giáo trình nghiệp vụ vận tải giao nhận và bảo hiểm trong thương mại điện tử ngành thương mại điện tử trung cấp

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.18 MB, 135 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<i>(Ban hành kèm theo Quyết định số 404 /QĐ- CĐTMDL ngày 05 tháng 07 năm 2022 của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch) </i>

<i><b>Thái Nguyên, năm 2022 </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>L</b><i><b>äI GIâI THIịU </b></i>

Vn ò vn ti, giao nhn v bo hiỏm trong TMĐT đã trå nên thông dÿng vái h¿u hết mọi ng°ãi trong xã hßi. Ngày nay kỹ năng vÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiám trong TMĐT rất đ°ÿc quan tâm và đã trå thành môn học chuyên ngành ca sinh viờn ngnh thÂng mi iỏn t trong nhiòu tr°ãng trên cÁ n°ác. Tuy nhiên, viác biên so¿n tài liáu giáo trình cịn gÁp nhißu đißu khó khăn. Vái mong muốn đóng góp vào sự nghiáp đào t¿o và nghiên cău trong lĩnh vực này, chúng tôi biên so¿n cuốn tài liáu kỹ năng vÁn tÁi, giao nhÁn và bo hiỏm trong TMT da trờn ò cÂng mụn hc đã đ°ÿc duyát.

Cuốn tài liáu tÁp trung vào các vn ò cÂ bn ca k nng vn ti, giao nhÁn và bÁo hiám trong TMĐT nhằm cung cấp mßt nßn tÁng kỹ năng đ¿y đā và chọn lọc nhằm giúp ng°ãi đọc có thá tự tìm hiáu và xây dựng các ch°¢ng trình tác nghiáp liên quan đến kỹ năng vÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiám trong TMĐT.

Trong q trình biên so¿n, mÁc dù nhóm tác giÁ đã giành nhißu thãi gian và cơng săc cho viác hồn thián tài liáu, nh°ng do h¿n chế vß thãi gian và kiến thăc nên tài liáu chắc chắn sẽ không tránh khỏi những nh¿m l¿n và sai sót. Nhóm biên so¿n rất mong nhÁn đ°ÿc các góp ý tą phía các th¿y giáo, cơ giáo và b¿n đọc đá tài liáu đ°ÿc hồn thián h¢n. Mọi ý kiến đóng góp xin gći vß Khoa QuÁn trị kinh doanh, tr°ãng Cao đẳng Th°¢ng m¿i và Du lịch – số 478 đ°ãng Thống Nhất, ph°ãng Tân Thịnh, TP Thái Nguyên

Chân thành cÁm ¢n!

NHĨM TÁC GIÀ

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

1.1.1. Định nghĩa và phân lo¿i ... 14

1.1.2. Giá c°ác thuê tàu ... 14

1.1.3. Nghiáp vÿ thuê tàu ... 15

1.2. Nghiáp vÿ thuê tàu chÿ ... 23

1.2.1. Khái niám và đÁc điám cāa ph°¢ng thăc thuê tàu chÿ. ... 23

1.2.2. Trình tự các b°ác th tàu ... 23

1.2.3. VÁn đ¢n đ°ãng bián ... 24

1.3. Nghiáp vÿ thuê tàu chuyến... 26

1.3.1. Khái niám và đÁc điám cāa ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến ... 26

1.3.2. Nßi dung chā yếu cāa hÿp đồng thuê tàu chuyến ... 28

1.3.3. Các lo¿i hÿp đồng m¿u ... 29

1.4. Nghiáp vÿ thuê tàu định h¿n ... 30

1.4.1. ĐÁc điám cāa ph°¢ng thăc thuê tàu định h¿n ... 30

1.4.2. Nßi dung chā yếu cāa hÿp đồng thuê tàu định h¿n ... 31

1.5. Nghiáp vÿ chuyên chå hàng hoá bằng container. ... 31

1.5.1. Gći hàng nguyên container ... 31

1.5.2. Gći hàng lẻ ... 32

1.5.3. Gći hàng kết hÿp (FCL/LCL- LCL/FCL) ... 33

1.5.4. Giá c°ác và chi phí chuyên chå hàng hố bằng container ... 33

2.VÁn tÁi hàng hóa bằng đ°ãng hàng không ... 34

2.1. ĐÁc điám vÁn tÁi hàng không ... 34

2.1.1. Đối t°ÿng vÁn chuyán hàng không ... 34

2.1.2. C°ác hàng không ... 36

2.2. Chăng tą vÁn tÁi hàng không - khiếu n¿i và bồi th°ãng ... 36

2.2.1. Chăng tą dùng trong vÁn tÁi hàng không ... 37

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

2.2.2. Khiếu n¿i và bồi th°ãng ... 38

2.3. Trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå đối vái hàng hố theo lt hàng khơng dân dÿng Viát nam ... 40

2.3.1.Trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå ... 40

2.3.2. Trách nhiám yêu c¿u lÁp và cấp vÁn đ¢n ... 43

4.2.3. Trách nhiám cāa MTO đối vái hàng hoá ... 65

4.3. Chăng tą vÁn tÁi liên hÿp ... 66

1.2. Địa vị pháp lý cāa ng°ãi giao nhÁn ... 71

1.3. Quyßn h¿n trách nhiám cāa ng°ãi giao nhÁn ... 72

1.4. Các tổ chăc giao nhÁn trên thế giái và å Viát nam ... 73

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

2. Nghiáp vÿ giao nhÁn ... 73

2.1. Giao nhÁn hàng hoá xnk t¿i cÁng bián ... 73

2.2. Giao nhÁn hàng hoá xnk bằng container ... 76

2.3. Giao nhÁn hàng hoá xnk bằng đ°ãng hàng khơng ... 79

2.4. Giao nhÁn hàng hố xnk bằng đ°ãng bß, đ°ãng sắt ... 83

2.5. Những l°u ý khi xếp hàng vào container. ... 86

3. Kiám tra ... 87

CH¯¡NG 3 ... 90

NGHIàP Vw BÀO HIàM ... 90

1. Khái niám chung ... 92

1.1. BÁo hiám ... 92

1.1.1.Khái niám ... 92

1.1.2.Các nguyên tắc c¢ bÁn cāa bÁo hiám ... 93

1.2. Rāi ro trong bÁo hiám hàng hóa ... 93

2.2.Tính chất cāa hÿp đồng bÁo hiám ... 98

2.3. Các lo¿i hÿp đồng bÁo hiám... 98

2.4. Nßi dung hÿp đồng bÁo hiám hàng hóa ... 99

2.5. Nghĩa vÿ cāa các bên theo hÿp đồng bÁo hiám ... 101

2.6. Giá trị bÁo hiám, số tißn bÁo hiám, phí bÁo hiám ... 102

2.7. Quy trình kỹ tht mua bÁo hiám hàng hóa ... 102

3. Các đißu kián bÁo hiám hián hành trên thị tr°ãng ... 103

3.1. Các đißu kián bÁo hiám hàng hố xnk. ... 103

3.2. Các đißu kián bÁo hiám hàng hố vÁn chun nßi địa. ... 103

4. Những cơng viác c¿n làm đá đ°ÿc bồi th°ãng khi có tổn thất ... 105

4.1. Các b°ác tiến hành khiếu n¿i đòi bồi th°ãng ... 105

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

4.2. Các chăng tą c¿n xuất trình cho cơng ty bÁo hiám... 107CH¯¡NG 4 ... 109VÀN TÀI, GIAO NHÀN VÀ BÀO HIàM TRONG TH¯¡NG MắI IN T 1091. Vn ti, giao nhn truyòn thng và vÁn tÁi, giao nhÁn trong th°¢ng m¿i đián tć ... 1112. BÁo hiám truyßn thống và bÁo hiám trong thÂng mi iỏn t ... 1233. Ki<b>ỏm tra ... Lòi! Th攃ऀ đcnh dĀu không đ°£c xcc đknh.</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>GIO TRèNH MễN HịC </b>

<b>1. Tờn mụn hc: Nghiòp vÿ vÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiÃm trong TMĐT </b>

2. Mã số mơn học: MH16 3. Vị trí, tính chất cāa mơn học 3.1. Vị trí:

Mơn học nghiáp vÿ vÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiám trong TMĐT thc nhóm các mơn học kiến thăc chun ngành Th°¢ng m¿i đián tć

3.2. Tính chất:

Nghiáp vÿ vÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiám trong TMĐT là môn học nghiáp vÿ trang bị những kiến thăc chuyên môn c¢ bÁn trong các lĩnh vực vÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiám hàng hóa.

