Luận văn thạc sĩ: Phát triển tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Tỉnh Lâm Đồng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.16 MB, 77 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: Hà Huy Hoàng Sinh ngày: 04/05/1996

Quê quán: xã Khánh Cư - huyện n Khánh - tỉnh Ninh Bình Hiện đang cơng tác tại Agribank chi nhánh TP. Đà Lạt Lâm Đồng Là học viên cao học của Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh Mã học viên: 020123210058

Tên luận văn: “Phát triển tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng”

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Hà Văn Dũng

Tôi xin cam đoan luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào, luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng tác giả, nội dung nghiên cứu trong đề tài này là do tác giả tự tìm hiểu, nghiên cứu và tham khảo dưới sự hướng dẫn của giảng viên, kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, trung thực, không sao chép bất kỳ tài liệu nào, khơng có các nội dung đã được cơng bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn, các số liệu, các nguồn trích dẫn trong luận văn được chú thích nguồn gốc rõ ràng, minh bạch.

Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về lời cam đoan trên đây.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2023

Tác giả

HÀ HUY HOÀNG

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, cho tôi xin được gửi lời cảm ơn tới các quý thầy cô Trường Đại Học Ngân Hàng Thành phố Hồ Chí Minh – những người đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý giá trong suốt thời gian học. Cảm ơn vì đã cho tơi có cơ hội được gặp gỡ và học tập tại Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chi Minh.

Tiếp đến, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy Hà Văn Dũng là giảng viên hướng dẫn trong suốt q trình tơi thực hiện luận văn thạc sĩ. Cảm ơn thầy vì ln dành thời gian, tâm huyết để hướng dẫn từng bước trong quá trình thực hiện. Bên cạnh đó là những lời nhận xét, góp ý quý báu để bài nghiên cứu được hoàn thiện hơn.

Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình và bạn bè, những người đã luôn giúp đỡ, đồng hành và ủng hộ tôi trong suốt thời gian qua. Với điều kiện và vốn kiến thức còn hạn chế, luận văn này khơng thể tránh được nhiều thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo của các thầy cô để tôi nâng cao kiến thức của bản thân, phục vụ cho q trình cơng tác của tơi sau này.

Trân trọng!

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

TÓM TẮT LUẬN VĂN

- Tên đề tài: Phát triển tín dụng đối với khách hàng Doanh nghiệp nhỏ và vừa

tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh

Lâm Đồng.

- Nội dung:

Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ngày càng có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế góp phần thúc đẩy q trình cơng nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước. Do quy mơ nhỏ, năng lực tài chính hạn chế, uy tín thị trường chưa cao nên DNNVV gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn. Nguồn vốn tín dụng Ngân hàng gần như là nguồn tài trợ chính thức, duy nhất cho nhu cầu vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Nhận thức rõ ràng về vai trị, tiềm năng và điều kiện khó khăn về vốn của loại hình Doanh nghiệp này cùng với mong muốn nghiên cứu, tìm hiểu cũng như tìm kiếm các giải pháp nhằm góp phần đẩy mạnh cơng tác phát triển

tín dụng đối với khách hàng DNNVV người viết đã chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển tín dụng đối với khách hàng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng

Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng”

Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu bằng phương pháp thu thập số liệu, tổng hợp, phân tích so sánh người viết đã tổng hợp nền tảng cơ sở lý thuyết, tiến hành phân tích, đánh giá về tình hình hoạt động kinh doanh và thực trạng phát triển tín dụng đối với khách hàng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Lâm Đồng. Từ đó tìm ra những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân của hạn chế để đưa ra giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển tín dụng đối với khách hàng Doanh nghiệp vừa và nhỏ góp phần hạn chế rủi ro, đẩy mạnh các nguồn thu trong hoạt động tín dụng của Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng.

- Từ khóa: Phát triển tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa, Agribank chi nhánh

tỉnh Lâm Đồng.

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

ABSTRACT

- Topic: Credit development for customers Small and medium enterprises at

Bank for Agriculture and Rural Development of Vietnam - Lam Dong branch.

- Content:

Small and medium enterprises (SMEs) play an increasingly important role in economic development, contributing to promoting the process of industrialization and modernization of the country. Due to their small size, limited financial capacity, and low market reputation, SMEs face many difficulties in raising capital. Bank credit is almost the only official source of funding for the capital needs in the production and business process of SMEs. Clearly aware of the role, potential and difficult capital conditions of this type of enterprise along with the desire to research, learn as well as find solutions to contribute to promoting credit

development. For SME customers, the writer has chosen the research topic “Credit development for customers Small and medium enterprises at Bank for Agriculture and Rural Development of Vietnam - Lam Dong branch”

Through the process of researching and researching documents by methods of data collection, synthesis, and comparative analysis, the writer has synthesized the theoretical foundation, analyzed and evaluated the situation of business activities. Business and credit development status for customers Small and medium-sized enterprises at Bank for Agriculture and Rural Development of Vietnam, branch in Lam Dong province. From there, find out the advantages, limitations, and causes of limitations to come up with solutions to promote credit development for customers. Small and medium-sized enterprises contribute to limiting risks, boosting revenue in the future. credit activities of Agribank Lam Dong branch.

- Keywords: Credit development for small and medium enterprises, Agribank, Lam Dong province branch.

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa

NHTM Ngân hàng thương mại NHNN Ngân hàng nhà nước SXKD Sản xuất kinh doanh

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

3.Câu hỏi nghiên cứu ... 3

4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ... 3

5.Phương pháp nghiên cứu. ... 3

6.Đóng góp của đề tài ... 4

7.Kết cấu luận văn ... 4

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA... 5

1.1. Tín dụng ngân hàng đối với Doanh nghiệp nhỏ và vừa. ... 5

1.1.1.Khái niệm, đặc điểm tín dụng ngân hàng ... 5

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

1.1.2.3.Căn cứ vào mức độ tín nhiệm đối với khách hàng ... 7

1.1.2.4.Căn cứ vào hình thái giá trị tín dụng ... 7

1.1.2.5.Căn cứ vào xuất xứ của tín dụng ... 8

1.1.2.6.Căn cứ theo hình thức cấp tín dụng ... 8

1.1.3.Đặc điểm tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 9

1.1.4.Rủi ro tín dụng ngân hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 9

1.1.5.Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa .... 10

1.2. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế hiện đại ... 11

1.2.1.Khái niệm của doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 11

1.2.2.Đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 13

1.2.2.1.Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 13

1.2.2.2.Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 14

1.3.Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 14

1.3.1.Khái niệm phát triển tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 14

1.3.2.Ý nghĩa của việc phát triển tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa .. 15

1.3.3.Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 16

1.3.3.1.Các nhân tố thuộc về ngân hàng ... 16

1.3.3.2.Các nhân tố thuộc về DNNVV ... 18

1.3.3.3.Các yếu tố khách quan, vĩ mô. ... 20

1.4. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa 211.4.1.Chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo quy mơ.. 21

1.4.2Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chất lượng tín dụng. ... 23

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

1.5 Kinh nghiệm phát triển tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Lâm Đồng. 24

1.5.1 Kinh nghiệm phát triển tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các

nước trên thế giới ... 24

1.5.2.Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. ... 26

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH LÂM ĐỒNG ... 29

2.1. Tổng quan về Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng ... 29

2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng 302.2.1.Tình hình huy động vốn giai đoạn 2018 – 2021 ... 30

2.2.2.Tình hình cho vay giai đoạn 2018 – 2021 ... 32

2.2.3Kết quả hoạt động kinh doanh ... 34

2.3. Thực trạng phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng ... 35

2.3.1.Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV theo quy mô. ... 35

2.3.1.1 Thực trạng dư nợ tín dụng: ... 35

2.3.1.2Tốc độ tăng trưởng về dư nợ tín dụng đối với DNNVV ... 37

2.3.1.3 Thực trạng phát triển số lượng khách hàng DNNVV ... 38

2.3.1.4 Phát triển tín dụng DNNVV theo thời hạn vay. ... 39

2.3.1.5 Phát triển tín dụng của DNNVV theo ngành kinh tế ... 40

2.3.2 Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chất lượng tín dụng 412.3.2.1 Chất lượng tín dụng của DNNVV. ... 41

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

2.3.2.2 Tình hình thu lãi của DNNVV ... 42

2.4. Đánh giá thực trạng phát triển tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng ... 43

2.4.1.Kết quả đạt được của phát triển tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng ... 43

2.4.2.Hạn chế của phát triển tín dụng DNNVV tại Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng ... 44

2.4.3Những nguyên nhân hạn chế ... 45

2.4.3.1 Những nguyên nhân thuộc về phía Ngân hàng. ... 45

2.4.3.2. Những nguyên nhân thuộc về phía Doanh nghiệp ... 47

2.4.3.3 Những nguyên nhân thuộc về yếu tố vĩ mô, khách quan ... 47

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH LÂM ĐỒNG ... 50

3.1. Định hướng về hoạt động tín dụng tại Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng ... 50

3.2.1.2.Tăng cường công tác tiếp thị, quảng cáo ... 53

3.2.1.3 Tăng cường đào tạo, tuyển dụng nguồn nhân lực chất lượng cao ... 53

3.2.2.Các giải pháp đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ... 54

3.2.2.1. Tạo độ tin cậy cho doanh nghiệp ... 54

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

3.2.2.2. Nâng cao chất lượng báo cáo tài chính ... 55

3.2.2.3. Xây dựng phương án kinh doanh khả thi để thuyết phục ngân hàng .. 56

3.2.2.4. Nâng cao năng lực quản lý ... 57

3.2.2.5. Nghiêm túc trong việc thế chấp tài sản bảo đảm ... 58

3.3. Kiến nghị với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nơng thơn Việt

3.3.1.Hồn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ... 59

3.3.2.Nâng cao hiệu quả Trung tâm nghiên cứu ... 593.3.3.Tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống công nghệ thông tin hiện đại và cập nhật xu hướng 4.0 ... 59

