HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC I BAN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO - Full 10 điểm

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC I

BAN QUẢN LÝ ĐÀO TẠO

Chuyên đề 04: NGUYÊN TẮC THỐNG NHẤT GIỮA
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

vận dụng vào ngăn ngừa, khắc phục bệnh kinh nghiệm, giáo điều
của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Việt Nam hiện nay
Giảng viên: TS Nguyễn Văn Trƣờng

HÀ NỘI - 2023

Kỳ vọng của các đồng chí
sau khi nghiên cứu chuyên đề này là gì?

2

KẾT QUẢ MONG ĐỢI

Sau khi nghiên cứu xong có thể:

Về kiến thức:

- Phân tích đƣợc nội dung của nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn và sự vận dụng nguyên tắc vào
ngăn ngừa, khắc phục bệnh kinh nghiệm, bệnh giáo điều

- Phân tích đƣợc sự vận dụng nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn của Đảng Cộng sản Việt Nam
trong phát triển lý luận về chủ nghĩa xã hội.

Về kỹ năng:

- Vận dụng đƣợc nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong tổ chức thực hiện chủ trƣơng, đƣờng
lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc.

- Vận dụng đƣợc nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn vào ngăn ngừa, khắc phục bệnh kinh nghiệm,
giáo điều ở đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Về thái độ/tư tưởng:

- Luôn quán triệt, vận dụng nội dung nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong nhận thức và hoạt
động thực tiễn;

- Tích cực, chủ động gắn LL với TT trong thực hiện chức trách nhiệm vụ của cán bộ lãnh đạo, quản lý.

I THỐNG NHẤT GIỮA LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN LÀ GÌ? NỘI DUNG, YÊU CẦU CỐT LÕI CỦA NGUYÊN TẮC

CÂU HỎI ĐCSVN VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC THỐNG NHẤT
CỐT LÕI
II GIỮA LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN NHƢ THẾ NÀO

TRONG LÃNH ĐẠO CÁCH MẠNG VIỆT NAM?

CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ CẦN VẬN DỤNG

III NTTNGLL&TT NHƢ THẾ NÀO ĐỂ THỰC HIỆN TỐT

CHỨC TRÁCH, NHIỆM VỤ Ở ĐỊA PHƢƠNG/ĐƠN VỊ?

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

1. Nội dung nguyên tắc Rôbinsơn ở ngồi đảo hoang 1 mình,
để tồn tại thì phải tiến hành các hoạt
1.1. Phạm trù thực tiễn động như dựng lều trại, tìm ra lửa,
thức ăn,…; Hoạt động khủng bố, IS,…
Thực tiễn là Có phải hoạt động thực tiễn không?
gì? Cho ví
Phân biệt
dụ? thực tiễn với

thực tế?

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

1. Thực tiễn là những
hoạt động vật chất cảm

tính của con người.

ĐẶC TRƢNG CỦA
THỰC TIỄN

3. Thực tiễn là những 2. Thực tiễn là những
hoạt động có tính mục hoạt động có tính

đích của con người chất lồi (lồi người)
nhằm cải tạo tự nhiên

và xã hội.

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

Thực tế

Thực
tiễn

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

Các hình của hoạt động thực tiễn:

 Các hình thức cơ bản của hoạt động thực tiễn:
+ Hoạt động sản xuất vật chất;
+ Hoạt động chính trị - xã hội;
+ Hoạt động thực nghiệm khoa học.
 Các hình thức khơng cơ bản của hoạt động thực tiễn: nghệ thuật, giáo

dục, y tế, thể thao, v.v...

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

Lý luận khoa học là gì?
Lý luận khoa học do
đâu mà có/ Con đường
hình thành nên lý luận
khoa học là gì?

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

Tri thức kinh nghiệm:
- Khái niệm: Tri thức kinh nghiệm là những tri thức nảy sinh một cách trực tiếp
từ thực tiễn, từ lao động sản xuất, đấu tranh xã hội hoặc từ các thí nghiệm khoa học.
Tri thức kinh nghiệm đƣợc hình thành từ giai đoạn nhận thức cảm tính/trực
quan sinh động: Cảm giác, tri giác và biểu tƣợng.
- Vai trò:
+ Trong cuộc sống hàng ngày;
+ Đối với việc hình thành tri thức lý luận.

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

Tri thức lý luận:
- Khái niệm: Tri thức lý luận là những tri thức đƣợc khái quát từ tri thức kinh
nghiệm, nó đƣợc biểu đạt bằng hệ thống các khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật
của lý luận nói chung.
Tri thức lý luận đƣợc hình thành từ giai đoạn nhận thức lý tính/tƣ duy trừu
tƣợng: Khái niệm, phán đoán, suy luận.
- Vai trò: làm biến đổi thực tiễn thơng qua chính hoạt động thực tiễn của con
ngƣời.

CCÂâuUhHỏỎi cIố1t :lõNi Ộ1:INDộUi NduGn,gY, ÊyêUuCcầẦuUcốCtỐlõTi cLủÕaInCguỦyAênNtGắcUtYhÊốnNgTnẮhCất
THỐNG NHẤTgiGữIaỮlýAlLuậÝnLv ẬthNựcVtÀiễTnHlàỰgCì?TIỄN LÀ GÌ?

1. Lý luận có tính hệ
thống, tính khái quát

cao, tính lơgíc chặt chẽ

ĐẶC TRƯNG CỦA
LÝ LUẬN

3. Lý luận có thể phản 2. Lý luận là những tri
ánh được bản chất sự thức được khái quát,

vật, hiện tượng tổng kết từ kinh
nghiệm thực tiễn

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

Đ/c hiểu như thế nào về câu nói của
Bác: “Thực tiễn khơng có lý luận
hướng dẫn là thực tiễn mù quáng, lý
luận mà không liên hệ với thực tiễn là
lý luận sng” (Hồ Chí Minh, Tồn
tập, Tập 11, tr.95).