4. Mÿc tiêu cāa mơn học: 4.1. Vß kiến thăc:

- Trình bày c nghiỏp v thuờ phÂng tiỏn vn ti, quyòn li và nghĩa vÿ cāa các bên tham gia trong các hÿp đồng thuê ph°¢ng tián vÁn tÁi;

- Trình bày đ°ÿc những kiến thc cÂ bn vò nghiỏp vÿ giao nhÁn, trách nhiám, quyßn h¿n và nghĩa vÿ cāa ng°ãi giao nhÁn;

- Trình bày c nhng kin thc cÂ bn vò bo hiỏm hng hóa, thā tÿc mua bÁo hiám cũng nh° thā tÿc khiếu n¿i địi cơng ty bÁo hiám bồi th°ãng khi hàng hóa bị tổn thất.

4.2. Vß kỹ năng:

- VÁn dÿng kiến thăc cāa mơn học đá có thá giao dịch đàm phán đ°ÿc hÿp đồng thuê ph°¢ng tián vÁn tÁi, hiáu và lÁp đ°ÿc hÿp đồng vÁn tÁi, các chăng tą vÁn tÁi trong thực tißn;

- Trình bày đ°ÿc quy trình giao nhÁn hàng hóa xuất nhÁp kh¿u. VÁn dÿng kiến thăc môn học đá áp dÿng vào thực tế và thực hián đúng quy trình các cơng viác giao nhÁn hàng hóa mßt cách nhanh gọn và chính xác;

- Phân biát đ°ÿc các lo¿i rāi ro và tổn thất và các đißu kián bÁo hiám hàng hóa trong vÁn chun nßi địa và xuất nhÁp kh¿u; Hiáu và lÁp đ°ÿc các chăng tą bÁo hiám, hÿp đồng bÁo hiám hàng hóa trong kinh doanh th°¢ng m¿i, cũng nh° các chăng tą c¿n thiết đá tiến hành khiếu n¿i cơng ty bÁo hiám địi bồi th°ãng khi hàng hóa bị tổn thất.

5. Nßi dung cāa mơn học 5.1. Ch°¢ng trình khung

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b><small>Trong đó Lý </small></b>

<small>MH14 Nghiáp vÿ kinh doanh TM dịch vÿ 4 60 57 - 3 </small>

<small>MH16 Nghiáp vÿ vÁn tÁi, giao nhÁn và </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

9 5.2. Ch°¢ng trình chi tiết môn học

<small>IV VÁn tÁi, giao nhÁn và bÁo hiám trong thÂng mi iỏn t </small>

6. iòu kiỏn thc hiỏn mơn học:

6.1. Phịng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ăng phòng học chu¿n 6.2. Trang thiết bị d¿y học: Projetor, máy vi tính, bÁng, phấn

6.3. Học liáu, dÿng cÿ, mơ hình, ph°¢ng tián: Giáo trình, mơ hình học tÁp,& 6.4. Các đißu kián khác: Ng°ãi học tìm hiáu thực t vò cụng tỏc xõy dng phÂng ỏn khc phc và phịng ngąa rāi ro t¿i doanh nghiáp.

7. Nßi dung v phÂng phỏp ỏnh giỏ: 7.1. Nòi dung:

- Kiến thăc: Đánh giá tất cÁ nßi dung đã nêu trong mÿc tiêu kiến thăc - Kỹ năng: Đánh giá tất cÁ nßi dung đã nêu trong mÿc tiêu kỹ năng.

- Năng lực tự chā và trách nhiám: Trong quá trình học tÁp, ng°ãi học c¿n: + Nghiên cău bài tr°ác khi đến láp.

+ Chu¿n bị đ¿y đā tài liáu học tÁp. + Tham gia đ¿y đā thãi l°ÿng mơn học. + Nghiêm túc trong q trình học tÁp. 7.2. Ph°¢ng pháp:

Ng°ãi học đ°ÿc đánh giá tích lũy môn học nh° sau: 7.2.1. Cách đánh giá

- Áp dÿng quy chế đào t¿o trình đß trung cấp há chính quy ban hành kèm theo Thơng t° số 04/2022/TT-LĐTBXH, ngày 30/3/2022 cāa Bß tr°ång Bß Lao đßng – ThÂng binh v Xó hòi

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<small>Thãi điám kiám tra Th°ãng xuyên Viết/ </small>

<small>Thuyết trình </small>

<small>Tự luÁn/ Trắc nghiám </small>

<small>Thuyết trình </small>

<small>Tự luÁn/ Trắc nghiám </small>

<small>Viết Tự luÁn và trắc nghiám </small>

<small>Sau 29 giã </small>7.2.3. Cách tính điám

- Điám đánh giá thành ph¿n và điám thi kết thúc môn học đ°ÿc chấm theo thang điám 10 (tą 0 đến 10), làm trịn đến mßt chữ số thÁp phân.

- Điám môn học là tổng điám cāa tất cÁ điám đánh giá thành ph¿n cāa môn học nhân vái trọng số t°¢ng ăng. Điám mơn học theo thang điám 10 làm trịn đến mßt chữ số thÁp phân, sau đó đ°ÿc quy đổi sang điám chữ và điám số theo thang điám 4 theo quy định cāa Bò Lao òng ThÂng binh v Xó hòi vò o t¿o theo tín chỉ.

8. H°áng d¿n thực hián mơn học

8.1. Ph¿m vi, đối t°ÿng áp dÿng: Đối t°ÿng trung cấp Th°¢ng m¿i đián tć 8.2. Ph°¢ng pháp giÁng d¿y, học tÁp môn học

8.2.1. Đối vái ng°ãi d¿y

* Lý thuyết: Áp dÿng ph°¢ng pháp d¿y học tích cực bao gồm: thuyết trình ngắn, nêu vấn đß, h°áng d¿n đọc tài liáu, bài tÁp tình huống, câu hỏi thÁo luÁn&.

* ThÁo luÁn: Phân chia nhóm nhỏ thÁo luÁn theo nßi dung đß ra.

* H°áng d¿n tự học theo nhóm: Nhóm tr°ång phân cơng các thành viên trong nhóm tìm hiáu, nghiên cău theo yêu c¿u nßi dung trong bài học, cÁ nhóm thÁo ln, trình bày nßi dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm.

8.2.2. Đối vái ng°ãi học: Ng°ãi học phÁi thực hián các nhiám vÿ nh° sau:

- Nghiên cău kỹ bài học t¿i nhà tr°ác khi đến láp. Các tài liáu tham khÁo sẽ đ°ÿc cung cấp nguồn tr°ác khi ng°ãi học vào học môn học này (trang web, th° vián, tài li<i>áu...) </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

- Tham dự đā các bài kiám tra th°ãng xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc mơn học.

- Chā đßng tổ chăc thực hián giã tự học. 9. Tài liáu tham khÁo:

<i>[1]. Bò ThÂng mi, Quy ch siờu th, trung tõm thng mại, 2004. </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>CHĂNG 1 NGHIịP Vỵ VN TI GIõI THIịU CHĂNG </b>

ChÂng 1 l chÂng giỏi thiỏu mòt s nòi dung cÂ bn vò nghiỏp v vn ti nh°: VÁn tÁi hàng hóa bằng đ°ãng bián, vÁn tÁi hàng hóa bằng đ°ãng hàng khơng, vÁn tÁi hàng hóa bằng đ°ãng bß và đ°ãng sắt đá ng°ãi học có đ°ÿc kiến thăc nßn tÁng và dß dàng tiếp cÁn nòi dung mụn hc ồ nhng chÂng tip theo.

