HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU doc

HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
TÀI LIM  TNG HP - DCH
TÀI LIM  TNG HP  DCH
Gii thiu Information Mc lc


Biên son ebook : Lê Đình Sáng
I HC Y KHOA HÀ NI
Trang web : www.ykhoaviet.tk
Email : ,
n thoi : 0973.910.357

THÔNG TIN

THÔNG BÁO VỀ VIỆC XUẤT BẢN BÁCH KHOA Y HỌC 2010 :
Theo yêu cu và nguyn vng ca nhiu bc, khác vi Bách Khoa Y Hc các
phiên bc, bên cnh vic cp nht các bài vit mi và các chuyên khoa
mi cách thc trình bày, Bách Khoa Y Hc chia ra
làm nhiu cun nh, mi cun bao gm mt ch  ca Y H s giúp
bc tit kim c thi gian tra cu thông tin khi cn. Tác gi xin chân thành
t c nhng ý kic gi trong thi gian
qua. Tt c các cun sách ca b sách Bách Khoa Y Hc 2010 bc có th tìm
thy và ti v t trang web www.ykhng và
phát trin.
ỦNG HỘ :
Tác gi i s ng h v m giúp cho Bách
Khoa Y Hc phát trin t
Mi tm lòng ng h cho vic xây dng mt website dành cho vic ph bin tài
liu hc tp và ging dy Y Khoa ca các cá nhân và Doanh nghip xin gi v :
N VIT NAM
Tên tài kho

S tài khon : 5111-00000-84877

CẢNH BÁO :
TÀI LIU NÀY CH MANG TÍNH CHT THAM KHO nhm mu bit v Y
khoa. Tuyc t ý áp d chn
 u tr bnh, nht là vi nhi không thuc nghành Y . Tác gi
ebook này không chu bt c trách nhin vic s dng thông tin
trong cu áp dng vào thc tin ca bm t
nhiu tác gi khác nhau, nhiu cuc kim chng , vì
th mi thông tin trong cuu ch mang tính chi . Cun
c phân phát min phí vi m di, bt c
n vii, chnh sa, in n cun sách này
vào bt c thu là bt hp l . Ni dung cun ebook này có th
i và b sung bt c lúc nào mà không cc.

GIỚI THIỆU

Bm , biên dch và tng hp vi mp
mt ngun tài liu tham kho hu ích cho các bn sinh viên y khoa, và tt c
nhng ai có nhu cu tìm hiu, nghiên cu, tra cu , tham kho thông tin y hc.
 sách mng da trên ngun tài liu ca cng ,
không mang m li, không gn vi mi bt k
hình thc khi s dng b sách này bn phng ý vi nhng
u kin sau . Nng ý , bn không nên tip tc s dng sách :
Bn tay bn , hoàn toàn da trên tinh thn t nguyn
ca bn. Không có bt k sc, mi gi hay liên kt nào
gia bn và tác gi b sách này.
Ma b  phc v công tác hc tp cho các bn sinh viên Y khoa là
chính, ngoài ra nu bn là nhi t
th s dng b u tham kho thêm .

Mi thông tin trong b u ch 
m chng bi bt c t, Nhà xut bn hay bt c 
có trách nhim liên quan nào . Vì vy, hãy luôn cn trc khi bn chp nhn
mp trong b sách này.
Tt c các thông tin trong bm, tuyn chn, phiên dch và
sp xp theo trình t nhnh . Mi bài vit dù ngn hay dài, dù hay dù d 
u là công sc ca chính tác gi bài viLê Đình Sáng ch m và
phiên dch, nói mi giúp chuyn ti nhng thông tin mà các tác
gi bài vin tay các bn .

B sách này là tài lim và dch bi mt sinh viên Y khoa ch không phi là
m tihay mt chuyên gia Y hc dày dn kinh nghi
có rt nhiu li và khim khuyc , ch quan hay khách quan,
các tài liu b trí có th p lý , nên bên cnh vic thn trc khi thu
nhn thông tin , bc k phn mc lc b sách và phng dn s
dng b  s dng b sách này mt cách thun tin nht.
Tác gi b n t này không chu bt c trách nhin vic
s dng sai mu qu không tt v sc khe, vt cha
bn và bnh nhân ca bn .
Không có chuyên môn , không phi là nhân viên y t , b s
dng nhng thông tin có trong b  chu tr. T c ti
này, các thy thuU TR BNH NHÂN ch không phU TR BNH. Mi
i bnh là mt thc th c lc bê nguyên xi
tt c mi thông tin trong b sách này vào thc tin s là mt sai lm ln . Tác gi
s không chu bt c trách nhim gì do s bt cn này gây ra.
Vì là b sách cng, to ra vì mng, do cng , b sách này
có phát trit phn rt ln, không ch da vào sc lc, s
kiên trì ci to ra b sách này , thì nhng ng, góp ý, b
sung, hiu chnh cng lc to l b
trin. Vì mt mc tiêu tr thành mt b sách tham kho y khoa tng hp phù hp

