Phát triển du lịch xanh, du lịch tuần hoàn của ngành du lịch Thành phố Cần Thơ

PHAT TRIEN DU LICH XANH, DU LICH TUẦN HOAN CUA NGANH DU LICH THANH PHO CAN THO

Phat trién du lich xanh, du lich tuan

hoàn của ngành du lịch Thành phố
Cần Thơ

Phước Minh Hiệp”' s Đinh Kiệm”? se Nguyễn Văn Tiến”

Ngày nhận bài: 24/8/2020 | Biên tập xong: 10/9/2020 | Ngày duyệt: 15/9/2020

TĨM TẮT: Trong q trình phát triển với quy mô lớn và tốc độ nhanh của du lịch
dai chung (mass tourism) ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nói chung
và ở Thành phố (TP) Cần Thơ nói riêng trong thập niên trở lại đây đã và đang
xuất hiện nhiều yếu tố phá vỡ sự phát triển bền vững. Nhiều vùng, điểm du lịch
truyền thống nổi tiếng vốn có tiềm năng sinh thái độc đáo vùng sông nước miệt
vườn của TP. Cần Thơ đang có hiện tượng suy thối mơi trường, tác động làm
suy giảm hệ sinh thái đặc thù vốn có. Điều này đẩy ngành du lịch TP. Cần Thơ
đứng trước thách thức trong định hướng phát triển, thúc đẩy việc chọn lựa cho
định hướng phát triển du lịch xanh — bền vững là xu thế tất yếu cho các giai
đoạn sắp tới. Cần phát triển du lịch theo hướng tuần hoàn để khai thác và sử
dụng tốt nguồn tài nguyên tự nhiên — kinh tế — nhân văn. Trong nghiên cứu
này, nhóm tác giả đi sâu phân tích về các nội dung thực hiện du lịch xanh — bền
vững mà TP. Cần Thơ đang áp dụng, hướng đến tiếp cận như là một nền kinh tế
du lịch tuần hồn (DLTH); đồng thời qua đó gợi ý một số giải pháp phát triển
trong tương lai.
TỪ KHÓA: Du lịch đại chúng, du lịch xanh — bền vững, nền kinh tế tuần hoàn.
Mã phân loại JEL: Q01, O1.

1. Đặt vấn đề ¡ Phước Minh Hiệp - Trường Đại học Bình Dương;
Số 504, Đại lộ Bình Dương, Phường Hiệp Thành,

ĐBSCL nói chung và TP. Cần Thơ nói TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương; Email:
riêng có lợi thế rất lớn về du lịch sinh thái, du
lịch xanh - miệt vườn. Một điểm đặc biệt của
vùng sông nước ở đây là có thể du lịch quanh › Đỉnh Kiệm - Trường Đại học Lao động - Xã hội
năm vì mùa nào cũng có cây trái. Song để đảm
bảo phát triển du lịch xanh, bền vững, một vấn (CSII) TP. Hồ Chí Minh; 1018 Tơ Ký, Tân Chánh Hiệp,
đề đang đặt ra cho các nhà quản lý ngành du
lịch TP. Cần Thơ và vùng ĐBSCL là phải phát Quận 12, TP. Hồ Chí Minh; Email:

› Nguyễn Văn Tiến - Trường Đại học Ngân hàng

TP. HCM; 56 Hồng Diệu II, Q. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh;

Email:

106 TẠ? CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂU Á | Tháng 9.2020 | Số 174

PHƯỚC MINH HIỆP s ĐINH KIỆM e NGUYỄN VĂN TIẾN

triển du lịch xanh; đồng thời phải biết nuôi hiệu quả nguồn tài nguyên về du lịch và tăng
dưỡng và bảo vệ môi trường; đây cũng chính đầu tư vào vốn tự nhiên. Theo Nguyễn Văn
là khoảng trống mà các nghiên cứu trước đó Đính (2020), “Du lịch xanh là loại hình du lịch
chưa đề cập tới. Vì vậy, trong thời gian tới, vấn
dé du lich xanh tuần hoàn để đảm bảo giữ dựa vào tự nhiên và văn hóa, có giáo dục mơi
được tài ngun tự nhiên, gắn với phát triển trường, đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát
kinh tế-xã hội một cách hiệu quả, bền vững triển bền vững, có sự tham gia tích cực của
cần được quan tâm hơn nữa. cộng đồng địa phương. Có thể nói, phát triển
du lịch xanh là chìa khóa để phát triển du lịch
Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá thực
trạng phát triển du lịch sinh thái, du lịch xanh có trách nhiệm, đảm bảo du lịch bền vững”.

theo cách tiếp cận của kinh tế DLUTH của
ngành du lịch TP. Cần Thơ và ĐBSCL, trên cơ Du lịch xanh không chỉ là sự lồng ghép trách
sở đó để xuất giải pháp nhằm phát triển một nhiệm bảo vệ tài nguyên-môi trường trong
cách bền vững du lịch sinh thái miệt vườn - phát triển hoạt động của du lịch của các bên
một lợi thế của du lịch của vùng sông nước, tham gia, mà còn đề cập đến sự phát triển cân
theo hướng nuôi dưỡng và tái tạo nguồn tài bằng, hài hòa giữa các mục tiêu của các hoạt
nguyên du lịch để đảm bảo phát triển du lịch động trên mọi bình diện.
theo hướng tuần hồn, bền vững.
Du lịch xanh - bền vững: Tổ chức Du lịch
Phương pháp sử dụng trong bài viết là thế giới (UNWTO) và Chương trình Mơi
phương pháp nghiên cứu định tính, phương trường của Liên Hợp Quốc (UNEP, 2014) đi
pháp phân tích, tổng hợp và suy luận nhằm đến đồng thuận khái niệm chung: “Du lịch
đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp xanh - bền vững bao gồm các hoạt động du
hợp lý để phát huy thế mạnh của du lịch xanh, lịch nhằm bảo vệ đa dạng sinh học, ít phát thải,
sinh thái theo hướng tuần hoàn đảm bảo phát sử dụng năng lượng tái tạo, giữ gìn và phát huy
triển bền vững. các giá trị di sản thiên nhiên, văn hóa, phát
triển các sản phẩm thân thiện với môi trường
2. Cơ sở lý thuyết có thể được duy trì lâu dài hoặc được thực hiện
bền vững trong lĩnh vực xã hội, kinh tế, văn
2.1. Một số khái niệm hóa và mơi trường, đồng thời góp phần giảm
thiểu tác động đến môi trường một cách bền
Du lịch bền vững (Sustainable Tourism) vững trong hiện tại và tương lai”.
là du lịch có giảm thiểu các chỉ phí và nâng cao
tối đa các lợi ích của hoạt động du lịch cho mơi DLTH (Circular Tourism): DLTH la hoat
trường tự nhiên và cộng đồng địa phương,
đồng thời có thể được thực hiện lâu dài nhưng động du lịch trong đó tài nguyên tự nhiên -
không ảnh hưởng xấu đến nguồn lợi mà nó kinh tế - nhân văn được sử dụng hiệu quả, bền
phụ thuộc (UNWTO, 2014). vững đối với môi trường kinh tế-xã hội để
mang lại giá trị cao nhất từ chúng. Nền kinh tế
Du lịch xanh được hiểu là mơ hình tăng tuần hoàn trong lĩnh vực du lịch gắn kết với

trưởng du lịch nhằm biến những hạn chế về mục tiêu phát triển bền vững theo tôn chỉ mục
nguồn lực liên quan đến du lịch và ảnh hưởng
bất lợi của thiên nhiên thành những cơ hội đích của tổ chức Liên Hiệp Quốc (UN) là tiêu
kinh tế, giúp nâng cao tăng trưởng và giảm tác dùng và sản xuất bền vững. Mục tiêu tổng thể
động xấu tới môi trường thông qua sử dụng của DLTH là đạt được sự cân bằng tốt hơn
giữa con người, hành tỉnh và tăng trưởng kinh
tế trong suốt quá trình tổ chức hoạt động
thuộc lĩnh vực du lịch trên phạm vi tồn cầu.

