ĐỌC HIỂU VẢN BẢN HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ - Hạ Tri Chương pptx

TIẾT 38: ĐỌC HIỂU VẢN BẢN
HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ
- Hạ Tri Chương-
A.Mục tiêu cần đạt:
- Thấy được tính độc đáo trong việc thể hiện tình cảm quê hương sâu nặng của nhà
thơ.
- Bước đầu nhận biết phép đối trong câu cùng tác dụng.
B Chuẩn bị.
- Thầy soạn bài và có một số tình huống có vấn đề.
- Trò soạn bài và trả lời theo yêu cầu SGK.
C. Các hoạt động dạy và học
1. Ổn định
2. Kiểm tra:
Đọc thuộc lòng bài thơ:" Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh"
cho biết nét thành công về nội dung và nghệ thuật.
3. Bài mới
Hoạt động 1: `
? Nêu sự hiểu biết của em
về tác giả ?
- Thơ của ông thanh đạm,

Sống cuối TK VII đầu TK VIII
nhà thơ nổi tiếng đời Đường
- Bạn thân của Lý Bạch
I. Đọc, chú thích
1. Tác giả
nhẹ nhàng, gợi cảm biểu
lộ 1 trái tim hồn hậu.
- Là đại quan được quân thần
trọng vọng.
- Bài thơ được viết 1 cách tình cờ,

khi tác giả về quê lúc 86 tuổi sau
bao năm xa quê.
_ học sinh đọc bài thơ
- Chú thích từ khó
2. Tác phẩm



- Đọc
? Bài thơ làm theo thể thơ
gì? So sánh với bản dịch?
- Thất ngôn tứ tuỵêt
- Dịch thành thơ lục bát
H - Đọc 2 câu đầu
II/Tìm hiểu văn bản
1. 2 câu đầu
? Tìm các ý đối trọng 2
câu thơ, ý nào kể? ý nào tả

- Câu 1: Kể ngắn gọn quãng đời
xa quê,
Tiểu đối: Thiếu tiểu li gia
Lão đại hồi

?Em cảm nhận được cảm
xúc thơ ở câu 1 như thế
nào?
Làm nổi bật cảnh ngộ phải li biệt
gián đoạn từ thuở thơ ấu sống nơi
đất khách quê người (trên 50

năm) mãi lúc về già mới về thăm
cố hương "li gia" đ nỗi đau cuộc
đời.
Tiểu đối
đ nêu bật cảnh ngộ xa
quê.
- Cảm xúc buồn, bồi hồi

- Cảm xúc buồn, bồi hồi trước
dòng chảy của tuổi tác.
- Câu 2: Tả về sự thay đổi củ
a
nhân vật trữ tình.

? Nhà thơ đã dùng hình
ảnh nào để nói về sự tay
đổi? Hình ảnh này đối lập
với hình ảnh nào?


- Tác giả đã khéo dùng 1
chi tiết vừa có tính chân
thực, vừa tượng trưng để
làm nổi bật tình cảm gắn
bó với quê hương ? 2 câu
thơ đầu bộc lộ tình cảm gì
của tác giả với quê
hương?

- Hình ảnh mái tóc bạc theo (mấn

mao tồi) >< giọng nói quê không
đổi (hương âm vô cải) đ Đây là 1
biểu hiện tình cảm xúc động, về
tấm lòng tha thiết gắn bó với quê
hương . "Giọng quê, chính là tâm
hồn của mỗi con người yêu
thương gắn bó với quê hương.
- Thổ lộ tấm lòng son sắt, thuỷ
chung, sự gắn bó thiết tha của
người con xa quê với nơi chôn
rau, cắt rốn của mình. ẩn dấu
đằng sau là nỗi xót xa về cái còn
mất của bản thân, về tuổi già.












