đề số 1: (Bài thi bắt buộc với HS dự tuyển vào các lớp chất lợng cao và cũng là bài thi điều kiện của các HS dự
tuyển vào các lớp chuyên).
Môn: văn tiếng việt (ngữ văn).
Ngày thi: 25 tháng 6 năm 2005.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Phần I (7điểm):
Trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải có câu:
Ta làm con chim hót
1. Chép chính xác 7 câu nối tiếp câu thơ trên.
2. Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Hoàn cảnh đó có ý nghĩa nh thế nào?trong bày
tỏ cảm xúc của nhà thơ?
3. ở phần đầu của bài thơ, tác giả dùng đại từ Tôi, nhng ở đoạn thơ vừa chép lại
dùng đại từ Ta. Vì sao vậy?
4. Mở đầu đoạn văn phân tích 8 câu thơ trên, một học sinh viết:
Từ xúc cảm trớc mùa xuân của thiên nhiên đất nớc, Thanh Hải đã bày tỏ khát vọng
mãnh liệt muốn dâng hiến cho cuộc đời.
Coi đây là câu chuyển đoạn hãy hoàn chỉnh đoạn văn bằng cách viết tiếp phần thân đoạn
có độ dài khoảng 10 câu, trong đó có lời dẫn trực tiếp và kết đoạn là một câu hỏi tu từ.
Phần II (3 điểm):
Dới đây là một phần của truyện ngắn Làng (Kim Lân):
- Thế nhà con ở đâu?
- Nhà ta ở làng chợ Dầu.
- Thế con có thích về làng chợ Dầu không ?
Thằng bé nép đầu vào ngực bố trả lời khe khẽ :
- Có.
Ông lão ôm khứ thằng bé vào lòng, một lúc lâu ông lại hỏi :
- à, thầy hỏi con nhé. Thế con ủng hộ ai?
Thằng bé giơ tay lên, mạnh bạo và rành rọt:
- ủng hộ cụ Hồ Chí Minh muôn năm!
- Nớc mắt ông lão giàn ra, chảy dòng dòng trên hai má. Ông nói thủ thỉ:
- ừ đúng rồi, ủng hộ cụ Hồ con nhỉ.
( Sách Văn học 9, tập hai NXBGD
Sách Ngữ văn 9 thí điểm, tập một NXBGD)
1. Qua đoạn đối thoại này, em thấy tâm trạng ông hai có gì đặc biệt? Điều đó thể hiện
nỗi niềm sâu kín của nhân vật này nh thế nào?
2. Vì sao khi xây dựng hình tợng nhân vật chính luôn hớng về làng chợ Dầu Kim Lân
lại đặt tên truyện ngắn của mình là Làng mà không phải là Làng chợ Dầu?
3. Em hãy nêu tên hai tác phẩm văn xuôi Việt Nam đã đợc học, viết về đề tài nông dân
và ghi rõ tên tác giả.
đề số 2: (Bài thi bắt buộc với HS dự tuyển vào các lớp chất lợng cao và cũng là bài thi điều kiện của các HS dự
tuyển vào các lớp chuyên).
Môn: văn tiếng việt.
Ngày thi: 21 tháng 6 năm 2001.
Thời gian làm bài: 150 phút.
**********
Phần I (7điểm):
1. Hãy chép lại 8 câu thơ đầu trong bài Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận
theo bản in SGK Văn 9.
2. Có bạn cho rằng từ đông trong câu thơ Hát rằng cá bạc biển Đông lặng có nghĩa chỉ
phơng hớng (phơng đông). Em hãy tìm ba từ đồng âm khác nghĩa với từ đông nói
trên bằng cách cho ví dụ và nêu ngắn gọn ý nghiã của các từ đó.