- Có khÁ năng so¿n thÁo và lÁp đ°ÿc các chăng tą vÁn tÁi, hÿp đồng vÁn tÁi, vÁn đ¢n đá thực hián trong thực tißn.

VÁn dÿng đ°ÿc các kiến thăc vß nghiáp vÿ vÁn tÁi vào thực tế cơng viác; 3. Vß năng lực tự chā và trách nhiám:

- Ý thăc đ°ÿc t¿m quan trọng và ý nghĩa thực tißn cāa viác nghiên cău nghiáp vÿ vÁn tÁi trong thực tißn cơng viác.

- Thái đß học tÁp nghiêm túc, tích cực trong thÁo ln các nßi dung ging viờn nờu ra.

<b>PHĂNG PHP GING DắY V HịC TÀP CH¯¡NG 1 </b>

- Đối vái ng°ãi d¿y: sć dÿng ph°¢ng pháp giÁng giÁng d¿y tích cực (dißn giÁng, vấn đáp, d¿y học theo vấn đß); yêu c¿u ng°ãi học thực hián câu hỏi thÁo luÁn 1 (cá nhân hoÁc nhóm).

- Đối vỏi ngói hc: ch òng c trỏc giỏo trỡnh (chÂng 1) tr°ác buổi học; hoàn thành đ¿y đā câu hỏi thÁo ln ch°¢ng 1 theo cá nhân hc nhóm và nßp l¿i cho ng°ãi d¿y đúng thãi gian quy định.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

- Phịng học chun mơn hóa/nhà x°ång: Khơng

- Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị d¿y học khác

- Học liáu, dÿng cÿ, nguyên vÁt liáu: Ch°¢ng trình mơn học, giáo trình, tài liáu tham khÁo, giáo án, phim Ánh, và các tài liáu liên quan.

- Các đißu kián khác: Khơng có

+ Điám kiám tra th°ãng xun: khơng có + Kiám tra định kỳ lý thuyết: khơng có

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>1.1.1. Đknh nghĩa và phân lo¿i </b>

Thị tr°ãng thuê tàu là mßt trong những thị tr°ãng mà Jevons đã phÁi bÁn tâm khi ông ta viết định nghĩa đ°ÿc đ°a ra å ph¿n tr°ác. Thị tr°ãng thuê tàu đ¿u tiên, Baltic Shipping Exchange, đ°ÿc må ra t¿i London năm 1883, tuy nhiên chăc năng cāa nó đ°ÿc thực hián trong mßt thãi gian dài, trong cách tổ chăc nhỏ h¢n, båi Baltic Coffee House. Baltic ho¿t đßng đúng nh° cách mà Jevons đã mơ tÁ. Vái tr°ãng hÿp này các nhà bn tìm kiếm vÁn tÁi gÁp những chā tàu tìm kiếm hàng hố. Thị tr°ãng thuê tàu ngày nay v¿n giữ nguyên ho¿t đßng cāa nó khi mà vÁn tÁi bián đ°ÿc mua và bán, tuy nhiên công viác kinh doanh chā yếu bng iỏn thoi v bng telex nhiòu hÂn l trờn sàn giao dịch cāa Baltic. Ngày nay có mßt thị tr°ãng c°ác quốc tế duy nhất mà, không nh° những khu vực dành cho bò và lÿn å thị tr°ãng nơng thơn, mà có những thị tr°ãng riêng dành cho những tàu khác nhau trong thị tr°ãng thuê tàu. Trong thãi gian ngắn măc c°ác đối vái tàu d¿u, tàu vÁn chuyán hàng rãi, tàu vÁn chuyán container là hoàn tồn khác nhau, nh°ng båi vì đây là nhóm bn bỏn tÂng t nhau, cỏi gỡ xy ra trong mòt lĩnh vực thì sẽ Ánh h°ång tái cái khác. Cũng båi vì, trong thãi gian tàu đi vịng quanh thế giái, có những thị tr°ãng thc nhißu vùng khác nhau mà dß làm Ánh h°ång tái tàu trong viác xếp dỡ hàng hố å những khu vực đó. Đißu này trå nên quan trọng khi chúng ta thÁo luÁn học thuyết vß cách xác định măc c°ác trong viác thuê ngắn h¿n và dài h¿n å ph¿n 4 cāa ch°¢ng sau.

Trên thị tr°ãng thuê tàu có hai nhóm giao dịch khác nhau, hÿp đồng c°ác å đó ng°ãi gći hàng thuê vÁn tÁi tą chā tàu t¿i măc c°ác vÁn chuyán mßt tấn hàng đã đ°ÿc ấn định và hÿp đồng thuê tàu định h¿n theo đó có thá biết số ngày thuê tàu. Hÿp đồng thuê tàu phù hÿp vái những ng°ãi gći hàng mà thích trÁ tồn bß số tißn đã thoÁ thuÁn và giao viác quÁn lý vÁn chuyán cho chā tàu, trong khi đó hÿp đồng thuê tàu định h¿n dành cho những ng°ãi gći hàng có kinh nghiám những ng°ãi này thích tự qn lý viác vÁn chuyán.

Chā tàu, ng°ãi gći hàng và ng°ãi thuê tàu quan tâm lán đến thống kê cho thấy xu h°áng trong măc c°ác và măc thuê. Ba đ¢n vị đo l°ãng khác nhau th°ãng đ°ÿc sć dÿng. Thống kê c°ác theo chuyến đối vái hàng khô th°ãng đ°ÿc thông báo bằng usd/tấn cho chuyến đi chu¿n. Theo truyßn thống đây là măc c°ác thỏa thn bù đắp tồn bß chi phí vÁn chuyán. Cách đo này th°ãng đ°ÿc sć dÿng trong th°¢ng m¿i hàng khơ khi, ví dÿ, những ng°ãi mơi giái nh° Clarksons thơng báo măc c°ác bình qn trên 26 tuyến hàng tu¿n. Ví dÿ 12 usd/tấn ngũ cốc vÁn chuyán tą US Gulf tái Rotterdam hoÁc 5,5 usd/tấn than tą Queensland tái NhÁt BÁn. Ng°ÿc l¿i măc thuê tàu định h¿n th°ãng đo bằng nghìn usd/ngày. Măc thuê tàu

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>1.1.3. Nghißp vÿ thuê tàu </b>

a. Khái niám ph°¢ng thăc thuê t¿u chuyến:

Thuê t¿u chuyến (Voyage) là chā t¿u (Ship-owner) cho ng°ãi th t¿u (Charterer) th tồn bß hay mßt ph¿n chiếc t¿u đá chuyên chå hàng hóa tą cÁng này đến cÁng khác. Trong ph°¢ng thăc thuê t¿u chuyến, mối quan há giữa ng°ãi thuê t¿u (chā hàng) vái ng°ãi cho thuê t¿u (chā t¿u) đ°ÿc đißu chỉnh bằng mßt văn bÁn gọi là hÿp đồng thuê t¿u chuyến (Voyage charter party) viết tắt là C/P. Hÿp đồng thuê t¿u do hai bên thoÁ thuÁn ký kết.

b. Trình tự các b°ác tiến hành thuê t¿u chuyến

Thuê t¿u chuyến có thá chia ra thành sáu b°ác nh° sau:

+ B°ác 1: Ng°ãi thuê t¿u thông qua ng°ãi môi giái (Broker) yêu c¿u thuê t¿u đá vÁn chuyán hàng hố cho mình.

