Skkn một số kỹ thuật tổ chức trò chơi trong dạy học lịch sử nhằm phát huy tính tích cực của học sinh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH 1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KỸ THUẬT TỔ CHỨC TRỊ CHƠI
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ NHẰM PHÁT HUY
TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH
Người thực hiện: Đỗ Thanh Hiền
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Lịch sử

THANH HOÁ, NĂM 2022
1

skkn


MỤC LỤC
Mục
1
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.3.1.

2.3.2.
2.3.3.
2.4.
3.
3.1.
3.2.

Nội dung

Trang
MỞ ĐẦU
1
Lí do chọn đề tài
1
Mục đích nghiên cứu:
2
Đối tượng nghiên cứu:
2
Phương pháp nghiên cứu:
2
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
3
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
4
Các kĩ thuật tổ chức trị chơi trong tiết ơn tập, bài tập, tổng
4

kết
Kĩ thuật tổ chức các trò chơi nhằm phát huy tính chủ động,
9
hợp tác trong bài hình thành kiến thức mới:
Hướng dẫn học sinh Review về lịch sử:
15
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
17
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Kết luận, kiến nghị.
19
Kết luận:
19
Kiến nghị.
19
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phụ lục

2

skkn


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Tơi xin dẫn lời Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ: “Để
triển khai chương trình giáo dục phổ thơng mới hiệu quả, các cơ sở giáo dục cần
xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục nhà trường, kế hoạch dạy học, môn học
phù hợp điều kiện thực tế trên cơ sở bảo đảm mục tiêu, nội dung chương trình.
Thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo hướng phát

triển phẩm chất, năng lực học sinh; vận dụng những thành tố tích cực của mơ
hình, phương thức giáo dục tiên tiến nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo
dục. Các trường tích cực tổ chức sinh hoạt chuyên môn tại các tổ chuyên môn
trong trường và cụm trường. Đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học, gắn
giáo dục nhà trường với thực tiễn cuộc sống… đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo
dục phổ thông”.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ
máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển
từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt
động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi
mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, bản thân tôi
luôn cố gắng nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy học theo
định hướng phát triển năng lực người học.
Hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học đang thực hiện bước chuyển từ
chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học,
nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm
học sinh vận dụng được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, chúng ta
phải thực hiện chuyển từ phương pháp dạy học theo lối "truyền thụ một chiều"
sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng
lực và phẩm chất. Tăng cường việc học tập trong nhóm, đổi mới quan hệ giáo
viên - học sinh theo hướng cộng tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng
lực xã hội. Bên cạnh việc học tập những tri thức và kỹ năng riêng lẻ của các
môn học chuyên môn cần bổ sung các chủ đề học tập tích hợp liên mơn nhằm
phát triển năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp.
Dạy học phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người học, hình

thành và phát triển năng lực tự học (sử dụng sách giáo khoa, nghe, ghi chép, tìm
kiếm thơng tin...), trên cơ sở đó trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng
tạo của tư duy. Có thể chọn lựa một cách linh hoạt các phương pháp chung và
phương pháp đặc thù của môn học để thực hiện. Tuy nhiên dù sử dụng bất kỳ
1

skkn


phương pháp nào cũng phải đảm bảo được nguyên tắc “Học sinh tự mình hồn
thành nhiệm vụ nhận thức (tự chiếm lĩnh kiến thức) với sự tổ chức, hướng dẫn
của giáo viên”.
Bản thân tôi là giáo viên đã giảng dạy bộ môn Lịch sử được 17 năm. Lịch sử
đối với học sinh là môn học khô khan, nhàm chán. Thực tế hiện nay nhiều học
sinh tiếp cận nội dung lịch sử một cách thụ động, giáo viên truyền tải kiến thức
một cách rập khuôn, hiệu quả của việc tiếp cận kiến thức lịch sử bị hạn chế. Bản
thân tôi luôn trăn trở với những khó khăn của bộ mơn, vì vậy luôn chủ động
nghiên cứu, đổi mới phương pháp dạy học để phát huy tính chủ động, sáng tạo
của học sinh, khơi gợi hứng thú và đam mê học tập từ các em, giúp các em có
cách tiếp cận kiến thức một cách mới mẻ. Vì vậy trong năm học 2020-2021 tôi
đã mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học, lấy người học làm trung tâm, học
mà chơi, chơi mà học, giúp các em có một mơi trường học tập thoải mái, chủ
động tiếp thu kiến thức, sáng tạo trong học tập.
Và đó là lí do tơi viết đề tài “Một số kỹ thuật tổ chức trò chơi trong dạy
học Lịch sử nhằm phát huy tính tích cực của học sinh” .
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích của tơi khi nghiên cứu đề tài này nhằm góp phần nâng cao chất lượng
giảng dạy bộ môn Lịch sử ở trường THPT, hướng dẫn học sinh cách tiếp cận bộ
môn lịch sử theo hướng phát huy năng lực tự học, tự nghiên cứu, đồng thời qua
đó giúp các em phát huy được tài năng của bản thân như khả năng thuyết trình

