Quản lý hoạt động dạy học thực hành môn giáo dục quốc phòng và an ninh ở trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh, trường đại học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

UBND TỈNH THANH

HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC

NGUYỄN HỮU ĐÔNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỰC
HÀNH MƠN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG VÀ AN
NINH Ở
TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ
AN NINH, TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC


THANH HÓA, NĂM 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

UBND TỈNH THANH

HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC

NGUYỄN HỮU ĐÔNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỰC

HÀNH MƠN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG VÀ AN
NINH Ở
TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ
AN NINH, TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Chuyên ngà nh: Quả n lý giáo dụ c
Mã số : 8140114

Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Quang Hải

i


THANH HÓA, NĂM 2022
Danh sách Hội đồng đánh giá luận văn Thạc sĩ
(Theo Quyết định số 2211/QĐ- ĐHHĐ ngày 4 tháng 10 năm 2022
của Hiệu trưởng Trường Đại học Hồng Đức)
Học hàm, học vị

Cơ quan công tác

họ và tên

Chức danh
trong Hội đồng

PGS.TS.Nguyễn Thị Hà Lan

Trường Đại học Hồng Đức

PGS.TS.Phan Thanh Long

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

UV, Phản biện 1

TS. Cao Thị Cúc

Trường Đại học Hồng Đức

UV, Phản biện 2

TS. Cao Danh Chính

Trường ĐH Kỹ thuật Vinh

Uỷ viên

TS. Phạm Văn Hiền

Trường Đại học Hồng Đức

Thư ký

Xác nhận của Người hướng dẫn
Học viên đã chỉnh sửa theo ý kiến của Hội đồng
Ngày

tháng

năm 2022

TS. Vũ Quang Hải

ii

Chủ tịch HĐ


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
“Quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn giáo dục quốc phịng và an ninh
cho sinh viên trương Đại học Hồng Đức” là do quá trình thu thập và thống kê
của bản thân tơi trong qúa trình cơng tác tại Trung tâm giáo dục quốc phịng
và an ninh trường Đại học Hờng Đức. Những kết quả nghiên cứu được trình
bày trong luận văn chưa từng được thực hiện công bố tại bất kỳ cơng trình
khoa học nào. Mọi ng̀n trích dẫn được sử dụng trong luận văn này đều đã
được tác giả trân trọng thực hiện trích rõ nguồn gốc. Tôi xin chịu hoàn toàn
tráchnhiệm trước pháp ḷt nếu có những thơng tin sai lệch
Thanh Hóa, ngày tháng

năm 2022

Tác giả luận văn

Nguyễn Hữu Đông

iii

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn, tôi đã nhận
được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình, những đóng góp q báu từ nhiều cá nhân
khác nhau. Trước hết, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Vũ Quang Hải,
người đã trực tiếp thực hiện hướng dẫn đồng thời hỗ trợ tơi trong suốt q
trình thực hiện nghiên cứu, tìm hiểu và hoàn thành Luận văn này. Tôi xin
chân thành gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo Khoa Tâm lý giáo dụcTrường Đại học Hồng Đức đã luôn luôn theo sát, hỗ trợ và giúp đỡ tôi hoàn
thành quá trình học tập cũng nhu trong suốt quá trình thực hiện Ḷn văn của
mình. Tơi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các đồng nghiệp tại
Trung tâm giáo dục quốc phịng và an ninh Trường đại học Hờng Đức đã
nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi và nhiệt tình cung cấp thơng tin, số
liệu cần thiết cho tơi trong q trình nghiên cứu thực hiện Ḷn văn. Cuối cùng,
tôi xin đươc cảm ơn toàn thể gia đình, bạn bè, đờng nghiệp đã ln ln đợng
viên, hỗ trợ tơi trong suốt q trình học tập và thực hiện Ḷn văn của mình.
Thanh Hóa, ngày

tháng

năm 2022

Tác giả luận văn

Nguyễn Hữu Đông

iv


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................... - 1 LỜI CẢM ƠN ................................................................................................. iv
MỤC LỤC ........................................................................................................ v
BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT……………………………………………..viii
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ…………………………………………....ix
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu .................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 4
8. Đóng góp của đề tài....................................................................................... 5
9. Cấu trúc của luận văn .................................................................................... 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THỰC HÀNH MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH CHO
SINH VIÊN Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC ............................................................ 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về Giáo dục Quốc phịng và An ninh ................ 6
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý Giáo dục Quốc phòng và An ninh
........................................................................................................................... 8
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài............................................................... 11
1.2.1. Khái niệm dạy học và hoạt động dạy học thực hành ............................ 11
1.2.2. Khái niệm hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng An
ninh .................................................................................................................. 13
1.2.3. Khái niệm quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc
phịng và An ninh cho sinh viên ở trường đại học .......................................... 14
v

