DẠY TIẾT LUYỆN TÂP, ÔN TẬP NHƯ THẾ NÀO ĐỀ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC
TẬP CỦA HỌC SINH
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Từ năm 2002-2003 khi cả nước đồng loạt triển khai chương trình giáo dục phổ thơng mới.
Cùng với việc ban hành chương trình giáo dục mới các sách giáo khoa ở tất cả các bộ môn
được biên soạn lại theo hướng lấy học sinh làm trung tâm trong hoạt động dạy – học, phát huy
tính tích cực của học sinh trong học tập. Bên cạnh những đổi mới khá triệt để về nội dung
giáo dục, những nỗ lực về đổi mới quá trình giáo dục được thúc đẩy tích cực thì vấn đề được
nói nhiều nhất là: Đổi mới phương pháp dạy học. Có thể nói đây đã trở thành vấn đề thời sự
hàng ngày khi nói về giáo dục. Bên cạnh những thành công bước đầu của việc đổi mới phương
pháp giảng dạy: nhận thức của xã hội về đổi mới trong giáo dục, nhận thức của mỗi thầy cô
về nhu cầu cấp thiết của việc đổi mới phương pháp, phần lớn giáo viên đã quan tâm đến việc tổ
chức hoạt động học tập của học sinh trong tiết học …Tuy nhiên một thực tế đáng lưu tâm là:
Việc đổi mới phương pháp giảng dạy ở ta hình như diễn ra rất chậm chạp và gặp nhiều khó khăn.
Ngun nhân thì rất nhiều nhưng ngun nhân lớn nhất là giáo viên rất khó thay đổi cách dạy
học đã trở thành thói quen nếu các Thầy cơ chưa thực sự hiểu rõ vấn đề: Tại sao phải đổi mới
phương pháp dạy học và đổi mới phương pháp như thế nào: Có thầy cơ cho rằng: đổi mới
phương pháp giảng dạy là đoạn tuyệt với những phương pháp giảng dạy truyền thống, phát
huy tính tích cực của học sinh là học sinh phải tự nghiên cứu bài trong SGK, đến tiết học
giáo viên chỉ giải thích những gì học sinh chưa hiểu, phải có thảo luận theo nhóm nhỏ bất
chấp nội dung bài, kiểu bài đó khơng thể học, khơng cần thiết tổ chức hoạt đó … Những
vấn đề nêu trên mỗi nơi hiểu theo một khía cạnh khác nhau và được chỉ đạo chuyên môn theo
suy nghĩ khác nhau của các cấp quản lý giáo dục địa phương đó. Từ đó việc mỗi giáo viên
đổi mới phương pháp giảng dạy của bản thân mình trở nên “ khn mẫu”; “Hình thức” mà chưa
quan tâm đến vấn đề quan trọng nhất: chất lượng tiếp thu và vận dụng kiến thức của học sinh là
như thế nào? Cho nên việc đổi mới phương pháp giảng dạy chúng ta phải thực tâm mà nói
rằng : Chưa đạt hiệu quả như mong đợi .
Vấn đề thứ hai là trong thời gian vừa qua chúng ta hầu như là tập trung cho việc đổi mới
phương pháp truyền thụ kiến thức mà chưa chú trọng đổi mới phương pháp dạy cho học sinh
kỹ năng học, kỹ năng vận dụng kiến thức đã học, kỹ năng liên kết, hệ thống kiến thức đó. Từ
đó học sinh rất khó nắm bắt kiến thức mới và không vận dụng được kiến thức vào trong thức
tế cuộc sống được. Trong thực tế giảng dạy tại trường đa số các thành viên trong tổ vẫn dành
phần lớn sự quan tâm của mình vào việc đổi mới phương pháp làm sau cho dạy kiến thức
mới được tốt còn tiết ít được quan tâm đổi mới nhất vẫn là hai tiết : Ôn tập và luyện tập.
Trong khi tiết luyện tập, ơn tập có tầm quan trọng đặc biệt trong các tiết học các bộ môn khoa
học tư nhiên. Đa số các tiết học đều không thành công với một số lý do sau:
* Học sinh: Do hỏng kiến thức rất lớn từ các lớp dưới trong khi đặc thù các mơn khoa học tự
nhiên địi hỏi tính liên tục và kế thừa rất cao. Nên học sinh rất ngán ngại tiết luyện tập.
TIEU LUAN MOI download :
Khả năng hệ thống hóa kiến thức của học sinh bậc trung học cơ sở thấp, các em chưa tự tìm
được mối quan hệ giữa các kiến thức trong chương nên các tiết ôn tập ở các em chỉ dừng lại
việc ghi lại kiến thức đã học vì thế các em chỉ giải được các bài tập có tính “ khn mẫu”
cịn các bài tập phải vận dụng kiến thức tổng hợp hoặc hệ thống kiến thức thì các em khơng thể
thực hiện ( các kỳ thi giải tốn trên máy tính; thi học sinh giỏi kết quả rất thấp ).
* Giáo viên
- Thường sai lầm về phương pháp:
+ Tiết luyện tập: thường biến tiết luyện tập thành tiết sửa bài tập mà chưa hoàn thiện được
các kiến thức vừa cung cấp cho học sinh trong các tiết học trước, chưa giúp học sinh khắc sâu
và nhớ những vấn đề lý thuyết đã học và trong một chừng mực nào đó chưa hoặc khơng bao
giờ nâng cao lý thuyết.
+ Tiết ôn tập biến tiết ôn tập thành tiết liệt kê những kiến thức đã học mà chưa thể giúp học
sinh thấy được mối liên hệ giữa các đơn vị kiến thức trong chương.
+ Chưa nhận thức đây là tiết học quan trọng nhất trong các tiết học của môn khoa học tự
nhiên, mà chỉ tập trung đầu tư cho các tiết dạy lý thuyết.
* Nguyên nhân
+ Học sinh
Chưa thấy được tầm quan trọng của tiết học trong việc củng cố kiến thức.
Chưa nắm được phương pháp học tập các tiết học luyện tập hoặc ôn tập.
Tiết luyện tập, ôn tập tổng hợp nhiều kiến thức lại là các kiến thức đã học rồi nên đa số
các em nhất là tiết ôn tập thường không tập trung cũng như đầu tư nhiều cho tiết học , từ đó
dẫn đến các em không chủ động tư tư duy để giải quyết vấn đề tiết học yêu cầu.
+ Giáo viên
Chưa nhận thấy rõ tầm quan trọng của tiết luyện tập, ôn tập trong việc nâng cao chất
lượng học tập của học sinh.
Chưa nắm vững phương pháp giảng dạy đặc trưng của tiết học luyện tập, ôn tập.
Chưa phát huy tính tích cực hoạt động của học sinh trong tiết dạy - Giáo viên vừa chủ động
vừa chủ đạo trong tiết học khiến tiết học trở thành tiết học chỉ tác động một chiều.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Vì thế chất lượng học tập của học sinh trong các môn học khoa học tự nhiên của trường chúng
ta trong những năm học vừa qua đạt hiệu quả không cao . Kết quả các môn học tự nhiên của
học sinh chúng ta chỉ ở mức độ có thể chấp nhận được. Số lượng học sinh giỏi không nhiều.
