4 thực trạng việc báo chí thực hiện nhiệm vụ góp phần nâng cao dân trí và bảo vệ, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN
KHOA

TIỂU LUẬN
MƠN: LỊCH SỬ BÁO CHÍ VIỆT NAM
Đề tài:
THỰC TRẠNG VIỆC BÁO CHÍ THỰC HIỆN NHIỆM VỤ
GĨP PHẦN NÂNG CAO DÂN TRÍ VÀ BẢO VỆ, PHÁT HUY TRUYỀN
THỐNG TỐT ĐẸP CỦA DÂN TỘC


Thực trạng việc báo chí thực hiện nhiệm vụ góp phần nâng cao dân trí và
bảo vệ, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc
Báo chí có vai trị hết sức quan trọng đối
với mọi lĩnh vực của đời sống xã hội như:
Định hướng tư tưởng trong cộng đồng cư
dân, nâng cao tính tự giác của quần chúng
nhân dân; Quản lý, giám sát và phản biện
xã hội; Nâng cao văn hóa - dân trí, giải trí
Kết quả của tồn cầu hóa là tạo ra những giá trị chung, là sự xích lại gần nhau,
đan xen giữa các q trình của sự phát triển, đặc biệt trên các lĩnh vực quan trọng
như kinh tế, khoa học - công nghệ, thương mại,... Tuy vậy, tồn cầu hóa khơng có
nghĩa là tất cả các quốc gia, các dân tộc sẽ tiến tới một sự đồng nhất về mọi mặt,
mà ngược lại, toàn cầu hóa chỉ có thể diễn ra khi đồng thời tạo ra những giá trị
phổ quát cho nhiều quốc gia, nhiều dân tộc, mang lại cho các dân tộc những điều
kiện và cơ hội tốt để phát huy và phát triển những giá trị riêng, độc đáo, đặc trưng
của dân tộc mình. Và điều đó sẽ diễn ra khơng phải là hệ quả tự nhiên của tồn
cầu hóa, mà nhất thiết phải cần một quá trình cùng điều chỉnh, cùng hợp tác và
đấu tranh của các quốc gia, dân tộc tham gia tồn cầu hóa. Nêu khơng làm được
điều này, sẽ diễn ra một quá trình mà các thế lực mạnh và đen tối sẽ lái "con tàu"
tồn cầu hóa về hướng làm thui chột, làm yếu đi các giá trị văn hóa riêng của từng

dân tộc, sẽ thực hiện mưu đồ áp đặt văn hóa, biến các quốc gia khác thành lệ
thuộc, tự đánh mất mình trong thế giới hiện đại.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất xem trọng công tác giáo dục - đào tạo.
Người đã chỉ rõ: “Nạn dốt là một trong những phương pháp độc ác mà bọn thực
dân dùng để cai trị chúng ta… Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Vì vậy, tơi đề
nghị mở một chiến dịch để chống nạn mù chữ”. Người đã nâng cơng tác xóa mù
chữ lên thành cấp chiến dịch (cấp cao nhất trong tác chiến), điều đó đã cho ta
thấy được vai trị của giáo dục - đào tạo đối với quá trình xây dựng và phát triển
đất nước quan trọng như thế nào. Trình độ dân trí hay trình độ học vấn, kiến thức
của tồn dân tộc, mặt bằng dân trí cần được ngày càng nâng cao để tạo ra lực
đẩy trong tiến trình nước ta cơ bản trở thành một nước cơng nghiệp vào năm
2020.
Nước ta đã có nhiều lần “cải cách giáo dục” kể từ sau ngày thống nhất đất nước
như Nghị quyết 14 Trung ương khóa IV vào năm 1979, hay Nghị quyết TW2 khóa
VIII vào năm 1996 về giáo dục - đào tạo. Trong những năm gần đây, quy mô giáo
dục ở các bậc học, đặc biệt là bậc Đại học, tăng trưởng tương đối cao chứng tỏ
mặt bằng dân trí ở nước ta đã và đang từng bước được mở rộng và nâng cao rõ
rệt. Ở các tỉnh, thành phố lớn hiện nay của nước ta, phần lớn người dân đã đạt
trình độ phổ cập Trung học cơ sở và một phần đã phổ cập Trung học phổ thơng.
Nhiều nơi vẫn cố gắng đẩy mạnh cơng tác “xóa mù chữ” cũng như tổ chức “giáo
dục thường xuyên” cho người dân.


Hệ thống giáo dục - đào tạo ở nước ta chia thành nhiều cấp bậc: Tiểu học, trung
học cơ sở, trung học phổ thông, trung cấp nghề, cao đẳng - đại học, sau đại học.
Trong các bậc giáo dục trên, chúng ta cần đặc biệt chú trọng vào cấp tiểu học do
bởi giáo dục tiểu học giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu, căn bản cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về văn – thể - mỹ nhằm giúp các cháu học tiếp
lên các bậc học sau.
Giáo sư Hồ Ngọc Đại (con rễ của cố Tổng bí thư Lê Duẫn) là một nhà giáo, nhà

khoa học lỗi lạc đã rất quan tâm đến giáo dục cấp Tiểu học. Ông quan niệm
rằng trẻ em là những “Anh hùng thời đại”, phải lấy trẻ em là nguồn cội để cải cách
giáo dục. Để minh chứng cho điều này, ông đã thành lập Trường thực nghiệm
dành riêng cho cấp Tiểu học và được sự đồng thuận của nhiều giới.

