Phát triển đội ngũ giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới giáo dục đại học hiện nay

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌCXÃ HỘI

NGUYỄN THỊ LAN HƯƠNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI ĐÁP ỨNG
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Hà Nội - 2024

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ LAN HƯƠNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI ĐÁP ỨNG
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC HIỆN NAY

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số : 9 14 01 14

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁODỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TSĐỗVănĐoạt

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các số
liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa cơng bố trong
bất kỳ cơng trình khoa học nàokhác.

Tác giả luận án
Nguyễn Thị Lan Hương

1

LỜI CẢM ƠN

Để có được kết quả như ngày hôm nay, tôi xin bàytỏlời cảm ơn sâu sắc đến PGS.
TS Đỗ Văn Đoạt - nhà khoa học đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho tơi trong q
trình thực hiện luậnán.
Tơi xin cảm ơn sâu sắc Ban Giám đốc Học viện Khoa học xã hội, Quý thầy cơ
Khoa Khoa học quản lý, Q Phịng ban của Học viện đã giúp đỡ và tạo mọi điều
kiện để tôi thực hiện luận án.
Tôi xin cảm ơn chân thành các thầy, cô ở các cấp hội đồng đánh giá luận án đã chỉ
bảo cho tôi những điều quý báu đề tơi hồn thiện luận án.
Xin trân trọng cảm ơn các Trường Đại học thành viên của Đại học Quốc gia Hà
Nội, các đơn vị có liên quan đã cung cấp tài liệu; Ban Giám hiệu nhà trường, đồng
nghiệp nơi tôi cơng tác đã ln tạo điều kiện trong qúa trình thực hiện đềtài.
Cảm ơn gia đình, bạn bè đã ln bên cạnh động viên để tôi quyết tâm và nỗ lực
thực hiện, hoàn thành luậnán.

Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội,ngày tháng năm2023
Tác giả luận án

Nguyễn Thị Lan Hương

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ

CBQL Cán bộ quản lý

CNTT Cơng nghệ thơng tin

CNH,HĐH Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

CSVC Cơ sở vật chất

ĐHSP Đại học Sư phạm

ĐNGV Đội ngũ giảng viên

ĐTB Điểm trung bình

ĐTBC Điểm trung bình chung

ĐTKS Đối tượng khảo sát

GDĐH Giáo dục đại học

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GDPT Giáo dục phổ thông

KHTN Khoa học tự nhiên

KHCN Khoa học công nghệ

KH&CN Khoa học và công nghệ

KHXH&NV Khoa học xã hội và nhân văn

KT-XH Kinh tế - xã hội

NCKH Nghiên cứu khoa học

NLSP Năng lực sư phạm

Nxb Nhà xuất bản

QLGD Quản lý giáo dục

THPT Trung học phổ thơng

TB Trung bình

Tr. Trang

XHCN Xã hội chủ nghĩa

MỤC LỤC

MỞĐẦU...........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tàil u ậ n án..............................................................................1

2. Mục đích và nhiệm vụn g h i ê n cứu..............................................................3
3. Khách thể, đối tượng và phạm vin g h i ê n cứu............................................3
4. Giả thuyếtkhoahọc.......................................................................................4
5. Phương pháp luận và phương phápn g h i ê n cứu..........................................4
6. Những đóng góp mới củal u ậ n án.................................................................8
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn củal u ậ n án......................................................8
8. Cấu trúc củaluậnán.......................................................................................9
Chương1.........................................................................................................10
TỔNG QUAN TÌNH HÌNHNGHIÊNCỨU.................................................10
CĨ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀILUẬNÁN..................................................10
1.1. Những cơng trình nghiêncứuvềg i ả n g viên............................................10
1.1.1. Những cơng trình nghiên cứu ởn ư ớ c ngồi.........................................10
1.1.2. Những cơng trình nghiên cứu ởV i ệ t Nam...........................................12
1.2. Những cơng trình nghiêncứuvề phát triển đội ngũgiảngviên..................14
1.2.1. Những cơng trình nghiên cứu ởn ư ớ c ngồi.........................................14
1.2.2. Những cơng trình nghiên cứu ởV i ệ t Nam...........................................16
1.3. Khái quátkếtquả các cơng trình khoahọcnghiên cứu liên quan vàvấnđề
đặt ra luận án tiếp tụcg i ả i quyết...................................................................24
1.3.1. Khái quát về kết quả các cơng trình khoa học nghiên cứu liên quan
tớiluậnán..........................................................................................................24
1.3.2. Vấn đề đặt ra luận án tiếp tụcg i ả i quyết.............................................26
Kết luậnChương 1.........................................................................................27
Chương2.........................................................................................................28
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨGIẢNGVIÊN................28
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤCĐẠIHỌC..........28
2.1. Những vấn đề lý luận về đội ngũ giảng viên trường đại học đáp ứng
đổimới giáo dục đại họch i ệ n nay...................................................................28
2.1.1. Khái niệm giảng viên, đội ngũ giảng viên trườngđ ạ i học...................28