Việc vận dụng kiến thức của học sinh để giải các bài tập cụ thể trong mơn học khơng tốt từ
đó việc vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tốn trong đời sống là khơng thể thực hiện
được. Từ đó học sinh khơng ham thích học bộ mơn xem bộ mơn khoa học tự nhiên là khơng
ích lợi trong cuộc sống, dễ chán nản và khơng tích cực học tập. Nhằm nâng cao hiệu quả công
tác giảng dạy, từng bước nâng cao chất lượng học tập của học sinh, thực hiện cuộc vận động
xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực học tập. Tổ khoa học tự tự nhiên tổ chức
chuyên đề : DẠY TIẾT LUYỆN TÂP, ÔN TẬP NHƯ THẾ NÀO ĐỀ PHÁT HUY TÍNH
TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH nhằm nhắc lại phương pháp chung khi dạy các tiết
dạng nầy và định hướng chung về phương pháp giảng dạy cho các thành viên trong tổ trong
thời gian sắp tới
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. PHƯƠNG PHÁP CHUNG
a) Phương pháp chung dạy tiết luyện tập
+ Tồn tại trong việc dạy tiết luyện tập
Như đã nêu ở trên việc giảng dạy tiết luyện tập còn nhiều bất cập, giáo viên cùng nhiều lúng
túng thể hiện qua các mặt sau:
- Chưa xác định được vị trí của tiết luyện tập trong chương trình giảng dạy
- Chưa xác định mục tiêu của tiết luyện tập.
- Chưa có các phương án cụ thể về phương pháp giảng dạy cho tiết luyện tập.
- Chưa thống nhất được qui trình soạn tiết luyện tập.
+ Phương pháp chung
Để khắc phục những yếu kém nêu trên trước tiên ta cần nhắc lại phương pháp chung khi thực
hiện tiết luyện tập.
Vấn đề thứ nhất : Trước hết giáo viên cần xác định được vị trí của tiết luyện tập trong
chương trình giáo dục phổ thơng.
Tiết luyện tập có tác dụng hoàn thiện các kiến thức cơ bản mà tiết lý thuyết vừa cung cấp.
Nâng cao lý thuyết trong chừng mực có thể.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Làm cho học sinh nhớ và khắc sâu hơn những vấn đề lý thuyết đã học.
Vấn đề thứ hai : Nắm được mục tiêu chung của tiết luyện tập
Một là: hoàn thiện hoặc nâng cao ở mức độ phổ thông cho phép đối với
phần lý thuyết của tiết học trước thông qua một số tiết học trước, thông qua hệ thống bài tập
đã được sắp xếp hợp lý theo kế hoạch lên lớp ( Chú ý hệ thống bài tập trong SGK, sách bài
tập, các bài tập tự chọn tự sáng tạo của giáo viên tùy theo mục đích và chủ ý của từng giáo
viên ).
Hai là: rèn luyện cho học sinh các kỹ năng , thuật toán hoặc các nguyên
tắc giải toán trên cơ sở nội dung lý thuyết đã học và phù hợp với đa số học sinh trong một lớp
, thông qua hệ thống bài tập đã được sắp xếp theo chủ ý của giáo viên.
Ba là: thông qua phương pháp và nội dung cần rèn luyện cho học sinh nế
nếp làm việc có tính khoa học , phương pháp tư duy cần thiết
* Trong phần nầy ta thấy một vấn đề giáo viên thường thực hiện không tốt trong tiết luyện
tập là: cứ việc giải bài tập theo thứ tự trong sách giáo khoa mà khơng sắp xếp theo hệ thống
có chủ ý của giáo viên cho mục tiêu tiết dạy . Vấn đề nầy cần được các thành viên trong tổ
quan tâm lưu ý.
Vấn đề thứ ba : Cấu trúc tiết luyện tập
+ Thứ nhất : Chữa các bài tập kỳ trước
Số bài tập , dự kiến thời gian
Chốt lại vấn đề gì qua các bài tập nầy
+ Thứ hai là: Học sinh là bài tập mới ( giáo viên chọn trong sách giáo khoa hoặc trong sách bài
tập hay là giáo viên soạn ra )
Số bài tập , dự kiến thời gian
Bài tập đưa ra có dụng ý gì ?
+ Thứ ba là: Hướng dẫn học sinh học bài và làm bài sau tiết luyện tập
Hệ thống các bài tập về nhà làm ( giáo viên chọn trong sách giáo khoa hoặc trong sách bài
tập hay là giáo viên soạn ra ).
Gợi ý gì đối với từng bài tập cho học sinh giỏi ? học sinh yếu ?
b) Phương pháp chung dạy tiết ôn tập
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
+ Tồn tại trong việc dạy tiết ôn tập
Trong chương trình trung học cơ sở các tiết ơn tập và tổng kết chương thường có hai loại hình:
Loại thứ nhất: đã có hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa và gợi ý trả lời trong sách giáo
viên
Loại thứ hai : Loại khơng có hệ thống câu hỏi , giáo viên phải soạn câu hỏi ơn tập.
Với hai loại hình ôn tập nầy với những yêu cầu khác nhau về ôn tập kiến thức chúng ta thường
thấy những bất cập sau đây:
Với loại hình thứ nhất ( đa số các tiết ơn tập đều có ) giáo viên thường tập trung cho việc giải
các bài tập ôn tập nhưng chưa hình thành mạch kiến thức cho học sinh. Cho nên học sinh vẫn
chưa thấy được mối liên hệ giữa các đơn vị kiến thức trong hệ thống kiến thức đó, các em
thường trả lời các câu hỏi một cách máy móc, khó ghi nhớ, khó hệ thống được kiến thức, không
rèn được khả năng tự học . Hoặc là giáo viên chỉ tập trung ôn tập phần kiến thức bằng cách
nhắc nhắc lại toàn bộ kiến thức của hệ thống mà chưa khắc sâu kiến thức đó bằng cách bài tập
có tính tổng hợp liên quan đến nhiều kiến thức cần ơn tập.
Với loại hình thứ hai: Vì khơng có hệ thống câu hỏi sẳn nên giáo viên thường rập khn với
loại hình một nên trong một số trường hợp giáo viên vẫn lúng túng, bị động.
Từ các bất cập nầy tiết ơn tập thường xảy ra các tình trạng: nặng nề, khơng hấp dẫn, dạy
khó thành cơng.
+ Phương pháp chung
Cũng như trong tiết luyện tập giáo viên cần xác định lại phương pháp chung trong tiết ôn tập.
Trước hết là cần xác định đúng mục đích của tiết ơn tập trong chương trình giáo dục phổ
thơng: Tiết ôn tập nhằm tổ chức, điều khiển học sinh ôn tập, tổng kết, hệ thống hóa và khái
quát hóa tri thức, kỹ năng sau khi học xong một chương, một phần hay tồn bộ chương trình
học.
Thứ hai là cần phải nắm vững cấu trúc của một tiết ôn tập loại bài nầy thường có cấu trúc
như sau ( chú ý không phải phải ôn tập nào cũng đều phải làm như thế )
Định hướng mục đích và nhiệm vụ học tập.
- Tổ chức cho học sinh hệ thống hóa kiến thức, khái quát hóa kiến thức trên cơ sở đã
được chuẩn bị từ trước nhằm xây dựng nên những bảng tổng kết , các sơ đồ biểu đồ ….
- Bài tập hóa những kiến thức cơ bản vừa ôn tập.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
- Tổng kết bài học.
- Hướng dẫn công việc học ở nhà.
2. DẠY LUYỆN TẬP –ƠN TẬP TÍCH CỰC
a) Dạy tiết luyện tập thế nào để phát huy tính tích cực học tập của học sinh
+ Chuẩn bị của giáo viên
Việc chuẩn bị của giáo viên trong tiết luyện tập là cực kỳ quan trọng có thể nói việc
chuẩn bị quyết định đến ba phần tư việc thành bại của tiết học. Đa số giáo viên trong
tổ nhất là giáo viên toán thường chủ quan trong vấn đề nầy :giải bài tập trong sách giáo
khoa là có gì là khó. Thật như vậy các bài tốn trong sách giáo khoa là khơng khó với
giáo viên nhưng truyền tải đến học sinh , hướng dẫn học sinh tích cực hoạt động để tìm
ra cách giải và tự mình giải các bài tập nầy chính là vấn đề quan trọng để chúng ta
nghiên cứu.