Nâng cao
dân trí rất quan trong đối với sự phát triển đất nước
Trở lại vấn đề nâng cao dân trí, sự cần thiết về nhu cầu nâng cao dân trí hiện nay
rất cấp bách trong bối cảnh nước ta đang hội nhập sâu rộng, mạnh mẽ với các
nền kinh tế lớn trên thế giới như: Mỹ, EU, Nhật, Trung Quốc,… Vì vậy, cơng cuộc
“nâng cao dân trí” phải được nâng lên thành quốc sách bên cạnh quốc sách về
kinh tế - xã hội do bởi nguồn nhân lực đóng vai trị rất quan trọng trong cơng cuộc
phát triển kinh tế - xã hội của mọi quốc gia trên thế giới. Hơn nữa, giáo dục - đào
tạo còn quyết định trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực, trong đó có trình
độ văn hóa và trình độ tay nghề. Muốn vai trị của nguồn nhân lực có trở nên tích
cực và hiệu quả hay khơng thì nhân lực phải có trình độ học vấn lẫn trình độ tay
nghề phù hợp với yêu cầu của từng ngành nghề trong việc phân công lao động
thời kỳ mới, thời kỳ đang đi vào Công nghiệp hóa –Hiện đại hóa mà giáo dục - đào
tạo vốn là động lực thiết yếu nhất.
Học vấn ở mọi trình độ càng cao thì sẽ càng có hiệu quả hơn trong tăng trưởng
kinh tế, đem lại những kết quả cụ thể như: (1) Tạo ra một lực lượng lao động có
năng suất hơn với sự gia tăng kỹ năng và tri thức; (2) Cung cấp nhiều việc làm
trong ngành nghề đa dạng và phong phú; (3) Xây dựng một đội ngũ lãnh đạo chất


lượng cao; (4) Học vấn càng cao thì hiệu quả quản lý càng cao. Con người trong
bộ phận nguồn nhân lực phải có tri thức và kỹ năng nghề nghiệp thích hợp với
từng vị trí, chức năng, nhiệm vụ trong q trình phân cơng lao động của xã hội.
Nếu nguồn nhân lực phát triển theo sự gia tăng dân số một cách khơng kiểm sốt
sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp, nghèo đói, dốt nát, bệnh tật,… và hàng loạt tệ

nạn xã hội kéo theo. Nghèo đói là do tác động của quy luật “dân số tăng theo cấp
số nhân mà tri thức và lương thực tăng theo cấp số cộng”. Phần nhiều các quốc
gia kém phát triển đều rơi vào tình trạng này. Do đó, nguồn nhân lực ở các quốc
gia kém phát triển thường yếu kém về trình độ tay nghề, năng suất lao động rất
thấp. Chỉ có tác động của giáo dục - đào tạo mới có thể làm cho nguồn nhân lực
phát triển về mặt ‘chất”. Một khi “chất” tăng lên thì “lượng” sẽ cũng tăng lên, nghĩa
là trình độ tay nghề, chun mơn kỹ thuật tăng sẽ làm cho năng suất lao động
tăng theo, tạo ra nhiều sản phẩm phục vụ xã hội,
Tóm lại, ánh sáng văn hóa đi theo ánh sáng giáo dục và chỉ có giáo dục mới làm
thay đổi và nâng cao mặt bằng dân trí. Lao động chất xám, cịn được gọi là “cổ
cồn trắng”, lao động có trình độ chun môn kỹ thuật, tay nghề cao luôn là nhân tố
quyết định cho công cuộc xây dựng và kiến thiết đất nước. Nhu cầu phát triển của
một quốc gia có liên quan tới nhiều mặt, trong đó kinh tế - xã hội là yếu tố tiên
quyết. Phát triển kinh tế trước hết phải nhờ vào nguồn nhân lực lớn mạnh trong
lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất phù hợp. Trong các nguồn lực để phát
triển đất nước nhanh, hiệu quả, bền vững và đúng định hướng thì nguồn lực con
người là yếu tố cơ bản và quyết định. Phát triển kinh tế là nền tảng của phát triển
xã hội và ngược lại, trong đó văn hóa là nhân tố cốt lỗi. Văn hóa - xã hội ln đi
với nhau và cùng phát triển theo quá trình phát triển kinh tế.


Vai trị của dân trí
Ở Việt Nam, thuật ngữ “dân trí” được dùng rất phổ biến trong sách vở, trên truyền thơng và cả
trong đời sống thường ngày. Dân trí ở đây được hiểu là “trình độ hiểu biết của nhân dân nói
chung”. Mỗi khi có vụ việc khơng hay gì xảy ra trong xã hội hoặc khi truy tìm gốc rễ của các
vấn đề đang làm cho xã hội bức xúc, người ta dễ dàng đi đến kết luận “do dân trí thấp”.
Trong tiếng Nhật, theo tơi hiểu, khơng có từ “dân trí”. Người Nhật dùng một từ khác dễ hiểu
hơn để chỉ và có hàm ý dẫn dắt rất khác là “tiêu chuẩn giáo dục của quốc dân”. Những nơi
mà người Việt coi là “dân trí thấp” thì người Nhật sẽ bình là “tiêu chuẩn giáo dục thấp”.
Cho dù hiểu theo cách nào, diễn đạt bằng từ nào thì sức mạnh, vai trị của dân trí là khơng thể

chối cãi.
Phải mất một thời gian rất dài, nhân loại nói chung và người Việt Nam nói riêng mới nhận ra và
tin tưởng vào sức mạnh của quần chúng, của số đơng người dân nói chung. Dưới thời cổ đại
và quân chủ, người ta-bao gồm cả những bậc trí giả cho dù nhấn mạnh phải “an dân”, “lấy dân
làm gốc” cũng không thật sự nhận ra và tin vào sức mạnh của “dân trí”. Bởi thế, họ đặt tất cả
sự nghiệp, tình yêu và niềm hi vọng vào quân vương và anh hùng. Khi không được quân
vương sủng ái, không tìm thấy minh quân hay anh hùng để gửi phận, phị tá, làm mưu sĩ, họ
sầu não hoặc chơn mình trong rượu cay, trà đắng.
Điều này phải chờ đến đầu thời cận đại, khi những tư tưởng văn minh từ phương Tây dội vào.

Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh…đều nói về dân trí, về sức mạnh của quần chúng cho dù
cách nhấn mạnh của hai người khác nhau.
Muốn dân trí cao lên, tất yếu phải làm sao để nâng cao trình độ hiểu biết chung của dân
chúng, tức là của số đơng chứ khơng phải chỉ là một nhóm “thượng lưu trí thức phía trên”. Đầu
thế kỉ XIX, các trí thức như Nguyễn Triệu Luật, Nguyễn Văn Vĩnh, Huỳnh Thúc Kháng, Phan
Châu Trinh… về cơ bản đều thừa nhận rằng muốn có một nước văn minh, muốn có dân trí
cao thì tầng lớp trung lưu tạm gọi là trí thức phổ thông nằm giữa tầng lớp tinh hoa và những
người thuộc tầng lớp thấp nhất trong xã hội phải có một sự hiểu biết nhất định.

Ngày nay, trong bối cảnh của thế kỉ XXI, khi nhìn lại lịch sử và suy ngẫm ta sẽ thấy điều đó
hồn tồn đúng. Khi đại đa số nhân dân, những người tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên
là lực lượng đông đảo trong xã hội, có khả năng đọc tiếng Việt tốt khơng có hiểu biết và óc
phán xét lành mạnh, xã hội sẽ khó lịng có văn minh.

Làm thế nào để nâng cao dân trí?


Muốn nâng cao dân trí phải dựa vào văn hóa, giáo dục, truyền thông và nghệ thuật. Ở đây, xin
chỉ bàn về một phương tiện là xuất bản và truyền bá xuất bản phẩm.
Thông thường, các sách được in ra trong xã hội sẽ phân thành hai dạng là “sách chuyên môn”

và “sách khai sáng”. Sách chuyên môn do những nhà chuyên môn, các chuyên gia, các nhà
nghiên cứu viết, trong đó họ trình bày các học thuyết, các kết quả nghiên cứu của mình hoặc
tổng kết thành tựu nghiên cứu của giới để trao đổi, tranh luận, phản biện với đồng nghiệpnhững người có trình độ tương đương. Chính vì vậy về cơ bản sách chun mơn thuộc dạng
sách khó. Chúng chứa đựng nhiều thơng tin dồn nén, nhiều kết quả được tạo ra từ một quá
trình nghiên cứu, thí nghiệm lâu dài. Vì vậy, đối với bạn đọc phổ thơng, chúng có thể khó hiểu
hoặc rất khó đọc.
Dạng sách thứ hai là sách dành cho đại chúng. Đây là những cuốn sách được viết nhắm tới
đối tượng là bạn đọc phổ thơng, bình thường trong xã hội. Những vấn đề học thuật, các kết
quả nghiên cứu đã được diễn đạt mềm mại, lược bỏ bớt các thuật ngữ chun mơn khó hiểu,
hạn chế trích dẫn và bổ sung thêm các ví dụ gần gũi với đời sống. Tác giả viết những cuốn
sách này cũng biết cách đứng ở phía đại chúng để diễn giải một cách hấp dẫn làm cho nội
dung khoa học trở nên sống động.
Trong những xã hội phát triển sẽ có riêng một lực lượng người viết chuyên viết thể loại sách
“khai sáng” này. Họ là cầu nối giữa giới học thuật-chuyên môn và đại chúng. Họ có thể là nhà
báo, nhà văn hoặc lý tưởng nhất họ đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu chuyên sâu.

Người có khả năng vừa viết học thuật-chuyên sâu vừa viết được các cuốn sách khai sáng phát
hành rộng rãi là vốn quý nhưng hiếm hoi vì vậy xã hội luôn cần những người đứng trung gian.

Các cuốn sách phi hư cấu được liệt vào hàng “kinh điển” về cơ bản là “sách chuyên môn”. Tác
giả viết ra với mục đích ban đầu là thơng báo cho những người tài trợ, giới hàn lâm biết kết
quả nghiên cứu của mình. Sách vở ban đầu khơng phải là thứ dành cho đại chúng. Vì vậy
chúng thường được viết rất cơ đọng bằng giọng văn nghiêm cẩn thậm chí cầu kì, rắc rối. Hơn
nữa, như nhiều nhà triết học đã lý giải trong khái niệm “miền tri thức”, trong bối cảnh xã hội
nhất định, con người của thời đó dễ dàng lĩnh hội kiến thức thuộc về “miền tri thức” của thời
đại đó trong khi người ở thời đại khác sẽ rất khó nắm bắt, hình dung.
Thời gian trơi đi, xã hội, tâm tính con người, “miền kiến thức” đổi thay, con người hiện đại ngày
nay khó có thể nắm bắt dễ dàng kiến thức trong các thời đại trước. Họ cần đến các cuốn sách
phân tích, diễn giải hoặc được viết lại theo cách thức mà người hiện đại dễ tiếp thu.

Người lớn như vậy, đương nhiên trẻ em càng cần các tác phẩm viết lại các tác phẩm kinh
điển, cổ điển.

Những cuốn sách được viết ra bởi các trí tuệ thiên tài, và đề cập đến những vấn đề có tính
chất cơ bản nhất mà lồi người đối mặt, cần lý giải.