1
3. Để phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận , một bạn HS viết: Bài thơ
đâu chỉ vẽ ra trớc mắt ta cảnh đêm trăng trên biển lộng lẫy, huy hoàng, mà còn là
lời ngợi ca những con ngời lao động mới những ng ời ng dân đêm ngày gắn bó với
biển Đông .
a. Nếu coi đây là câu mở đoạn của một đoạn văn theo kiểu tổng hợp phân
tích tổng hợp, thì theo em , đề tài của đoạn văn ấy là gì?
b. Em hãy viết tiếp sau câu mở đoạn trên khoảng 10 câu để hoàn chỉnh đoạn văn
với đề tài mà em vừa xác định, trong đó có ít nhất hai lời dãn trực tiếp và câu
kết đoạn là một câu bị động.
Phần II (3 điểm):
1. Nhà thơ Tố Hữu đã từng viết về Bác Hồ:
Ngời rực rỡ một mặt trời cách mạng
Theo em hình ảnh mặt trời trong câu thơ trên có phải là ẩn dụ không? vì sao?
Em hãy tìm hai trờng hợp trong các bài thơ đã học, trong đó hình ảnh mặt trời đợc dùng
với ý nghĩa tơng tự.
2. Em hãy đọc câu thơ:
Một tiếng chim kêu sáng cả rừng.
a. Trong thực tế, tiếng chim chỉ là âm thanh, không thể đem lại ánh sáng cho cả cánh
rừng. Thế nhng câu thơ vẫn đợc coi là đặc sắc. Vì sao vậy?
b. Từ đó, em có nhận xét gì về cái hay của câu thơ Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông
trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá mà em vừa tìm hiểu ở phần trên?
đề số 3: (Bài thi bắt buộc với HS dự tuyển vào các lớp chất lợng cao và cũng là bài thi điều kiện của các HS dự
tuyển vào các lớp chuyên).
Môn: văn tiếng việt (ngữ văn).
Ngày thi: 21 tháng 6 năm 2002.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Câu 1 (3 điểm) :
Hãy đọc những câu văn cảm động dới đây :
Ta thờng tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau nh cắt, nớc mắt đầm đìa ; chỉ cam tức
cha xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dầu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ,
nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.
a. Những câu văn ấy đợc trích từ tác phầm nào, của ai? Nêu vắn tắt sự hiểu biết
của em về hoàn cảng ra đời của tác phẩm đó.
b. Theo em trong các câu văn ấy, tác giả đã thể hiện tình cảm gì, cách thể hiện
của tác giả có gì đặc sắc khiến ngời đọc nhớ mãi?
Câu 2 (4 điểm) :
Với tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa, nhà văn Nguyễn Thành Long đã khắc hoạ hình ảnh những
con ngời lao động thật bình dị mà đẹp đẽ, điển hình là nhân vật anh thanh niên làm việc ở
trạm khí tợng trên núi Yên Sơn.
a. Nếu câu văn trên là câu chốt đợc đặt ở đầu một đoạn văn thì theo em, đề tài của đoạn
văn ấy là gì?
b. Em hãy viết tiếp khoảng mời câu, trong đó có lời dẫn trực tiếp để hoàn thành đoạn
văn theo kiểu tổng hợp phân tích tổng hợp với câu cuối là câu phủ định.
2
Câu 3 (3 điểm):
Bài thơ Từ ấy của nhà thơ Tố Hữu đợc mở đầu bằng khổ thơ:
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vờn hoa lá
Rất đậm hơng và rộn tiếng chim
a. Hãy chép 4 câu thơ ở khổ thơ tiếp theo của bài thơ.
b. Theo em hình ảnh Mặt trời chân lí chói qua tim trong câu thơ thứ hai đợc xây dựng
trên cơ sở nghệ thuật tu từ gì? Hãy làm rõ hiệu quả của biện pháp nghệ thuật đó.
c. Nắng vốn là ánh sáng bên ngoài rọi chiếu vạn vật, nhng ý thơ trong tôi bừng nắng hạ
vẫn diễn tả đợc một cách độc đáo cảm xúc của nhà thơ . Vì sao vậy?
