Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.72 MB, 102 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>BÁO CÁO SÁNG KI NI. ĐI U KI N HOÀN C NH T O RA SÁNG KI N</b>
M i môn h c tr ng ph thơng v i đ c tr ng c a mình đ u góp ph n th c hi n m c tiêu giáo d c trong đó có mơn Tốn. Mơn Tốn tr ng ph thơng khơng ch trang b cho h c sinh nh ng ki n th c c b n c a b mơn mà cịn b i d ng t t ng, tình c m đúng đ n đ ng th i giúp các em phát tri n toàn di n. Song đ th c hi n ch c năng đó c n thi t ph i đ i m i ph ng pháp d y h c theo tinh th n: phát huy tính tích c c, t giác, ch đ ng, t duy sáng t o c a h c sinh, b i d ng cho h c sinh năng l c t h c, lòng say mê h c t p và ý chí v n lên.
Quán tri t sâu s c quan đi m ch đ o c a B Giáo d c và Đào t o, S Giáo d c – Đào t o Nam Đ nh v đ i m i ph ng pháp d y h c, giáo viên tr ng THPT Giao Th y đã t ng b c tích c c áp d ng các ph ng pháp, hình th c d y h c theo h ng phát tri n ph m ch t, năng l c c a h c sinh.
D y h c theo đ nh h ng phát tri n ph m ch t, năng l c h c sinh là m t v n đ không đ n gi n đ i v i th y, cô giáo. Đ làm đ c đi u này, m i th y, cô giáo c n
<i>đ u t th i gian, ln tìm tịi và phát tri n nh ng v n đ m i l t đó h ng h c sinh khám phá nhng đi u thú v còn ti m n t bài toán ban đ u.</i>
Vi c rèn luy n các ph m ch t trí tu nh : Tính linh ho t, tính đ c l p, tính sáng t o cho HS là vô cùng quan tr ng nó có ý nghĩa to l n đ i v i vi c h c t p, công tác và trong đ i s ng. Theo Giáo s Nguy n C nh Tồn thì mu n h c tốn m t cách sáng t o thì ch t duy logic thôi ch a đ , t duy bi n ch ng r t quan tr ng nó giúp ta phát hi n v n đ , đ nh h ng tìm tịi cách gi i quy t v n đ , nó giúp ta có lịng tin r ng s có m t ngày thành cơng. Cũng theo Giáo s Nguy n C nh Toàn
<i>“Sáng t o là s v n đ ng c a t duy t nh ng hi u bi t đã có đ n nh ng hi u bi t m i</i>”.
Bài tốn "Hình h c khơng gian" là m t n i dung quan tr ng c a mơn hình h c l p 11, l p 12. N u h th ng bài t p đ c khai thác và s d ng h p lý thì s rèn luy n cho h c sinh kh năng phát tri n t duy bi u hi n các m t nh : kh năng tìm h ng đi m i (kh năng tìm nhi u l i gi i khác nhau cho m t bài toán), kh năng tìm ra k t qu m i (khai thác các k t qu c a m t bài toán, xem xét các khía
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">c nh khác nhau c a m t bài toán), kh năng sáng t o ra bài toán m i trên c s nh ng bài tốn quen thu c.
Xu t phát t lí do trên, qua kinh nghi m gi ng d y c a b n thân và d gi h c t p đ ng nghi p, tôi vi t sáng ki n kinh nghi m
<b>D Y H C PHÁT TRI N PH M CHT, NĂNG L C H C SINHTHÔNG QUA KHAI THÁC M T SNG D NG C A</b>
<b>KHO NG CÁCH TĐI M Đ N M T PH NG VÀ GÓC GI A HAI M T PH NG</b>
<b>VÀO GI I BÀI TỐN HÌNH H C KHƠNG GIAN</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>II. MƠ TGI I PHÁP</b>
<b>1. Mơ t gii pháp tr c khi t o ra sáng ki n</b>
Trong các kì thi, đ c bi t kì thi THPTQG và h c sinh gi i thì bài tốn v hình h c không gian làm cho nhi u h c sinh lúng túng vì nghĩ r ng nó tr u t ng và thi u tính th c t . Có th nói bài tốn v hình khơng gian có s phân lo i đ i t ng h c sinh r t cao.
