Bài tập nhóm môn tư tưởng Hồ Chí Minh

HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

BÀI TẬP NHĨM
MƠN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

ĐỀ TÀI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ SỰ VẬN DỤNG
VÀO XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC CỦA SINH VIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY.

Giảng viên hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Lan Phương
Nhóm thực hiện: 06
Nhóm tín chỉ: 222PLT06A15

Hà nội, ngày 22tháng 05 năm 2022

1


2


MỤC LỤ

LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................4
1. Lý do chọn đề tài.........................................................................................4
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................4
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................5
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu...............................................5
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn.......................................................................5
NỘI DUNG...............................................................................................................7
I. Quan điểm tư tưởng HCM về đạo đức.........................................................7

1. Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức cách mạng...................7
2. Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng.............................9
3. Quan điểm về những nguyên tắc xây dựng đạo đức cách mạng..........11
II. Giá trị và vận dụng tư tưởng HCM vào xây dựng đạo đức của sinh viên
VN hiện nay.........................................................................................................13
1. Giá trị của tư tưởng HCM vào xây dựng đạo đức...................................13
1.1. Giá trị lý luận.........................................................................................13
1.2. Giá trị thực tiễn......................................................................................15
2. Vận dụng vào xây dựng đạo đức của sinh viên hiện nay.........................17
2.1. Đề xuất những giải pháp cụ thể...........................................................17
2.2. Sinh viên học viện Ngân Hàng trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
về đạo đức......................................................................................................20
KẾT LUẬN............................................................................................................21
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................22

3


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vai trò của đạo đức trong việc thành lập, duy trì, ổn định và phát triển xã hội
đã được chứng minh trong suốt lịch sử nhân loại. Đạo đức là một trong những
phương thức cơ bản để điều chỉnh hành vi con người, đó là một sự sửa đổi với quy
mơ lớn và hồn tồn tự nguyện, tự giác, khơng vụ lợi. Đạo đức góp phần nhân đạo
hóa con người và xã hội loài người, văn minh nhân loại, giúp con người sống thiện,
sống có ích; đạo đức thể hiện bản sắc dân tộc và duy trì sự ổn định kinh tế - xã hội.
Nhận thấy tầm quan trọng của đạo đức đối với đời sống của nhân dân, Hồ Chí
Minh - một vị lãnh tụ tài ba, có cho mình những đức tính đẹp - đã đưa ra những tư
tưởng về đạo đức dưới cái nhìn đầy khách quan và tài tình của mình
Tư tưởng Hồ Chí về đạo đức là một trong những giá trị vô giá của dân tộc

Việt Nam. Người luôn coi trọng đạo đức là nền tảng vững chắc để xây dựng một
xã hội công bằng văn minh và phát triển. Với tư tưởng Hồ Chí Minh đã để lại cho
chúng ta một di sản vô giá là nguồn cảm hứng và động lực để chúng ta tiếp tục
phát triển đạo đức trong xã hội hiện nay.
Trong bối cảnh hiện nay, đạo đức đang trở thành một vấn đề nóng bỏng trong
xã hội Việt Nam. Đặc biệt với sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền
thông, các vấn đề liên quan đến đạo đức đang trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Vì
vậy việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vào xây dựng đạo đức của
sinh viên Việt Nam hiện nay là cực kỳ cần thiết và quan trọng. Đó là lý do chúng
em đã chọn đề tài nghiên cứu: “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức và sự vận
dụng vào xây dựng đạo đức sinh viên Việt Nam hiện nay”
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
4


Mục đích của nghiên cứu này là tìm hiểm và phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh
về đạo đức và cách vận dụng tư tưởng này vào xây dựng đạo đức của sinh viên.
Nhiệm vụ của nghiên cứu là: để đạt được mục đích đó đề tài tập trung giải
quyết những nhiệm vụ sau:
 tìm hiểm và phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
 Đánh giá hiệu của của việc áp dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng
đạo đức của sinh viên từ đó đưa ra những giải pháp và đề xuất để cải thiện
công tác xây dựng đạo đức trong giáo dục ở Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 Đối tượng nghiên cứu là tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
 Phạm vi nghiên cứu là toàn bộ nội dung và giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh
về đạo đức
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận
Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của

