Tiết : 34-39
RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VỀ VĂN BIỂU CẢM, PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ VỀ
TPVH, VIẾT ĐOẠN VĂN
I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1 Kiến thức:
- Nắm được những kiến thức cơ bản của sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự và
miêu tả trong văn biểu cảm.
- Học sinh nhận thức được sự kết hợp và tác động qua lại giữa các yếu tố kể, tả
và biểu cảm bộc lộ tình cảm của người viết trong một văn bản tự sự.
- Nhận biết và sử dụng sự kết hợp đan xen giữa các yếu tố tự sự, miêu tả trong
văn biểu cảm.
2- Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng thực hành viết đoạn văn.
- Viết văn bản biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả.
3- Thái độ:
- Bồi dưỡng lòng yờu quê hương, gia đình.
- Giáo dục tư tưởng, lòng yêu nước, có ý thức học tập, rèn luyện viết đoạn văn.
II. Tiến trình bài giảng.
1. Tổ chức:
2. Bài mới
* Nhắc lại kiến thức về văn bản biểu
cảm cho hs nhớ để tiến hành viết đoạn
văn.
* Khi viết văn bản biểu cảm ta cần chú
ý đến những yêu cầu nào?
* GV chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh
(Hướng dẫn hs thực hành viết đoạn
văn).
Cho hs trình bày đoạn văn của mình.
Nhận xét, bổ sung cho hoàn chỉnh.
Hs thảo luận lần lượt chỉ ra các yếu tố
miêu tả, biểu cảm và tự sự trong đoạn
văn dưới sự gợi ý của gv.
I- Ôn tập.
1. Tỡm hiểu sự kết hợp giưa 3 yếu tố.
+ Tự sự: thường tập trung vào sự việc,
nhân vật, hành động trong văn bản.
+ Miêu tả: thường tập trung chỉ ra tính
chất, màu sắc, mức độ của sự việc, nhân
vật, hành động,…
+ Biểu cảm: Thường thể hiện ở các chi
tiết bày tỏ cảm xúc, thái độ của người
viết trước sự việc hành động nhân vật
trong văn bản.
2 .Ví dụ :
Cho đoạn văn
" Trong gian phòng lớn tràn ngập ánh
sáng, những bức tranh của thí sinh treo
kín bốn bức tường. Bố, mẹ tôi kéo tôi
chen qua đám đông để xem bức tranh
của Kiều Phương, đã được đóng khung
Đh: Người anh kể lại những giây phút
ngỡ ngàng cảm động khi thấy mình
được em gái vẽ tranh.
Đh "Một chú bé ngồi nhìn ra cửa
sổ…mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh
sáng rất lạ…tư thế ngồi không chỉ sự
suy tư mà còn rất mơ mộng nữa".
Đh: (Tôi giật sững người, thoạt tiên là
sự ngỡ ngàng rồi đến hãnh diện, sau đó
là xấu hổ.
Tôi không trả lời mẹ tôi mà tôi muốn
khóc quá.)
Hs rút ra kết luận
Nhận xét, bổ sung.
lồng kính. Trong tranh, một chú bé như
tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ, toát lên
từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú, không
chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa.
Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi:
- con có nhận ra con không?
Tôi giật sững người chẳng hiểu sao tôi
bám chặt lấy tay mẹ, thoạt tiên là sự ngỡ
ngàng, rồi thấy hãnh diện sau đó là xấu
hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến
thế kia ư? Tôi nhìn như thôi miên vào
dòng chữ đề trên bức tranh "Anh trai
tôi". Vậy mà dưới mắt tôi thì…
- Con đã nhận ra con chưa? Mẹ rất hồi
hộp…Tôi không trả lời mẹ. Tôi muốn
khóc quá. Bởi vì nếu tôi nói được với
mẹ, tôi sẽ nói rằng "không phải con đâu,
đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em
con đấy".
II- Luyện tập:
Đề yêu cầu kể về việc gì?
Nên bắt đầu từ chỗ nào
Từ xa thấy người thân như thế nào
Lại gần thì thấy như thế nào
Nêu những biểu hiện tình cảm giữa hai
người sau khi đó gặp nhau
Biểu hiện bằng những chi tiết nào?
GV chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh
1* Dựng đoạn văn biểu cảm có sự kết
hợp yếu tố tự sự và miêu tả.
Hãy viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ
của em về cánh đồng quê.
Yêu cầu: kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả.
2* Dựng đoạn văn biểu cảm có sự kết
hợp yếu tố tự sự và miêu tả?
Đề:
Hãy viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ
của em về những giây phút đầu tiên khi
em gặp lại một người thân (ông, bà, cha,
mẹ,…) sau một thời gian xa cách.
Yêu cầu: kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả
(tả hình dáng, khuôn mặt, mặt,…vui
mừng, xúc động…ngôn ngữ, hành động,
lời nói…ẩn chứa những tình cảm nào…)
Viết đoạn văn.
B. Phát biểu cảm nghĩ về TPVH
I- Ôn tập.
Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn
* Nhắc lại kiến thức về cách làm bài
văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
Khi phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn
học ta cần chú ý đến những điều gì?
- Gv chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh.
HĐ 2: ( Hướng dẫn học sinh luyện tập).
Cho hs đọc và tìm hiểu bài đọc.
* GV chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh
học là trình bày những cảm xúc, tưởng
tượng, liên tưởng, suy ngẫm của bản
thân về nội dung và hình thức tác phẩm
đó.
Để làm được bài văn phát biểu cảm nghĩ
về tác phẩm văn học, trước tiên phải xác
định được cảm xúc, suy nghĩ của mình
về tác phẩm đó.
Những cảm nghĩ ấy có thể là cảm nghĩ
về cảnh và người ; cảm nghĩ về vẻ đẹp
ngôn từ; cảm nghĩ về tư tưởng của tác
phẩm.
II- Luyện tập:
Phát biểu cảm nghĩ về một trong các bài
thơ: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh,
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê,
Cảnh khuya, Rằm tháng giêng.
* Dàn bài: ( cảm nghĩ…)
a. Mở bài:
- Giới thiệu tác phẩm văn học "cảm
Bài yêu cầu gì ?
Lập dàn ý :
? Phần mở bài có nhiệm vụ gì ?
nghĩ "
- Tác giả.
- Hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm:
trong giờ học văn…
b. Thân bài
Những cảm xúc suy nghĩ do tác phẩm
gợi lên:
- Cảm xúc 1: yêu thích cảnh thiên
nhiên…… Suy nghĩ 1: cảnh đêm
trăng được diễn tả sinh động qua bút
pháp lãng mạn……
- Cảm xúc 2: yêu quý quê hương…
suy nghĩ 2: hiểu được tấm lòng yêu
quê hương của nhà thơ Lí Bạch qua biện
pháp đối lập…
c. Kết bài
- Ấn tượng chung về tác phẩm: cảm
nghĩ trong đêm thanh tĩnh.
Bài 2 : Cảm nghĩ về bài thơ “ Bạn đến
chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.
? Phần thân bài có nhiệm vụ gì ?
? Phần kết bài có nhiệm vụ gì?
a.Mở bài :
- Giới thiệu tác phẩm văn học "Bạn
đến "
- Tác giả.
- Hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm:
trong giờ học văn…
- Cảm nhận bước đầu : Thích bài thơ về
ngôn từ: giản dị
b. Thân bài :
- Cảm xúc 1 : về gia cảnh của nhà thơ.
- cảm xúc 2 : Về tình cảm bạn bè.
c. Kết bài :
- ấn tượng chung về tác phẩm.
- Về tác giả.
Yêu cầu:
Viết các phần của bài văn.