đề bài khác biệt tiền lương giữa khu vực công và khu vực tư

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.17 MB, 11 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNKHOA KHOA HỌC QUẢN LÝ</b>

<b>---*---Môn: Kinh tế nguồn nhân lực</b>

<b>Đề bài: Khác biệt tiền lương giữa khu vực công và khu vực tư</b>

<b>GVHD: Nguyễn Phương Mai</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>NỘI DUNG</b>

Khu vực công là tổng thể các tổ chức (kinh tế, văn hố, xã hội, hành chính nhà nước, an ninh, quốc phòng, vv.) thuộc sở hữu nhà nước, do nhà nước đầu tư, cấp phát tài chính tồn bộ hay bộ phận quan trọng nhất và do nhà nước trực tiếp tổ chức và quản lí, nhằm tạo ra những sản phẩm vật chất, tinh thần, những dịch vụ công cộng phục vụ đời sống của nhân dân và lợi ích tồn xã hội. Trong bất cứ quốc gia nào, KVC và những hoạt động của KVC cũng chiếm một vị trí rất quan trọng trong đời sống xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế - xã hội và trong hệ thống chính trị.

Khu vực tư nhân là một phần trong nền kinh tế của một quốc gia, gồm các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân hoạt động với mục tiêu tạo ra lợi nhuận và tư nhân hố các nguồn lực

<b>II. Chính sách tiền lương tối thiểu</b>

Để biết được thu nhập trung bình của từng khu vực, trước hết ta cần tìm hiểu về chính sách tiền lương tối thiểu hay còn gọi là “Tiền lương cơ sở” của khu vực công và “Tiền lương tối thiểu vùng” của khu vực tư.

Khu vực công: tiền lương cơ sởKhu vực tư: tiền lương tối thiểu vùng

Nói một cách dễ hiểu hơn thì mức lương cơ sở là mức lương làm căn cứ để tính đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… cho cán bộ công nhân viên chức,

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

viên chức, lực lượng vũ trang… Đồng thời, nó cũng là mức lương để tính thang lương, bảng lương và các khoản phụ cấp.

Cách tính:

Ngày 11/11/2022, Quốc hội thơng qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023.Theo đó, từ ngày 1/7/2023 thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng/tháng, tương đương tăng

20,8% so với mức lương cơ sở hiện hành. Hiện nay, mức lương cơ sở đang áp dụng là 1,49 triệu đồng/tháng.Hiện hành, theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP, tiềnlương cơng chức, viên chức được tính bằng công thức sau:

<b>Tiền lương = Lương cơ sở x Hệ số lương</b>

Ví dụ, với cơng chức loại A1 có hệ số lương khởi điểm là 2.34.

Nếu tính theo mức lương cơ sở hiện hành 1,49 triệu đồng thì tiền lương nhận được là 3,486 triệu đồng/tháng. Cịn nếu tính theo mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng từ ngày 01/7/2023 thì tiền lương có thể lên tới 4,212 triệu đồng/tháng.Như vậy, nếu tính theo mức lương cơ sở mới thì dự kiến thu nhập với công chức trong trường hợp này tăng tới 725.400 đồng/tháng.

Tiền lương tối thiểu vùng ở khu vực tư- Khái niệm:

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

Mức lương tối thiểu vùng là mức lương tối thiểu mà người sử dụng lao động (chủ doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức) phải trả cho người lao động của họ ở mỗi vùng tại Việt Nam. Chính phủ quy định mức lương tối thiểu khác nhau cho từngkhu vực dựa trên chi phí sinh hoạt, tình trạng phát triển kinh tế và các yếu tố khác. Mức lương tối thiểu vùng được xem xét và điều chỉnh hàng năm để đảm bảo theo kịp lạm phát và sự phát triển chung của từng khu vực.

- Cách tính:

Tính lương cơ bản cho người lao động của các doanh nghiệp, đơn vị ngoài khu vực Nhà nước sẽ phụ thuộc vào mức lương cơ sở và lương tối thiểu vùng.Mức lương cơ bản của người lao động của các doanh nghiệp, đơn vị ngoài khu vực Nhà nước sẽ được tính dựa trên mức lương tối thiểu vùng. Mức lương tối thiểu vùng hiện được luật pháp quy định như sau:

Doanh nghiệp tư nhân hoạt động trên địa bàn nào thì áp dụng mức lương tối thiểu vùng quy định đối với địa bàn đó. Trường hợp doanh nghiệp tư nhân có đơn vị, chi nhánh hoạt động trên các địa bàn có mức lương tối thiểu vùng khác nhau thì đơn vị, chi nhánh hoạt động ở địa bàn nào, áp dụng mức lương tối thiểuvùng quy định đối với địa bàn đó.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Từ số liệu điều tra LĐVL năm 2019 cho thấy, khu vực Nhà nước có tiền lương trung bình theo giờ cao hơn khu vực tư nhân khoảng 1,3 lần đối với nam và 1,4 lần đối với nữ. Tương tự năm 2015, lao động trong khu vực Nhà nước có trình độ học vấn cao hơn khu vực tư nhân. Tuy nhiên, khoảng cách này đã được thu hẹp cụ thể tỷ lệ lao động có trình độ từ đại học trở lên ở khu vực Nhà nước cao hơn 6 lần so với khu vực tư nhân đối với nam và con số này đối với nữ là 4 lần. Chia theo 9 nhóm nghề nghiệp cấp 1, xu hướng lựa chọn nghề nghiệp của lao động nam cũng giống năm 2015. Trong khi đó, đối với nữ khu vực Nhà nước thuộc nhóm nghề 2 có tỷ trọng cao nhất (57,0%), khu vực tư nhân tỷ lệ lao độnglàm ở nhóm nghề 9 có tỷ trọng cao nhất (24,5%).

Trong năm 2023, khơng có sự thay đổi về tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc, BHYT,bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và bảo hiểm thất nghiệp

Ốmđau -

Tai nạnlao động -

Ốm đau- thai sản

Tai nạn laođộng - bệnhnghề nghiệp

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Cụ thể: Cán bộ, cơng chức đóng 8% vào quỹ hưu trí tử tuất; 1,5% vào quỹBHYT.

Cịn viên chức đóng 8% vào quỹ hưu trí tử tuất; 1,5% vào quỹ BHYT và 1%tiền bảo hiểm thất nghiệp.

Như vậy, tổng cộng tỷ lệ đóng BHXH của cán bộ, cơng chức là 9,5% cịn viênchức là 10,5%.

<i><b>Về tiền lương tháng đóng BHXH của cán bộ, cơng chức, viên chức</b></i>

Cán bộ, công chức là những người hưởng chế độ tiền lương do Nhà nước quyđịnh nên theo Khoản 1 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, tiền lương làm căncứ đóng BHXH hằng tháng của cán bộ được xác định như sau:

Tiền lương tháng đóng BHXH của cán bộ, công chức = Tiền lương theo ngạch,bậc, cấp bậc quân hàm + Các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượtkhung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có)

Do tăng tiền lương tháng tính đóng BHXH nên mức đóng BHXH của cán bộ,công chức, viên chức từ ngày 01/7/2023 cũng sẽ tăng theo.

Ví dụ: Cơng chức loại A1 có hệ số lương là 3.00. Từ ngày 01/7/2023, áp dụnglương cơ sở mới (1.800.000 đồng) nên tiền lương của công chức này là5.400.000 đồng.

Như vậy thì tiền lương tính đóng BHXH của cán bộ, công chức, viên chức sẽtăng lên từ 01/7/2023.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

tríỐmđau -

Tai nạnlao động

- bệnhnghềnghiệp

Ốmđau -thai sản

Tai nạn laođộng - bệnhnghề nghiệp

Chế độ bảo hiểm của khu vực công sẽ tốt hơn khu vực tư vì đơi khi cómột số doanh nghiệp sẽ tìm cách lách luật, khơng đóng hoặc đóng khơngđầy đủ các loại bảo hiểm cho nhân viên

Chế độ phúc lợi xã hội của khu vực tư sẽ tốt hơn vì có thể có thêm cáckhoản:

Các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tínhchất phức tạp cơng việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động màmức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặctính chưa đầy đủ;

Các khoản phụ cấp lương gắn với q trình làm việc và kết quả thực hiệncơng việc của người lao động

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lươngthỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trảlương;

Các khoản bổ sung không xác định được mức tiền cụ thể cùng với mứclương thỏa thuận trong hợp đồng lao động, trả thường xuyên hoặc khôngthường xuyên trong mỗi kỳ trả lương gắn với q trình làm việc, kết quảthực hiện cơng việc của người lao động.

<b>IV. Thực trạng lựa chọn khu vực làm việc của người Việt Nam hiện nay </b>

<i><b>(nhiều viên chức rời khỏi Nhà nước, nhiều người chọn làm ở khu vực tư hơn) và giải pháp.</b></i>

Với chính sách tiền lương tối thiểu, chế độ bảo hiểm và các chế độ phúc lợi giữakhu vực công và khu vực tư ở Việt Nam thì hiện nay cịn thực trạng nhiều các cán bộ công chức, viên chức rời khỏi Nhà nước hoặc chuyển sang khu vực tư. Ngoài ra, nhiều sinh viên mới tốt nghiệp Đại học ra trường thường có xu hướng chọn làm việc ở khu vực tư nhân tại các doanh nghiệp hơn là làm việc trong Nhà nước.