Đảng cộng sản Việt Nam là cơ sở phương pháp luận hướng nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu
Tiểu luận sử dụng phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp, thống kê và
phương pháp khảo sát, tổng kết thực tế.
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Ý nghĩa lý luận: giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tư tưởng đạo đức của Hồ Chí
Minh từ đó đưa ra những nhận định phân tích và đánh giá về tầm quan trọng của
đạo đức trong cuộc sống và sự nghiệp của con người.
5


Ý nghĩa thực tiễn: Cung cấp các kiến thức kinh nghiệm và bài học từ tư tưởng
đạo đức của Hồ Chí Minh giúp chúng ta áp dụng vào cuộc sống và cơng việc hàng
ngày từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và đóng góp tích cực cho xã hội. Bên
cạnh đó cịn có ý nghĩa trong việc giáo dục và truyền thống tư tưởng đạo đức cho
thế hệ trẻ giúp họ hiểu rõ hơn về giá trị của đạo đức và áp dụng vào cuộc sống của
mình.

6


NỘI DUNG
0.

Quan điểm tư tưởng HCM về đạo đức
Trong các nhà lãnh đạo cách mạng trên thế giới, có thể nói, Hồ Chí Minh là

một trong những nhà tư tưởng, lãnh tụ cách mạng quan tâm nhiều đến vấn đề đạo
đức và có nhiều cống hiến về tư tưởng đạo đức cách mạng. Khơng những thế, bản
thân Người cịn là một tấm gương mẫu mực về đạo đức cách mạng. Suốt cuộc đời

hoạt động cách mạng của mình, Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục,
rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Có thể nói đạo
đức là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của Bác trong sự nghiệp cách
mạng.
1. Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức cách mạng
 Đạo đức là gốc của người cách mạng
Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng chỉ là tấm gương mẫu mực về đạo đức cách
mạng mà còn là nhà tư tưởng lớn về đạo đức. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng,
lãnh tụ Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm tới giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng
cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Hồ Chí Minh quan niệm “đạo đức là nền tảng
và là sức mạnh của người cách mạng”, coi đó là cái gốc của cây, ngọn nguồn của
sơng nước.
Về vai trị của đạo đức, Hồ Chí Minh khẳng định, đạo đức cách mạng giúp
cho con người vững vàng trong mọi thử thách. Người viết: “Có đạo đức cách mạng
thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước”; “khi
gặp thuận lợi và thành công cũng giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm
tốn, “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”; ‘lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt chứ
không kèn cựa về mặt hưởng thụ; không công thần, không quan liêu, không kiêu
ngạo, không hủ hóa”.
7




Đạo đức là tiêu chuẩn hàng đầu của người lãnh đạo trong điều kiện
Đảng cầm quyền
Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ được coi là những điều quy định

làm căn cứ để đánh giá phẩm chất, nhân cách của người đảng viên, để xem người
đó có xứng đáng là thành viên trong đội tiên phong lãnh đạo của giai cấp công

nhân, xứng đáng đảm nhận trọng trách với sự nghiệp cách mạng mà Đảng và nhân
dân giao phó.
Đạo đức trở thành nhân tố quyết định của sự thành bại của mọi công việc,
phẩm chất mỗi con người. Trong bài Người cán bộ mạng (1955), Hồ Chí Minh yêu
cầu “Người cán bộ cách mạng phải có đạo đức cách mạng.... Mọi việc thành hay
bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng hay khơng”. Bởi vì
có đạo đức cách mạng trong sáng mới làm được những việc cao cả, vẻ vang. Người
quan niệm, “Việc nước lấy Đoàn thể làm cốt cán. Việc Đoàn thể lấy cán bộ làm cốt
cán. Cán bộ lấy đạo đức làm cốt cán”
 Đạo đức là nhân tố tạo nên sức hấp dẫn của CNXH
Theo Hồ Chí Minh, sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội không phải ở lý tưởng
cao xa nào, mà trước hết, cụ thể và trực tiếp là ở những người cộng sản ưu tú bằng
tấm gương sống và hành động của mình, chiến đấu cho lý tưởng đó thành hiện
thực. Hồ Chí Minh tượng trưng cho tinh hoa ca dân tộc Việt Nam, cho ý chí kiên
cường, bất khuất ca nhân dân Việt Nam suốt hàng nghìn năm lịch sử. Tấm gương
đạo đức và nhân cách cao đẹp của Hồ Chí Minh từ lâu đã là nguồn cổ vũ động viên
tinh thần quan trọng đối với nhân dân Việt Nam và nhân loại tiến bộ đồn kết đấu
tranh vì mục tiêu hịa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
 Đạo đức cách mạng còn là mẫu số chung, là thước đo lòng cao thượng
của mỗi con người
8


Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cịn thể hiện là thước đo lòng cao thượng của con
người. Trong tác phẩm Đạo đức cách mạng (1955), Người nhận định: “Tuy năng
lực và công việc của mỗi người khác nhau, người làm việc to, người làm việc nhỏ;
nhưng ai giữ được đạo đức đều là người cao thượng”. Thực hành tốt đạo đức cá
nhân khơng chỉ có tác dụng tơn vinh nâng cao giá trị của mình mà cịn tạo ra sức
mạnh nội sinh giúp ta vượt qua mọi thử thách.
Hồ Chí Minh hết sức mạnh quan tâm giáo dục toàn diện cho các em học sinh,

sinh viên cả “Đức, Trí, Thể, Mĩ”. Trong đó, đức là gốc, là trước hết; gắn liền với
đức, tài là cực kì quan trọng, khơng có tài thì khơng xây dựng, phát triển được đất
nước. Đức bao gồm từ nếp ăn ở, sinh hoạt hằng ngày trước hết là với gia đình, anh
em, bạn bè, đến rộng ra là quốc gia, dân tộc; học để làm việc, làm người, làm cán
bộ
2. Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng
 Trung với nước, hiếu với dân
Theo Hồ Chí Minh, đây là phẩm chất quan trọng nhất, bao trùm nhất và chi
phối các phẩm chất khác. Từ quan niệm cũ “trung với vua, hiếu với cha mẹ” trong
đạo đức truyền thống của xã hội phong kiến phương Đơng, Hồ Chí Minh đưa vào
đó một nội dung mới, cao rộng hơn là “trung với nước, hiếu với dân”. Người
khẳng định: “Trung với nước, hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự
do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hồn thành, khó khăn nào
cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Câu nói của Bác vừa là lời kêu gọi
hành động, vừa là định hướng chính trị, đạo đức cho mỗi người Việt Nam, không
phải chỉ trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc mà còn lâu dài mãi về sau. Bên
cạnh đó, cịn thể hiện trách nhiệm với sự nghiệp dựng nước và giữ nước, với con
đường đi lên và phát triển của đất nước.

9


 Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư
Theo Hồ Chí Minh: Cần tức là lao động cần cù, siêng năng, có kế hoạch, sáng
tạo, có năng suất cao, với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại,
không dựa dẫm.
Kiệm tức là tiết kiệm sức lao động, thì giờ, tiền của của dân, của nước, của
bản thân mình, khơng hoang phí, khơng bừa bãi, khơng phơ trương hình thức,
khơng liên hoan chè chén lu bù;
Liêm tức là ln ln tơn trọng, giữ gìn của cơng và của dân, khơng xâm

phạm một đồng xu, hạt thóc nào của Nhà nước, của nhân dân, phải trong sạch,
không tham lam, không tham địa vị, không tham tiền tài, không tham sung sướng,
khơng ham người tâng bốc mình, vì vậy mà quang minh, chính đại, khơng bao giờ
hủ hóa;
Chính nghĩa là khơng tà, thẳng thắn, đứng đắn, đối với mình thì khơng tự cao,
tự đại, ln chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn tự kiểm điểm để phát triển điều hay,
sửa đổi điều dở của bản thân mình, đối với người thì khơng nịnh hót người trên,
khơng xem khinh người dưới, luôn giữ thái độ chân thành, khiêm tốn, đồn kết,
thật thà, khơng dối trá, lừa lọc, đối với việc thì để việc cơng lên trên, lên trước việc
tư, việc nhà;
Chí cơng vơ tư là đem lịng chí cơng vô tư mà đối với người, với việc, khi làm
bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau,
phải “lo cho thiên hạ trước, vui sau thiên hạ”.
 Thương yêu con người, sống có tình nghĩa
Quan niệm này cho thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh nói về lịng u thương con
người rất tồn diện và độc đáo. Bởi vậy, Hồ Chí Minh đã xác định tình yêu thương
con người là một trong những phẩm chất cao đẹp nhất. Người luôn luôn dành tình
10