Số 174Ì Tháng 9.2020 Ì TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂU Á 107

PHAT TRIEN DU LỊCH XANH, DU LỊCH TUẦN HOÀN CỦA NGÀNH DU LICH THANH PHO CAN THO

2.2. Nguyên tắc của nền kinh tế tuần hoàn trên bình diện sốt xét chú trọng nhiều đến
Kinh tế tuần hồn nói chung va DLTH tính bền vững sinh thái môi trường, khuyến
khích hạn chế những tác động bất lợi của thiên
nói riêng được xác định gồm ba nguyên tắc cơ nhiên, tạo thành những cơ hội kinh tế giúp
ban: (¡) Bảo tồn và phát triển vốn tự nhiên nâng cao tăng trưởng trong hoạt động du lịch.
Trong khi đó, DLTH cũng là một dạng du lịch
thơng qua việc kiểm soát, nhằm sử dụng hợp định hướng xanh - bền vững nhưng nội dung
lý các tài nguyên và tái tạo các hệ thống tự cụ thể hơn, hướng đến việc bảo vệ môi trường
nhiên, đặc biệt là đẩy mạnh sử dụng năng xanh toàn cầu. Việc định hướng được xác lập
cụ thể hơn nhằm mục đích khuyến cáo trong
lượng tái tạo; (ii) Tối ưu hóa lợi tức của tài quá trình sản xuất cung ứng sản phẩm và dịch
nguyên bằng cách tuần hoàn chu kỳ sống các
sản phẩm và vật liệu nhiều nhất có thể trong vụ xã hội cần chú trọng sử dụng tài nguyên tự
nhiên - kinh tế - nhân văn một cách hiệu quả,
các chu trình kỹ thuật và sinh học; và (iii) bền vững đối với mơi trường, ít phát thải, bằng
cách điều chế tái sử dụng rác và khuyến khích
Nâng cao hiệu suất chung của toàn hệ thống sử dụng năng lượng tái tạo,... khuyến khích

bằng cách tối thiểu hóa các ngoại ứng tiêu cực, việc tận dụng tài nguyên được thực hiện bằng
thông qua thiết kế chất thải, thiết kế ơ nhiễm
ngay từ đầu của q trình sản xuất. nhiều hình thức như sửa chữa (repair), tái sử

Qua các khái niệm được trình bày nêu dụng (reuse), tái chế (recycle) và thay vì sở hữu
vật chất thì hướng đến chia sẻ (sharing) hoặc
trên cho thấy, nét tương đồng rất rõ giữa ba cho thué (leasing) trong suét quá trình vận

khái niệm. Du lịch bền vững có nội hàm rộng hành hoạt động du lịch.
lớn hơn cả về không gian và thời gian để Như vậy, nền tảng thực hiện một nền
hướng tới việc đạt được kết cấu của một nền

du lịch toàn diện và bền vững trong các mặt

môi trường tự nhiên, kinh tế và xã hội. Du lịch
xanh có phạm vi với tính bao trùm, nhưng

Cty Cho thuê thiết bị

Cty vận tải tuần hoàn companies : Cty Dich vu Vé sinh
Cleaning ì
laundry service
_ Companies

Cty Dịch vụ du lịch „eweeemsame (00a Cty Dich vu KT số

tuần hoàn Circular
tourism
Product and Renswable energy
DU LICH TUAN HOAN

Cty Thiét ké san pham companies renee Sry lsưuợnngg ttánig tạnoang
và Công nghiệp
.. xà,

companies Waste treatement
{apliances, companies
construction Circular
Cty Chê tạo sản phẩm material, etc) construction Yat Ỷ DU LICH TUAN HOẢN
(đồ dùng gỗ, vật liệu companies ` ’

xây dựng,...)

Cty Xây dựng tuần hoàn

Nguồn: EEA (2016).

Hình 1: Sơ đồ các cơng ty cung ứng dịch vụ du lịch tham gia
trong chuỗi vận hành của DLTH

108 TẠ? CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HANG CHAUA | Thang 9.2020 | $6174

kinh tế du lịch xanh - bền vững cũng đồng PHƯỚC MINH HIỆP ® ĐINH KIỆM ® NGUYỄN VĂN TIẾN
thời là cách tiếp cận và đồng hành thực hiện
DLTH vì các nội dung bên trong của các khái sinh thai Xéo Nhum, Lang Du lich Ong Dé,
niệm và nguyên tắc vốn đã có tính lồng ghép, Khu Du lich Lung Cét Cầu,... Đây cũng là
bao hàm. những điểm du lịch có bản sắc riêng của TP.

3. Thực trạng du lịch TP. Cần Thơ Cần Thơ. TP. Cần Thơ hội tụ đủ yếu tố trở
và bước tiếp cận du lịch tuần

hồn trong mơi trường liên kết thành điểm đến du lịch lớn của cả vùng Tây
du lịch xanh — bền vững Nam bộ. Trong đó, một trong những sản
phẩm được thành phố xác định là du lịch sinh
3.1. Thực trạng du lịch TP. Cần Thơ thái nông nghiệp gắn với sông nước, với
TP. Can Thơ có vị trí địa lý rất thuận lợi, những địa danh đã làm nên tên tuổi như bến
Ninh Kiểu, chợ nổi Cái Răng, chợ nổi Phong
trung tâm của miền Tây Nam Bộ, là đô thị Điểền,... TP. Cần Thơ cũng có các khu du lịch
miền sơng nước với hệ thống sơng ngịi, kinh miệt vườn, du khách có thể trải nghiệm cuộc
rạch chằng chịt, hệ thống cồn, cù lao, vườn cây sống của người dân sông nước qua các hoạt
trái. Cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông thủy, động đặc trưng như tát ao bắt cá và tham quan
bộ, hàng không, thương mại dịch vụ, vui chơi làng nghề truyền thống. Hiện TP. Cần Thơ có
271 cơ sở lưu trú du lịch, với tổng số 7.100
giải trí, nhà hàng, khách sạn, du thuyền, phòng. So với năm 2004, số lượng cơ sở lưu trú
homestay, resort kết nối rộng khắp với các tăng gấp ba lần. TP. Cần Thơ hiện có 54 doanh
tỉnh vùng ĐBSCL. TP. Cần Thơ có tài nguyên nghiệp lữ hành, 26 điểm vườn du lịch sinh thái
du lịch tự nhiên và nhân văn thuận lợi cho việc với khoảng 24 hộ nông dân làm du lịch, tập
định vị sản phẩm du lịch là du lịch ẩm thực, trung ở quận Cái Răng và huyện Phong Điển.
du lịch văn hóa, du lịch sơng nước, du lịch sinh Ngồi ra, có 18 hộ tham gia mơ hình nơng
thái nơng nghiệp và du lịch kết hợp hội nghị, dan liên kết làm du lịch ở Cồn Sơn (quận
hội thảo, triển lãm, tổ chức sự kiện, du lịch
khen thưởng của các công ty cho nhân viên, Bình Thủy).
đối tác (Meeting Incentive Conference Event Về quy mô lượng khách, theo Sở Văn
- MICE). Du lich dugc xem là ngành kinh tế
có tốc độ phát triển rất nhanh hiện nay của TP. hóa, Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ, khách
Cần Thơ, với mô hình du lịch thành cơng đó đến Thành phố này tăng mạnh và đều đặn từ
là bản sắc và sinh thái sông nước - miệt vườn. năm 2010 cho đến nay, với mức tăng bình
Những thuật ngữ “du lịch xanh”, “du lịch bản quân 12% mỗi năm. Đặc biệt, có sự tăng
địa” ngày càng được du khách nhắc đến nhiều trưởng mạnh ở giai đoạn năm năm gần đây
hơn và đang trở thành xu hướng phát triển mà
ngành du lịch địa phương hướng tới. (2015-2019), tăng về tổng lượt khách gần