- Tấm lòng son sắt, thuỷ
chung.
? Tìm phương thức biểu - Câu 1: Biểu cảm qua tự sự
đạt của 2 câu đầu. - Câu 2: Biểu cảm qua miêu tả.
- H - đọc 2 câu cuối

? Có tình huống khá bất
ngờ nào xảy ra khi nhà thơ
vừa đặt chân về làng?
- Tình huống đã trở thành
duyên cớ ngẫu nhiên thôi
thúc tác giả viết bài thơ
- Người con xưa đã trở thành
người xa lạ. Trẻ con gặp mà
không biết
2. 2 câu cuối
? Em có thể tưởng tượng
và kể lại tình huống này
bằng lời của em?
Tác giả xa quê dằng dặc bao năm
tháng. Ban bè tuổi thơ ai còn, ai
mất" Vì thế mới có chuyện lạ
đời" Trẻ con nhìn lạ không chào,
hỏi rằng : khách ở chốn nào lại
chơi.
- Tình huống thơ trớ
trêu
? Gặp trẻ vui cười hỏi han,
song theo em trong lòng
nhà - thơ trân trọng cảm
xúc gì?

?ở 2 câu thơ này, em thấy
- Ngạc nhiên buồn tủi, ngậm ngùi,
xót xa, bởi mình đã trở thành
khách lạ chính nơi quê mình. Dù

biết rằng đó cũng là qui luật của
tác giả, nhưng trong đáy lòng
nhưng trong đáy lòng ông vẫn

có gì độc đáo?
- Dùng hình ảnh vui tươi
củi của trẻ thơ những âm
thanh vui tươi để thể hện
tình cảm ngậm ngui.

?Biểu hiện của tình quê
hương ở 2 câu trên và 2
câu dưới có gì khác nhau?
nhói lên nỗi buồn tủi vì tình yêu,
nỗi nhớ quê tích tụ, dồn nén trong
rái tim mà gặp cảnh ngộ từ trên
- Câu trên: Bề ngoài bình thản,
khách quan, song phảng phất
buồn.
- Câu dưới: giọng điệu bị hài thấp
thoáng ẩn hiện sau những lời
tường thuật khách quan, hóm
hỉnh .
đVì cảnh ngộ mà
phải xa quê tuổi già sức
yếu vẫn trở lại cố hương.
Tình yêu quê hương ở ông
thắm thiết đến nhường
nào. "Thơ là tiếng lòng
trang trải…", bài thơ là

tiếng lòng của Hạ Tri
Chương. Tiếng lòng hồn
hậu, đằm thắm.











Nêu những nét thành về
thuật, nội dung?

- Tiểu đối tạo nên những vần thơ
hàm xúc nói ít gợi nhiều đem dến
cho người đọc bao liên tưởng về
bi kịch và nỗi lòng người khách
ly hương.
H - Đọc ghi nhớ
Hoạt động 3 III. Luyện tập

?Nghệ thuật biểu cảm của
bài thơ có gì khác so với
bài "Cảm nghĩ…".
?Tìm hiểu sắc thái cảm
xúc của 2 bài thơ?

H - Thảo luận
- Biểu cảm qua tự sự.


- Cùng một chủ đề: Tình yêu quê
hương

- Lý Bạch: Từ nơi xa nghĩ về quê hương ở đó nhà thơ còn mong có tình quê đối
với mình.
Hạ Chi Trương: Từ quê hương nghĩ về quê hương, ngay trên mảnh đất quê hương
mà nhà thơ như đã thấy mất tình quê đ xót xa.
" Hồi hương ngẫu thư" được nhiều ngươì truyền tụng.
D*Về nhà:
- So sánh 2 bản dịch thơ với phiên âm, 2 bản dịch đều thành thơ lục bát dân tộc.
Do đó có khác về câu, nhịp, vần luật và giọng điệu. Tuy nhiên, cả 2 dịch giả đều cố gắng
chuyển tải được tâm trạng, cảm xúc vui, buồn, ngỡ ngàng của nhà thơ khi về thăm quê
cũ.
- Học thuộc lòng bài thơ. - Soạn: "Từ trái nghĩa".