yêu thương rộng lớn cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp bức
bóc lột.
Bác đã viết: “Tơi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho
nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng
có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”. Ở Hồ Chí Minh, tình u thương đồng
bào, đồng chí của Người rất bao la, rộng lớn và toàn diện, không phân biệt vùng,
miền, trẻ, già, trai, gái...hễ là người Việt Nam u nước thì đều có chỗ trong tấm
lịng nhân ái của Người.
 Tinh thần quốc tế trong sáng
Đó là tinh thần đồn kết quốc tế vơ sản mà Hồ Chí Minh đã nêu lên bằng một

mệnh đề “bốn phương vô sản đều là anh em”, là tinh thần đoàn kết với các dân tộc
bị áp bức, với nhân dân lao động các nước mà Hồ Chí Minh đã dày công vun đắp
bằng hoạt động cách mạng thực tiễn của bản thân mình và bằng sự nghiệp cách
mạng của cả dân tộc, là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả nhân
dân tiến bộ trên tồn thế giới vì hịa bình, cơng lý và tiến bộ xã hội, vì mục tiêu hịa
bình, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là tinh thần hợp tác và hữu nghị.
3. Quan điểm về những nguyên tắc xây dựng đạo đức cách mạng
 Nói đi đơi với làm, phải nêu gương về đạo đức
Nói phải đi đơi với làm là nguyên tắc quan trọng bậc nhất trong xây dựng một
nền đạo đức mới. Bản thân Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về lời nói đi đơi với
việc làm. Người đã nhiều lần bàn tới việc tẩy sạch bệnh quan liêu, coi thường quần
chúng của một số cán bộ, đảng viên “miệng thì nói dân chủ nhưng làm việc thì họ
theo lối quan chủ”

11


Nêu gương đạo đức là một nét đẹp của truyền thơng văn hóa phương Đơng.
Hồ Chí Minh cho rằng, đạo đức cách mạng phải đặc biệt chú trọng “đạo làm
gương” vì, “Một trăm bài diễn văn hay khơng bằng một tấm gương sống”.


Xây đi đôi với chống
Nguyên tắc xây đi đơi với chống là địi hỏi của nền đạo đức mới, thể hiện

tính nhân đạo chiến đấu vì mục tiêu của sự nghiệp cách mạng. Nghĩa là đồng thời
với việc giáo dục, xây dựng, rèn luyện đạo đức cách mạng mới phải đi đôi với đấu
tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chống những hành vi phi đạo đức.
Để xây dựng một nền đạo đức mới, cần phải kết hợp chặt chẽ giữa xây và
chống. Trong đời sống hằng ngày, những hiện tượng tốt – xấu, đúng – sai, cái đạo

đức và cái vô đạo đức thường đan xen nhau, đối chọi nhau thông qua hành vi của
những con người khác nhau, thậm chí trong mỗi con người. Theo Hồ Chí Minh,
“Khơng có ai cái gì cũng tốt, cái gì cũng hay”. Chính vì vậy, việc xây và chống
trong lĩnh vực đạo đức rõ ràng không đơn giản. Xây phải đi đơi với chống, muốn
xây phải chống, chống nhằm mục đích xây, lấy xây làm chính. Điều này đặc biệt
quan trọng khi bồi dưỡng những phẩm chất đạo đức mới, thiết yếu là phải phát
hiện sớm, hướng cho mọi người vào cuộc đấu tranh cho sự trong sạch và lành
mạnh về đạo đức.
 Tu dưỡng đạo đức suốt đời
Tu dưỡng đạo đức là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc và văn hóa phương
Đơng. Hồ Chí Minh nói: "Chúng ta phải nhớ câu "Chính tâm, tu thân" để "trị quốc
bình thiên hạ". Chính tâm tu thân tức là cải tạo. Cải tạo cũng phải trường kỳ gian
khổ, vì đó là một cuộc cách mạng trong bản thân của mỗi người. Bồi dưỡng tư
tưởng mới để đánh thắng tư tưởng cũ, đoạn tuyệt với con người cũ để trở thành con

12


người mới không phải là một việc dễ dàng... Dù khó khăn gian khổ, nhưng muốn
cải tạo thì nhất định thành công".
Đạo đức cách mạng, đạo đức mới khác đạo đức cũ ở chỗ nó gắn với thực tiễn
cách mạng và phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Vì vậy, việc rèn luyện, tu
dưỡng bền bỉ suốt đời phải như công việc rửa mặt hàng ngày là một trong những
yêu cầu có ý nghĩa quan trọng hàng đầu.
I.