Trước hết là
* Phương pháp giảng dạy : Hệ thống câu hỏi, chọn phương pháp; chọn bài tập cho
tiết luyện tập…
Theo tôi để xây dựng phương pháp đúng cho từng tiết giảng dạy luyện tập công việc đầu
tiên của mỗi giáo viên là nghiên cứu lại phần kiến thức mà học sinh đã học. Qua đó xác
định kiến thức nào là kiến thức cơ bản trọng tâm, kiến thức nào cần liên hệ lại, kiến thức
nào cần nâng cao và mở rộng cho phép.
Có thể một số anh em cho rằng việc nầy không cần thiết vì đã có trong tiết học lý
thuyết. Nhưng theo tơi phần lớn giáo viên chúng ta đã nắm kiến thức tổng quát, kiến
thức chung cho chuyên môn; khi giải vận dụng kiến thức tổng quát nhưng đối với từng
tiết luyện tập khác nhau có những yêu cầu khác nhau về hệ thống kiến thức nên chúng
ta rất dễ sai lầm về phương pháp: tự giáo viên thực hiện giải, học sinh chưa thấy được
vấn đề về kiến thức cần được luyện tập mà chỉ thực hiện máy móc theo giáo viên.
Mặt khác giáo viên không nghiên cứu lại lý thuyết mà học sinh được học sẽ không
thể nào xây dựng được các nhóm bài tập giải theo chủ đích luyện tập mà giải bài tập
dàn trải: giải từ bài đầu đến bài cuối mà không để lại dấu ấn kiến thức gì cho học sinh
qua tiết luyện tập.
Thí dụ: Tiết luyện tập quy đồng mẫu nhiều phân số ( tiết 76 tuần 24 – Số học 6)
Nếu không nghiên cứu lại hệ thống kiến thức thì giáo viên chỉ thuần túy xây dựng kỹ
năng quy đồng mẫu theo tiết lý thuyết chứ không rèn luyện cho học sinh việc rút gọn
phân số ( Bài 35) vận dụng tính chất cơ bản của phân số ( bài 36) để quy đồng mẫu số
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
các phân số nhanh hơn và sau đó khi qui đồng mẫu nhiều phân số học sinh chỉ biết húc
đầu vào việc giải theo qui tắc mà không biết làm cho cơng việc đó giản đơn hơn
Sau khi nghiên cứu lại lý thuyết mà học sinh được học, công việc thứ hai không
kém phần quan trọng là giáo viên cần nghiên cứu các bài tập trong sách giáo khoa,
sách bài tập theo các yêu cầu sau:
+ Cách giải bài tập nầy như thế nào?
+ Có bao nhiêu cách giải bài tập nầy?
+ Cách giải thường gặp là gì ? Cách giải nào là cơ bản?
+ Ý đồ của tác giả đưa ra bài tốn nầy là gì?
+ Mục tiêu và tác dụng của từng bài tập là như thế nào?
Trong các yêu cầu trên thực tế giảng dạy và qua dự giờ theo dõi về chun mơn trong
tổ thì yêu cầu 4 và yêu cầu 5 là vấn đề các thành viên trong tổ thường không quan tâm
tới nhiều nhất, trong khi đây là các yêu cầu quan trọng nhất trong việc xây dựng
phương pháp giảng dạy “ tích cực ” ( Không cần số lượng bài làm mà cần thiết dạy
học sinh phương pháp làm bài ) nhất là trong tình trạng học sinh của chúng ta hỏng
kiến thức khá nhiều.
Thí dụ: Tiết luyện tập giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn số bằng phương pháp thế
Bài tập 15: Giải hệ phương trình
trong mỗi trường hợp sau:
a)a=-1 b) a=0 c) a=1
Ngoài việc rèn luyện cách giải hệ bằng phương pháp thế giáo viên cần thấy được ý đồ
của tác giả giúp học sinh thấy được số nghiệm của hệ phương trình. Cách giải các hệ
phương trình khi phương trình bậc nhất có vơ số nghiệm hoặc vơ nghiệm.
Như thế chỉ cần giải thêm ở bài tập 16-17 mỗi bài một bài tập đơn vị tiêu biểu mà không
cần giải tất cả các bài tập thành phần
Công việc tiếp theo thứ ba: trong tình trạng hiện nay một công việc không thể thiếu là
giáo viên cần nghiên cứu sách tham khảo, sách giáo viên thật kỹ sau đó mới tập trung
xây dựng nội dung tiết ôn tập và phương pháp luyện tập. Thực tế một số giáo viên trong
tổ vẫn chưa nghiên cứu kỹ sách giáo viên khi chuần bị cho tiết luyện tập, kể cả tiết lý
thuyết, sách giáo viên chỉ được giáo viên xem phần mục tiêu tiết dạy mà không xem
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
phần hướng dẫn cách dạy mặc dù các hướng dẫn chỉ mang tính tổng quát nhưng nếu
nghiên cứu kỹ chúng ta vẫn rút ra những phương pháp phù hợp cho tình hình học sinh
của mỗi lớp mà khơng sai lạc q nhiều về phương pháp.
Kính thưa q thầy cơ: phát huy tính tích cực của học sinh thơng qua hàng loạt tác
động của giáo viên để đổi mới phương pháp giảng dạy chính là bản chất của phương
pháp giảng dạy mới. Trong giai đoạn hiện nay hệ thống câu hỏi của giáo viên trong tiết
học có vai trị rất quan trọng . Trong tiết luyện tập hệ thống câu hỏi hợp lý khoa học sẽ
kích thích được tâm lý muốn khám phá, giải quyết được bài toán của học sinh, vì theo
nhà giáo dục học Polya.G thì người giáo viên tốt là người biết đề ra cho học sinh
đúng lúc, kịp thời những câu hỏi gợi sâu sắc và đúng trình độ. Vì vậy chuẩn bị trước
hệ thơng câu hỏi hợp lý sẽ giúp giáo viên tự tin hơn trong việc triển khai phương pháp
giảng dạy của mình. Tuy nhiên cần tránh xu hướng giản đơn hay cực đoan. Có thầy cô
thay cho việc “ đọc chép” bằng việc hỏi quá nhiều cái gì cũng hỏi vì nghĩ rằng càng hỏi
nhiều thì càng đổi mới trong khi đó phần lớn các câu hỏi lại khơng tạo được “ tình
huống có vấn đề” đối với học sinh, từ đó làm triệt tiêu khả năng tư duy, sáng tạo của học
sinh. Tóm lại hệ thống câu hỏi là rất quan trọng trong tiết luyện tập tuy nhiên giáo viên
cần nghiêm túc trong việc xây dựng hệ thống câu hỏi .
Về phương pháp cho từng tiết luyện tập cũng không kém phần quan trọng việc chọn lựa
phương pháp giảng dạy cho từng nội dung luyện tập, từng đối tượng học sinh trong các
tiết luyện tập sẽ giúp tiết học sinh động hơn, học sinh tích cực hoạt động hơn. Các
phương pháp giảng dạy thường dùng hiện nay cho tiết luyện tập là : đàm thoại gợi mở,
dạy học bằng tình huống có vấn đề, vấn đáp tìm tịi, dạy học bằng hợp tác nhóm nhỏ…
Chúng ta cần biết phối hợp linh hoạt các phương pháp nầy, tránh đơn điệu và cứng
nhắc trong phương pháp.