16%/năm, doanh thu tăng 26,81% và khách
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. quốc tế lưu trú là 14% (Bảng 1).
Cần Thơ, năm 2019, TP. Cần Thơ có 13 điểm
du lịch tiêu biểu cấp thành phố, bảy điểm du Riêng năm 2019, lượng khách đến TP.
lịch tiêu biểu ĐBSCL với những thương hiệu Cần Thơ đạt 8,87 triệu lượt, trong đó khách
nổi tiếng như Làng Du lịch Mỹ Khánh, Vườn lưu trú 3,178 triệu lượt, khách lưu trú quốc tế
đạt khoảng 410 nghìn lượt và khách nội địa là
2,786 triệu lượt. Tổng doanh thu từ du lịch đạt
4.435 tỷ đồng. Mức tăng trưởng về lượt khách
du lịch ở TP. Cần Thơ trong gần 15 năm qua
da tang hon 18 lan.

$6 174| Thang 9.2020 | TAP CHIKINH TE VANGAN HANG CHAUA 109

PHAT TRIEN DU LICH XANH, DU LICH TUAN HOAN CUA NGANH DU LICH THANH PHO CAN THO

Bảng 1: Hoạt động kinh doanh du lich TP. Can Thơ giai đoạn 2015-2019

Danh mục Năm 2015 | Năm 2016 | Năm 2017 | Năm 2018 | Năm 2019

4.950 5.300 7.530 8.413 8.870

Tổng lượt khách đến (nghìn lượt)

+ Lượt khách lưu trú: 1.580 1.700 2.180 2.655 3.178

Chia ra:

- Khách quốc tế 243 250 305,167 365 410

- Khách nội địa 1.337 1.450 1.875 2.290 2.786

+ Tổng doanh thu từ du lịch (ty đồng) 1.715 1.826,2 2.899 3.785 4.435

Nguồn: Tổng hợp từ Cục Thống kê TP. Cần Thơ (2016-2018), Sở Văn hóa,
Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ (2015-2019) và Viện Nghiên cứu và Phát triển Du lịch (2016).

3.2. Mơ hình du lịch sinh thái xanh điểm đó, phát triển du lịch xanh bền vững, lựa
Mặc dù, du lịch xanh tại TP. Cần Thơ chỉ chọn phát triển du lịch có trách nhiệm đang

mới hình thành và phát triển trong những trở thành xu hướng, mục tiêu của ngành du
năm gần đây nhưng những thành cơng và giá
trị của nó mang lại ngày càng lớn. Điều này lịch TP. Cần Thơ. Ngành du lịch địa phương
giúp cho du lịch địa phương thêm bản sắc và đã nhận thức được những thách thức trong
góp phần phát triển bền vững. Nhờ lợi thế về tiến trình phát triển. Đó là nguy cơ về sự suy
tài nguyên du lịch gắn với điều kiện tự nhiên thoái đa dạng sinh học, nguy cơ về ô nhiễm
nên các loại hình du lịch sinh thái xanh tương môi trường, nguy cơ về sự quá tải trong năng
lực thu gom, tái chế và xử lý chất thải từ hoạt
đối phát triển. TP. Cần Thơ mang đặc trưng động du lịch cũng như sự thờ ơ của một bộ
của hệ thống sơng ngịi, kênh rạch chằng chịt phận dân chúng và khách du lịch cũng đem
bao phủ xung quanh, hình thành nên các cồn, đến những hệ lụy mà ngành du lịch phải ứng
cù lao trên sông và những vườn cây ăn trái phó. Dựa vào đặc thù tài ngun và địa hình
sum s, có thể kể đến: Vườn Du lịch Mỹ sông nước, khi triển khai hoạt động du lịch
Khánh, Vườn Ba Cống, Vườn Vàm Xáng,
xanh tại địa bàn TP. Cần Thơ, các bên tham
Vườn cò Bằng Lăng, Điểm vườn Sơn Ca,... Cù gia đã chú trọng khai thác kinh doanh các loại
hình du lịch nông nghiệp. Thực tế cho thấy,
lao và các cồn lớn trên sông Hậu gồm cồn Ấu, các hoạt động không chỉ giúp du khách tiếp
cồn Khương, cồn Sơn và cù lao Tân Lộc,... cận được tận gốc xuất xứ sản phẩm nông sản
đang khai thác du lịch sinh thái, hấp dẫn du địa phương (tham quan các vườn cây ăn trái,

khách và mang những đặc trưng miệt vườn,
sông nước mà ở các nơi khác không có được. thu hoạch rau quả,...), qua đó giúp du khách
trải nghiệm đời sống cộng đồng, góp phần
Để tổ chức các loại hình du lịch xanh ở TP. phát triển mỗi giao hòa về mặt tự nhiên và con
người. Những hoạt động này còn giúp bảo tổn
Cần Thơ, các năm qua, các doanh nghiệp quản các giá trị văn hóa, bảo tổn khơng gian cộng
lý khu du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng tại
đồng làng quê nông nghiệp truyền thống và
TP. Cần Thơ, các cơ sở lưu trú đã nhận thức các sản vật có nguồn gốc thiên nhiên, góp
phần xuất khẩu hàng hóa nơng nghiệp tại chỗ
hoạt động du lịch xanh là loại hình hoạt động
hiệu quả.
theo phương thức giảm thiểu tác động đến
mơi trường, đóng góp tích cực vào việc bảo vệ
đa dạng sinh học tại địa phương. Trên quan

110 TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂU Á | Tháng 9.2020 | Số 174

PHƯỚC MINH HIỆP ® ĐỊNH KIỆM ® NGUYEN VAN TIẾN

Theo Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch TP. gương mẫu để thành viên đoàn du lịch học hỏi
Cần Thơ, việc phát triển nhanh và mạnh hệ theo. Đối với du khách, ngoài việc tuyên
thống nhà vườn, homestay,... cho thấy, triển truyền quảng bá tính trách nhiệm với môi
vọng của xu hướng du lịch xanh gắn với trách trường và cộng đồng, cần xây dựng bộ quy tắc
ứng xử tại các nơi đến. Lưu ý và khuyến cáo để
nhiệm bảo vệ môi trường là hướng đi tích cực du khách cần hiểu rằng họ có thể bị từ chối
phục vụ, thậm chí bị xử phạt nặng nếu có tác
và nhận được sự đồng thuận cao của cộng phong và thái độ không đúng đắn tại các điểm
đồng điểm đến. Địa bàn TP Cân Thơ đã hình du lịch.
thành những mơ hình khai thác du lịch dựa