2.1.2. Đặc điểm giảng viên trườngđ ạ i học.....................................................30

2.1.3. Bốicảnhđổimớigiáodục đại họchiệnnayvànhữngvấn đề đặt ra đốivớiphát
triểnđộingũ giảng viên trườngđạihọc................................................................34
2.1.4. Những phẩm chất và năng lực của giảng viên trường đại học đáp
ứngđổi mới giáo dục đại họch i ệ n nay..............................................................45
2.2. Các vấn đề lý luận cơ bản về phát triển đội ngũ giảng viên trường đạihọc
đáp ứng đổi mới giáo dục đại họch i ệ n nay..................................................53
2.2.1. Khái niệm phát triển đội ngũ giảng viên trường đại học đáp ứng đổimới
giáo dục đại họch i ệ n nay.................................................................................53
2.2.2. Lý thuyết phát triển nguồn nhân lựcg i á o dục.....................................58
2.2.3. Nội dung phát triển đội ngũ giảng viên trường đại học đáp ứng đổimới
giáo dục đại họch i ệ n nay.................................................................................64
2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giảng viên trường đạihọc
đáp ứng đổi mới giáo dục đại họch i ệ n nay..................................................79
2.3.1. Ảnh hưởng từ chủ trương, chính sách đổi mới giáo dục nói chung
giáodục đại họcnóiriêng..................................................................................79
2.3.2. Ảnh hưởng từnhiệmvụ giáo dục và đào tạo của trường đại học trongbối
cảnh đổi mới giáo dục đại họch i ệ n nay.........................................................80
2.3.3. Ảnh hưởng từ phẩm chất và năng lực của cán bộ quản lý giáo dục
ởtrườngđạihọc................................................................................................81
2.3.4. Ảnh hưởng từ động cơ, nhu cầu trong tự học tập, tu dưỡng, rèn
luyệncủagiảngviên..........................................................................................82
Kết luậnChương 2.........................................................................................83
Chương 3........................................................................................................85
NHỮNG VẤN ĐỀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂNĐỘINGŨ.................85
GIẢNG VIÊN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘIĐÁPỨNG........................85
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌCHIỆNNAY..............................................85
3.1. Khái quátvềĐại học Quốc giaH à Nội......................................................85
3.1 1. Khái quát về sự hình thành, phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội85
3.1.2. Khái quát về cơ cấu tổ chức của Đại học Quốc giaH à Nội..................87
3.1.3.Tínhtựchủ,tựchịutráchnhiệmxãhộicủaĐạihọcQuốcgiaHàNội.....................89