Bốn cuốn sách kinh điển dành cho trẻ em
Ở Việt Nam, hiện chưa có nhiều các cuốn sách do nhà văn, học giả, nhà báo người Việt viết
diễn giải, phân tích, bình chú hoặc là viết lại các tác phẩm kinh điển dành cho bạn đọc đại
chúng và trẻ em.

Trong hồn cảnh đó, dịch các sách dạng này của nước ngoài là một cách.
Bốn cuốn sách dưới đây, là một ví dụ. Sách được viết lại hướng đến độc giả trẻ em. Trong mỗi
cuốn sách đều có phần giới thiệu về cuộc đời tác giả, bối cảnh ra đời của tác phẩm và các nội
dung của tác phẩm được viết lại với văn phong phù hợp với tâm lý trẻ em hiện đại.

Bốn tác phẩm này là:

Với chức năng là tiếng nói của Ðảng, Nhà nước, các đồn thể chính trị - xã
hội, đồng thời là diễn đàn của nhân dân, báo chí cần nỗ lực phấn đấu để góp
phần nâng cao dân trí, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, cổ vũ sức mạnh đại
đoàn kết toàn dân tộc, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia thực
hiện thắng lợi đường lối đổi mới, đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa, vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân
chủ, văn minh; đồng thời tích cực bồi dưỡng, từng bước hình thành bản lĩnh,
trí tuệ, tâm hồn, nhân cách con người Việt Nam trong thời kỳ mới.

Muốn thế, nội dung thơng tin báo chí cần trung thực, khách quan, phong phú,
nhiều chiều. Cách diễn đạt và chuyển tải thơng tin cần chính xác, kịp thời,

sinh động, hấp dẫn, giữ gìn bản sắc và sự trong sáng của tiếng Việt; trước
những vấn đề mới, phức tạp hoặc những sự kiện lớn, quan trọng trong nước
và quốc tế, cần có phân tích, bình luận sắc sảo, thuyết phục nhằm hướng dẫn
nhận thức, dư luận xã hội một cách đúng đắn theo quan điểm, đường lối của
Ðảng. Tránh cách đưa thông tin phiến diện hoặc suy diễn, vũ đoán; loại bỏ
những thơng tin sai lệch ảnh hưởng đến đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa,
xã hội của đất nước. Tích cực biểu dương, cổ vũ cho cái đúng, cái tốt, cái đẹp;


phê phán, lên án những thói hư tật xấu, các hiện tượng tiêu cực, suy thoái về
đạo đức lối sống, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tư tưởng cơ hội, thực
dụng. Ðồng thời kiên quyết đấu tranh bác bỏ những luận điệu sai trái, làm thất
bại những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá sự nghiệp
cách mạng của Ðảng ta, dân tộc ta. Ở đây địi hỏi người làm báo phải có đủ
bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ và đạo đức nghề nghiệp.

Các cấp Hội cần tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện Cuộc vận động "Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" gắn với thực hiện những Quy
định về trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp, bồi dưỡng nâng cao nhận
thức và năng lực chuyên môn cho những người làm báo. Hội cần tiếp tục đổi
mới nội dung và phương thức hoạt động, có kế hoạch và biện pháp cụ thể
nhằm tập hợp và đoàn kết rộng rãi các nhà báo vì sự nghiệp cách mạng của
dân tộc. Mở rộng dân chủ, tăng cường đoàn kết, phối hợp chặt chẽ với các
ban, ngành chức năng, các cơ sở đào tạo và các cơ quan báo chí để thực hiện
tốt nhiệm vụ chính trị, nâng cao vai trị, vị trí, chất lượng và hiệu quả hoạt
động của Hội Nhà báo Việt Nam.

Các cấp ủy đảng, các cơ quan nhà nước cần đổi mới sự lãnh đạo và quản lý;
các bộ, ban, ngành, cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp,... cần thường xuyên
cung cấp thông tin và tạo điều kiện để các nhà báo hoạt động theo quy định

của pháp luật. Các cơ quan chủ quản với tư cách là người chủ nhiệm tập thể
phải thường xuyên quan tâm chỉ đạo và có trách nhiệm lớn trong việc lãnh
đạo, quản lý tờ báo của mình.

...Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đang đặt ra cho nền báo chí nước
nhà những yêu cầu, nhiệm vụ mới với trách nhiệm nặng nề và rất vẻ vang.


Chúng ta tin tưởng rằng, với truyền thống tốt đẹp của Báo chí cách mạng Việt
Nam, với những tiềm lực quan trọng mà báo chí nước ta đã xây dựng, tích lũy
được, nhất định đội ngũ những người làm báo Việt Nam sẽ ngày càng phát
triển đơng đảo, có bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp vững vàng, trình
độ chun mơn cao để "phục vụ tốt nhân dân, phục vụ tốt cách mạng" như
Bác Hồ đã dạy; nhất định Hội Nhà báo Việt Nam sẽ ngày càng vững mạnh,
thật sự là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của những người làm báo
trong cả nước./.


Nhân kỷ niệm 91 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2016), Cổng
Thơng tin điện tử tỉnh đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Quốc Luân, Giám đốc Sở
Thông tin và Truyền thông về công tác quản lý Nhà nước về báo chí trên địa bàn tỉnh.