trước đám đơng, khả năng phân tích sự kiện, khả năng quan sát, khả năng hợp
tác...
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 12A3, 12A5, 10A1, 10A2.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu qua tài liệu.
- Nghiên cứu qua các tiết thực nghiệm trên lớp.
- Nghiên cứu qua phiếu điều tra và chất lượng học tập của học sinh.
2.NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1.Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Charles Handy, nhà triết lý kinh doanh nổi tiếng người Anh, đã nói: “Để làm
cho tương lai trở thành hiện thực, chúng ta cần phải tự tin và tin tưởng vào giá
trị của chính mình. Đó là điều mà các trường học phải dạy cho mọi người”. Và
muốn người học có được sự tự tin và tin tưởng vào giá trị của chính mình, họ
cần được học theo phương pháp chủ động. Chỉ khi người học được tự khám phá
kiến thức, tự học, tự làm và tự bổ sung cho nhau thì kiến thức mới trở thành tri
thức của người học, chuyển thành hành động, thành thói quen hàng ngày của họ.
2

skkn


Khi giáo viên dạy học bằng phương pháp giảng dạy tích cực, người học
thấy họ được học chứ khơng bị học. Người học được chia sẻ những kiến thức và
kinh nghiệm của mình đồng thời với việc bổ sung những kiến thức, kinh nghiệm
khơng chỉ từ người thầy mà cịn từ chính các bạn trong lớp. Họ hạnh phúc khi 
được học, được sáng tạo, được thể hiện, được làm. Nhờ học theo hướng tích cực
mà họ ghi nhớ sâu kiến thức và tăng khả năng áp dụng vào thực tế lên nhiều lần
so với cách học thụ động một chiều.
Dạy bằng phương pháp giảng dạy tích cực chính là tìm mọi cách giúp người

học được chủ động trong việc học, cho họ được làm việc, được khám phá tiềm
năng của chính mình. Người dạy cần giúp người học có được sự tự tin, có trách
nhiệm với bản thân để từ đó chia sẻ trách nhiệm với cộng đồng.
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Đặc thù học tập môn Lịch sử là các em phải tiếp cận với nhiều sự kiện
lịch sử, với nhiều mốc thời gian, với những vị anh hùng, những danh nhân văn
hóa khơng chỉ của dân tộc mà cả của thế giới từ cổ đến kim, từ cổ đại đến hiện
đại. Với lượng kiến thức lớn, phong phú này sẽ là nguồn tư liệu để giáo viên
thiết kế thành các trò chơi học tập vừa có tác dụng nhắc nhở lại kiến thức, vừa
có tác dụng hệ thống hóa kiến thức cho học sinh.
Thế nhưng, chính lượng kiến thức nhiều của bộ mơn Lịch sử nên yêu cầu
các em phải nhớ nhiều sự kiện và hiểu nội dung bài học một cách chính xác đầy
đủ. Bởi vậy, buộc các em học sinh phải cần cù, chịu khó, lĩnh hội kiến thức thì
mới thực sự đạt kết quả cao. Thế nhưng, trong bối cảnh kinh tế thị trường hiện
nay, mọi hoạt động diễn ra nhanh chóng, nhiều thú vui chơi, nhiều trị giải trí
tiêu khiển nên với những u cầu đó mơn Lịch sử khó gây được hứng thú học
tập của các em.
Thêm vào đó, có nhiều quan niệm cho rằng môn Lịch sử là môn học phụ
cho nên các em càng lơ là, học đối phó dẫn đến chất lượng mơn Lịch sử rất thấp.
Thực tế ở trường THPT Yên Định 1, nơi tôi công tác là một ngơi trường
có bề dầy lịch sử về truyền thống hiếu học, nơi có rất nhiều em học sinh đạt giải
cao trong các kì thi HSG cấp tỉnh cũng như thi tốt nghiệp THPTQG và Đại Học.
Tuy nhiên đa số các em đều đi khối A, B, và khối D là chính nên thái độ với
mơn Lịch sử cũng không được các em xem trọng, nhiều em quan niệm chỉ cần
đủ điểm để đậu tốt nghiệp là được, có nhiều em nói rằng các em cũng thích học
sử nhưng nó dài q, khó nhớ, khơ khan mất thời gian để học thuộc.
Chính vì thế tơi đã quyết định sử dụng phương pháp: “Một số kỹ thuật tổ
chức trò chơi trong dạy học lịch sử nhằm phát huy tính tích cực của học
sinh”, kỹ thuật này tơi học hỏi được từ bạn bè, đồng nghiệp, qua tập huấn các
module, Internet mà tơi thấy có thể áp dụng để giúp các em vừa học, vừa chơi