ä b°ác này ng°ãi th t¿u phÁi cung cấp cho ng°ãi môi giái tất cÁ các thông tin vß hàng hố nh°: tên hàng, bao bì đóng goi, số l°ÿng hàng, hành trình cāa hàng.... đá ng°ãi mơi giái có c¢ så tìm t¿u.

B°ác 2: Ng°ãi mơi giái chào hỏi t¿u

Trờn cÂ sồ nhng thụng tin vò hng hoỏ do ng°ãi th t¿u cung cấp, ng°ãi mơi giái sẽ tìm t¿u, chào t¿u thuê cho phù hÿp vái nhu c¿u chun chå hàng hố.

+ B°ác 3: Ng°ãi mơi giái đàm phán vái chā t¿u

Sau khi chào hỏi t¿u, chā t¿u và ng°ãi môi giái sẽ đàm phán vái nhau tất cÁ các đißu khoÁn cāa hÿp đồng thuê t¿u nh° đißu kián chun chå, c°ác phí, chi xếp dỡ....

+B°ác 4: Ng°ãi môi giái thông báo kết quÁ đàm phán vái ng°ãi thuê t¿u: Sau khi có kết quÁ đám phán vái chā t¿u, ng°ãi môi giái sẽ thông báo kết quÁ đàm phán cho ng°ãi thuê t¿u đá ng°ãi thuê t¿u biết và chu¿n bị cho viác ký kết hÿp đồng thuê t¿u.

+ B°ác 5: Ng°ãi thuê t¿u vái chā t¿u ký kết hÿp đồng

Tr°ác khi ký kết hÿp đồng ng°ãi thuê t¿u phÁi rà sốt l¿i tồn bß các đißu khn cāa hÿp đồng. Hai bên sẽ g¿ch bỏ hoÁc bổ sung những đißu đã thoÁ thuÁn cho phù hÿp vì thuê t¿u chuyến, hÿp đồng m¿u mái chỉ nêu những nét chung.

+ B°ác 6: Thực hián hÿp đồng

Sau khi hÿp đồng đã đ°ÿc ký kết, hÿp đồng thuê t¿u sẽ đ°ÿc thực hián Ng°ãi thuê t¿u vÁn chuyán hàng hoá ra cÁng đá xếp lên t¿u. Khi hàng hoá đã đ°ÿc xếp lên t¿u, chā t¿u hoÁc đ¿i lý cāa t¿u sẽ cấp vÁn đ¢n cho ng°ãi thuê t¿u, vÁn đ¢n này đ°ÿc gọi là vÁn đ¢n theo hÿp đồng thuê t¿u (bill of lading to charter party).

3. Hÿp đồng thuê t¿u chuyến

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

16 a. Khái quát vß hÿp đồng thuê t¿u chuyến

Hÿp đồng thuê t¿u chuyến là mßt d¿ng cāa hÿp đồng thuê t¿u, chúng ta có thá đ°a ra khái niám vß hÿp đồng thuê t¿u chuyến nh° sau:

Hÿp đồng thuê t¿u chuyến là hÿp đồng chuyên chå hàng hoá bằng đ°ãng bián, trong đó ng°ãi chuyên chå cam kết sẽ chun chå hàng hố tą mßt hay mßt số cÁng này đến mßt hay mßt số cÁng khác giao cho ng°ãi nhÁn còn ng°ãi thuê t¿u cam kết sẽ thanh tốn cc phí theo đúng nh° th thn cāa hÿp đồng.

Ng°ãi chuyên chå (carrier) trong hÿp đồng thuê t¿u chuyến có thá là chā t¿u (ship-owner) nh°ng cũng có thá khơng phÁi là chā t¿u mà chỉ là ng°ãi thuê t¿u cāa ng°ãi khác đá kinh doanh lấy c°ác. Còn ng°ãi thuê t¿u đá chuyên chå hàng hố có thá là ng°ãi xuất kh¿u và cũng có thỏ l ngói nhp khu theo iòu kiỏn v cÂ så giao hàng đ°ÿc áp dÿng trong hÿp đồng mua bán ngo¿i th°¢ng.

Song trên thực tế ng°ãi thuê t¿u và ng°ãi cho thuê t¿u rất ít khi trực tiếp ký hÿp đồng vái nhau. Trong thuê t¿u nói chung và th t¿u chuyến nói riêng, ng°ãi ta hay thơng qua đ¿i lý hoÁc ng°ãi môi giái đá tiến hành viác thuê t¿u. Ng°ãi môi giái hay đ¿i lý th°ãng là những ng°ãi có chun mơn, am hiáu vß thị tr°ãng thuê t¿u, luÁt hàng hÁi, tÁp tÿc cāa các cÁng... chính vì vÁy khi thay mÁt cho ng°ãi th hay ng°ãi cho thuê t¿u đá ký kết hÿp đồng chuyên chå sẽ bÁo đÁm quyßn lÿi cho ng°ãi uỷ thác tốt h¢n

b. Mối quan há giữa hÿp đồng thuê t¿u chuyến vái vÁn đ¢n

Khi chuyên chå hàng hoá bằng t¿u chuyến, chúng ta c¿n phân biát hÿp đồng thuê t¿u (C/P) vái vÁn đ¢n theo hÿp đồng thuê t¿u. Hai lo¿i chăng tą này đßu liên quan tái hàng hố chun chå nh°ng có sự khác nhau. Theo thơng lá Hàng hÁi quốc tế và bß luÁt Hàng hÁi cāa Viát nam (đißu 61-1), hÿp đồng thuê t¿u là c¢ så pháp lý xác định trách nhiám và nghia vÿ giữa ng°ãi thuê t¿u và ng°ãi chuyên chå. Sau khi hàng hoá đ°ÿc xếp lên t¿u, ng°ãi chuyên chå hoÁc đ¿i dián cāa họ có nghĩa vÿ ký phát vÁn đ¢n (B/L) cho ng°ãi giao hàng. Ng°ãi giao hàng (ng°ãi bán) dùng vÁn đ¢n đá có cÂ sồ ũi tiòn ngói mua. Trong lut Hng hi quốc tế cũng nh° đißu 81-3 bß luÁt Hàng hÁi Viát nam thì vÁn đ¢n là c¢ så pháp lý đá đißu chỉnh quan há giữa ng°ãi chuyên chå và ng°ãi nhÁn hàng å cÁng đến.

Nh° vÁy, khi chun chå hàng hố đ°ÿc bán theo đißu kián CIF hay CFR ng°ãi chuyên chå trå thành chā thá cāa hai mối quan há pháp lý khác nhau và đßc lÁp vái nhau. Theo cuốn <Carriage by sea= (trang 350 - London 1973) cāa luÁt s° ng°ãi Anh (Carver) thì ng°ãi nhÁn hàng nhÁn vÁn đ¢n tą ng°ãi bán hàng và vÁn đ¢n đó quy định trách nhiám cāa chā t¿u vái ng°ãi c¿m giữ vÁn đ¢n (å cÁng đích), nó đßc lÁp vái hÿp đồng th t¿u, trą tr°ãng hÿp hai bên quy định rõ trong vÁn Ân cú ghi chỳ v a nòi dung hp ng th t¿u vào đó. Chính vì vÁy mÁc dù ng°ãi c¿m giữ vÁn đ¢n có thá nhÁn biết qua vÁn Ân rng cú tn ti mòt hp ng thuờ tu nh° thế nh°ng vÁn đ¢n khi đã chuyên cho ng°ãi nhÁn hàng (ng°ãi c¿m giữ vÁn đ¢n) thì nó sẽ t¿o ra mßt hÿp đồng mái ràng bußc chā t¿u vỏi ngói cú vn Ân theo cỏc iòu kiỏn ghi trên vÁn đ¢n. Thơng th°ãng, trong hÿp đồng th t¿u quy định nếu có tranh chấp sẽ giÁi quyết t¿i Trọng tài n°ác nào. Ng°ÿc l¿i trong vÁn đ¢n cũng có đißu khn trọng tài nói rõ khi có tranh chấp giữa ng°ãi chuyên

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Thực tế trong q trình chun chå, nếu có tranh chấp phát sinh thì ng°ãi ta sẽ giÁi quyết tranh chấp đó dựa vào vÁn đ¢n hoÁc dựa vào hÿp đồng thuê t¿u tuỳ theo các tr°ãng hÿp sau đây:

+ Tr°ãng hÿp 1: Ng°ãi nhÁn hàng đồng thãi là ng°ãi ký hÿp đồng thuê t¿u, khi có tranh chấp phát sinh đối vái ng°ãi chuyên chå sẽ lấy hÿp đồng thuê t¿u đá giÁi quyết tranh chấp.