trên tài ngun bản địa của các nhà đầu tư tư Hiện nay, các công ty du lịch lữ hành, các
nhân như: mơ hình du lịch sinh thái cộng cơ sở lưu trú, các nhà hàng, khách sạn, điểm
đồng Cồn Sơn (quận Bình Thủy), Vàm Xáng
Rustic Home (huyện Phong Điền), Cần Thơ tham quan, khu du lịch nghỉ dưỡng tại TP.
Ecolodge (quận Cái Răng),... Theo đánh giá
của các chuyên gia, những mơ hình này giúp Cần Thơ đang từng bước tiếp cận Bộ Tiêu
nhà đầu tư rút ngắn được một phần ba thời chuẩn nhãn xanh do Bộ Văn hóa Thể thao và
gian hoàn vốn đầu tư khi quyết định khơng bê
tơng hóa khu nghỉ của mình, thay vào đó là Du lịch ban hành. Bộ tiêu chí Nhãn du lịch bền
xây dựng theo hướng thân thiện với môi vững Bông Sen Xanh được xem là công cụ để
trường. Bước đầu nguồn năng lượng tái tạo đánh giá, quản lý công tác bảo vệ môi trường
được sử dụng, mở nhiều không gian cho đối với hệ thống các cơ sở cung ứng dịch vụ lữ
khách tiếp cận với thiên nhiên; dùng thực hành, cung ứng sản phẩm dịch vụ, tham quan,
phẩm được trồng ngay trong khu nghỉ và từ lưu trú về du lịch ở Việt Nam. Đây là một bước
nguồn cung cấp của địa phương để giảm chi đi tích cực, tạo đà cho việc áp dụng các tiêu chí
phí vận chuyển và kiểm soát được yếu tố an bảo vệ môi trường trong ngành du lịch tại địa
toàn; mở những tour trải nghiệm đời sống văn bàn TP. Cần Thơ.
hóa bản địa để kết nối du khách với cộng đồng
dân cư xung quanh. Chính quyền địa phương 3.3. Du lịch xanh - bền vững hướng tiếp cận
và các doanh nghiệp tham gia đều nhận thức với du lịch tuần hoàn
được tầm quan trọng về yếu tố con người. Đối
với người dân địa phương, tổ chức tuyên Qua các hội thảo, các công ty du lịch lữ
truyền để họ hiểu được tầm quan trọng của hành và địa phương, với kinh nghiệm tổ chức
việc khai thác du lịch không thể tách rời với hoạt động cho thấy xu thế nổi bật trong những
trách nhiệm bảo vệ môi trường, cụ thể là các năm gần đây là du khách thích chọn kiểu du
nguồn tài nguyên, đất, nước; từ đó, giúp hình lịch xanh, thân thiện với mơi trường, có trách
thành thói quen khơng xả rác, nước thải trực nhiệm với môi trường sống và cộng đồng tại
tiếp ra sơng ngịi, kênh rạch, khơng sử dụng điểm đến. Hầu hết du khách trong và ngồi
hóa chất độc hại trong ni trồng và chế biến nước cho rằng sẽ chọn những sản phẩm du
lịch mang đậm bản sắc văn hóa địa phương và

thực phẩm,... Đối với các công ty lữ hành, các đặc biệt gắn với bảo vệ môi trường tự nhiên.
Xu hướng này củng cố niềm tin vào chiến lược
cá nhân tham gia trong lĩnh vực cung ứng du phát triển du lịch xanh bền vững mà TP. Cần
Thơ đã hoạch định.
lịch, luôn chú trọng khâu đào tạo nhân sự; đội
Về chính sách và chiến lược phát triển du
ngũ hướng dẫn viên phải giỏi về chuyên môn lịch bền vững và gắn với nhiệm vụ bảo vệ mơi
và có ý thức bảo vệ mơi trường, có hành động trường, Thành ủy TP. Cần Thơ đã có Nghị

Số 174Ì Tháng 9.2020 Ì TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂUÁ 111

PHAT TRIEN DU LICH XANH, DU LỊCH TUẦN HOÀN CỦA NGÀNH DU LỊCH THÀNH PHỐ CAN THO

quyết số 03-NQ/TU ngày 01/8/2016, trong đó quả đạt được có thể ghi nhận đó là tạo được sự
xác lập một số nhiệm vụ chủ yếu bao gồm:
quan tâm, nâng cao nhận thức về tầm quan
Chấn chỉnh các hoạt động du lịch tác động xấu
đến môi trường, ngăn chặn trạng thái gây ô trọng về lợi ích của loại hình du lịch xanh -
nhiễm và xu thế suy thoái tài nguyên thiên sinh thái bền vững cho các nhà chức trách địa
nhiên và môi trường tại địa phương; Khuyến phương, các bên tham gia cung ứng du lịch

khích sử dụng một cách tiết kiệm các tài cũng như cho du khách; cộng đồng dân cư địa

nguyên, tận dụng tài nguyên tái tạo với yêu cầu phương đã nâng cao một bước nhận thức về
đảm bảo cân bằng sinh thái trong quá trình các vấn đề môi trường - du lịch và phát triển
vận hành hoạt động du lịch; Bảo vệ và không cộng đồng bền vững trong hoạt động du lịch;
ngừng cải thiện các nguồn tài nguyên, bảo vệ
môi trường để sử dụng một cách lâu dài và có huy động được nhiều nguồn lực của xã hội
hiệu quả vào sự nghiệp phát triển một nền du tham gia trong việc đầu tư tôn tạo và bảo tổn
lịch xanh - bền vững. TP. Cần Thơ trong quản tài nguyên, quản lý khai thác các vùng thiên

lý hoạt động du lịch rất chú trọng đến yếu tố
bền vững, coi đó là nội dung then chốt để phát nhiên và các khu du lịch sinh thái một cách
triển lâu dài ngành du lịch địa phương, và định
hướng chiến lược phát triển du lịch gắn liền với hiệu quả; tăng cường sự tham gia của người
phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa và bảo vệ dân trong cộng đồng sinh sống tại khu vực các
điểm du lịch vào quá trình tương tác các kế
mơi trường, thể hiện vai trị động lực đối với hoạch khai thác cung ứng các loại hình du lịch
phát triển kinh tế chung của vùng ĐBSCL. Du và quản lý bền vững; đảm bảo mục tiêu phát
lịch xanh - sinh thái tại TP. Cần Thơ đã có triển chung về kinh tế-xã hội tại mỗi khu vực
bước tăng trưởng mạnh và có quy mơ ngày
càng mở rộng, đáp ứng được sở thích chung địa phương trong đó chú trọng đến mục tiêu
giảm áp lực về khai thác tài nguyên, đuy trì bền
của khách du lịch muốn trở về với thiên nhiên, vững đặc biệt là hạn chế lượng rác thải, nguồn
tìm hiểu đời sống sơng nước hoang sơ mà nước ô nhiễm ra môi trường.
những lưu dân người Việt từ xưa đã đi khai
Hạn chế các chương trình phát triển du
hoang mở đất, tìm hiểu khám phá thiên nhiên lịch TP. Cần Thơ hiện nay là do quan niện
chưa đúng về du lịch xanh và bảo vệ môi
vùng sông nước - miệt vườn, trải nghiệm đời
sống nông nghiệp vùng đồng bằng mùa nước trường trong phát triển du lịch tại TP. Cần
nổi bằng thuyền bè,... Du lịch sinh thái được
xem là loại hình du lịch tích cực hướng vào các Thơ của nhiều đơn vị tham gia trong khai thác
vấn đề hạn chế tác động xấu đến môi trường tự du lịch, do đó, hiện nay hầu hết các chương
trình đầu tư phát triển du lịch tại ĐBSCL nói
nhiên. Qua bước đầu thực hiện cho thấy, thực chung và TP. Cần Thơ nói riêng cịn nặng về