qua đó học sinh có thể vừa nắm được kiến thức vừa tránh được sự nhàm chán,
khô khan của môn học.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Các kĩ thuật tổ chức trị chơi trong tiết ơn tập, bài tập, tổng kết
3

skkn


- Thứ nhất: Kĩ thuật tổ chức trò chơi “Những con vật ngộ nghĩnh”.
Trò chơi này sẽ phát huy được làm việc theo nhóm, địi hỏi các nhóm phải
có sự hợp tác, tất cả cùng làm việc thì mới có thể hoàn thành nhiệm vụ được
giao. Để thiết kế được trị chơi này q thầy cơ thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Quý Thầy Cô lựa chọn chủ đề/bài học và xây dựng câu hỏi theo chủ
đề/bài học mà mình đã lựa chọn.
Bước 2: Q thầy cơ thiết kế sơ đồ hình các con vật, hình ngơi sao, hình lục
giác hay bất cứ hình nào mình mong muốn trên PowerPoint. Trươc hết q thầy
cơ vào Text Box chọn hình tam giác, căn chỉnh độ lớn tùy ý và xếp lại thành các
hình thầy cơ mong muốn. Dưới đây là một số hình tơi đã thiết kế minh họa.
Hình ngơi sao

Hình lục giác
4

skkn


Hình chú cún con

Hình con mèo

5

skkn


Bước 3. Sau khi thiết kế xong hình các thầy cô mong muốn, các thầy cô ghi vào
tất cả các cạnh của hình tam giác những câu hỏi và đáp án đã chuẩn bị ở bước 1
theo quy tắc: từ trên xuống, từ trái qua phải và đảm bảo các cạnh liền nhau đều
phải có câu hỏi hoặc đáp án, các cạnh viền ngồi, khơng liền nhau khơng có câu
hỏi hoặc đáp án.
Hình minh họa:

6

skkn


Lưu ý: Nội dung bài dài và thời gian nhiều Thầy cơ thiết kế hình lớn, nội
dung kiến thức ít Thầy cơ thiết kế hình đơn giản.
Bước 4. Các thầy cơ sử dụng PowerPoint, thiết kế các hình tam giác trên
Text Box. Dùng Text Box để viết lên các cạnh của hình tam giác nội dung câu
hỏi đã thiết kế ở bước 3.
Hình sản phẩm thiết kế minh họa: Tiết 33: Bài tập Lịch sử 10
Lý Thường Kiệt

Chiến Thắng Bạch Đằng 1288

Đại Việt

The end

Lãnh đạo cuộc kháng chiến
chống Tống thời Lý

Trật tự hai cực Ianta là sự đối lập giữa

Bộ luật thời Lê Sơ

là nướctên đặt
Tông Thánh
Lý 1054 Năm

Thắng lợi tiêu biểu nhất trong
cuộc kháng chiến chống
quân Mông Nguyên

Năm 1075 Triều Lý đã

Trật tự hai cực Ianta là sự đối lập giữa

Mở khoa thi đầu tiên

Điều nào chứng tỏ thời Lý
đạo Phật được coi trọng

Đạo Nho phất triển nhất thời

Quốc triều hình luật

Lê Sơ

Quân đội thời Lý-Trần
được tuyển theo chế dộ

“Ngụ binh ư nông”

Nhà sư được tham gia
bàn việc nước

Bước 5. Sau khi thiết kế xong, các thầy cô in nội dung đã thiết kế ở bước 4 ra
giấy màu cứng và cắt thành các hình tam giác, xếp theo từng bộ. Tùy vào số
lượng học sinh mỗi lớp để in thành nhiều bộ khác nhau. Thầy cơ cũng có thể pha
trộn hai màu thành một bộ cho đẹp.