vi nhu cu và tình hình thc tic y t nói riêng và trong cuc sng
nói chung . Tác gi b sách mong mi  bc nhng l
mang tính xây dng, nhng tài liu quý mà bn mun san s cho cng , vì
mt c nim mong mi mà khi bu xây dng
b sách này , tôi vi .
Ni dung b sách này, có th ch t thm nhnh trong quá
kh và hin ti hon. Trong thi cách mng khoa hc công
ngh tin nay, không ai biu nhng
kin thc mà b áp d tr li câu
hi này, ch có chính bn thân bn , phi luôn luôn không ngng-T MÌNH-cp
nht thông tin mi nht trong mc ci sc y
khoa. Không ai có th, tt nhiên b sách này không thn.
Nghiêm cấm s dng b i bt k mu nào, 
i hóa sn phi bt c  b sách
này không phi là tác gi bài vit ca b t rt nhiu công sc,
thi gian, và tin b to ra nó, vì li ích chung ca cng. Bn phi chu
hoàn toàn trách nhim vi bt k vic s dng sai m ni
dung b sách này nêu ra.
Mi lý thuyu ch là màu xám, mt cun sách hay vn cu là lý
thuyt, ch có thc t cuc sng mi là cun sách hoàn ho nht,  n không
phc gi mà là din viên chính. Và Bách Khoa Y H là mt ht thóc
nh, vic s d xào nu hay nhân ging là hoàn toàn tùy thuc vào bn
i to ra ht thóc này s vui mc truyng l
tip tc c gng nu bit rng chính nh bn mà bii không còn phi
x ch cu tr.
Mn b sách xin gi v cho tác gi a ch trên. Rt
mong nhn hi t các bc gi  các phiên b
Kính chúc bc, gia quyn và toàn th i Vic sng trong
khe mnh, cuc sng ngày càng m no hnh phúc.
Đô Lương, Nghệ An. Tháng 8/2010

ABOUT

ebook editor: Le Dinh Sang
Hanoi Medical University
Website: www.ykhoaviet.tk
Email: ,
Tel: 0973.910.357
NOTICE OF MEDICAL ENCYCLOPEDIA PUBLICATION 2010:
As the request and desire of many readers, in addition to updating the new
articles and new specialties, as well as changes in presentation, Medical
Encyclopedia 2010 is divided into many small ebooks, each ebook includes a
subject of medicine, as this may help readers save time looking up informations as
needed. The author would like to thank all the critical comments of you all in the
recent past. All the books of the Medical Encyclopedia 2010 can be found and
downloaded from the site www.ykhoaviet.tk ,by Le Dinh Sang construction and
development.
DONATE
The author would like to thank all the financially support to help the Medical
Encyclopedia are developing better and more-and-more useful.
All broken hearted support for building a website for the dissemination of
learning materials and teaching Medicine of individuals and enterprises should be
sent to:
Bank name: BANK FOR INVESTMENT AND DEVELOPMENT OF VIETNAM
Bank Account Name: Le Dinh Sang
Account Number: 5111-00000-84877
DISCLAMER :
The information provided on My ebooks is intended for your general knowledge

only. It is not a substitute for professional medical advice or treatment for specific
medical conditions. You should not use this information to diagnose or treat a
health problem or disease without consulting with a qualified health professional.
Please contact your health care provider with any questions or concerns you may
have regarding your condition.
Medical Encyclopedia 2010 
IS' and without warranty, express or implied. Lê Sáng specifically disclaims any
implied warranties of merchantability and fitness for a particular purpose. In no
event will be liable for any damages, including but not limited to any lost or any
damages, whether resulting from impaired or lost money, health or honnour or
any other cause, or for any other claim by the reader. Use it at Your risks !
FOR NON-COMMERCIAL USER ONLY .
YOU ARE RESTRICTED TO adapt, reproduce, modify, translate, publish, create
derivative works from, distribute, and display such materials throughout the
world in any media now known or hereafter developed with or without