KẾT LUẬN ... 61TÀI LIỆU THAM KHẢO ... i

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1. Phân loại doanh nghiệp vừa và nhỏ………...12

Bảng 2.1. Tình hình huy động vốn của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021………. 31 Bảng 2.2. Tình hình dư nợ tín dụng của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021………..32 Bảng 2.3. Tình hình biến động dư nợ tín dụng của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng qua các năm từ 2018 – 2021 ………..33 Bảng 2.4. Chênh lệch thu chi của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2019 – 2021………..…….34 Bảng 2.5. Tình hình dư nợ DNNVV tại Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021………..36 Bảng 2.6. Tăng trưởng dư nợ tín dụng DNNVV của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021………...37 Bảng 2.7. Số lượng khách hàng DNNVV được cấp tín dụng tại Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021………38 Bảng 2.8. Dư nợ tín dụng DNNVV theo thời hạn vay của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021……….. .39 Bảng 2.9. Tình hình chất lượng tín dụng của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng trong giai đoạn từ năm 2018 – 2021……… 41 Bảng 2.10. Tình hình thu lãi của Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng trong giai đoạn từ năm 2018 – 2021………. ………...43

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Biểu đồ tình hình dư nợ tín dụng DNNVV theo ngành nghề tại Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng từ năm 2018 – 2021………...40

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Doanha nghiệpa nhỏa vàa vừaa (DNNVV)a đónga vaia tròa quana trọnga trong việca pháta triểna kinha tế, gópa phầna thúca đẩya quáa trìnha cơnga nghiệpa hóaa -a hiệna đạia hóaa đấta nước, tạo thành xương sống đối với hệ thống kinh tế xã hội. Theo thống kê của Tổng cục thống kê, hiện nay nước ta có khoản gần 650.000 DNNVV chiếm khoản 97,1% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động. Hàng năm các DNVVNa gópa phầna đánga kểa vàoa GDPa cả nước, làm tăng kim ngạch xuất khẩu, thu hút lực lượng lao động, tạo nhiều công ăn việc làm. DNNVV cũng đãa nhậna được nhiềua sựa quana tâma hỗa trợa từ Đảng, Nhà nước, Chínha phủ thơng qua Nghị quyết số 35/NQ-CP ban hành ngày 16/05/2016 về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, luật hỗ trợ DNVVN số 04/2017/QH14 ngày 12/06/2017... Đây là hành lang pháp lý quan trọng cho sự phát triển mạnh mẽ của DNNVV.

Trong những năm vừa qua, mặt dù đã có nhiều cố gắn tiếp cận nguồn vốn của các Ngân hàng thương mại nhưng các DNNVV vẫn gặp những rào cản xuất phát từ chính bản thân doanh nghiệp đó là: quya mơa nhỏ,a nănga lựca tàia chínha hạna chế, uy tín thị trường chưa cao…. Đồng thời các Ngân hàng thương mại chưa đánh giá đúng mực vai trò của DNNVV đối với sự phát triển kinh tế xã hội. Trong khi đó, nguồn vốn tín dụng dồi dào, có chính sách hỗ trợ từ Đảng, Nhà nước nhưng các Ngân hàng thương mại vẫn chưa dám cho đối tượng khách hàng DNNVV vay với số lượng lớn vì rủi ro cao.

Là một chi nhánh thuộc hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng chính thức đi vào hoạt động vào tháng 07 năm 1988 là ngân hàng có thị phần, số lượng khách hàng, quy mơ chi nhánh và phịng giao dịch lớn nhất trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện nay. Hoạt động tín dụng là hoạt động tạo ra thu nhập chính của chi nhánh. Dư nợ cho vay trung hạn chiếm khoản 51% tổng quy mô dư nợ của chi nhánh. Dư nợ cho vay DNNVV chiếm dưới 20% tổng quy mô dư nợ của chi nhánh.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Việc tiếp cận DNNVV mang lại nhiều lợi nhuận cho chi nhánh, ngoài nguồn thu từ hoạt động tín dụng cịn có các nguồn thu khác từ phát triển dịch vụ thanh toán trong nước, phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ, thu hút các dòng tiền của doanh nghiệp…… Hiện nay, tronga bốia cảnha pháta triểna mạnha mẽa củaa cơa chếa thịa trường,a cùnga vớia sựa cạnha tranha gaya gắta củaa cáca Ngâna hàng thương mạia trêna địaa bàn thì việc phát triển hoạt động tín dụng đối với các DNNVV là hết sức cần thiết. Nếu khơng có định hướng, chiến lượt cụ thể và phù hợp thì Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng khó có thể tăng trưởng lợi nhuận và thị phần như mong muốn.

Nhận thức rõ ràng về vai trò, tiềm năng và điều kiện khóa khăna vềa vốna củaa loạia hìnha doanha nghiệpa này.a Đểa tồna tạia vàa cóa thểa cạnha tranh,a giữa vữnga thịa phần,a đảma bảoa chỉa tiêua kinha doanha vàa pháta triểna chia nhánh,a Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồnga cầna nhanha chónga cóa giảia phápa pháta triểna dịcha vụa tína dụnga doanha nghiệpa nhỏa vàa vừa.a Vớia lýa doa đó,a táca giảa chọna đềa tàia "Pháta triểna tína dụnga đốia vớia khácha hànga doanha

nghiệpa nhỏa vàa vừaa tạia ngâna hànga Nônga nghiệpa vàa Pháta triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng" làm đề tài nghiên cứu.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu tổng quát

Đề tài tập trung nghiên cứua thựca trạnga vàa đưaa raa cáca giảia pháp,a kiếna nghịa phùa hợpa nhằma gópa phầna thúca đẩya pháta triểna tína dụnga đốia vớia khácha hànga DNNVVa tạia Agribanka chia nhánha tỉnha Lâm Đồng.

2.2. Mục tiêu cụ thể

Mục tiêu tổng quát được cụ thể hoá bởi các mục tiêu sau:

- Phân tích khái quát và đánh giá thựca trạnga pháta triểna tína DNNVV tạia Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồnga giaia đoạna 2018a –a 2021.

- Từ đánh giá thực trạng đưa ra những nhận xét về những điểm mạnh và hạn chế tồn tại tại chi nhánh, đồng thời tìm ra nguyên nhân tạo ra các hạn chế tồn tại tại chi nhánh.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

- Đưa ra một số ý kiến, nhóm giải pháp nhằma thúca đẩya pháta triểna tína dụnga DNNVVa tạia Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng.

3. Câu hỏi nghiên cứu

- Thựca trạnga vềa pháta triểna tína dụnga DNNVV tạia Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồnga giaia đoạna 2018a –a 2021a nhưa thếa nào?

- Nhữnga điểma mạnha vàa hạna chếa nàoa tồna tạia tạia chia nhánh?a Nguyêna nhâna nàoa gâya raa các tồn tại đó?

- Các giải pháp nào được đề nhằm thúc đẩy phát triển tín dụng DNNVV tại Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng?

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu:a Phát triển tína dụng đối với khách hànga DNNVV tạia Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng.

- Phạm vi về đối tượng nghiên cứu:

+ Không gian: Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng.

+ Thời gian: Nghiên cứu này sử dụng số liệu từ các báo cáo tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh từ năm 2018 đến năm 2021.

5. Phương pháp nghiên cứu.

- Phươnga phápa thua thậpa sốa liệu:a Thua thậpa sốa liệua vềa tìnha hìnha hoạta độnga sảna xuấta kinha doanh,a chiếna lượca pháta triểna tína dụnga khácha hànga doanha nghiệpa tronga thờia giana quaa vàa địnha hướnga pháta triểna củaa Ngâna hànga tronga thờia giana tới.a Thua thậpa cáca sốa liệua cầna thiếta chủa yếua tạia nộia bộa Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồnga nhưa phònga Khácha hànga doanha nghiệp,a phịnga Kếa tốna ngâna quỹ,a phònga Kếa hoạcha nguồna vốn.a Ngồia cáca nguồna sẵna cóa nhưa báoa cáoa kếta quảa kinha doanh,a báoa cáo tổng kết trong giai đoạn 2018 – 2021 tác giả còn thu thập thêm từ cáca nguồna thônga tina bêna ngoàia nhưa củaa NHNN,a Cụca thốnga kê.v.v.a vàa táca giảa còna thua thậpa sốa liệua cầna thiếta thônga quaa báo,a tạpa chía vàa cáca nguồna tàia liệua sốa trêna Internet.

- Phươnga phápa phâna tích,a tổnga hợp,a soa sánh:a Tiếna hànha phâna tícha thốnga kêa môa tảa bằnga kỹa thuậta lậpa bảng,a soa sánha ngang,a soa sánha chéoa cáca sốa liệua thua đượca tại

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng.a Từa đóa tiếna hànha sắpa xếpa theo thứ tự các dữ liệu đã được thu thập, để từ đó rút ra mục đích và ý nghĩa của nghiên cứu đã thực hiện và đưa ra kết luận cho vấn đề nghiên cứu và các phương hướnga làma cơa sởa đưaa raa giảia phápa pháta triểna dịcha vụa tína dụnga DNNVVa tạia Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng.a Từa nhữnga dữa liệua thua thậpa đượca táca giảa tiếna hànha phâna tícha tổnga hợp,a đưaa raa cáca nhậna xét,a kếta luậna vềa hoạta độnga pháta triểna dịcha vụa tína dụnga DNNVVa củaa Agribanka Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng.