1.3. Hoạt động dạy học thực hành môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho
sinh viên ở trường đại học ............................................................................... 15
1.3.1. Đặc điểm học tập của sinh viên tại trung tâm Giáo dục Quốc phòng và
An ninh ở trường đại học ................................................................................ 15
1.3.2. Mục tiêu dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh
cho sinh viên ................................................................................................... 16
1.3.3. Nội dung dạy học thực hành môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho
sinh viên .......................................................................................................... 17
1.3.4. Phương pháp, hình thức dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc
phòng và An ninh cho sinh viên .................................................................... 19
1.3.5. Điều kiện, phương tiện dạy học thực hành môn Giáo dục Quốc phòng
và An ninh cho sinh viên ................................................................................. 20
1.3.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc
phịng An ninh cho sinh viên .......................................................................... 21
1.4. Quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục quốc phịng và an
ninh cho sinh viên ở trường đại học ................................................................ 21
1.4.1. Vai trò và nhiệm vụ của Giám đốc Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và
An ninh trong quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc
phịng và An ninh cho sinh viên...................................................................... 21
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục quốc
phịng và an ninh cho sinh viên ở trường đại học ........................................... 22
1.5. Các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo
dục Quốc phịng và An ninh cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc
phòng và An ninh, trường đại học................................................................... 29
1.5.1. Các yếu tố khách quan .......................................................................... 29
1.5.2. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 31
Kết luận chương 1 .......................................................................................... 33
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỰC
HÀNH MƠN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG VÀ AN NINH TẠI TRUNG
TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH, TRƯỜNG ĐẠI HỌC

HỒNG ĐỨC ................................................................................................... 34
vi


2.1. Khái quát về trường Đại học Hồng Đức và Trung tâm Giáo dục Quốc
phòng và An ninh, Đại học Hồng Đức............................................................ 34
2.1.1. Khái quát về Trường Đại học Hồng Đức .............................................. 34
2.1.2. Khái quát về Trung tâm Giáo dục Quốc phịng và An ninh, trường ........ 35
Đại học Hờng Đức........................................................................................... 35
2.2. Khái quát về quá trình khảo sát ................................................................ 37
2.2.1. Mục tiêu khảo sát .................................................................................. 37
2.2.2. Nội dung khảo sát.................................................................................. 37
2.2.3. Địa bàn, đối tượng và thời gian khảo sát .................................................. 37
2.2.4. Phương pháp điều tra và cách thức tính tốn ........................................ 37
2.3. Thực trạng hoạt đợng dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng và
An ninh cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh,
trường Đại học Hồng Đức ............................................................................... 37
2.3.1. Thực trạng xác định mục tiêu dạy học thực hành trong từng phân mơn,
bài học Giáo dục Quốc phịng và An ninh cho sinh viên ............................... 38
2.3.2. Thực trạng xây dựng và thực hiện nợi dung, chương trình dạy học thực
hành mơn Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên ........................... 48
2.3.3. Thực trạng sử dụng phương pháp, hình thức tổ chức dạy học trong dạy học
thực hành môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên ...................... 42
2.3.4. Thực trạng bảo đảm điều kiện, phương tiện tổ chức dạy học thực hành
mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh cho sinh viên .................................... 45
2.3.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập thực hành môn Giáo dục
Quốc phòng An ninh của sinh viên ................................................................. 47
2.4. TThực trạng quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc
phịng và An ninh cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An
ninh, trường Đại học Hồng Đứ ....................................................................... 58

2.4.1. Thực trạng quản lý xác định mục tiêu dạy học trong từng phân môn, bài
học Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên ..................................... 49
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện nội dung, chương trình dạy học thực hành
mơn Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên .................................... 50
vii


2.4.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động dạy của giảng viên và học thực hành mơn
Giáo dục Quốc phịng và An ninh của sinh viên ............................................ 52
2.4.4. Thực trạng chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học
thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh cho sinh viên ................... 56
2.4.5. Thực trạng quản lý môi trường, cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật dạy
học thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh cho sinh viên ................ 58
2.4.6. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học thực hành môn
Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên .............................................. 59
2.5. Thực trạng các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động dạy học thực hành
môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục
Quốc phịng và An ninh, trường Đại học Hờng Đức ...................................... 61
2.6. Đánh giá chung về thực trạng .................................................................. 63
2.6.1. Ưu điểm và nguyên nhân ...................................................................... 63
2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 64
Kết luận chương 2 ........................................................................................... 66
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỰC
HÀNH MƠN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG VÀ AN NINH CHO SINH
VIÊN Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH,
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC ............................................................. 68
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................ 68
3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu........................................................ 68
3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống, đồng bộ ........................................ 69
3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính kế thừa.......................................................... 69

3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn, hiệu quả........................................ 70
3.1.5. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi .......................................................... 70
3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo
dục Quốc phịng và An ninh cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc
phòng và An ninh, trường Đại học Hồng Đức ................................................ 71
3.2.1. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giảng viên và
sinh viên về ý nghĩa, tầm quan trong của việc nâng cao chất lượng dạy học
thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh .......................................... 71
viii


3.2.2. Xây dựng, thực hiện mục tiêu dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc
phịng và An ninh cho sinh viên theo nợi dung, chương trình đã xác định .... 74
3.2.3. Hoàn thiện nợi dung, chương trình dạy học thực hành mơn Giáo dục
Quốc phịng và An ninh phù hợp với yêu cầu giáo dục, đào tạo trong bối cảnh
mới ................................................................................................................... 78
3.2.4. Tổ chức và chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học thực
hành mơn Giáo dục Quốc phòng và An ninh .................................................... 80
3.2.5. Bảo đảm đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật
phục vụ hoạt động dạy học thực hành mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh
......................................................................................................................... 86
3.2.6. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động dạy học thực hành
mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh theo mục tiêu nhiệm vụ đã xác định 90
3.3. Mối quan hệ của các biện pháp ................................................................ 93
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp ..... 94
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm .......................................................................... 94
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm .......................................................................... 94
3.4.3. Phương pháp khảo sát và cách tính điểm .............................................. 94
3.4.4. Đánh giá mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đã đề
xuất .................................................................................................................. 95