3.2. Khái quát chungvềkhảo sátt h ự c trạng....................................................92
3.2.1. Mục đíchkhảosát..................................................................................92
3.2.2. Nội dungkhảosát...................................................................................92
3.2.3. Khách thể, địa bàn và thời giank h ả o sát..............................................92
3.2.4. Phương phápkhảosát............................................................................92
3.2.5. Cách thức xử lý số liệuk h ả o sát...........................................................93
3.3. Thực trạng đội ngũ giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổimới
giáo dục đại họch i ệ n nay...............................................................................94
3.3.1. Thực trạng về độ tuổi và cơ cấu giới tính của đội ngũ giảng viên
Đạihọc Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới giáo dục đại họchiệnnay...................94
3.3.2. Thực trạng về trình độ, học hàm, học vị của đội ngũ giảng viên Đạihọc
Quốc gia Hà Nộih i ệ n nay.................................................................................98
3.4. ThựctrạngpháttriểnđộingũgiảngviênĐạihọcQuốcgiaHàNội......................109
3.4.1. Thực trạng quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên Đại học Quốc
giaHàNội.......................................................................................................109
Để đánh giá chính xácthựctrạng phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia HàNội đáp
ứng đổi mới GDĐH hiện nay, chúng tôisửdụng phiếu điều tra(Mục 2 - Phụ lục 1),
để điều tra 80 CBQL ở 6 trường đại học thành viênthuộc Đại học Quốc gia Hà
Nội, kết quả thu đượcnhưsau...............................................................................109
3.4.2. Thực trạng công tác tuyển chọn phát triển đội ngũ giảng viên Đại
họcQuốc giaHàNội........................................................................................113
3.4.3. Thực trạng bố trí, sử dụng đội ngũ giảng viên Đại học Quốc gia HàNội

116
3.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ giảng viên Đại
họcQuốc giaHàNội.......................................................................................118
3.4.5. Thực trạng tạo môi trường, động lực làm việc để phát triển đội
ngũgiảng viên Đại học Quốc giaH à Nội.......................................................121
3.4.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả phát triển đội ngũ giảng viênĐại

học Quốc giaHàNội......................................................................................127
3.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giảng viên
Đạihọc Quốc giaHàNội................................................................................129

3.6. Đánh giá chungvềt h ự c trạng.................................................................131
3.6.1. Ưu điểm vànguyênnhân....................................................................131
3.6.2. Hạn chế vànguyênnhân.....................................................................132
Kết luậnChương 3.......................................................................................135
Chương4.......................................................................................................137
GIẢIPHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘINGŨGIẢNGVIÊN ĐẠI HỌC QUỐC GIAHÀ
NỘI ĐÁP ỨNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌCHIỆNNAY..........................137
4.1. Nguyên tắc đề xuấtg i ả i pháp.................................................................137
4.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tínhh ệ thống......................................................137
4.1.2. Nguyên tắc bảođảmphù hợp với tính đặc thù của Đại học Quốc
giaHàNội.......................................................................................................137
4.1.3. Nguyên tắc kế thừa, hiệu quả vàp h á t triển.......................................139
4.1.4. Nguyên tắc phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực và kết hợp
hàihòa giữa nội lực vớin g o ạ i lực.................................................................140
4.2. Đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên Đại học Quốc gia HàNội

140
4.2.1. Tổ chức thực hiện công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viênĐại
học Quốc giaH à Nội......................................................................................140
4.2.2. Chỉ đạo/Thống nhất hoá trong tuyển chọn và sắp xếp, điều chỉnh
sửdụng phù hợp với yêu cầu vị trí việc làm của giảng viên trong phát triển
độingũ giảng viên Đại học Quốc giaH à Nội................................................146
4.2.3. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ giảng viên Đại họcQuốc
giaHàNội.......................................................................................................150
4.2.4. Hồn thiệnchếđộchính sáchtạođộng lực trongqtrình phát triển
độingũgiảng viên ĐạihọcQuốcgiaHàNội........................................................161

4.2.5. Tổ chức thanh tra,kiểmtra, đánh giá kết quả phát triển đội ngũ
giảngviên Đại học Quốc giaH à Nội..............................................................167
4.3. Mối quan hệ của cácg i ả i pháp..............................................................172
4.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thicủa các giảipháp...............173
4.4.1. Tổ chứckhảonghiệm..........................................................................173
4.4.2. Kết quảkhảonghiệm..........................................................................174