6. Đóng góp của đề tài

Đề tài giúp hệ thốnga hóaa nhữnga nộia dunga cơa bảna vềa tína dụnga ngâna hànga đốia vớia DNNVVa gắna liềna vớia nhữnga đặca thùa doanha nghiệpa trêna địaa bàna tỉnha Lâma Đồng,a đồnga thờia làma rõa sựa cầna thiếta củaa việca hỗa trợa pháta triểna DNNVVa đốia vớia nềna kinha tếa hiệna nay.a Thônga quaa nghiêna cứua thựca trạnga phát triển tín dụng khách hàng DNNVV tại Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2018 –a 2021a đểa xáca địnha nhữnga ưua điểm,a hạna chế.a Từa đóa tìma kiếma nhữnga nguyêna nhâna củaa nhữnga hạna chếa trên.a Đểa đưaa raa đượca nhữnga giảia phápa nhằma thúca đẩya pháta triển,a hạna chếa rủia ro,a đẩya mạnha cáca nguồna thua tronga hoạta choa vaya đốia vớia nhóma khácha hànga DNNVV.a Kếta quảa nàya gópa ýa kiếna choa việca nhìna nhậna đánha giáa vàa đưaa raa phươnga hướnga phát triển doanh nghiệp cho Ban lãnh đạo Agribank Chi nhánh tỉnh Lâm Đồng.

7. Kết cấu luận văn

Đề tài có kết cấu 3 chương như sau:

Chươnga 1:a Tổnga quana vềa pháta triểna tína dụnga đốia vớia doanha nghiệpa nhỏa vàa vừa.

Chươnga 2:a Thựca trạnga pháta triểna tína dụnga đốia vớia doanha nghiệpa nhỏa vàa vừaa tạia ngâna hànga Nônga nghiệpa vàa Pháta triểna Nônga thôn Việt Nam Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng. Chươnga 3:a Giảia phápa pháta triểna tína dụnga doanha nghiệpa nhỏa vàa vừaa tạia ngâna hànga Nônga nghiệpa vàa Pháta triểna Nônga thôn Việt Nam Chia nhánha tỉnha Lâma Đồng.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

1.1. Tín dụng ngân hàng đối với Doanh nghiệp nhỏ và vừa.

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm tín dụng ngân hàng

1.1.1.1. Khái niệm về tín dụng

Tín dụng (credit) xuất phát từ chữ Latinh là credo (tin tưởng, tín nhiệm). Tín dụng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hóa)a giữaa bêna choa vaya (ngâna hànga vàa cáca địnha chếa tàia chínha khác)a vàa bêna đia vaya (cáa nhân,a doanha nghiệpa vàa cáca chủa thểa khác),a tronga đóa bêna choa vaya chuyểna giaoa tàia sảna choa bêna đia vaya sửa dụnga tronga mộta thờia hạna nhấta địnha theoa thỏaa thuận,a bêna đia vaya cóa trácha nhiệma hoàna trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán (Phan Thị Thu Hà, 2013)). Trên cơ sở tiếp cận ở chủ thể cấp tín dụng là ngân hàng, theo Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, tín dụng được định nghĩa là ngân hàng “thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo ngun tắc có hồn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh tốn, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác”.

1.1.1.2. Đặc điểm của tín dụng

Theo Nguyễn Văn Tiến (2015) tín dụng ngân hàng là một hình thức vơ cùng quan trọng và được xem là hình thức tín dụng chủ yếu trong nền kinh tế với vai trò cung cấp nguồn vốn cho thị trường. Tín dụng ngân hàng được xem là mối quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ chủ thể trung gian là ngân hàng cho khách hàng trong một thời hạn xác định với một khoản chi phí nhất định. Trong đó tín dụng ngân hàng có những đặc trưng cơ bản sau:

- Nếu xem xét khíaa cạnha hìnha tháia giáa trịa tína dụng,a cóa thểa thấya loạia hìnha tína dụnga kháca nhau,a tàia sảna giaoa dịcha thườnga dướia dạnga hànga hóaa hoặca tiềna tệ.a Tuya nhiêna vớia ngâna hànga thìa khác,a tína dụnga ngâna hànga có thể thơng qua hình thái đa dạng với hình thức tiền tệ, tài sản thực hoặc là chữ kí.

- Rủi ro đối với hoạt động tín dụng ngân hàng mang tính tất yếu, chỉ có thể kiểm sốt, kiềm chế chứ khơng thể loại trừ hồn tồn. Rủi ro tín dụng ngân hàng

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

chỉ xảy ra trong hai tình huống sau: khách hàng khơng có khả năng trả nợ; khách hàng khơng có thiện chí trả nợ cho ngân hàng. Ta cũng có thể thấy rằng thực chất các giao dịch tín dụng ngân hàng dựa trên cơ sở lịng tin có thể thơng qua tài sản đảm bảo hay sự bảo lãnh tuy nhiên sự phá bỏ cam kết của khách hàng đối với ngân hàng ln có thể xảy ra, do biến cố của khách hàng là một yếu tố chủ quan nằm ngồi tầm kiểm sốt của ngân hàng hoặc thiện chí của khách hàng là cái mà ngân hàng khơng có gì để đảm bảo. Vì vậy ngân hàng chỉ có thể dùng biện pháp để tầm sốt, kiềm chế rủi ro ở mức thấp nhất chứ không tể loại trừ hay triệt tiêu nó.

- Hồn trả gốc và lãi là bản chất của tín dụng nói chung và của tín dụng ngân hàng nói riêng. Đây được xem là sự khác biệt của tín dụng và các giao dịch khác. Đối với tín dụng ngân hàng thì sự hịan trả là cực kì quan trọng vì bản chất ngân hàng chỉ đóng vai trò là trung gian đi vay và cho vay lại, nếu khách hàng khơng hồn trả thì ngân hàng sẽ khơng thể tiếp tục hoạt động kinh doanh được nữa. Vì vậy để đảm bảo hoàn trả được đầy đủ gốc và lãi thì ngân hàng cần phải cân nhắc kĩ hai yếu tố cơ bản: Xác định thời hạn, kỳ hạn tín dụng hợp lý; Chính sách lãi suất tín dụng cần đảm bảo hài hòa mục tiêu lợi nhuận của ngân hàng và nền kinh tế chấp nhận được.

- Sự hồn trả trong tín dụng ngân hàng được xem là vơ điều kiện vì trong q trình cấp tín dụng được dựa trên cơ sở những căn cứ pháp lý cụ thể đó là hợp đồng tín dụng và khế ước nhận nợ,... đây là những bằng chứng, ràng buộc pháp lý giữa ngân hàng và khách hàng bao gồm những nội dung cam kết hoàn trả vô điều kiện cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng khi đến thời hạn thanh tốn.

1.1.2. Các hình thức cấp tín dụng đối với khách hàng DNNVV

Theo Phan Thị Thu Hàa (2013)a việca phâna loạia cáca hìnha thứca tína dụnga thườnga đượca dựaa vàoa mộta sốa tiêua thứca nhấta định.a Căna cứa vàoa đóa NHa thiếta lậpa quya trìnha choa vay,a nânga caoa hiệua quảa tína dụnga vàa quảna lýa rủia roa tína dụnga đượca tốt hơn.

1.1.2.1. Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

- Cho vay bất động sản:a baoa gồma cáca khoảna choa vaya xâya dựnga ngắna hạn,a giảia phónga mặta bằnga cũnga nhưa cáca khoảna cho vay dài hạn tài trợ cho việc mua nhà, đất canh tác, trung tâm thương mại và mua các tài sản nước ngoài.

- Choa vaya nônga nghiệp:a nhằma hỗa trợa DNNVVa tronga hoạta động gieo trồng, thu hoạch và bảo quản sản phẩm.

- Cho vay công nghiệp và thương mại: giúp DNNVVa tranga trảia cáca chia phía nhưa muaa hàng,a nhậpa kho,a trảa thuế,a trảa lươnga choa cána bộa cônga nhâna viên.

- Choa vaya khác:a gồma cáca khoảna choa vaya khônga đượca xếpa ởa trêna vàa cáca khoảna choa vaya kinha doanha chứnga khoána vàa tàia trợa thuêa mua.

1.1.2.2. Căn cứ vào thời hạn cho vay

- Cho vay ngắn hạn là những khoản cho vay có kỳ hạn tối đa đến 12 tháng, được xác định phù hợp với chu kỳ sảna xuất,a kinha doanha vàa khảa nănga trảa nợa củaa KH,a thườnga đượca sửa dụnga đểa bùa đắpa thiếua hụta vốna lưua độnga củaa cáca doanh nghiệp.

- Choa vaya trung,a dàia hạna làa nhữnga khoảna cho vay được xác định chủ yếu sử dụng để đầu tư mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổia mớia tranga thiếta bị,a cônga nghệ,a mởa rộnga SXKD,a xâya dựnga cáca dựa ána cóa quya môa thua hồia vốna lớn.a Thờia hạna choa vaya trunga hạna làa từa 12a thánga đếna 60a tháng,a thờia hạna choa vaya dài hạn từ 60 tháng trở lên.

1.1.2.3. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm đối với khách hàng

- Tín dụng khơng bảo đảm: Là loại tín dụng không cần tài sản thế chấp, cầm cố hay bảo lãnh của người thứ ba, việc cho vaya chỉa dựaa vàoa uya tína củaa chínha KH.a NHa khônga nắma giữa tàia sảna nàoa củaa ngườia màa thaya vàoa đóa làa nhữnga điềua kiện:a phươnga ána kinha doanha đượca NHa đánha giáa khảa thi, có khả năng đema lạia lợia nhuậna cao. - Tína dụnga cóa bảoa đảm:a Làa hìnha thứca tína dụnga dựaa trêna cơa sởa ngườia vaya phảia cóa tàia sảna thếa chấp,a cầma cố,a hoặca phảia cóa sựa bảoa lãnha củaa ngườia thứa ba. Mục đích của việc này là khi có sự vi phạm hợp đồng tín dụng NH có quyền xử lý các tàia sảna đóa đểa thua hồia tiềna choa vay.a Sựa bảoa đảma nàya làa căna cứa phápa lýa đểa NHa cóa thêma mộta nguồna thứa hai,a bổa sunga choa nguồna thua nợa thứa nhấta thiếua chắca chắn.

1.1.2.4. Căn cứ vào hình thái giá trị tín dụng

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

- Tín dụng bằng tiền: là loại hình tín dụng được cung cấp bằng tiền. Đây là hình thức cấp tín dụng chủ yếua củaa NHa vàa đượca thựca hiệna bằnga cáca kỹa thuậta kháca nhaua như:a tína dụnga ứnga trước,a thấua chi,a tína dụnga thờia vụ,a tína dụnga trảa góp.

