Tải bản đầy đủ (.pptx) (29 trang)

bài giảng thuốc phương hương khai khiếu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (836.75 KB, 29 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>THUỐC PHƯƠNG HƯƠNG KHAI KHIẾU</b>

ThS. Võ Thanh Phong

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>Nội dung</b>

<b>1. Đại cương2. Dược vật</b>

<b><small>2</small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>Chương 1</b>

<b>Đại cương</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Thuốc phương hương khai khiếu</b>

- Vị thuốc tác dụng khai khiếu tỉnh thần- Tính tân hương tán, nhập Tâm kinh

- Dùng trong tính huống cấp cứu thần chí mê man, cấm khẩu

<b>Định nghĩa</b>

<small>Source: Trần Quốc Bảo (2011), Thuốc y học cổ truyền và ứng dụng lâm sàng, NXB Y Học.</small> <b><small>4</small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

Trúng phong hôn mêQuyết chứng

Kinh chứngGiản chứng

Chứng bế, chứng thoát

<b>Chỉ định</b>

<b><small>5</small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Hàn bế: khai khiếu + trừ hàn

Nhiệt bế: khai khiếu + thanh nhiệt

Chỉ dùng tạm thời, khơng dùng lâu dài vì gây mất khíThận trọng trên phụ nữ có thai

Đa phần dùng dạng hồn tán, ít khi dùng dạng sắc

<b>Chú ý</b>

<small>Source: Trần Quốc Bảo (2011), Thuốc y học cổ truyền và ứng dụng lâm sàng, NXB Y Học.</small> <b><small>6</small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>So sánh tác dụng</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i> <b><small>7</small></b>

<b><small>Tên latinTên VNMức độ</small></b>

<i><small>Styrax</small></i> <small>Tô hợp hương</small>

<i><small>Borneol</small></i> <small>Băng phiến</small>

<i><small>Bovis calculus </small></i> <small>Ngưu hoàng</small>

<i><small>Camphora </small></i> <small>Long não</small>

<i><small>Acori rhizoma</small></i> <small>Xương bồ</small>

<b>Khai khiếu</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>Chương 2</b>

<b>Dược vị</b>

<b><small>8</small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<i><b>Tên: Acorus calamus</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>Thủy xương bồ</b>

<b>Acori calami rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>Thủy xương bồ</b>

<b>Acori calami rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i> <b><small>11</small></b>

<b><small>Tác dụng YHCTMức độ</small></b>

<small>Lợi thấpKhai khiếu, trị tai điếc, ù tai, nặng ngực, </small>

<small>đầy bụngHóa đàmRLTG, tai điếc, ù tai, rêu lưỡi dày nhớt </small>

<small>dơ, động kinh, hưng cảm, thờ ơ, lơ mơHóa hàn đàmRLTG, lơ mơ, trầm cảmKhai khiếuRLTG, tai điếc, tai ùTức phongNặng ngực, đầy bụng, THA, hồi hộp, tiền </small>

<small>triệu trúng phong</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>Thủy xương bồ</b>

<b>Acori calami rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

<b>Sử dụng</b>

Liều lượng 1-10 g

Thời gian sắc 3 phút, cho vào sau

Độc tính Isoasaronse có thuộc tính sinh ung, khơng dùng kéo dài

Chống chỉ định Âm hư hỏa vượng, ra mồ hôi quá nhiều, ho ra máu

Thai kỳ Có thể dùng

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<i><b>Tên: Acorus gramineus, A. tatinowii</b></i>

<b>Họ: Acoraceae</b>

<b>Thạch xương bồAcori rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>Thạch xương bồAcori rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>Thạch xương bồAcori rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i> <b><small>15</small></b>

Trừ thấp Khai khiếu, tai điếc, tai ù, nặng ngực,

đầy bụng, tý chứng Hóa đàm RLTG, thờ ơ, tai điếc, tai ù, rêu lưỡi dày

nhớt dính, ảo giác, lơ mơ, động kinh, hưng cảm, nói một minh, la hét, cười, chán ăn