Thí dụ: Khi luyện tập về hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vng ( hình
học 9)
Tính x,y trong hình vẽ sau:
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Khi hướng dẫn học sinh giải bài toán nầy giáo viên có thể thực hiện hệ thống câu hỏi
và hoạt động của học sinh như sau
-Bài toán đã cho những yếu tố gì ? Cần xác định yếu tố nào ? ( học sinh hoạt động cá
nhân )
-Nên tính đại lượng nào trước ? vì sao ? ( Học sinh có thể trao đổi nhóm đơi )
-Tính được y bằng cách nào ? Sử dụng hệ thức nào ? ( Học sinh thực hiện cá nhân )
-Tính được x bằng cách nào ? Sử dụng hệ thức nào ?
-Có cách nào khác để tính x? ( trao đổi tự do )
Vấn đề cuối cùng trong công việc chuẩn bị cho tiết luyện tập là giáo viên cần lựa
chọn và sắp xếp hệ thống bài tập mà học sinh sẽ thực hiện trong tiết học. Một vấn đề
thường thấy trong các tiết luyện tập của chúng ta là giáo viên sẳn sàng lao vào việc
giải hết các bài tập trong phần luyện tập theo thứ tự của sách giáo khoa với những lý do
có thể là: giáo viên quá tham vọng về việc giải nhiều bài tập đối với học sinh cũng có
thể là giáo viên lo là sẽ bị đánh giá là khơng trình bày hết kiến thức của sách giáo khoa
khi bị đánh giá tiết dạy hoặc kiểm tra tay nghề…Từ đó tiết luyện tập thực sự đã trở
thành tiết giải bài tập thuần túy: vào tiết là giải hết bài tập nầy đến bài tập khác. Tiết
học trở nên chai cứng học sinh trở nên sợ tiết luyện tập. Vì vậy việc chọn lựa bài tập nào
để thầy “ luyện” và trò “tập” là rất quan trọng. Cần sắp xếp các nhóm bài tập theo mục
đích luyện tập của giáo viên . Có thể chia các n hóm bài tập như sau
Nhóm bài tập mà cần giáo viên làm mẫu để học sinh bắt chước ( Cần chỉ rõ cho học
sinh chương trình hành động: bước một làm gì, bước hai làm gì …) Học sinh tái hiện
cơng việc vừa thực hiện qua các bài tập tương tự.
Nhóm bài tập mà giáo viên chỉ là người hướng dẫn, gợi ý cho học sinh ( hoạt động cá
nhân hoặc trao đổi nhóm nhỏ) tự tìm ra hướng giải quyết bài tốn.
Nhóm bài tập học sinh tự lực làm bài trên cơ sở các bài tập đã thực hiện.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Tùy vào tình hình thực tế của các lớp học mà giáo viên cần có những nhóm bài tập
thích hợp không cần phải giải quyết tất cả các bài tập như nói ở trên.
Thí dụ: Tiết luyện tập dãy tỉ số bằng nhau ( tiết 12 – đại số 7 )
Có thể chia các bài tập thành các nhóm sau
Nhóm bài tập học sinh tự lực làm bài : Bài tập 59, bài tập 64
Nhóm bài tập mà giáo viên chỉ là người hướng dẫn, gợi ý cho học sinh: Bài tập 61; bài
tập 62.
Bài tập 61 : Cho
Tìm x,y,z
Giáo viên cần gợi ý cho học sinh :
Để tìm được x, y, z ta cần có những yếu tố nào theo lý thuyết đã học ? ( Có dãy tỉ số
bằng nhau và x+y-z=10 )
So sánh với dữ kiện ta còn thiếu yếu tố nào? ( dãy tỉ số bằng nhau )
Phải làm gì để có yếu tố nầy ? ( Làm xuất hiện dãy tỉ số bằng nhau )
Nhóm bài tập mà cần giáo viên làm mẫu để học sinh bắt chước: bài tập 60
Giáo viên cần hướng dẫn từng bước thực hiện trên cơ sở các câu hỏi gợi mở
Các đẳng thức trên cịn có tên gọi là gì ?
Tỉ lệ thức có tính chất gì ?
Vậy để tìm trung tỉ ( ngoại tỉ ) ta cần là gì ?
Bước 1 làm gì ? ( lập tích trung tỉ , ngoại tỉ )
- Bước 2 làm gì ? ( Lấy tích trung tỉ chia cho ngoại tỉ kia nếu tìm ngoại tỉ; lấy tích
ngoại tỉ chia cho trung tỉ kia nếu tìm trung tỉ )
Từ đây giáo viên xác định công việc đầu tiên của việc giải bài tập cho học sinh ( xác
định bộ phận của tỉ lệ thức chứa x) ; công việc thứ hai ….
+ Đồ dùng dạy học: tranh ảnh , hệ thống sơ đồ , biểu mẫu …
Một giáo viên trong tổ chúng ta có quan niệm về đồ dùng dạy học trong tiết luyện tập
như sau : Cần gì đồ dùng dạy học cho tiết luyện tập : Mơn tốn chỉ cần cây thước và
compa, ê ke, thước đo góc là đủ rồi, các môn học khác cũng vậy. Quan niệm trên chỉ
đúng khi chúng ta vận dụng phương pháp giảng dạy cũ. Cịn để phát huy tính tích cực
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
hoạt động của học sinh trong tiết luyện tập thì một sơ đồ một hình vẽ tốt được chuẩn
bị sẽ giúp học sinh nắm bắt vấn đề tốt hơn tự tin hơn trong việc giải quyết các bài tập.
+ Chuẩn bị của học sinh
* Kiến thức
Một nguyên nhân quan trọng có thể nói là khá cơ bản khiến học sinh khơng thể tích
cực học tập trong tiết luyện tập ở các môn học của chúng ta là các em hỏng kiến thức
khá lớn mà như nói ở trên các mơn học khoa học tự nhiên lại địi hỏi tính liên tục và
kế thừa rất cao cho nên việc học sinh chuẩn bị kiến thức cho tiết luyện tập là rất quan
trọng.
- Về học sinh cần tự chuẩn bị: cần học kỹ kiến thức trước của tiết luyện tập (Các kiến
thức nầy giáo viên cần giao cho học sinh về chuẩn bị trong phần hướng dẫn học tại
nhà của tiết học trước tiết luyện tập vì vậy khi sắp xếp tiết dạy giáo viên Tốn cần
chú ý khơng sử dụng tiết đôi để dạy một phân môn nhằm tránh tình trạng vừa học
xong tiết lý thuyết thì tiết tiết theo trong ngày liền có tiết luyện tập).
Thí dụ: Luyện tập “ Cơng thức nghiệm của phương trình bậc hai – Đại số 9”
Học sinh cần chuẩn bị :
Định nghĩa phương trình bậc hai một ẩn số ( Chủ yếu là xác định chính xác hệ số a,b,c).
Biết chính xác
Cơng thức nghiệm
Hoặc luyện tập “Trường hợp bằng nhau thứ ba của tam giác :góc –cạnh – góc
Học sinh cần chuẩn bị :
Tính chất trường hợp bằng nhau góc- cạnh – góc
Các trường hợp bằng nhau của tam giác vng ( hệ quả 1,2)
Định nghĩa hai tam giác bằng nhau
Tổng số đo ba góc của một tam giác
- Về giáo viên chuẩn bị cho học sinh : cần nhắc lại cho học sinh kiến thức có liên quan
( kiến thức của các lớp cũ. các chương cũ , các môn học có liên quan): có thể ở phần
hướng dẫn học ở tiết trước, hoặc giáo viên thực hiện ở đầu tiết dạy luyện tập.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Thí dụ: Luyện tập liên hệ giữa phép nhân và phép khai phương
Kiến thức cần chuẩn bị :
Qui tắc nhân hai căn bậc hai, qui tắc khai phương một tích ( đầu tiết luyện tập
Hằng đẳng thức : Hiệu hai bình phương , bình phương một tổng –một hiệu ( học sinh
được yêu cầu học ở tiết trước )
* Đồ dùng học tập: trong giai đoạn hiện nay khó có thể yêu cầu các tiết học đều có
đồ dùng học tập một cách hoàn hảo tuy nhiên học sinh cần có đồ dùng học tập một cách
tối thiểu : thước; viết; compa; ê ke, máy tính bỏ túi và giấy nháp trong tiết luyện tập.