- Tína dụnga bằnga tàia sản:a làa hìnha thứca cho vay bằng tài sản rất phổ biến và đa dạng, mà điển hình nhất là tài trợ thuê mua. Theo phương thứca nàya NHa hoặca cônga tya thuêa muaa (cônga tya cona củaa NH)a cunga cấpa trựca tiếpa tàia sảna choa KHa vàa theoa địnha kỳa KHa hoàna trảa nợa vaya gồma cảa gốca vàa lãi.

1.1.2.5. Căn cứ vào xuất xứ của tín dụng

- Cho vay trực tiếp: NH cấp vốn trực tiếp cho nhữnga KHa cóa nhua cầu,a đồnga thờia ngườia đia vaya trựca tiếpa hoàna trảa nợa vaya choa NH.

- Choa vaya giána tiếp:a làa khoảna choa vaya đượca thựca hiệna thônga quaa việca muaa lạia cáca khếa ướca hoặca chứnga từa nợa đượca pháta sinha vàa còna tronga thờia hạna thanha toán.a Cáca hìnha thứca nàya gồma có:a chiếta khấu,a muaa lạia cáca phiếua bána hàng, nghiệp vụ thanh lý.

1.1.2.6. Căn cứ theo hình thức cấp tín dụng

Theo Võ Thị Ngọc Bícha (2017)a đãa phâna loạia tína dụnga dànha choa DNNVVa baoa gồm: - Choa vay:a Làa hìnha thứca cấpa tína dụng,a theoa đóa bêna choa vaya giaoa hoặca cama kếta giaoa choa KHa mộta khoảna tiềna đểa sửa dụnga vàoa mụca đícha xáca địnha tronga mộta thờia giana nhấta địnha theoa thỏaa thuậna vớia nguna tắca cóa hồna trảa cảa gốca vàa lãi.

- Chiếta khấu:a Làa việca muaa cóa kỳa hạna hoặca mua có bảo lưu quyền truy địi các cơng cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giáa kháca củaa ngườia thụa hưởnga trướca khia đếna hạna thanha toán.

- Táia chiếta khấu:a Làa việca chiếta khấua cáca cônga cụa chuyểna nhượng,a giấya tờa cóa giáa kháca đãa đượca chiếta khấua trướca khia đếna hạna thanha tốn.

- Bảo lãnh NH: Là hình thức cấpa tína dụng,a theoa đóa tổa chứca tína dụnga cama kếta vớia bêna nhậna bảoa lãnha vềa việca tổa chứca tína dụnga sẽa thựca hiệna nghĩaa vụa tàia chínha thaya choa KHa khia KHa khônga thựca hiệna hoặca thựca hiệna khônga đầya đủa nghĩaa vụa đãa cama kết;a KHa phảia nhậna nợa vàa hoàna trảa choa tổa chứca tína dụng theoa thỏaa thuận.

- Baoa thanha tốn:a Làa hìnha thứca cấpa tína dụnga choa bêna bána hànga hoặca bêna muaa hànga thônga quaa việca muaa lạia cóa bảoa lưua quyềna truya đòia cáca khoảna phảia thua hoặca cáca

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

khoảna phảia trảa pháta sinha từa việca mua,a bána hànga hoá, cung ứng dịch vụ theo hợp đồng mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ.

- Phát hành thẻ tín dụng: Cho vay thơng qua phát hành thẻ tín dụng ứng trước một khoản tiền để phục vụ mục đích thanh tốna DNNVV.

1.1.3. Đặc điểm tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa

Theo khoản 14 điều 4 Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12, tín dụng của DNNVV là việc thỏaa thuậna đểa tổa chức,a cáa nhâna sửa dụnga mộta khoảna tiềna hoặca cama kếta choa phépa sửa dụnga mộta khoảna tiềna theoa nguyêna tắca cóa hoàna trảa bằnga nghiệpa vụa choa vay,a chiếta khấu,a choa thuêa tàia chính,a baoa thanha toán,a bảoa lãnha NHa vàa cáca nghiệpa vụa cấpa tína dụnga khác.a Nhưa vậy,a tína dụnga DNNVVa gồma baa mặta cơa bảna vàa mộta quana hệa đượca gọia làa tína dụnga khia đảma bảo:a Có sự chuyểna giaoa quyềna sửa dụnga tàia sảna từa ngườia nàya sanga ngườia khác.a Cóa tínha thờia hạn,a sựa chuyểna giaoa chỉa manga tínha chấta tạma thời.a Bêna đia vaya sửa dụnga tạma thờia tàia sảna vaya mượn trong một thời gian nhất định, hết thời hạn thỏa thuận, bên đi vay phải hoàn trảa lạia bêna choa vay.a Cóa tínha hoàna trả,a khia hoàna lạia tàia sảna đãa chuyểna giaoa choa ngườia sởa hữua phảia kèma thêma mộta lượnga giáa trịa dôia thêma –a gọia làa lãia haya lợia tức.a

Quana hệa tína dụnga DNNVVa cóa cáca đặca điểma sau:a Vềa quya mơa tína dụnga đốia vớia DNNVVa thấpa nếua tínha bìnha quâna trêna mộta DNNVV; Vềa thờia hạna tína dụnga thìa phổa biếna tína dụnga ngắna hạna chiếma tỷa trọnga lớna hơna soa vớia tína dụnga trunga dàia hạn;a Vềa đảma bảoa tína dụnga thìa hầua hếta DNNVVa phảia cóa tàia sảna đảma bảoa khia vaya vốn;a Vềa mụca đícha sửa dụnga vốna vaa thì chủa yếua bổa sunga vốna lưua động;a Vềa lãi suất: ít được ưu đãi lãi suất, lãi suất theo sự ấn định của NHTM do DNNVV chưa có sự tín nhiệm cao từ NH. Về khả năng hồn trả nợ vay thì DNNVV dễ gặp khó khăna tronga việca hoàna trảa nợa vaya khia cóa sựa biếna độnga củaa trêna thịa trườnga tàia chính,a tiềna tệa như: lạm phát, khủng hoảng kinh tế, tài chính.

1.1.4. Rủi ro tín dụng ngân hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa

Theo Nguyễn Văn Tiến (2015) với đặca điểma củaa DNNVVa vàa tína dụnga NHa đốia vớia DNNVV,a quana hệa tína dụnga vớia cáca NHTMa thườnga tiểma ẩna cáca rủia roa nhưa sau:

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

- DNNVVa quana hệa kinha doanha dựaa nhiềua vàoa mốia quana hệa quena biếta vàa tina tưởnga nhaua làa chủa yếu,a doa đóa cáca NHa khóa pháta hiệna đượca cáca rủia roa tronga hoạta độnga kinha doanha củaa DNa khia đãa cấpa tína dụng.

- Khả năng tài chính của các DNNVV bị hạn chế, cụ thể là vốn tự có thấp do đó khi gặp khó khăn thì dễ bị mất tính thanh khoản, dẫn đếna việca thua hồia nợa vaya củaa NHa sẽa gặpa khóa khăn.

- Việca sửa dụnga vốna saia mụca đícha củaa cáca DNNVVa cũnga làma nảya sinha cáca rủia roa mấta vốna củaa NH.a Cáca DNNVVa thườnga sửa dụnga vốna vaya choa mụca đícha cáa nhâna vàa giaa đìnha hoặca KHa cóa thểa sửa dụnga nguồna thua dựa kiếna củaa phươnga án kinh doanh được vay vốn NH để làm nguồn trả nợ cho phương án kinh doanh khác. Ngồi ra, việc cấp tín dụng khơng chính xáca doa khơnga đánha giáa đượca hếta mứca độa rủia ro,a chấta lượnga KHa cũnga khiếna rủia roa tronga việca cấpa hạna mứca tína dụnga quáa caoa choa KHa vàa KHa sửa dụnga vốna vàoa mụca đícha khác.a Bêna cạnha đó,a sốa tiềna vaya quáa lớna soa vớia nhua cầua vốna lưua độnga thựca sựa củaa KHa cũng làm KH sử dụng vốn vay vào mục đích khác.

- Ngân hàng khơng đánh giá đúng tình trạng tổnga thểa củaa KH,a KHa khônga minha bạcha vềa cáca thônga tina tàia chínha thểa hiệna tronga việca không công khai các khoản thuế phải thanh tốn, giao dịch khơng có hóa đơn chứng từ, báo cáo tàia chínha khơnga chuẩna xác.a Doa sựa khônga minha bạcha củaa DNNVVa dẫna đếna tínha trạnga thơnga tina bấta câna xứng,a làma choa cáca NHa khônga thấya đượca cáca dấua hiệua rủia roa củaa DNNVVa mộta cácha toàna diện,a đầya đủa nêna NHa dễa mấta vốna khia quyếta địnha choa vay.

- Cáca DNNVVa kinha doanha thườnga phụa thuộca vàoa mộta sốa KHa lớn,a khia nhữnga KHa nàya gặpa khóa khăna thìa DNNVVa cũnga sẽa khóa khăna theo,a từa đó tạo rủi ro cho NH.

- Khả năng quản lý yếu kéma làma nảya sinha rủia roa tronga quáa trìnha quảna lýa dònga tiềna vàa thua hồia nợa vay.a KHa khơnga cóa chínha sách,a biệna phápa quảna lýa tốta cáca khoảna phảia thua khiếna KHa khóa thua hồia hoặca khơnga thu hồi được các khoản phải thu.

1.1.5. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

Tác giả Lê Bá Minh Long (2011), đối với những DNVVN thì vốn vay từ ngân hàng đóng vai trị rất quan trọng vì nó là địn bẩy cho hoạt động kinh tế của

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

doanh nghiệp cũng như phát triển khu vực kinh tế và nó quay trở lại tác động thúc đẩy cho hệ thống ngân hàng đổi mới chính sách tiền tệ,...

- Thứ nhất, góp phần hình thành cơ cấu vốn tối ưu tạo đòn bẩy cho doanh nghiệp.