Kết luận chương 3 .......................................................................................... 101
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................... 102
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 105
PHỤ LỤC ....................................................................................................... P1

ix


BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

CB, GV

Cán bộ, giảng viên

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐTB

Điểm trung bình

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDQP

Giáo dục quốc phịng

GDQP&AN

Giáo dục quốc phòng và An ninh

x


DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng 2.1. Đánh giá về xác định mục tiêu dạy học thực hành môn GDQP&AN
cho sinh viên trong từng phân môn, bài học………………………………...38
Bảng 2.2. Đánh giá về thực hiện nợi dung, chương trình dạy học thực hành
môn GDQP&AN cho sinh viên ...................................................................... 40
Bảng 2.3. Đánh giá về sử dụng phương pháp dạy học thực hành .................. 42
Bảng 2.4. Đánh giá về sử dụng hình thức dạy học thực hành môn GDQP&AN
cho sinh viên.................................................................................................... 44
Bảng 2.5. Đánh giá về bảo đảm điều kiện, phương tiện dạy học thực hành
môn GDQP&AN cho sinh viên ...................................................................... 45
Bảng 2.6. Đánh giá kết quả học tập thực hành môn GDQP&AN của sinh viên
......................................................................................................................... 47
Bảng 2.7. Đánh giá về quản lý xác định mục tiêu dạy học ............................. 49
Bảng 2.8. Đánh về tổ chức thực hiện nợi dung, chương trình dạy học thực
hành môn GDQP&AN cho sinh viên .............................................................. 51
Bảng 2.9. Đánh giá về quản lý hoạt động dạy học của giảng viên ................. 53

Bảng 2.10. Đánh giá về quản lý hoạt động học thực hành môn GDQP&AN 54
Bảng 2.11. Đánh giá về chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy
học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên ............................................... 56
Bảng 2.12. Đánh giá về quản lý môi trường, CSVC, phương tiện kỹ thuật dạy
học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên ............................................... 58
Bảng 2.13. Đánh giá về quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập thực hành,
rèn luyện của sinh viên .................................................................................... 60
Bảng 2.14. Đánh giá về các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động dạy học
thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên...................................................... 61
Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp ............................................... 95
Bảng 3.2. Mức độ cần thiết của các biện pháp ............................................... 97
Bảng 3.3. Đánh giá mức độ tương quan ......................................................... 98
Biểu đồ 3.1. Mức độ khả thi ............................................................................ 96
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi .......................................................................... 100
Biểu đồ 3.3. Tương quan của các biện pháp ................................................. 100
xi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, dạy học môn GDQP&AN cho sinh viên là một trong những
nội dung của chiến lược đào tạo con người, nhằm đào tạo ra những con
người mới có đủ trình đợ năng lực để thực hiện tốt hai nhiệm xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Dạy học thực hành môn
GDQP&AN cho sinh viên nhằm hướng tới thực hiện mục tiêu tổng quát là
xây dựng nền quốc phòng toàn dân có lực lượng ngày càng vững mạnh, thế
trận ngày càng vững chắc, đủ sức ngăn chặn, đẩy lùi, đập tan mọi âm mưu,
thủ đoạn chống phá của kẻ thù đối với cách mạng nước ta.
Môn GDQP&AN là một nợi dung bắt ḅc trong chương trình đào tạo
bậc đại học do Bộ GD&ĐT qui định, thông qua môn học nhằm giáo dục cho

sinh viên những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mac - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về chiến tranh và
quân đội, về xây dựng nền quốc phịng toàn dân và an ninh nhân dân vững
mạnh, đờng thời mơn học cũng bước đầu hình thành cho sinh viên những kỹ
năng, kỹ xảo hoạt động quân sự nhất định. Đây là những cơ sở ban đầu quan
trọng định hướng suy nghĩ, thái độ và hành động của sinh viên đối với nhiệm
vụ bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là phòng chống những quan điểm sai trái, xuyên
tạc trong chiến lược “diễn biến hịa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù
địch hiện nay.
Hiện nay, Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức thực hiện
dạy học môn GDQP&AN cho sinh viên được tiến hành tương đối bài bản,
chất lượng dạy học ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, so với yêu cầu đảm
bảo chất lượng giáo dục chung của nhà trường thì vẫn cịn tờn tại những hạn
chế, bất cập. Đáng quan tâm là chất lượng, hiệu quả dạy học thực hành mơn
GDQP&AN cho sinh viên cịn thấp, chưa đáp ứng được những đòi hỏi về chất
lượng dạy học môn học, cũng như yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cụ thể như: trình đợ nắm kiến thức mơn học của
nhiều sinh viên còn yếu, phương pháp dạy học còn chưa đổi mới, kỹ năng