FOREWORD

aim of providing a useful source of reference-material to medical students, and all
who wish to learn, research, investigate to medical information.
Just a set of open-knowledge, based on community resources, non-profit
purposes, not associated with commercial purposes under any kind, so before you
use this books you must agree to the following conditions. If you disagree, you
should not continue to use the book:
This book is to provide to you, completely based on your volunteer spirit. Without
any negotiation, bribery, invite or link between you and the author of this book.
The main purpose of these books are support for studying for medical students, in
addition to others if you are working in health sector can also use the book as a
reference.
All information in the book are only relative accuracy, the information is not

verified by any law agency, publisher or any other agency concerned. So always
be careful before you accept a certain information be provided in these books.
All information in this book are collected, selected, translated and arranged in a
certain order. Each artical whether short or long, or whether or unfinished work

words, a person to help convey the information that the authors have provided,
to your hand. Remember the author of the articles, if as in this book is clearly the
release of this information you must specify the author of articles or units that
publish articles.
This book is the material collected and translated by a medical student rather
than a professor  Doctor experienced, so there may be many errors and defects
unpredictable, subjective or not offices, documents can be arranged not
reasonable, so besides carefull before reading information, you should also read
carefully the contents of the material and the policy, manual for use of this book .
The author of this e-book does not bear any responsibility regarding the use of
improper purposes, get bad results in health, wealth, prestige of you and your
patients.
7. Not a professional, not a health worker, you are not allowed to use the
information contained in this book for diagnosis and treatment. Ever, the
physician treating patients rather than treatment. Each person is an independent
entity and completely different, so applying all information in this book into
practice will be a big mistake. The author will not bear any responsibility to this
negligence caused.
8. As is the community material, these books could be developed or not are not
only based on their strength and perseverance of the author of this book , the
contribution, suggestions, additional adjustment of the reader is great motivation
for this book keep developed. Because a goal of becoming a medical reference
books in accordance with general requirements and the practical situation in the
health sector in particular and life.
9. The contents of this book, may only correct in a certain time in the past and the

present or in the near future. In this era of scientific and technological revolution
as sweeping as fast now, no one knew before is whether the knowledge that you
have obtained can be applied in future or not. To answer this question, only
yourself, have to always update-YOURSELF-for latest information in all areas of
life, including the medical field. No one can, of course this book can not, do it for
you.
10. Strictly forbidden to use this book in any bad purpose, not be allowed to
commercialize this product under any mean and any time by any media . The
author of this book is -articles, but has made a lot
of effort, time, and money to create it, for the advanced of the community. You
must take full responsibility for any misuse purposes and does not comply with
the contents of this book yet.
11. All theories are just gray, a thousand books or a book are only theory, the
only facts of life are the most perfect book, in which you are not an audience but
are the main actor. This Book just a small grain, using it to cook or fry breeding is
completely depend on you. And the person who created this grain will begin more
excited and motivated to keep trying if you know that thanks that so many people
no longer have to queue to wait for relief.
12. All comments related to the books should be sent to the me at the address
above. We hope to receive feedbacks from you to make the later version better.
13. We wish you, your family and Vietnamese people has always been healthy,
happy and have a prosperous life.





MỤC LỤC

CHƯƠNG 1. SINH LÝ VÀ SINH LÝ BỆNH
A. GIẢI PHẪU - SINH LÝ TẠO MÁU
1. MÁU VÀ CÁC THÀNH PHN MÁU
2. SINH LÝ MÁU
3. HUY
4. HNG CU ( RED BLOOD CELLS)
5. BCH CU ( WHITE BLOOD CELLS)
6. TIU CU(PLATELETS)
7. NHÓM MÁU VÀ AN TOÀN TRUYN MÁU
8. SINH LÝ C
9. CH
10. RI LON LÂM SÀNG MÁU
11. RI LO CM MÁU
B. SINH LÝ BỆNH MÁU - TẠO MÁU
12. RI LON KHNG MÁU TUN HOÀN
13. RI LON TO HNG CU
14. SINH LÝ BNH CA THIU MÁU
15.  THÍCH NGHI KHI THIU MÁU
16. I BNH LÝ CA BCH CU
17. I BNH LÝ CA TIU CU
CHƯƠNG 2. TRIỆU CHỨNG HỌC
18. HI CHNG THIU MÁU
19. HI CHNG TAN MÁU
20. HI CHNG XUT HUYT
21. HI CHNG HEMOGLOBIN
22. HI CHNG LÁCH TO
23. HI CHNG HCH TO
24. HI CHNG XUT HUYT
25. C MÁU VÀ H LYMPHO
CHƯƠNG 3. BỆNH LÝ HUYẾT HỌC