Hóa hàn đàm RLTG, lơ mơ, trầm cảm Khai khiếu RLTG, tai điếc, tai ù Điều bổ Tỳ Vị Ngực bụng đầy chướng, đau bụng trên Trừ thấp nhiệt Thấp nhiệt phạm não, hay quên, thiếu

tập trung, cường kinh, rêu lưỡi trắng dày

Hành khí Trầm cảm, hay sợ, tâm thần phân liệt,

RL tâm thần do Can khí uất 

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>Thạch xương bồAcori rhizoma</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

<b>Sử dụng</b>

Liều lượng 3 -10 gThời gian sắc 20 phút

Độc tính Như Thủy xương bồ

Chống chỉ định Âm hư hỏa vượng, ra mồ hôi quá nhiều, ho ra máu

Thai kỳ Có thể dùng

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<i><b>Tên: Dryobalanops aromatica</b></i>

<b>Họ: Dipterocarpaceae</b>

<b>Băng phiếnBorneol</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<b>Băng phiếnBorneol</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<b>Băng phiếnBorneol</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i> <b><small>19</small></b>

<b><small>Tác dụng YHCTMức độ</small></b>

<small>Khai khiếuNgất, co giật, đột ngột mất ý thứcTrị quyếtNgất, co giật, đột ngột mất ý thứcThanh nhiệtLoét, viêm mắt, chảy nước mắt, chảy mũi đụcChỉ thốngSưng, đau họng, loét da, đau mắtChàm, bỏng, </small>

<small>loét</small> <sup>Loét họng, đau rát, sưng họng, chảy mũi đục, </sup><small>vết thương có mủTiêu sưngLoét, sưng đau, ngứa, chấn thương cấp và </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<b>Băng phiếnBorneol</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<i><b>Tên: Cinnamomum camphora</b></i>

<b>Họ: Lauraceae</b>

<b>Long nãoCamphora</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<b>Long nãoCamphora</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<b>Long nãoCamphora</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i> <b><small>23</small></b>

Khai khiếu Ngất, RLTG, hôn mê, thất điều Trừ thấp Ghẻ, nấm, KST (dùng tại chỗ), ngứa Trừ phong thấp Ghẻ, nấm, KST (dùng tại chỗ), ngứa Tiêu sưng Phù, bang bụng, chấn thương, gãy

xương, bong gân, trật khớp, đau, sưng, tụ máu

Khu trùng Ghẻ, nấm, ngứa (dùng tại chỗ) Chỉ thống Chấn thương, gãy xương, bong gân,

trật khớp, sưng, ngực đầy Hoạt huyết Đau ngực, đau vùng sườn, đau sau

chấn thương, gãy xương, bong gân, trật khớp



</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

<b>Long nãoCamphora</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

<b>Sử dụng</b>

Liều lượng 0.1-0.2 g

Thời gian sắc Chỉ dùng dạng hồn tán

Độc tính Dùng đường uống cẩn trọng; độc tính gây chóng mặt, đau đầu, cảm giác nóng và bứt rứt với liều 0.2-1.0 g. Cơn an thần thoáng qua sau cơn động kinh co cứng co giật và khó thở ở liều 2g. Liều tử vong 7-15g

Chống chỉ định Khí hư

Thai kỳ <b>Cấm dùng</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<i><b>Tên: Liquidambar orientalis</b></i>

<b>Họ: Hamamelidaceae</b>

<b>Tô hợp hươngStyrax</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<b>Tô hợp hươngStyrax</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

<b>Tô hợp hươngStyrax</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i> <b><small>27</small></b>

Phong đàm

kinh lạc <sup>Đàm ứ, ôn dịch bệnh</sup> 

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<b>Tô hợp hươngStyrax</b>

<i><small>Source: Hempen, C. H., & Fischer, T. (2009). A materia medica for Chinese medicine: plants, minerals, and </small></i>

<i><small>animal products. Elsevier Health Sciences.</small></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

<b>CÁM ƠN ĐÃ LẮNG NGHE</b>

</div>

×