Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.38 MB, 39 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b><small>TS.GVC VŨ THỊ HỒNG KHANH</small></b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2"><i><b><small>-Về kiến thức: Bản chất và nội dung của quản lý phát triển xã hội; Quan điểm của</small></b></i>
<small>Đảng về quản lý phát triển xã hội ở Việt Nam.</small>
<i><b><small>-Về kỹ năng: Đánh giá thực trạng quản lý phát triển xã hội, phát hiện vấn đề cần được</small></b></i>
<small>giải quyết, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp; Nhận diện và phản biện cácluận điệu xuyên tạc quan điểm của Đảng về quản lý phát triển xã hội.</small>
<i><b><small>-Về tư tưởng: Củng cố niềm tin đối với quan điểm của Đảng về quản lý phát triển xã</small></b></i>
<small>hội; Chủ động vận dụng sáng tạo kiến thức đã học vào thực tiễn công tác; Sẵn sàng đấutranhvới các luận điệu xuyên tạc quan điểm của Đảng về quản lý phát triển xã hội.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>+ Mục đích của quản lý phát triển xã hội:</b>
Nhằm giải quyết các vấn đề xã hội để đạt được tiến bộ và công bằng xã hội, hướng đến sự phát triển xã hội bền vững.
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5"><b>Đề án thực hiện mơ hình tự quản ở cộng đồng dân cư: Lấy sức dân chăm lo cuộc sống nhân dân </b>
<small>Mơ hình cộng đồng dân cư quản lý xây dựng NTM ở Tây NinhTại hội thảo về “Đề án thực hiện mơ hình tự quản</small>
<small>ở cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố”, do BanThường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốcViệt Nam tổ chức mới đây, có ý kiến đánh giá việcxây dựng mơ hình tự quản ở cộng đồng dân cư lànội dung thiết thực nhằm phát huy dân chủ, lấysức dân chăm lo cuộc sống cho nhân dân.</small>
<small>Theo dự thảo Đề án, “tự quản” là “tự mình trơngcoi, quản lý cơng việc, khơng cần có ai điều khiển”hoặc “là một phương thức quản lý mở rộng dânchủ trên những mức độ khác nhau”. Mơ hình tựquản được hiểu: là tổ, nhóm hộ gia đình, cá nhântrong cùng một địa bàn dân cư cùng nhau tổ chức,quản lý, thực hiện các hoạt động trên cơ sở tựnguyện, tự giác, tự chịu trách nhiệm về các hoạtđộng liên quan đến đời sống, lao động, sinh hoạtcủa mình ở cộng đồng.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8"><small>• Cơng tác quản lý rừng cộng đồng ở thôn Bu Nor (tỉnh ĐắkNơng): Năm 2001, các hộ gia đình M’nơng ở thơn Bu Norđã được giao 1.016 ha rừng. Sau 12 năm, chính quyền địaphương ghi nhận người dân Bu Nor đã quản lý rừng tốthơn nhiều so với các chủ rừng khác như các công ty lâmnghiệp nhà nước và tư nhân. Mặc dù tình trạng phá rừngvẫn xảy ra (chủ yếu là do người ngoài) trong suốt 12 nămquanhưng tỷ lệ phá rừng là thấp hơn nhiều so với các chủrừng khác trong khu vực. Vì vậy, UBND tỉnh Đắk Nơngđang trong q trình thu hồi 853,7 ha rừng tự nhiên hiệnđang quản lý bởi Công ty TNHH Cao su Phú Riềng để giaochocộng đồng thôn Bu Nor quản lý thơng qua cơng văn số5591/UBND-NNngày 26/12/2012.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">• => Hiện nay, Chính phủ đang trong q trình xem xét và sửa đổi luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004. Rừng cộng đồng cần được xem xét, đánh giá và sửa đổi theo cách thức trao cho các cộng đồng địa phương các quyền rộng hơn đối với rừng của họ. Hơn nữa, các quy định về quản lý rừng phòng hộ (quyết định 17/2015 / QĐ -TTg) cũng cần được sửa đổi để tạo ra nhiều cơ chế khuyến khích hơn cho người dân địa phương, để quản lý rừng cộng đồng ở Việt Nam trở thành một mơ hình bền vững.