1


thực hành quân sự của đa số sinh viên còn rất hạn chế, tinh thần thái độ, động
cơ, ý thức học tập của sinh viên chưa thực sự tích cực…
Chất lượng dạy học thực hành môn GDQP&AN phụ thuộc vào nhiều
yếu tố trong đó có hoạt đợng quản lý, những hạn chế trong quản lý hoạt động
dạy học thực hành môn GDQP&AN của các chủ thể từ cán bộ quản lý đến
giảng viên và tự quản lý của sinh viên còn những bất cập hạn chế về các mặt
như quản lý thực hiện mục tiêu, nội dung và đổi mới phương pháp dạy và học
môn học của giảng viên, sinh viên; công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập

của sinh viên, chất lượng đội ngũ giảng viên, các điều kiện đảm bảo cho hoạt
động dạy và học môn học… Nguyên nhân hạn chế trong quản lý hoạt động
dạy học thực hành mơn GDQP&AN cịn mang theo kinh nghiệm, chưa dựa
trên cơ sở khoa học quản lý giáo dục; hoặc do nhận thức, kỹ năng và thái độ
của các chủ thể chưa thực sự đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý hoạt động
học tập môn học của sinh viên vốn khó khăn phức tạp.
Dưới góc đợ lý luận về quản lý hoạt động dạy học ở đại học nói chung,
quản lý hoạt đợng dạy học mơn GDQP&AN nói riêng, cho đến nay đã có mợt số
cơng trình khoa học nghiên cứu và công bố dưới dạng đề tài khoa học, luận án,
luận văn thạc sĩ, bài báo khoa học theo cách tiếp cận ở những góc đợ chuyên
ngành khác nhau… Nhưng với đặc thù tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại
học Hờng Đức thì chưa có cơng trình nào nghiên cứu một cách hệ thống, chuyên
sâu về quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên.
Xuất phát từ lý luận và thực tiễn dạy học thực hành đang diễn ra tại
Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức, tác giả luận văn lựa chọn
đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học thực hành môn Giáo dục Quốc phòng
và An ninh tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh, trường Đại
học Hồng Đức”, làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo
dục.

2


2. Mục đích nghiên cứu
Từ nghiên cứu cơ sở lý luận, thực quản lý hoạt động dạy học thực hành,
đề tài đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học thực hành môn
GDQP&AN cho sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hờng
Đức, góp phần thiết thực nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục, đào tạo của nhà
trường nói chung, giáo dục QP&AN nói riêng.
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên ở các
trường đại học
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên tại
Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức
4. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên tại
Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức vẫn tồn tại những bất cập,
hạn chế nhất định. Nguyên nhân chính của những bất cập là các biện pháp quản
lý hoạt động dạy và học thực hành môn GDQP&AN chưa được xây dựng trên
cách tiếp cận hợp lý. Nếu sử dụng đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động
dạy học thực hành môn GDQP&AN tác động đến nhận thức của CBQL, giảng
viên; xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức dạy học; hoạt đợng
của đợi ngũ giảng viên, hoạt động học tập của sinh viên; đảm bảo cơ sở vật
chất, thiết bị dạy học,... thì chất lượng quản lý hoạt động dạy học môn
GDQP&AN cho sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng
Đức sẽ có những chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục,
đào tạo của nhà trường.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu các vấn đề lý luận về quản lý hoạt động dạy học thực
hành môn GDQP&AN cho sinh viên ở trường đại học
5.2. Khảo sát, phân tích làm rõ thực trạng dạy học thực hành môn
GDQP&AN và quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho
sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức
3


5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học thực hành môn
GDQP&AN cho sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng

Đức trong giai đoạn hiện nay.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Phạm vi nghiên cứu nội dung
Đề tài tập trung nghiên cứu về dạy học thực hành môn GDQP&AN và
quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên tại
Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức
6.2. Phạm vi khách thể khảo sát
Khảo sát CBQL, giảng viên của trường Đại học Hồng Đức và sinh viên
đang học tập tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức
6.3. Phạm vi thời gian nghiên cứu
Các số liệu, tư liệu sử dụng phục vụ cho nghiên cứu đề tài được giới
hạn từ năm học 2018 - 2019 đến năm học 2021 - 2022.
6.4. Chủ thể quản lý
Giám đốc Trung tâm là chủ thể trực tiếp quản lý hoạt động dạy học
thực hành tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hờng Đức
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Tác giả sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá,
khái quát hoá trong nghiên cứu các nghị quyết, chỉ thị, tài liệu liên quan đến đề
tài nghiên cứu như sách chuyên khảo, tham khảo; đề tài luận án, luận văn; các
tài liệu, bài báo có liên quan đến đề tài đã được công bố và đăng tải trên các tạp
chí, khoa học.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát một số giờ lên lớp thực hành về
QP&AN cho sinh viên và quản lý hoạt động dạy học thực hành môn
GDQP&AN cho sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hờng
Đức để tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân và rút ra kết luận cần thiết.
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Điều tra CBQL, giảng viên, sinh
viên của Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức
Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành trao đổi, phỏng vấn sâu một số