7

skkn


Hình minh họa sản phẩm đã thiết kế và thực hiện tại hai khối 10 và 12

Bước 6. Lên lớp
- Giáo viên chia nhóm tùy theo đặc thù của từng lớp, tùy theo từng đối tượng
học sinh.
- Giáo viên cho học sinh quan sát hình mẫu sẽ sắp xếp, hướng dẫn các em
quy tắc và cách sắp xếp (như đã đề cập đến ở bước 3).
- Giáo viên quy định thời gian thực hiện tùy thuộc vào dung lượng và mức độ
kiến thức của mỗi bài/chủ đề. Ngồi ra cịn tùy thuộc vào khả năng của học sinh
từng lớp để điều chỉnh thời gian cho phù hợp.
Bước 7. Kết thúc trị chơi
Giáo viên chiếu thơng tin phản hồi và cho các nhóm kiểm tra độ chính xác

của nội dung u cầu. Giáo viên quy ước cộng điểm cho học sinh của mỗi
nhóm.

8

skkn


- Thứ hai: Tổ chức trò chơi bắn súng: Ghi nhớ kiến thức
Trị chơi này là hình thức để kiếm tra lại kiến thức mà các em đã được chơi
trong trò chơi “những con vật ngộ nghĩnh”. Việc thực hiện trò chơi này giúp các
em chủ động ghi nhớ lại kiến thức vừa học. Để thực hiện được trò chơi này thầy
cô cần thực hiện theo các bước sau:
Bước 1. Sau khi kết thúc trò chơi “những con vật ngộ nghĩnh”, giáo viên cho
học sinh quan sát lại hình con vật và ghi nhớ các câu hỏi vừa sắp xếp theo thời
gian nhất định (do giáo viên quy định thời gian)
Bước 2. Mỗi nhóm cử một học sinh đại diện cho nhóm tham gia trị chơi bắn
súng.
- Giáo viên u cầu học sinh đứng thành một vòng tròn.
- Giáo viên (hoặc lớp trưởng) sẽ là quản trò.
- Giáo viên phổ biến luật chơi: Khi giáo viên (lớp trưởng) gọi tên bạn nào thì
bạn đó sẽ “Bắn kiến thức” (đọc câu hỏi) cho bạn bên cạnh phía tay phải trả lời,
nếu bạn bên cạnh phía bên phải trả lời được thì sau khi trả lời xong bạn đó phải
“Bắn kiến thức” cho bạn tiếp theo phía bên phải, cứ như vậy cho đến khi bạn
nào trả lời được thì bạn đó sẽ bị “hi sinh”. Người trả lời cuối cùng là người
thắng cuộc.
Bước 3. Kết thúc trò chơi giáo viên tổng kết và chấm điểm cho các nhóm.
2.3.2 Kĩ thuật tổ chức các trị chơi nhằm phát huy tính chủ động, hợp tác
trong bài hình thành kiến thức mới.
- Thứ nhất: Khởi động bằng trị chơi “TÌM NHÀ ĐỂ VỀ”.

Bước 1. Giáo viên thiết kế các stick (hình ngơi sao, hình bơng hoa…) có ghi
nội dung kiến thức trọng tâm của bài dạy.
Hình minh họa sản phẩm đã thiết kế: Bài 13, Lịch sử 12.
9

skkn


Thành lập
12/1927

Chủ trương:
Bạo lực
cách mạng

Báo
Thanh
Niên

Khuynh hướng
dân chủ
tư sản

Địa bàn hoạt động:
Cả nước

Chủ trương:
“Vơ sản hóa”

Khởi nghĩa

n Bái

Đường cách
mệnh

Khuynh hướng
Vơ sản

Nguyễn
Thái
Học

Nền tảng tư tưởng:
“Chủ nghĩa
Tam dân”

Tâm Tâm Xã

Mục đích: Tổ chức, lãnh
đạo quần chúng
đấu tranh

Nguyễn Ái Quốc

Không thànhcông
cũng thành
nhân

Địa bàn hoạt động:
chủ yếu ở

Bắc kỳ

Nam Đồng
Thư Xã

Nền tảng tư tưởng:
Chủ nghĩa
Mac-Lênin

Thành lập
1925

Ám sát trùm
mộ phu
Badanh

Giáo viên in các stick trên giấy bìa cứng, sau đó cắt và chia thành các thành
các bộ theo màu.
10

skkn


Hình minh họa sản phẩm đã thiết kế: Bài 13, lịch sử 12

Bước 2. Lên lớp
GV chia các khu vực trên bảng: có thể là 2, 3, 4 đơn vị kiến thức mà bài yêu
cầu.
Minh họa bằng nội dung Bài 13 Lịch sử lớp 12: Giáo viên chia bảng thành hai
khu vực:

1. Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên
2. Việt Nam Quốc dân đảng
Bước 3. Giáo viên chia lớp thành các nhóm và phát các miếng ghép có nội
dung liên quan đến các khu vực trên bảng, những miếng ghép của mỗi nhóm có
nội dung của tất cả các khu vực kiến thức được ghi trên bảng, số miếng ghép tùy
thuộc vào khối lượng kiến thức mà bài yêu cầu. Mỗi nhóm nên in mỗi màu khác
nhau để dễ phân biệt và chấm điểm sau khi kết thúc phần thi.
Bước 4. Giáo viên cho học sinh các nhóm chuẩn bị khoảng 2 phút để tìm
những nội dung có liên quan đến miếng ghép trên bảng. Hết thời gian 2 phút các
nhóm thay nhau lần lượt lên dán những miếng ghép vào đúng ô quy định trên
bảng. Giáo viên quy định nhóm nào kết thúc sớm sẽ được cộng điểm.

11

skkn


Bước 5. Giáo viên phản hồi kiến thức cơ bản cho học sinh các nhóm theo dõi
chéo và phát hiện ra lỗi sai để sửa.
Hình minh họa sản phẩm đã thiết kế: Bài 13, Lịch sử 12

12

skkn


Hội Việt Nam CMTN

Việt Nam Quốc dân đảng

Thời gian thành lập

Tháng 6/1925

Thời gian thành lập Tháng 12/1927

Người sáng lập

Nguyễn Ái Quốc

Người sáng lập

Nguyễn Thái Hóc, Phó
Đức Chính

Nền tảng tư tưởng

CN Mac-Lênin

Nền tảng tư tưởng

CN Tam dân

Tổ chức tiền thân

Tâm Tâm Xã

Tổ chức tiền thân

Nam Đồng Thư Xã

Khuynh hướng

Vô sản

Khuynh hướng

Dân chủ tư sản

Địa bàn hoạt động

Cả nước

Địa bàn hoạt động

Chủ yếu Bắc kì

Mục đích:

Tổ chức, lãnh đạo quần
chúng đấu tranh

Ngun tắc
Tư tưởng

Tự do, bình đẳng, bác ái

Cơ quan ngơn luận

Báo Thanh niên

Chủ trương

Bạo lực cách mạng

Chủ trương

Vơ sản hóa

Hoạt động cuối
cùng

Khởi nghĩa Yên Bái

Bài giảng NAQ tập Đường Kách Mệnh
hợp thành
Giáo viên phản hồi nội dung sau khi học sinh chơi “TÌM NHÀ ĐỂ VỀ”

Bước 6. Sau khi sửa xong giáo viên yêu cầu học sinh các nhóm ghi nhớ nội
dung vừa học để chuẩn bị cho trò chơi tiếp theo.
-Thứ hai: Xác định kiến thức trọng tâm bằng trò chơi “ TÌM NỬA YÊU
THƯƠNG”
Bước 1. Giáo viên vào Text Box thiết kế các stick hình trái tim. Ghi lên
nửa trái tim bên trái nội dung câu hỏi và nửa trái tim bên phải nội dung đáp án.

Hình minh họa sản phẩm đã thiết kế: Bài 13 lịch sử 12
13

skkn

Hội Việt Nam Tháng 6
Cách mạng
năm 1925
Thanh niên
được thành
lập:
Mục đích
thành lập
Hội Việt
Nam Cách
Mạng
TN?

Cơ quan
Báo
Ngôn luận Thanh niên
của Hội
Việt Nam
Cách mạng
Thanh
niên?

Nền tảng tư Chủ nghĩa
tưởng của Hội Mac-Lenin
Việt Nam
Cách mạng
Thanh
niên?

Năm 1928
Tổ chức,
Hội Việt Nam
“Vơ sản hóa”
lãnh đạo
CMTN thực
quần chúng
hiện chủ
đấu tranh
trương
nào?