đề số 4: (Bài thi bắt buộc với HS dự tuyển vào các lớp chất lợng cao và cũng là bài thi điều kiện của các HS dự
tuyển vào các lớp chuyên).
Môn: văn tiếng việt .
Ngày thi: 20 tháng 6 năm 2003.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Phần I (4 điểm):
1. Mở đầu bài thơ Viếng lăng Bác, nhà thơ Viễn Phơng viết:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác,
Đã thấy trong sơng hàng tre bát ngát.
Ôi! hàng tre xanh xanh Việt Nam,
Bão táp mơa sa đứng thẳng hàng.
và ở cuối bài, nhà thơ đã bày tỏ nguyện ớc Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
Theo em những hình ảnh nào là ẩn dụ? Em cảm nhận đợc từ những hình ảnh ẩn dụ đó ý
nghĩa sâu xa nhơ thế nào về tình cảm thiêng liêng cao đẹp của nhân dân với Bác Hồ kính
yêu.
2. Cây tre đã trở thành hình ảnh trung tâm của nhiều tác phẩm văn học Việt Nam.
Hãy chép lại hai câu nối tiếp nhau của một bài thơ đã học mà trong đó nhà thơ đã mợn hình
ảnh cây tre để gợi liên tởng đến tình yêu thơng đoàn kết của ngời Việt Nam. ( Ghi rõ tên tác
phẩm, tác giả).
Phần II (6 điểm):
1. Một bài thơ trong sách Văn học 9 có câu:
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn
a. Hãy chép lại chín câu thơ nối tiếp câu thơ trên.
b. Đoạn thơ em vừa chép có trong tác phẩm nào, do ai sáng tác?
Kể tên nhân vật đợc nói đến trong đoạn thơ trên?
2. Từ hờn trong câu thứ hai của đoạn thơ trên bị một bạn chép nhầm thành từ buồn. Em hãy
giải thích ngắn gọn cho bạn hiểu rằng chép sai nh vậy đã làm ảnh hởng lớn đến ý nghĩa
của câu thơ.
3. Để phân tích đoạn thơ đó, một học sinh có câu:
Khác với Thuý Vân, Thuý Kiều mang một vẻ đẹp sắc sảo mặn mà về cả tài lẫn sắc.
3
a. Nếu dùng câu văn trên làm mở đoạn cho một đoạn văn viết theo kiểu tổng hợp
phân tích tổng hợp thì đoạn văn ấy sẽ mang đề tài gì?
b. Viết tiếp sau câu mở đoạn trên từ 8 đến 10 câu để hoàn chỉnh đoạn văn với đề tài em
vờa xác định. Trong đoạn có một câu ghép đẳng lập.( Ghạch một ghạch dới câu ghép
đẳng lập đó).
đề số 5: (Bài thi bắt buộc với HS dự tuyển vào các lớp chất lợng cao và cũng là bài thi điều kiện của các HS dự
tuyển vào các lớp chuyên).
Môn: văn tiếng việt.
Ngày thi: 28 tháng 6 năm 2004.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Phần I (6 điểm):
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đờng đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đĩa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đờng xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
1. Hai khổ thơ trên có trong bài thơ nào? Ai là tác giả? Giới thiệu đôi nét về hoàn cảnh
sáng tác bài thơ.
2. Bài thơ có những câu trên gợi cho em nhớ tới bài thơ nào đã học trong chơng trình
THCS? Điểm giống nhau của hai bài thơ đó là gì?
3. Hãy trình bày với những cảm nhận của em khi đọc hai câu:
Võng mắc chông chênh đờng xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
(Chú ý từ ngữ, hình ảnh, nhịp điệu của câu thơ)
4. Em hãy viết một đoạn văn diễn tả suy nghĩ về tình đồng đội của những ngời chiến sĩ
lái xe đợc miêu tả trong hai khổ thơ trên.
