Skkn kinh nghiệm vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học bài 42, địa lí 12 vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng ở biển đông và các đảo, quần đảo nhằm nâng cao nhận thức chủ quyền

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Yêu nước, yêu tổ quốc và sẵn sàng làm bất cứ nhiệm vụ nào khi đất nước cần
là một phẩm giá cao quý ở một con người mà bất cứ đất nước nào trong thế giới
này đều mong muốn có được. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc ấy thì
giáo dục có một vai trị rất quan trọng, khơng chỉ đào tạo nên những lớp người có
trình độ, kiến thức mà còn đào tạo nên những thế hệ con người vì đất nước quên
thân, vì nhân dân phục vụ. Trong nền giáo dục ấy, bộ mơn Địa Lý đóng một vai trị
rất quan trọng khi thơng qua các tiết dạy trong chương trình giáo dục lớp 12 trung
học phổ thơng đã việc giáo dục lòng yêu nước cho các em học sinh.
Trước tình hình diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường trên thế giới, đặc
biệt tư tưởng cực đoan “cá lớn nuốt cá bé” đang bành trướng; Trong khi đó, biển
Đơng là một vùng biển chung của nhiều nước, trong đó có nước lớn hàng đầu thế
giới là Trung Quốc. Trong những năm qua Trung Quốc không ngừng xâm lấn, gây
hấn của tại Biển Đơng. Chính vì vậy, công tác giáo dục Biển – Đảo, chủ quyền biên
giới thiêng liêng của tổ quốc là việc rất cần thiết. Thông qua các tiết dạy giáo viên
cung cấp các thông tin như phạm vi chủ quyền trên biển, vai trò của các đảo và
quần đảo, tiềm năng từ biển, vai trò của biển đến sự phát triển kinh tế xã hộ - an
ninh quốc phòng… Thấy được tầm quan trọng như trên, tôi chọn đề tài sáng kiến
kinh nghiệm:
Kinh nghiệm vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học bài 42, Địa lí
12: “Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phịng ở biển Đơng và các đảo,
quần đảo” nhằm nâng cao nhận thức chủ quyền lãnh thổ về vùng biển và hải
đảo cho học sinh lớp 12 tại trường THPT Cẩm Thủy 2.
Qua thực tế quá trình dạy học, tơi thấy rằng việc tích hợp kiến thức liên mơn
vào để giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là rất thiết thực và đạt
được nhiều mục tiêu mà bài học hướng tới. Với cách dạy học tích hợp này, GV
phải nắm chắc kiến thức bộ mơn mình dạy, đồng thời địi hỏi GV cũng phải có vốn
kiến thức nhất định về các mơn học khác có liên quan đến nội dung bài học. Từ đó,
GV vận dụng những kiến thức liên môn này để tổ chức, hướng dẫn các em giải
quyết các tình huống, các vấn đề cần đặt ra trong bài học của mình một cách dễ

hiểu nhất, nhanh chóng nhất và hiệu quả nhất.
1

skkn


Ngồi ra, việc vận dụng kiến thức liên mơn về giáo dục môi trường biển và
hải đảo trong bài học còn giúp HS nhận thức được vấn đề cần thiết của việc bảo vệ
môi trường biển và hải đảo, cũng như chỉ ra được những biện pháp để bảo vệ mơi
trường biển và hải đảo q hương.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Giáo dục HS nhận thức được vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo là bộ
phận quan trọng của nước ta thông qua việc dạy học chủ đề “Biển Đơng và vùng
biển Việt Nam” một cách có hiệu quả. Đây là nơi có nhiều tài ngun, có vị trí
quan trọng về an ninh quốc phòng cần phải bảo vệ.
HS biết được cách xác định biên giới quốc gia trên biển, chủ quyền vùng nội
thủy, vùng biển Bắc Bộ và vấn đề phân định vịnh Bắc Bộ nước ta.
HS xác định được thái độ, trách nhiệm của công dân và bản thân trong bảo
vệ chủ quyền biển, đảo.
Nêu cao tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm, bảo vệ non sông đất nước
của các chiến sỹ cách mạng.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài này nghiên cứu chủ đề “phát triển kinh tế, an ninh quốc phịng ở biển
Đơng và các đảo, quần đảo”.
Từ đó, góp phần giáo dục HS khối 12 nâng cao nhận thức, rèn luyện kỹ
năng, hình thành thái độ và hành vi đúng đắn trong việc bảo vệ môi trường biển và
hải đảo quê hương.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp thu thập tài liệu: Tìm hiểu, thu thập tài liệu từ sách giáo
khoa, sách giáo viên, giáo dục môi trường biển và hải đảo trong môn Địa lí