- Thứ hai, tín dụng ngân hàng giúp cho các DNVVN được đảm bảo trong khâu sản xuất, giải quyết các khó khăn tạm thời về tài chính, bổ sung nhu cầu tài trợ cho các dự án nhỏ từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của các DNVVN.

- Thứ ba, nếu khơng có vốn vay của ngân hàng thì hoạt động kinh doanh của DNVVN rất dễ bị trì trệ và thiếu tính liên tục.

- Thứ tư, góp phần nâng cao được hiệu quả về sử dụng vốn của DNVVN. Tóm lại, trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh hiện nay thì các DNVVN muốn tồn tại và phát triển bền vững thì vượt qua được cạnh tranh. Tuy nhiên với quy mô nhỏ lẻ của mình thì các DNVVN thường gặp rất nhiều khó khăn trong việc liên doanh, liên kết, hạn hẹp trong đồng vốn đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh, khai thác tiềm năng kinh doanh mới,... đặc biệt nhất là sức mạnh tài chính sẽ quyết định đến năng lực cạnh tranh cũng như vị thế trong thị trường chính vì thế tín dụng ngân hàng gần như là phương pháp duy nhất, tối ưu để giải quyết các bài toán nan giải cho các DNVVN. Tuy nhiên cũng cần xét đến việc mặc dù tín dụng ngân hàng giúp cho doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhưng cũng phải đảm bảo tính hồn trả đúng thời hạn và đủ cả gốc lẫn lãi thì mới có thể hình thành mối quan hệ lâu dài sau này khi cấp tín dụng mới. Chính vì thế, để đảm bảo rủi ro được kiểm sốt thì ngân hàng thường kiểm soát trước, trong và sau khi giải ngân buộc doanh nghiệp phải sử dụng nguồn vốn được cấp này đúng mục đích và tạo ra nguồn lợi. Mặt khác tín dụng ngân hàng là một hình thức địn bẩy giúp tối ưu hóa cơ cấu vốn cho doanh nghiệp, chi phí sử dụng vốn thấp và tiết kiệm triệt để chi phí.

1.2. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế hiện đại

1.2.1. Khái niệm của doanh nghiệp nhỏ và vừa

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa hay còn gọi thông dụng là doanh nghiệp nhỏ và vừa là những doanh nghiệp có quy mơ nhỏ bé về mặt vốn, lao độnga haya doanha thu.a Doanha nghiệpa vừaa vàa nhỏa cóa thểa chiaa thànha baa loạia cũnga căna cứa vàoa quya mơa đóa làa doanha nghiệpa siêua nhỏa (micro),a doanha nghiệpa nhỏa vàa doanha nghiệpa vừa. Theo World Bank, doanh nghiệp được chia thànha 4a loạia tươnga ứnga vớia sốa lượnga laoa độnga nhưa sau:a doanha nghiệpa siêua nhỏa (sốa laoa độnga <a 10a người),a doanha nghiệpa nhỏa (sốa laoa độnga từa 10a ngườia đếna dướia 50a người), doanh nghiệp vừa (số lao động từ 50 người đến 300 người), doanh nghiệp lớn (số lao động > 300 người). Tại Việt Nam hiện nay, tại điều 3 Nghị địnha 39/2018/NĐ-CPa ngàya 30/06/2009a củaa Chínha phủa vềa việca trợa giúpa doanha nghiệpa vừaa vàa nhỏa thìa doanha nghiệpa nhỏa vàa vừaa đượca địnha nghĩaa làa doanha nghiệpa vừaa vàa nhỏa làa cơa sởa kinha doanha đãa dănga kýa kinha doanha theoa quya địnha phápa luật,a đượca chiaa thànha baa cấp:a Siêua nhỏ,a nhỏ,a vừaa theoa quya môa tổnga nguồna vốna (tổnga nguồna vốna tươnga đươnga tổnga tàia sảna đượca xáca địnha tronga bảnga câna đốia kếa toána củaa doanha nghiệp)a hoặca sốa laoa độnga bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên), cụ thể như sau:

Bảng 1.1: Phân loại doanh nghiệp nhỏ và vừa

nghiệpvàa

thủya sản

10a ngườia trởa xuống

20a tỷa đồnga trởa xuống

Từa trêna 10a ngườia đếna 200a người

Từa trêna 20a tỷa đồnga đếna 100a tỷa đồng

Từa trêna 200a ngườia đếna 300a người

nghiệpa vàa

xâya dựng

10a ngườia trởa xuống

20a tỷa đồnga trởa xuống

Từa trêna 10a ngườia đếna 200a người

Từa trêna 20a tỷa đồnga đếna 100a tỷa đồng

Từa trêna 200a ngườia đếna 300a người

Thươnga

mạia vàa

dịcha vụ

10a ngườia trởa xuống

10a tỷa đồnga trởa xuống

Từa trêna 10a ngườia đếna 50a người

Từa trêna 10a tỷa đồnga đếna 50a tỷa đồng

Từa trêna 50a ngườia đếna 100a người

Nguồn: Nghị định 39/2018/NĐ-CP

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

1.2.2. Đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.2.2.1. Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa

- Loại hình sỡ hữu: Các DNNVVa tồna tạia vàa pháta triểna thuộca nhiềua thànha phầna kinha tếa vớia nhiềua hìnha thứca tổa chứca kháca nhau,a baoa gồma DNa nhàa nướca thuộca sỡa hữua củaa nhàa nước,a DNa tưa nhâna thuộca sỡa hữua củaa cáa nhân,a DNa cóa vốna đầua tưa nướca ngoàia củaa cáa nhâna hoặca phápa nhâna nướca ngồi; cơng ty trách hiệm hữu hạn; cơng ty cổ phần. DNNVV hoạt động sản xuất kinh doanh trong hầu khắpa cáca lĩnha vựca củaa nềna kinha tếa (Trươnga Quanga Thông,a 2010).

- Quya môa vốn:a DNNVVa thườnga cóa quya mơa vốna nhỏa vàa laoa độnga trìnha độa thấp.a Điềua nàya làma choa DNNVVa khóa khăna tronga hoạta độnga vốna củaa mìnha đểa mởa rộnga hoạta độnga kinha doanha vàa thựca hiệna cáca dựa án.a

- Tính năng động và linh hoạt cao: Các DNNVV cóa quya môa sảna xuấta nhỏ,a íta vốn,a íta laoa động, cáca sảna phẩma thườnga hướnga vàoa lĩnha vựca phụca vụa trựca tiếp,a sảna phẩma cóa sứca muaa cao…a nêna nhạya cảma vớia biếna độnga củaa thịa trường,a chuyểna đổia mặta hànga nhanh,a phùa hợpa vớia thịa hiếua ngườia tiêua dùng.a Bêna cạnha đó, việc đưa ra các quyết định kinh doanh, quyết định điều hành được đưa ra dễ dàng,a nhanha chónga hơn.a Khảa nănga tiếpa cậna thịa trườnga kém:a Thịa trườnga cáca DNNVVa tậpa trunga phầna lớna ởa thịa trườnga tronga nướca vớia lượnga KHa nhỏa doa DNNVVa thườnga làa DNa mớia đia vàoa hoạta động,a uya tína chưaa cao,a hoạta độnga marketinga còna hạna chế.a Việca đưaa sảna phẩma raa thịa trườnga nướca ngoàia đốia vớia cáca DNa đãa đượca chúa trọng,a tuya nhiêna chưaa đượca mạnha mẽa cũnga nhưa vịa thếa khia đàma phána nóia chunga rấta thấpa vàa thườnga bị ép các điều kiện về giá cả và thanh toán (Trương Quang Thông, 2010).

- Khả năng vay vốn của DNNVV: Các DNNVV thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay NH do thiếu tài sản đảm bảo,a sựa thiếua minha bạcha tronga thônga tin,a sổa sách,a báoa cáoa tàia chính.a Doa đóa nguồna vốna chủa yếua đượca sửa dụnga làa nguồna vốna từa quáa trìnha tícha lũya củaa chủa DNa cũnga nhưa vaya mượna từa bạna bè,a ngườia thân.

- DNNVV trong việc sử dụng dịch vụ NH: Nhìn chunga sảna phẩma vàa dịcha vụa

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

dànha choa phâna khúca khácha hànga DNa thựca sựa chưaa đượca quana tâma pháta triển.a Cáca TCTDa thườnga ápa cáca sảna phẩma củaa phâna khúca khácha hànga lớna dànha choa phâna khúca khácha hànga DNNVVa nêna thườnga cáca DNNVVa khônga đápa ứnga đượca tiêua chía củaa sảna phẩma dịcha vụa cũnga nhưa tínha tươnga thícha phùa hợpa củaa sảna phẩm.a Do đó mức độ sử dụng sản phẩm dịch vụ chưa thực sự lớn, không phải các DNNVV khơng có nhu cầu mà do chưa được các NH thực sự chú trọng. Các DNNVV đặc biệt cần các dịch vụ tín dụng NH vì họ thiếu tiền mặt luân chuyển để thực hiện các khoảna đầua tưa lớn,a vàa họa thườnga thiếua nănga lựca giỏia đểa thựca hiệna cáca chứca nănga tàia chính.a Cáca khoảna vaya vốna ngắna hạna cóa thểa giúpa cáca DNa cóa thểa hoạta độnga vàa pháta triểna đều,a dễa dànga mởa rộnga hơna thịa trườnga hoạta độnga SXKD. Doanha nghiệpa vừaa vàa nhỏa cóa nhữnga đặca điểma đượca thểa hiệna thônga quaa nhữnga lợia thếa vàa hạna chếa củaa chúng.