* Bài tập cho tiết luyện tập
Như chúng ta đã nói ở trên tiết luyện tập không chỉ là tiết giải các bài tập đã cho học
sinh làm ở nhà hay sẽ làm ở trên lớp mà cần phải xác định rõ: Thầy cần “luyện” cái
gì? Trị phải “ tập” cái gì ? Vì vậy bài tập cho học sinh là rất quan trọng.
Hiện nay trong sách giáo khoa đã thể hiện rất rõ vấn đề nầy: Bài tập và luyện tập. Theo
tôi bài tập trong tiết lý thuyết cần được giáo viên chọn lựa kỹ để phục vụ cho việc củng
cố kiến thức. Chỉ chọn lựa các bài đặc trưng mang tính khái quát kiến thức cao ,
không cần thực hiện tất cả các bài tập trong phần nầy và cần chừa lại những bài tập để
học sinh làm và “ tiêu hóa” kiến thức mà không cần thiết phải dặn học sinh về làm
bài tập phần luyện tập. Chúng ta cần chú ý trong tiết luyện tập, phần nào đó giáo viên
được “tự do” trong việc lựa chọn nội dung dạy học so với tiết học lý thuyết sao cho
đạt được mục đích u cầu đề ra. Vì vậy cần lựa chọn bài tập, nhóm bài tập sau cho
phù hợp với trình độ học sinh của từng lớp, từng đối tượng học sinh là rất quan trọng
đòi hỏi mỗi người giáo viên có đầu tư nghiêm túc cho cơng việc nầy.
+ Tổ chức dạy tiết luyện tập
* Các phương án cho tiết luyện tập tích cực:
Đây là vấn đề mà chúng ta cần quan tâm nhất . Xin nêu ra một số phương án để chúng
ta xem xét và thống nhất thực hiện trong giảng dạy:
Phương án thứ nhất :
Bước 1 : Giáo viên thông qua việc kiểm tra bài cũ để nhắc lại một cách cóhệ thống
các nội dung lý thuyết đã học, cần chú ý đến phương pháp của các dạng bài tập.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Sau đó giáo viên có thể mở rộng phần lý thuyết ở những mức độ phổ thông cần thiết.
Bước 2: Cho học sinh trình bày các bài tập làm ở nhà mà giáo viên qui định, nhằm
kiểm tra sự vận dụng lý thuyết trong việc giải các bài tập của học sinh.
Cho học sinh nhận xét ưu khuyết điểm trong lời giải, đánh giá đúng sai hoặc đưa ra
cách giải khác hơn ( Cần chú ý trình độ học sinh trong hoạt động nầy).
Giáo viên cần chú ý kiểm tra những vấn đề sau: tính tốn, diễn đạt bằng ngơn ngữ,
ký hiệu, cách trình bày lời giải của học sinh.
Giáo viên cần chốt lại vấn đề theo các nội dung sau
- Phân tích các sai lầm và nguyên nhân dẫn đến sai lầm đó.
- Khẳng định những chổ làm đúng, làm tốt của học sinh.
- Đưa ra các cách giải khác ngắn gọn hơn hay hơn hoặc vận
dụng lý thuyết linh hoạt hơn.
Bước ba : Giáo viên cho học sinh làm một số bài tập mới (có trong hệ thống bài
tập mà học sinh chưa làm hoặc do giáo viên biên soạn theo mục tiêu đề ra của tiết học )
của các tiết luyện tập nhằm mục đích:
- Kiểm tra ngay sự hiểu biết của học sinh phần lý thuyết mà giáo viên mở rộng ngay
đầu tiết học ( nếu có ).
- Khắc sâu hồn thiện lý thuyết qua các bài tập có tính chất phản ví dụ ( địi hỏi giáo
viên cần biên soạn đầu tư rất kỹ )
Phương án thứ hai :
Bước 1 : Cho học sinh trình bày lời giải các bài tập cũ đã cho học sinh làm ở nhà nhằm
kiểm tra:
Học sinh hiểu lý thuyết đến đâu
Kỹ năng sử dụng lý thuyết trong việc giải bài tập
Học sinh mắc những sai phạm gì
- Cách học sinh trình bày lời giải bằng ngơn ngữ , bằng ký hiệu có chính xác chưa
Bước 2: Giáo viên chốt lại những vấn đề có tính chất trọng tâm
- Những vấn đề chủ yếu về lý thuyết mà học sinh chưa vận dụng được khi giải
bài tập
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Chỉ ra những sai sót của học sinh thường mắc phải mà giáo viên tích lũy được qua q
trình giảng dạy
Bước ba : Giống như phương án 1
Giáo viên cho học sinh làm một số bài tập mới nhằm đạt được yêu cầu
- Hoàn thiện lý thuyết , khắc phục sai lầm của học sinh thường mắc phải.
- Rèn luyện một số thuật oán cơ bản mà học sinh cần ghi nhớ trong quá trình học tập
- Rèn luyện phương pháp phân tích bài tốn , tìm hướng giải quyết bài tốn.
Tóm lại cả hai phương án dạy tiết luyện tập trên đều có mặt mạnh và mặt yếu
khác nhau giáo viên có thể tùy vào trường hợp cụ thể của tiết dạy mà vận dụng một
cách linh hoạt tuy nhiên phải có 3 phần chủ yếu:
Hồn thiện về mặt lý thuyết
- Rèn luyện kỹ năng thực hành ( giáo viên không thể làm thay cho học sinh )
Phát huy tích tích cực chủ động sáng tạo của học sinh.
* Vai trị và cơng việc của giáo viên trong tiết luyện tập:
Một sai lầm thường thấy trong tiết luyện tập của các thành viên trong tổ là với trình
độ hiện tại của học sinh trường chúng ta, để không mất thời gian tránh việc cháy giáo
án đa số giáo viên thường làm thay tất cả các công việc của học sinh. Nên nhớ rằng
tiết luyện tập thì giáo viên cần “luyện” phương pháp giải các bài tập cho học sinh và
học sinh phải “ tập” vận dụng các phương pháp vừa “ luyện” để giải các bài tập của
giáo viên đề ra. Vì vậy vai trị của giáo viên phải là chủ đạo điều phối các hoạt động
học tập của học sinh. Công việc của giáo viên là phải hướng dẫn học sinh tìm ra con
đường giải quyết các bài tập trên cơ sở giải quyết những vấn đề cần phải giải quyết và
học sinh chính là người giải quyết những vấn đề đó chứ khơng phải là giáo viên.
Trong tiết luyện tập cơng việc chính của giáo viên là hướng dẫn học sinh vận dụng các
kiến thức đã học, các phương pháp giải để giải các bài tập vì vậy chúng ta cần nắm
vững các phương pháp dạy học sinh giải bài tập: giải bài tập đơn giản; giải bài tập bằng
angorit…và quan trọng là hướng dẫn học sinh tìm ra phương pháp giải.
* Cơng việc của học sinh trong tiết luyện tập:
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
- Cá nhân
Trong tiết luyện tập theo tôi vai trò cá nhân của học sinh cần được giáo viên đặt lên
hàng đầu: chính các em là người vận dụng kiến thức, phương pháp giải để giải các bài
tập đặt ra chứ không ai làm thay cho các em.