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

VAI TRỊ CỦA 1 Là cơ sở, động lực của lý luận
THỰC TIỄN 2 Là mục đích của lý luận
VỚI LÝ LUẬN
3 Là tiêu chuẩn đánh giá sự đúng sai của lý luận

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất

giữa lý luận và thực tiễn là gì?

VAI TRỊ CỦA Thứ nhất, soi đƣờng, dẫn dắt, chỉ đạo thực tiễn.
LÝ LUẬN VỚI
THỰC TIỄN Thứ hai, góp phần vào việc tổ chức, giáo dục, thuyết
phục quần chúng.

Thứ ba, lý luận có thể hƣớng dẫn con ngƣời trong
cuộc sống hiện tại và dự báo tƣơng lai.

Thứ tư, tác động trở lại thực tiễn theo hai xu hƣớng:
Thúc đẩy hoặc kìm hãm sự phát triển.

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

2. Yêu cầu của Nhận thức lý luận phải gắn với nhu cầu thực tiễn
nguyên tắc (khi đề ra chủ trƣơng, đƣờng lối phải gắn với
thực tiễn, bám sát thực tiễn, phản ánh trung thực,
2.1. Yêu cầu của quan đầy đủ, chính xác tình hình);
điểm thực tiễn

Đánh giá sự đúng, sai, kiểm chúng sự phù hợp
của lý luận, chủ trƣơng, đƣờng lối chính sách
phải lấy thực tiễn làm tiêu chuẩn;

Để bổ sung, điều chỉnh, phát triển lý luận cũng
nhƣ chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách cho phù
hợp thực tiễn mới cần phải tăng cƣờng tổng kết
thực tiễn.

Câu hỏi cốt lõi 1: Nội dung, yêu cầu cốt lõi của nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn là gì?

2. Yêu cầu của Thứ nhất, khơng ngừng học tập, nâng cao trình
ngun tắc độ lý luận cho bản thân;

2.1. Yêu cầu của Thứ hai, khơng đƣợc tuyệt đối hóa lý luận; học
quan điểm học tập lý tập lý luận thì phải liên hệ với thực tiễn địa
luận không ngừng phƣơng, đất nƣớc và thời đại;

Thứ ba, chống giáo điều, máy móc trong học
tập, nghiên cứu và vận dụng lý luận.

CÂU HỎI 2: ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VẬN DỤNG NGUYÊN
Câu hỏi cốt lõi 2: Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng nguyên tắc thống nhất

TẮC THỐNG NHẤT GIỮA LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN NHƢ THẾ
giữa lý luận và thực tiễn nhƣ thế nào trong lãnh đạo cách mạng Việt Nam?

NÀO TRONG LÃNH ĐẠO CÁCH MẠNG VIỆT NAM?

1. Xác định tầm quan trọng của việc gắn tổng kết thực tiễn với nghiên cứu lý luận và
vận dụng lý luận trong nhận thức, cải tạo thực tiễn
 Tƣ tƣởng HCM: Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn cần trở thành phƣơng châm hành

động của ngƣời cán bộ. Độc quyền trong quan hệ sở hữu, quan hệ tổ chức quản lý sản
xuất, quan hệ phân phối sản phẩm lao động.
 Văn kiện Đại hội Đảng CSVN XI, XII, XIII: Chỉ đạo quyết liệt thực hiện tổng kết thực
tiễn, nghiên cứu lý luận, hoàn thiện hệ thống lý luận về đƣờng lối đổi mới, về CNXH và

con đƣờng đi lên CNXH; coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của công tác lý luận.

CÂU HỎI 2: ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VẬN DỤNG NGUYÊN
CâTuẮhCỏiTcHốỐt lNõiG2:NĐHảẤnTg CGộInỮgAsảLnÝVLiệUtẬNNamVÀvậTnHdỰụnCg TnIgỄuNyêNn HtắƢc tThHốnẾg nhất
giNữÀaOlýTluRậOnNvàGthLựÃcNtHiễnĐnẠhOƣ CthÁếCnHàoMtrẠonNgGlãVnIhỆđTạoNcAáMch?mạng Việt Nam?

2. Nhận diện, ngăn ngừa, khắc phục những căn bệnh do không quán triệt
nguyên tắc trong nhận thức về CNXH và con đƣờng đi lên CNXH

1) Những biểu 2) Nguyên nhân 3) Phương
hiện của bệnh từ đâu mà ra? hướng khắc
kinh nghiệm trong phục bệnh
thực tiễn là gì? kinh nghiệm?

Cho ví dụ?

Câu hỏi cốt lõi 2: Đảng Cộng sản Việt Nam vận dụng nguyên tắc thống nhất
giữa lý luận và thực tiễn nhƣ thế nào trong lãnh đạo cách mạng Việt Nam?

2.1. Bệnh kinh nghiệm
- Nguyên nhân:
+ Nguyên nhân trực tiếp: Do vi phạm nguyên tắc thống nhất giữa lý
luận và thực tiễn.
+ Các nguyên nhân khác: Ảnh hƣởng tiêu cực của nền sản xuất nhỏ,
lúa nƣớc, vận hành theo mùa, theo chu kỳ; Ảnh hƣởng tiêu cực của tƣ tƣởng
gia trƣởng, phong kiến; Ảnh hƣởng của kinh nghiệm chiến tranh du kích
quá lâu dài, v.v...