Hồi hương ngẫu thư.văn 7

NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ
( Hồi hương ngẫu thư)
( Hạ Tri Chương)
I. Giới thiệu chung.
1.Tác giả:
? Dựa vào chú
thích hãy nêu một
vài điểm cơ bản
về nhà thơ Hạ Tri
Chương.
- Hạ Tri Chương : (659-744),Tự : Quý Chân ;
Hiệu : Tứ Minh Cuồng Khách ; Quê Vĩnh
Hưng, Việt Châu ( Tiêu Sơn- Chiết Giang).
- Đỗ tiến sĩ và làm quan trên 50 năm dưới
triều vua Đường Huyền Tông, ở Trường An.
- Năm 86 tuổi mới cáo quan về quê trong sự
lưu luyến của nhà vua, thái tử và bạn bè ở
kinh đô. Về quê chưa đầy một năm thì ông
qua đời

2. Văn bản:
* Hướng dẫn HS đọc:
+ Đọc phần phiên âm: nhịp 4/3. Câu
4 nhịp 2/5, giọng trầm, buồn.
+ Đọc 2 bản dịch thơ:
Câu1: Bài1: 3/3 Bài2: 2/4
Câu2: Bài1 4/4. Bài2: 4/4
Câu3: Bài1: 3/1/2. Bài2: 2/4
Câu4: Bài1: 2/4/2. Bài2: 2/1/3/2.

Phiờn õm
Thiu tiu li gia, lóo i hi,
Hng õm vụ ci, mn mao ti.
Nhi ng tng kin, bt tng thc
Tiu vn: Khỏch tũng h x lai?
Dch ngha
Ri nh t lỳc cũn tr, gi mi quay v,
Ging quờ khụng i, nhng túc mai
ó rng.
Tr con gp mt, khụng quen bit,
Ci hi: Khỏch ni no n?
Tr i, gi tr li nh,
Ging quờ khụng i, sng pha mỏi u.
Gp nhau m chng bit nhau
Tr ci hi: Khỏch t õu n lng?
(Trn Trng San dch, trong Th ng, tp I
Bc u, Si Gũn, 1966)
- Dịch không sát nghĩa từ : không chào
- Dịch không sát nghĩa từ : không chào
-
-
Mất từ: c
Mất từ: c
i
i


Dch th
Khi i tr, lỳc v gi
Ging quờ vn th, túc khỏc bao.

Tr con nhỡn l khụng cho
Hi rng: Khỏch chn no li
chi?
( Phm S V dch, trong Th ng, tp I
NXB Vn hc, H Ni, 1987)














-
-
Dịch cha sát nghĩa :Sơng pha mái đầu
Dịch cha sát nghĩa :Sơng pha mái đầu
- Mất từ: nhi đồng
- Mất từ: nhi đồng

? Bài thơ
sáng tác
trong hoàn
cảnh nào?
2. Văn bản:
- Viết năm 744, Sau 50 năm xa quê,
nhà thơ từ quan về quê và sáng tác
bài thơ “Hồi hương ngẫu thư”.
- Khi vừa đặt chân về tới làng gặp
một sự việc bất ngờ khiến ông xúc
động và đã viết bài thơ
? Phương
thức biểu đạt
chính của văn
bản?
? Nguyên tác
bài thơ sáng
tác theo thể
nào?
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm.
+TL :Thể thơ: Nguyên tác:Thất
ngôn tứ tuyệt đường luật
II. Đọc - hiểu văn bản.

? Em có nhân
xét về nhan đề

bài thơ.
“Hồi hương ngẫu
thư”
+ Håi :
+ Håi :
+ H¬ng:
+ H¬ng:
+ NgÉu:
+ NgÉu:
+ Th:
+ Th:
Trë vÒ
Trë vÒ
Lµng, quª h¬ng
Lµng, quª h¬ng
T×nh cê, ngÉu nhiªn
T×nh cê, ngÉu nhiªn
ChÐp, viÕt, ghi l¹i
ChÐp, viÕt, ghi l¹i
=> NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi
=> NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi
míi vÒ quª
míi vÒ quª
? Tại sao ngẫu
nhiên viết?
-Vì tác giả không chủ định làm
thơ ngay lúc mới đặt chân về quê
nhà.
? Thế mà nhà thơ
lại viết thơ hay, xúc

động. Vì sao lại như
vậy?
- Bài thơ có tính ngẫu nhiên,
nhưng đằng sau duyên cớ ngẫu
nhiên là một điều kiện có tính tất
yếu đó là tình cảm sâu nặng thể
hiện qua việc từ quan về quê
hương.
-> Từ “ngẫu” không làm giảm ý
nghĩa tác phẩm mà nâng ý nghĩa
đó lên bội phần.