Các công việc của học sinh trong tiết học nầy là
+ Chuẩn bị kiến thức cho tiết ơn tập: có thể là kiến thức của tiết lý thuyết trước hoặc các
kiến thức có liên quan.
+ Thực hiện các bài tập – Khắc sâu các kiến thức vận dụng, các phương pháp giải cơ
bản cho từng loại bài tập.
+ Trao đổi và cùng làm việc với các học sinh khác trong hoạt động nhóm nhỏ.
- Nhóm
Phần lớn các hoạt động học tập theo nhóm nhỏ đều được giáo viên tập chung cho tiết
dạy kiến thức mới, trong tiết luyện tập rất ít giáo viên trong tổ thực hiện vì một lý do rất
tế nhị: sợ cháy giáo án. Trong khi đó hợp tác để cùng giải quyết một vấn đề được coi
như là phương án tiên tiến trong học tập của như trong lao động hiện đại cần được ưu
tiên phát triển. Tuy vậy chúng ta cần nghiên cứu thật kỹ khi nào thì chúng ta sử
dụng nhóm trong việc luyện tập: các bài tập tổng hợp đòi hỏi nhiều thành viên làm
cùng lúc trên nhiều khía cạnh, các bài tập có thể có nhiều cách thực hiện … Cần tránh xu
hướng: phải có hoạt động nhóm bằng bất cứ giá nào.
Các cơng việc của học sinh trong hoạt động nhóm trong tiết luyện tập :
+ Thu thập thông tin: Yêu cầu của bài tập; Các dữ kiện đã có hoặc cần tìm.
+ Phân cơng cơng việc trong nhóm
+ Phối hợp cá nhân trong nhóm
+ Báo kết quả , so sánh rút ra kinh nghiệm
* Bài tập xây dựng kiến thức mới trong tiết luyện tập
Trong một số tiết luyện tập hiện nay vì lý do sư phạm và lý do chương trình một số
kiến thức mới và cơ bản được trình bày dưới dạng bài tập . Nếu khơng nghiên cứu kỹ
và thực hiện tốt thì các em sẽ gặp rất nhiều khó khăn sau nầy Vì vậy khi gặp các dạng
bài tập nầy giáo viên cần thực hiện các công việc sau :
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Phân tích thật kỹ các dữ kiện
Các bước giải bài tập phải thực hiện hoàn chỉnh , tránh đơn giản hóa
- Khẳng định tính đúng đắn của kiến thức và cách vận dụng kiến thức đó .
Thí dụ: Tiết 7 hình học 9 tuần 4 : Tỉ số lượng giác của góc nhọn
Bài tập 14: sử dụng định nghĩa của tỉ số lượng giác của một góc nhọn để chứng minh :
Với góc nhọn tùy ý , ta có
a)
b)
c)
- Phân tích kỹ các định nghĩa của các dữ kiện sin
d)
; cos
; tg
; cotg
- Thực hiện hướng dẫn giải
- Khẳng định với học sinh được phép sử dụng các kết quả nầy trong giả toán.
+ Các phương án xử lý
* Đối với đối tượng học sinh khá giỏi chăm ngoan
- Cần xây dựng các em thành hạt nhân trong quá trình tổ chức các hoạt động học tập
luyện tập nhất là giúp các em trở thành các “ đầu máy kéo” các đối tượng học sinh
cịn lại khác tích cực hoạt động học tập . Tránh biến các em thành các “cỗ máy giải bài
tập” trong các tiết luyện tập.
- Mạnh dạn cho các em giải các bài tập địi hỏi có tư duy cao. Bên cạnh đó cũng cần
thiết cho các em thực hiện các bài tập cơ bản để tránh hiện tượng các em có thể làm
được tất cả các bài tập ngoại trừ bài tập cơ bản và đơn giản nhất.
* Đối với học sinh thụ động
- Luôn tác động đến các em, lôi cuốn các em vào hoạt động luyện tập, bắt đầu từ các
hoạt động nhóm nhỏ.
- Giao cơng việc trực tiếp cho các em thực hiện.
- Động viên khen ngợi nếu các em hồn thành nhưng tránh phê bình nếu các em chưa
hoàn thành hoặc thực hiện sai yêu cầu.
* Đối với học sinh lười học không chịu làm bài tập
Đây là đối tượng giáo viên tổ chúng ta rất ngán ngại các em phần lớn đều hỏng kiến
thức rất nặng lại lười học. Việc vận dụng được kiến thức để làm các bài tập trong
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
chương trình hầu như là khơng tưởng. Vì vậy theo tơi cần có một số biện pháp sau đây
để lơi cuốn các em vào hoạt động của tiết luyện tập :
- Trước hết giáo viên cần giao cho các em các bước giải bài tập có tính chất cơ bản,
đơn giản nhất (nhằm tạo cho các em có niềm tin là minh có thể góp phần giải bài tập
được ).
- Thứ hai là khắc sâu ngay kiến thức các em vừa thực hiện, nếu các em thực hiện tốt
thực hiện tốt thì chuyển đến kiến thức có liên quan .
- Thứ ba là luôn “ tạo việc làm vừa sức ” vì đối các em nầy thì: “ nhàn cư vi bất thiện”
Một số lưu ý : trong tiết luyện tập các bài tập được nhắc đi nhắc lại với tốc độ ngày
càng nhanh hơn và áp lực lên học sinh cũng mạnh hơn. Tuy nhiên không nên tạo áp lực
quá cao mà chỉ vừa đủ để khuyến khích học sinh làm bài chịu khó hơn. Thời gian cho
luyện tập cũng không nên kéo dài dễ gây nên sự nhạt nhẽo nhàm chán . Cần thiết kế các
bài tập có sự phân hóa để khuyến khích mọi học sinh đều tham giá luyện tập phù hợp
với năng lực của mình. Có thể tổ chức các hoạt động luyện tập qua nhiều hoạt động
khác nhau, kể cả tổ chức các trò chơi học tập nhằm cho học sinh hào hứng học tập hơn,
đồng thời qua các hoạt động đó các kĩ năng học sinh cũng được rèn luyện. ( Và điều nầy
cũng là điểm yếu trong thực hiện giảng dạy của tổ chúng ta ).
+ Năm lời khuyên khi dạy tiết luyện tập
* Đừng biến tiết luyện thành tiết chữa bài tập. Tiết luyện tập phải là tiết dạy cách suy
nghĩ để tìm cách giải bài tập.
* Đừng đưa quá nhiều bài tập trong một tiết luyện tập. Nên chọn một số lượng bài tập
vừa đủ để có điều kiện để khác sâu các kiến thức được vận dụng và phát triển các
năng lực tư duy cần thiết trong việc giải bài tập.
* Nên sắp xếp các bài tập thành một chùm bài có liên quan đến nhau.
* Trong tiết luyện tập có những bài được giải chi tiết và có những bài được giải vắn tắt.
* Hãy để cho học sinh có thời gian làm quen với bài tốn , cùng với học sinh nghiên
cứu tìm tịi lời giải bài toán và để cho học sinh được hưởng niềm vui khi tự mình tìm
ra chìa khóa của lời giải.
d) Dạy tiết ơn tập thế nào để phát huy tính tích cực học tập của học sinh
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Với những tồn tại trong các tiết ôn tập hiện nay của các thành viên trong tổ. Nhằm
nâng cao hiệu quả của tiết ơn tập nói riêng và chất lượng học tập của học sinh nói
chung chúng ta cần thực hiện cải tiến phương pháp giảng dạy trong tiết ôn tập nhằm
phát huy tính cực học tập của học sinh bằng những công việc sau:
+ Chuẩn bị của giáo viên
Thứ nhất cần xác định các kiến thức cơ bản, trọng tâm và mối liên hệ giữa các
kiến thức ( mạch kiến thức ) để xây dựng sơ đồ ôn tập từ đó soạn các câu hỏi thành hệ
thống có chủ đích theo sự xuất hiện từng ơ kiến thức trong sơ đồ.