Phần II (3 điểm):
Các nhân vật: ngời hoạ sĩ, cô kĩ s trẻ và bác lái xe trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của
Nguyễn Thành Long mặc dù chỉ đợc miêu tả rất ít nhng vẫn hiện lên với những nét cao
đẹp, đáng quí.
Dùng câu trên làm mở đoạn, em hãy viết một đoạn văn diễn dịch khoảng một trang giấy
thi. Trong đoạn có một câu mà chủ ngữ là cụm chủ vị (ghạch một nét dới câu đó).
4
đề số 6 : (Bài thi cho HS dự tuyển vào các lớp chuyên Văn).
Môn: văn (khối chuyên).
Ngày thi: 19 tháng 6 năm 2004.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Phần I (5 điểm):
Ruộng nơng anh gửi bạn thân cày
Căn nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nớc gốc đa nhớ ngời ra lính
1. Ghi rõ tên, năm sáng tác, tác giả của bài thơ có những câu trên.
Theo em, cần nhớ những điểm cơ bản nào về hoàn cảnh sáng tác để hiểu bài thơ hơn?
2. Từ mặc kệ đặt giữa câu thơ cùng với hình ảnh làng quê quen thuộc đã gơị cho em
cảm xúc gì về tình cảm của anh bộ đội vốn xuất thân từ nông dân trong kháng chiến
chống Pháp.
3. Đọc ba câu thơ trên, em nhớ tới bài ca dao nào? Điều gì khiến em có sự liên tởng đó?
Phần II (5 điểm):
Lấy tích từ một truyện dân gian nhng Chuyện ngời con gái Nam Xơng mang đậm nét
sáng tạo tài ba của Nguyễn Dữ, đã trở thành một kì bút đầy tính nhân văn và đặc sắc
Việt Nam. Phần cuối tác phẩm (kể về cuộc sống ở nơi cung nớc và sự trở về trong chốc lát
của Vũ Nơng) không chỉ thể hiện tính chất truyền kì của truyện mà còn chứa đựng giá trị
nghệ thuật, nội dung sâu sắc.
Em hãy trình bày những suy nghĩ về vấn đề đó trong một bài viết.
Trờng THPT Chu văn an
Tổ giáo vụ
đề số 7: (Kiểm tra kiến thức HS ôn thi vào lớp 10 năm học 2003-2004).
Môn: văn tiếng việt.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Phần I (7,5 điểm):
1. Em hãy chép lại chính xác bài thơ Thơng vợ của Tú Xơng.
2. Giả thích các từ thói đời, hờ hững.
3. Bạn có cho rằng: Hai câu kết của bài thơ này là lời than thân trách phận của bà Tú tr-
ớc bao gian truân, vất vả trong cuộc đời. í kiến của em thế nào? Hãy làm sáng tỏ.
5
4. Khi làm bài văn để phân tích bài thơ trên, có một bạn học sinh viết trong bài làm của
mình một chuyển đoạn nh sau:
Nhng bài thơ không chỉ thể hiện một cách cảm động hình ảnh bà Tú
a. Theo em, liền trớc câu chuyển đoạn trên phải là đoạn văn mang đề tài gì?
b. Đoạn văn đợc mở đầu bằng câu chuyển đoạn đó phải mang đề tài nào?
c. Em hãy viết hoàn chỉnh đoạn văn nghị luận này theo kiểu tổng hợp phân tích
tổng hợp, có đọ dài không quá 15 câu, sao cho:
+ Câu chuyển đoạn trên đúng là câu đầu tiên của thành phần mở đoạn.
+ Thành phần thân đoạn có ít nhất hai lời dẫn trực tiếp.
+ Thành phần kết đoạn đợc viết dới dạng câu cảm thán.
Phần II (2 điểm):
Trong tác phẩm Lão Hạc, Nam Cao đã hai lần để nhân vật ông giáo triết lí về cuộc đời
nh sau:
- Lần thứ nhất: Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn .
- Lần thứ hai: Không! Cuộc đời cha hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhng lại
đáng buồn theo một nghĩa khác .
a. Em hãy chỉ ra những chi tiết, sự việc, nguyên cớ dẫn tới từng lần ông giáo triết lí nh
trên.
b. Hãy giải thích nội dung sâu xa của những lời triết lí ấy.
Phần III (0,5 điểm):
Nêu tên hai tác phẩm (có ghi rõ tên tác giả) ở trong chơng trình Văn họclớp 8 và Văn học
lớp 9 mà nôij dung của hai tác phẩm đó là bài ca về tình yêu thơng con ngời.
Trờng THPT Chu văn an
Tổ giáo vụ
đề số 8 : Kiểm tra kiến thức văn hoá.
HS ôn thi vào lớp 10 năm học 2004-2005).
Môn: văn tiếng việt.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Câu 1 (2 điểm):
Hãy phân tích sự khác nhau trong việc sử dụng ngôn ngữ của hai văn bản sau:
a. Nhìn chung, sông ngòi trong miền thờng có lợng phù sa nhỏ, nớc trong, đồng thời giá trị
dinh dỡng của phù sa thấp. Do đó các đồng bằng châu thổ do sông bồi đắp đã nhỏ lại
kém phì nhiêu.
b.
Quê hơng tôi có con sông xanh biếc
Nớc gơng trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi tra hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
Câu 2 (2 điểm):
Trong tác phẩm Truyện Kiều, khi Sở Khanh nghe Kiều nói, Nguyễn Du viết:
Lặng nghe lẩm nhẩm gật đầu:
Ta đây nào phải ai đâu mà rằng!
Hai câu thơ này gợi cho em nhớ tới hai câu thơ nào trong đoạn trích Kiều gặp Từ Hải ?
Cách miêu tả mỗi nhân vật trong từng câu thơ có gì giống và khác nhau ?
6
Câu 3 (6 điểm):
Phân tích bài thơ ông đồ (Vũ Đình Liên) một bạn học sinh viết: Ông Đồ vừa là hình
ảnh một lớp ngời đang tàn tạ, vừa là niềm tiếc nhớ cảnh cũ ngời xa.
a. Tìm một từ trái nghĩa với từ tàn tạ và đặt câu với từ trái nghĩa đó.
b. Nếu coi đó là câu mở đoạn của đoạn văn tổng phân hợp thì đoạn văn mang đề
tài gì?
c. Hãy viết tiếp để có đoạn văn hoàn chỉnh (15 câu). Đoạn văn có sử dụng phép thế
đồng nghĩa liên kết câu (ghạch chân câu văn có sử dụng phép thế).
Trờng THPT Chu văn an
Tổ giáo vụ
đề số 9: bài thi cho hs dự tuyển lớp chuyên văn.
Môn: văn (khối chuyên).
Ngày thi: 21 tháng 6 năm 2005.
Thời gian làm bài: 150 phút.
Câu 1 (6 điểm):
Viếng lăng Bác của Viễn Phơng là một trong những bài thơ đặc sắc viết về Bác
Hồ. ở tác phẩm này, hệ thống các ẩn dụ trang nhã đã góp phần tạo nên những hình ảnh đẹp,
lời thơ giàu cảm xúc, thể hiện tình cảm sâu nặng thiêng liêng của đồng bào miền Nam đối
với vị cha già dân tộc.
Hãy phân tích bài thơ để làm sáng tỏ ý kiến trên.
Câu 2 (4 điểm):
Viết về ngời chiến sĩ, nét nổi bật trong thơ chính hữu là cảm hứng ngợi ca. Những câu thơ
bình dị mà sâu sắc của bài thơ Đồng chí cũng có nguồn cảm hứng nh thế:
Ruộng nơng anh gửi bạn thân cày
Căn nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nớc gốc đa nhớ ngời ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run ngời vừng trán ớt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cời buốt giá
Chân không giày
Thơng nhau tay nắm lấy bàn tay.