b. Phương pháp thực nghiệm: Soạn giáo án và giảng dạy thực nghiệm ở một
số lớp , đồng thời kiểm tra học sinh lấy kết quả làm căn cứ. Trong q trình giảng
dạy phải tổ chức tích hợp được nội dung về giáo dục biển và hải đảo của đất nước.
c. Phương pháp tổng hợp: Tổng hợp mọi vấn đề có liên quan để hình thành
lý luận của đề tài, vận dụng đề tài và rút ra những kết luận cần thiết.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2

skkn


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Cơ sở Pháp lý: Căn cứ có tính pháp lý lớn nhất ở nước ta về Biển Đảo chính
là Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã được
sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 51/2001/QH10; Quốc hội ban
hành Luật biển Việt Nam, số: 18/2012/QH13, đã được Quốc hội nước Cộng hịa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 21 tháng 6 năm
2012.
Những căn cứ pháp lý về quyền và nghĩa vụ trên biển Đơng của các quốc gia
trong đó có Việt Nam cịn được thể hiện ở các cơng ước quốc tế như bộ quy tắc
ứng xử Biển Đông, công ước quốc tế Biển năm 1982
Cơ sở thực tiễn: Sự đầu tư của nhà nước về mọi mặt đã thể hiện rõ vai trị
của biển đảo nước ta (Hiện đại hố Quân chủng hải quân nhân dân, Tăng cường
tiềm lực quốc phòng, Hỗ trợ ngư dân bám biển, Đưa dân ra xây dựng các đảo, xây
dựng các nhà dàn DK, Xây dựng phòng thủ kiên cố các đảo tiền phương… )
Một sự đổi mới so với sách giáo khoa cũ trước đây được coi là một sự thay
đổi nhìn nhận, cách tiếp cận lịch sử mới. Đó là việc xác định vai trò của Biển Đảo
ngày càng rõ nét và quan trọng hơn, việc đề cập sâu hơn các nội dung, dành thời

gian nhiều hơn đã tạo điều kiện cho người thầy thể hiện được vai trò quan trọng của
Biển Đảo nước ta.
Trước hiện tượng không quan tâm hoặc thờ ơ của một số bộ phận học sinh
về Biển Đảo, là điều nguy hại về công tác giáo dục Biển Đảo và bảo vệ toàn vẹn
lãnh thổ thiêng liêng của tổ quốc. Chính vì vậy, chương trình sách giáo khoa cũng
như thông tin đại chúng đã thay đổi cách tiếp cận và truyền đạt thông tin theo
hướng trực diện, không né tránh hiện thực, đặc biệt trên vấn đề biển Đông, nhằm
gợi mở tình cảm với biển, ý thức trách nhiệm công dân ở mỗi HS về bảo vệ chủ
quyền lãnh thổ đất nước và tuyên truyền về biển trong gia đình, cộng đồng, ý thức
về khai thác tài nguyên biển trong phát triển kinh tế - xã hội theo hướng phát triển
bền vững. Đây chính là chiến lược giáo dục biển và hải đảo, được thể hiện rõ nét
trong chương trình Địa lí lớp 12
Có nhiều cách thức và cách vận hành để đưa Giáo dục biển và hải đảo vào
nhà trường: có bài, có mục riêng về biển và hải đảo, lồng ghép vào những nội dung
bài học liên quan, liên hệ nội dung dạy học với biển và hải đảo để tiến hành giáo
dục. Trong một số môn học ở nhà trường đã có nội dung về biển hoặc liên quan
3

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

trực tiếp đến biển; Tuy nhiên, nhiều môn học hiện nay có ít nội dung gần gũi với
biển và hải đảo.
Trên cơ sở những vấn đề nói trên, tơi mạnh dạn nghiên cứu đề tài tích hợp về
giáo dục biển và hải đảo trong dạy học bài 42, Địa lí 12: “Vấn đề phát triển kinh tế,
an ninh quốc phòng ở biển Đông và các đảo, quần đảo” nhằm nâng cao nhận thức
về vùng biển và hải đảo cho học sinh lớp 12 tại trường THPT Cẩm Thủy 2.

