ai đã đặt tên cho một dòng sông

I. PHẦN GIỚI THIỆU :
1.Tác giả ( 1937 )
a.Thân thế :
-Quê hương và gia
đình :gốc Quảng trị,
sinh trưởng tại Huế
-Bản thân :+Tốt
nghiệp hai đạihọc :
ĐHSP Sàigòn(60)ĐH
Huế (64)
+Tham gia Cách mạng
(66)
•
Hoàng Phủ NGọc Tường (1963)

b.Sự nghiệp:
-Ngôi sao trên đỉnh Phu
Văn Lâu (71)
-Ai đã đặt tên cho dòng
sông ? (86)
-Hoa trái quanh tôi (95)
*Giải thưởng Nhà nước (2007)
•
HPNT 1981

•
C.Phong cách : Chuyên về thể Bút ký
-Nội dung :Về đất nước , con người tgỉa gặp
-Hình thức :lối hành văn súc tích, tài hoa(câu

chữ ít,ý tưởng nhiều, cách so sánh ,liên tưởng
độc đáo, từ dùng đẹp đẽ ) hướng nội,mê đắm,
(triền miên trong dòng cảm xúc trân trọng,
tựhào, gắn bó)–chất trí tuệ và trữ tình nhuần
nhuyễn
•
4.Bố cục :
a. Trong những…tiếng gà : SH qua vùng núi đồi .
b.Từ đây nỗi lòng +Rời khỏi xứ sở :SH ở hạ
lưu. Vẻ đẹp dịu dàng người dân Huế
c.Hình như Tứ đại cảnh +Hiển nhiên hết : SH
ở hạ lưu. Vẻ đẹp trí tuệ của người Huế .

•
2.Thể loại : Bút ký( tuỳ bút)
- Tác giả ghi chép lại những sự việc, conngười có thật
mà tg đã lưu giữ nhiều ấn tương .
-Từ đó, nhà văn bày tỏ cảm xúc , quan điểm ,thái độ cá
nhân của mình, bằng lối hành văn độc đáo .
•
3. Hoàn cảnh sáng tác : Năm 1981.“Tác phẩm dù chỉ
viết trong 10 ngày nhưng tôi đã nghĩ về nó bằng nửa
cuộc đời của mình” “Tôi nhờ sự trợ giúp của bản đồ.
Tôi nhiều lần theo đò, ngược sông Hương từ hạ lưu
đến thượng nguồn. Và không biết bao nhiêu lần nhìn
ngắm, chiêm niệm về con sông mềm mại này Có lẽ
đó là tất cả những gì tôi đã gắn bó với Huế sau hơn
40 năm”.

•

II. PHẦN ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
1.Sông Hươngở thượngnguồn, qua vùng núi
đồi –Tâm hồn sâu thẳm,trầm tư của người Huế
a.Chảy qua thượng nguồn (trong K.Phụng)
•
SH chảy rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn

SH chảy mãnh liệt qua những ghềnh
thác
•
SH cuộn xoáy vào những đáy
vực

•
Yếu tố khoa học
-SH ở thượng lưu: chiếm
30 km chiều dài sông
-qua những bóng cây đại
ngàn,ghềnh thác, đáy
vực
•
//rầm rộ,mãnh liệt, cuộn
xoáy=>SH rất hùng vĩ
•
Tác giả bày tỏ cảm xúc
sống một nửa cuộc đời
:xem SH như một người
gắnbó với tg
- tg liên tưởng đến cô gái
Digan phóng khoáng,

man dại , có bản lĩnh
gan dạ, tâm hồn trong
sáng-đó là hành trình
gian truân của người
dânHuế ->tâm hồn sâu
thẳm của họ

Dãy Trường Sơn
Dãy Trường Sơn
Núi Kim Phụng
Núi Kim Phụng
Ngã ba tuần
Ngã ba tuần
Điện Hòn Chén
Điện Hòn Chén
Nguyệt Biều,
Nguyệt Biều,
Chùa Thiên Mụ
Chùa Thiên Mụ
Kim Long
Kim Long
Cồn Hến
Cồn Hến
Bao Vinh
Bao Vinh
Vĩ dạ
Vĩ dạ
Cồn Dã viên
Cồn Dã viên
Những nhánh sông đào