Tháng 12
Việt Nam
năm 1927
Quốc dân
đảng được
thành lập:

Người sáng
Lập Việt
Nam Quốc
dân đảng

Nền tảng
Chủ nghĩa Tổ chức hạt
tư tưởng của Tam dân của
nhân của
Việt Nam
Tôn Trung Việt Nam

Quốc dân
Sơn
Quốc dân
đảng?
đảng?

Tổ chức
hạt nhân của
Hội Việt
Nam Cách
Mạng
TN?

Nguyễn
Thái
Học

Nam đồng
thư xã

Người sáng
lập Hội
Việt Nam
Cách mạng
Thanh
niên?

Địa bàn
Tâm Tâm Xã hoạt động của
Hội Việt Nam

Cách mạng
Thanh
niên?

Nguyên tắc
Tư tưởng của
Việt Nam
Quốc dân
đảng
Địa bàn
hoạt động chủ
yếu của Việt
Nam Quốc
dân đảng?

Tự do,
Bình đẳng,
Bác ái

Bắc kỳ

Nguyễn
Ái
Quốc

Cả nước

Việt Nam Tiến hành
Quốc dân cách mạng
đảng chủ bằng bạo

trương
lực

Việt Nam
Quốc dân
Đảng là tổ
chức đấu
tranh
theo

Hội
Việt Nam
Cách mạng
Thanh niên
là tổ chức
đấu tranh
theo
Những bài
giảng của
Nguyễn Ái
Quốc được
tập hợp
thành

Khuynh
hướng
Vô sản

Người sáng
lập Hội

Việt Nam
Cách mạng
Thanh
niên?

tác phẩm
Đường
Kách
Mệnh

Báo Thanh
Niên và tác
phẩm Đường
Kách mệnh
đã

Nguyễn
Ái
Quốc

trang bị
lí luận cách
mạng giải
phóng dân
tộc cho cán
bộ của
hội

Hoạt động Khởi nghĩa
cuối cùng của Yên Bái

Việt Nam
Quốc dân
đảng

Khuynh
hướng
Dân chủ
Tư sản

- Sau đó giáo viên in các stick đã thiết kế trên giấy màu và cắt trái tim thành
hai nửa.
Hình minh họa sản phẩm đã thiết kế: Bài 13, lịch sử 12

14

skkn


Bước 2. Lên lớp
- Giáo viên phát cho mỗi nhóm 1 bộ thẻ màu là các nửa trái tim (thẻ câu hỏi
và thẻ trả lời)
- GV hướng dẫn cách thức thực hiện, u cầu các nhóm tìm ra được các cặp
đơi hồn chỉnh và ghép lại thành hình trái tim.

Bước 3. Sau khi các nhóm thực hiện xong:
- Giáo viên chiếu nội dung phản hồi.
- Các nhóm kiểm tra chéo nội dung đã thực hiện.
- Giáo viên dựa trên kết quả để cho điểm các nhóm

15

skkn


2.3.3. Hướng dẫn học sinh Review về lịch sử:
Học từ người khác chỉ hiệu quả 10%. Dạy cho người khác học hiệu quả đến
90%. Hình thức này được gọi là Think – Pair – Share tức là Suy nghĩ – Trao đổi
– Chia sẻ.
Bước 1. Think
- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh về nhà chuẩn bị. Tùy vào chủ đề,
dung lượng kiến thức để quy định thời gian hồn thành sản phẩm.
- Các nhóm về nhà chuẩn bị nội dung theo ý tưởng của mình về chủ đề đã
được giao. Tùy thuộc vào khả năng của từng em mà nội dung và cách thức
Review khác nhau.
Bước 2. Pair
- Lên lớp giáo viên chia học sinh thành các nhóm để trao đổi về nội dung đã
được học sinh chuẩn bị ở nhà.
- Trong quá trình thảo luận, thống nhất, mỗi nhóm cử một thư ký ghi chép lại
nội dung chính của nhóm để trình bày.
Bước 3. Share
Sau khi các nhóm trao đổi, thống nhất nội dung, các nhóm cử đại diện của
mỗi nhóm đứng lên chia sẻ sản phẩm của nhóm mình với tất cả học sinh trong
lớp. Các nhóm cịn lại lắng nghe, có thể bổ sung và góp ý nội dung để các nhớm
hồn thiện.
Bước 4.
Giáo viên nhận xét về nội dung trao đổi của các nhóm và chốt lại kiến thức.
Với trò chơi này học sinh rất tích cực và sáng tạo trong q trình học tập
Kết quả: Tôi đã thực hiện nội dung này ở bài 12 lịch sử 12: Review về
Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh. Sản phẩm học sinh thiết kế rất phong phú, một
số học sinh Review bằng clip rất sinh động. Thông qua cách thức thực hiện này

học sinh thỏa sức sáng tạo.
Sản phẩm của học sinh sau khi thực hiện:

