Bp tạo hứng thú học toán cho hs lớp 1 bằng đồ dùng tự làm

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU.........................................................................................2
1. Lý do chọn biện pháp..............................................................................2
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................3
1. Cơ sở lí luận...........................................................................................3
3. Các biện pháp........................................................................................5
3.1. Xây dựng ý tưởng làm đồ dùng hiệu quả.....................................5
3.2. Một số đồ dùng tự làm đã được sử dụng hiệu quả......................5
3.3: Lợi ích kinh tế của giải pháp.......................................................11
III. KẾT QUẢ VÀ ỨNG DỤNG:...............................................................11
VI. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..............................................................12

1


I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn biện pháp
“ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”.
(Hồ Chí Minh)
Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh kính u khơng chỉ lo lắng cho đời sống
đồng bào, mà Người cịn quan tâm đến sự nghiệp chăm sóc, giáo dục trẻ em, đây
luôn là mối quan tâm hàng đầu của Bác. Trong giai đoạn cách mạng 4.0 hiện
nay, chúng ta càng phải coi trọng, thực hiện tâm niệm của người tốt hơn nữa.
Để tiếp nối truyền thống đó các thầy cô luôn tâm niệm làm sao để làm tốt
hơn nữa công tác giáo dục các em, để các em xứng đáng là “chủ nhân tương lai
của đất nước. Muốn vậy, mỗi giáo viên cần có các phương pháp tiếp cận các em
cho phù hợp, gây được sự thu hút, hứng thú khi học. Khi đó kiến thức các em

lĩnh hội sẽ dễ dàng được khắc sâu. Các em học sinh tiểu học nói chung và các
em học sinh lớp 1 nói riêng đều thích khám phá những điều mới mẻ, tò mò với
mọi thứ xung quanh. Học sinh tiểu học có đặc điểm trí nhớ trực quan, hình
tượng chiếm ưu thế hơn trí nhớ từ ngữ - logic. Trong việc đổi mới phương pháp
giảng dạy thì đồ dùng trực quan có một vai trị vơ cùng quan trọng giúp học sinh
có khả năng tư duy cao độ, tập trung quan sát tìm hiểu và nghiên cứu thơng qua
kênh hình từ đó học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên và hiệu quả.
Phương pháp này được giáo viên sử dụng thường xuyên trên lớp học và có thể
nói đồ dùng trực quan là khơng thể thiếu cho sự truyền tải thông tin và giảng dạy
kiến thức mới. Chính vì vậy những hình ảnh sinh động sẽ giúp các em thích thú,
tị mị khám phá và nhớ rất lâu. Xuất phát từ tình hình thực tế giảng dạy, sự hào
hứng thích thú khi sử dụng đồ dùng tự làm và đặc điểm tâm lí của học sinh tơi
đã mạnh dạn chọn biện pháp: “Gây hứng thú học Toán cho học sinh lớp 1”.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu sự hứng thú của học sinh trong quá trình sử dụng đồ dùng tự làm
trong các tiết học. Từ đó xây dựng ý tưởng làm đồ dùng có hiệu quả sử dụng cao
2


đối với học sinh. Giúp học sinh tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng, thích thú, các
em nhớ bài lâu hơn.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Khi giảng dạy tơi đã tìm hiểu sự hứng thú của học sinh trong khi học
môn Tốn. Tơi nhận thấy học sinh chưa thực sự thích thú khi học mơn tốn ở
trên lớp. Từ đó bản thân tôi luôn suy nghĩ làm sao để các em thích thú học tốn,
kiến thức được các em chủ động tiếp thu. Xuất phát từ thực trạng trên tôi đã
nghiên cứu và tiến hành làm một số đồ dùng dạy học mơn tốn để giúp các em
học tốn tốt hơn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng: Học sinh lớp 1A Trường Tiểu học Hoàng Thanh.

- Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu sự hứng thú của học sinh khi học mơn
tốn.
5. Phương pháp nghiên cứu
Trong q trình tìm hiểu sự hứng thú của học sinh khi sử dụng đồ dùng tự
làm tôi đã kết hợp các phương pháp sau:
- Phương pháp trực quan, phương pháp quan sát.
- Phương pháp thực hành, luyện tập.
- Phương pháp điều tra.
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lí luận
Để góp phần vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy thì đồ dùng trực quan
có một vai trị vơ cùng quan trọng giúp học sinh có khả năng tư duy cao độ, tập
trung quan sát và nghiên cứu thơng qua kênh hình từ đó giúp học sinh tiếp thu
kiến thức một cách hiệu quả, tự nhiên. Chính vì vậy mà phương pháp này được
giáo viên sử dụng hàng ngày trên lớp học.
Tuy nhiên, việc giáo viên sử dụng đồ dùng trực quan sẵn có như các thiết
bị, đồ dùng được trang bị, tranh minh hoạ hoặc các bộ đồ dùng được trang bị sẵn
… đôi khi khiến cho việc tổ chức các hoạt động trong giờ học trở nên lặp đi lặp
lại không phong phú và gây nhàm chán cho học sinh, học sinh khơng cịn hứng
3


thú với các hoạt động trong giờ học. Không phủ nhận tính hiệu quả của đồ dùng
trực quan sẵn có nhưng để tạo ra sự đa dạng trong các hoạt động, tạo sự mới mẻ
trong giờ học Tốn thì ngồi việc sử dụng đồ dùng trực quan sẵn có, giáo viên
có thể thiết kế và sử dụng thêm các đồ dùng tự làm trong các giờ học để mang
lại hiệu quả mong muốn.
2. Cơ sở thực tiễn
Xuất phát từ tình hình thực tế khi trực tiếp giảng dạy tại lớp. Tôi nhận
thấy các em học sinh chưa thực sự hứng thú khi học mơn Tốn. Do các em gặp

khó khăn trong q trình học. Các em gặp khó khăn khi điền dấu lớn hơn, bé
hơn; xác định vị trí trong khơng gian, đọc các số có 2 chữ số ….. Tôi tiến hành
làm phiếu điều tra hứng thú học môn Tốn với học sinh lớp 1A Trường Tiểu học
Hồng Thanh.
Câu hỏi: Em có thích học mơn Tốn khơng? Hãy đánh dấu x vào ơ trống.
Rất thích

Thích
Bình thường

Khơng thích

Kết quả khảo sát:
Lớp

Sĩ số

Rất thích
Thích
Bình thường Khơng thích
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1A
30

10 33,3
6
20
12
40
2
6,7
Từ phiếu khảo sát trên tơi đi nhận ra việc dạy học mơn tốn chưa khơi gợi

hứng thú của học sinh. Việc đầu tư đồ dùng, trang thiết bị cần có sự đầu tư kinh
phí rất lớn. Có những đồ dùng sử dụng khá hiệu quả trong một số tiết dạy, bên
cạnh đó có một số đồ dùng chúng ta mất tiền mua nhưng lại khơng hiệu quả với
đối tượng học sinh của mình vì vậy việc sử dụng đồ dùng cần sự linh hoạt, điều
chỉnh thay đổi phù hợp cho từng đối tượng.
Bên cạnh những thiết bị giáo dục được mua mới và cung cấp theo chương
trình thì sự đa dạng, hấp dẫn về hình thức, chất lượng, có tính thẩm mỹ, đồ dùng
dạy học tự làm đã khiến các tiết học trở nên sinh động và hiệu quả. Nhiều đồ
dùng tự làm đã có sự đầu tư nên có tác dụng rèn luyện kỹ năng, mang tính giáo
dục, góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực,
4


chủ động, sáng tạo cho học sinh. Vì việc sử dụng đồ dùng tự làm không chỉ tạo
cho giáo viên cơ hội truyền tải kiến thức một cách linh hoạt mà còn giúp học
sinh hào hứng, hứng thú và tiếp thu kiến thức mới một cách tích cực và hiệu
quả.
3. Các biện pháp
3.1. Xây dựng ý tưởng làm đồ dùng hiệu quả.
Để có thể tạo ra những đồ dùng tự làm hiệu quả cần đảm bảo các tiêu chí
như: vật liệu thân thiện với môi trường, dễ làm, dễ dùng và có hiệu quả sử dụng