Giá trị và vận dụng tư tưởng HCM vào xây dựng đạo đức của sinh viên
VN hiện nay

1. Giá trị của tư tưởng HCM vào xây dựng đạo đức

1.1. Giá trị lý luận
* Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
Xuất phát từ nhận thức, quan điểm về truyền thống của các dân tộc phương
Đơng là giàu tình cảm và đạo đức, nên theo Hồ Chí Minh việc rèn luyện, tu dưỡng
đạo đức của mỗi cá nhân đóng vai trị vơ cùng quan trọng, nhất là đối với thế hệ trẻ
vì họ là “người chủ tương lai của nước nhà”, là cái cầu nối giữa các thế hệ - “người
tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt
thế hệ thanh niên tương lai”.
Nói chuyện với sinh viên, Người khẳng định: "Thanh niên phải có đức và có
tài. Có tài mà khơng có đức thì giống như người anh rất giỏi về kinh tế, tài chính
nhưng lại đi xuống dưới, chẳng những khơng làm được việc gì có lợi cho xã hội
mà cịn bất lợi cho xã hội. Nếu có đức mà khơng có tài, như phật thì chẳng hại gì,
nhưng cũng chẳng có ích gì cho nhân loại". Do vậy, sinh viên hiện nay cần nhận
thức rõ đức và tài đều phải song hành với nhau thì mới thành một con người tồn
diện, giúp ích cho bản thân và đất nước.

13


Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh vai trị của đạo đức trong đời sống của mỗi cá
nhân bằng cách không phân biệt đạo đức cách mạng và đạo đức đời thường, đạo
đức cán bộ và đạo đức cơng dân. Vì thế Người cũng từng nhận xét và chỉ rõ ràng,
trong xã hội mỗi người đều có cơng việc, tài năng khác nhau, có người làm việc to,
việc nhỏ nhưng ai giữ được đạo đức cách mạng thì đều là người cao thượng. Do
vậy, chỉ khi nào thực hành tốt đạo đức cách mạng trong đời sống hàng ngày thì
mỗi cá nhân khơng chỉ nâng cao, tơn vinh giá trị chính họ mà còn tạo ra sức mạnh
nội sinh, giúp họ vượt qua khó khăn thử thách như lời của Người đã viết "có đạo
đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt, rụt rè,
lùi bước... khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ,
chất phát, khiêm tốn".

Đặc biệt tầm quan trọng rèn luyện tư tưởng, đạo đức cịn được Hồ Chí Minh tóm
tắt trong sáu cái u, được trích từ bài phát biểu tại Đại hội sinh viên Việt Nam lần
thứ hai (7-5-1958) như sau:
· Yêu Tổ quốc: Yêu như thế nào? Yêu là phải làm sao cho Tổ quốc ta giàu
mạnh. Muốn cho Tổ quốc giàu mạnh thì phải ra sức lao động, ra sức tăng
gia sản xuất, thực hành tiết kiệm.
· Yêu nhân dân: Mình phải hiểu rõ sinh hoạt của nhân dân biết nhân dân còn
cực khổ như thế nào, biết chia sẻ những lo lắng, những vui buồn, những
công tác nặng nhọc với nhân dân.
· Yêu chủ nghĩa xã hội: Yêu Tổ quốc, yêu nhân dân phải gắn liền với yêu
chủ nghĩa xã hội, vì có tiến lên chủ nghĩa xã hội thì nhân dân mình mỗi
ngày một no ấm thêm. Tổ quốc mỗi ngày một giàu mạnh thêm.
· Yêu lao động: Muốn thật thà yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu chủ nghĩa xã
hội thì phải u lao động, vì khơng có lao động thì chỉ là nói sng.
14