16

skkn


17

skkn


2.4. Hiệu quả của biện pháp đối với yêu cầu nâng cao chất lượng công tác
giảng dạy, phù hợp với đối tượng học sinh,, thực tiễn nhà trường, địa
phương.
Qua một thời gian thử nghiệm kĩ thuật tổ chức trò chơi trong dạy học bản thân
tơi thấy có nhiều tác dụng tích cực cụ thể như sau:
- Tạo được hứng thú trong học tập cho học sinh, vì vậy kết quả chất lượng
trung bình bộ mơn được nâng cao, trong đó tỉ lệ học sinh giỏi, khá tăng cao, tỉ lệ
học sinh yếu giảm nhiều.
18

skkn


- Phát huy được tính tích cực của HS trong quá trình hoạt động trên lớp cũng
như việc nghiên cứu bài mới và học bài cũ ở nhà.
- HS nắm vững kiến thức trọng tâm, ghi nhớ kiến thức được lâu hơn và tiết
kiệm được nhiều thời gian ôn tập.

- Tổ chức trò chơi lịch sử phù hợp đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THPT,
thơng qua đó giúp cho HS rèn luyện thêm về kiến thức mỹ thuật, khả năng
thuyết trình...
- Kĩ thuật tổ chức trị chơi có tính mở nên kích thích được tất cả mọi đối
tượng HS tham gia, phát huy cao tính độc lập cũng như sự hợp tác trong học tập,
và có thể chấp nhận kiến thức của các em theo các cung bậc khác nhau.
- Về mặt hạn chế: một vài học sinh còn lười biếng, chưa thật sự tập trung và
đầu tư cho nhiệm vụ của mình, chưa xác định được vấn đề trọng tâm và những
vấn đề liên quan, cịn trình bày dài dòng, thụ động trong việc tiếp thu kiến thức,
vẫn muốn học phương pháp học cũ.
Thực nghiệm giảng dạy được tổ chức tại các lớp: 12A3 và 12A5, khối 10 là
10A1 và 10A2 là những lớp có HS học tương đối khá, tiếp thu nhanh. Lớp 10A2
và 12A3 tôi dạy thực nghiệm, 10A1 và 12A5 tôi dạy đối chứng, không áp dụng
phương pháp của đề tài.
Sau một năm áp dụng phương pháp dạy học trên, đa phần các em đều tỏ ra
hứng thú với môn học và nhiều em có thể nhớ bài ngay tại lớp. Kết thúc năm
học 2020-2021, môn lịch sử của trường THPT Yên Định 1 đạt TB 5,08 điểm
vượt chỉ tiêu giao của Sở ( Sở giao 4,98 điểm). Trong đó kết quả cụ thể của 4
lớp như sau:
Lớp

Sĩ số
HS

10A1
10A2
12A3
12A5

43

43
41
41

Loại giỏi
Loại Khá
Loại TB
Số
Số
Số
Tỉ lệ
Tỉ lệ
Tỉ lệ
Lượng
Lượng
Lượng
0
%
30
70%
12
28%
6
14%
32
74%
5
12%
9
22%

29
71%
3
7%
1
3%
26
63%
14
34%

Loại yếu
Số
Tỉ lệ
Lượng
1
2%
0
0%
0
0%
0
0%

Bảng kết quả trên đã chứng minh việc sử dụng “Một số kỹ thuật tổ chức trò
chơi trong dạy học Lịch sử nhằm phát huy tính tích cực của học sinh”, thực sự
có hiệu quả.