4.5. Thử nghiệm giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên Đại học Quốc giaHà
Nội đáp ứng đổi mới giáo dụcđ ạ i học.........................................................178
4.5.1. Mục đíchthửnghiệm...........................................................................178
4.5.2. Giả thuyếtthửnghiệm..........................................................................179
4.5.3. Nội dung, đối tượng, lực lượng và thời gianthửnghiệm.....................179
4.5.4. Phương phápthửnghiệm.....................................................................180
4.5.5. Tổ chức thử nghiệm và phân tíchk ế t quả..........................................180
Kết luậnChương 4.......................................................................................194
KẾT LUẬN VÀKHUYẾNNGHỊ...............................................................197
1. Kếtluận......................................................................................................197
2. Khuyếnnghị..............................................................................................198
TÀI LIỆU THAMKHẢO............................................................................201
PHỤLỤC..........................................................................................................1

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Số liệu thống kê cơ bản về nhân lực ĐNGV Đại học Quốc gia
HàNộitheodanhsáchkhoahọcvàtrìnhđộđàotạo,tínhđếnngày31/12/2022..

.........................................................................................................................88
Bảng 3.2. Thống kê số lượng, độ tuổigiảng viên.....................................................94
Bảng 3.3. Thống kê về cơ cấu giới tínhcủaĐNGV.................................................97
Bảng 3.4. Thống kê về học hàm, học vị củagiảng viên............................................98

Bảng 3.5. Đánh giá về phẩm chấtcủaĐNGV.........................................................99
Bảng 3.6. Đánh giá về năng lựccủaĐNGV..........................................................101
Bảng 3.7. Đánh giá về quyhoạch ĐNGV..............................................................109
Bảng 3.8. Đánh giá về công tác tuyển chọn pháttriển ĐNGV...............................113
Bảng 3.9. Đánh giá việc bố trí, sửdụngĐNGV.....................................................116
Bảng 3.10. Đánh giá về đào tạo, bồidưỡngĐNGV...............................................118
Bảng 3.11. Đáng giá tạo môi trường, động lực làm việccho ĐNGV.....................121
Bảng 3.12. Đánh giá về kiểm tra, đánh giá kết quả pháttriểnĐNGV....................127
Bảng 3.13. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến pháttriển ĐNGV.........................129
Bảng 4.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của cácbiện pháp..........................160
Bảng 4.2. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của cácbiệnpháp........................161
Bảng 4.3. Kết quả và thứ bậc về tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp
đãđềxuất...............................................................................................................163
Bảng 4.4. Các tiêu chí đánh giá mức nhận thức của giảng viên về NLSP, năng
lựcNCKH.............................................................................................................168
Bảng 4.5. Các tiêu chí về bồi dưỡng nâng cao NLSP, bồi dưỡng nâng cao năng
lực NCKH củagiảng viên......................................................................................170
Bảng 4.6. Khảo sát NLSP của giảng viên ở Trường Đại học KHTN và Trường Đại
học KHXH&NV qua khảo sát trước khithửnghiệm.............................................172
Bảng 4.7.Thống kê kết quả nhận thức về NLSP, năng lực NCKH của giảng
viênT r ư ờ n g Đ ạ i h ọ c KHT N, T r ư ờ n g Đ ạ i h ọ c K H X H & N V s a u t h ử n g h i ệ m

.......................................................................................................................175

Bảng 4.8. Phân tích tần suất về kết quả nhận thức của giảng viên về NLSP, năng
lực NCKH quathửnghiệm....................................................................................175
Bảng 4.9. Thống kê kết quả bồi dưỡng nâng cao NLSP, bồi dưỡng nâng cao năng
lực NCKH của giảng viên Trường Đại học KHTN, Trường Đại học KHXH&NV
sauthửnghiệm.......................................................................................................177
Bảng 4.10. Phân phối tần suất về bồi dưỡng nâng cao NLSP, bồi dưỡng nâng cao

năng lực NCKH của giảng viên Trường Đại học KHTN, Trường Đại học
KHXH&NV sauthửnghiệm..................................................................................177

DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ

Hình 2.1. Mơ hình phát triển nguồn nhân lực theoLeonardNadler..................Error!
Bookmark not defined.