26. HI CHNG DIC
27. XUT HUYT GIM TIU CU T MIN
28. BNH THIU MEN G6PD
29. ULYMPHO ÁC TÍNH
30. THIU MÁU
31. THING
32. U LYMPHO KHÔNG HODGKIN
33. THIU MÁU THIU ST
34. THIU MÁU HUYT TÁN T MIN
35. BNH SUY T
36. CHU TR TAN HUYT KHI
37. BNH BCH CU TY MN
38. BNH BCH CU LYMPHO MN
39. U LYMPHO ÁC TÍNH
40. XUT HUYT GIM TIU CU MIN DCH
41. XUT HUYT GIM TIU CU MIN DCH
42. SUY T
43. BCH CU CP(LEUKEMIA)
44. BNH BETA  THALASSEMIA
45. BY MÁU(HEMOPHILIA)
46. VIÊM THÀNH MCH D NG
CHƯƠNG 4. CẬN LÂM SÀNG HUYẾT HỌC
47. XÉT NGHIM HUYT HC
48. 
49. MIN DCH - DI TRUYN
50. T BÀO T CHC HC
51. 
52. MIN DCH SÀNG LC
53. CH PHM MÁU
54. QUÁ LIU THUC CH

55. CÁC PHN NG TRUYN MÁU
CHƯƠNG 5. ATLAS HUYẾT HỌC
CHƯƠNG 6. THUỐC CHỐNG ĐÔNG MÁU
56.  CA S HÌNH THÀNH HUYT KHI
57. SINH LÝ BNH CA S HÌNH THÀNH HUYT KHI
58. CÁC THUC CH
CHƯƠNG 7. BÁO CÁO KHOA HỌC
59.  THM MÁU  B 
60. U NGHIÊN CU MT S M MÁU VÀ TU  BNH NHÂN
GIM BA DÒNG MÁU NGOI VI
61. I HIN MÁU TÌNH NGUYN CA VIN HUYT HC -
TRUY
62. GÓP PHN CHNH LÝ K THUT XÉT NGHIM SC BN HNG CU
63. NGHIÊN CU SÀNG LC KHÁNG TH BT H HNG CU  BNH NHÂN B BNH MÁU
TI VIN HUYT HC - TRUYN MÁU TW (2004-2005)
64. TÌM HIU MT S YU T NG TI S XUT HIN NHNG PHN NG LÂM
SÀNG KHÔNG MONG MUN  I HIN MÁU TÌNH NGUYN
65. NG DN DCH TRONG CHPHÂN LOI MT S TH
BNH CP
66. MÔ HÌNH CUNG CP MÁU TP TRUNG T NGÂN HÀNG MÁU KHU VN CÁC BNH
VIN
67. THC HIN CHIC QUC GIA PHÒNG CHNG HIV/AIDS TRONG CÔNG TÁC AN
TOÀN TRUYN MÁU  M NHÌN 2020.

CHƯƠNG 1. SINH LÝ VÀ SINH LÝ BỆNH



A. GIẢI PHẪU - SINH LÝ TẠO MÁU

1.1. Cơ quan tạo máu:
o máu bao gm: t chc lymphô (lách, hch, tuyn c) và
t chc võng mô. V trí ti theo tui:
* Tr: tn:
n bào thai (khou): ch yu to máu t ni mc huyt
qun trong nho Pander. Các hng cu non nguyên thu thuc dòng
i hng cu).
n gan lách (t tháng th 3): các hng cu non ch yc to ra t
u thuc dòng normoblaste (gi hng cu non  i
ng thành).
- Sinh máu  gan:
T tun th 4 sinh máu  gan, bu t t bào trung mô vt
hoá. Các t c to ra trong các bè gan, các khoang liên kt xung
quanh và trong các huyt qun. Gan sinh ch yu là hng cu (HC), bch cu ht
(BC) và có th c mu tiu cm sinh
máu  gan là vào tháng th 4 ca thai km dn.
- Sinh máu  lách:
T tun th 10 ca thai, lách bu sinh máu và sinh ch yu là hng cu ri
bch cu hn tun th n tháng th 5 ch sinh lymphô.
T tháng th 5 tr t cho hng cu, t n
ng thành tt sinh hng cu, bch cu ht và mu tiu cu
(tr ng hp bnh lý to máu ngoài ty) ví d: bnh lách to sinh ty.
n ty: t tháng th 5 gan lách ht cho hng cu, và t 
ng thành tt to hng cu (tr ng