Đ/c Nguyễn Quốc Luân, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông phát biểu tại Hội nghị giao ban báo c
PV: Xin ông cho biết khái quát về tình hình hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh hiện
nay?
Ơng Nguyễn Quốc Ln: Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lai Châu có 03 cơ quan báo chí là Đài
Phát thanh-Truyền hình tỉnh, Báo Lai Châu và Tạp chí Văn nghệ Lai Châu; ngồi ra có Cổng
Thơng tin điện tử tỉnh, Cổng Thơng tin đối ngoại tỉnh Lai Châu, các trang thông tin điện tử của
các cơ quan, ban, ngành, các huyện, thành phố; 28 ấn phẩm mang tính báo chí; 04 cơ quan
báo chí Trung ương có thường trú tại địa phương. Chất lượng báo chí đã ngày một nâng cao,

với đủ các loại hình (báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử). Báo chí Lai Châu là kênh thơng
tin quan trọng, tun truyền, phản ánh một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời
sống xã hội, góp phần quan trọng vào việc cổ vũ, động viên Nhân dân các dân tộc, cán bộ,
chiến sĩ hăng hái thi đua, lao động, học tập, sản xuất, chiến đấu; kịp thời truyền tải chủ
trương, đường lối của Đảng đến với đồng bào cũng như phản ánh tâm tư, tình cảm, nguyện
vọng của Nhân dân tới các cấp lãnh đạo để có những quyết sách đúng đắn, kịp thời.
Nhìn chung, các cơ quan báo chí đều hoạt động đúng tơn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ
theo quy định trong giấy phép hoạt động, bảo đảm thơng tin kịp thời, trung thực, chính xác và
khách quan, góp phần ổn định chính trị, nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu văn hóa lành
mạnh của Nhân dân.
PV: Ơng có thể cho biết vai trị của báo chí Lai Châu đối với đời sống xã hội ở địa
phương?
Ơng Nguyễn Quốc Ln: Phải nói rằng trong những năm qua, báo chí Lai Châu đã khẳng
định vai trị của mình trong đời sống xã hội, thể hiện ở một số nội dung cơ bản sau đây:
Trước hết, báo chí nói chung và báo chí trong tỉnh là kênh thông tin quan trọng từng bước
thỏa mãn nhu cầu thơng tin của Nhân dân các dân tộc, đã có tác động mạnh mẽ thúc đẩy q
trình xã hội hóa các hoạt động giám sát và phản biện xã hội.
Thứ hai là phản ảnh những nhân tố tích cực và nhiều điển hình tiên tiến trong sản xuất, cơng
tác và trong cuộc sống, góp phần cỗ vũ, động viên Nhân dân các dân tộc trong lao động, sản
xuất, trong học tập và trong xây dựng đời sống mới. Báo chí là cầu nối quan trọng giữa người
dân với chính quyền. Báo chí cịn tham gia một cách tích cực trên mặt trận đấu tranh tham
nhũng, chống tiêu cực và tệ nạn xã hội, xay dựng niềm tin của Nhân dân các dân tộc với
Đảng và tạo thành một nhu cầu cần thiết cho Nhân dân.
Thứ ba là thông tin báo chí đã tác động tới xã hội rộng rãi, bao gồm các tầng lớp, kể cả đồng
bào ở vùng sâu, vùng xa, góp phần nâng cao dân trí; đã kịp thời thơng tin, tun truyền chủ
trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của tỉnh đến với đông đảo cán bộ, đảng viên và
Nhân dân, góp phần định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận xã hội nhất là trong việc thực
hiện Chương trình mục tiêu xây dựng nơng thơn mới, triển khai các cơng trình trọng điểm, dự
án trên địa bàn, cơng tác xóa đói giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, phát triển sự nghiệp
giáo dục, y tế…

Thứ tư là báo chí cũng đã tích cực giới thiệu tiềm năng, quảng bá hình ảnh quê hương Lai
Châu đến với bạn đọc trong và ngoài nước, giúp cho mọi người hiểu về Lai Châu góp phần
thu hút đầu tư và quảng bá du lịch...
PV: Hoạt động báo chí của tỉnh cịn có những mặt hạn chế nào? những giải pháp cơ
bản để khắc phục những hạn chế đó?
Ơng Nguyễn Quốc Luân: Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động báo chí của tỉnh thời
gian qua cịn bộc lộ khơng ít hạn chế như: tun truyền các sự kiện cịn đơn điệu, chất lượng,
nội dung, hình thức của các tác phẩm báo chí cịn nghèo nàn, tính chiến đấu chưa cao; số


lượng bạn đọc, khán giả chưa nhiều hay nói cách khác là chưa lôi cuốn được đông đảo người
đọc, người nghe, người xem; việc phản ánh gương người tốt việc tốt chưa tạo được sức lan
tỏa mạnh mẽ; số lượng các tác phẩm báo chí xuất sắc cịn ít...
Để khắc phục những hạn chế đó cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của các cơ quan chủ
quản. Nhưng quan trọng nhất là vai trò lãnh đạo, tổ chức thực hiện của ban lãnh đạo các cơ
quan báo chí, trong đó tập trung thực hiện quyết liệt một số giải pháp cơ bản sau đây:
Thứ nhất là cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ nhà báo nhằm xây dựng bản lĩnh nghề nghiệp đủ sức thực hiện được vai
trị to lớn của báo chí.
Thứ hai là các cơ quan báo chí cần tích cực và nghiêm túc đổi mới phương thức hoạt động;
đổi mới quy trình làm báo; thực hiện truyền thông đa phương tiện nhằm lôi kéo đơng đảo
người đọc, xem, nghe và có sự tương tác, phản biện hai chiều, tạo được sức hấp dẫn, lôi
cuốn.
PV: Cơng tác quản lý Nhà nước về báo chí trên địa bàn thời gian tới cần quan tâm nhất
vấn đề gì?
Ơng Nguyễn Quốc Ln: Quản lý Nhà nước về báo chí trên địa bàn thì có nhiều việc phải
làm, nhưng trước hết phải tăng cường công tác phổ biến tuyên truyền pháp luật về báo chí;
khơng chỉ giúp cho đội ngũ những người làm công tác quản lý, những người làm báo mà cả
cán bộ lãnh đạo các cấp và đơng đảo người dân hiểu được vai trị quan trọng của báo chí
trong đời sống xã hội; giúp cho đội ngũ làm báo nắm vững được quyền, nghĩa vụ trách nhiệm

của mình trong hoạt động báo chí, tn thủ nghiêm túc quy trình tác nghiệp, phản ánh một
cách khách quan, chân thực cuộc sống, có trách nhiệm, tính xây dựng, tính chiến đấu trong
mỗi tác phẩm báo chí…./.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!