1.2.2.2. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa

Theo Trương Quang Thơng (2010) thì DNNVV có vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế mỗi nước, kể cả các nướca cóa trìnha độa pháta triểna cao.a Tronga xua thếa hộia nhậpa vàa tồna cầua hóaa nhưa hiệna naya thìa cáca nướca đềua chúa ýa hỗa trợa cáca DNNVVa nhằma huya độnga tốia đaa cáca nguồna lựca vàa hỗa trợa choa DNa lớn,a tănga sứca cạnha tranha củaa sảna phẩm.a Tronga đóa cáca vaia trịa chínha củaa củaa DNNVVa đó là: Tạo việc làm cho các đối tượng trong xã hội, hình thành và phát triển đội ngũ các nhà kinh doanha nănga động,a khaia tháca vàa pháta huya tốta cáca nguồna lựca tạia chỗ.a

1.3. Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.3.1. Khái niệm phát triển tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa

Võ Thị Ngọc Bích (2017) cho rằng phát triển tín dụng là việc mở rộng các hoạt động tín dụng đối với DNNVV cả về chất lượng và số lượng đúng theo quy luật phát triển thơng thường. Đó là sự mở rộng về quy mơ tín dụng, về cơ cấu tín dụng theo định hướng đã đặt ra. Và kèm theo đó là chất lượng tín dụng cũng được đảm bảo. Định nghĩa phát triển tín dụng ở đây được hiểu là phát triển tín dụng bền vững. Việc phát triển tín dụng của các NHTM phải đảm bảo:

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

- Mặt định tính: Các NHTM phải nâng cao được chất lượng và hiệu quả các khoản cho vay đối với DNNVV. Để làm được điều này, NH cần phải tăng thu nhập, lợi nhuận từ hoạt động cho vay đồng thời phải giảm được nợ quá hạn, nợ xấu.

- Mặt định lượng: Đó là là sự gia tăng về số lượng KH, số dư tín dụng DNNVV, doanh số cho vay.

1.3.2 Ý nghĩa của việc phát triển tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa

DNNVV là bộa phậna quana trọnga vàa cóa nhữnga đónga gópa rấta tícha cựca choa nềna kinha tế,a cụa thể,a theoa thốnga kêa mớia nhất,a cảa nướca hiệna cóa trêna 650.000a DNNVV,a chiếma trêna 97,1%a sốa lượnga doanha nghiệpa vớia sốa vốna đănga kýa lêna gầna 2.313.857a tỷa đồnga (tươnga đươnga 121a tỷa USD).a Cáca DNNVVa khônga chỉa đónga gópa đánga kểa vàoa sựa pháta triểna kinha tếa củaa đấta nước,a màa còna giúp tạo ra hơn một triệua việca làma mớia mỗia năm,a đặca biệta làa nguồna laoa độnga chưaa quaa đàoa tạo,a gópa phầna xóaa đóia giảma nghèo,a tănga cườnga ana sinha xãa hội,...a (hiệna cáca doanha nghiệpa nàya sửa dụnga trêna 50%a laoa độnga xãa hộia vàa đónga gópa khoảnga 40%a GDP).a Vìa vậy,a vấna đềa pháta triểna cáca DNNVVa cóa ýa nghĩaa hếta sứca quana trọnga đốia vớia quáa trìnha xâya dựnga vàa pháta triểna của đất nước (Võ Thị Ngọc Bích, 2017).

Qua phân tích đặc điểm, vai trò và những lợi thế của các DNNVV ta thấy môi trường kinh tế nước ta hiện nay rất thích hợp cho sự phát triển các DNNVV. Các DNNVV đem lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế của đất nước, đồng thời có những đặc điểm hấp dẫn có thể trợ giúp Chính phủ trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, xây dựng một xã hội công bằng hơn. Chính phủ Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của khu vực DNNVV đối với nền kinh tế trong điều kiện các DNNVV đã trải qua sự điều chỉnh và chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Vì vậy sự quan tâm đến việc thúc đẩy sự phát triển các doanh nghiệp này ngày càng tăng. Ngoài việc ban hành Nghị định số 56/2009/NĐ-CP (thay thế Nghị định số 90/2001/NĐ-CP) về trợ giúp phát triển DNNVV thì dựa trên cơ sở đó Hội đồng khuyến khích phát triển DNNVV và Cục phát triển DNNVV đã ra đời theo Quyết định số 12/2003/QĐ-TTg và Quyết định số 562/QĐ-KH để tạo điều kiện

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

thuận lợi thúc đẩy sự phát triển của các DNNVV. Nền kinh tế nước ta đi lên nền kinh tế thị trường từ nền sản xuất nông nghiệp lạc hậu. Đến nay, hơn 70% lực lượng lao động làm việc trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Sản xuất chủ yếu là nhỏ bé của các hộ gia đình nên việc mở rộng và phát triển DNNVV rất phù hợp với thực tế nền kinh tế Việt Nam (Lê Bá Minh Long, 2011).

1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.3.3.1 Các nhân tố thuộc về ngân hàng

- Chiến lược kinh doanh của một ngân hàng: Chiến lược kinh doanh của NH

là sự thể hiện các mục tiêua dàia hạna cơa bảna củaa mộta NH,a làa sựa lựaa chọna đườnga lốia hoạta độnga vàa phâna bổa cáca nguồna lựca cầna thiếta đểa đạta đượca mụca tiêua này.a Nếua khơnga cóa chiếna lượca kinha doanh,a NHa sẽ luôn bị độnga tronga việca thícha ứnga vớia cáca nhua cầua củaa thịa trường.a Mộta NHa cóa chiếna lượca tậpa trung phát triển mảng tín dụng DNNVV sẽ chủ động trong nguồn lực tập trung vào tín dụng DNNVV, xây dựng quy trình, quy định, chính sách cũng như cấu trúc hệ thống tín dụng DNNVV nhằm tạo điều kiện để tín dụng DNNVV phát triển tốt nhất (Phan Thị Thu Hà, 2013).

- Chính sách tín dụng: Chính sách tín dụng là một trong những chính sách trong chiến lược kinh doanh của DN. Đó là yếua tốa đầua tiêna táca độnga dếna việca cunga ứnga vốna choa nềna kinha tế.a Chínha sácha tína dụnga đượca hiểua làa đườnga lối, chủ trương đảm bảo cho hoạt động tín dụng đi đúng quỹ đạo, liên quana đếna việca mởa rộnga haya thua hẹpa tína dụng.a Mộta chínha sácha tína dụnga đúnga đắn,a phùa hợpa sẽa thua húta đượca nhiềua KH,a đảma bảoa khảa nănga sinha lờia củaa hoạta độnga tína dụng,a từa đóa sẽ mang lại lợi nhuận cho NH. Bất cứ NH nào muốn có chất lượng tín dụng tốt cũng đều phải có chính sách tín dụng khoa học, phù hợp với thực tế của NH cũng như của thị trường (Nguyễn Văn Tiến, 2015).

- Chính sách KH: Khách hàng DNNVV vay vốn tại NH rất đa dạng, do đó

NH cần xác định đoạn thị trường mục tiêu, từ đó đưa ra các chính sách về LS, TSĐB và những ưu đãi cho đoạn thị trường này. Hay chính sách KH tốt đối với KH trung thành, KH giao dịch lớn.

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

- Chính sách giá: Đây là chính sách quan trọng để thu hút và giữ vững KH. KH là người được NH cấp tín dụng thì KH phải trả chi phí để sự dựng vốn tín dụng. Nếu chi phí này quá cao và khơng cạnh tranh thì khó thu hút được các DN cũng như gia tăng giao dịch tín dụng tại NH. Hơn nữa, trong một nền kinh mở thì các NH đối thủ cạnh tranh sẽ ln có những gói sản phẩm với chính sách giá khá hấp dẫn để thu hút KH về với mình. Do đó, chính sách giá của NH vừa đảm bảo vấn đề cạnh tranh vừa đảm bảo lợi nhuận hợp lý cho NH.

- Nguồn vốn và huy động vốn: Các DNNVV hiện nay nguồn vốn tự doanh

thường rất nhỏ so với nhu cầu của DN, các NH muốn tài trợ cho các DN đòi hỏi vốn phải mạnh và phải huy động tốt từ các nguồn lực trong nền kinh tế. Nguồn vốn của NH là cơ sở để xác định năng lực tài chính cũng như định hướng phát triển tín dụng DNNVV. Tình hình huy độnga vốna ảnha hưởnga tớia chấta lượnga tína dụng.Vốna huya độnga ngắna hạna làa nguồna chủa yếua đểa choa vaya ngắna hạn,a vốna huya độnga trunga dàia hạna làa nguồna chủa yếua đểa choa vaya trunga dàia hạn.a Vốna huya độnga cànga lớn,a NHTMa cànga cóa khảa nănga choa vay,a mởa rộnga hoạta độnga tína dụng.a Nếua ởa NHa khơnga cóa sựa phùa hợpa vềa kỳa hạna giữaa nguồna huya độnga vàa choa vaya màa khônga dựa kiếna dượca nguồna bùa đắpa thìa rủia roa thanha khoảna sẽa xảya ra (Phan Thị Thu Hà, 2013).

- Chất lượng thông tin: Trong quan hệ tín dụng giữa người đi vay và người

cho vay luôn xuất hiện vấn đề bất cân xứng thông tin, đặc biệt trong quan hệ tín dụng DNNVV. Điều này làm cho NH có thể bỏ qua những khác hàng tốt, đồng thời có thể cho vay những DN khơng tốt. Do đó, chất lượng thông tin là ảnh hưởng trực tiếp đến khoản vay, là cơ sở cho q trình phân tích, đánh giá DN. Thơng tin đóng vai trị quan trọng hàng đầu trong việc đảm bảo kết quả đánh giá khách quan, chính xác. Từ đó đảm bảo chất lượng cơng tác thẩm định cũng như chất lượng của khoản vay (Phan Thị Thu Hà, 2013).