· Yêu khoa học và kỷ luật: bởi vì tiến lên chủ nghĩa xã hội thì phải có khoa
học và kỷ luật.
Và để có được những phẩm chất như vậy thì sinh viên phải tự rèn luyện cho
mình những đức tính như: trung thành, tận tụy, thật thà, chính trực. Với mình thì
phải thực sự "Cần, kiệm, liêm chính, chí cơng vơ tư": cần cù, siêng năng, chịu khó
trong lao động, học tập, làm việc không ỷ lại, lười biếng; tiết kiệm sức lao động,
thì giờ, tiền của, tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ "không xa xỉ, không hoang phí,
khơng bừa bãi, khơng phơ trương hình thức"; liêm "không tham địa vị, không
tham tiền tài, không tham sung sướng, khơng tham tâng bốc mình..." và chính là
khơng tà, phải thẳng thắn đúng đắn, với mình khơng tự cao, với người không nịnh
trên, nịnh dưới, dối trá lừa lọc,...Đối với người khác thì u thương con người,
sống có nghĩa, có tình, dám hy sinh, dám dấn thân để đấu tranh giải phóng con
người, tự phê bình và phê bình chân thành, giúp đỡ nhau sửa chữa khuyết điểm. Và

bên cạnh đó cịn phải có một tinh thần quốc tế trong sáng, xác định rõ ai là bạn? Ai
là thù? Và khi làm việc thì "Điều gì phải, thì phải cố làm cho kỳ được, dù là việc
nhỏ. Điều gì trái, thì hết sức tránh, dù là một điều trái nhỏ.
1.2. Giá trị thực tiễn
* Thực trạng đạo đức lối sống của bộ phận sinh viên hiện nay:
 Tích cực:
Khi bước vào nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế, một làn sóng mới đã ảnh hưởng đến việc hình thành tư tưởng, đạo đức của
con người Việt Nam. Đó là nền đạo đức đã phát huy được những giá trị tốt đẹp
truyền thống của dân tộc như: yêu nước, yêu thương con người, thủy chung, nghĩa
tình, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư, đồn kết,... cùng với đó là sự hội nhập,
học hỏi những điều mới của thời đại. Nhờ đó mà đa số sinh viên, học sinh, trí thức
15


vẫn giữ được lối sống lành mạnh, trong sáng, thân thiện, khiêm tốn, cần cù, chịu
khó; dũng cảm, vượt khó không ngừng vươn lên trong học tập và cuộc sống, dám
đương đầu với khó khăn; dám thử sức với những điều mới, và dám chịu trách
nhiệm trước những lời nói và hành động của mình; ln cố gắng đấu tranh vì mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh.
Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, địa phương, nhà trường, gia đình cùng với
sự nỗ lực của các đồn thể, hội nhóm như Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh, Hội Sinh viên Việt Nam... đã giúp cơng tác giáo dục đạo đức cho học sinh,
sinh viên đạt được những thành tựu nhất định và góp phần đào tạo ra một thế hệ
thanh niên vừa hồng vừa chuyên, vừa được rèn luyện về mọi mặt.
Bên cạnh đó, thế hệ trẻ ngày nay cũng năng động hơn, hăng hái tham gia các
hoạt động tình nguyện, hoạt động trao đổi thông tin, giao lưu, không ngừng phát
huy sức mạnh nội lực để đạt được những thành tích cao. Đa số sinh viên tin vào
sức mạnh lãnh đạo của Đảng, không ngừng rèn luyện lối sống có trách nhiệm, và
khơng ngừng nỗ lực, vươn lên để thực hiện ước mơ, hoài bão.

 Tiêu cực:
Nhiều sinh viên cũng bị ảnh hưởng nhất định bởi những yếu tố thời đại, yếu
tố du nhập như lối sống thực dụng chạy theo danh lợi, bất chấp đạo đức, không
nhận thức được rõ ràng những thông tin, hành động trái chiều, phản động... điều
này đã ảnh hưởng nhất định đến niềm tin, tư tưởng, ý chí, đời sống của sinh viên,
trí thức trẻ. Thực tế cho thấy có nhiều sinh viên đã có biểu hiện sống tiêu cực, thiếu
trách nhiệm, buông thả bản thân, thờ ơ với gia đình, bất lương, gian lận trong thi
cử,...đó là những biểu hiện tiêu cực cần phải được lên án, đẩy lùi.
Một số bộ phận thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng khơng có chí
hướng rõ ràng, chưa hiểu biết đầy đủ về những truyền thống cách mạng của Đảng,
16