2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Nội dung về biển đảo ít được đề cập một cách bài bản, nghiêm túc trong
chương trình giáo dục các cấp chính là nguyên nhân chủ yếu trong sự hạn chế về
nhận thức khi rất nhiều người vẫn đơn giản nghĩ tới vùng đất liền chứ rất ít chú ý
đến vùng biển đảo, khi nói đến tồn vẹn lãnh thổ. Chính những thiếu sót đó cho nên
trong chương trình sách giáo khoa đổi mới năm 2008 nhiều nội về biển đảo được
đề cập một cách sâu sắc.
Thống kê các nội dung biển, đảo được đề cập ở sách giáo khoa Địa lý 12
chương trình THPT chúng ta thấy: Trong 45 tiết ở sách giáo khoa Địa lý 12 cơ bản
có gần 1/3 số tiết được đề cập đến Biển Đông, Biển Đảo nước ta. Một số bài được
đề cập rõ ràng và chi tiết về biển đảo, như bài “ Vị trí địa lý, phạm vi lảnh thổ” “
Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng ở Biển Đơng và các đảo, quần đảo”.
Bên cạnh đó, một số bài chỉ đề cập đến một số khía cạnh hoặc là thế mạnh để phát
triển kinh tế - xã hội.
Chính vì vậy, vai trị của biển đảo sẽ khơng thể hiện rõ hoặc rất mờ nhạt, đặc
biệt nếu giáo viên không chú ý giáo dục về biển đảo
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Những biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
Trước hết, GV tự nghiên cứu tìm tịi các tài liệu có liên quan đến nội dung về
biển Đông và vùng biển Việt Nam.
GV giao nhiệm vụ về nhà cho HS tự tìm kiếm tài liệu có liên quan đến nội
dung về biển Đơng và vùng biển Việt Nam.
Các sáng kiến kinh nghiệm đã được rút ra:
Nội dung 1: Nước ta có vùng biển rộng lớn
* Tích hợp Giáo dục Quốc phịng khi nói về tầm quan trọng về chiến lược của
biển Đông
4

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Bước 1: Yêu cầu HS quan sát bản đồ hành chính Đơng Nam Á và hiểu biết của bản
thân, em hãy cho biết: Tầm quan trọng về chiến lược của biển Đông
Bước 2: HS trả lời, HS khác nhận xét
Bước 3: GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức và cung cấp thêm thơng tin.

- Biển Đơng có tuyến đường giao thông huyết mạch nối các nền kinh tế trên bờ
TBD, AĐD, ĐTD
- Nhiều nước châu Á như : Nhật Bản, Hàn Quốc, Xingapo, Trung Quốc …có nền
kinh tế phụ thuộc sống cịn vào giao thơng trên biển Đơng
- Lượng hàng hoá xuất khẩu của các nước ASEAN là qua biển Đông
- Hơn 90% lượng vận tải thương mại của thế giới , trong đó có 45% đi qua biển
Đơng.
* Tích hợp Giáo dục Quốc phịng khi nói về ý nghĩa của lãnh hải và vùng đặc
quyền kinh tế của nước ta.
Bước 1: Yêu cầu HS quan sát bản đồ hành chính Đơng Nam Á và hiểu biết của bản
thân, em hãy cho biết: Ý nghĩa của lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế của nước ta.
Bước 2: HS trả lời, HS khác nhận xét
Bước 3: GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức và cung cấp thêm thơng tin.
5

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

- Lãnh hải là vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển. Ranh giới của lãnh
hải là đường biên giới quốc gia trên biển.