cao trong các tiết học, kích thích sự tị mị, hứng thú của học sinh, giáo viên cần
xây dựng ý tưởng làm đồ dùng bám sát các yêu cầu sau:
- Đồ dùng tự làm phải có vật liệu dễ kiếm, an tồn thân thiện với môi trường.
- Đồ dùng tự làm phải phù hợp với nội dung kiến thức môn học, bài học.
- Đồ dùng tự làm có thể sử dụng với nhiều hoạt động, hình thức khác nhau như:
trị chơi, khởi động, khám phá, luyện tập, vận dụng....
- Đồ dùng có thể sử dụng nhiều lần, nhiều bài khác nhau.
3.2. Một số đồ dùng tự làm đã được sử dụng hiệu quả
Khi sử dụng đồ dùng tự làm giáo viên phải nghiên cứu nội dung bài học
trước để chuẩn bị đồ dùng cho phù hợp với nội dung tiết dạy và đồ dùng đó phải
được sử dụng một cách triệt để, tiết dạy đó sẽ hiệu quả hơn. Có như vậy đồ dùng
tự làm mới mang lại hứng thú và đạt được hiệu quả cao trong dạy học.
Với các đồ dùng tự làm đã đưa vào sử dụng, dựa vào mục đích sử dụng đồ
dùng, tơi đã phân các đồ dùng đó thành 3 nhóm:
- Nhóm đồ dùng tạo tình huống gây hứng thú cho học sinh khi vào bài.
- Nhóm đồ dùng để học bài mới.
- Nhóm đồ dùng để luyện tập vận dụng.
3.2.1 Nhóm đồ dùng tạo tình huống gây hứng thú cho học sinh khi vào bài
* Con rối Minion
- Chuẩn bị: 1 lõi giấy (của màng bọc thực phẩm đã hết), giấy màu, kéo, keo
- Thiết kế:

5


+ Dùng giấy màu vàng dán kín lõi giấy.
+ Dán kính, mắt, miệng và áo.
- Cách sử dụng:
+ Đây là nhân vật trong bộ phim hoạt hình nổi tiếng
“ Kẻ cắp mặt trăng” mà các em rất yêu thích, sự xuất

hiện của chú Minion khiến cho học sinh bất ngờ và
háo hức
+ GV có thể dùng để cho nhân vật tổ chức trò chơi
khởi động đầu tiết học.

- Ứng dụng: Dùng trong các tiết học trên.
- Hiệu quả: Giúp tạo khơng khí lớp học thoải mái, học sinh phấn khởi tạo tâm
thế tốt vào bài.
* Ro - bot
- Chuẩn bị: quả bóng (Gồm 1 quả bóng to và 4 quả bóng nhỏ), 4 ống nhựa và 2
lị xo, keo nến, lon bơ sữa.
- Thiết kế:
+ Dùng keo nến dán phần quả bóng với lon bơ sữa.
Gắn lị xo và 2 quả bóng tạo râu, gắn 4 ống nhựa tạo
chân, tay.
+ Dán thêm mắt miệng cho ro-bot.
- Cách sử dụng:
+ Dùng trong các tiết học tốn về hình khối hoặc tạo
hứng thú đầu giờ cho học sinh; dùng học vị trí trong
- Ứng dụng: + GV

khơng gian: trước, sau, giữa.

có thể dùng để giới
thiệu bài mới hoặc hoạt động vận dụng ở tiết
tốn về làm quen với hình khối.
- Hiệu quả: HS hứng thú trước khi vào tiết học. HS nắm chắc nội dung bài, xác
định được vị trí trong khơng gian.
3.2.2. Đồ dùng để học bài mới.
* Mũ con vật

- Chuẩn bị: giấy xốp, keo nến.
- Thiết kế:
6


+ Vẽ hình các con vật lên giấy xốp. Cắt mũ và dán hình con vật vào mũ.
- Cách sử dụng:
+ HS đội mũ đóng vai các nhân
vật đến thăm lớp.
- Ứng dụng:
+ Dùng trong các hoạt động đóng
vai các nhân vật để giới thiệu bài
hoặc hoạt động khám phá ở các
bài vị trí trong khơng gian, số.
- Hiệu quả: Tạo tình huống thực
tế, học sinh dễ dàng xác định số
lượng một cách cụ thể.
a. Thỏ ăn carot
- Chuẩn bị: giấy xốp, keo nến, giấy bóng kính
- Thiết kế:
+ Vẽ hình con thỏ và củ carot lên giấy xốp. Cắt và dán giấy bóng kính vào hình
thỏ và carot.
- Cách sử dụng:
- Cho hs đếm số carot hoặc số thỏ
hoặc ghi phép tính lên người thỏ,
đáp số lên củ carot để học sinh
làm bài tập.