Thứ hai là dạy học không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ những tri thức đơn
lẽ, rèn luyện những kỹ năng riêng biệt cho học sinh mà phải thường xuyên
chú ý những hệ thống tri thức, kỹ năng tạo thành mạch xuyên suốt chương
trình. Ta được biết rằng một số môn học là nghệ thuật chuyển đổi ngơn
ngữ, ngơn ngữ hình vẽ, ngơn ngữ thơng thường, ngơn ngữ ký hiệu.Nói
chung muốn nâng cao kết quả học tập cho học sinh phải biết kết hợp chặt
chẽ hai mặt nói trên. Chính vì vậy mà trong tất cả tiết học giáo viên phải có
những hoạt động nhằm gây hứng thú cho học sinh và tùy theo từng tiết học
cần phải thiết kế những phương pháp như thế nào cho đạt hiệu quả nhất.Như
ta đã biết để phát triển hứng thú nhận thức của học sinh cần phát triển tối đa
tư duy tích cực của học sinh. Do đó trong các tiết học, đặc biệt là tiết ôn tập
chương giáo viên cần có những “Phiếu học tập” để giao về nhà cho cá nhân,
cho từng tổ nghiên cứu một số chuyên đề rồi báo cáo trước lớp. Nhằm giúp
học sinh chủ động, tích cực hơn trong việc tìm được “Sợi chỉ” liên kết giữa
các kiến thức đã học với nhau.
Thí dụ :
ƠN TẬP CHƯƠNG I HÌNH 7
Đọc hình vẽ và dựa vào các kiến thức đã học hãy điền vào chỗ (......) những
khái niệm, những tính chất tương ứng với các hình vẽ đó..Cho biết tính chất
nào là định lí ?
Các khái niệm
.1)Hai góc đối đỉnh
Hình vẽ
Nội dung
Nếu hai đường thẳng xx'
và yy'cắt nhau tại O thì :
xƠy =x'Ơy' và xÔx'=yÔy'
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
2)..................................................
...............
.....................................................
...............
3)..................................................
.........
.....................................................
..............
Nếu hai đường thẳng xx'
và yy'cắt nhau tại O và
xÔy = 900
thì :...................................
......
.........................................
........
d là đường trung trực của
đoạn thẳng AB
thì ............................
.........................................
.........
4)..................................................
.............
.........................................
..........
1) Nếu A1= B3
thì :................
.....................................................
..............
.........................................
............
.................................
.........................................
............
2) Nếu a b thì :
.........................................
.........
.5).................................................
...............
.................................
.........................................
...........
.........................................
.........
.........................................
...........
.........................................
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
.6).................................................
..............
.................................
..................................
..................................
.........
1)......................................
............
.........................................
...........
2)......................................
............
.........................................
...........
7)..............................
..................................
..................................
8)..............................
..................................
..................................
.................................
.........................................
...........
.........................................
.........
.........................................
...........
.........................................
...........
Nếu On là tia phân giác
của BÔC,
Om là tia phân giác của
C thì:
.........................................
.........
.........................................
...........
.........................................
...........
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
* Phương pháp giảng dạy :
- Hệ thống câu hỏi hệ thống hóa kiến thức:
Khi nói đến việc phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập chúng
ta cần quan niệm là lòng mong muốn hành động được nảy sinh từ phía
học sinh, được biểu hiện ra bên ngoài hay bên trong của sự hoạt động Học
sinh trở thành các cá nhân trong một tập thể mang khát vọng khám phá.
Tuy nhiên ở lứa tuổi học sinh với những kiến thức hàn lâm của chương
trình khoa học tự nhiên nếu giáo viên mãi căn cứ vào các câu hỏi trong
sách giáo khoa hoặc chưa đầu tư cho hệ thống câu hỏi thì tiết học khơng
thành cơng nhất là trong tình trạng hỏng kiến thức trầm trọng hiện nay. Vì
vậy chúng ta cần thay đổi cách nhìn nhận về vấn đề nầy đổi mới phương
pháp dạy học qua hệ thống câu hỏi là thay đổi hình thức câu hỏi, cách biến
đổi những câu hỏi khô khan thành các câu hỏi gần gũi các em hơn nhằm
kích thích sự tò mò cho các em.
Chọn phương pháp; chọn bài tập cho tiết ơn tập …..
Như đã nói ở trên tiết ôn tập giúp học sinh không những hệ thống hóa kiến thức đã
học trong chương mà cịn giúp học sinh thấy được mối quan hệ giữa các kiến thức
đó với nhau một trong các công cụ quan trọng nhất là bài tập vì vậy bài tập trong tiết
luyện phải đảm bảo tổng hợp các kiến thức đã học nhằm rèn kỹ năng, vận dụng phân
tích chứng minh, tính tốn . Bên cạnh đó ở một chừng mực nào đó có thể thêm phần
mở rộng , nâng cao và là cơ sở cho chương mới.
Thí dụ : Bài tập cho tiết ôn tập chương II đại số 9
Cho hàm số y=ax+3
a) Xác định hệ số a của hàm số biết đồ thị của nó song song với đường thẳng
y= -2x ? ( Điều kiện để hai đường thẳng song song , cắt nhau, trùng nhau)
b) Vẽ đồ thị hàm số trên ?( Đồ thị hàm số y=ax+b )
c) Tính số đo góc tạo bởi đồ thị trên và trục Ox ( Hệ số góc )
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
d) Tìm tọa độ giao điểm của đồ tị hàm số trên và đường thẳng y=x+3 (Mở rộng để
chuẩn bị cho chương III: minh họa hình học nghiệm của hệ phương trình bậc nhất hai
ẩn số ) .
* Đồ dùng dạy học: tranh ảnh , hệ thống sơ đồ hệ thống hóa kiến thức:
Ơn tập giữ một vị trí đặc biệt so với các hình thức củng cố. Ơn lại khơng chỉ
những gì lĩnh hội được trong bài lý thuyết mà khi cần có thể nhắc lại cả tri
thức đạt được trong luyện tập, đào sâu,ứng dụng và hệ thống hố. Trong việc
ơn giáo viên phải coi trọng cả hai mặt vừa nhớ ý nghĩa vừa nhớ máy móc,
hướng dẫn học sinh phối hợp cả hai cách nhớ này. Nếu chỉ nhớ máy móc thì
tri thức sẽ được hiểu một cách hình thức và khi đột nhiên quên đi chi tiết nhỏ
hay tồn bộ thì khơng có cách nào khơi phục lại được. Cịn nếu chỉ nhớ ý
nghĩa thì tri thức khơng thường trực trong óc, khi cần thiết lại phải mất thời
gian tái tạo lại dẫn đến vận dụng chậm khơng thành thạo.
Trước tình hình thực tế, với thời gian ít ỏi, trong một số tiết học giáo viên
không thể thực hiện một cách đầy đủ các nội dung cần truyền đạt nên giáo
viên còn sử dụng phương pháp thuyết trình hoặc đàm thoại, ít thu hút sự chú
ý của học sinh, học sinh ít có hứng thú học.
Chính vì vậy cần phải có giải pháp khắc phục tình trạng trên. Đó là sử
dụng các phương tiện dạy học: bảng phụ, bảng con, phiếu học tập....Thực tế
thì việc học sinh tự tìm thấy chân lí, hiểu và tiếp thu kiến thức một cách đầy
đủ, chính xác là rất khó khăn nếu thiếu tư liệu và sự hướng dẫn.
Từ những điều nêu trên sơ đồ hệ thống hóa kiến thức được khuyến
khích sử dụng trong tiết ơn tập của các thành viên trong tổ .