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">• Mơ hình Luật tục của người Ê đê, J’rai và M’nong (Tây Nguyên)
<i><small>• “Đất, sông, suối và cây rừng là cái nong, cái nia, cái lưng của ông bà, </small></i>
<i><small>quyền sở hữu tài nguyên thuộc về chủ đất và được truyền lại qua các thế hệ”</small></i>
<small>• => Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, kể cả nguồn nước là nghĩa vụ thiêng liêng và bắt buộc đối với mỗi thành viên trong cộng đồng Các mơ hình quản lý tài ngun nước</small>
<b><small>• Nơng dân và nhà nước cùng quản lý</small></b> <small>tại Yên Thành, Nghệ An: Thành lập HTX sử dụng nước hay HTX nơng nghiệp để phối hợp với CT Thuỷ nơng; nhóm tự quản tại thơn để cung cấp dịch vụ</small>
<b><small>• Nơng dân và một tổ chức liên quan nhà nước</small></b> <small>tại Sơn Dương, Tuyên Quang : Đội thuỷ lợi và tổ chức cộng đồng phối hợp với HTX nông-lâm-nghiệp (tự chủ tài chính, cơ cấu 80/20)</small>
<b><small>• Nơng dân tự quản lý</small></b> <small>tại Bạch Thông, Chợ Mới, Chợ Đồng, Bắc Kan</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11"><i><small>(Kinh nghiệm từ việc xây dựng mơ hình nước mó tại xã Cẩm Châu và Cẩm Tâm, huyện Cẩm Thuỷ, tỉnh Thanh Hố)</small></i>
• Mơ hình khai thác và sử dụng nước mó tại hai xã Cẩm Châu và Cẩm Tâm kết hợp với các mơ hình xây dựng hệ thống mương đồng mức, trồng rừng, chăn nuôi bò sinh sản, xây dựng cống dưới đập Cọc và ni trồng thuỷ sản..., nhằm mục đích giảm thiểu tình trạng hạn hán, thiếu nước; hạn chế lũ quét; và cải thiện sinh kế của người dân, thuộc các lĩnh vực đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu mà Chương trình tài trợ các dự án nhỏ của Quỹ mơi trường tồn cầu (GEF SGP) cung cấp các khoản viện trợ.
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">• Để quản lý tốt mơ hình, dự án đã tổ chức 2 khố tập huấn về quản lý tài nguyên nước (TNN) cho 100 lượt người tham gia, gồm đại diện cac hộ gia đình tham gia mơ hình và các tổ chức ban ngành có liên quan của địa phương. Để đạt các mục tiêu trên, giải pháp được đề ra là tiếp tục huy động các nguồn lực từ Trung ương, địa phương, các nguồn vốn vay ưu đãi, nguồn vốn của các tổ chức quốc tế và sự tham gia đóng góp của cộng đồng. Bên cạnh đó, chú trọng cơng tác tập huấn quản lý, vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa các cơng trình cấp nước tập trung cho đội ngũ cán bộ quản lý các cấp, nhằm bảo đảm các cơng trình cấp nước phát huy hiệu quả, góp phần đáp ứng nhu cầu nước sạch, nước hợp vệ sinh vùng nông thôn, nhất là khu vực miền núi cao, vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh.
• => Mơ hình này đã ghi nhận và đánh giá cao vai trò quan trọng của các cộng đồng địa phương với tư cách vừa là người trực tiếp sử dụng nước, đồng thời vừa là người quản lý và bảo vệ tài nguyên nước, đồng thời đã chứng minh được rằng tài nguyên nước sẽ được quản lý tốt hơn nếu có sự tham gia của cộng đồng trong quá trình ra quyết định, từ đó tạo nên cú hch để cộng đồng cùng tham gia, hưởng lợi, góp phần phát triển kinh tế-xã hội, xố đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống.
