Giáo Án Bài 28 Cảm Ứng Từ Định Luật Am Pe Học Phần Dạy Học Thí Nghiệm Vật Lí Phổ Thông.pdf

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

GIÁO ÁN
BÀI 28: CẢM ỨNG TỪ. ĐỊNH LUẬT AM - PE
HỌC PHẦN: DẠY HỌC THÍ NGHIỆM VẬT LÍ
PHỔ THƠNG

Giảng viên hướng dẫn: TS. Lê Chí Nguyện
Họ tên sinh viên: Khúc Ngọc Nhi
Lớp: QH.2018S – Vật Lí
Mã sinh viên: 18010213

Hà Nội, 1/2022

1

download by :


PHẦN NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
ĐIỂM
Bằng số

Bằng chữ

Hà Nội, Ngày ... ... Tháng ....... Năm 2022
Giảng viên

2

download by :


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

VẬT LÍ 11
BÀI 28: CẢM ỨNG TỪ. ĐỊNH LUẬT AM-PE.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Nêu được khái niệm của cảm ứng từ và định nghĩa véc-tơ cảm ứng từ.
- Mô tả được thí nghiệm xác định cảm ứng từ.
- Viết được cơng thức tính cảm ứng từ và giải thích các đại lượng, đơn vị trongcông
thức.
- Phát biểu được định luật Am-pe.
- Trình bày được ngun lí chồng chất từ trường.

2. Kĩ năng
- Thực hiện được các thao tác thí nghiệm, kĩ năng phân tích và suy luận.
- Vận dụng công thức cảm ứng từ và định luật Am-pe để giải một số bài tập liên quan.

3. Thái độ
- Tuân thủ các quy định của giờ học.

- Tham gia tích cực, phát biểu xây dựng bài, bày tỏ ý kiến quan điểm cá nhân và
hoạt động nhóm.
- Có tinh thần yêu thích và hứng thú đối với Vật lí.

4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực giao tiếp và hợp tác.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
- Năng lực tự học và tự chủ.
- Năng lực toán học.
- Năng lực khoa học và tin học.

giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

3


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

II. Chuẩn bị
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Hình thức tổ chức dạy học:
+ Thuyết giảng.
+ Dạy học theo cá nhân.
+ Dạy học theo nhóm.
- Phương pháp dạy học:
+ Phương pháp thuyết trình kết hợp với đàm thoại nêu vấn đề.
+ Phương pháp thực nghiệm.

+ Các kĩ thuật dạy học tích cực
- Phương tiện, thiết bị dạy học:
+ Giáo án, kế hoạch dạy học chi tiết.
+ Học liệu tham khảo: Sách giáo khoa vật lí 11 nâng cao (trang 144).
+ Slide bài giảng, máy tính, máy chiếu.
+ Bộ thí nghiệm xác định lực từ tác dụng lên đoạn dòng điện.
+ Các phiếu hoạt động nhóm, phiếu nhận xét và đánh giá.

2. Chuẩn bị của học sinh
- Ôn lại về từ trường đã học ở lớp 9.
- Ôn lại bài 26,27 Vật lí 11 nâng cao.
- Đồ dùng học tập: SGK, vở, bút,…
-

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức và kiểm tra bài cũ ( 4 phút)
Câu 1: Từ trường đều là gì?
Nêu khái niệm của cảm ứng từ và định nghĩa véc- tơ cảm ứng từ?
Câu 2: Trình bày phương và chiều của lực từ tác dụng lên dòng điện, quy tắc bàn tay trái?
2. Nội dung bài mới
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức

Hoạt động 1: Khởi động ( 3 phút)

giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

4


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

Vấn đề: Loa điện động là 1 vật

Đặt vấn đề vào bài

dụng vô cùng quen thuộc với

BÀI 28. CẢM ỨNG TỪ.
ĐỊNH LUẬT AM-PE

chúng ta

- Lắng nghe, quan sát

- Vậy để biết chiếc loa được hoạt
động dưa trên nguyên tắc nào,
chúng ta cùng tìm hiểu bài hơm
nay
Hoạt động 2: Tìm hiểu về cảm ứng từ (25 phút)
- CH: Những yếu tố nào ảnh

- Suy nghĩ, dự đoán, 1. Cảm ứng từ

hưởng đến lực từ tác dụng vào nhớ lại các thiết bị dụng a) Thí nghiệm

cụ thí nghiệm ở bài

dây?

- Dẫn dắt từ các yếu tố dây, nam trước.

Gọi 𝛼 là góc hợp bởi dịng điện

châm sang các đại lượng B, l, I,

và đường sức từ, l là chiều dài

F, góc tạo bởi 𝐵⃗ 𝑣à 𝐼

dòng điện và I là cường độ dòng
điện

- CH: Từ 5 đại lượng trên,chúng - Quan sát, ghi chép và - Thí nghiệm I, F
ta có thể khảo sát sự phụ thuộc ghi nhớ lại tên của các Giữ góc 𝛼 = 90°, chiều dài l =
của F vào những đại lượng có thiết bị.

4cm. Thay đổi cường độ dòng

thể thay đổi nào?