+ Tr°ãng hÿp 2: Ng°ãi nhÁn hàng không phÁi là ng°ãi ký hÿp đồng thuê t¿u, khi có tranh chấp phát sinh đối vái ng°ãi chuyên chå sẽ lấy vÁn đ¢n đá giÁi quyết tranh chấp.

+ Tr°ãng hÿp 3: VÁn đ¢n đã chuyán nh°ÿng cho ng°ãi khác, khi có tranh chấp phát sinh giữa ng°ãi chuyên chå vái ng°ãi c¿m vÁn đ¢n sẽ lấy vÁn đ¢n đá giÁi quyết tranh chấp.

+ Tr°ãng hp 4: Vn Ân cú dn chiu n cỏc iòu khoÁn cāa hÿp đồng thuê t¿u thì sẽ lấy các đißu khoÁn cāa hÿp đồng thuê t¿u đá giÁi quyết tranh chấp. Ðối vái lo¿i vÁn đ¢n này th°ãng trên vÁn đ¢n ng°ãi ta ghi rõ <vÁn đ¢n dùng vái hÿp đồng thuê t¿u= - Bill of lading to be used with charter party,.

c. Nguồn luÁt đißu chỉnh hÿp đồng thuê t¿u.

Hÿp đồng thuê t¿u chuyến là kết quÁ đàm phán giữa ng°ãi thuê và ng°ãi cho thuê t¿u. Trong hÿp đồng ng°ãi ta quy định rất rõ và cÿ thá quyßn lÿi và nghĩa vÿ cāa ng°ãi thuê và ng°ãi cho thuê bằng các đißu khoÁn ghi trên hÿp đồng. Chính vì thế, trong q trình thực hián hÿp đồng nếu có tranh chấp xÁy ra giữa ng°ãi chuyên chå và ng°ãi thuê ng°ãi ta sẽ lấy hÿp đồng đá giÁi quyết các tranh chấp. Tất cÁ các đißu khoÁn quy định trong hÿp đồng đßu có giá trị pháp lý đá đißu chỉnh hành vi giữa các bên. Các đißu khoÁn này bußc các bên ký kết phÁi thực hián đúng nh° nßi dung cāa nó. Bên nào thực hián khơng đúng những quy định cāa hÿp đồng có nghĩa là vi ph¿m hÿp đồng. Khi vi ph¿m những đißu khoÁn đã cam kết, bên vi ph¿m sẽ phÁi chịu hoàn toàn trách nhiám đối vái những hÁu quÁ do hành đßng vi ph¿m cāa mình gây ra.

Nguồn lt đißu chỉnh CP là luÁt quốc gia chă không phÁi các quy tc quc t iòu chnh vn Ân.

Trong cỏc m¿u hÿp đồng th t¿u chuyến đßu có đißu khn quy định rằng nếu có những tranh chấp phát sinh ngồi hÿp đồng thì sẽ tham chiếu đến lt hàng hÁi cāa n°ác nào đó; tham chiếu đến luÁt hàng hÁi n°ác nào và xć t¿i hßi đồng Trọng tài nào do hai bên thoÁ thuÁn. Th°ãng các m¿u hÿp đồng thuê t¿u chuyến d¿n chiếu đến luÁt hàng hÁi Anh hoÁc Mỹ.

d. Nßi dung chā yếu cāa hÿp đồng thuê t¿u chuyến

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

Hÿp đồng thuê t¿u chuyến là hÿp đồng rất phăc t¿p có nhißu đißu khn khác nhau đá xác định rõ trách nhiám và quyßn lÿi cāa các bên. Hÿp đồng thuê t¿u chuyến có nhißu lo¿i, song nhìn chung nßi dung cāa hÿp đồng bao gồm các đißu khoÁn chā yếu sau đây:

* Ðißu khn vß t¿u

T¿u là cơng cÿ đá vÁn chun hàng hố nên å đißu khn này ng°ãi ta quy định cÿ thá các đÁc tr°ng c¢ bÁn cāa con t¿u mà hai bên đã thoÁ thuÁn nh°: tên tu, quc tch tu, cht lng, òng cÂ, trng ti, dung tích, mán n°ác, vị trí cāa t¿u....

Tr°ãng hÿp chā t¿u muốn giành đ°ÿc qun thay thế t¿u thì bên c¿nh tên con t¿u sẽ ghi thêm: <hoÁc mßt t¿u đ°ÿc thay thế khác - or/and Subssitute sister ship=. Khi phÁi thay thế t¿u, chā t¿u phÁi báo tr°ác cho ng°ãi thuê biết và đÁm bÁo t¿u thay thế phÁi có những đÁc điám kỹ tht t°¢ng tự nh° t¿u đã quy định trong hÿp đồng.

* Ðißu khoÁn vß thãi gian tàu đến cÁng xếp hàng

Là thãi gian tàu phÁi đến cÁng xếp hàng nhÁn hàng đá chuyên chå theo quy định.

Nh° vÁy å đißu khn này chā tàu phÁi có trách nhiám đißu tàu đến cÁng xếp hàng đúng thãi gian quy định trong t° thế s¿n sàng nhÁn hàng đá xếp. Có nhißu cách quy định thãi gian tàu đến cÁng xếp hàng nh°: quy định cÿ thá, quy định khoÁng hoÁc quy định sau.

Tr°ãng hÿp tàu đến tr°ác thãi gian quy định, ng°ãi thuê tàu không nhất thiết phÁi giao hàng, nh°ng nếu giao hàng thãi gian sẽ tính vào thãi gian làm hàng, ng°ÿc l¿i tàu đến mà ch°a có hàng đá giao thì số ngày tàu phÁi chã đÿi sẽ tính vào thãi gian làm hàng. Khi ký hÿp đồng, tàu đ°ÿc thuê đang å g¿n cÁng xếp hàng, hai bên có thá thoÁ thuÁn theo các đißu khoÁn sau:

Prompt: Nghĩa là tàu sẽ đến cÁng xếp hàng vài ba ngày sau khi ký hÿp đồng. Promptismo: Nghĩa là tàu sẽ xếp hàng ngay trong ngày ký hÿp đồng.

Spot promt: Nghĩa là tàu sẽ xếp hàng ngay mßt vài giã sau khi ký hÿp đồng. Chā tàu phÁi thông báo cho ng°ãi thuê tàu biết dự kiến thãi gian tàu đến cÁng xếp hàng (extimated time of arrival- ETA)

+ Ngày huỷ hÿp đồng:

Ngày huỷ hÿp đồng th°ãng là ngày cuối cùng cāa thãi gian tàu phÁi đến cÁng xếp hàng.Cũng có tr°ãng hÿp ng°ãi ta quy định ngày huỷ hÿp đồng muòn hÂn mòt chỳt.

Vò mt phỏp lý viỏc tu đến mn là vi ph¿m hÿp đồng, mọi chi phí đ°a tàu đến cÁng xếp hàng là chā tàu phÁi tự gánh chịu. Song thực tế không phÁi tàu đến mußn

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

là ng°ãi thuê tàu huỷ hÿp đồng, viác huỷ hÿp đồng hay không ng°ãi ta còn căn că vào tąng tr°ãng hÿp cÿ thá

* Ðißu khn vß hàng hố:

Khi th tàu chun chå mßt khối l°ÿng hàng hố nhất định, thì hai bên phÁi quy định rõ tên hàng, lo¿i bao bì, các đÁc điám cāa hàng hoá. Ng°ãi thuê chå hai lo¿i hàng hố trên cùng mßt chuyến tàu thì chú ý ghi chú vào hoÁc tránh viác tranh chấp sau này. Quy định nh° vÁy có nghĩa là ng°ãi đi thuê tàu muốn giành quyßn lựa chọn hàng (cargo option).

