CA LS RỐI LOẠN MEN GAN? BS. Nguyễn Thị Tuyết Mai

CA LS
RỐI LOẠN MEN GAN?

BS. Nguyễn Thị Tuyết Mai
MEDIC HÒA HẢO

KHÁM 2019-2021: 162cm-73kg

KHÁM 2022


KHÁM 8/2023



QUÁ TRÌNH ĐIỀU TRỊ
THUỐC

BÀN LUẬN

• Bn 73t được chẩn đốn THA, TMCB, RL LIPID MÁU, THCS
• Điều trị nhiều năm( tăng cân 73kg/2019—76kg/4-2023)
• TK phát hiện rối loạn men gan qua xn: tăng cao GGT
• Hỏi bệnh chưa loại trừ thuốc ko kê toa / yếu tớ ngoại lai
• Đã xử lý giảm thuốc các thứ chỉ uống hạ HA: thấy có kq ngoạn mục
GGT Từ 1290 U/L (28/9/2023)

1160 U/L (18/10/2023)-Bn dùng thuốc nam/YHDT
497 U/L (15/01/2024)- sau 3 tháng tiết chế bn giảm được

7kg( 10/2023: 76kg, 1/2024: 69kg) TIẾP TỤC THEO DÕI

1. Xét nghiệm sinh hố GGT là gì?

GGT là một enzyme gắn ở màng tế bào, có vai trị xúc tác vận chuyển nhóm
gamma- glutamyl từ các phân tử như glutathione tới chất nhận có thể là amino
acid, peptide...
GGT đóng vai trò chủ đạo trong việc tổng hợp và giáng hóa của glutathione,
thuốc, các chất xenobiotic. GGT có mặt ở nhiều loại mô như thận, đường mật,
tụy, tim, não,
Mặc dù mơ thận là nơi có nồng độ GGT cao nhất trong cơ thể, nhưng sự hiện
diện của GGT trong máu chủ yếu có nguồn gốc từ hệ thống gan mật.
GGT tăng cao trong tất cả các bệnh lý gan mật, đặc biệt là các trường hợp tắc
mật tại gan và sau gan, hoạt độ GGT có thể tăng 5-30 lần so với giới hạn bình
thường.
GGT là enzyme nhạy hơn ALT/SGPT, AST/SGOT, đồng thời cũng là enzyme
tăng sớm hơn và kéo dài hơn các enzyme còn lại.

• Tăng GGT trong máu có thể đến từ các cơ chế sau:

 Tăng tổng hợp GGT do cảm ứng bởi thuốc và rượu

 Tổn thương màng tế bào: GGT được giải phóng bởi các độc chất (bao gồm cả rượu), hậu quả của thiếu máu tổ chức,
tổn thương tế bào gan vì nhiễm virus

 GGT bị tách khỏi màng tế bào do tác dụng hoạt động bề mặt của acid mật, tổn thương đường mật gây giải phóng
GGT vào máu dẫn đến GGT tăng cao trong máu

 Sử dụng rượu có thể gây GGT trong máu

• Chỉ định xét nghiệm GGT nên được sử dụng trong những trường hợp sau:

 Chẩn đoán và theo dõi bệnh lý gan mật: GGT được xem là thông số enzyme nhạy nhất đối với bệnh lý ở gan. Khi có
các biểu hiện trực tiếp hoặc gián tiếp có liên quan đến các bệnh lý gan-mật, GGT là một trong những xét nghiệm đầu
tay cần được chỉ định.

 Xác định việc tăng ALP có nguồn gốc từ bệnh lý xương (GGT bình thường) hay tăng do bệnh lý gan mật (cả GGT
và ALP đều tăng).