Những nhánh sông đào
Vọng cảnh
Vọng cảnh

•
B. SH qua vùng lăng tẩm vua Nguyễn
Yếu tốKH
-Từ ngã ba Tuần ,SH
chuyển hướng
liêntục :NB-TB-ĐB
,qua điện Hòn
chén,núi Ngọc Trản,
Qua dãy đồi sừng
sững(đồi Vọng
cảnhcao nhất)qua xã
Nguyệt Biều,vòng
sang chùa Thiên mụ
(đối xứng với V.cảnh
)xuôi về hạ lưu
Tác giả bày tỏ cảm xúc
-SH chuyển dòngliên
tục
(vòng,uốn mình)như
một cuộc tìm kiếm có
ý thức
Để đi tới nơi gặp TP
tương lai của nó ->lối
diễn dạt hướng nội,tỏ
thái độ trân trọng SH .

Ngã ba Bằng Lãng (ngã ba Tuần) là ngã ba sông rất nổi tiếng ở Huế, nơi hợp lưu
của dòng tả trạch (vùng núi huyện Nam Đông cao 900m) và dòng hữu trạch
(thượng ngàn A Lưới )đổ xuống ,tạo thành sông Hương. Nơi đây ngày xưa nhà
Nguyễn cho đóng quân, tuần tra, bảo vệ phía tây kinh thành Huế.

•
Ngọc Trản là một ngọn núi cheo leo
bên bờ vực thẳm – chỗ sâu nhất của
dòng sông Hương.Tương truyềnvua
Minh Mạng làm rơi chén ngọc(ngọc
trản) và được rùa dâng trả–Trên núi có
điện Hòn Chén, gồm 10 điện, thờ
Thánh Mẫu Thiên Yana
Chùa Thiên mụ
Đồi Vọng Cảnh cao 43m

Tục thờ Thánh Mẫu Thiên Yana có những hình thức sinh hoạt tín ngưỡng dân
gian ,có nguồn gốc với tín ngưỡng Thiên Tiên Thánh giáo, thờ Mẫu Vân
Hương(miền bắc) thờ Mẫu ở núi Bà Đen,(miền nam ) Pohnaga ( Tháp Chàm - Nha
Trang)

Đồi Vọng Cảnh cao 43m . Nó tọa lạc giữa vùng lăng tẩm của các vua chúa
nhà Nguyễn và đối diện với điện Hòn Chén . Ở quanh quất cách đồi Vọng
Cảnh dăm trăm mét là lăng Đồng Khánh, lăng Tự Đức, lăng Thiệu Trị,
lăng Hiếu Đông (vợ vua Minh Mạng), lăng Xương Thọ (của bà Từ Dũ, vợ
vua Thiệu Trị), lăng bà Thánh Cung (vợ vua Đồng Khánh), lăng bà Từ
Cung (vợ vua Khải Định), lăng Hoàng tử Cảnh (con vua Gia Long), v.v
Đồi Vọng Cảnh cao 43m
•
Bạn hãy đến đây vào lúc hoàng hôn, mới hiểu hết và thấm thía vẻ đẹp trầm mặc, u

tịch,linh thiêng của khu lăng tẩm các vua nhà Nguyễn .

•
Yếu tố khoa học
-Khu lăng tẩm các vua
chúa nhà Nguyễn được
đặt giữa rừng thông u
tịch của vùng đồi núi
thượng nguồn SH->phù
hợp phongthuỷ
Đây chính là nét trầm mặc,
tâm hồn trầm tư thường
gặp nơi người xứ cố đô
mà tác giả muốn ca
ngợi.
•
Tg bày tỏ cảm xúc
-Cách dùng nhiều từ
HánViệt trang trong
(quần sơn,lăng tẩm , u
tịch, phong, thượng lưu
thiên cổ, vạn niên, triết
lý, cổ thi …)cách dùng từ
hoa mỹ(giấc ngủ nghìn
năm,niềm kiêu hãnh âm
u),từ giàu tínhnhạc (lô
xô, đồ sộ, âm u,ngân
nga,bát ngát)khiến ta
thấm thíavẻ đẹp trầm
mặc, u tịch,linh thiêng

của khu lăng tẩm các
vua nhà Nguyễn .