Vß số l°ÿng hàng hố, có thá th chå theo trọng l°ÿng hoÁc theo thá tích, tuỳ đÁc điám cāa mÁt hàng. Rất ít khi ng°ãi ta quy định chính xác vß số l°ÿng hàng hố th chun chå, mà th°ãng ghi kèm theo tỷ lá h¢n kém (dung sai). Khi gći thơng báo s¿n sàng xếp hàng, thun tr°ång sẽ tun bố chính thăc số l°ÿng hàng hố chun chå. Ng°ãi thuê tàu có trách nhiám xếp đ¿y đā tồn bß số l°ÿng hàng hóa đã đ°ÿc thơng báo (Full and complete cargo).

Nếu giao và xếp lên tàu ít h¢n số l°ÿng quy định, ng°ãi chun chå sẽ thu tißn c°ác khống (Dead freight). Ng°ÿc l¿i, ng°ãi chun chå khơng nhÁn hết số l°ÿng quy định thì ng°ãi th tàu có qun lÿi địi bồi th°ãng những chi phí liên quan đến viác tàu bỏ l¿i hàng.

* Ðißu khoÁn vß cÁng bốc dỡ

Hai bên thỏa thuÁn tên mßt cÁng hoÁc mßt vài cÁng xếp hàng (loading port). CÁng bốc dỡ quy định trong hÿp đồng phÁi là cÁng an toàn (safe port) đối vái tàu vß mÁt hàng hÁi và chính trị xã hßi. Ðá må rßng qun h¿n cāa mình vß viác thay đổi cÁng xếp dỡ khi c¿n thiết, chā tàu th°ãng đ°a thêm câu hc n¢i nào g¿n đấy mà tàu có thá đến đ°ÿc mßt cách an tồn và ln ln đÁu nổi vào hÿp đồng (or so near thereto as ship may safely get and lie always afloat). Khi ký kết hÿp đồng, ta nên thỏa thuÁn g¿ch bỏ bát đo¿n này. Riêng thuÁt ngữ always afloa (luôn luôn đÁu nổi) nên thêm vào or safe aground (ch¿m đất an toàn) nhất là khi cÁng bốc/ dỡ chịu Ánh h°ång cāa phù sa bồi lấp và thuỷ trißu. Trong tr°ãng hÿp ch°a xác định đ°ÿc cÁng bốc/ dỡ thì có thá quy định cÁng bốc dỡ theo sự lựa chọn cāa ng°ãi thuê tàu.

Nếu quy định mßt số cÁng bốc dỡ hoÁc khu vực cÁng bốc dỡ (Range of port), thì phÁi quy định thêm thă tự địa lý cāa cÁng xếp dỡ (port to be in Geographitical rotain) đá giÁm thãi gian và chi phí đi l¿i cāa tàu, thă tự địa lý cāa cÁng xếp phÿ thußc vào luồng tàu ch¿y và sự lựa chọn cāa chā tàu.

Số l°ÿng cÁng bốc dỡ có Ánh h°ång trực tiếp đến măc c°ác thuê tàu. Vì vÁy, ng°ãi thuê tàu c¿n cố gằng xác định rõ cÁng xếp dỡ cÿ thá, tránh ký kết chung chung vß cÁng xếp dỡ

* Ðißu khn vß c°ác phí th tàu:

C°ác phí thuê tàu chuyến (Freight) do chā tàu và ng°ãi thuê tàu th°¢ng l°ÿng và quy định rõ trong hÿp đồng thuê tàu. đây là mßt đißu khoÁn quan trọng cua hÿp đồng thuê tàu chuyến. Hai bên thoÁ thuÁn những nßi dung sau:

+ Măc c°ác (Rate of freight): l tiòn cỏc tớnh cho mi Ân vị c°ác (Freight unit). Ð¢n vị tính c°ác có thá là đ¢n vị trọng l°ÿng (tấn phổ thơng, tấn Anh, tấn Mỹ) đối vái hàng nÁng (weight cargo) hay đ¢n vị thá tích (mét khối, cubic feet) đối

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

vái hàng cồng kßnh (meaurement cargo) hoc mòt Ân vị tính c°ác khác nh°: Standard (hàng gỗ), gallon (d¿u mỏ), Bushels (lúa mì) v,v,,, măc c°ác th bao (lumpsum freight) khơng phÿ thc vào lo¿i và số l°ÿng hàng hố chun chå mà tính theo đ¢n vị trọng tÁi hc dung tích tàu. Bên c¿nh măc c°ác thuê tàu, hai bên còn phÁi thoÁ thn chi phí xếp dỡ thc vß ai.

+ Số l°ÿng hàng hố tính tißn c°ác: Tißn c°ác có thá tính theo số l°ÿng hàng hố xếp lên tàu å cÁng g°ỉ hàng (intaken quantity) hay cịn gọi là tißn c°ác tính theo số l°ÿng hàng hố ghi trên vÁn đ¢n (Bill of lading quantity), hc tính theo số l°ÿng hàng giao t¿i cÁng (Delivery quantity). Khi chuyên chå hàng rãi, giá trị thấp nh° quÁng sắt, than đá viác cân l¿i hàng å bến cÁng đến rất tốn kém, nên trong hÿp đồng th°ãng quy định c°ác phí tính theo số l°ÿng ghi trên vÁn đ¢n nh°ng khấu trą 1- 2% tổng tißn c°ác phí đá dùng cho chi phí khơng cân l¿i hàng (2% discount in lieu of weighting)

+ Thãi gian thanh toán tißn c°ác: c°ác phí thanh toán t¿i cÁng bốc hàng (Freight payable at port of loading), tăc là tồn bß chi phí phÁi thanh tốn khi ký vÁn đ¢n(on signing of loading) hoÁc sau khi ký vÁn đ¢n vài ngày. C°ác phí thanh tốn t¿i cÁng dỡ hàng (Freight payable at the port of desination) hay còn gọi là c°ác phí trÁ sau (Freight to collect). Thãi gian thanh tốn c°ác phí cÁng dỡ có thá quy định cÿ thá h¢n nh°: c°ác phí trÁ tr°ác khi dỡ hàng (Freight payable before breaking bulk); c°ác phí trÁ sau khi đã hàng xong (Freight payable after complete of discharge); c°ác phÁi trÁ cùng vái viác bốc dỡ hàng trong mỗi ngày (Freight payable concurent with discharge)v.v..

Nh°ng cách tốt nhất là quy định c°ác phí thuê tàu, c°ác phí trÁ tr°ác mßt ph¿n, trÁ sau mßt ph¿n. Vái quy đinhÿ này, ng°ãi th tàu giữ l¿i đ°ÿc mßt ph¿n c°ác phí đá sau này bù trą vào viác tính tißn th°ång ph¿t (nếu có).

Vß ngun tắc, ng°ãi chun chå chỉ đ°ÿc thanh tốn c°ác phí th tàu khi hàng hố thực sự đ°ÿc chuyên chå đến cÁng dỡ hàng quy định. Nh°ng trong vÁn đ¢n hoÁc hÿp đồng thuê tàu th°ãng ghi câu: c°ác phí đ°ÿc coi nh° tißn thu nhÁp vß chuyên chå khi bốc hàng lên tàu và trÁ khơng phÿ thc vào viác tàu hc hàng hố bị mất hay không mất. (Freight to be considered as earned upon shipment and must be paid ship and/ or cargo lost or not lost).