- Vùng đặc quyền kinh tế: Ở vùng này, Nhà nước ta có chủ quyền hồn toàn về kinh
tế nhưng các nước khác được đặt ống dẫn dầu, dây cáp ngầm và tàu thuyền , máy
bay nước ngồi được tự do về hoạt động hàng hóa và hàng không theo Công ước
của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982.
* Tích hợp Giáo dục Cơng dân khi liên hệ sự kiện đầu tháng 5/2014, Trung
Quốc ngang ngược kéo dàn khoan HD 981 vào sâu trong lãnh hải nước ta 80
hải lí.
Bước 1: Giáo viên nêu sự kiện: Đầu tháng 5/2014, Trung Quốc ngang ngược kéo
dàn khoan HD 981 vào sâu trong lãnh hải nước ta 80 hải lí. Bài học kinh nghiệm
trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo qua sự kiện này là gì?
Bước 2: HS trả lời, HS khác nhận xét
Bước 3: GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức và cung cấp thêm thông tin.
Bài học kinh nghiệm trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo là:
-Thứ nhất là: phải huy động và phát huy được sức mạnh của khối đoàn kết dân tộc
kết hợp với sức mạnh thời đại, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của khu vực, quốc tế
về việc làm chính nghĩa của Việt Nam và phản đối hành động sai trái của Trung
Quốc.
6

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

- Thứ hai là: chủ động và kịp thời lên tiếng phản đối những hành vi vi phạm chủ
quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc đúng với tính chất và

mức độ vi phạm ngay từ đầu. Tuyệt đối khơng nên để xảy ra tình huống phải bị
động đối phó với tình hình trên thực địa, như vậy sẽ gặp nhiều bất lợi.

- Thứ ba là: các phương án đấu tranh, ứng xử trên thực tế cần đúng thủ tục pháp lý
quốc tế và các cam kết khu vực, phải thật sự mềm mỏng, bình tĩnh, khơn khéo với
phương châm dĩ bất biến, ứng vạn biến, đó là kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền
biển đảo với phương pháp mềm dẻo, linh hoạt đúng quy phạm luật pháp quốc tế,
pháp luật Việt Nam và các thỏa thuận khu vực, tuyệt đối khơng để mắc mưu khiêu
khích của đối phương.
Nội dung 2: Các đảo và quần đảo có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh
tế và bảo vệ an ninh vùng biển
* Tích hợp Giáo dục Quốc phịng và Lịch sử khi nói về đảo, quần đảo cũng
như về vai trò chiến lược hết sức to lớn đối với sự nghiệp phát triển kinh tế-xã
hội của nước ta hiện tại cũng như tương lai
Bước 1: Giáo viên yêu cầu HS cho biết:
- Khái niệm về đảo và quần đảo
- Em hãy cho biết: Vai trò chiến lược hết sức to lớn của đảo và quần đảo đối với sự
nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của nước ta hiện tại cũng như tương lai
Bước 2: HS trả lời, HS khác nhận xét
Bước 3: GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức và cung cấp thêm thơng tin.
7

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

- Theo cơng ước về Luật biển năm 1982 thì đảo là vùng đất tự nhiên có nước bao
bọc khi thuỷ triều lên xuống vùng đất này vẫn ở trên mặt nước. Quần đảo là một

tổng thể các đảo, kể cả các bộ phận của đảo
- Về mặt pháp lí các đảo và quần đảo thuộc chủ quyền như một quốc gia giống như
đất liền . Tuy nhiên những đảo tồn dưới dạng tảng đất, đá hoang khơng có người ở
hoặc khơng có đời sống kinh tế riêng thì chỉ có lãnh hải mà khơng có vùng đặc
quyền kinh tế và thềm lục địa