Từ đây qua hệ thống câu hỏi giáo viên giúp học sinh tìm ra mối liên hệ giữa các đơn
vị kiến trong chương
* Bài tập cho tiết ôn tập
Để giúp học sinh vận dụng được hệ thống kiến thức trong chương việc chuẩn bị bài
tập của học sinh không kém phần quan trọng . Tuy nhiện chuẩn bị bài tập ở đây không
phải là giáo viên bắt học sinh làm hết bài tập của tiết ơn tập trước mà là cơng việc tìm
hiểu rà sốt lại các dạng bài tập chính, cơ bản thường gặp trong chương? Nêu được các
bài thuộc dạng đó trong sách giáo khoa ? và quan trọng là cách giải các bài tập đó.
Thí dụ : Tiết ơn tập chương II Đại số 9
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
Học sinh cần xác định các dạng bài tập chính của chương là:
Xác định hệ số a,b của hàm số y=ax+b () khi biết một điều kiện
Vẽ đồ thị của hàm số y=ax+b ()
Tìm tọa độ giao điểm của hai đường thẳng trên mặt phẳng tọa độ
Tìm số đo góc tạo bởi đường thẳng y=ax+b và trục Ox
+ Tổ chức dạy tiết luyện tập
Các phương án cho tiết Ôn tập tích cực
Xin nêu ra một số phương án để chúng ta xem xét và thống nhất thực hiện trong giảng dạy:
Phương án thứ nhất : Ôn lý thuyết xong làm bài tập
* Chuẩn bị
- Học sinh: Soạn câu hỏi ở sách giáo khoa và bài tập theo hướng dẫn của giáo viên.
- Giáo viên : Soạn câu hỏi nhưng ở mức độ cao hơn học sinh , chuẩn bị phần bài tập sắp xếp
theo những dạng cơ bản để hướng dẫn học sinh làm bài tập.
* Lên lớp
- Giáo viên vừa hỏi vừa hệ thống các câu hỏi cùng trả lời của học sinh để khái quát hóa kiến
thức của chương theo một hệ thống, giúp cho học sinh nắm được nội dung kiến thức của
chương.
- Bài tập: Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập ở từng dạng, từ đó dẫn đến cách làm tổng
quát của từng dạng .
- Cuối tiết giáo viên rút ra kết luận chung: Ở chương nầy học sinh cần nắm những kiến thức gì?
Phương án thứ hai : Làm bài tập kết hợp vói kiểm tra lý thuyết
* Chuẩn bị: giống như phương án 1
* Lên lớp
- Giáo viên sắp xếp những bài tập có cùng một dạng hay cùng sử dụng những kiến thức vào
cùng từng nhóm.
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
- Sau đó giáo viên sửa mẫu ( hoặc hướng dẫn học sinh sửa ). Khi sửa đến đâu cần kiến thức nào
giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh trả lời hoặc giáo viên nhắc lại các kiến thức đó như thế cho
các dạng bài tập.
Phương án thứ ba: Hệ thống hóa kiến thức một cách tổng quát
* Chuẩn bị:
- Giáo viên : Lên sơ đồ các ý chính trong chương và các dạng bài tập cơ bản đồng thời là sự
liên quan lẫn nhau giữa các ý ( Cơng thức , định lý …) và các bài tốn tổng hợp.
- Học sinh: Tự tóm tắt và thành lập các kiến thức chính trong chương ( có thể là công thức ,
định lý …) mỗi ý đặt trong 1 hình chữ nhật và tìm hiểu mối liên quan giữa các đơn vị kiến
thức ấy ( bằng dấu mũi tên )
* Lên lớp
-Hệ thống hóa kiến thức một cách tổng quát :
+ Kiểm tra các kết thức đã học theo hệ thống bằng cách cho học sinh điền vào các ô chữ nhật.
+ Gợi mở và thảo luận về sự liên hệ, liên quan giữa các công thức, đơn vị kiến thức trong
chương.
- Xong phần hệ thống hóa kiến thức nầy giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập
kết hợp với kiểm tra lý thuyết như ở phương án 2 .
Vai trị và cơng việc của giáo viên trong tiết ôn tập
Căn cứ vào ưu điểm nhược điểm của từng phương án nêu trên để phát huy tốt nhất tính
tích cực hoạt động của học sinh trong tiết ơn tập vai trị chủ đạo của giáo viên trong các hoạt
động dạy học cần phát huy một cách tốt nhất : định hướng về kiến thức ôn tập, lựa chọn
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH
phương pháp thích hợp để hướng dẫn học sinh hệ thống hóa kiến thức và vận dụng kiến thức
đó vào việc giải các bài tập. Giáo viên không phải là người hệ thống hóa kiến thức cho học sinh
mà thơng qua các hoạt động : kiểm tra bài, tổ chức hoạt động cá nhân, nhóm nhỏ.
Cơng việc của học sinh trong tiết ôn tập :
- Cá nhân
Trong xu hướng giảng dạy hiện nay vai trị của nhóm nhỏ là rất quan trọng . Tuy nhiên cũng
làm xuất hiện một xu hướng khá cực đoan trong một số giáo viên kể cả cán bộ quản lý giáo
dục là: phải có hoạt động nhóm, coi hoạt động nhóm là cốt lõi của đổi mới phương pháp giảng
dạy. Vai trò của cá nhân trong việc hình thành, tái hiện kiến thức, vận dụng kiến thức không
được xem trọng. Thực ra đây mới là chủ thể cần hoạt động nhất trong tất cả các tiết dạy đặc
biệt là tiết ôn tập- luyện tập. Tự "khám phá " ra những kiến thức mới đối với bản thân
mình, dù đó chỉ là một khám phá lại những gì người khác đã biết. Bởi vì con người
chỉ thực sự nắm vững những cái mà chính mình đã giành được bằng hoạt động của
bản thân. Học sinh sẽ thơng hiểu và ghi nhớ những gì trải qua hoạt động nhận thức
của mình.
Một số cơng việc học sinh cần thực hiện trong tiết ôn tập :
Thứ nhất là chuẩn bị kiến thức ôn tập : Tự xây dựng sơ đồ thô.
Thứ hai là: cùng giáo viên và các thành viên trong lớp xây dựng sơ đồ hoàn chỉnh và
phải biết đối chiếu , kiểm tra sơ đồ thơ của mình và sơ đồ hồn chỉnh.
Thứ ba là: Vận dụng kiến thức để làm bài tập và rút ra kinh nghiệm giải bài tập
Thứ tư là làm việc cùng với nhóm
- Nhóm
Ta đã thấy tầm quan trọng của hoạt động học tập theo nhóm nhỏ trong việc phát huy
tính tích cực của học sinh trong học tập. Chúng ta đã có một chuyên đề riêng biệt cho vấn đề
nầy. Xin không đi sâu vào chi tiết. Ở đây ta chỉ nói đến tầm quan trọng của nhóm trong hệ
thống hóa kiến thức. Trong tiết ơn tập hoạt động nhóm khơng cịn là để phát hiện ra kiến thức
mà là tìm ra mối liên hệ giữa các đơn vị kiến thức với nhau: Các hoạt động nhóm có thể sử
dụng trong tiết ơn tập là : tìm ra mối quan hệ giữa các đơn vị kiến thức, hoạt động nhóm để tìm
ra cách giải tốt nhất cho bài tập ôn tập.
+ Các phương án xử lý
* Đối với đối tượng học sinh khá giỏi chăm ngoan
TIEU LUAN MOI download :
SKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINHSKKN.day.TIET.LUYEN.tap..on.tap.NHU.THE.nao.de.PHAT.HUY.TINH.TICH.cuc.hoc.tap.cua.hoc.SINH