đăng ký, báo cáo tài chính và
thơng tin về mức độ rủi ro.


4. Bảo vệ nhà đầu tư: Các công ty phát hành chứng khoán
riêng lẻ phải đảm bảo rằng nhà đầu tư được bảo vệ khỏi
những rủi ro không mong muốn, bao gồm các biện pháp
phòng ngừa và giải quyết tranh chấp.
5. Giám sát và tuân thủ: Các công ty phát hành chứng
khoán riêng lẻ phải tuân thủ các quy định về thông tin
công khai và bảo vệ nhà đầu tư. Họ cũng phải chịu sự
giám sát nghiêm ngặt để đảm bảo tuân thủ các quy định5.
Giới hạn số lượng nhà đầu tư được quy định cụ thể tại Châu u
khác nhau tùy theo từng quốc gia và loại chứng khoán được phát
hành. Tuy nhiên, một số quy định chung về giới hạn số lượng nhà đầu
tư bao gồm: Giới hạn số lượng nhà đầu tư tham gia, Số lượng nhà
đầu tư được quy định theo đơn vị tiền tệ, Nhà đầu tư chuyên nghiệp,
Quy định theo quy mô, Quy định theo loại chứng khốn. Bên cạnh đó,
Châu u đã đưa ra nhiều biện pháp phòng ngừa và giải quyết tranh
chấp để bảo vệ nhà đầu tư, bao gồm: Tăng cường quy định và giám
sát, Cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác, Giải quyết tranh chấp
thơng qua các cơ quan độc lập, Bảo vệ thông tin cá nhân, Giáo dục
nhà đầu tư.
Quy định Thông tin công khai (Public Disclosure) tại Châu u
được áp dụng để đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động của các
công ty phát hành chứng khốn. Quy định Thơng tin cơng khai
(Public Disclosure) tại Châu u được áp dụng để đảm bảo tính minh

bạch trong hoạt động của các cơng ty phát hành chứng khốn có tên là
"EU Market Abuse Regulation" (MAR). Đây là một quy định được áp
dụng trên toàn khu vực Châu u từ năm 2016 và đã thay thế các quy
định cũ về thơng tin cơng khai trong lĩnh vực chứng khốn. Ngồi ra,
các quy định của MiFID cịn u cầu các cơng ty phải đảm bảo rằng
các nhà đầu tư có đủ thông tin để đưa ra quyết định đầu tư thơng
minh. Các cơng ty phát hành chứng khốn riêng lẻ cũng phải đảm bảo
rằng việc phát hành này không gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường
chứng khoán hoặc các nhà đầu tư khác.
1.5.2. Bình luận, nhận định về Chào bán chứng khoán riêng lẻ tại Việt Nam.
Tại Việt Nam, việc phát hành chứng khoán riêng lẻ cũng được
quy định trong Luật chứng khoán và các văn bản hướng dẫn liên quan.
5

Private placement. ESMA. />%20placement&f[0]=agregated_field_section
%3A36&fbclid=IwAR37WuslG48SRWsz38vh3EVe6lVzW8VsY3UFvbQsWFtztSh2UrbJYs_t0Kg