Thượng cờ trên biển Hoàng Sa
- Vùng biển nước ta có hơn 4000 hịn đảo lớn nhỏ . Các đảo này nằm rải rác một
mình như đảo Bạch long Vĩ, đảo Lí Sơn…. hoặc các đảo hợp thành nhóm như quần
đảo Hồng Sa, quần đảo Trường Sa , quần đảo Thổ Chu …
- Đảo và quần đảo có vai trị chiến lược hết sức to lớn đối với sự nghiệp phát triển
kinh tế-xã hội của nước ta hiện tại cũng như tương lai:
+Các đảo, quần đảo là hệ thống tiền tiêu bảo vệ đất liền.
+Là căn cứ để tiến ra biển và đại dương trong thời đại mới nhằm khai thác có hiệu
quả nguồn lợi nguồn biển.
+Là cơ sở để khẳng định chủ quyền của nước ta đối với vùng biển và thềm lục địa
ven biển.
* Tích hợp Giáo dục Cơng dân khi khẳng định tính thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ của nước ta
Bước 1: Giáo viên yêu cầu HS cho biết: Tại sao việc giữ vững chủ quyền của một
hịn đảo, dù nhỏ, lại có ý nghĩa rất lớn?
Bước 2: HS trả lời, HS khác nhận xét
Bước 3: GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức và cung cấp thêm thông tin.
8

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Việc giữ vững chủ quyền của một hòn đảo, dù nhỏ, lại có ý nghĩa rất lớn, vì:
- Là cơ sở khẳng định chủ quyền của nước ta đối với vùng biển và thềm lục địa
quanh đảo
- Khẳng định tính thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của nước Việt Nam
* Tích hợp Giáo dục Cơng dân và Lịch sử khi cho các e tìm hiểu về một hịn
đảo, quần đảo rất nổi tiếng cả trong quá khứ lẫn hiện tại
Bước 1: Giáo viên đặt câu hỏi: Trong kháng chiến chống đế quốc, một trong những
nơi được ví như “Địa ngục trần gian” đã có khơng biết bao nhiêu chiến sỹ cách
mạng bị giam cầm và hy sinh vì Tổ quốc. Hiện nay nơi đó đã trở thành di tích lịch
sử, đồng thời cũng là khu du lịch, thu hút được hàng ngàn du khách trong nước và
quốc tế đến tham quan. Em hãy cho biết đó là đảo nào? Nêu những hiểu biết của
em về hịn đảo đó?
Bước 2: HS trả lời, HS khác nhận xét
Bước 3: GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức và cung cấp thêm thơng tin.

Nhà tù Cơn Đảo
- Đó chính là Cơn Đảo. Cơn Đảo còn được biết đến qua những cái tên khác nhau
như Cơn Sơn, Cơn Lơn - là một quần đảo ngồi khơi thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu,
cách TP. Vũng Tàu 97 hải lý.
- Trong qúa khứ, từng được biết đến là một địa ngục trần gian, nơi ghi dấu ấn lịch
sử của một thời kỳ đấu tranh của dân tộc vừa hào hùng vừa bi thương còn in dấu
trên vùng đất này.
+ Chính quyền thực dân Pháp tới chính quyền Việt Nam Cộng hịa đã cho xây
dựng tại Cơn Đảo hệ thống nhà tù lớn nhất Việt Nam. Hệ thống nhà tù này
từng được xem là “địa ngục trần gian”: Từ điều kiện ăn ở thiếu thốn, từ những
9

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

hình thức tra tấn đàn áp dã man của quản ngục rồi những hành động giam cầm
hành hạ ở khu "chuồng cọp", khu "chuồng bị" đến hầm xay lúa...
+ Tính tới ngày đất nước thống nhất năm 1975, hệ thống nhà tù Côn Đảo đã tồn
tại được 113 năm. Trong 113 năm đó, trên 20 ngàn người đã vĩnh viễn nằm lại trên
hịn đảo này.
+ Hệ thống nhà tù Cơn Đảo được thực dân, đế quốc, tay sai giam giữ tù nhân
chính trị, tử tù... Nơi đây thời Pháp thuộc đã giam giữ những người tham gia các
phong trào cách mạng và những người yêu nước chống lại chính phủ thuộc địa, và
sau đó lại được Mỹ sử dụng để giam cầm tù nhân.
- Côn Đảo ngày nay trở thành điểm du lịch lý tưởng cho những ai muốn kham phá
vẻ đẹp hoang sơ và tìm hiểu lịch sử của đất nước Việt Nam