 Test sàng lọc và theo dõi chứng nghiện rượu bị che giấu (occult alcoholism)

Khi uống một lượng rượu nhỏ cũng có thể làm tăng GGT. Tăng cao hơn được tìm thấy trong nghiện rượu mãn tính,
nặng hơn nữa ở những người tiêu thụ 2-3 ly mỗi ngày hoặc những người uống rất nhiều vào những dịp tiệc tùng.
Xét nghiệm GGT có thể được sử dụng trong việc đánh giá một người lạm dụng rượu cấp tính hoặc mãn tính.
GGT có thể được sử dụng để biết tình trạng lạm dụng rượu mãn tính của một người (GGT tăng trong khoảng 75%
người uống rượu mãn tính). Đơi khi nó có thể được sử dụng để giám sát việc sử dụng rượu hoặc lạm dụng rượu ở
những người đang được điều trị nghiện rượu, viêm gan do rượu.
Nếu GGT thấp hoặc bình thường, nhưng ALP tăng, nhiều khả năng là do bệnh xương.

Kết quả GGT thấp/ bình thường cũng khơng loại bỏ được người đó không bị bệnh gan hoặc không uống
rượu.

Các mức độ tăng GGT?

Có thể phân thành 3 mức độ tăng GGT
trong máu:

•Tăng nhẹ (< 2 lần): gan nhiễm mỡ
•Tăng vừa (2-5 lần): viêm gan virus, sử
dụng thuốc, xơ gan
•Tăng cao: (> 5 lần): tắc mật, xơ gan

rượu

Sử dụng tỷ lệ GGT/ALT có thể hỗ trợ
chẩn đốn phân biệt giữa tắc mật và
bệnh lý do tổn thương màng tế bào gan

Chỉ số này như thế nào là bất thường?

Giá trị tham chiếu của GGT trong máu khác nhau tùy theo từng hãng cung cấp hóa chất, tại lab

MEDIC giá trị tham chiếu như sau: Nam: <55U/L Nữ: <36U/L

GGT tăng có thể gặp trong các tình huống lâm sàng như sau:

 Vàng da tắc mật  Chế độ nghỉ ngơi không hợp lý, ảnh hưởng đến chức năng gan

 Viêm gan cấp hoặc sốc gan  Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, khiến gan yếu đi

 Ung thư gan hoặc u gan  Bệnh đái tháo đường, bệnh phổi

 Xơ gan, chết mô gan  Bệnh lý tuyến tụy

 Sử dụng thuốc gây độc cho gan:  Thiếu lưu lượng máu đến gan
Phenytoin, Phenobarbital
 Người ta cũng thấy các loại men gan AST (SGOT), ALT (SGPT),
 Dùng bia rượu nồng độ cao trong GGT tăng trong các trường hợp bệnh sốt rét, bệnh về đường mật, ứ
thời gian dài sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non, và một số bệnh
lý khác

Thuốc có thể làm tăng GGT bao gồm (kê toa hay không kê toa):

 phenytoin, carbamazepine, và an thần như phenobarbital.
 thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs),
 thuốc hạ lipid máu,
 kháng sinh,
 thuốc chẹn thụ thể histamin (được sử dụng để điều trị nhằm giảm tiết acid trong dạ dày),
 các thuốc kháng nấm,
 thuốc chống trầm cảm,
 và hormone sinh dục như testosterone có thể làm tăng nồng độ GGT.

• tham khảo nguồn: mayocliniclabs.com

LƯU Ý:

• Trước khi xét nghiệm GGT, bệnh nhân cần nhớ
không được sử dụng các loại thuốc (Phenytoin,
Phenobarbital ..) trong vịng 24 giờ bởi việc này có
khả năng sẽ làm tăng nồng độ GGT trong máu, dẫn
đến kết quả xét nghiệm khơng được chính xác.

• Cũng tương tự như vậy, bệnh nhân không được dùng
rượu, bia, thuốc lá hay chất kích thích dù chỉ là một
lượng nhỏ, bởi sẽ gây ảnh hưởng khá nghiêm trọng tới
kết quả.

CHÂN THÀNH CẢM ƠN!