- Phẩm chất và trình độ cán bộ:a Chấta lượnga độia ngũa cána bộa NHa làa nhâna tốa quyếta địnha đếna sựa thànha bạia tronga hoạta độnga kinha doanha củaa NHa nóia chunga vàa tronga hoạta độnga tína dụnga nóia riêng.a Vìa cána bộa tína dụnga làa ngườia thama giaa trựca tiếpa vàoa mọia khâua củaa quya trìnha tína dụng,a từa bướca đầua tiêna đến bướca cuốia cùng.a Cána bộa tína dụnga màa khơnga cóa đạoa đứca nghềa nghiệp,a làma việca thiếua tinha thầna trácha nhiệm,a cốa ýa làma tráia

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

phápa luậta sẽa làma ảnha hưởnga đếna chấta lượnga tína dụng. Cán bộ tín dụng giỏi về chun mơn nghiệp vụ, có kỹ năng, có kinh nghiệm đánh giá chính xác tính khả thi của dự án, xác định được tính chân thực của các báo cáo tài chính, phát hiện các hành vi cố tình lừa đảo của KH (như sửa chữa báo cáo tài chính,a lậpa hồa sơa thếa chấpa giả,a dùnga mộta tàia sảna thếa chấpa đia vaya ởa nhiềua nơi…)a từa đóa phâna tícha đượca khảa nănga quảna lýa vàa nănga lựca thựca sựa củaa KHa đểa đưaa raa quyếta định.a Bên cạnh đó cán bộ tín dụng cần có sự hiểu biết rộng về pháp luật, môia trưònga kinha tếa xãa hội,a đườnga lốia pháta triểna củaa đấta nước,a thịa trường…dựa đoána trướca đượca nhữnga biếna độnga cóa thểa xảya raa từa đóa tưa vấna lạia choa KHa xâya dựnga lạia phương án kinh doanh cho phù hợp.

- Năng lực tổ chức, quản lý: Tổ chức của NH cần cụ thể hoá vàa sắpa xếpa cóa khoaa học,a cóa tínha linha hoạta trêna cơa sởa tôna trọnga cáca nguyêna tắca đãa quya định.a Mộta NHa đượca đượca tổa chứca mộta cácha cóa khoaa họca sẽa đảma bảoa đượca sựa phốia hợpa chặta chẽ,a nhịpa nhànga giữaa cáca phònga ban,a giữaa cáca NHa vớia nhaua tronga toàna hệa thống cũng như với các cơ quan liên quan khác. Qua đó sẽa tạoa điềua kiệna đápa ứnga kịpa thờia cáca yêua cầua củaa KH,a quảna lýa cóa hiệua quảa cáca khoảna vốna tína dụng,a pháta hiệna vàa giảia quyếta kịpa thờia cáca khoảna tína dụnga cóa vấna đề,a từa đóa nânga caoa chấta lượnga tína dụng.

- Cơnga táca kiểma tra,a kiểma soáta nộia bộ:a Cônga táca kiểma tra,a kiểma soáta nộia bộa giúpa cána bộa điềua hànha cônga việca theoa đúnga quya địnha củaa phápa luật,a pháta hiệna kịpa thờia cáca saia sót,a lệcha lạca cũnga nhưa cáca điềua khoảna điềua kiệna tína dụnga chưaa phùa hợpa đểa cóa biệna phápa xửa lýa khắca phụca hợpa lý,a đảma bảoa hoạta độnga tín dụng thơng suốt và hiệu quả. Từ đó gia tăng hoạt động tín dụng của DN.

1.3.3.2 Các nhân tố thuộc về DNNVV

- Năng lực quản lý, sự trung thực và đạo đức kinh doanh của chủ DN: Do chủ

các DNNVV thường thiếu kỹ năng quản lý. Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình hoạt động SXKD liên tục, kế hoạch tài chính, dịng tiền để đảm bảo trả nợ cho NH. Năng lực quản lý thể hiện ở chỗ ở cách thức tổ chức hoạt động, sắp xếp nhân sự, tổ chức hoạch định kế tốn, quản lý tài chính hiệu quả của DNNVV. Nó cịn thể hiện ở trình độ nhìn nhận, đánh giá phân tích tình hình thị trường, tình hình hoạt động SXKD. Năng lực của chủ DN có hạn họ sẽ không thể đưa ra các nhận xét và đánh giá chính xác về thị trường, các giải pháp nhận định thị trường, phát triển và quảng

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

cáo của các DN… giảm xuống, điều này làm họ dễ bị đánh gục bởi các đối thủ cạnh tranh khác. Ngượca lại,a nănga lựca củaa chủa DNa cànga caoa thìa khảa nănga cạnha tranha trêna thịa trườnga cànga lớna vàa doa đóa việca sửa dụnga vốna vaya cànga hiệua quả.a Sựa trunga thựca củaa KHa ảnha hưởnga lớna tớia chấta lượnga tína dụnga củaa NH.a Nếua cáca DNa vaya vốna NHa khônga cunga cấpa cáca sốa liệua trunga thực,a via phạma chếa độa kếa toána thốnga kêa đãa đượca bana hànha thìa sẽa gâya khóa khăna choa NHa tronga việc nắm bắt tìnha hìnha SXKD,a cũnga nhưa việca quảna lýa vốna vaya củaa KHa đểa quaa đóa cóa thểa đưaa raa quyếta địnha choa vaya đúnga đắn.a Nếua KHa sửa dụnga vốna vaya NHa khônga đúnga thìa sẽa khônga trảa được nợ đúng hạn. Đạo đức kinh doanh trong mối quan hệ với NH là yếu tố thể hiện thiện chí trả nợ của DN một cách trung thực, việc sử dụng vốn vay của NH đúng mục đích, trả gốc và lãi nợ vay đúng hạn, cung cấp thơng tin cho NH chính xác, hoạt động kinh doanh NH lành mạnh. Đây là yếu tố quan trọng NH đánh giá có nên cho vay hay khơng.

- Phương án và năng lực SXKD: Nếu năng lực của DN yếua kéma thìa sẽa dễa dànga bịa thấta bạia tronga cạnha tranh.a Từa đóa làma ảnha hưởnga đếna khảa nănga trảa nợa NH,a chấta lượnga tína dụnga củaa NHa bịa ảnha hưởng.a Vàa ngượca lạia nănga lựca củaa KHa cànga caoa thìa khảa nănga cạnha tranha trêna thịa trườnga cànga lớn,a vốna vaya cànga đượca sửa dụnga cóa hiệua quả. Khi NH thực hiện cấp tín dụng, phương án kinh doanh hiệu quả là một trong những vấn đề NH xem xét nên cho vay hay không. Do đo, DN phải thiết lập được và chứng tỏ cho NH thấy được phương án SXKD có khả thi, có hiệu quả thì DN mới có khả năng trả nợ.

- Tình hình tài chính và năng lực tài chính của DN: Tình hình tài chính: tình hình tài chính đóng vai trị quan trọng trong việc NH quyết định tài trợ hoặc có phương án tài trợ cũng như mức độ tài trợ cũng như đưa ra các điều kiện kiểm tra kiểm soát hợp lý. Một DN mất cân đối tài chính, tình hình tài chính bất ổn định thì NH sẽ hạn chế tài trợ hoặc các điều kiện kiểm tra, kiểm sốt chặt chẽ hơn rất nhiều. Năng lực tài chính: các DNNVV thơng tin tài chính thường khơng minh bạch nên khó cho NH tiếp cận. Ngồi ra năng lực tài chính cịn thể hiện ở việc hoạch định dịng tiền để thanh toán nợ vay đúng hạn

- Rủi ro hoạt động sản xuất, kinh doanh: Rủi ro trong kinh doanh là một yếu tố

tất yếu nhưng chủ yếu là những nhân tố khách quan ngoài dự đốn của DN. Trong

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

đó, rủi ro riêng đối với từng DN là rủi ro hoạt động ngành. Các DN hoạt động trong lĩnh vực rủi ro sẽ chịu rủi ro lớn thì các NHTM thường không mặn mà để cho vay.

- Tài sản đảm bảo: Quyền sở hữu tài sản là mộta tronga nhữnga tiêua chuẩna đểa đượca cấpa tína dụnga (cóa thểa làa TSĐBa hoặca tína chấp).a Tuya nhiêna hiệna naya cóa rấta nhiềua tàia sảna củaa cáca phápa nhâna vàa cáa nhâna khơnga cóa giấya chứnga nhậna sỡa hữu. Tài sản cố định phần lớn là nhà xưởng, máy móc, thiết bị lạc hậu không đủ tiêu chuẩna thếa chấp.a Tronga khia đóa nhua cầua vaya vốna NHa làa rấta lớn.a Nhưa vậya nếua choa vaya theoa đúnga nguyêna tắca thìa hầua hếta cáca DNa khônga đủa điềua kiệna đểa choa vaya hoặca đượca cho vay nhưng khơng đáng kể. Do đó, NH khó có thể thực hiện cho vay đối với các DN.

1.3.3.3 Các yếu tố khách quan, vĩ mô.

- Môi trường kinha tế:a Vớia đặca điểma củaa mình,a cáca DNNVVa rấta nhạya cảma vớia cáca biếna độnga củaa nềna kinha tế. Nhua cầua tína dụnga tronga nềna kinha tếa phụa thuộca rấta nhiềua vàoa sựa tănga trưởnga kinh tế. Một nền kinh tế tăng trưởng ổn định, môi trường kinh doanh thuận lợi, nhu cầu tiêu dùng tăng là cơa hộia choa cáca DNa đầua tưa mởa rộnga sảna xuấta doa đóa nhua cầua tína dụnga tănga cao,a NHa dễa choa vay.a Hoạta độnga tína dụnga củaa NHa còna chịua hưởnga bởia tìnha hìnha kinha tếa thếa giới.a Khi thị trườnga thếa giớia biếna độnga mạnh,a đặca biệta làa thịa trườnga xuấta nhậpa khẩua làma choa hoạta độnga xuấta nhậpa khẩua giảma sút,a cáca DNa kinha doanha khônga bána đượca hàng,a thuaa lỗa ảnha hưởng đến công tác trả nợ NH.