Sơ đồ 2.1. Nội dung phát triển ĐNGV trườngđại học............................................78
Hình 4.1: Nội dung cơ bản về đào tạo, bồi dưỡng pháttriểnĐNGV.....................138
Biểu đồ 4.1. Tính cần thiết của cácgiảipháp.........................................................161
Biểu đồ 4.2. Tính khả thi của cácgiảipháp...........................................................162
Biểu đồ 4.3. Tương quan giữa mức độ cần thiết vàkhảthi...................................164
Biểu đồ 4.4. Mức nhận thức củagiảngviên...........................................................176
Biểu đồ 4.5. So sánh về mức bồi dưỡng nângcaoNLSP,......................................177

MỞ ĐẦU
1. Lýdo chọn đề tài luậnán
Đặc biệt khi xã hội bước sang thế kỷ XXI, đứng trước sự bùng nổ của khoa học
công nghệ và xu thế hội nhập, hợp tác toàn cầu đã tác động sâu sắc đến mọi mặt
của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Đối với giáo dục hiện nay,
không dừng lại ở việc hình thành tri thức, kỹ năng nhất định cho người học mà
quan trọng hơn là phải chuyển từ trang bị kiến thức đơn thuần sang phát triển
năng lực, khơi dậy mọi tiềm năng của mỗi người nhằm phát huy tối đa năng lực
trí tuệ, năng lực hoạt động thực tiễn nhằm đáp ứng được yêu cầu của xã hội hiện
đại.
Nhận thức đúng đắn xu thế phát triển của giáo dục, Đảng, Nhà nước tiếp tục
khẳng định đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn
hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá, trong đó đổi mới cơ chế QLGD, phát
triển ĐNGV và CBQL là khâu then chốt. Do vậy, cần thực hiện: “Xây dựng quy

hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục gắn với
nhu cầu phát triển KT-XH, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế.
Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo” [26,
tr.117]. Trước nhiệm vụ đổi mới căn bản, toàn diện GDĐH, một trong những vấn
đề đặt ra với công tác quản lý trường đại học là phát triển ĐNGV, đáp ứng yêu
cầu mới của sự nghiệp GD&ĐT. Giảng viên phải có trình độ, nghề nghiệp, NLSP
cao, có khả năng tổng hợp, khái quát hoá, tư duy sư phạm phát triển cùng với
phẩm chất đạo đức và giá trị tương ứng với chuẩn nghề nghiệp. Giảng viên không
chỉ dạy “cách học” mà còn dạy “phương pháp tư duy sáng tạo” cho sinh viên. Nếu
giảng viên khơng có nghiệp vụ sư phạm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng
dạy học và uy tín nghề nghiệp củamình.
Trong q trình lãnh đạo cách mạng, đặc biệt là trong đổi mới đất nước, Đảng ta
đã có những chủ trương, đường lối chỉ đạo thực hiện đổi mới căn
bản,tồndiệnGD&ĐT,trongđóxácđịnhđộingũnhàgiáolànhântốtrung

1

tâm, có ý nghĩa quyết định chất lượng, hiệu quả GD&ĐT. Sinh thời, Hồ Chí Minh
khẳng định: “Người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ
vang nhất. Dù là tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương,
song những người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh. Đây là một điều rất
vẻ vang. Nếu khơng có thầy giáo dạy dỗ cho con emnhândân, thì làm saomàxây
dựng chủ nghĩa xã hội được” [69, tr.331]. Hồ Chí Minh khẳng định: “Khơng có
thầy giáo thì khơng có giáo dục,... khơng có giáo dục, khơng có cán bộ thì khơng
nói gì đến kinh tế - văn hóa” [68, tr.184]. Theo tinh thần ấy, việc phát triển
ĐNGV trường đại học, vừa là đòi hỏi khách quan, vừa có ý nghĩa quyết định đối
với thực hiện nhiệm vụ đổi mới GDĐH, ảnh hưởng không nhỏ tới thành cơng của
sự nghiệp giáo dục nướcta.
Với vai trị là người kiến tạo tri thức, phát triển năng lực, phẩm chất cho sinh viên,
ĐNGV đã góp phần to lớn trong đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cho xã hội.