sự có ảnh hưởng đến việc lập lại sự bền vững bể nổi và chưa chú trọng đến chất lượng thực

và xanh hóa trong hoạt động khai thác du lịch sự. Biểu hiện từ các vấn để bảo vệ môi trường
của TP. Cần Thơ trong các năm qua. Nhìn

bền vững trong hoạt động du lịch chưa thực sự
chung, loại hình du lịch xanh hiện đang là lợi
được coi trọng đúng mức. Các chương trình
thế chính của du lịch vùng ĐBSCL. Qua thực du lịch nông thôn - sinh thái miệt vườn chỉ ở
tế khai thác cho thấy, đây cũng là một xu thế
tình trạng khai thác đại trà hoặc tour sông
mới của du lịch nước ta và thế giới. Quá trình nước thiên nhiên “đi nhanh về vội”, do đó
khơng mang tính xanh - bền vững, ít nhiều
thực hiện và quản lý hoạt động du lịch theo gây thiệt hại đối với môi trường tự nhiên và
hướng xanh của TP. Cần Thơ với những kết cộng đồng địa phương. Bộ Văn hóa, Thể thao
và Du lịch và chính quyền TP. Cần Thơ đã chủ
động phối hợp tổ chức nhiều hội thảo về chủ

112 TẠP CHÍ KINTẾHVÀ NGÂN HÀNG CHÂU Á | Thang 9.2020 | Số 174

PHƯỚC MINH HIỆPe ĐINH KIỆM ® NGUYỄN VĂN TIẾN

để du lịch xanh, du lịch bền vững gắn với bảo hoàn tạo nên áp lực cạnh tranh lớn cho hoạt
vệ mơi trường nhằm khuyến khích đẩy mạnh động về du lịch. Do đó, việc chậm thay đổi tư
việc đăng ký gắn nhãn sinh thái xanh trong các duy phát triển và chậm đổi mới mơ hình tăng
hoạt động du lịch. Tuy nhiên, đến nay kết quả trưởng, theo cách vận hành quản lý du lịch
mang lại chưa nhiều (gồm cơ sở lưu trú xanh, truyền thống cũ, dựa vào những yếu tố tài
nguyên có sẵn, khai thác theo lối mịn các loại
điểm dừng chân xanh, nhà hàng khách sạn hình du lịch vốn có, cũng như dựa vào yếu tố
“thiên phú” đã có mà khơng tạo ra những mô
xanh, điểm tham quan xanh và nơi mua sắm hình xanh mới, bền vững hơn thì sẽ dẫn đến
suy thoái, bế tắc. Nếu như vậy thì ngành du
xanh,...). Do phát triển nóng và thiếu kiểm lịch TP. Cần Thơ chỉ mang lại giá trị gia tăng
thấp, khó trở thành kinh tế mũi nhọn trong
sốt về việc khai thác hoạt động nên đã xảy ra nền kinh tế của Thành phố trong thập niên

tình trạng gây ô nhiễm tại các điểm du lịch, tới.
nhất là các điểm chợ nổi, các tour du lịch sông
nước,... Hiện trạng này đã gây ảnh hưởng xấu, Dựa trên tiểm năng và lợi thế địa lý trong
tiêu cực đến việc thu hút du khách và các hoạt việc phát triển du lịch sông nước, sinh thái
động du lịch. Bên cạnh những kết quả tích cực nông nghiệp miệt vườn,... với nguồn tài
mang lại từ chính sách thực hiện du lịch xanh nguyên phong phú và đa dạng, có nhiều danh
lam thắng cảnh đẹp cùng với các di tích lịch
- sinh thái, thực trạng phát triển du lịch trên sử, bài học kinh nghiệm từ các nước như Nhật
địa bàn TP. Cần Thơ còn tồn tại những bất Bản, Hà Lan, Thụy Sĩ, Canada,... nếu khơng
cập, vì cốt lõi phát triển du lịch hiện nay chủ có sách lược vận hành quản lý phát triển du
yếu dựa trên những yếu tố có sẵn, khai thác lịch hợp lý như nền kinh tế tuần hồn trong
nhiều nơi cịn mang tính tự phát, thiếu sự liên du lịch sẽ dẫn đến kìm hãm sự phát triển vốn
kết hệ thống chung của Thành phố, của Vùng. có của nó. Vì thế, để giải bài tốn phát triển
Du lịch vùng ĐBSCL nói chung và TP. Cần ngành du lịch của mình phù hợp với xu thế
Thơ nói riêng mấy năm qua cịn dựa chủ yếu chung, ngành du lịch TP. Cần Thơ cần xác
vào việc tăng lượng đầu vào, trong đó chú định hướng đi lựa chọn thực hiện du lịch
trọng quá mức đến cường độ khai thác với quy xanh, du lịch bền vững đồng thời hướng đến
mô khách đến, phát huy các thế mạnh kinh tế nén tang DLTH.
sẵn có, các tài nguyên du lịch. Do đó, đây là
kiểu vận hành kinh tế du lịch theo kiểu truyền 4. Giai phap phat trién du lich
thống, tuyến tính. Mơ hình khai thác kiểu này xanh, du lich tuan hoan cua TP.
vừa khó nâng cao năng suất và thu nhập cho Can Tho
người lao động tham gia, vừa dễ bị suy thối;
qua thời gian, mơi trường thiên nhiên sẽ chịu 4.1. Định hướng phát triển du lịch
ô nhiễm nặng nhất là vùng sông nước, kênh xanh, du lịch tuần hoàn của TP. Cần Thơ
rạch trong bối cảnh vùng ĐBSCL đang chịu
tác động của hiện tượng biến đổi khí hậu và Những năm gần đây, du lịch xanh đã trở
mặn xâm nhập trên diện rộng. Cách phát triển thành xu hướng của ngành công nghiệp không
và tăng trưởng như vậy khó đạt hiệu quả cao, khói ở nhiều nước trên thế giới, bởi nó có vai
chưa có tính bền vững, ít cải thiện được năng trò to lớn trong bảo vệ đa dạng sinh học, bảo

lực canh tranh và nếu kéo dài sẽ không tạo ton văn hóa truyền thống của cộng đồng và
đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế-xã
được lợi thế mới trong khai thác du lịch.
Trong thế giới tồn cầu hóa, hội nhập sâu rộng

kinh tế quốc tế, đặc biệt các nước đang linh
hoạt chuyển nhanh sang nền kinh tế tuần

Số 174Ì Tháng 9.2020 Ì TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂ 113

PHÁT TRIỂN DU LỊCH XANH, DU LỊCH TUẦN HOÀN CỦA NGÀNH DU LỊCH THÀNH PHỐ CẦN THƠ

hội. Khách du lịch thế hệ mới ngày nay là với sự phát triển bền vững môi trường. Hoạt
những người u mơi trường, tơn trọng và có
động du lịch cần hạn chế tối đa hình ảnh có
trách nhiệm với mơi trường, vì vậy xu hướng tác động tiêu cực đến sinh thái môi trường,
nhất là hiện tượng xả thải chất rắn, đẩy nước
tìm về những giá trị văn hóa đặc sắc và mơi bẩn ra trên các tuyến sông rạch mà tour, tuyến
trường sinh thái nguyên sơ cũng đang trở nên
du lịch lữ hành đang khai thác tại nhiều địa
thịnh hành. Đó cũng là lý do trong những năm
phương vùng ĐBSCL. Các năm gần day, sự
gần đây tour du lịch sông nước - tham quan
cạnh tranh về du lịch giữa các tỉnh vùng
miệt vườn và du lịch sinh thái -nông thôn
vùng ĐBSCL ngày càng thu hút nhiều lượt ĐBSCL chưa bao giờ mạnh mẽ như hiện nay,
khách tham gia. Các điểm đến thân thiện môi nhất là vùng ĐBSCL đang trở thành điểm đến
được du khách trong và ngoài nước lựa chọn
trường và gần gũi với thiên nhiên, du khách sẽ
được về với cội nguồn cũng như tìm thấy và như là điểm đến thú vị hấp dẫn của Việt Nam.