<b>2. Mô t gi i pháp sau khi có sáng ki n</b>
Trong q trình h c t p, tơi khuy n khích HS s d ng b t c n i l c nào, b t c ph ng pháp nào, b t c ki n th c nào có th , mi n sao phát hi n và gi i quy t đ c v n đ . SKKN h ng đ n vi c phát tri n ph m ch t, năng l c h c sinh , rèn luy n tính linh ho t c <i>a t duy, th hi n kh năng chuy n h ng quá trình tduy. Tr c h t c n rèn luy n cho HS kh năng đ o ng c q trình t duy, l y </i>
đích c a m t quá trình đã bi t làm đi m xu t phát cho m t q trình m i, cịn đi m xu t phát c a quá trình đã bi t l i tr thành đích c a quá trình m i. Vi c chuy n h ng q trình t duy khơng ch là đ o ng c q trình này mà cịn có th là chuy n t h ng này sang h ng khác không nh t thi t là ng c v i h ng ban đ u. Rèn luy n cho h c sinh tính đ c l p: Tính đ c l p c a t duy th hi n kh năng t mình phát hi n v n đ , t xác đ nh ph ng h ng và tìm ra cách gi i quy t, t ki m tra và hoàn thi n k t qu đ t đ c. Tính đ c l p liên h m t thi t v i tính phê phán c a t duy nó th hi n kh năng đánh giá nghiêm túc ý nghĩ và t t ng c a ng i khác và b n thân mình, có tinh th n hồi nghi khoa h c, bi t đ t nh ng câu h i “t i sao?”, “nh th nào?” đúng ch , đúng lúc. Nh v y qua vi c nghiên c u sâu bài tốn có th giúp HS sáng t o ra đ c bài toán m i th hi n tính sáng t o c a t duy.
Sau đây tơi trình bày nh ng n i dung c th c a gi i pháp trong sáng ki n.
<b>D Y H C PHÁT TRI N PH M CHT, NĂNG L C H C SINHTHÔNG QUA KHAI THÁC M T SNG D NG C A</b>
<b>KHO NG CÁCH TĐI M Đ N M T PH NG VÀ GÓC GI A HAI M T PH NG</b>
<b>VÀO GI I BÀI TỐN HÌNH H C KHƠNG GIAN</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><i><b>Nhng đi m m i mà sáng ki n c a tôi đ c p đ n bao g m:</b></i>
<b>- Ph n 1 S d ng kho ng cách tđi m đ n m t ph ng đ</b>
1.1) Ch ng minh đ ng th ng song song v i m t ph ng (Trang 5) (Ph ng
<b>pháp m i)</b>
1.2) Ch ng minh hai m t ph ng song song (Trang 13)<b>(Ph ng pháp m i)</b>
1.3) Tính kho ng cách gi a hai đ ng th ng chéo nhau (Trang 16)
1.4) Tính góc gi a đ ng th ng và m t ph ng (Trang 23) (Ph ng pháp
<b>m i)</b>
1.5) Tính góc gi a hai m t ph ng (Trang 34) <b>(Ph ng pháp m i)</b>
1.6) Ch ng minh 2 m t ph ng vng góc (Trang 50)(Đ o ng c t duy)
<b>1.7) ng d ng vào gi i bài toán HHKG (Trang 53) (Khai thác, sáng t o)</b>
<b>- Ph n 2 S d ng góc gi a hai m t ph ng</b>đ
2.1) Tính kho ng cách t đi m đ n m t ph ng (Trang 64) (Đ o ng c t
2.2) Tính góc gi a hai đ ng th ng (Trang 68) (Đ o ng c t duy) 2.3) <b>ng d ng vào gi i bài toán HHKG (Trang 70) (Khai thác, sáng t o)</b>
<b>- Ph n 3 Sáng t o bài toán v n d ng cao v Ta đ không gian t bài toánHHKG (Trang 87) (Khai thác, sáng t o)</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5"><b>Bài 1: Cho hai hình bình hành </b> và n m trong hai m t ph ng khác
Mà <i>d A DEF</i>; =<i>d B DEF</i>; <i>d M</i><sub>1</sub>; <i>DEF</i> =<i>d N</i><sub>1</sub>; <i>DEF</i> .