Thứ tư - 25/08/2021 14:32




Báo chí được Đảng ta xác định là bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng, văn hóa của Đảng với
các nhiệm vụ trọng tâm: Thơng tin trung thực về tình hình đất nước và thế giới phù hợp với lợi ích
của đất nước và của nhân dân; Tuyên truyền, phổ biến, góp phần xây dựng và bảo vệ đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thành tựu của đất nước và thế giới theo tơn
chi, mục đích của cơ quan báo chí; góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao
dân trí, đáp ứng nhu cầu văn hóa lành mạnh của nhân dân, bảo vệ và phát huy truyền thống tốt đẹp
của dân tộc, xây dựng và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân
tộc.
Phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội; làm diễn đàn thực hiện quyền tự do ngôn luận của Nhân dân. Phát
hiện, nêu gương người tốt, việc tốt, nhân tổ mới, điển hình tiên tiến; đấu tranh phịng, chống các hành vi vi
phạm pháp luật và các hiện tượng tiêu cực trong xã hội. Góp phần đấu tranh chống mọi tư tưởng và hành vi
làm tổn hại lợi ích quốc gia, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nhìn chung, thời gian qua các cơ quan bảo chí đã bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, sự đồng thuận
của xã hội và lòng tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ; thông tin kịp thời, trung thực, tồn diện đời sống
chính trị, kinh tế, xã hội ở trong nước và quốc tế, là diễn đàn tin cậy của nhân dân. Công tác thông tin tuyên
truyền thời gian qua tập trung trọng tâm vào một số vấn đề lớn như: phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường
quốc phịng, an ninh; chăm lo cơng tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; Đại hội Đảng các cấp và Đại hội
đại biểu lần thứ XIII của Đảng; bầu cử Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ
2021 - 2026; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tuyên truyền thông tin đối ngoại; tuyên truyền bảo

vệ chủ quyền biển, đảo; tuyên truyền, xây dụng văn hóa, con người Việt Nam, nâng cao đời sống tinh thần
cho
tồn
dân;
về
phịng,
chống
thiên
tai,
bão
lũ,
dịch
bệnh;...
Các cơ quan báo chí đã bám sát tình hình dịch bệnh COVID-19, cập nhật thường xuyên, liên tục, chính xác
và đầy đủ diễn biến tình hình dịch bệnh từ nguồn chính thức của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch; cung cấp số
liệu, kết quả phịng, chống dịch; tăng cường cơng tác tun truyền để người dân yên tâm, tin tưởng, không
hoang mang, lo lắng, nâng cao tinh thần chủ động phòng, chống dịch. Công tác thông tin, tuyên truyền về
công tác bảo vệ nền tảng tư tường của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch tiếp
tục được tăng cường với nhiều hình thức, nội dung thông tin phong phú. Chủ động nắm bắt các sự kiện, kịp
thời thông tin, định hướng dư luận xã hội bảo đảm khách quan, chính xác, có trọng tâm, trọng điểm. Cung
cấp thông tin thống nhất, kịp thời và thuyết phục, nhất là những vấn đề quan trọng, nhạy cảm, phức tạp; làm
tốt
vai
trị
định
hướng
thơng
tin
trong
xã

hội.
Tuy nhiên, có lúc, có việc, thơng tin trên báo chí cịn chậm, chưa kịp thời định hướng dư luận xã hội, nhất là
các vụ việc quan trọng, phức tạp, nhạy cảm. Tính thuyết phục, tính xây dựng, phản biện và sức chiến đấu
của các chương trình, tin bài chính luận chưa cao, thiếu phong phú, hấp dẫn...
Sự tụt hậu về công nghệ, về phương thức làm báo hiện đại trong bối cảnh truyền thông xã hội, đặc biệt là
mạng xã hội nước ngồi có bước phát triển vượt bậc về khoa học, ứng dụng công nghệ.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, phát huy vai trị tiên
phong của báo chí trong cơng tác tư tưởng, văn hóa, thiết nghĩ các cơ quan báo chí cần quan tâm thực hiện
một
số
việc
sau:
Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh trong cơ quan báo chí, tăng cường bồi dưỡng nâng cao
bản lĩnh chính trị, giáo dục đạo đức cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ của người làm
báo.
Thực hiện nghiêm túc các quy định của Đảng và pháp luật nhà nước về công tác báo chí, hoạt động báo chí,
10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội của người
làm báo, Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội; Tăng cường rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức
nghề
nghiệp,
chun
mơn
nghiệp
vụ
cho
đội
ngũ
nhà
báo.
Tập trung tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật

của Nhà nước; cổ vũ thành tựu của công cuộc đổi mới; chủ động tăng cường các tuyến tin, bài liên quan đến
công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Ứng dụng công nghệ hiện đại và thường xuyên đổi mới, sáng tạo trong việc sản xuất, phát sóng các chương
trình, tin, bài, làm cho nội dung thơng tin trở nên hấp dẫn, sinh động, thiết thực, có chiều sâu, có thơng điệp
truyền
tải
rõ
ràng
và
bám
sát
với
thực
tế...
Các phóng viên, nhà báo cần tích cực tự đổi mới tư duy, hoàn thiện kỹ năng và tiếp cận các công nghệ, công