tiếp cận những nét văn hóa mang bản sắc địa Vì thế, du lịch TP. Cần Thơ muốn phát triển
phương. Các chuyến đi du lịch của những du thật sự bền vững phải dựa vào yếu tố xanh -
khách tiên phong dẫn dắt trào lưu đó đã tạo ra
xu hướng mới cho dòng khách du lịch xanh, bển vững vì đây là lợi thế tài nguyên du lịch tự

du lịch thân thiện, bển vững với môi trường. nhiên và nhân văn hiện có. Như vậy cần
Điểu này địi hỏi các chính quyền tại điểm nhanh chóng tiếp cận và đồng hành theo
đến, các doanh nghiệp cung ứng phải nhanh hướng kinh tế DLTH, tức là phải chuyển sự
tăng trưởng từ nóng sang xanh, từ sự thiếu bền
chóng bắt kịp được với xu hướng đó trong việc vững sang bền vững, từ sự tăng trưởng bề rộng
sang bể sâu, từ xã thải khơng kiểm sốt sang
phát triển du lịch xanh - bền vững. Định
tiết chế, tái chế sử dụng tiết kiệm tài nguyên
hướng phát triển du lịch xanh - bền vững hơn. Đặc biệt với vị trí trung tâm và động lực

nhằm hạn chế về mặt nhận thức theo cách vận của kinh tế vùng ĐBSCL, trong tương lai
ngành du lịch TP. Cần Thơ phải là đầu tàu
hành truyền thống cũ, đã làm giảm hiệu quả trong thực hiện vận hành theo định hướng
DLTH. Dựa trên kinh nghiệm của nhiều nước
kinh tế mà ngành du lịch mang lại, có nguy cơ
trên thế giới, để thực hiện phát triển nhanh,
làm xấu đi hình ảnh của du lịch vùng ĐBSCL bền vững, giải quyết mối quan hệ giữa kinh tế
nói chung và du lịch TP. Cần Thơ nói riêng. và môi trường, giữa tăng trưởng kinh tế với ô
Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuân hoàn nhiễm và suy thối mơi trường thực hiện cân
một cách bền vững, các địa phương cùng các bằng hài hòa. Hoạt động du lịch truyền thống
nên chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn là
bên tham gia phải nhận thức đúng và rõ ràng hướng đi thích hợp. Khẳng định việc chuyển
về bản chất của kinh tế du lịch theo hướng
tuần hoàn. Kinh tế DLTH phải dựa trên cơ sở địch từ nền kinh tế du lịch tuyến tính truyền
thống sang nền kinh tế DLTH là điều cần

coi chất thải là tài nguyên, giảm thiểu tối đa thiết, vì định hướng kinh tế DUTH là nền tảng
chất thải sau sản xuất và tiêu dùng, kéo dài để kiến tạo một tương lai xanh — sạch cho hoạt
tuổi thọ vật chất thông qua thiết kế thân thiện động du lịch bền vững trong bối cảnh tồn cầu
mơi trường để tái sử dụng, tái chế chất thải, hóa như hiện nay. Đối với ngành du lịch TP.
hướng đến phát thải ra môi trường bằng Cần Thơ, để đẩy mạnh phát triển du lịch, với
khơng. Trước u cầu đó, vấn để phát triển quan điểm phát triển, định hướng đưa du lịch
bền vững trong hệ thống cung ứng dịch vụ

kinh doanh du lịch cần được soát xét nghiêm

túc, sao cho vừa sản xuất kinh doanh có hiệu

quả cao, nhưng phải đảm bảo có trách nhiệm

114 TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂU Á | Tháng 9.2020 | Số 174

PHƯỚC MINH HIỆP ® ĐINH KIỆM e NGUYỄN VĂN TIẾN

TP. Cần Thơ trở thành ngành kinh tế mũi gia trong các thập kỷ sắp tới.
nhọn, khẳng định thương hiệu, phát triển bền
4.2. Một số giải pháp phát triển theo hướng
vững, đóng góp quan trọng trong cơ cấu khu tiếp cận kinh tế du lịch tuần hoàn của TP.
vực dịch vụ và tăng trưởng của thành phố; thì Cần Thơ
phát triển du lịch theo hướng chun nghiệp,
hiện đại, có trọng tâm, xứng tâm đơ thị trung Thứ nhất, trên tầm vĩ mô, cần phải phối
hợp xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng
tâm vùng ĐBSCL đã được Thành ủy thống cho hình thành, phát triển kinh tế tuần hoàn
nhất chỉ đạo theo Nghị quyết số 03-NQ/TU nói chung và DLUTH nói riêng. Tạo cơ chế để
của Thành ủy TP. Cần Thơ, ngày 01/8/2016. hình thành động lực thị trường dựa trên các
Do đó, việc lựa chọn định hướng phát triển tiêu chí của hiệu quả đầu tư, khuyến khích

kinh tế du lịch theo hướng tuần hoàn sẽ giúp doanh nghiệp, người dân, nhất là khu vực tư
ngành du lịch TP. Cần Thơ nói riêng và các nhân đầu tư, thực hiện phát triển các lĩnh vực
thuộc kinh tế tuần hoàn về du lịch. Xác lập rõ
tỉnh vùng ĐBSCL nói chung vừa đạt mục tiêu vai trò của doanh nghiệp cung ứng trong việc
thực hiện phát triển kinh tế DLTH. Kinh
hiệu quả kinh tế, vừa đạt mục tiêu hiệu quả nghiệm các nước đã và đang thực hiện kinh tế
quản lý tài nguyên do hạn chế tối đa sử dụng DLTH đều có định chế luật pháp và quy định
tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu chất thải, pháp lý rõ ràng về cơ chế cũng như vai trị
tiến tới khơng phát thải gây ô nhiễm môi tham gia của các bên liên quan (như Hà Lan,
trường, đạt mục tiêu tăng trưởng xanh. Các Canada, Trung Quốc). Việt Nam sớm thiết kế
năm qua, TP. Cần Thơ là địa phương đi đầu một lộ trình và tiến tới xây dựng luật cho phát
trong tổ chức du lịch nông nghiệp và sinh thái triển kinh tế tuần hoàn cũng như hoạt động
sông nước - miệt vườn, là điểm đến hấp dẫn của kinh tế tuần hoàn trong du lịch.
được lựa chọn hàng đầu khu vực ĐBSCL, TP.
Cần Thơ đang từng bước gặt hái những kết Thứ hai, khuyến khích sử dụng năng
quả tăng trưởng ngoạn mục và mạnh mẽ về lượng tái tạo và nâng cao hiệu quả sử dụng
hoạt động du lịch. Thế nhưng, cùng với đó tổn năng lượng trong hoạt động du lịch đối với các
tại khơng ít thách thức trong khai thác tài loại hình khai thác dịch vụ như cơ sở lưu trú,
nguyên, bảo vệ môi trường, nhất là ở những lữ hành, cơ sở vui chơi giải trí và các điểm đến
điểm, tour, tuyến du lịch phát triển “nóng”. du lịch,... Tăng cường sử dụng các nguồn
Thêm vào đó, TP. Cần Thơ là một địa phương năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời,
có nhiều tiểm năng và lợi thế địa lý trong việc năng lượng gió, khí sinh học với sự hỗ trợ của
phát triển du lịch sông nước, sinh thái nông công nghệ hiện đại và thúc đẩy việc sử dụng
nghiệp miệt vườn,... Với nguồn tài nguyên các nguồn năng lượng này để hỗ trợ sinh kế,
phong phú và đa dạng, có nhiều danh lam sản xuất và tồn bộ nền kinh tế, trong đó có
thắng cảnh đẹp cùng với các di tích lịch sử nếu kinh tế du lịch. Bên cạnh đó cần có biện pháp
khơng có sách lược quản lý phát triển du lịch hữu hiệu để kiểm soát phát thải khí nhà kính,
hợp lý, sự phát triển vốn có của nó sẽ dẫn đến phát sinh rác thải, chất thải và khuyến khích