<b>Thêm 3 cách gi i Bài 1.a) h c sinh trình bày trên b ng.</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6"><b>L i gi i Bài 1.a) h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">Cách 3: S d ng kho ng cách t đi m đ n m t ph ng.
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8"><b>b) Cách 1: S d ng kho ng cách t</b> đi m đ n m t ph ng.
<b>Cách 2: S d</b> ng Ta let đ o.
<b>Cách 3: S d ng 2 m t ph ng song song.</b>
<b>Cách 4: Ta ch ng minh </b><i><small>MN</small></i> song song v i m t đ ng th ng n m trong <i>DEF</i> . Phân tích: T gi thi t ta có <i><small>M N</small></i><small>,</small> l n l t là tr ng tâm tam giác D<i>ABD</i>,D<i>ABE</i>.
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9"><b>Bài 2:</b> Cho hình lăng tr tam giác . G i <i><small>H</small></i> là trung đi m c a c nh <i><small>A B</small></i><small>' '</small>.
<b>Cách 1: S d ng kho ng cách t</b> đi m đ n m t ph ng.
<b>Cách 2: S d ng 2 m t ph ng song song.</b>
<b>Cách 3: Ta ch ng minh </b> song song v i m t đ ng th ng n m trong <i><small>AHC</small></i><small>'</small> .
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10"><b>Bài 3: Cho hình h p </b> .Đi m <i><small>M</small></i> n m gi a <i><small>A</small></i> và <i><small>D</small></i>, đi m <i><small>N</small></i> n m gi a <i><small>C</small></i> và <i><small>C</small></i><small>'</small> sao cho
<small>'</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11"><b>Cách 1: S d ng kho ng cách t</b> đi m đ n m t ph ng.
<b>Cách 2: S d</b> ng Ta let đ o.
<b>Cách 3: S d ng 2 m t ph ng song song.</b>
<b>Cách 4: Ta ch ng minh </b><i><small>MN</small></i> song song v i m t đ ng th ng n m trong <i><small>AB C</small></i><small>'</small> .
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13"><b>1.2) Sd ng kho ng cách tđi m đ n m t ph ng đ ch ng minh hai m t </b>
<b>ph ng song song.</b>
Cho m t ph ng <i>P</i> và bađi m <i>A B C</i>, , không n m trong <i>P</i> .
N u <i>A B C</i>, , n m cùng phía m t ph ng <i>P</i> và <i>d A P</i>; =<i>d B P</i>; =<i>d C P</i>; thì
<b>Bài 1: Cho hình h p </b> <i>ABCD A B C D</i>. có <i><small>I</small></i> th a mãn . G i <i>E</i> là giao đi m c a <i>CD</i> và <i>C D</i>; <i>G G</i>, l <i>n l t là tr ng tâm t di n MBB A và </i>D<i>EIA</i>; <i>M</i> là trung
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">Suy ra <i>GGABCD</i> .
<b>Bình lu n: Bài 1 nói trên là m t bài toán r t hay, vi c ch ng minh tr c ti</b> p đ ng
<b>Ý t ng m i: Do đã có đ ng th ng song song m t ph ng; hai m t ph ng song song, ta </b>
toán m i v i nhi u ý t ng đ gi i quy t.