điện I qua đoạn dây
- Thí nghiệm l, F

- Nhận xét, đánh giá và đưa ra

Giữ góc 𝛼 = 90°, cường độ

kết luận. Cơng bố 3 thí nghiệm: I

dịng điện I. Thay đổi chiều dài l

và F; l và F; 𝛼 𝑣à 𝐹

của đoạn dây
- Thí nghiệm 𝜶, 𝑭
Giữ cường độ dịng điện, chiều
giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

5


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

dài l = 4cm. Thay đổi góc 𝛼
- HĐ: Chia lớp làm 3 nhóm,
mỗi nhóm 1 thí nghiệm.
- CH: Từ những đại lượng trên,
chúng ta cần những thiết bị gì - Vận dụng kiến thức vật
để khảo sát chúng.

lí, suy nghĩ và trả lời câu

- Nhận xét câu trả lời của học hỏi.

sinh. Từ đó nhắc lại bộ thí
nghiệm xác định lực từ đã được
làm quen ở bài trước

- HĐ: Giới thiệu thí nghiệm và - Ghi chép, lắng nghe

- Dụng cụ: Nam châm điện,

lưu ý cho HS quá trình tiến hành

3 khung dây, lực kế, bộ phận

thí nghiệm.

hãm, ampe kế, nguồn, thước
đo góc, cán cân có quả nặng.

- Mỗi nhóm có 5 phút tiến
- Thảo luận, Tiến hành

hành thí nghiệm

thí nghiệm trong thời
gian quy đinh.

- Mời các nhóm trình bày kết
quả.

- Báo cáo kết quả Thí

- GV nhận xét kết quả và quá nghiệm (điền bảng phụ
trình hoạt động của 3 nhóm.

lục)

- Kết luận, đưa ra khái niệm đại
lượng cảm ứng từ.

- Đưa ra đơn vị của cảm ứng từ.
giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

6


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

b) Độ lớn của cảm ứng từ
Cảm ứng từ B là đại lượng
đặc trưng cho từ trường về
phương diện tác dụng lực.
𝑩=

𝑭
𝑰𝒍𝐬𝐢𝐧𝛂

Đơn vị: tesla (T)
B khơng đổi
Hoạt động 3: Tìm hiểu định luật Am-pe và nguyên lý chồng chất từ trường

(8 phút)
- CH: Từ cơng thức tính cảm

2. Định luật Am-pe

ứng từ trên, em hãy dựa vào - Suy nghĩ và trả lời
kiến thức tốn học để hình câu hỏi
thành cơng thức tính lực từ?
- Nhận xét, đánh giá câu trả lời
của HS và kết luận.

Công thức của định luật

André-MarieAmpère
(1775–1836) nhà vật lý người
Pháp và là một trong những nhà

Am-pe về lực từ tác dụng
lên một dòng điện.
𝑭 = 𝑰𝒍𝑩𝒔𝒊𝒏𝑎

phát minh ra điện từ trường và
phát biểu thành định luật mang
tên ông (định luật Ampere). Dựa
vào phát hiện của Ørsted năm
1820 về tác dụng của dòng địện
lên kim nam châm, ông đã
nghiên cứu bằng thực nghiệm,
tìm ra lực điện từ và phát biểu
thành định luật mang tên ông

(định luật Ampere). Lực điện từ
là một trong các lực cơ bản của
tự nhiên, cơ sở của điện động
giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

7


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

lực học. Định luật Ampère cho
phép xác định chiều và trị số
của lực điện từ, là cơ sở chế tạo

3. Nguyên lí chồng chất từ

động cơ điện.

trường.

- CH: Giả sử ta đặt thêm một

Với hệ có n nam châm (hay

từ trường ( nam châm) nữa vào

dòng điện). Tại một điểm M

gần đoạn dây đoạn dây chịu

- Suy nghĩ và trả lời

bất kì thì tổng từ trường tại M

thêm tác dụng của từ trường?

câu hỏi

là :

- Nêu công thức cộng vectơ và

⃗⃗⃗⃗𝑛
𝐵⃗ = ⃗⃗⃗⃗
𝐵1 + ⃗⃗⃗⃗
𝐵2 +. . . +𝐵

biểu diễn trên hình.
Nhận xét và đưa ra kết luận

Hoạt động 4: Củng cố (5 phút)
- Các em hãy nêu nguyên tắc

Suy nghĩ, trả lời

Nguyên tắc hoạt động

hoạt động của chiếc loa điện đã

+ Cho dòng điện chạy qua ống

nêu ở đề bài

dây đặt trong từ trường ⇒ ống
dây chịu tác dụng của lực từ
+ Dòng điện qua ống dây thay
đổi ⇒ lực từ tác dụng lên ống
dây thay đổi ⇒ ống dây rung
kéo theo màng rung và phát ra

- Tổng kết, kết luận

âm thanh

giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

8


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

IV.

ĐÁNH GIÁ CẢI TIẾN, RÚT KINH NGHIỆM

….…………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………..…………
….…………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………..…………
….…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………..……………
….…………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………..…………

giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

download by :

9


giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong

giao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thonggiao.an.bai.28.cam.ung.tu.dinh.luat.am.pe.hoc.phan.day.hoc.thi.nghiem.vat.li.pho.thong