kìm hãm. Vì thế, ngành du lịch TP. Cần Thơ tái sử dụng tại các cơ sở lưu trú, lữ hành, cơ sở

xác định hướng đi lựa chọn thực hiện du lich vui chơi giải trí và các điểm đến du lịch. Phát
xanh, du lịch bền vững đồng hướng với nền thải khí nhà kính và chất thải, rác thải có thể
do các quá trình xây dựng và vận hành các
tảng DLTH là lựa chọn phù hợp với xu thế

phát triển chung. Dự báo DLTH sẽ là con
đường phát triển xuyên suốt của nhiền quốc

Số 174Ì Tháng 9.2020 | TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂU Á 115

PHÁT TRIỂN DU LỊCH XANH, DU LỊCH TUẦN HOÀN CỦA NGÀNH DU LỊCH THÀNH PHỐ CẦN THƠ

cơng trình du lịch, quá trình sản xuất cung cơ sở để nâng cao uy tín thương hiệu và năng
lực cạnh tranh trên thị trường.
ứng dịch vụ, sinh hoạt của du khách,... cần
Thứ năm, tổ chức hợp tác triển khai
phải được kiểm soát chặt chẽ. nghiên cứu sâu rộng, học tập tham khảo các
Thứ ba, bảo tồn tài ngun thiên nhiên, mơ hình về phát triển kinh tế DLUTH từ cách
tiếp cận các nước trong khu vực và chung toàn
nước và đa dạng sinh học và tài nguyên nhân cầu. Nguyên tắc xác lập nghiên cứu theo
văn từ cộng đồng, có biện pháp thúc đẩy hơn
ngành, lĩnh vực, triển khai mơ hình, tiêu chí
nữa việc bảo vệ tài ngun du lịch (cả tài
hoạt động liên quan đến của mơ hình kinh tế
nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch tuần hoàn trong du lịch, từ đó lựa chọn vận
nhân văn) và giảm phát thải trong các hoạt dụng cụ thể vào hoàn cảnh thực tiễn đặc thù
động du lịch liên quan. Khuyến khích các hệ
thống sử dụng đất bền vững nhất và đất ven kinh tế của TP. Cần Thơ. Trước tiên, triển
sông lớn, đất cù lao thích ứng với biến đổi khí khai các mơ hình kinh tế du lịch thí điểm gần

với cách tiếp cận kinh tế tuần hồn, sau đó bổ
hậu trong các hoạt động phát triển du lịch
nông nghiệp, nông thôn nhằm tạo khả năng sung hồn thiện và có sự lựa chọn phù hợp cho
đem lại thu nhập cao và ổn định cho tất cả các
chủ thể tham gia. Phát triển chuỗi giá trị sản từng ngành, lĩnh vực từ thí điểm đến triển khai
phẩm du lịch trong nông nghiệp theo quy
nhân rộng và phổ biến rộng rãi đến các doanh
trình tuần hồn bền vững, như vậy là phù hợp nghiệp cung ứng, doanh nghiệp lữ hành, du
trong ứng phó với biến đổi khí hậu trong khách, các nhà quản lý và cộng đồng sở tại để
tương lai. học tập và áp dụng.

Thứ tư, một trong những khía cạnh cần Thứ sáu, vì kinh tế tuần hồn trong du

quan tâm trong tăng trưởng kinh tế xanh-bền lịch là lĩnh vực hoàn toàn mới mẻ và phức tạp,
vững nói chung và phát triển du lịch theo
hướng tuần hồn nói riêng, là phát triển thơng do đó ngành du lịch TP. Cần Thơ cần chú
qua nâng cao chất lượng sản phẩm. Hiện nay trọng tăng cường trao đổi, học hỏi kinh
giá trị gia tăng của các sản phẩm du lịch chưa
cao, nên giá bán sản phẩm trên thị trường nghiệm trong nước, quốc tế, nhất là các quốc
gia đã và đang thực hiện thành công bước đầu
không tốt và sức cạnh tranh trên thị trường
không cao. Để nâng cao chất lượng sản phẩm, các mơ hình kinh tế DLTH (như Hà Lan, Thụy
can đẩy mạnh phát triển DUTH. Trong định
hướng này, việc tăng cường chất lượng sản Sĩ, Nhật Bản, Canada, Trung Quốc,...); từ đó
phẩm, kéo dài vịng đời sản phẩm qua tái chế chuyển giao và áp dụng vào hồn cảnh cụ thể
sử dụng và q trình sáng tạo thông minh của Việt Nam nói chung và các tỉnh ĐBSCL
nói riêng. Các mơ hình kinh tế tuần hồn
thơng qua việc tham gia các chứng chỉ xanh thường địi hỏi gắn với cơng nghệ cao, do vậy
cần phải được khuyến khích tiếp cận. Bộ tiêu cần có cơ chế, chính sách cho phát triển cơng
chí Nhãn du lịch bền vững Bơng Sen Xanh, do nghệ sạch, tái sử dụng, tái chế chất thải (rắn và

lỏng), chất thải phải trở thành nguồn tài
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch ban hành năm nguyên trong nền kinh tế xét cả khía cạnh sản
xuất và tiêu dùng.
2012, giúp quản lý công tác bảo vệ môi trường
Thứ bảy, phát triển du lịch theo hướng
đối với hệ thống các cơ sở cung ứng dịch vụ lữ tăng trưởng tuần hoàn cần có sự hỗ trợ bởi lối
hành, cung ứng sản phẩm dịch vụ, tham quan, sống xanh có trách nhiệm và tiêu dùng bền
vững của tất cả các chủ thể tham gia hoạt động
lưu trú về du lịch ở Việt Nam. Bên cạnh đó,
du lịch (khách du lịch, tất cả người dân, các
doanh nghiệp đạt được tiêu chuẩn xanh sẽ là