CBQL, giảng viên, sinh viên về một số nội dung dạy học thực hành và quản
4


lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN, từ đó rút ra những kết luận
cần thiết.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Nghiên cứu những kết quả và kinh
nghiệm thực tiễn trong quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN
cho sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức để làm rõ
thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp chuyên gia: Tác giả luận văn trực tiếp trao đổi với một số
CBQL, giảng viên về kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Tác giả sử dụng toán thống kê để tính toán kết quả khảo sát để đưa ra
nhận định đánh giá về kết quả nghiên cứu.
8. Đóng góp của đề tài
Đề tài đã khái quát được những vấn đề lý luận về GDQP&AN và quản lý
hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên trường đại học,
cũng như chỉ ra kết quả đạt được, những hạn chế, thiếu sót trong quản lý hoạt
đợng dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh viên tại Trung tâm
GDQP&AN, trường Đại học Hờng Đức
Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo
cho CBQL tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng Đức và các
trường đại học khi quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho
sinh viên trong giai đoạn hiện nay.
9. Cấu trúc của luận văn
Luận văn được cáu trúc gồm: Mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu
tham khảo, phụ lục, và 3 chương nội dung
Chương 1. Cơ sở lý luận quản lý hoạt động dạy học thực hành môn
GDQP&AN ở các trường đại học

Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học thực hành môn Giáo
dục Quốc phòng và An ninh tại Trung tâm Giáo dục Quốc phịng và An ninh,
trường Đại học Hờng Đức
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học thực hành môn Giáo
dục Quốc phòng và An ninh tại Trung tâm Giáo dục Quốc phịng và An ninh,
trường Đại học Hờng Đức

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THỰC HÀNH MƠN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG VÀ AN NINH CHO
SINH VIÊN Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về Giáo dục Quốc phòng và An ninh
Đứng trước những biến đổi sâu sắc, toàn diện trên thế giới trong những
năm cuối của thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội,
đặc biệt là trong lĩnh vực QP&AN và thừa nhận tính tất yếu cần phải thực hiện
và đổi mới hoạt động dạy học GDQP&AN, các nhà khoa học nghiên cứu đưa
ra nhiều mơ hình, cách thức tổ chức khác nhau trong hoạt động dạy học
GDQP&AN sao cho phù hợp với điều kiện lịch sử cụ thể, trình đợ phát triển
kinh tế xã hợi, cho phù hợp với các bậc học và theo các lứa tuổi. Trong đó, có
thể kể đến các tác giả:
Tác giả Trương Kiện Minh và Cao Diễm Tịnh (2009), với công trình
nghiên cứu về “Những vấn đề cịn tờn tại trong công tác huấn luyện quân sự
cho sinh viên trường đại học hiện nay và phương hướng giải quyết”, các tác
giả đã chỉ rõ những vấn đề tồn tại chủ yếu trong huấn luyện quân sự. Trên cơ
sở đó, đề xuất 5 phương hướng cần giải quyết gồm xây dựng hệ thống đảm
bảo hiệu quả; đổi mới mơ hình huấn luyện quân sự các trường đại học; tăng

cường quản lý dạy học qn sự; tích cực triển khai việc tác đợng tư tưởng,
tâm lý tới sinh viên; xây dựng cơ chế hiệu quả lâu dài, đảm bảo công tác huấn
luyện quân sự.
Tác giả Phạm Đình Thắng (2016), với bài báo “Mợt số kinh nghiệm
GDQP&AN cho sinh viên ở Trường Đại học Hải Phòng” [37], kết quả nghiên
cứu đã cho thấy để nâng cao hiệu quả GDQP cho sinh viên, Trung tâm coi
trọng việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Quân khu 3 và
Nhà trường tiến hành rà sốt, kiện toàn đợi ngũ cán bợ, hoàn thiện tổ chức,
biên chế của Trung tâm và các phòng, khoa, cũng như đẩy mạnh đầu tư, xây
dựng, nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ hoạt động của Trung
tâm. Trung tâm chú trọng kết hợp giữa lý thuyết với thực hành, gắn lý luận
6


với thực tiễn. Cùng với đó, Trung tâm phát huy vai trị của đợi ngũ CBQL, tận
dụng thời gian cuối ngày để huấn luyện bổ trợ, hướng dẫn ôn luyện, uốn nắn
từng động tác cho sinh viên, nhất là các nợi dung khó, như bắn súng, điều
lệnh đợi ngũ, tập thể dục. Trung tâm luôn coi trọng kết hợp học với rèn, quan
tâm đến công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật đối với sinh viên.
Tác giả Trần Danh Lực (2017), với bài báo “Đại học Quốc gia Hà Nội
thực hiện GDQP&AN cho học sinh, sinh viên” [26]. Quá trình nghiên cứu tác
giả đã chỉ rõ: Trung tâm GDQP&AN - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức
GDQP&AN cho 12 vạn lượt sinh viên và hơn 10.000 lượt học sinh với chất
lượng tốt. Sau khi hoàn thành khóa học, đa số học sinh, sinh viên đã có chuyển
biến toàn diện, nhất là nhận thức về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, tác phong
học tập, ý thức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm, kỹ năng sống và có tâm thế sẵn
sàng bảo vệ Tổ quốc. Hiện nay trung tâm trở thành địa chỉ uy tín, tin cậy trong
GDQP&AN cho học sinh, sinh viên trên địa bàn Hà Nội.
Tác giả Phan Xuân Dũng (2019), với bài viết “Mấy vấn đề đặt ra đối
với cơng tác giáo dục quốc phịng và an ninh cho học sinh, sinh viên hiện