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14"><b><small>Hành vi sai lệch xã hội:</small></b>
<small>Là các hành vi vi phạm giá trị và chuẩn mực xã hội, gây ảnh hưởng đến xã hội (tích cực hoặc tiêu cực). Cần được quản lý theo cơ chế tự kiểm </small>
<small>sốt và bị kiểm sốt thơng qua các thiết chế chính thức và phi chính thức.</small>
<b><small>Tình huống bất thường:</small></b>
<small>Là tình huống/sự kiện xảy ra đột ngột, khơng theo quy luật, khó đốn định; ngun nhân do yếu tố tự nhiên hay xã hội; gây hậu quả tiêu cực nhiều mặt, lâu dài đến xã hội; cần can thiệp </small>
<small>để khắc phục hậu quả. Cần được quản lý với sự tham gia của toàn xã </small>
<small>hội trên cơ sở tư duy thích ứng</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15"><small>-</small> <b><small>Hành vi vi phạm các giá trị, chuẩn mực xã hội-Ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến nhận thức, hành vi; giá trị, chuẩn mực, ổn định & trật tự xã hội-Do các nguyên nhân xã hội nhận thức, tâm lý hay sản phẩm của bối cảnh hoặc sự bất công xã hội</small></b>
▪ Khơng chính thức: Thơng qua phong tục tập quán, chuẩn mực và hệ giá trị xã hội; Phê phán, chỉ trích
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">• Hiện tượng, sự kiện đặc biệt diễn ra trong đời sống xã hội có nguyên
nhân khách quan hoặc chủ quan mang đến những hệ quả xã hội
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19"><small>Khung pháp lý về quản lý phát triển xã hội; </small>
<small>Năng lực của các bên tham gia quản lý phát triển xã hội (động cơ và lợi ích, kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm và nguồn lực);</small>
<small>Cam kết chính trị và năng lực của cơ quan quản lý nhà nước; </small>
<small>Đặc điểm của vấn đề xã hội cần được giải quyết; </small>
<small>Bối cảnh thực hiện quản lý phát triển xã hội (các điều kiện kinh tế, chính trị, văn hố và xã hội).</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21"><small>Trước Đại hội Đảng XII, chỉ tập trung vào thực hiện CSXH, ít chú ý đến vai trị, sựtham gia của chủ thể ngoài nhà nước.</small>
<small>Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII (2016) - Lần đầu tiên sử dụng khái niệm quản lýphát triển xã hội với trọng tâm (Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ươngĐảng khóa XI tại Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XII của Đảng, 2016):</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22"><small>+Tiếp tục theo đuổi thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; Đảm bảophát triển hài hòa, ổn định, bền vững; Xây dựng và giữ gìn mơi trườngsống tốt đẹp để phát triển toàn diện con người Việt Nam.</small>
<small>+Tư duy mới về phương pháp, cách thức giải quyết vấn đề xã hội vàquản lý các quá trình phát triển xã hội: (1) “Thu hút, phát huy mạnh mẽmọi nguồn lực và sức sáng tạo của nhân dân… Tăng cường quản lýphát triển xã hội, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người; bảo đảman sinhxã hội, nâng cao phúc lợi xã hội và giảm nghèo bền vững”; (2)“Giải quyết hài hòa các quan hệ xã hội, ngăn chặn, giải quyết có hiệuquả những vấn đề xã hội bức xúc, những mâu thuẫn có thể dẫn đếnxungđột xã hội”.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII (2021): Tăng cường quản lý phát triển xã hội, quản lý có hiệu quả và nghiêm minh, bảo đảm tiến bộ và cơng bằng xã hội, tính bền vững trong các chính sách xã hội, nhất là phúc lợi xã hội, an ninh xã hội, an ninh con người; xây dựng mơi trường văn hố, đạo đức xã hội lành mạnh, văn minh.
Triển khai đồng bộ, toàn diện các mục tiêu kinh tế, tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường… Gắn chính sách phát triển kinh tế với CSXH, quan tâm lĩnh vực công tác xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24"><small>+</small> <i><small>Đề cao vai trị chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân trong chiến lược phát triển đất nước.</small></i>
<small>Phát huy tính tích cực chính trị - xã hội, quyền và trách nhiệm của nhân dân tham gia xâydựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, MTTQ và các tổchức CT-XH, xây dựng đội ngũ đảng viên, cán bộ, cơng chức.</small>
<small>+“Hồn thiện thể chế thực hành dân chủ, tiếp tục thực hiện đúng đắn, hiệu quả dân chủtrực tiếp, dân chủ đại diện, nhất là dân chủ cơ sở…”, “chống các biểu hiện dân chủ cựcđoan, dân chủ hình thức”, “Phải coi trọng hơn quản lý phát triển xã hội; mở rộng dân chủphải gắn với giữ vững kỷ luật, kỷ cương”.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26"><small>+ Có cơ chế giải phóng mọi tiềm năng, sức mạnh, khả năng sáng tạo, động viên nhân dân tham gia phát triển kinh tế và quản lý phát </small>
<i><small>triển xã hội. Bảo đảm công khai, minh bạch thông tin, quyền được </small></i>
<i><small>thông tin và cơ hội tiếp cận thông tin của mọi tầng lớp nhân dân.</small></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27"><i>Thu nhập BQ đầu người: đạt 3.230 USD/người/ (năm 2020), 4100USD (năm 2021)</i>
Nếu tính theo phương pháp mới → chạm ngưỡng nước có mức TNTB.