Du lịch Cơn Đảo
Nơi đây, bạn có thể lang thang để cảm nhận sâu sắc về quá khứ và khám phá
thế giới đại dượng với dải san hô muôn màu cùng cánh rừng nguyên sinh với hệ
động thực vật phịng phú và hơn hết là để thốt ly cuộc sống ồn ào của đô thị.
2.4 . Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sáng kiến kinh nghiệm đạt được một số hiệu quả nhất định đối với thực tiễn
dạy học cũng như đối với thực tiễn đời sống xã hội
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với thực tiễn dạy học
- Đối với Giáo viên: Việc kết hợp kiến thức liên mơn vào giảng dạy bài 42,
Địa lí 12: “Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng ở biển Đông và các đảo,
quần đảo” là rất thiết thực, đạt được nhiều mục tiêu mà bài học hướng tới.
10

skkn

Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Với cách dạy học tích hợp này, GV phải nắm chắc kiến thức địa lí về Biển
Đơng, đồng thời địi hỏi GV cũng phải có kiến thức nhất định về các mơn học khác
có liên quan đến nội dung bài học (một số đơn vị kiến thức của các bộ mơn như
Giáo dục Quốc phịng, Lịch sử, Giáo dục cơng dân). Từ đó GV vận dụng những
kiến thức liên mơn này để tổ chức, hướng dẫn các em giải quyết các tình huống,
các vấn đề cần đặt ra trong bài học của mình một cách dễ hiểu nhất, nhanh chóng
nhất và hiệu quả nhất.
Bên cạnh đó bản thân tơi thấy dạy học theo chủ đề tính hợp hồn tồn khả thi
vì nó đảm bảo cho giáo viên thực hiện tốt các nguyên tắc cơ bản của giáo dục là
tính khoa học và tính vừa sức đối với học sinh, tính hệ thống và liên hệ thực tiễn,
tính giáo dục, tính tự lực và phát triển tư duy cho học sinh.
- Đối với Học sinh: Việc vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết các vấn
đề của bài 42, Địa lí 12: “Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phịng ở biển
Đơng và các đảo, quần đảo” làm cho HS có những hiểu biết thêm cũng như khắc
sâu thêm một số đơn vị kiến thức của các bộ mơn Giáo dục Quốc phịng, Lịch sử,
Giáo dục cơng dân. Cụ thể:
Tích hợp mơn Giáo dục cơng dân trong việc xác định được thái độ, trách
nhiệm của của công dân và bản thân trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo q hương.
Tích hợp mơn Giáo dục quốc phịng trong việc xác định biên giới quốc gia
trên biển, chủ quyền vùng nội thủy, vùng vịnh Bắc Bộ và vấn đề phân định vịnh
Bắc Bộ.
Tích hợp mơn lịch sử trong việc nêu cao tinh thần bất khuất chống giặc ngoại
xâm, bảo vệ non sông đất nước của các chiến sỹ cách mạng.
Dạy học theo chủ đề tích hợp vào bài 42, Địa lí 12: “Vấn đề phát triển kinh
tế, an ninh quốc phịng ở biển Đơng và các đảo, quần đảo” cịn giúp HS nhận thức

được vấn đề một cách tổng thể và toàn diện hơn về biển-đảo quê hương, để từ đó
hình thành các năng lực một cách có hiệu quả (như năng lực tự học, năng lực giải
quyết vấn đề, năng lực tự quản lý, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngơn ngữ,
năng lực tính tốn, năng lực truyền thông, năng lực sử dụng công nghệ thông tin).
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với thực tiễn đời sống xã hội.
- Đối với Giáo viên: Khi tìm hiểu về Tự nhiên và Dân cư của một quốc gia
trên thế giới theo hướng tích hợp thì đây là một bài học điển hình với hệ thống kiến
11