<b>Sáng t o -Đ xu t bài toán m i: B sung thêm gi thi t</b>
<b>Bài 2: Cho hình h p </b> . Trên ba c nh <i>AB DD B C</i>, ', ' ' l n l t l y ba
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16"><b>1.3) S d ng kho ng cách tđi m đ n m t ph ng đ tính kho ng cách gi a hai đ ng th ng chéo nhau.</b>
<b>Bài 1: Cho hình h p </b> <i>ABCD A B C D</i>. có <i><small>I</small></i> th a mãn . G i <i>E</i> là giao đi m c a <i>CD</i> và <i>C D</i>; <i>G G</i>, l <i>n l t là tr ng tâm t di n MBB A và </i>D<i>EIA</i>; <i>M</i> là trung
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19"><i><b>Bài 2: Cho hình chóp S.ABCD</b>, đáy là hình vng c nh a, SA</i><small>^</small> <i>ABCD, SA=a. </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">T <i>(1), (2) suy ra BF^(SAE) (vì BF vng </i>
<i>(SAE)).Trong (AGIC) d ng IJ//AG, </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23"><i><b>Chú ý: V</b>i ph ng pháp trên, h c sinh không c n xác đ nh góc mà có th tính ngay đ c góc gi a đ ng th ng và m t ph ng thông qua kho ng cách, và cách tính kho ng </i>
<i>cách có thđ n gi n h n nhi u so v i cách xác đ nh góc và tính góc.</i>
<b>ph ng khơng phi lúc nào cũng thu n l i. Kh c ph c khó khăn đó b ng cách l y hai đi m phân bi t thu c đ ng th ng và xem v trí t ng đ i c a hai đi m đó v i m t </b>
<b>ph ng</b>
Cho <i>đ ng th ng d đi qua hai đi m A, M.</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24"><b>Sd ng dãy t s b ng nhau c a kho ng cách (KHƠNG CN TÌM GIAO ĐI M </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29"><b>H c sinh L i Xuân Di n l p 11A2</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30"><b>Bài 4: Câu 4.c Đ thi ch n h c sinh gi i năm h c 2021-2022 c a SGD&ĐT NamĐ nh</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31"><b>Đáp án c a s Câu 4.c </b>
<b>L i gi i: KHƠNG C Ntìm giao đi m c a và m t ph ng </b> <i><small>SAC</small></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32"><b>Bài 5: </b>Cho hình lăng tr đ u có t t c các c nh b ng <i>a</i>. Đi m <i><small>M</small></i> và
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34"><b>1.5) Sd ng kho ng cách tđi m đ n m t ph ng đ tính góc gi a hai m t </b>
<b>ph ng.</b>
G i <i><small>H</small></i> là hình chi u c a <i>S</i> trên <i>ADE</i> suy ra <i><small>H</small></i> là trung đi m <i><small>AE</small></i>.
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35"><b>Bài 2: Cho hình chóp </b> <i>S ABCD</i>. đáy <i>ABCD</i> là hình ch nh t. <i>AB</i>=<i>a</i>, <i>AD</i>=2<i>a</i>. C nh bên <i>SA</i>vng góc v i đáy <i>ABCD</i>, <i>SA</i>=2<i>a</i>. Tính tang góc gi a hai m t ph ng
</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40"><b>Bài 3: Cho hình chóp </b><i>S ABCD</i>. có đáy là n a l c giác đ u n i ti p đ ng tròn đ ng kính ; <i>AB</i>=2<i>a</i>; <i><small>I</small></i> là trung đi m ; <i>SI</i> =<i>SB</i>=<i>SC</i>=<i>a</i> 3. Tính sinc a góc gi a hai
</div><span class="text_page_counter">Trang 41</span><div class="page_container" data-page="41"><b>Bài 4: Ch</b>o hình lăng tr <i>ABC A B C</i>. ' ' '.Tam giác <i>ABCvuông cân t i A,</i>
<i>là trung đi m H c a AK. Tính góc gi a (BCC’B’) và (ABC).</i>
<b>Bài 5: </b>Cho hình chóp có<small>đáy</small> <i>ABCD là hình vuông c nh <small>a</small>, SAB là tam giác </i>
<small>đ</small> <i>u và SAB</i> <small>^</small> <i>ABCD</i> . Tính <small>sinj</small> v i <small>j</small> <i>là góc t o b i SAC và <small>SCD</small></i> .