- Quản lý vĩ mô của nhàa nước:a Cáca chínha sácha củaa nhàa nướca ổna địnha haya khônga ổna địnha cũnga táca độnga đếna chấta lượnga tína dụng.a Khia cáca chínha sácha nàya khônga ổna địnha sẽa gâya khóa khăna choa DNa tronga hoạt động SXKD, từ đó gây trở ngại cho NH khi thu hồi nợ và ngược lại. Hệ thống pháp luậta làa cơa sởa đểa điềua tiếta cáca hoạta độnga tronga nềna kinha tế.a Nếua hệa thốnga phápa luậta khônga đồnga bộ,a haya thaya đổia sẽa làma choa hoạta độnga kinha doanha gặpa khóa khăn.a Ngượca lạia nếu nó phù hợp với thực tế khách quan thì sẽ tạo một mơi trýờng pháp lý cho mọi hoạt động SXKD tiến hành thuận lợi và đạt kết quả cao.

- Môi trường xã hội: Quan hệ tína dụnga đượca thựca hiệna trêna cơa sởa lịnga tin.a Nóa làa cầua nốia giữaa NHa vàa KH.a Đạoa đứca xãa hộia ảnha hưởnga tớia chấta lượnga tína dụng.a Tronga

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

trườnga hợpa đạoa đứca xãa hộia khônga tốt,a lợia dụnga lòng tin để lừa đảo sẽ làm giảm chất lượng tín dụng. Hơn nữa trình độ dân trí chưa cao, kém hiểua biếta vềa hoạta độnga NHa cũnga sẽa làma giảma chấta lượnga tína dụng.

- Môi trường tự nhiên: Những biến động bất khả khánga xảya raa tronga môia trườnga tựa nhiêna nhưa thiêna taia (hạna hán,a lũa lụt,a độnga đất…),a hoảa hoạna làma ảnha hưởnga tớia hoạta độnga SXKDa củaa DN.Vìa vậya khia môia trườnga tựa nhiêna khơnga thuậna lợi thì DN sẽ gặp khó khăn từ đó làm giảm chất lượng tín dụng của NHTM.

1.4 Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

1.4.1 Chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo quy mô.

- Tỷ trọng dư nợ cho vay của DNNVV

Chỉ tiêu này phản ánh tỷ lệ dư nợ của DNNVV so với tổng dư nợ của chi nhánh. Chỉ tiêu này được tính như sau:

Tỷ trọng dư nợ cho vay = (Dư nợ của DNNVV) / (Tổng dư nợ của chi nhánh)*100%

Tỷ lệ này càng lớn cho thấy dư nợ cho vay của DNNVV chiếm tỷ trọng càng cao trong tổng dư nợ của chi nhánh và ngược lại.

- Tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng của DNNVV

Chỉ tiêu này phản ánh sự tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV của NH tại thời điểm này so với một thời điểm khác trước đó. Chỉ tiêu này được tính như sau:

Tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng= (Dự nợ năm t-Dư nợ năm (t-1))/(Dư nợ năm (t-1))*100%

Tín dụng DNNVV được xem là tăng trưởng nếu tốc độ tăng trưởng > 0. Nếu tốc độ tăng trưởng < 0 thì tín dụng DNNVV giảm và bằng 0 thì đánh giá là không tăng trưởng.

- Tỷ trọng số lượng khách hàng của DNNVV

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Chỉ tiêu này phản ánh tỷ lệ số lượng khách hàng của DNNVV so với tổng khách hàng vay vốn của chi nhánh. Chỉ tiêu này được tính như sau:

Tỷ trọng khách hàng DNNVV = (số lượng KH vay của DNNVV) / (số lượng KH tiền vay của chi nhánh)*100%

Tỷ lệ này càng lớn cho thấy số lượng khách hàng DNNVV chiếm tỷ trọng càng cao trong tổng số khách hàng tiền vay tại chi nhánh và ngược lại.

- Mức tăng số lượng khách hàng DNNVV

Số lượng DNNVV cấp tín dụng được dùng để đánh giá về sự phát triển tín dụng. Việc gia tăng số lượng khách hàng chứng tỏ hoạt động tín dụng DNNVV có hiệu quả và bền vững, không phụ thuộc vào một vài KH, các giải pháp tín dụng đáp ứng được các nhu cầu của thị trường nên thu hút được nhiều KH. Các DNNVV thường hoạt động trong nhiều ngành nghề khác nhau. Việc gia tăng số lượng DNNVV giao dịch tín dụng hạn chế các rủi ro nhóm do các rủi ro được phân tán ở nhiều KH khác nhau, ở nhiều ngành nghề khác nhau. Chỉ tiêu phát triển số lượng KH được tính như sau:

Mức tăng số lượng DNNVV = số lượng DNNVV năm t – số lượng DNNVV năm (t-1)

- Cơ cấu tín dụng theo thời hạn vay

- Cơ cấu tín dụng theo thời hạn: Cũng như các đối tượng khách hàng khác thì

DNNVV cũng được các NHTM cấp tín dụng theo thời hạn ngắn, trung và dài hạn tuỳ vào mục đích sử dụng nguồn vốn hay tài sản đảm bảo cho khoản vay.

Tỷ lệ cho vay ngắn hạn= (Dư nợ ngắn hạn năm t)/(Tổng dư nợ năm t)*100% Tỷ lệ cho vay trung/dài hạn= (Dư nợ trung/dài hạn năm t)/(Tổng dư nợ năm t)*100%

- Cơ cấu tín dụng theo ngành nghề

Phát triển tín dụng được gọi là đúng định hướng nếu việc tăng, giảm số dư tín dụng cho các KH phù hợp với định hướng chung của NH.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Tỷ trọng dư nợ cho vay theo ngành (%) = (Dư nợ cho vay ngành n năm t)/(Tổng dư nợ năm t)*100%

* Trong đó n là ngành nghề kinh doanh.

1.4.2 Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chất lượng tín dụng.

- Nợ quá hạn (Nợ nhóm 2):

Nợ quá hạn là là khoản nợ mà một phần hoặc toàn bộ nợ gốc và/hoặc lãi đã quá hạn. Nợ quá hạn phản ảnh rõ nhất chất lượng tín dụng của NH, thể hiện rủi ro của hoạt động này. Nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn càng lớn càng phản ảnh chất lượng tín dụng DNNVV của NH kém hay phát triển tín dụng kém.

Tỷ lệ nợ quá hạn (%) = (Dư nợ cho vay quá hạn năm t)/(Tổng dư nợ năm t)*100%

- Nợ xấu

Nợ xấu là các khoản nợ nằm từ nhóm 3 đến nhóm 5 theo Thơng tư về phân loại tài sản có của NHNNsố: 02/2013/TT-NHNN. Nợ xấu bao gồm các nhóm nợ sau đây:

- Nhóm 3 (Nợ dướia tiêua chuẩn)a baoa gồm:a Cáca khoảna nợa quáa hạna từa 91a ngàya đếna 180a ngày;a Cáca khoảna nợa cơa cấua lạia thờia hạn trả nợ lần đầu, trừ các khoản nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu phân loại vào nhóm 2 theoa quya định;a Cáca khoảna nợa đượca miễna hoặca giảma lãia doa KHa khônga đủa khảa nănga trảa lãia đầya đủa theohợpa đồnga tína dụng;a Cáca khoảna nợa đượca phâna loạia vàoa nhóma 3a theoa quya định.

- Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ) bao gồm: Các khoản nợ quá hạn từ 181 ngàya đếna 360a ngày;a Cáca khoảna nợa cơa cấua lạia thờia hạna trảa nợa lầna đầua quáa hạna dướia 90a ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu; Các khoản nợa cơa cấua lạia thờia hạna trảa nợa lầna thứa hai;a Cáca khoảna nợa đượca phâna loạia vàoa nhóma 4a theoa quya định.

- Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn) bao gồm: Các khoảna nợa quáa hạna trêna 360a ngày;a Cáca khoảna nợa cơa cấua lạia thờia hạna trảa nợa lầna đầua quáa hạna từa 90a ngàya trởa lêna theoa thờia hạna trảa nợa đượca cơa cấua lạia lầna đầu;a Cáca khoảna nợa cơa cấua lạia thời hạn trả nợ lần

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai; Cáca khoảna nợa cơa cấua lạia thờia hạna trảa nợa lầna thứa baa trởa lên,a kểa cảa chưaa bịa quáa hạna hoặca đãa quáa hạn;a Cáca khoảna nợa khoanh,a nợa chờa xửa lý.a

Tỷ lệ nợ xấu (%)= (Dư nợ xấu của DNNVV năm t)/(Tổng dư nợ tín dụng của DNNVV năm t)*100%

Tỷ lệ này phản ánh chất lượng tín dụng của NH trong các hoạt động tín dụng DNNVV. Tỷ lệ này càng cao chứng tỏ chất lượng tín dụng càng thấp.

- Tỷ lệ thu lãi:

Tỷ lệ thu lãi(%) = ((Lãi thực thu) / (Lãi thực thu + Lãi tồn))* 100%

Tỷ lệ này phản ánh chất lượng tín dụng của chi nhánh, tỷ lệ này càng cao chứng tỏ chi nhánh quản lý khoản vay tốt, khách hàng hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định và ngược lại, tỷ lệ này thấp chứng tỏ khách hàng có dấu hiệu khó khăn trong sản xuất kinh doanh.

- Tỷ trọng thu lãi DNNVV trên tổng thu lãi

Tỷ trọng thu lãi của DNNVV(%)= (Lãi thực thu của DNNVV) / (Lãi thực thu của chi nhánh)*100%

Tỷ lệ này phản ánh số lãi thực thu của DNNVV so với tổng lãi thực thu của chi nhánh. Tỷ lệ này càng cao chứng tỏ tỷ trọng thu lãi của DNNVV đóng góp cho tổng lãi thực thu của chi nhánh càng lớn và ngược lại.

1.5 Kinh nghiệm phát triển tín dụng DNNVV cho Agribank chi nhánh tỉnh Lâm Đồng.

1.5.1 Kinh nghiệm phát triển tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các nước trên thế giới

Trung Quốc: Sau hơn 30 năm tiến hành cải cách mở cửa, Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu trong các lĩnh vực kinh tế. Theo nhiều chuyên gia dự báo, Trung Quốc có khả năng sớm vượt Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2027. Sự thành cơng này có được một phần là nhờ vào đóng góp lớn lao

</div>