cụ, thiết bị mới, giữ vững bản lĩnh chính trị, tuân thủ nghiêm quy trình tác nghiệp để sáng tạo ra các tác phẩm
báo chí có nội dung đặc sắc, nổi bật, cuốn hút, bắt kịp nhu cầu công chúng.
Trước mắt, báo chí tiếp tục tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thông tin đầy đủ, kịp thời các Nghị
quyết của Hội nghị Trung ương, Chi thị, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Nghị quyết của Quốc hội,
của Chính phủ; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI; phản ánh đậm nét những diễn biến quan trọng
trong đời sống chính trị của đất nước, góp phần lan tỏa năng lượng tích cực trong xã hội, nhân rộng những
gương người tốt, việc tốt, mơ hình tốt, cách làm hiệu quả trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đưa nền
kinh tế hồi phục nhanh trong bối cảnh vừa phải phòng, chống đại dịch COVID-19.


Làm đẹp, làm giàu cho vốn văn hóa của
dân tộc
Đây chính là vai trị vơ cùng quan trọng của báo chí trong lĩnh vực văn

hóa. Tại sao nói báo chí vừa làm đẹp vừa làm giàu cho đất nước. Vì báo
chí thể hiện được mọi khía cảnh văn hóa – xã hội của đất nước, nhất là
ngơn ngữ, báo chí lại cũng là nơi gìn giữ và sáng tạo ra nhiều từ mới,
thuật ngữ mới khơng phải chỉ mình trong cách viết, cách thể hiện và còn
được thể hiện rõ và đậm nét trong ngơn ngữ nói và ngơn ngữ viết.

Báo chí làm đẹp, làm giàu cho vốn văn hóa của dân tộc
Mặt khác báo chí cũng thể hiện rõ quan điểm bảo vệ và phát huy các
bản sắc, truyền thống lâu đời vốn có từ ơng cha ta để lại để tuyên
truyền người dân phát huy chọn lọc các nền văn hóa tiến bộ trên khắp
thế giới. Chính vì vậy, trong lĩnh vực văn hóa thì báo chí có tầm quan
trọng và ảnh hưởng vô cùng lớn.

Hướng tới sự nhân văn


Nhờ vai trị này của báo chí mà người dân khơng chỉ biết đến làm mà
cịn biết đến cả sự hưởng thụ. Qua đó nhân dân được tiếp cận, chiêm
ngưỡng đến nhiều tác phẩm nghệ thuật, khoa học, âm nhạc…Để từ đó
nâng tầm nhận thức, hiểu biết hơn nữa về cuộc sống của những con
người khác trên thế giới. Trước đây người dân chưa được tiếp cận nhiều
thông tin khác ngồi nơi mình sống, bởi vậy nhờ có báo chí thì người dân
được mở mang đầu óc, cũng như có thể thơng qua báo chí để biết được
rằng đất nước mình đang phát triển như nào.
Mặt khác báo chí đăng tải nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật để dạy
cho người dân hướng đến cái đẹp, đạo đức, sống văn mình lành mạnh.
Hay như với lĩnh vực âm nhạc thì giúp người dân được thư thả, thoải mái
hơn. Đối với khoa học thì cũng giúp cho người dân đọc báo, xem báo có
thể thấy rõ hiện tại cơng nghệ đang phát triển tới đâu. Đây cũng chính
là vai trị vơ cùng quan trọng của nghề làm báo chí.

Tiếp cận các tri thức văn hóa trên thế giới
Tầm quan trọng của báo chí truyền thơng khơng phải chỉ hướng đến ở
những đổi mới trong nước, mà ở đây báo chí cịn giúp cho người dân biết
được những thông tin khác trên tồn thế giới. Thơng qua các phương
tiện thơng tin đại chúng thì người dân khơng những được tiếp cận các
phương diện của đời sống xã hội mà ngồi ra cịn có thể biết được tri
thức dân tộc trên thế giới. Từ đó thì có thể tiếp cận thơng tin, các mơ
hình thiết thực từ nước ngồi để tự học tập và làm theo để góp phần
phát triển cho quê hương đất nước.


Báo chí giúp chúng ta tiếp cận các tri thức văn hóa trên thế giới
Một xã hội muốn phát triển thì nhất định phải có sự hiểu biết, trình độ tri
thức của người dân phải luôn luôn được nâng cao và đặt mục tiêu hàng
đầu. Và chính báo chí sẽ làm tốt vai trị đó. Người dân có thể chỉ cần đọc
báo, hay là bật Tivi lên thì có thể thấy rõ ràng và nắm bắt được thông tin
của những đất nước khác trên thế giới. Từ đó có tầm nhìn rộng hơn,
cũng tiếp thu được những văn hóa lành mạnh và tiên tiến hơn.