hp bnh lý to máu ngoi ty).
: v trí to máu nm  trong 3 t chc :
+ Ty x) to hng cu, bch cu ht và tiu c
to nhng t bào lymphô gc ty.
+ T ch tuyn c, hch, lách, mng Payer tham gia to và
ng thành các t bào lymphô.
+ T chc võng ( lách, to các t bào mônô.
i sng, tm quan trng ca các t chc t
i:  tr em t chc lymphô rt phát trin và hong mnh, 
tung thành ty to máu (t) gim th tích, tuyn 
1.2. Cấu trúc của cơ quan tạo máu:
1.2.1. Tủy xương:
Tng cu, bch cu ht và tiu cu.  tr mi sinh, t
chim hu ht ta toàn b h thn dn
t thu hp li chuyn phn ln thành ty vàng (ty m). T tui 18 ty hot
ng khu trú li  n, xu trên các

Ty hong trong nhng khong trng ca t chc xp, t chc thành
nho tc bao quanh bi các xoang mch và gii hn bi các t
bào liên võng ni mo tc to thành t hai loi t bào chính:
+ Các t bào to máu: chi bào non  ngoi vi, các t bào
n nm  gia.
+ Các t m, bao gm: các t bào liên võng ni mc, nguyên bào si, t bào
mi thc bào.
T chc tng bi nhng mch nh phát sinh ra t ng
mch nuôi c ng mch nh y to ra mt h thng mao qun
 vào các xoang mch mà thành là các t bào ni mc ta lên mt màng nn.
1.2.2. Cơ quan lympho:
m ri rác kh, chim khong 1% trng l,
hp thành nhng khu khác nhau không cùng mt ch g

din chc phn có th chia thành 3 khu: khu t
i vi.
+ Lymphô  t.
n c có nhiu tic chia ra vùng v
và ty,  gia có mt trc gm các t chc liên kt và huyt qun, các t -
  lymphocyte nh gc bit nhiu 
vùng v. Tuyn c thoái bin dn t lúc sinh ra tng vn luôn tn ti
mt s múi chc phn.
i vi: gm các hch lymphô, lách, các t chc lymphô  ng
tiêu hoá, hng cu to ca các ht vùng v và ty. Các t
c sinh sn ch yu  các nang lymphô vi trung tâm mm  gia.
1.3. Quá trình tạo máu:
Có nhiu lý thuyt v ngun gc t t sinh máu chính
 cp nhi là:
+ Thuyt nhiu ngun: mt s tác gi cho rng: ngun gc t bào máu là do
t hai, ba hoc nhiu loi t bào khác nhau sinh ra.
+ Thuyt mt ngun: thuyc nhii tha nhn.
Thuyt này cho rng các t c sinh ra t t bào gc v
theo s c hiu mà t bào gc v bi to thành
nhng t bào có chcn thit. Quá trình tc th hin theo
 sau:



Chú thích: NHC: nguyên hng cu; MTC: mu tiu cu; LT: lymphô-T; LB:lymphô-B

1.4. Chức năng sinh l{ của máu:
Máu là mt cht dch l có các cht quan trng và
phc tp, bao gm:
+ Hô hp: chuyên ch oxy và khí carbonic (oxy t phi ti các t chc và carbonic