116 TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀN6 CHÂU Á_Ì Tháng 9.2020 | Số 174

cộng đồng địa phương, các doanh nghiệp, các PHƯỚC MINH HIỆP ® ĐINH KIỆM NGUYỄN VĂN TIẾN
nhà nghiên cứu, các nhà truyền thơng, chính
quyền địa phương, cơ quan nhà nước) và các dụng, tái chế. Ưu tiên trước hết là chất thải
hoạt động liên quan đến du lịch. Nâng cao nhựa và túi ni-lon phải thực hiện và đưa vào
kế hoạch năm năm tới để giải quyết triệt để
nhận thức về tầm quan trọng của việc kiểm soát (chú trọng nguồn rác thải rắn trên sông rạch,
chất thải và tái chế sử dụng, áp dụng các mô ao hồ...), giảm thiểu tối đa phát thải ra mơi
hình tiêu dùng bền vững, và phát triển các công trường dựa trên cơ sở phát triển kinh tế tuần
nghệ xanh, các công nghệ tiếp thị xanh, để giảm hoàn.
phế thải và tăng cường sản lượng du lịch trên
5. Kết luận
cơ sở sức chứa bền vững. Bên cạnh đó cần tạo
mơi trường thuận lợi để chuyển đổi sang nền TP. Cần Thơ đang có lợi thế, đi đầu vùng
kinh tế tuần hồn, trong đó lấy hoạt động du ĐBSCL trong việc khai thác tài nguyên thiên
lịch sinh thái xanh-bền vững làm nền tảng. gắn liền với sông nước, tài nguyên nông
nghiệp phong phú đa dạng để thực hiện tích

Thứ tám, thực hiện phát triển du lịch hợp loại hình du lịch sinh thái cộng đồng-bền
kinh tế tuần hoàn cũng phải dựa trên tổng thể vững nhằm thu hút du khách thập phương.
Nhìn lại mơ hình vận hành theo nội dung du
nền kinh tế tuần hồn chung, cần có lộ trình lịch truyền thống của TP. Cần Thơ hiện nay
cho thấy đang manh nha hình thành mơ hình
và ưu tiên trong phát triển dựa trên nhu cầu du lịch tích cực theo hướng sinh thái xanh -
thị trường và đòi hỏi của xã hội. Theo bền vững. Với thực trạng hoạt động khai thác
du lịch như vậy, ở đây có nhiều nét tương đồng
UNWTO (2016), hiện tại một phần ba số thực với một mơ hình du lịch hướng đến giảm thiểu
phẩm được trồng trên toàn cầu bị vứt đi, sau chất thải, sử dụng hiệu quả nguyên liệu sạch
đó thải ra carbon dioxide trong các bãi chơn và cũng để cao trách nhiệm trong việc sử dụng
lấp. Người ta ước tính rằng, hơn 60% chất thải tài nguyên và bảo vệ mơi trường. Đây chính là
thực phẩm trong ngành nhà hàng - khách sạn
nếu không xử lý tốt sẽ trở thành nguồn rác thải tiền để chung của nền DLTH cần hướng tới,
lớn tạo ra một gánh nặng về chỉ phí xử lý đối do đó ngành du lịch TP. Cần Thơ một khi
với doanh nghiệp và môi trường. Đối với chuyển đổi từ du lịch truyền thống hiện nay
sang vận hành theo phương thức mơ hình
ĐBSCL nói chung va TP. Cần Thơ nói riêng, DLTH sẽ có những thuận lợi do đã có bước
hoạch định và thực hiện bước đầu của mô
vấn để rác thải, nguồn nước thải đang là vấn
hình du lịch xanh -bển vững. Đây sẽ là tiền để
để trọng tâm cần phải giải quyết nhất là rác thuận lợi giúp định hướng thành công về phát
thải từ các nhà hàng - khách sạn, các khu nghỉ triển du lịch TP. Cần Thơ theo hướng DUTH
dưỡng, từ các hoạt động du lịch lữ hành sông trong các giai đoạn sắp tới.

nước, kênh rạch, ao hồ. Cần tiến hành phân

loại rác tại nguồn, và phải trở thành yêu cầu
bắt buộc; rác sau khi phân loại phải được thu

gom, làm sạch, vận chuyển đưa vào tái sử

Số 174| Tháng 9.2020 Ì' TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGAN HANG CHAUA 117

PHÁT TRIỂN DU LỊCH XANH, DU LỊCH TUẦN HOÀN CỦA NGÀNH DU LICH THANH PHO CAN THO
Tài liệu tham khảo

Cục Thống kê TP. Cần Thơ (2016-2018). Niên giám 2016, 2017, 2018.

EEA (2016). Circular Economy in Europe, Developing the knowledge base.
Nam, N. H., & Hanh, N. (2019). Implementing Circular Economy: International Experience and

Policy Implications for Vietnam. VNU Journal of Science: Economics and Business, 68-81.
Nguyễn Van Dinh (2020). Phdt triển du lich xanh Việt Nam, Truy cập tại

/> Sở Kế hoạch và Đầu tư Cần Thơ (2017). Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội năm 2017, 2018. Sở Kế

hoạch và Đầu tu Cẩn Thơ, TP. Can Tho.
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ (2014). Điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển du

lịch Thành phố Cần Thơ đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, Cẩn Thơ.
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ (2017). Báo cáo Tổng kết hoạt động du lịch năm 2017

và bàn phương hướng, nhiệm vụ năm 2018.
Thành ủy TP. Cần Thơ (2016). Nghị quyết số 03-NQ/TU ngày 01/8/2016 về đẩy mạnh phát triển du

lịch.
UNEP (2014). Chương trình Mơi trường của Liên Hợp Quốc.
UNWTO (2014). Báo cáo của Tổ chức Du lịch thế giới. Truy cập tại />
lich-thuong-nien-cua-to-chuc-du-lich-the-gioi-unwto-2014/.

UNWTO (2016). Báo cáo của Tổ chức Du lịch thế giới
Viện Nghiên cứu và Phát triển Du lịch (2016). Kỷ yếu hội thảo khoa học: Du lịch bền vững vùng

Đồng bằng sông Cửu Long.

118 T4? CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂUÁ | Tháng 9.2020 | Số 174

PHƯỚC MINH HIỆP ® ĐINH KIỆM e NGUYỄN VĂN TIẾN

Developing Green Tourism, Circulating
Tourism for the Tourism Industry
Can Tho City

Phuoc Minh Hiep™
Dinh Kiem”

Nguyen Van Tien

Received: 24 August 2020 | Revised: 10 September 2020 | Accepted: 15 September 2020

ABSTRACT: Along with achievements in the large-scale and fast growth in mass
tourism in the Mekong Delta in general and Can Tho City in particular in recent
decades, there have been appeared many elements that breakthrough
sustainable developmentCa.n Tho Cityis which many famous traditional tourist
places and destinations that have unique ecological potentials in the water-
garden areas have the environmental recession phenomenon that impacted to
the inherent specific ecosystem. This problem is one of cause to make the Can
Tho’s tourism industry faces some challengers in their development
orientations, so they have to change different orientation which is the green-

sustainable tourism for the upcoming stages. It is necessary to develop tourism
according to circulation to exploit and well to use the natural resources —
economic — humanities. This research aims to analyze the green-sustainable
tourism that Can Tho City applied. This research approaches the problem from
the circulation tourism economy, and some solutions were proposed for future
development in this study.

KEYWORDS: Mass tourism, green-sustainable tourism, cyclic economy.

JEL classifications: QO1, 01.

2< © Phuoc Minh Hiep - Email:

Binh Duong University, 504 Avenue Binh Duong, Hiep Thanh Ward, City. Thu Dau Mot,
Binh Duong province.

'2) Dinh Kiem - Email:
University of Labour Social Affairs 2 Ho Chi Minh City; To Ky street, Tan Chanh Hiep ward,
ditrict 12, Ho Chi Minh city.

8) Nguyen Van Tien - Email:
Banking University of HCMC; 56 Hoang Dieu II, Thu Duc Dist. Ho Chi Minh City.

Số 174Ì Tháng 9.2020 Ì TẠP CHÍ KINH TẾ VÀ NGÂN HÀNG CHÂ 119