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 43</span><div class="page_container" data-page="43"><b>Bài 6: </b>Cho hình chóp có<small>đáy</small> là hình vng c nh <i><small>a</small></i>, <i><small>H</small></i> là tr<small>ung đi</small> m
<i><small>AB</small>, SH</i> <small>^</small> <i>ABCD</i> , <i>. Tính góc gi a hai m t ph ng SAC và SBC .</i>
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 44</span><div class="page_container" data-page="44"><b>Bài 7: Cho hình chóp </b> có <i>SA</i><small>^</small> <i>ABCD</i> , đáy là hình ch nh t, bi t
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 49</span><div class="page_container" data-page="49"><b>Chú ý: Khai thác các ng d ng c a Bài 7đ c trình bày Ph n 2.3) ng d ng vào </b>
<b>gi i bài toán HHKG.</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 50</span><div class="page_container" data-page="50"><b>1.6) S d ng kho ng cách tđi m đ n m t ph ng đ ch ng minh 2 m t ph ng </b>
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 51</span><div class="page_container" data-page="51"><b>Bài 2: Cho hình chóp </b> có đáy là hình vng c nh . G i <i><small>H</small></i> là trung
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 53</span><div class="page_container" data-page="53"><b>1.7) ng d ng vào gi i bài tốn HHKG.</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 54</span><div class="page_container" data-page="54"><b>Bài 3: SGK Hình H c 11 Nâng cao Bài 17 Trang 103</b>
<b>Khai thác bài tốn trên vào gi i tốn</b>
<b>Bài 3.1: Cho hình l</b> <i>p ph ng ABCDA’B’C’D’ c nh b ng 1. L y M trên c nh CC’sao cho đ dài MC = . Trên c nh A’D’ l y N sao cho đ dài A’N = . O là tâm hình l p ph ng. Tính kho ng cách t D đ n (MNO)?</i>
<b>Phân tích: Khi g p bài tốn này h c sinh s th</b> <i>y khó khăn khi tìm hình chi u c a Dtrên (MNO</i>). Khi đó giáo viên g i ý đ h c sinh tìm cách đ a v bài toán ban đ u.
<i>g c c t 3 c nh c a góc tam di n A, B, Cvà đ dài OA, OB, OC đã bi t.</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 55</span><div class="page_container" data-page="55"><b>Tc3. Ch ng minh tam giác </b> nh n.
<b>Tc4. Ch ng minh r ng hình chi u </b> <i>H</i> c a đi m <i><small>O</small></i> trên <i>ABC</i> trùng v i tr c tâm tam
<b>Áp d ng tính ch t 7 ta có:</b>
<b>Bài tốn 1/ (Bài tốn t ng t - cách h i khác)</b>
<b>Bài toán 2/ (Bài toán t ng quát) Cho </b><i>T</i> là m t đi m trong mi n tam giác <i>ABC</i>, <i>OT</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 56</span><div class="page_container" data-page="56"><b>Tc13. Ch ng minh </b> v i <i>A B C</i>, , là ba góc c a tam giác <i>ABC</i>.
<b>Tc14. G i </b><i>G</i> là tr ng tâm tam giác <i>ABC</i>, là tâm m t c u ngo i ti p t di n. Ch ng minh <i>O G I</i>, , th ng hàng và <i>OG</i>=2<i>GI</i>. Tính <i>OH OI OG OJ</i>, , , v i <i>J</i> là tâm đ ng tròn ngo i ti p tam giác <i>ABC</i>.
<b>Tc15. G i </b> <i>R<sub>ABC</sub></i> là bán kính đ ng tròn ngo i ti p tam giác <i>ABC. Ch ng minh </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 57</span><div class="page_container" data-page="57"><b>Bài toán 3/ Cho </b><i>OABC</i> là t di n vuông, là tr c tâm c a tam giác <i>ABC</i>. G i
<b>H ng d n: Áp d ng BĐT Bunhiacopski ta có</b>
.