t t chc ti phi).
ng: vn chuyn các chn: chm, ch-
ng, vitamin t rut ti t chc, t bào.
thi: vn chuyn các cht cn bã ca chuyn hoá ti các t chc t
quan bài tit (thn, phi, tuyn m hôi ).
u hoà hon chuyn các hormon và các
yu t u hoà th dch khác.
u hoà thân nhit.
+ Bo v : thông qua cha bch cu, kháng th và các cht khác.
Kh ch chim 7-9% tng tr,  i
ng thành có khong 75ml máu trong mi kg tr.
1.5. Hình thái và chức năng của các tế bào máu:
1.5.1. Hồng cầu:
Hng cc sinh ra  tn qua nhin: t tin
nguyên HC ® nguyên HC ái kic ® nguyên HC ái toan ® HC
mi và cui cùng là hng cng thành hong  máu ngoi vi.
+Hng cng thành là t ng kính
khong 7 m. Nhum giemsa thy hng cu màu hng,  gia nhng cu
cha huyt sc t là thành phn chng cu.
+ Huyt sc t là mt protein màu, gm hai thành phn chính là:
- Heme (có cha st)
- Globine gm 4 chui polypeptid ging nhau tt:
Huyt sc t A : 2 chui a và 2 chui b.
Huyt sc t A2 : 2 chui a và 2 chui d.
Huyt sc t F : 2 chui a và 2 chui g.
 ng thành : HST A chim 95 - 99%.
HST A2 chim 1,5 - 3%.
HST F chim 1 - 2%.
Ch yu ca hng cu là vn chuyi sng
trung bình hng cu khong 120 ngày. Hng cc tiêu hy ti h thng

liên võng ni mc c mà ch yu ti lách và t tiêu hy,
các thành phn ca hng c sc gi li và v to hng cu
mi, hec thoái bin thành bilirubin gián tip ri v gan chuyn thành
bilirubin trc tip.
Mt s yu t có tác dng kích thích to hng c
kích t ng ca tuyn yên và mt s yu t khác: acid folic, vitamin B12,
B6, st, protein cn thi to hng cu và huyt sc t.
1.5.2. Bạch cầu hạt:
Dòng bch cu hc sinh ra t tn qua nhin:
t nguyên ty bào (myeloblaste) ® tin ty bào (promyelocyte) ® ty bào
(myelocyte) ® hu ty bài cùng là
bch ci t m nhim cho v 
th). Bch cu hi sng khong 5-7 ngày. Bch cc
tiêu hy ti h liên võng ca lách. Nhân ca bch cu hng thành có nhiu
c hic chia ra làm 3 loi:
+ Bch ca các ht bi màu hng (khi
nhum giemsa). Ch yu là thc bào vi khun và các vt l, bo v 
th (gi là tiu thc bào).
+ Bch ca các hu, bt màu
ng ch có hai múi. Cha chúng hia biy
 ch cu ái toan có liên quan mt thit ti d ng và nhim ký
sinh trùng.
+ Bch ca các ht bm,
u nhau, ch nhân. Cha rõ
ràng.
1.5.3. Bạch cầu lymphô:
Bch cc to ra t t chc lymphô (hch, lách, tuyn c) và mt
phn t ti sng ca các lymphocyte rt khác nhau: có loi sng
ngn ch 1 - 3 ngày, có loi s i.
Bch cu lymphô già b tiêu hy  lách và các t chc võng mô.

V hình thái chia ra:
+ Bch cu lymphô nhng kính ch khong 8-t ít ch
là mt vin nh quanh nhân.
+ Bch c
Ch yu ca bch cng min dch ca
m nhim chn dch t bào, lymphô B
m nhim chn dch dch th tc là sn xut ra các kháng th 
hành.
1.5.4. Bạch cầu mônô:
Bch cu mônô là nhng t ng, bt màu xanh khói, không
ht, có th có không bào (vacuol). Nhân cun khúc, cu trúc ch mái
tóc un. Bch cc sn sinh ra t tn gc vi bch
cu ht. Chng nht ca chúng là thc bào vi khun và vt l (do
vy còn gi i th bch cu mônô tham gia
truyt thông tin min dch.
1.5.5. Tương bào (plasmocyte):
m t l rt thp  máu ngoi vi (0,5-c sinh ra
t m nhim chn xut
kháng th 
1.5.6. Tiểu cầu:
Tiu cu là nhng mnh bào ta mu tiu cng kính khong 2-3
micromet, không phi là mt t bào hoàn chnh. Tiu cu có th hình tam giác, t
giác, hình trám, hình phy có cha các h ng trên tiêu bn
nhum giemsa tiu cng thành t ng
ri rc.
i sng tiu cu khong 7-10 ngày. Tiu c phân hy ti lách và h
thng liên võng ni mc. Chc phn ch yu ca tiu cu là tham gia vào quá trình
cm máu - .
1.6. Hệ nhóm máu người:
1.6.1. Hệ thống ABO:

H ABO là h nhóm kháng nguyên hng cu quan trng nhc Landsteiner
phát hi thng kháng nguyên này, mu mang mt
trong bn lon sau: A, B, AB và O.
+ Kháng nguyên h ABO: kháng nguyên H là nn tng ca h ABO, t kháng
nguyên H mi bii dn thành kháng nguyên A và B. Tt c các kháng nguyên
ca h u ging nhau v cu to:
- Mt chui peptid ging nhau.
- Các sarcarit gn quanh peptid.
S khác nhau gia các kháng nguyên A, B, H là do s i ca các thành phn
sarcarit.
 cu to yu t A, B, H trên hng cu.