+ Ngồi ra trong đißu khn c°ác phí hai bên cịn th thn vß địa điám thanh toán, tỷ giá hối đoái cāa ng tiòn thanh toỏn, phÂng thc thanh toỏn, tiòn cỏc phí ăng tr°ác (advance freight)vv....

* Ðißu khn vß chi phí bốc dỡ:

Chi phí bốc dỡ chiếm mßt tỷ trọng khá lán trong giá c°ác chuyên chå hàng hoá. Trong tr°ãng hÿp thuê tàu chuyến bao giã cũng có đißu khn quy định vß phân chia chi phí bốc dỡ giữa chā tàu và ng°ãi đi thuê tàu, trong thực tißn đi th tàu, th°ãng áp dÿng nhißu cơng thăc m¿u vß phân chia chi phí bốc dỡ. Song các đißu kián d°ái đây th°ãng đ°ÿc áp dÿng phổ biến nhất:

+ Theo đißu kián mißn chi phí bốc dỡ hàng (Free in = FI), tăc là chā tàu đ°ÿc mißn chi phí xếp hàng lên tàu, nh°ng chịu chi phí bốc dỡ hàng khỏi tàu. Ðá phân định chính xác và cÿ thá h¢n đối vái chi phí sắp đÁt (Stowage) và san hàng

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

+ Theo <đißu kián mißn cÁ chi phí xếp dỡ hàng= (Free in and out - FIO) tăc là chā tàu đ°ÿc mißn chi phí bốc dỡ hàng lên tàu, l¿n chi phí dỡ hàng khỏi tàu. Ngồi ra cịn quy định mißn thêm cÁ chi phí sắp đÁt, san hàng bằng cách ghi: FI.O.S hoÁc FI.O.T.

Viác lựa chọn đißu kián và chi phí bốc dỡ nào trong hÿp đồng thuê tàu, tr°ác ht phi ph thuòc vo iòu kiỏn cÂ sồ giao hàng trong hÿp đồng mua bán ngo¿i th°¢ng. Mÿc đích cāa viác lựa chọn này là đá phân định rõ ràng trách nhiám cāa các bên tránh trÁ chi phí bốc dỡ hàng hai l¿n (cho ng°ãi chuyên chå và ng°ãi bán hàng); trÁ những chi phí khơng thc trách nhiám cāa mình, thn lÿi cho cơng viác tổ chăc bốc dỡ hàng å cÁng.

* Ðißu khoÁn vß thãi gian bốc dỡ:

Là khoÁng thãi gian do hai bên thoÁ thuÁn dành cho ng°ãi đi thuê tàu tiến hành công viác bốc dỡ hàng lên tàu hoÁc dỡ hàng khỏi tàu gọi là <thãi gian cho phép= (allowed time). Nếu ng°ãi đi th tàu hồn thành cơng viác bốc hàng hoÁc dỡ hàng sám h¢n thãi gian cho phép, thì đ°ÿc h°ång tißn th°ång bốc hoÁc dỡ hàng nhanh (Despatch money). Ng°ÿc l¿i, ng°ãi đi th tàu hồn thành cơng viác bốc hoÁc dỡ hàng chÁm h¢n thãi gian cho phép, thì bị ph¿t bốc dỡ hàng chÁm (Demurrage).

Ðá tính thãi gian cho phép bốc dỡ hàng, trong hÿp đồng có thá quy định: mßt số ngày cố định (ví dÿ: 15 ngày bốc và 12 ngày dỡ) hoÁc quy định măc bốc dỡ trung bình (loading/and/disharging rate) cho cÁ tàu trong mßt ngày.

Khái niám vß <ngày= trong viác tính thãi gian bốc dỡ hàng cāa hÿp đồng thuê tàu chuyến đ°ÿc hiáu theo nghĩa sau đây:

+ Ngày (days) là ngày theo lịch.

+ Ngày liên tÿc (Runing days), những ngày kế tiếp nhau trên lịch ká cÁ ngày lß, ngày chā nhÁt.

+ Ngày làm viác (working days) là những ngày làm viác chính thăc t¿i các cÁng do luÁt pháp cāa tąng n°ác quy định.

+ Ngày làm viác 24 giã liên tÿc (Woking days of 24 consecutive hours) là ngày làm viác 24 giã, chă không phÁi là ngày làm viác 8 giã. Mßt ngày làm viác liên tÿc đ°ÿc tính tą nća đêm hơm tr°ác đến nća đêm hôm sau.

+ Ngày làm viác tốt trãi (Weather woking days) là những ngày thãi tiết tốt cho phép tiến hành công viác bốc hoÁc dỡ hàng. Ngày m°a, gió, bão là thãi tiết xấu khơng thá tiến hành bốc hc dỡ hàng nên khơng tính.

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

+ Ngỏy chā nhạt (Sundays) lỏ ngỏy nghỉ cuối tuÒn do luạt phõp cāa tąng n°õc quy định. Ngỏy chā nhạt th°ọng lỏ ngỏy nghỉ lỏm viõc, nh°ng cũng cụ thõ tiến hỏnh bốc dỡ đ°ỵc, tuỳ theo quy định cāa hỵp đồng.

+ Ngỏy lò (holidays) bao gồm những ngỏy lò quốc gia vỏ ngỏy lò quốc tế. Trong ngỏy lò nỏy th°ọng nghỉ lỏm viõc, nh°ng cũng cụ thõ tiến hỏnh bốc dỡ hỏng tuỳ theo quy định cāa hỵp đồng.

Tą những khõi niõm vò ngỏy nụi trởn, ta thấy đ°ỵc thọi gian cho phờp bốc dỡ hỏng khõc hẳn so või ngỏy tợnh trởn lịch thừng th°ọng. Chẳng hÒn quy định thọi gian cho phờp bốc dỡ hỏng trong hỵp đồng thuở tỏu chuyến theo cõc cõch sau:

- Thọi gian cho phờp bốc vỏ dỡ hỏng lỏ 10 ngỏy lỏm viõc tốt trọi 24 giọ liởn tỵc, khừng kõ chā nhạt vỏ ngỏy lò, trą phi cụ sć dỵng(cargo to be loaded and discharge in 10 weather working days of 24 consecutive hours, Sundays, holidays excepted, unless used= WWD, S, H, E, X, U, U).

- Thọi gian cho phờp cụ thõ quy định riởng cho bốc dỡ hỏng, tăc lỏ tợnh th°ổng phÒt riởng cho tąng cạng, hoạc quy định thọi gian cho phờp chung cạ bốc dỡ hỏng, tăc lỏ sau khi hoỏn thỏnh viõc dỡ hỏng mõi tợnh th°ổng phÒt.

Thọi gian cho phờp bốc dỡ hỏng bắt đÒu tợnh tą khi nỏo? Mốc đõ bắt đÒu tợnh thọi gian cho phờp bốc dỡ mỗi hỵp đồng thuở tỏu quy định mòt khõc nh°ng đòu căn că vỏo thọi gian đ°a hoạc chấp nhạn thừng bõo sÒn sỏng bốc dỡ theo quy định cāa hỵp đồng.

Trong hỵp đồng cũng phại quy định rử: thọi gian tỏu phại chọ bến đạu (time lost in waiting for berth) cụ tợnh vỏo thọi gian cho phờp bốc dỡ hay khừng?

Tiòn th°ổng bốc dỡ nhanh (despatch money) lỏ số tiòn mỏ chā tỏu th°ổng cho ng°ọi đi thuở tỏu khi họ hoỏn thỏnh cừng viõc bốc dỡ hỏng tr°õc thđớ gian cho phờp. Tiịn phỊt bốc dỡ chạm (Demurrage money) lỏ tiòn mỏ ng°ọi đi thuở tỏu bị phÒt khi họ hoỏn thỏnh viõc bốc dỡ hỏng sau thọi gian cho phờp.

Măc tiòn th°ổng thừng th°ọng chỉ bằng 1/2 măc tiịn phỊt.