nay” [???]. Bài viết khẳng định: Trong những năm qua, công tác GDQP&AN
cho học sinh, sinh viên đã được triển khai thực hiện khá nghiêm túc, ngày
càng đi vào chiều sâu và đạt được các thành tích khá tích cực. Tuy nhiên, sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc đứng trước những cơ hội và thách thức như tranh chấp
chủ quyền, lãnh thổ, biển, đảo, can thiệp vũ trang, chiến tranh cục bộ diễn
biến phức tạp, khó lường, thách thức phi truyền thống ngày càng gia tăng.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng tác động, ảnh hưởng sâu sắc tới
QP&AN… Thực tế ấy vừa là khó khăn, vừa đặt ra yêu cầu cho công tác
GDQP&AN cho học sinh, sinh viên. Từ đó, bài báo đề xuất mợt số nợi dung
GDQP&AN cho học sinh, sinh viên, đó là (1) chủ động định hướng nhận
thức, tư tưởng, hành động, xây dựng cho học sinh, sinh viên niềm tin đối với
sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; (2) nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung nợi dung,
chương trình GDQP&AN cho học sinh, sinh viên phù hợp với sự phát triển
của thực tiễn; (3) tích cực đổi mới phương pháp dạy học môn GDQP&AN
theo hướng hiện đại; (4) tăng cường đầu tư bảo đảm CSVC, trang thiết bị dạy
học theo kịp với sự phát triển của thực tiễn.
7


Qua khái quát về GDQP&AN của các nhà khoa học, đã cho thấy đều
quan tâm đến công tác GDQP&AN cho học sinh, sinh viên, đây là lực lượng trẻ,
có trình độ khoa học và kĩ thuật, huy động vào quân đợi sẽ phát huy được sức
mạnh. Do đó, coi trọng giáo dục, nâng cao ý thức quốc phòng cho thế hệ trẻ
ngay khi họ còn trên ghế nhà trường là việc làm hết sức quan trọng.
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý Giáo dục Quốc phòng và An ninh
Nghiên cứu lịch sử chống giặc ngoại sâm của dân tộc Việt Nam, ngay
từ thời phong kiến, các nhà chính trị, quân sự lớn như Trần Quốc Tuấn, Lý
Thường Kiệt, Nguyễn Trãi luôn đề cao hoạt động giáo dục quốc phịng mợt
cách chặt chẽ, nghiêm túc, để làm cho mọi người hiểu rằng, cơng c̣c
phịng thủ đất nước của dân tợc là cơng c̣c chính nghĩa, vì lợi ích mn

đời của muôn dân Việt Nam.
Cho đến nay, nghiên cứu về giáo dục và quản lý GDQP&AN cho học
sinh, sinh viên đã được các nhà khoa học, các nhà quân sự quan tâm nghiên
cứu theo các lĩnh vực, chuyên ngành khác nhau, có thể kể đến mợt số cơng
trình khoa học, luận văn, bài báo khoa học của các tác giả như:
Tác giả Nguyễn Tấn Trường Sơn (2013), với luận văn thạc sĩ quản lý
giáo dục về “Quản lý GDQP&AN tại Đại học Hồng Đức” [35]. Từ nghiên
cứu lý luận, tác giả đã phân tích làm rõ thực trạng GDQP&AN, quản lý Giáo
dục Quốc phòng và An ninh tại Trung tâm GDQP&AN, trường Đại học Hồng
Đức Qua nghiên cứu lý luận, đánh giá thực trạng tác giả đề xuất các biện pháp
quản lý Giáo dục Quốc phòng và An ninh tại Trung tâm GDQP&AN, trường
Đại học Hồng Đức, gồm: tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ,
giảng viên và sinh viên về QP&AN; tăng cường quản lý công tác xây dựng
và tổ chức thực hiện chương trình kế hoạch dạy học; xây dựng động cơ học
tập đúng đắn, kích thích tính chủ động sáng tạo của người học; xây dựng đội
ngũ cán bộ, giảng viên cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu hợp lý; quản lý
chất lượng hoạt động giảng dạy của giảng viên; tăng cường quản lý hoạt động
thi, kiểm tra đánh giá kết quả học tập.
Tác giả Nguyễn Thế Hậu (2016), với đề tài luận văn thạc sĩ về “Quản
lý hoạt động học tập môn GDQP&AN của sinh viên Đại học Quốc gia Hà
Nội” [19]. Tác giả đã nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận của quản lý học tập
8


môn GDQP&AN, đánh giá thực trạng học tập và quản lý hoạt động học tập
môn GDQP&AN của sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội. Từ kết quả nghiên
cứu, tác giả đã đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động học tập môn
GDQP&AN của sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội, như: Tổ chức tốt công
tác giáo dục xây dựng động cơ học tập đúng đắn cho sinh viên; Nâng cao
nhận thức trách nhiệm của chủ thể quản lý, phối hợp hiệu quả với các lực