(Sách Văn học 9 tập hai , NXBGD.
Sách ngữ văn 9 thí điểm tập một, Nhà XBGD)
Hãy ghi lại (Khoảng 2 trang giấy thi) cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
7
đáp án và biểu điểm: Đề số 1.
Phần I: (7điểm)
Câu 1: (1 điểm)
Chép chính xác 7 câu nối tiếp với câu đã cho theo bản in sách Văn học 9 tập hai. 1đ
Chép sai hoặc thiếu một câu trừ 0,25 điểm.
Câu 2: (1 điểm) HS nêu đợc
-Bài thơ đợc viết vào tháng 11 năm 1980, không lâu trớc khi nhà thơ mất. 0,5đ
-Thể hiện niềm yêu mến thiết tha cuộc sống và ớc nguyện của tác giả. 0,5đ
Câu 3: (1 điểm)
-Cả Tôi và Ta đều là đại từ nhân xng ngôi thứ nhất. 0,5đ
-Từ Ta không những chỉ ớc nguyện cá nhân mà còn của nhiều ngời. 0,5đ
Câu 4: (4 điểm)
Yêu cầu chung: Đoạn văn viết có độ dài khoảng 10 đến 12 câu, liên kết chặt chẽ đủ lí lẽ và
dẫn chứng làm rõ ý khái quát, có lời dẫn trực tiếp, kết đoạn là một câu hỏi tu từ,không mắc
lỗi chính tả ngữ pháp
Biểu điểm: -Hoàn thành tốt các yêu cầu trên: 4đ
-Đạt phần lớn các yêu cầu trên (lí lẽ, dẫn chứng, cha thật đủ để làm sáng tỏ ý
khái quát, còn mắc một số ít lỗi diễn đạt): 3đ
- Chỉ nêu đợc khoảng một nửa các yêu cầu trên (thiếu hẳn nửa số ý khái quát
hoặc phân tích sơ sài, lan man, chủ yếu diễn xuôi ý thơ), bố cục cha thật rõ ràng, vẫn còn
một số lỗi diễn đạt: 2đ
-Đoạn viết quá sơ sài, sai lạc về nội dung, còn nhiều lỗi diễn đạt: 1đ
Không có lời dẫn trực tiếp: trừ 0,5 điểm
Không có câu kết đoạn trừ 0,5 điểm
Câu kết đoạn không phải là câu hỏi tu từ trừ 0,25 điểm.
Không chép lại câu mở đoạn trừ 0,25 điểm.
Phần II (3 điểm).
Câu 1: (1 điểm) HS thấy đợc:
-Ông hai nói với con thực chất là để giãi bày lòng mình. 0,5đ
-Tình cảm thiêng liêng sâu lặng với làng chợ Dầu và tấm lòng thuỷ chung với kháng
chiến, với cách mạng của ông Hai: 0,5đ
Câu 2: (1 điểm)
Ông Hai trong truyện luôn tự hào và nhớ về làng chợ Dầu quê ông. Nhng Làng chợ Dầu
cha khái quát đợc tình cảm của những ngời dân quê với làng xóm, quê hơng, với đất nớc
trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. 1đ
Nếu HS chỉ nêu đợc tình cảm của nhân vật với làng, với nớc mà cha nêu đợc sức khái
quát của nhan đề tác phẩm thì chỉ cho 0,5 điểm.
Câu 3: (1 điểm): HS kể đợc đúng tên của mỗi tác phẩm: 0,25 điểm.
đúng tên tác giả: 0,25 điểm
đúng tất cả : 1 đ
8
®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: §Ò sè2.
PhÇn I:
C©u 1: ChÐp l¹i ®ñ vµ ®óng 8 c©u th¬ :
C©u 2:
C©u 3:
C©u 4:
PhÇn II (3 ®iÓm).
C©u 1:
C©u 2:
9