<i>➢ Chỉ số phát triển con người (HDI): tiến bộ vượt bậc - đạt 0,693 năm 2019 (xếp thứ</i>
<i>118/189 nước)</i> → <i>0,701 năm 2020 (đạt mức nước thuộc nhóm HDI cao).</i>
<i>➢ Xóa đói giảm nghèo: hồn thành sớm mục tiêu thiên niên kỷ.Cuối năm 2020, thu</i>
nhập bình quân hộ nghèo tăng gấp 2,3 lần so với năm 2015.
<b><small>Mặt được</small></b>
<b><small>Mặt được</small></b>
Các thành quả của tăng trưởng KT lan tỏa tích cực, mang tính đồng thuận đến thực hiện các mục tiêu tiến bộ xã hội.
<i>➢ Mức sống dân cư (mức thu nhập thực): tăng bình quân 2,5%/năm</i>
<i>➢ Chỉ số HDI: tăng bình quân 1,5%/năm (2010-2018)</i>
<i>➢ Tỷ lệ hộ nghèo: giảm bình quân 2,64 điểm phần trăm/năm (2010-2018)➢ Tỷ lệ thất nghiệp giảm <4%, lao động qua đào tạo tăng lên.</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30"><b><small>Mặt được</small></b>
<i>- Hệ thống pháp luật hoàn thiện, đổi mới</i> → <i>PTXH bền vững.</i>
<i>- Chính sách kiềm chế lạm phát khá thành cơng: tỷ lệ lạm phát ln duy trì mức dưới 4%</i>
<i>- Ngân sách NN ưu tiên tăng chi cho PTXH: 17% trong tổng chi NSNN (2011-2020);tăng BQ 9%/năm gđ 2011-2020, cao hơn nhiều so với tốc độ TTKT (6,84%/năm).</i>
- Các chính sách liên quan trực tiếp đến phát triển các lĩnh vực xã hội ln được cải
<i>thiện: CSLĐ&VL, CSGD, chính sách CSSK nhân dân có nhiều tiến bộ, CS GNBV; Chính</i>
<i>sách XH khác ngày càng được hồn thiện phát triển (hệ thống ASXH; cung ứng DVXHcơ bản; chính sách ưu đãi NCC đặc biệt được quan tâm); Đại dịch Covid-19 trung ương</i>
<i><b>và địa phương đã dành gần 85.000 tỷ đồng hỗ trợ gần 01 triệu lượt NSDLĐ, gần 55 triệu</b></i>
<i>lượt người lao động và các đối tượng khác.</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31"><b>➢ Xu thế phát triển chậm lại của các thành quả tiến bộ xã hội</b>
<b>Tốc độTăng chậm dầnGiảm chậm dầnTăng chậm dần</b>
<b>Nguyên nhân: Tốc độ tăng trưởng KT đã giảm dần theo chu kỳ 10 năm từ 1991 đến nay</b>
➔ mức đầu tư cho phát triển xã hội giảm dần.
<b>Hạn chế</b>
<b>Hạn chế</b>
Hệ số co giãn tăng trưởng KT đối với các tiêu chí
<b>Nguyên nhân: Các thành quả tăng trưởng KT đã khơng được sử dụng thích đáng cho phát</b>
triển con người, XĐGN, ASXH, nâng cao mức sống dân cư.
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33"><b>➢ Sự bất công bằng trong phân phối thu nhập có xu hướng gia tăng</b>
1. Khoảng cách thu nhập của 20% dân số giàu nhất và 20% dân số
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34"><b>Hạn chế</b>