</div><span class="text_page_counter">Trang 58</span><div class="page_container" data-page="58"><b>Bài tốn 5/ Cho </b><i>OABC</i> là t di n vng, là tr c tâm c a tam giác <i>ABC</i>. G i
</div><span class="text_page_counter">Trang 60</span><div class="page_container" data-page="60"><i><b>Bài toán t ng quát Cho </b>OABC</i> là t di n vuông, <i>T</i> là m t đi m trong mi n tam giác
<b>Bài tốn 9/ Cho hình t di n </b> có vng góc v i nhau t ng đơi m t và . G i <i>O</i><sub>1</sub> là đi m n m trong tam giác <i>ABC</i>. Kho ng cách t <i>O</i><sub>1</sub> đ n ba m t ph ng <i>OBC, OCA,OAB</i> l n l t là <i>a</i><small>1</small>, <i>b</i><sub>1</sub>, <i>c</i><sub>1</sub>. Tính <i>a b c</i>, , theo <i>a</i><sub>1</sub>, <i>b</i><sub>1</sub>, <i>c</i><sub>1</sub> sao cho
<b>a/ Th tích kh i t di n </b> nh nh t.
<b>b/ T ng </b><i>a</i>+<i>b</i>+<i>c</i> nh nh t.
<b>H ng d n:</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 61</span><div class="page_container" data-page="61"><b>a/ Ch n h tr c t</b> a đ <i>Oxyz</i> v i <i><small>O</small></i> là g c t a đ , tia <i><small>Ox</small></i> trùng tia <i><small>OA</small></i>, tia <i>Oy</i> trùng tia
</div><span class="text_page_counter">Trang 64</span><div class="page_container" data-page="64"><b>gi a hai m t phng đ tính kho ng cách t đi m đ n m t ph ng</b>
<b>Bài toán: Cho t</b> di n có <small>D</small><i><small>ABC</small></i> vng cân t i <i><small>A</small></i>, <i><small>AB</small></i><small>=</small><i><small>a</small></i>, đ u, góc
<i><small>ABD</small></i> .
<b>L i gi i h c sinh l p tôi d y</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 65</span><div class="page_container" data-page="65"><b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 68</span><div class="page_container" data-page="68"><b>2.2) S d ng góc gi a hai m t phng đ tính góc gi a hai đ ng th ng.</b>
<b>Bài tốn: </b>Cho hình lăng tr tam giác đ u có t t c các c nh b ng . G i <i><small>D I</small></i><small>,</small> l n l t là tâm đ ng tròn ngo i ti p <small>D</small><i><small>ABC</small></i><small>'</small> và . Tính góc gi a hai đ ng th ng <i><small>CD</small></i> và <i><small>AI</small></i>.
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
<b>Cách 1</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 69</span><div class="page_container" data-page="69"><b>Cách 2</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 70</span><div class="page_container" data-page="70"><b>2.3) ng d ng vào gi i bài toán HHKG.</b>
<b>Bài tốn: Cho hình chóp </b> có <i>SA</i><small>^</small> <i>ABCD</i> , đáy là hình ch nh t,
</div><span class="text_page_counter">Trang 71</span><div class="page_container" data-page="71"><b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 72</span><div class="page_container" data-page="72"><b>Bài 2: Cho hình chóp </b> <i><small>S ABC</small></i><small>.</small> có đáy <i><small>ABC</small></i> là tam giác vng cân t i <i><small>B</small></i>, <i><small>AB</small></i><small>=5</small><i><small>a</small></i>,
</div><span class="text_page_counter">Trang 74</span><div class="page_container" data-page="74"><b>Bài 3: Cho hình chóp </b><i><small>S ABC</small></i><small>.</small> có = = =90<small>o</small>
<i>SABABCSCB</i> , <i>AB</i>= 10<i>a</i>, <i>BC</i>= 3<i>a</i> và góc gi a hai m t ph ng <i><small>SAB</small></i> và <i>SBC</i> b ng <small>45o</small>. Tính th tích kh i chóp <i><small>S ABC</small></i><small>.</small> .