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

thức có tính lơgíc như sau: Phân tích về vị trí địa lí của biển Đơng nhằm đánh giá ý
nghĩa của vị trí đó đối với phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng của
nước ta; Phân tích về điều điều kiện phát triển tổng hợp kinh tế biển của nước ta
(có những thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế - xã hội)…..
- Đối với Học sinh: Mọi tình huống xảy ra trong cuộc sống bao giờ cũng là
tình huống tích hợp. Vì vậy dạy học tích hợp sẽ định hướng cho học sinh thích nghi
tốt trong đời sống và sản xuất hiện đại.
Dạy học theo chủ đề tích hợp trong dự án là sự kết hợp một cách lơgíc một
số đơn vị kiến thức khác nhau của những môn học khác nhau vào bài học Địa lí lớp
12, đã làm cho bài học sinh động, hấp dẫn hơn mà vẫn đảm bảo đặc tính bộ mơn
Địa lý và trọng tâm bài học. Điều này giúp HS có hứng thú trong học tập, tìm tịi,
khám phá nhiều kiến thức, tích cực chủ động trong suy nghĩ và sáng tạo cũng như
vận dụng linh hoạt kiến thức vào cuộc sống, từ đó giúp các em tự tin hơn trong
cuộc sống.
Trong quá trình giảng dạy, tôi đã kiểm chứng về những điều đã đúc kết ở

trên; Bằng việc, kiểm tra khảo sát 1 tiết ở các lớp thuộc trường THPT Cẩm Thủy 2.
Với nội dung đề kiểm tra giống nhau nhưng đã cho ra những kết quả khác nhau ở
các lớp. Bảng dưới là chất lượng bài kiểm tra giữa các lớp (12C là lớp thực nghiệm
và 12C1 là lớp đối chứng).
LỚP

KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
HS TRƯỜNG THPT CẨM THỦY 2

SỐ BÀI
Điểm 9 -10

Điểm 7 -8

Điểm 5 -6

Điểm dưới 5

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

12C

45

11

24,4

17

37,8

13

28,9

4

8,9

12C1

33

4

12,1

8

24,2

15

45,5

6

18,2

Rõ ràng, tỉ lệ khá - giỏi ở lớp có vận dụng kiến thức liên mơn trong dạy và
học cao hơn hẳn; Trong khi đó, tỉ lệ HS yếu lại thấp hơn hẳn so với lớp không vận
dụng kiến thức liên môn. Từ kết quả đạt được, HS ở các lớp có vận dụng kiến thức
liên mơn trong dạy và học có thêm động lực, sự hứng khởi khi học bộ môn Địa lý,
cũng như giúp các em nâng cao nhận thức , rèn luyện kĩ năng, hình thành thái độ và
hành vi đúng đắn trong việc bảo vệ môi trường biển và hải đảo quê hương.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
12

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

3.1. Kết luận.

Từ thực tế cho thấy, việc vận dụng kiến thức liên mơn trong dạy học bài 42,
Địa lí 12: “Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phịng ở biển Đơng và các đảo,
quần đảo” đã mang đến hiệu quả cao, giúp các em HS lớp 12 trường THPT Cẩm
Thủy 2 nâng cao nhận thức chủ quyền lãnh thổ về vùng biển và hải đảo Việt Nam
Từ đây, HS phát hiện, tìm tịi ra nhiều tri thức mới cũng như rèn luyện, nâng
cao nhiều kĩ năng Địa lý. Từ đó, HS tiếp thu một cách rất hào hứng, mang lại
những kết quả rất tích cực. Các em thường xuyên tham gia, hưởng ứng các hoạt
động phong trào tuyên truyền về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đất nước ở trường
lớp cũng như ở địa phương. Từ đó, xây dựng lịng u nước, ý thức bảo vệ đất
nước, quê hương.
Dễ dàng nhận thấy sự cần thiết của việc vận dụng kiến thức liên môn trong
dạy và học bộ môn Địa lý. Từ đây, HS tiếp thu kiến thức một cách rất nhanh, dễ
hiểu và đầy cảm hứng. Giáo viên từ đó cũng ít phải sử dụng phương pháp diễn giải
dài dòng, dễ gây sự nhàm chán.
Trên đây là một số kinh nghiệm đã được tôi đúc rút trong quá trình thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học tích cực. Tơi xin phép được chia sẻ ra đây với các
đồng nghiệp như một tài liệu tham khảo hữu ích.
Nhằm nâng cao hiệu quả cho việc dạy và học mơn Địa lý, để mơn học này
ngày càng có nhiều HS u thích hơn, tơi rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng
góp của các đồng nghiệp (để tơi ngày càng được nâng cao những kĩ năng trong việc
vận dụng kiến thức liên mơn vào bài giảng Địa lí).
2. Kiến nghị.
Để mọi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay hiểu về chủ quyền biển,
đảo của nước ta, khơng có giải pháp nào tốt hơn là đưa chương trình biển, đảo vào
chương trình giáo dục các cấp học
Đối với Bộ GD-ĐT cần trang bị, cung cấp các tài liệu liên quan chủ quyền
biển đảo.
Trong bộ môn Địa lý THPT cần viết các bài về biển đảo cụ thể, hạn chế tích
hợp vào các bộ mơn, nhằm giúp các em nhận thấy rỏ tầm quan trọng của Biển đảo.
Ngoài ra, cần tăng cường giáo dục tài nguyên biển, đảo ở chương trình THPT nhằm