của dân tộc, chưa thực sự quan tâm đến tình hình chính trị trong nước và quốc tế, ý
thức vươn lên trong học tập cịn kém, thậm chí cịn bị những kênh truyền thông sai
lệch làm lung lay tư tưởng, bị lơi kéo, kích động làm những hành vi trái pháp
luật,...
 Nguyên nhân của biểu hiện tiêu cực:
· Do ảnh hưởng của mặt trái nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế
mạnh mẽ, sự du nhập của nhiều tư tưởng ngoại quốc.
· Do tình trạng suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức của một bộ phận
cán bộ công chức gây mất niềm tin của thế hệ trẻ vào con đường đã
lựa chọn
· Ảnh hưởng bởi mặt trái của tư tưởng đề cao giá trị cá nhân một cách
cực đoan mà thờ ơ vô tâm với giá trị cộng đồng, ảnh hưởng bởi những
hình tượng trên mạng xã hội có tiền và có quyền lực.
2. Vận dụng vào xây dựng đạo đức của sinh viên hiện nay
2.1. Đề xuất những giải pháp cụ thể

 Với bản thân sinh viên:

Là những chủ nhân tương lai của đất nước, thế hệ trẻ nói chung và sinh viên
Việt Nam nói riêng cần phải có những hành động cụ thể để học tập và làm việc
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Mỗi sinh viên cần phải xác định rõ trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc, với
Đảng và nhân dân, sẵn sàng cống hiến hết mình cho sự nghiệp của nước nhà. Phải
ln tự hỏi mình đã làm được gì cho đất nước hay chưa, mình đã làm đúng với vai
trị là một cơng dân Việt Nam hay chưa, giống như nhạc sĩ Vũ Hoàng từng

17


viết: “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta, mà cần hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc
hơm nay”
Trong học tập và rèn luyện cũng cần phải kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và
thực tiễn, giữa học tập với lao động, bồi dưỡng tri thức lý luận và văn hoá, khoa
học- kỹ thuật, trở thành con người toàn diện về cả tri thức lẫn đạo đức. Chủ tịch Hồ
Chí Minh từng nói: “Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà khơng
có tài thì làm việc gì cũng khó”. Bản thân mỗi người cần tự giác rèn luyện, khơng
được sợ khổ, sợ khó; biết kiềm chế, biết vượt lên hoàn cảnh, vượt qua những cám
dỗ, những tiêu cực trong cuộc sống, những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, thực
dụng, ích kỷ, và phải luôn giữ vững niềm tin trong cuộc sống.
Sinh viên cần sống giản dị, chừng mực, ngăn nắp, biết yêu lao động, quý
trọng thời gian, giàu tình yêu thương; với mình thì nghiêm khắc, chặt chẽ, với
người thì độ lượng, cởi mở.
Bên cạnh đó, sinh viên cần học tập, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, những
tư tưởng tiến bộ, khoa học kỹ thuật hiện đại,… Tuy nhiên phải tiếp thu có chọn
lọc, phù hợp với bản sắc văn hóa của Việt Nam; đồng thời phải phát huy tích cực
những nét đẹp văn hóa truyền thống đã được lưu giữ ngàn đời của dân tộc, đó là
tinh thần yêu nước, là tình thương yêu con người, là nét đẹp trong văn hóa ứng xử
giữa người với người, là đức tính cần cù, sáng tạo, u lao động, là lịng quyết tâm,

ý chí vượt qua thử thách, vượt qua mọi khó khăn gian khổ như Bác Hồ đã dạy:
“gian nan rèn luyện mới thành công”
 Đối với nhà trường, xã hội, các ban ngành, đoàn thể:
Một là, thường xuyên chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng và lối sống lành
mạnh cho sinh viên.