<b>L i gi i</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 75</span><div class="page_container" data-page="75">G i <i><small>D</small></i> là hình chi u c a <i><small>S</small></i> trên m t ph ng <i><small>ABC</small></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 77</span><div class="page_container" data-page="77"><b>Bài 4: Cho hình chóp </b><i><small>S ABC</small></i><small>.</small> cóđáy <i><small>ABC</small></i> là tam giác cân t i <i><small>B</small></i>, <i>AC</i>=<i>a</i> 3,
</div><span class="text_page_counter">Trang 79</span><div class="page_container" data-page="79"><b>Bài 5: Cho hình chóp </b><i><small>S ABC</small></i><small>.</small> ,đáy <i><small>ABC</small></i> là tam giác có <i><small>AB</small></i><small>=4</small><i><small>a</small></i>, , <i>BAC</i>=60<small>o</small> , <i>SBA</i>=<i>SCA</i>=90<small>o</small>, góc gi a <i><small>SAB</small></i> và <i>SAC</i> b ng <small>60o</small>. Tính th tích kh i chóp đã cho.
<b>L i gi i h c sinh trình bày trong v .</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 81</span><div class="page_container" data-page="81"><b>Bài 6: Cho hình chóp </b> , đáy là hình thang cân có <i>ADBC</i>,
</div><span class="text_page_counter">Trang 82</span><div class="page_container" data-page="82"><b>Bài 7: Cho hình chóp </b> có đáy là hình thang <i>ABCD</i>, <i><small>AB</small></i><small>=2</small><i><small>a</small></i>,
</div><span class="text_page_counter">Trang 83</span><div class="page_container" data-page="83">T gi thi t suy ra <i>ADB</i>=<i>ACB</i>=90<small>o</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 84</span><div class="page_container" data-page="84"><b>Bài 8: Cho hình chóp </b><i><small>S ABC</small></i><small>.</small> có , <i>SAB</i>=<i>ABC</i>=90<small>o</small>. Bi t góc gi a hai
<b>L i gi i</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 85</span><div class="page_container" data-page="85">G i <i><small>E</small></i> là trung đi m <i><small>BC</small></i>. Suy ra <i>SEB</i>=90<small>o</small> G i <i><small>D</small></i> là hình chi u c a <i><small>S</small></i> trên m t ph ng <i><small>ABC</small></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 87</span><div class="page_container" data-page="87"><b>Ph n 3 Sáng t o bài toán v n d ng cao v Ta đ khơng gian t bài tốn HHKG</b>
<b>Bài 1: Trong không gian h t</b> a đ <i>Oxyz</i>, cho <i>A</i> -2;0;0 , <i>B</i> 0; 4; 2 , <i>C</i> 2; 2; 2- . G i
<i>SA.S ' A</i> . <b>C. </b><i>SA.S' A</i>=12. <b>D. </b><i>SA.S' A</i>=6.
<b>Ý t ng Bài 1 xu t phát t bài toán HHKG sau</b>
<i>A. G i M là mt đi m trên đ ng th ng d, H là tr c tâm tam giác ABC, O là tr c tâm tam </i>
<i>AM AN</i> không đ i.
<b>Bài 2:(HSG Nam Đ nh 2017 - 2018) Trong không gian v i h t a đ</b> <i>Oxyz</i>, cho hai đi m <i>A</i> 5;0;0 và <i>B</i> 3; 4; 0 . V i <i>C</i> là đi m n m trên tr c <i>Oz</i>, g i <i>H</i> là tr c tâm c a
</div><span class="text_page_counter">Trang 88</span><div class="page_container" data-page="88">Ta có <i>C</i> 0; 0;<i>c</i> . D th y tam giác <i>ABC</i> cân t i <i>C</i>. G i <i>E</i>= 4; 2; 0 là trung đi m c a
<b>Ý t ng Bài 2 xu t phát t bài toán HHKG sau</b>
<i>A. G i M là mt đi m trên đ ng th ng d, H là tr c tâm tam giác ABC, O là tr c tâm tam giác BCM. Tìm quĩ tích c a O khi M di chuy n trên d.</i>
<b>Bài 3: (Tng t ) Trong không gian </b><i>Oxyz</i>, cho 2 đi m <i>A</i> 1; 3; 0 ,<i>B</i> -1; 3; 0 và đi m <i>C</i> di đ ng trên tr c <i>Oz</i>. G i <i>H</i> là tr c tâm c a tam giác <i>ABC</i>. Bi t r ng khi <i>C</i> di
</div><span class="text_page_counter">Trang 89</span><div class="page_container" data-page="89">Ta th y <i>A B</i>, thu c <i>mp OxyOC</i>^ <i>OAB</i> .