lượng trong quản lý hoạt động học tập của sinh viên; Xây dựng và tổ chức
thực hiện tốt kế hoạch quản lý hoạt động học tập của sinh viên; Tổ chức bồi
dưỡng kỹ năng quản lý hoạt động học tập trên lớp học cho đội ngũ giảng viên
trong Trung tâm; Tổ chức bồi dưỡng phương pháp học tập hiệu quả cho sinh
viên; Chỉ đạo đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên.
Tác giả Trịnh Tấn Hoài (2017) với luận án tiến sĩ quản lý giáo dục về
“Quản lý giáo dục Quốc phòng và An ninh cho sinh viên trường đại học trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong tình hình mới” [22]. Tác giả đã nghiên
cứu làm rõ lý luận, xác định các nội dung quản lý GDQP&AN cho sinh viên
trường đại học và đề xuất được 6 biện pháp cơ bản để quản lý GDQP&AN
cho sinh viên trường đại học trên địa bàn Thành phố Hờ Chí Minh.
Tác giả Hoàng Văn Tịng (2017), với ḷn án tiến sĩ quản lý giáo dục về
“Quản lý GDQP&AN cho sinh viên trường đại học Việt Nam trong bối cảnh
mới” [????]. Trên cơ sở phân tích những quan điểm khác nhau trong lịch sử
về vấn đề nghiên cứu luận án đã xây dựng được cơ sở lý luận quản lý
GDQP&AN cho sinh viên các trường đại học Việt Nam trong bối cảnh mới,
trong đó làm rõ các khái niệm GDQP&AN cho sinh viên; nội dung quản lý
GDQP&AN cho sinh viên các trường đại học, gồm quản lý mục tiêu, nợi
dung chương trình, phương pháp, hình thức dạy học GDQP&AN, quản lý đội
ngũ cán bộ, giảng viên, quản lý CSVC, phương tiện dạy học GDQP&AN; đề
xuất cơ chế phối hợp các lực lượng quản lý trong GDQP&AN. Làm rõ được
thực trạng quản lý GDQP&AN cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay,
chỉ ra những nhân tố tác động đến GDQP&AN cho sinh viên các trường đại
học trong tình hình hiện nay. Từ nghiên cứu lý luận, đánh giá thực trạng luận
án đề xuất 5 giải pháp quản lý GDQP&AN cho sinh viên các trường đại học
Việt nam trong bối cảnh mới.
9


Tác giả Nguyễn Đức Đăng (2014), với bài báo “Quản lý sinh viên ở các

trung tâm GDQP&AN theo tiếp cận quản lý chất lượng tổng thể” [14]. Tác
giả đã phân tích làm rõ được những yếu tố tác động đến hoạt động quản lý
chất lượng tổng thể và đề xuất được mơ hình quản lý hoạt đợng dạy học thực
hành GDQP&AN cho sinh viên tại các trung tâm GDQP&AN thuộc các cơ sở
giáo dục đại học, từ đó đánh giá được thực trạng chỉ ra được những tồn tại,
hạn chế và nguyên nhân trong quản lý hoạt động dạy học thực hành
GDQP&AN cho sinh viên tại các trung tâm thuộc các cơ sở giáo dục đại học
hiện nay. Từ cơ sở lý luận, thực trạng, tác giả đề xuất được 04 nhóm giải pháp
quản lý hoạt đợng dạy học thực hành GDQP&AN cho sinh viên tại các trung
tâm GDQP&AN thuộc cơ sở giáo dục đại học.
Tác giả Nguyễn Mạnh Hà (2017), với bài báo “Các nhân tố tác động tới
quản lý hoạt động dạy học tại Trung tâm GDQP&AN, Đại học Quốc gia Hà
Nội” [17]. Bài báo khẳng định nội dung, chương trình, kế hoạch dạy học là
khâu trọng yếu, tác động toàn diện, sâu sắc tới toàn bộ quy trình quản lý tới
nhận thức và hành đợng của giảng viên và sinh viên trong hoạt động dạy học,
thúc đẩy việc đổi mới nợi dung, chương trình kế hoạch dạy học theo quan điểm
tiếp cận năng lực người học một cách phù hợp, đảm bảo chất lượng, hiệu quả
hoạt động dạy học của Trung tâm. Cùng với đó, năng lực lãnh đạo, quản lý của
cấp ủy, chỉ huy các cấp. Năng lực đảm bảo các điều kiện cho hoạt động dạy
học cho hoạt động dạy học của giảng viên, sự liên kết, phối hợp, trao đổi giữa
các cơ quan, các cán bộ quản lý (CBQL) sinh viên,… sẽ đảm bảo cho các hoạt
động dạy học và quản lý hoạt động dạy học đạt kết quả tốt nhất.
Tóm lại, qua khái quát một số đề tài khoa học, luận văn thạc sĩ, bài báo
khoa học, cho thấy việc nghiên cứu làm rõ vấn đề lý luận, thực tiễn của hoạt
động dạy học thực hành GDQP&AN, quản lý, chỉ đạo hoạt động dạy học thực
hành GDQP&AN và đề xuất các biện pháp quản lý GDQP&AN như xây
dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung, cải tiến phương pháp, hình thức, tăng
cường cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật bảo đảm cho hoạt đợng dạy học
thực hành GDQP&AN, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học thực
hành GDQP&AN cho học sinh, sinh viên.