<b>Thực trạng: </b>

Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, từ tháng 7-2022 đến hết tháng 6-2023, tồn quốc có gần 19.000 công chức, viên chức thôi việc, tập trung nhiều nhất tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Bình qn mỗi tháng có 1.582 cơng chức, viên chức thơi việc, trong khi giai đoạn từ tháng 1-2020 đến tháng 6-2022, bình qn mỗi tháng có 1.318 người. Như vậy, số thôi việc cơ quannhà nước giai đoạn gần đây tăng gần 260 người mỗi tháng so với trước. Trong số thơi việc có 1.967 cơng chức, cịn lại là viên chức, tập trung ở các địa phương. Viên chức thôi việc nhiều nhất ở lĩnh vực giáo dục, sau đó đến y tế. Số người thơi việc chủ yếu dưới 50 tuổi, gần một nửa số đó có trình độ đại học, 16% là thạc sĩ.

Tình trạng nhiều cơng chức, viên chức rời bỏ cơ quan nhà nước diễn ra từnăm 2020 đến nay và có xu hướng tăng, dù các cơ quan đã đưa ra nhiều giải pháp. Từ đầu năm 2020 đến giữa 2022, tồn quốc có 39.500 cán bộ, công chức, viên chức thôi việc hoặc chuyển sang khu vực tư. Như vậy, trong ba năm rưỡi qua, tồn quốc có 58.500 người thơi việc cơ quan nhà nước.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Hiện nay, nhiều sinh viên mới ra trường lựa chọn làm ở khu vực tư hơn các công việc ở khu vực công. Họ thừa nhận làm việc ở môi trường tư nhân sẽ có nhiều áp lực và căng thẳng hơn so với làm việc tại cơ quan nhà nước. Tuy vậy, đối với những người có năng lực thật sự, đây lại là môi trường tốt để thử thách bản thân, từ đó cơ hội thăng tiến được mở rộng nhiều hơn so với làm việc tại cơ quan nhà nước (vì ít phụ thuộc vào quy hoạch, tiêu chuẩn, trình độ chính trị như ở nhà nước). Ngồi ra, nhiềutrường hợp sinh viên đã phải vất vả trải qua kỳ thi viên chức với sự cạnh tranh lớn để được làm ở các đơn vị sự nghiệp nhà nước, tuy nhiên được một thời gian họ cũng từ bỏ.

Việc tinh giản biên chế khiến khối lượng cơng việc tăng thêm, địi hỏi củathực tiễn, dẫn đến việc bị quá tải, áp lực lớn cho những người làm ở khu vực công.

Do các chính sách về chế độ đãi ngộ, lương thưởng và cơ hội phát triển, thăng tiến trong sự nghiệp của khu vực tư thường tốt hơn và linh hoạt hơnso với khu vực công.

Môi trường, điều kiện làm việc trong khu vực công ở nhiều đơn vị, địa phương chưa thật sự tạo động lực cống hiến và cơ hội để công chức, viên chức phát huy tốt năng lực.

Cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ công chức, viên chức chưa tốt, chưa tạo được sự yên tâm làm việc trong khu vực nhà nước.

Do họ muốn thử sức ở nhiều môi trường làm việc khác nhau thay vì làm cố định tại một đơn vị.

Nhà nước cần quan tâm đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hiện hữu, trực tiếp là phải có chế độ chính sách về tiền lương, cải thiện được thu nhập.

Nhà nước cần đẩy mạnh mức độ tự chủ về tài chính để tạo cho đơn vị sự nghiệp tăng thêm nguồn thu, từ đó có phần cải thiện thu nhập cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Xây dựng môi trường làm việc năng động, công bằng, dân chủ, thân thiện, đồn kết, chun nghiệp, hiện đại và có cơ chế tạo độnglực để công chức, viên chức thể hiện năng lực, trách nhiệm, tận tụy, tâm huyết với công việc

Phải có chính sách quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ từ sớm, từ xa để tạo nguồn lãnh đạo cho đội ngũ công chức lãnh đạo quản lý trong tương lai.

Xây dựng đội ngũ lãnh đạo, quản lý thực sự có phẩm chất, trình độ,năng lực và uy tín để tạo niềm tin cho cơng chức, viên chức làm việc; hồn thiện cơ chế khuyến khích cán bộ đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Làm tốt cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng để đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức yên tâm công tác; quan tâm xây dựng hình ảnh, danh dự và uy tín xã hội của cơ quan, đơn vị khu vực công

</div>