Theo đó, phát triển ĐNGV là nhiệm vụ vai trị then chốt trong việc nâng cao chất
lượng GD&ĐT ở trường đại học. Trong tình hình hiện nay, phát triển ĐNGV Đại
học Quốc gia Hà Nội đang tồn tại những bất cập cả về kế hoạch, quy hoạch phát
triển ĐNGV, đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa số lượng, chất lượng và cơ cấu
ĐNGV. Hơn nữa, vấn đề phát triển ĐNGV đáp ứng đổi mới GĐĐH, trong đó Đại
học Quốc gia Hà Nội với vaitròvà sứ mệnh của đơn vị tiên phong, được nhà nước
ưu tiên đầu tư và giao cho quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình cao. Do đó, đặt ra
việc nghiên cứu phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội đápứngđổi mới
GDĐH là vấn đề có tính cấpthiết.
Ở phương diện lý luận, phát triển nguồn nhân lực nhà trường nói chung, phát triển
ĐNGV trường đại học nói riêng là những phạm trù quan trọng, quyết định sự tồn
tại và phát triển của trường đại học. Song, thực tế vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra cần
được nghiên cứu làm sáng tỏ. Vấn đề quy hoạch, tuyển dụng, bố trí sử dụng, đào
tạo và bồi dưỡng, kiểm tra, đánh giá kết quả phát triển ĐNGV trường đại học đã
có các tác giả trong và ngồi nướcnghiên

cứu ở mức độ khác nhau. Tuy nhiên, chưa có cơng trình nào nghiên cứu một cách
cơ bản, hệ thống, chuyên sâu về phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội đáp
ứng đổi mới GDĐH hiện nay.

Như vậy, lựa chọn đề tài:“Phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia HàNội
đáp ứng đổi mới GDĐH hiện nay”để làm luận án tiến sĩ, chuyên ngành
QLGD có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâusắc.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiêncứu
2.1. Mục đích nghiêncứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận phát triển ĐNGV trường đại học và thực trạng
phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội nhằm đề xuất giải pháp phát triển
ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội, góp phần thực hiện Chiến lược phát triển Đại
học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiện nay.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Luận chứng cơ sở lý luận về phát triển ĐNGV trường đạihọc.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng ĐNGV, phát triển ĐNGV và các yếu tố
ảnh hưởng đến phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới
GĐĐH hiệnnay.
- Đề xuất những giải pháp cơ bản phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia
Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiệnnay.
- Tổ chức khảo nghiệm, thử nghiệm một số biện pháp đã đềxuất.
3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiêncứu
3.1. Khách thể nghiêncứu
Phát triển đội ngũ giảng viên ở cơ sở GDĐH.
3.2. Đối tượng nghiêncứu
Phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH.
3.3. Phạm vi nghiêncứu
3.3.1. Giới hạn về phạm vi nội dung nghiêncứu
Đề tài tiếp cận từ phương diện QLGD theo lý thuyết phát triển nguồn nhân
lực của Leonard Nadler để đi sâu nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực

tiễn và đề xuất những giải pháp của hiệu trưởng về phát triển ĐNGV các trường
đại học thành viên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội về phát triển ĐNGV Đại học
Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiệnnay.

3.3.2. Giới hạn về phạm vi khách thể nghiêncứu
Tiến hành nghiên cứu CBQL nhà trường, cán bộ của một số Phịng, Khoa, Bộ
mơn và giảng viên ở 06 trường đại học thành viên thuộc Đại học Quốc gia Hà
Nội, gồm: Trường Đại học Ngoại ngữ; Trường Đại học Kinh tế; Trường Đại học
KHXH&NV; Trường Đại học KHTN; Trường Đại học Giáo dục; Trường Đại học
Công nghệ.