Do <i>mp MOz</i> ch a đ ng kính c a m t c u nên giao tuy n c a m t c u v i
</div><span class="text_page_counter">Trang 90</span><div class="page_container" data-page="90">G i <i>H</i> là hình chi u vng góc c a <i>O</i> trên m t ph ng <i>ABC</i>
<b>Bài 5: Trong không gian </b><i>Oxyz</i>, cho haiđi m <i>A</i> 6;8;0 ,<i>S</i> 0;0;10 . G i <i><small>M</small></i> là đi m di
đ ng trịn đó.
<b>L i gi i</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 91</span><div class="page_container" data-page="91"><b>L i gi i</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 92</span><div class="page_container" data-page="92">G i <i>G</i>=<i>PQABCG</i> là tr ng tâm D<i>ABC</i> và <i>PQ</i>r=3<i>PG</i>r
</div><span class="text_page_counter">Trang 93</span><div class="page_container" data-page="93">Ta th y hai tam giác <i>ONK</i> và <i>OHN</i> đ ng d ng D<i>ONK</i> vuông t i <i>NN</i> thu c m t
</div><span class="text_page_counter">Trang 94</span><div class="page_container" data-page="94">Suy ra <i><small>M</small></i> thu c đ ng tròn <i>C</i> là giao tuy n c a <i>S</i> và <i>P</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 96</span><div class="page_container" data-page="96">G i <i><small>K</small></i> là hình chi u vng góc c a <i>O</i> trên <i>PK</i> 2; 2;1
</div><span class="text_page_counter">Trang 98</span><div class="page_container" data-page="98"><b>Ý t ng Bài 13 xu t phát t bài toán HHKG sau</b>
<i>Cho đ ng th ng d h p v i mp (P) m t góc . G i A là giao đi m c a d và (P). Trên d</i>
<i>ABM. Tìm vtrí đi m M đ<sup>p</sup></i>
<i><small>BM</small></i> đ t giá tr l n nh t.
</div><span class="text_page_counter">Trang 99</span><div class="page_container" data-page="99"><b>III. HI U QUDO SÁNG KIN ĐEM L I1. Hi u qu kinh t</b>
D a vào các k t qu đã đ t đ c. Trong b i c nh c i cách tri t đ n n giáo d c n c nhà. D y cho h c sinh bi t tìm tịi l i gi i, t c là h ng vào ng i h c, rèn luy n và phát tri n kh năng suy nghĩ, kh năng gi i quy t v n đ m t cách năng đ ng, đ c l p, sáng t o.
D y h c theo đ nh h ng phát tri n ph m ch t, năng l c h c sinh s giúp t o ra nh ng con ng i toàn di n, phát huy đ c các đi m m nh, các năng l c c n thi t: năng l c làm vi c sáng t o, khoa h c, năng l c gi i quy t v n đ , năng l c giao ti p, năng l c h p tác,... giúp t o ra m t ngu n nhân l c ch t l ng cao, phát huy t i đa s c sáng t o c a con ng i trong công cu c xây d ng và b o v T qu c. Đó là l i ích gián ti p đ i v i hi u qu v m t kinh t .
Sáng ki n kinh nghi m đã t o ra đ ng l c thúc đ y h c sinh tích c c h c t p góp ph n nâng cao ch t l ng gi ng d y c a b n thân nói riêng và k t qu giáo d c c a nhà tr ng nói chung.
Sáng ki n kinh nghi m là m t tài li u b ích dùng cho giáo viên gi ng d y mơn Tốn b c THPT, cho b i d ng HSG, cho h c sinh kh i 11, 12 ôn thi THPTQG, giúp các em không ph i mua nhi u quy n sách tham kh o ho c gi m b t th i gian
</div>