1. Hai câu đầu. Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi
Hương âm vô cải, mấn mao
tồi.
? Hai câu đầu
tác giả sử
dụng nghệ
thuật gì? ?
Tác giả sử
dụng nghệ
thuật đó có
tác dụng gì
- Phép đối. Hai câu đầu đối chỉnh
cả ý lẫn lời
Thiếu tiểu li gia - lão đại hồi
Hai vế câu 2: Một bộ phận đối
chỉnh ý: Vô cải(không thay đổi)-
tồi (thay đổi).

><
><
- Tác dụng: Làm rõ hình ảnh tuổi
trẻ xa gia đình, lúc già lại về quê
hương của tác giả.
- Khái quát cuộc đời xa quê, làm
nổi bật sự thay đổi về vóc dáng
và tuổi tác và đồng thời bước
đầu hé lộ tình cảm quê hương
của nhà thơ.

? Xa quê đã lâu, ở
con người nhà thơ
cái gì đã thay đổi
theo thời gian? Cái
gì không đổi? Sự
thay đổi và không đổi
có ý nghĩa gì?
- Hai câu khái quát ngắn gọn
quãng đời xa quê làm quan, nổi bật
sự thay đổi về vóc người, tuổi tác,
mái tóc có sự thay đổi theo thời
gian còn giọng nói quê hương thì
không thay đổi.
? Em hiểu
giọng quê có
nghĩa là gì?
- Giọng quê: Chất quê, hồn quê
- Giọng nói của con người.
- Giọng nói vẫn mang bản sắc

quê, chất quê, hồn quê không
thay đổi làm nổi bật tình cảm
gắn bó với quê hương không
thay đổi.
? Để làm rõ
những điều đó,
tác giả đã sử
dụng phương
thức biểu đạt
gì?
- Phương thức biểu đạt:
+ Câu 1: Tâm sự, biểu cảm qua
tự sự.
+ Câu 2: Miêu tả, biểu cảm qua
miêu tả.

? Hai câu đầu
nói lên tình cảm
gì của tác giả.
1. Hai câu đầu.
⇒
Tình cảm gắn bó với quê hương.
yêu quê hương đậm đà sâu sắc
2. Hai câu cuối.
Nhi đồng tương kiến, bất tương thức
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?
? Theo em đây là hai
câu thơ kể hay tả?
? Về việc gì?
- Đây là hai câu kể.

- Trẻ con nhìn người lạ chào,
cười và hỏi khách từ đâu đến
? Em thấy sự việc trong
hai câu kể này, kể vui
hay kể buồn? ? Vui và
buồn vì lẽ gì?

- Đầu tiên là vui vì trẻ ra đón, đó là
điều tất yếu, lẽ tự nhiên
- Buồn vì chẳng có ai quen nữa, bạn
bè cùng trang lứa đã vắng bóng, chỉ
còn lũ trẻ ngây thơ, trở về nơi chôn
rau cắt rốn mà bị xem như khách quả
là chua xót.
- Các em nhỏ càng ngây thơ nói cười
hỏi han bao nhiêu nỗi lòng nhà thơ
càng tan nát bấy nhiêu.
? Em có
nhận xét gì
về giọng điệu
của hai câu
cuối? Bộc lộ
tâm trạng
như thế nào?
Nhi đồng tương kiến, bất tương thức
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?
-
Giọng điệu vừa hài vừa bi như
muốn cười ra nước mắt.
- Tâm trạng: Nỗi xót xa khi bạn cũ

không còn. Không ai nhận ra mình
- Nỗi xót xa khi bạn cũ không
còn. Không ai nhận ra mình
2. Hai câu cuối.

III. Tổng kết( Ghi nhớ: sgk -128).
. Nghệ thuật:
- Sử dụng phép đối,tạo tình
huống.
- Giọng thơ vừa hóm hỉnh vừa
ngậm ngùi
- Biểu cảm thông qua tự sự
2. Nội dung :
- Thể hiện tình yêu quê hương
chân thành, sâu sắc của tác giả
khi vừa về đến quê nhà.
? Qua tìm hiểu
hãy nêu nội
dung, nghệ thuật
văn bản

? So sánh nghệ thuật biểu
cảm, chủ đề và cách diễn
đạt của hai bài thơ "Ngẫu
nhiên viết nhân buổi mới về
quê" và "Tĩnh dạ tứ" của Lý
Bạch.
- Chủ đề: Giống nhau: Tình cảm quê hương
- Biểu cảm: Bài này không trực tiếp mà qua kể, tả Biểu
cảm qua con người chứ không phải cảnh.

- Biểu đạt: Bài thơ "Tĩnh dạ tứ" tác giả từ nơi xa nghĩ, nhớ
về quê hương.
- Bài thơ này từ quê hương nghĩ về quê hương xa lạ trên
chính quê hương mình.


•
Bài thơ Hồi Hương Ngẫu Thư - Kỳ Nhất
(nguyên tác)