3.3.3. Giới hạn về phạm vi thời gian nghiêncứu

Các số liệu điều tra, khảo sát của đề tài được giới hạn từ năm học 2016
- 2017 đến năm học 2022 - 2023.
4. Giả thuyết khoahọc
Theo Lý thuyết của Leonard Nadler (1969, Mỹ), quản lý nguồn nhân lực là nhiệm
vụ quản lý trung tâm của một tổ chức, thể hiện trong việc lựa chọn, đào tạo, xây
dựng và phát triển các thành viên của tổ chức. Theo đó, phát triển ĐNGV là
nhiệm vụ quan trọng của các trường đại học nói chung, trong đó có các trường đại
học thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội. Phát triển ĐNGV đang đặt ra vấn đề như: số
lượng, chất lượng, cơ cấu và môi trường làm việc.Nếunghiên cứu đề xuất các giải
pháp phát triển ĐNGV, như tổ chức quy hoạch, coi trọng tuyển chọn và sắp xếp,
điều chỉnh sử dụng, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, hồn thiện chính sách tạo động
lực thúcđẩyphát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nộithìcó thể có số lượng, cơ
cấu hợp lý, đặc biệt là nâng cao chất lượng ĐNGV đáp ứng yêu cầu của các
trường đại học thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiệnnay.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiêncứu
5.1. Phương pháp luận nghiêncứu
Đề tài được triển khai nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy

vật mácxit; quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng
sản Việt Nam.
Quá trình nghiên cứu, dựa trên phương pháp luận NCKH QLGD, với quan điểm
lịch sử - lôgic, quan điểm hệ thống - cấu trúc, quan điểm thực tiễn và nguyên tắc
tiếp cận các lý luận QLGD như: Tiếp cận lý thuyết quản lý nguồn nhân lực; tiếp
cận hoạt động; tiếp cận năng lực; tiếp cận thực tiễn; tiếp cận chức năng quản lý để
làm cơ sở cho việc tiếp cận đối tượng nghiên cứu, giải quyết các nhiệm vụ nghiên
cứu của đề tài. Cụ thể:
Tiếp cận lý thuyết phát triển nguồn nhân lực:Những khâu quy hoạch, tuyển chọn
và sử dụng, đào tạo và bồi dưỡng, thực hiện chế độ chính sách, kiểm tra đánh giá
liên quan đến phát triển nguồn nhân lực giảng viên về số lượng, chất lượng. Cùng
với đó,sựphát triển của khoa học giáo dục, khoa học sư phạm, khoa học quản lý

và của khoa học cơng nghệ nói chung địi hỏi các nghiên cứu trong lĩnh vực
QLGD và phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội nói riêng cũng phải tiếp cận
theo quan điểm pháttriển.
Tiếp cận hoạt động: là sự vận dụng lý thuyết hoạt động vào việc nghiên cứu đối
tượng đang được xem xét. Theo hướng tiếp cận hoạt động thì thực chất của phát
triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiện nay là khả
năng triển khai hoạt động đội ngũ về số lượng, chất lượng và cơ cấu với những
hành động cụ thể theo một trật tự lơgíc của tiến trình vận động quá trình quản lý
phát triển ĐNGV đại học
Tiếp cận năng lực: là xác định năng lực chung, năng lực chuyên biệt cần có, xác
định những tiêu chuẩn NLSP, năng lực chuyên môn chuyên ngành của giảng viên
ở trường đại học. Trên cơ sở đó, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nhằm phát triển
NLSP, năng lực chuyên môn chuyên ngành cho giảng viên phù hợp với đòi hỏi
của nhiệm vụ GD&ĐT ở trường đại học trong bối cảnh đổi mới GDĐH hiện nay.
Luận án sử dụng tiếp cận năng lực để nhận diện,
phânt í c h c h ấ t l ư ợ n g c ủ a Đ N G V t h ô n g q u a c á c n ă n g l ự c c h u n g , n ă n g l
ực