- Ứng dụng: Sử dụng cho hs đếm số

thỏ,

carot trong những tiết học về thêm, bớt, tách số. Sử dụng cho học sinh làm bài
tập, chơi trò chơi
- Hiệu quả: Hỉnh ảnh trực quan sinh động giúp hs nhớ bài lâu hơn, các hoạt
động diễn ra nhẹ nhàng, cuốn hút.
* Cá sấu săn mồi
- Chuẩn bị: giấy xốp, keo nến, giấy bóng kính, bìa catong.bóng kính
7


- Thiết kế:
+ Vẽ hình cá, dán 2 bên của mảnh bìa catong, thiết kế hàm răng cá sấu, dùng ốc
vít gắn và trang trí cho đẹp mắt.
- Cách sử dụng:
- Mỗi bên cá sẽ ghi số giáo viên muốn so
sánh, cá sấu sẽ ăn thịt con cá lớn hơn khi
đó hàm răng sẽ há về bên số lớn, khi 2
con cá bằng nhau cá sấu sẽ ngậm miệng là
dấu bằng.
- Ứng dụng: Sử dụng cho tiết
hình thành kiến thức bài mới về so sánh hoặc làm các bài tập về so sánh.
- Hiệu quả:
+ Hỉnh ảnh trực quan sinh động giúp học sinh nhớ bài lâu hơn, học làm
bài tập đúng, kiến thức hình thành một cách tự nhiên.
+ Giúp 1 số em phân biệt được dấu lớn và dấu bé.
3.2.3. Đồ dùng để luyện tập, vận dụng:
* Cốc thần kì
- Thiết kế: Viết dải số lên cốc, dán 2 dải số vào phần
miệng cốc. Trang trí cốc cho bắt mắt hơn.

- Cách sử dụng: HS xoay cốc để đọc số.
- Ứng dụng: Sử dụng cho học sinh làm bài tập, chơi
trò chơi.
Ứng dụng: Sử dụng cho học sinh làm bài tập, chơi trị chơi.
* Chiếc ơ tơ kì diệu:
- Chuẩn bị: bìa catong, keo nến, nắp chai
nhựa, giấy màu
- Thiết kế: Vẽ hình chiếc ơ tơ lên giấy
màu, trang trí cửa sổ cho đẹp mắt. Gắn 2
chiếc bánh xe bằng nắp chai. Luồn dãy số
từ 1 đến 10 vào ô cửa sổ.
8


- Cách sử dụng: HS kéo số ở dãy số ở khung cửa sổ chiếc ô tô, đến dãy số nào
học sinh tiến hành tách số ở 2 chiếc bánh xe hoặc gộp số.
- Ứng dụng: Sử dụng cho học sinh làm bài tập, chơi trò chơi phần tách gộp số.
- Hiệu quả: Giúp học sinh tách gộp số dễ dàng.
* Vịng xoay kì diệu
- Chuẩn bị: bìa catong, giấy màu, nam châm.
- Thiết kế: Cắt bìa catong thành hình trịn có
đế, dán nam châm vào đế dùng để gắn lên bảng,
cắt hình kim nhọn gắn lên mặt vịng xoay. Cắt
giấy màu thành các hình tam giác và dán lên
đĩa xoay.
- Cách sử dụng: HS xoay đĩa xoay có các phép tính và trả lời phép tính mình
quay vào.
- Ứng dụng: Sử dụng cho học sinh làm bài tập, chơi trị chơi.
- Hiệu quả: Học sinh thích thú khi được trải nghiệm và tham gia vào hoạt động
quay đĩa xoay.