18


Trước hết cần quan tâm giáo dục về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng, đạo đức
và phong cách Hồ Chí Minh, nhằm xây dựng cho thanh niên thế giới quan, phương
pháp luận đúng đắn cho sinh viên.Chú trọng giáo dục làm cho sinh viên nhận thức
đúng các giá trị chân, thiện, mỹ, những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc:
tình yêu quê hương, đất nước: “mình vì mọi người, mọi người vì mình”, “thương
người như thể thương thân”,… Từ đó hình thành cho họ lối sống trong sạch, lành
mạnh, những hành vi đạo đức trong sáng phù hợp với các giá trị truyền thống tốt
đẹp của dân tộc và thời đại.
Hai là, phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc
giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho sinh viên.
Mỗi gia đình cần giữ gìn đạo đức, nề nếp gia phong, phát huy các giá trị đạo
đức truyền thống, làm cho các giá trị đó ngày càng tỏa sáng, góp phần bồi dưỡng
tư tưởng tình cảm cao đẹp cho thế hệ con cháu. Nhà trường khơng chỉ dạy chữ, dạy
nghề mà cịn là nơi dạy người. Giáo dục lý tưởng, đạo lý làm người là nội dung
giáo dục hàng đầu trong nhà trường hiện nay và phải đặc biệt coi trọng. Các tổ
chức, đoàn thể, các đơn vị lực lượng vũ trang cần quan tâm định hướng tạo môi
trường thuận lợi để thanh niên phấn đấu, rèn luyện, trưởng thành. Cấp uỷ đảng,
chính quyền, mặt trận, đồn thể, nhất là Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
cần tổ chức nhiều hoạt động phong phú, đa dạng để thu hút, tập hợp thanh niên, rèn
luyện thanh niên theo các chuẩn mực đạo đức cách mạng.
Ba là, phát huy vai trò tự học tập, tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống

của thanh niên.
Trước hết phải hình thành cho thanh niên nhu cầu, động cơ phấn đấu, rèn
luyện đúng đắn, làm cho mỗi người có ý thức làm chủ, ham học hỏi, cầu tiến bộ,
vươn lên tự khẳng định mình. Cần tạo mọi điều kiện thuận lợi để thanh niên phấn
đấu, rèn luyện; đồng thời phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả,
19


định hướng phấn đấu cho thanh niên. Quan tâm đáp ứng những nhu cầu chính đáng
của thanh niên về vật chất, tinh thần.
2.2. Sinh viên học viện Ngân Hàng trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về
đạo đức
Học viện Ngân Hàng đã và đang rất chú trọng trong việc rèn luyện đạo đức cho
cán bộ, giảng viên và sinh viên. Một số hoạt động nổi bật:
Sinh viên Học viện ngân hàng luôn không ngừng học tập và bồi dưỡng chính
trị qua các mơn học trên nhà trường cũng như tham gia các các cuộc thi do Đảng tổ
chức, hoàn thành chương trình học và ra trường đúng hạn đạt chỉ tiêu…
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc học tập và làm theo đạo đức Hồ Chí
Minh sinh viên, học sinh ở các trường đã và đang tham gia theo dõi những hoạt
động, cuộc thi trên app “Thanh niên Việt Nam” thường xuyên trong đó phải kể đến
sinh viên Học Viện Ngân Hàng. Ngoài ra, sinh viên Học viện ngân hàng cịn tích
cực tham gia các chương trình từ thiện như “Trao yêu thương, nhận nụ cười ",
chương trình “Mùa hè xanh”, “Tiếp sức mùa thi” cùng với những hành động đẹp, ý
nghĩa: hiến máu định kỳ và vận động hiến máu, phân làn giao thông giảm ùn tắc, đi
đến các trung tâm trại trẻ, phát áo cho người vô gia cư trên địa bàn Hà Nội,…
Ngày 04/10/2022 đến 07/10/2022, Câu lạc bộ Tuổi trẻ vì Biển đảo Quê hương
thuộc TW Đồn TNCS Hồ Chí Minh; Bảo tàng Tuổi trẻ Việt Nam phối hợp cùng
Học viện Ngân hàng (HVNH) tổ chức triển lãm “Sinh viên Học viện Ngân hàng
với biển, đảo quê hương”.Đây là hoạt động có ý nghĩa lớn, bồi dưỡng, nâng cao
nhận thức cho cán bộ, giảng viên, người lao động tại HVNH về vị trí, vai trò của

biển, đảo; lòng tự hào dân tộc, trân trọng giá trị của hồ bình, tự do; từ đó giúp sinh
viên HVNH có ý thức hơn trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, nâng cao trình độ để
góp sức mình xây dựng đất nước, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam.
20