19

skkn


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1.Kết luận
Biện pháp “Một số kỹ thuật tổ chức trò chơi trong dạy học Lịch sử nhằm phát
huy tính tích cực của học sinh’’. Có thể nói là phù hợp với bối cảnh hiện tại và
trong xu thế phát triển của thế giới ngày nay, phương pháp dạy học thầy đọc, trò
chép, về nhà học thuộc dường như khơng cịn phù hợp. Các em cần có những
phương pháp học làm sao để vừa tạo sự hứng khởi, vui vẻ, vừa có thể tự học
được bài (vừa học, vừa chơi). Nếu như trước đây giáo viên là chủ thể thì bây giờ
ngược lại học sinh là chủ thể của quá trình dạy-học ( tự nghiên cứu, tự tìm hiểu,
lĩnh hội kiến thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên).
3.2. Kiến nghị.
- Đối với Sở giáo dục: Hỗ trợ thêm cho giáo viên về phương tiện thiết bị dạy
học nhằm phục vụ tốt hơn cho công tác giảng dạy của giáo viên.
- Về phía phụ huynh học sinh: Kiểm tra đôn đốc việc chuẩn bị bài, học bài
của học sinh ở nhà. Tạo điều kiện và khuyến khích học sinh tích cực trong việc
vẽ thực hiện nhiệm vụ được giao trong học tập.
- Đối với Nhà trường:
- Hỗ trợ tích cực cho giáo viên trong việc áp dụng phương pháp mới này vào
trong thực tiễn dạy học.
- Tạo điều kiện thuận lợi hơn về mặt thời gian và văn phịng phẩm để giáo
viên có thể thiết kế và tổ chức các kĩ thuật dạy học mới thường xuyên hơn.
- Kịp thời động viên, khích lệ những cá nhân tích cực trong đổi mới phương
pháp dạy học.
- Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm về cách tổ chức
các phương pháp dạy học tích cực từ các tổ chun mơn, các ban đồn thể trong
trường và những trường bạn.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi đã thực hiện và đạt một số kết quả

nhất định. Tuy nhiên đây chỉ là kết quả trong phạm vi của những lớp tôi giảng dạy, rất mong
nhận được sự đóng góp, chia sẻ của cấp trên và các đơn vị khác để hoạt động dạy học tích cực
của tơi hiệu quả hơn, đồng thời tơi có thêm kinh nghiệm, khắc phục những hạn chế và phát
huy những mặt tích cực để hoạt động dạy học đạt được hiệu quả cao nhất. Tôi xin chân thành
cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA NHÀ
TRƯỜNG

Yên Định, tháng 5 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến do
mình viết, khơng sao chép của người
khác
NGƯỜI VIẾT

Đỗ Thanh Hiền
20

skkn


TÀI LIỆU THAM KHẢO.
1. Sách giáo khoa Lịch sử 12 – Phan Ngọc Liên (tổng chủ biên) –NXB Giáo
dục.
2. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng - Môn Lịch sử 12
Phan Ngọc Liên – Nguyễn Xuân Trường (Đồng chủ biên)– NXB Giáo dục.
3. Sách giáo khoa Lịch Sử 10. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
4. Sách giáo viên Lịch Sử 10. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
5. Tài liệu tập huấn Dạy họcLịch sử.
Bộ Giáo dục và đào tạo – Vụ Giáo dục phổ thông

6. Tài liệu tập huấn module.
7. Trang Web Giáo án điện tử, Thư viện Lịch sử, YouTube, tailieu.vn….

21

skkn


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
SỞ GD&ĐT ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả:
Đỗ Thanh Hiền
Chức vụ và đơn vị công tác:
Giáo viên, Trường THPT Yên Định 1
TT
1.

2.

3.

4.

5.

Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
giá xếp loại

xếp loại

Tên đề tài SKKN
Ứng dụng CNTT trong đổi
mới phương pháp dạy học
lịch sử ở trường THPT.
Lồng ghép, giáo dục tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh trong
dạy học lịch sử ở trường
THPT
Tích hợp mơn Địa lí, CNTT,
Ca dao, Tục ngữ, Điển tích
địa phương, Âm nhạc trong
dạy học lịch sử địa
phương( Tiết 51-Lịch sử lớp
10)
Phương pháp sử dụng sơ đồ
tư duy, tích hợp kiến thức liên
môn trong giảng dạy lịch sử
lớp 10 (Tiết tự chọn: Văn hóa
cổ đại).
“Giữ gìn và phát huy bản sắc
dân tộc, khơi gợi tinh thần
yêu nước của học sinh trường
THPT Lang Chánh thông qua
tiết học lịch sử địa phương
(Tiết 46- Sách giáo khoa lịch
sử 10, Chương trình chuẩn ”

Năm học

đánh giá xếp
loại

Sở GD&ĐT

C

2008-2009

Sở GD&ĐT

C

2011-2012

Sở GD&ĐT

B

2015-2016

Sở GD&ĐT

C

2017-2018

Sở GD&ĐT

C

2019-2020

22

skkn


23

skkn