•
Tiểu kết :Tg tỏ thái
độ trân trọng SH
chảy qua đồi núi ,hay
chính tâm hồn sâu
thẳm, trầm tư của
người Huế bằng lối
dùng từ Hán Việt
trang trọng(SH ở
TSơn) hoa mỹ(SH
khu lăng tẩm ).Lối
liên tưởng độc đáo

•
2. Sông Hương về châu thổ -tâmhồn dịu dàng
của người dânHuế .
Kim Long biền bãi xanh biếc
Cồn Dã viên
Cồn Hến
&Vĩ dạ
Cầu T. tiền
Xóm vạn chài ở sông đào Huế

•
Cồn Dã viên
•
Cầu Bạch hổ

(nối DV với SH
và QL 1A)
•
Cồn Hến –bên phải là Thôn Vĩ
dạ

2. SH chảy qua TP- nét dịu dàng của người
dânHuế
-(a)SH qua vùng ngoại ô Kim Long,chảy về
TP theo hướng TN-ĐB, qua Giã Viên, gặp cầu
Trường tiền , đến Cồn Hến bằng đường uốn
cánh cungnhẹnhàng (Yếu tố khoa học có thật
-những biền bãi xanh biếc,
chiếc cầu trắng nhỏ nhắn như những vành
trăng non- dòng sông mềm hẳn đi,như tiếng
“vâng”của tình yêu
Xóm vạnchài ở sông đàoHuế _chất lãng mạn
mê đắm (Tg bày tỏ cảm xúc)

Cầu Trường Tiền , biểu tượng của đất Cố đô và sông Hương

Ngôi làng Kim Long bên dòng sông Hương.
Kim Long biền bãi xanh biếc.

Dãy Trường Sơn
Dãy Trường Sơn
Ngã ba tuần
Ngã ba tuần
Điện Hòn Chén
Điện Hòn Chén

Nguyệt Biều,
Nguyệt Biều,
Chùa Thiên Mụ
Chùa Thiên Mụ
Kim Long
Kim Long
Cồn Hến
Cồn Hến
Bao Vinh
Bao Vinh
Vĩ dạ
Vĩ dạ
Cồn Dã viên
Cồn Dã viên
Những nhánh sông đào
Những nhánh sông đào
Vọng cảnh
Vọng cảnh

Sông An Cựu( hoặc Phủ Cam ,Thanh Thuỷ) là chi lưu của sông Hương, chảy qua
phía Nam Thành phố Huế, là con sông đào vào năm Gia Long 13(1815) rửa mặn
cho cánh đồng Hương Thuỷ.

•
Cồn Hến –và Thôn Vĩ dạ
là một thương cảng sầm uất của kinh
kỳ,phố cổ Bao Vinh. ,cách kinh thành Huế
chừng ba cây số, nằm bên sông
Hươngchảy ra biển Thuận An.

•
(b)(Những nhánh sông
đàomang nước SH toả
đi khắp phố thị- những
xóm thuyền xúm xít
•
-SH qua Cồn Hến , đối
diện là thônVĩ dạ, ngoặt
hướng ĐT , đến phố cổ
Bao vinh, rồi đổ ra biển
-Những ánh lửa thuyền
chài lập loè trong đêm
sương của linh hồn mô tê
xưa cũ chỉ có ở Huế
->tựhào về nét độcđáo
của đô thị cổ Huế trên
sông đào
-Ômlấy đảo Cồn Hến,lưu
luyến ra đi giữa màu
xanhbiếc của tre
trúc,vườn cau Vĩ dạ
-gặpTP lần cuối –nỗi
vương vấn của tình yêu-
nàg Kiều chí tình trở lại
tìm K.Trọng: nỗi mê đắm.