Góp phần nâng cao văn hóa
Một điều khơng thể phụ nhận được đó là vai trị của báo chí rất lớn
trong việc nâng cao văn hóa, giải trí, làm cho con người ngày càng hiểu
và xích lại gần nhau hơn. Con người ở đây không phải là giữa những
người trong một đất nước, mà còn là giữa các đất nước khác nhau. Để từ
đó đơi bên cùng tìm hiểu, học tập, chia sẻ những tâm sư, tình cảm đồng
thời cũng làm phong phú, tiếp thu những nền văn hóa đa dạng của các
dân tộc khác để làm giàu có đất nước mình.
Mặt khác thì hiện nay báo chí ngày càng đổi mới và tiến bộ rõ rệt trong
sự hội nhập ra thế giới. Từ đó thì báo chí nước nhà có thể quảng bá, giới

thiệu về đất nước, văn hóa con người của đất nước Việt Nam đến các
bạn bè năm châu. Để từ đó các nước trên thế giới hiểu rõ về đất nước
Việt Nam hơn. Bởi vậy nên báo chí có vai trị rất quan trọng trong việc
nâng cao văn hóa giữa con người với con người.
Đừng bỏ qua: Trang web tạo CV online được nhiều ứng viên tin tưởng,
lựa chọn

Lên án chống lại tham nhũng, tiêu cực
trong xã hội
Đây chính là vai trị quan trọng mà chỉ có báo chí mới có thể làm được.
Chúng ta có thể thấy được rằng thực tế thì nạn tham nhũng, tiêu cực
ngày càng nhiều. Mà chỉ có báo chí mới có thể đưa tin và chống lại
những hành vi tham nhũng đó. Hãy thử tưởng tượng xem nếu như hằng
ngày khơng có thơng tin về tham nhũng báo chí khui ra thì sao người
dân biết được bộ máy nhà nước đang hoạt động như nào.

Báo chí lên án các tệ nạn xã hội hiện nay
Bởi vậy nên nhờ tính cơng khai, tính trung thực khi đưa tin báo chí nên
sẽ giúp cho người dân có cái nhìn tổng qt hơn. Đặc biệt thơng qua báo


chí, người dân cũng có thể tố cáo, trình bày quan điểm về các vấn nạn
tham nhũng hiện nay. Cũng như giúp người dân ý thức nạn tham nhũng
và từ đó có nếp sống lành mạnh hơn.
Trên đây chính là 5 vai trị của báo chí trong lĩnh vực đời sống văn hóa
mà bạn cần phải biết. Nó khơng chỉ là công cụ để phổ biến, tuyên truyền
các đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước mà cịn là nơi để người
dân được tự do tìm kiếm thơng tin, tự do đưa ra nguyện vọng ý kiến để

giúp đất nước ngày một càng phát triển mạnh và bền vững hơn nữa.


Trang chủ ›
Báo chí & Cơng chúng

Báo chí và cuộc chiến chống đại dịch
Covid-19
23/08/2021, 09:19

- Trong bối cảnh cả nước đang oằn mình chống dịch Covid-19, đặc biệt đợt
dịch lần thứ 4 bùng phát tại Việt Nam, thông qua báo chí truyền thơng cho chúng ta
thấy thực tế hậu quả của đại dịch này lớn như thế nào. Chính vì vậy, tồn dân đã đồng
lịng cùng cả hệ thống chính trị tìm mọi cách sớm dập dịch một cách tối ưu nhất.

Báo chí trong tuyến đầu chống dịch
Hậu quả chưa từng có
Làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 diễn ra từ những tháng đầu của năm 2021, đợt dịch này là
vô cùng nghiêm trọng. Virus SARS - CoV2 đã tấn công từ nhiều hướng trong bệnh viện ra
cộng đồng và từ cộng đồng vào trong bệnh viện. Điển hình như Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội,
TP.Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam, nhiều nơi số ca nhiễm lên đến hàng ngàn người/


ngày và nhiều ca tử vong, gây ảnh hưởng lớn đến tinh thần và cuộc sống của người dân, sự
đói ăn, thiếu đồ dùng sinh hoạt là không tránh khỏi.
Nhiều bệnh viện phải tạm thời đóng cửa, dừng khám chữa bệnh do có ca mắc Covid-19…
Nhiều người đã thất nghiệp, hàng trăm doanh nghiệp phá sản; ngành xây dựng, ngành hàng
không lao đao, các công trường đang thi công cũng phải dừng; ngành giao thông vận tải
ngưng trệ; ngành thủy sản, xuất khẩu nông sản thực phẩm bế tắc phải kêu gọi người dân giải
cứu; ngành du lịch bị đóng cửa; các cơ sở sản xuất do tập trung nhiều người nên việc nhiễm

Virus chéo đã xảy ra trên diện rộng, phải dừng sản xuất, dẫn đến tổn thất kép vơ cùng nặng
nề.
Báo chí trong tuyến đầu chống dịch
Trước hậu quả nặng nề của đại dịch Covid-19 lần thứ 4, người dân vơ cùng hoang mang và
lo lắng. Báo chí truyền thông đã liên tục cung cấp đến người dân những thông tin về số ca
mắc Covid-19, ca được chữa trị khỏi và biến chủng của Virus SARS-CoV-2 nguy hiểm như
thế nào, cùng với đó là những yêu cầu của Bộ Y tế về việc thực hiện “5K”, giúp người dân
hiểu và ý thức được trách nhiệm của mình trong cơng cuộc chống đại dịch tốt hơn.
Ngồi việc khoanh vùng dập dịch, Việt Nam cịn tích cực trong đàm phán thương thảo để
nhập vắc-xin sớm nhất và nhanh nhất có thể. Cuối tháng 2/2021, lô vắc-xin AstraZeneca
ngừa Covid-19 đầu tiên về tới Việt Nam. Giai đoạn đầu, với tâm lý hoang mang, một số người
đã tỏ ra e ngại, chưa muốn tiêm chủng. Nhưng với sự vào cuộc kịp thời của báo chí, nhiều
người đã hiểu và mong muốn sớm được tiêm vắc-xin. Ngày 10/7, Việt Nam phát động triển
khai Chiến dịch tiêm chủng vắc-xin Covid-19 lớn nhất lịch sử với 150 triệu liều vắc xin trong 9
tháng từ 7/2021 đến 4/2022.

Báo chí và cuộc chiến chống đại dịch Covid-19