giúp cho các em nâng cao ý thức về biển đảo quê hương. Số tiết, bài, nội dung đề
13

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

cập về biển đảo cịn ít, mà vai trị của biển đảo đối với sự phát triển đất nước là rất
quan trọng, có tính sống cịn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc
phịng. Vì vậy ở chương trình THPT, ngồi việc cung cấp các căn cứ pháp lý và
lịch sử chủ quyền biển đảo thì cần phải mở rộng, gợi mở những giá trị to lớn về
biển, đảo, những hành động, biện pháp khai thác các tiềm năng, thế mạnh và nhiệm
vụ bảo vệ biển, đảo một cách hiệu quả.
Đối với nhà trường cần tổ chức các chuyến tham quan, dã ngoại về với biển
sẻ giúp các em nhận thức nhanh hơn các bài dạy.
Đối với giáo viên không ngừng nâng cao chuyên môn, cập nhật thông tin về
Biển Đảo hàng ngày, đặc biệt là những tin tức có tính thời sự.
Trên đây là một biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học địa lí. Tuy
nhiên trong q trình viết sáng kiến chắc chắn cịn có nhiều thiếu sót rất mong q
thầy, cơ góp ý để chúng ta có thể học hỏi lẫn nhau trong công tác giảng dạy.
Xin chân thành cảm ơn !
Thanh Hố, ngày 15/05/2022
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
ĐƠN VỊ
khơng sao chép nội dung của người khác.

Mai Đình Tứ

14

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen


Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hải dương học và biển Việt Nam – Nguyễn Văn Phòng . NXB GD 1998.
2. Địa lý tự nhiên Biển Đông – Nguyễn Văn Âu. NXB ĐHQG Hà Nội 1999.
3. Atlat Địa lí Việt Nam. NXB Giáo dục 2009
4 Sách giáo khoa Địa lý 12 - Lê Thông (chủ biên). NXB GD Việt Nam 2010.
5. Dấu Ấn Việt Nam Trên Biển Đông - TS. Trần Công Trục. NXB Thông Tin Và
Truyền Thông, 2012
6. Những Điều Cần Biết Về Luật Biển Quốc Tế Và Luật Biển Việt Nam-Lê Thái
Dũng. NXB Hồng Đức, 2020
7. Góc Nhìn Cạnh Tranh : Thế Giới Và Biển Đông Sau Phán Quyết Của Trọng Tài
-Trần Nam Tiến. Nhà Xuất Bản Văn Hóa – Văn Nghệ, 2020
8. Chủ quyền biển đảo Việt Nam xưa và nay / Lê Thái Dũng. NXB Hồng Đức,
2020
9. Các trang Websie như: Cổng thơng tin Chính phủ, Vietnamnet, Dantri,
Tienphong, Tintuc…

15

skkn
Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen

Skkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyenSkkn.kinh.nghiem.van.dung.kien.thuc.lien.mon.trong.day.hoc.bai.42..dia.li.12.van.de.phat.trien.kinh.te..an.ninh.quoc.phong.o.bien.dong.va.cac.dao..quan.dao.nham.nang.cao.nhan.thuc.chu.quyen