10


Tuy nhiên, cho đến nay chưa có cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt
động dạy học thực hành môn GDQP&AN tại Trung tâm GDQP&AN, trường
Đại học Hồng Đức. Do vậy, tác giả lựa chọn vấn đề “Quản lý hoạt động dạy
học thực hành GDQP&AN cho sinh viên tại Trung tâm GDQP&AN, trường
Đại học Hồng Đức trong giai đoạn hiện nay”, là khơng trùng lặp với các
cơng trình khoa học đã được nghiên cứu và công bố trước đây.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Khái niệm dạy học và hoạt động dạy học thực hành
1.2.1.1. Khái niệm dạy học
Dạy, là hoạt động của giáo viên nhằm định hướng, tổ chức điều khiển
giúp cho người học tự mình tìm kiếm chiếm lĩnh tri thức, kĩ năng và hình
thành hoặc biến đổi tình cảm thái đợ. Dạy khơng chỉ truyền thụ, cung cấp kiến
thức, thông tin đơn thuần mà chủ yếu giúp người học tự tìm kiếm, chiếm lĩnh
kiến thức kỹ năng thay đổi tình cảm và hình thành thái đợ.
Học, là q trình tự biến đổi mình và làm phong phú mình bằng cách
chọn nhập và xử lý thông tin lấy từ môi trường xung quanh. Học được hiểu
theo nghĩa rợng, nó bao gờm các yếu tố thơng tin môi trường xung quanh, biết
thu thập, xử lý, tự biến đổi bản thân.
Theo lý giải của Giáo trình Giáo dục học quân sự: “Huấn luyện (dạy
học) một bộ phận của quá trình sư phạm quân sự tổng thể, là q trình có mục
đích, có tổ chức diễn ra trong sự phối hợp thống nhất giữa hoạt động của
người dạy và hoạt động của người học nhằm trang bị kiến thức, kỹ xảo, kỹ
năng, phát triển khả năng tư duy sáng tạo, giáo dục các phẩm chất nhân cách
cần thiết cho quân nhân. Chức năng trội của huấn luyện là tiến hành truyền
đạt và lĩnh hội các kiến thức, kỹ xảo, kỹ năng; kết quả trực tiếp của huấn
luyện là trình đợ học vấn qn sự tương ứng với u cầu của cương vị, chức
trách quân nhân, trên cơ sở đó, các chức năng phát triển trí tuệ, giáo dục thế

giới quan và tính cách cho quân nhân được thực hiện” [42, tr.9].
Từ khái niệm dạy học trình bày ở trên, trong phạm vi nghiên cứu của
đề tài, tác giả luận văn tiếp cận khái niệm dạy học theo giáo trình Giáo dục
học quân sự đã trình bày ở trên, để từ đó ḷn giải các nợi dung về dạy học
11


thực hành và quản lý hoạt động dạy học thực hành môn GDQP&AN cho sinh
viên trường đại học.
1.2.1.2. Khái niệm hoạt động dạy học thực hành
Bàn về hoạt động, hiện nay có nhiều cách tiếp cận khác nhau, tùy theo
từng cách tiếp cận của chuyên ngành nghiên cứu.
Theo luận giải của Đại Từ điểm tiếng Việt: “Hoạt động là tiến hành
những việc làm có quan hệ với nhau chặt chẽ nhằm một mục đích nhất định
trong đời sống xã hội hoặc thực hiện mợt chức năng nhất định nào đó trong
một chỉnh thể” [46].
Tác giả Nguyễn Xuân Thức cho rằng: “Hoạt đợng là q trình chuyển
hóa năng lực lao đợng và các phẩm chất tâm lý khác của bản thân thành sự
vật, thành thực tế và quá trình ngược lại là q trình tách những tḥc tính
của sự vật, của thực tế quay trở về với chủ thể, biến thành vốn liếng tinh thần
của chủ thể” [40].
Theo Tâm lý quân sự: “Hoạt đợng của con người là q trình tích cực,
có mục đích, sử dụng cơng cụ phương tiện sản xuất ra các giá trị vật chất và
tinh thần để thoả mãn nhu cầu của cá nhân và xã hội” [41, tr.184].
Mặc dù ở mỗi chuyên ngành có cách lý giải khác nhau, nhưng đều thống
nhất: Hoạt động là phương thức tồn tại của con người, là sự tác động tích cực
giữa con người với hiện thực, thiết lập mối quan hệ giữa con người với thế giới
khách quan nhằm tạo ra sản phẩm cả về phía thế giới, phía con người.
Từ những luận giải về dạy học và hoạt động, tác giả luận văn cho rằng:
Hoạt động dạy học thực hành là quá trình tác động qua lại giữa giảng viên và

sinh viên nhằm truyền thụ và lĩnh hội kiến thức, rèn luyện các động tác để trở
thàn kỹ xảo, kỹ năng thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả cao nhất.
Qua khái niệm cho thấy, hoạt động dạy học thực hành khơng chỉ đảm
bảo cho sinh viên có mợt trình đợ học vấn nhất định mà cịn góp phần hình
thành, phát triển các kỹ xảo, kỹ năng yếu lĩnh động tác cho sinh viên theo
mục tiêu, yêu cầu của môn học đề ra.
Hoạt động dạy học thực hành về cơ bản cũng giống như dạy học các
môn khoa học khác, đó là q trình trùn thụ, lĩnh hợi kiến thức, hình thành
12