Ghi chú: glu: glucose ; gal: galactose ; gnac: N-acetylglucosamine
galnac: N-acetylgalactosamine ; fuc: fucose
+ Kháng th h ABO: là các kháng th t nhiên, bn cht là các IgM nên
c màng nhau thai, hong mnh  c nhi 4
o
C và 37
o
C. Gi
là kháng th t nhiên vì chúng hình thành và tn ti mt cách t nhiên ngoài tt
c  gây min dt. Tt c mu có trong huyt thanh
ca mình nhng kháng th ng vi kháng nguyên mà hng cu ca h
không có.
- Nhóm máu A: HC có kháng nguyên A, huyt thanh có kháng th anti B.
- Nhóm máu B: HC có kháng nguyên B, huyt thanh có kháng th anti A.
- Nhóm máu AB: HC có kháng nguyên A và B, huyt thanh không có anti A và anti
B.

- Nhóm máu O: HC không có kháng nguyên A và B, huyt thanh có c anti A và anti
B.
n nay ngi ta thy nhóm A có 2 lo A
1
và
A
2
 : A
1
và A
2

ra 2 nhóm ph : A
1
B và A
2
B.
 Vit Nam:
Nhóm A chim 19,8%
Nhóm B chim 26,6%
Nhóm AB chim 4,2%
Nhóm O chim 47,3%
Ngoài các kháng th t nhiên k trên còn có các kháng th min dch sinh ra do
truy Bn cht các kháng th min dch này là IgG, có kh 
c màng nhau thai nên có th gây nên nhng tai bin sinh sn.
1.6.2. Hệ thống Rhesus:
i ta th HC ca kh Macacus
 kháng nguyên ch có trên HC (h ABO có trên tt c các t bào
ci - h nhóm mô).
nh bi kháng nguyên D là chính và còn có kháng

nguyên C, c, E, e.
Hng cu có kháng nguyên D: nhóm máu Rh (+).
Hng cu không có kháng nguyên D: nhóm máu Rh (-).
 Vit Nam nhóm Rh (-) rt him, khác vi âu, M.
Khác vi h ABO, ngi Rh (-) bình thng không có kháng th t nhiên chng Rh,
các kháng th này ch c sinh ra khi truyn máu khác nhóm, sau ch
1.6.3. Các h nhóm máu khác :
Còn có nhiu h  :
+ Kell(K), MNSs, Duffy, Kidd: các kháng th min dch ca các h nhóm máu này là
nguyên nhân gây huyt tán  ngi truyn máu nhiu ln và  tr 
+ H Lewis, h P: các kháng th thng gây huyt tán sau truyn máu nhiu
ln, không gây huyt tán  tr t sc t do
lnh.
1.6.4. H thi - HLA:
Là h kháng nguyên mô không nhng có trên bch cu mà có trên tt c các t
bào tr HC. Gen chi phi h kháng nguyên này nm  NST s 6.S ng các
kháng nguyên h HLA rt lc chia làm 4 nhóm :
HLA - A có 17 kháng nguyên.
HLA - B có 31 kháng nguyên.
HLA - C có 8 kháng nguyên.
HLA - - DR có 10 kháng nguyên.
Không có các kháng th t nhiên chng HLA, ch có các kháng th min dch xut
hin sau truyn máu, thai nghén, sau ghép.
1.6.5. Hệ thống kháng nguyên tiểu cầu:
Tiu cu có các h kháng nguyên nha hng cu và bch cu và còn có các
kháng nguyên riêng nh t nhiên, kháng th
min dch hình thành sau truy