* Thước trượt cộng, trừ
- Chuẩn bị: bìa catong, băng dính, bút dạ
- Thiết kế: Cắt 4 tấm bìa catong gồm 3 tấm dài 30cm, rộng 10cm, 1 tấm dài
30cm rộng 5cm. Dùng băng dính 2 mặt gắn 2 tấm to, ở giữa là tấm nhỏ để tạo
khe trượt. Dùng bút dạ viết số như hình bên.
Cách sử dụng: HS dùng tay kéo, trượt thước để
tìm ra kết quả của phép tính cộng, trừ trong phạm
vi 10.
- Ứng dụng: Sử dụng cho học sinh làm bài tập,
chơi trò chơi đố bạn.
- Hiệu quả: Học sinh thích thú khi được tìm ra
đáp án nhanh chóng mà khơng cần đếm tay.
3.3. Lợi ích kinh tế của giải pháp
9


Sau khi sử dụng đồ dùng tự làm để dạy học bản thân thấy các em học sinh
dễ dàng hiểu bài, kiến thức được lĩnh hội tự nhiên. Bằng việc sử dụng những
nguyên liệu gần gũi, thân thiện với môi trường như bìa catong, giấy màu, lõi
cuộn giấy, cốc nhựa…. Những đồ dùng tự làm mang lại hiệu quả kinh tế, phù
hợp với nhiều bài, nhiều hình thức hoạt động khác nhau.
3.4. Phạm vi áp dụng
Áp dụng được ở các lớp 1, 2, 3.
III. KẾT QUẢ VÀ ỨNG DỤNG:
Sau một thời gian dạy thực nghiệm biện pháp “Gây hứng thú học Tốn
cho học sinh lớp1”. Tơi thấy được chất lượng và hiệu quả của giờ học Toán
tăng lên rõ rệt. Các tiết dạy sử dụng đồ dùng tự làm luôn tạo ra sự mới mẻ, kích
thích được sự tị mị và tập trung của học sinh. Học sinh được chuyển sang thực
hành rất sinh động, giờ học sôi nổi, không khí học tập khơng cịn buồn tẻ và
nhàm chán. Kiến thức được hình thành thơng qua hình ảnh trực quan sinh động

làm các em dễ dàng ghi nhớ và làm tốt các bài tập. Tôi tiến hành làm phiếu điều
tra hứng thú học mơn Tốn với học sinh lớp 1A Trường Tiểu học Hồng Thanh.
Câu hỏi: em có thích học mơn Tốn khơng? Hãy đánh dấu x vào ơ trống.
Rất thích

Thích

Bình thường

Khơng thích

Kết quả điều tra trước khi áp dụng phương pháp mới:
Lớp

Sĩ số

Rất thích
Thích
Bình thường Khơng thích
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1A
30
10 33,3

6
20
12
40
2
6,7
Kết quả điều tra sau khi sử dụng phương pháp mới.
Lớp

Sĩ số

1A

30

Rất thích
SL
%
25 82,5

Thích
SL
%
3
9,9

Bình thường Khơng thích
SL
%
SL

%
2
6,6
0
0

VI. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Khi áp dụng biện pháp sử dụng đồ dùng tự làm giáo viên sẽ khơng phải
tốn nhiều kinh phí để chuẩn bị đồ dùng mà hiệu quả tiết dạy Toán lại được nâng
cao. Vì đa số các vật liệu đều được tận dụng từ những thứ khơng cịn sử dụng
như: bìa cattong, lon sữa bỏ đi, các quả bóng nhỏ,… Các đồ dùng tự làm trên rất
10


dễ làm và dễ áp dụng với nhiều bài học khác nhau và khi sử dụng thì chúng ln
phù hợp với mọi đối tượng học sinh.
Với một số biện pháp “Gây hứng thú học Toán cho học sinh lớp 1” tôi
hi vọng giúp các em hứng thú, ham học hỏi hơn. Đồng thời thơng qua đó góp
phần nhỏ bé giúp bản thân và đồng nghiệp có thêm sự lựa chọn, sự hào hứng,
niềm đam mê, sự háo hức mỗi khi đứng trên bục giảng. Với kết quả đáng khích
lệ mà biện pháp này đem lại tôi rất mong được triển khai cho học sinh trong
trường nói chung và cho tồn ngành nói riêng.
Với một số biện pháp này tơi rất mong được sự đóng góp ý kiến của các
đồng chí và các bạn đọc để các biện pháp của tôi hồn chỉnh hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn !
Hồng Thanh, ngày 22 tháng 11 năm 2023
Tác giả sáng kiến

Ngô Thị Trang

11


12