riêng, NLSP, năng lực chuyên môn, năng lực NCKH, năng lực chuyên biệt khác
của giảng viên đại học làm cơ sở cho công tác phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia
Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiện nay.
Tiếp cận thực tiễn:nhằm đánh giá chính xác thực trạng ĐNGV, phát triển ĐNGV
Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiện nay theo tiếp cận quản lý
nguồn nhân lực về số lượng, chất lượng và cơ cấu. Kế thừa kinh nghiệm phát triển
ĐNGV trường đại học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực của một số nước trên
thế giới cũng như các nước trong khu vực; thực trạng sử dụng những giải pháp
phát triển ĐNGV và các yếu tố khách quan và yếu tố chủ quan tác động tới phát
triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội đáp ứng đổi mới GDĐH hiện nay để đề
xuất các giải pháp phùhợp.
Tiếp cận chức năng quản lý:Tiếp cận chức năng để xem xét chức năng quản lý

của các chủ thể quản lý trường đại học nhằm xác định đúng những việcmàchủ thể
phải làm trong phát triển ĐNGV, xác định những giải pháp cần thiết và phù hợp
có thể áp dụng trong phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà Nội phù hợp thẩm
quyền, chức năng của các chủ thể quản lý các trường đại học thành viên thuộc Đại
học Quốc gia Hà Nội hiệnnay.

5.2. Phương pháp nghiêncứu
Đề tài được tác giả sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học
giáo dục, QLGD, kết hợp lý thuyết và thực tiễn.

5.2.1. Các phương pháp nghiên cứu lýthuyết
Sử dụng tổng hợpcác phương pháp phân tíchvàtổng hợpcáctàiliệulýluận thuộc
phạmvinghiên cứucủađềtài; cáctácphẩm kinhđiểncủa chủnghĩa Mác-Lêninvà
tưtưởngHồ ChíMinh;VănkiệncủaĐảng, của Nhà nướcvềGD&ĐT;các cơngtrình
khoa học cóliên quanđếnviệc nghiên cứucủađềtàiđểxâydựngcơsở lýluậncủa
vấnđềnghiên cứu.

5.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thựctiễn
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: điều tra bằng phiếu hỏi với 440

CBQL, giảng viên ở 06 trường đại học thành viên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội
(Trường Đại học Ngoại ngữ; Trường Đại học Kinh tế; Trường Đại học
KHXH&NV; Trường Đại học KHTN; Trường Đại học Giáo dục; Trường Đại học
Cơng nghệ). Mục đích khảo sát bằng bảng hỏi là thu thập thông tin cần thiết liên
quan đến thực trạng ĐNGV, hoạt động phát triển ĐNGV Đại học Quốc gia Hà
Nội.
Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát một số hoạt động dạy học của giảng
viên và quan sát một số bước của việc quy hoạch, tư vấn tuyển chọn giảng viên
của CBQL ở trường đại học nhằm thu thập thêm các thông tin cần thiết liên quan
đến vấn đề nghiêncứu.

Phương pháp đàm thoại: Tiến hành tọa đàm, trao đổi với CBQL ở các Phịng,
Khoa, Bộ mơn, CBQL nhà trường, giảng viên để thu thập thêm những thông tin
cần thiết liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp tiếp cận chuẩn giảng viên: Việc qui hoạch ĐNGV; tỉ lệ giảng
viên/người học và khối lượng công việc của ĐNGV được đo lường, giám sát làm
căn cứ cải tiến chất lượng đào tạo, NCKH phục vụ cộng đồng; các tiêu chí tuyển
dụng và lựa chọn giảng viên để bổ nhiệm, điều chuyển được xác định và phổ biến
công khai; năng lực của ĐNGV được xác định, đánh giá; nhu cầu về đào tạo và
phát triển chuyên môn của ĐNGV; việc quản trị theo kết quả công việc của
giảngviên.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm QLGD: Tổng hợp nghiên cứu các văn bản
pháp lý; các báo cáo tổng kết GD&ĐT của các trường đại học thành viên thuộc
Đại học Quốc gia Hà Nội.
Phương pháp chuyên gia: Tác giả xin ý kiến góp ý, định hướng của các nhà khoa
học, chuyên gia nghiên cứu trên các lĩnh vực có liên quan về hướng triển khai đề
tài, những phương pháp nghiên cứu lý luận, khảo sát thực tế và tiến hành khảo sát
kết quả nghiên cứu của đề tài.

Phương pháp xử lý số liệu: Các số liệu được xử lý bằng phần mềm