1. MÁU VÀ CÁC THÀNH PHẦN MÁU

Máu toàn phần:
c ly ra t i hin máu thích hp, máu vô khun, an toàn sinh hc,
có cht cho qun. Máu toàn phn là ngun nguyên li sn xut
các ch phm máu. Bo qun  2- C, nu dùng cht ch-
c coi là ngun nguyên liu, vic s dng máu toàn phn
trên lâm sàng rt hn ch. Máu toàn phng hp
ng thi có thiu ht hng cu và th tích máu, ví d mt máu do ch
Khối hồng cầu:
Là phn còn li ca máu toàn phn sau ã loi b phn huy
s lý gì thêm. Sn pht 0,6-0,75, vn còn nhiu bch cu và
tiu cu. Bo qun  2- C, nu dùng cht ch- c 35
ngày. Khi hng cc dùng thay th trong mu tr trong
thiu máu.
Khi hng cu loi b lp bch-tiu cc ch t máu toàn phn bng cáh
tách phn huyp bch tiu cu khi khi hng cu. Sn phm có
hematocrit t 0,6-0,75, s ng bch cu và tiu cu thp. Bo qun  2-
C, nu dùng cht ch- c 35 ngày. Khi hng cu loi b lp
bch-tiu cc dùng thay th trong mu tr trong thiu
máu.
Khi hng cu có thêm dung dc ch t máu toàn phn bng
cách tách phn huy khi khi hng ct dung dch
ng thích hp. Sn pht quá 0,7 s ng
bch cu và tiu cu còn nhiu. Bo qun  2- C, nu dùng cht ch
CPD- c 35 ngày. Thành phc dùng thay th trong mt máu và
u tr trong thiu máu.
Khi hng cu loi bch cc ch t máu toàn phn bng cách tách phn
huyi khi hng cu, loi b lp bch-tiu cc loi b bch
cu khi khi hng cu. Sn phm có hematocrit t n 0,75, s ng bch
cu và tiu cu còn rt ít. Bo qun  2- C, nu dùng cht ch-A1
 c 35 ngày. Nu trong quá trình lc bch cu có áp dng h thng m thì

ch c phép bo qun trong vòng 24h  2- C. Khi hng cu c dùng
thay th trong mu tr trong thic bit áp dng cho
bm tránh xy ra phn ng không hoà hp vi kháng
nguyên bch cng loài.
Khối tiểu cầu:
c ch t máu toàn phn, phn này có chc phn lng tiu cu có trong
túi máu và có tác du tr. Khi tiu cu ch b
t huyu tiu cu và t lp bch-tiu cu. Sn phm có s ng bch
cu và hng cu còn rt ít. Bo qun trong túi nha có chi khí,
trên máy lc và  20- C. Hn s dng 5 ngày, nu sn xut trên h thng h
ch c trong 24 h. Khi tiu cc ch ng hp
xut huyt gim tiu cu m nng.
Tiểu cầu máy:
c ch bng cách trc tip tách ra thành phn tiu cu t i hin máu s
dng thit b tách t bào t ng. Sn phm có s ng tiu cu rng
gp 5-10 lng tiu cu có trong khi tiu cu. Bo qun trong túi nha có
chi khí, trên máy lc và  20- C. Hn s dng 5 ngày. Tiu
cc ch ng hp xut huyt gim tiu cu m
nng.
Huynh: có th tách t máu toàn phn hoc trc tip tách
bng máy t i hin huyn phm này có cha các yu t 
máu, albumin và globulin min dch. Bo qun n 250C: 3 tháng, 250C:
24 tháng, u tr
các ri lou tr xut huyt gim tiu cu. Là ngun nguyên
li sn xut ta lnh yu t 8.
Tủa lạnh yếu tố 8:
Là thành phn huyn globilin kt tc làm t huyt
nh. Vi th tích khong 10-20 ml, thành phn này cha yu t
i n cao. Sn phm có cha t l ln yu t 8, yu t Von
Willebrand, fibrinogen, yu t 13 và fibronectin. Bo qun n 250C: 3

tháng, u tr ng hp thiu ht yu t 8
(by máu A, bi rác lòng mch, thiu
ht fibrrinogen.
Huyết tương loại tủa 8:
Là thành phu ch t huyng cách ln ta lnh yu t 8.
So vi huynh, sn phm này cha cùng mc albumin, các
globulin min dch, các chi tr có gim rõ yu t 5, yu t 8 và
fibrinogen. Bo qun n 250C: 3 tháng, 250C: 24 tháng, 
Huyi ta 8 ch ng hp xut huyt gim tiu
cu.