Nguyởn tắc cāa phÒt bốc dỡ chạm lỏ <Khi bị phÒt thớ luừn luừn bị phÒt= (once on demurrag, always on demurrage), tăc lỏ mịt khi đọ phỊt thớ những ngỏy tiếp theo kõ cạ ngỏy chā nhạt, ngỏy lị, ngỏy xấu trọi địu bị phỊt.

Nh°ng tiịn th°ổng lÒi quy định theo 2 tr°ọng hỵp: th°ổng cho tất cạ thọi gian tiết kiõm đ°ỵc (all time saved) hoạc chỉ th°ổng cho thọi gian lỏm viõc tiết kiõm đ°ỵc (working time saved).

* Ðiòu khoạn vò trõch nhiõm vỏ miòn trõch cāa ng°ọi chuyởn chổ:

Trong hỵp đồng thuở tỏu đòu quy định ng°ọi chuyởn chổ cụ trõch nhiõm đối vọi những h° hỏng, mất mõt cāa hỏng hoõ trong cõc tr°ọng hỵp sau:

- Do thiếu sự cấn mÒn hỵp lý (Due Deligence) lỏm cho tỏu khừng đā khạ năng đi biõn.

- Do xếp đạt hỏng hoõ khừng tốt (Bad stowage), do bạo quạn hỏng hoõ khừng

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

23 - Do ¿n tỳ cāa tàu và máy móc

- Do bÁn chất cāa hàng hố

- Do cháy, nh°ng khơng do lỗi cāa sĩ quan thuỷ thā trên tàu. - Do chiến tranh và các ho¿t đßng bị bắt, tịch thu cāa chính phā. * Các đißu khoÁn khác

Trong hÿp đồng thuê tàu, có nhißu các đißu khn khác trong đó c¿n l°u ý: đißu khoÁn vß Trọng tài (arbitration clause), đißu khn vß hai tàu đâm và nhau cùng có lỗi (Both to blame conlison clause), đißu kián thơng báo tàu ETA (expected time of arrival), đißu khoÁn kiám đếm (tally clause).

e. Các lo¿i hÿp đồng m¿u:

Hÿp đồng thuê tàu chuyến là mßt văn bÁn pháp lý ký kết giữa chā tàu và ng°ãi đi thuê tàu đá chuyên chå hàng hoá. Hÿp đồng thuê tàu chuyến ký kết nhằm thực hián hÿp đồng mua bán ngo¿i thÂng. Vỡ vy nòi dung, cỏc iòu khon qui nh cāa hÿp đồng thuê tàu chuyến phÁi phù hÿp vái những quy định vß thuê tàu cāa hÿp đồng mua bán. Nghiáp vÿ thuê tàu chuyến khá phăc t¿p nh° đã trình bày å trên. Chính vì vÁy đá đi đến viác ký kết hÿp đồng chā tàu cũng nh° ng°ãi th tàu phÁi tổn phí nhißu thãi gian đá giao dịch đàm phán.

Ðá đ¢n giÁn hố các thā tÿc hành chính, giÁm bát thãi gian giao dịch đàm phán, đồng thãi h¿n chế các tranh chấp xÁy ra trong quá trình thực hián, các tổ chăc hàng hÁi quốc tế và quốc gia, các luÁt s° đã quan tâm đÁc biát đến viác tiêu chu¿n hoá hÿp đồng thuê tàu, phát hành những hÿp đồng thuê tàu chuyến m¿u đá sć dÿng trong thuê tàu. Sau khi thống nhất, ng°ãi lÁp hÿp đồng chỉ c¿n đißn thêm những đißu khoÁn cÿ thá vào chỗ trống đồng thãi đá g¿ch đi những câu những tą khơng có th thn và bổ sung theo những đißu khơng có trong m¿u. Hÿp đồng thuê tàu chuyến m¿u chỉ mang tính bắt bußc khi hai bên đã thống nhất ký kết quốc tế.

<b>1.2. Nghißp vÿ thuê tàu ch£ </b>

+ Khái niám t¿u chÿ đÁc điám thuê tàu chÿ

T¿u chÿ là t¿u ch¿y th°ãng xuyên trên mßt tuyến đ°ãng nhất định, ghé qua những cÁng nhất định theo mßt lịch trình định tr°ác.

T¿u chÿ ho¿t đßng trên tuyến đ°ãng nhất định nên ng°ãi ta còn gọi là tÁu định tuyến. Lịch ch¿y t¿u th°ãng đ°ÿc các hãng t¿u cơng bố trên các ph°¢ng tián thơng tin đ¿i chúng đá phÿc vÿ khách hàng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

24 Trớnh tự cõc b°õc tiến hỏnh thuở tÒu chỵ

Quy tớnh thuở tỊu chỵ cụ thõ khõi qũt thỏnh cõc b°õc cỵ thõ nh° sau:

+ B°õc 1: Chā hỏng thừng qua ng°ọi mừi giõi, nhọ ng°ọi mừi giõi tớm tỊu hỏi tỊu đị vạn chuỹn hỏng hõ cho mớnh.

+ B°õc 2: Ng°ọi mừi giõi chỏo tÒu hỏi tÒu bằng viõc gći giấy l°u c°õc tÒu chỵ (liner booking note)

Giấy l°u c°õc th°ọng đ°ỵc in sÒn thỏnh mÒu, trởn đụ cụ cõc thừng tin cÒn thiết đõ ng°ọi ta điịn vỏo khi sć dỵng, viõc l°u c°õc tỊu chỵ cụ thõ cho mòt lừ hỏng lẻ vỏ cũng cụ thõ cho mòt lừ hỏng lõn th°ọng xuyởn đ°ỵc gći. Chā hỏng cụ thõ l°u c°õc cho cạ quý, cạ năm bằng mịt hỵp đồng l°u cũc või họng tÒu.

+ B°õc 3: Ng°ọi mừi giõi või chā tÒu thoạ thuạn mòt số điòu khoạn chā yếu trong xếp dỡ vỏ vạn chuyõn.

+ B°õc 4: Ng°ọi mừi giõi thừng bõo cho chā hỏng kết quạ l°u c°õc või chā tÒu.

+ B°õc 5: Chā hỏng đụn lịch tÒu đõ vạn chuỹn hỏng hõ ra cạng giao cho tỊu.

+ B°õc 6: Sau khi hỏng hoõ đọ đ°ỵc xếp lởn tÒu, chā tÒu hay đÒi diõn cāa chā tÒu sẽ cấp cho chā hỏng mòt bò vạn đđn theo yởu cÒu cāa chā hỏng.

Qua cõc b°õc tiến hỏnh thuở tÒu chỵ chỷng ta thấy ng°ọi ta khừng ký hỵp đồng thuở tÒu. Khi chā hỏng cụ nhu cÒu gći hỏng bằng tÒu chỵ chỉ cÒn thõ hiõn trởn giấy l°u c°õc või họng tÒu vỏ khi họng tÒu đồng ý nhạn hỏng đõ chổ thớ khi nhạn hỏng, họng tÒu sẽ phõt hỏnh vạn đđn cho ng°đớ gći hỏng. Vạn đđn khi đọ phõt hỏnh nghĩa lỏ chā tỊu cụ trõch nhiõm thực hiõn viõc vạn chuỹn lừ hỏng.

Vạn đđn đ°ọng biõn lỏ chăng tą chuyởn chổ hỏng hoõ bằng đ°ọng biõn do ng°ọi chuyởn chổ hoạc đÒi diõn cāa ng°ọi chuyởn chổ phõt hỏnh cho ng°ọi gći hỏng sau khi hỏng hõ đọ đ°ỵc xếp lởn tỊu hoạc sau khi nhạn hỏng đõ xếp.

a. Cõc chăc năng cāa vạn đđn

Theo điòu 81 Bò Luạt hỏng hại, vạn đđn cụ 3 chăc năng chợnh sau đóy:

Thă nhất, vạn đđn lỏ <bằng chăng vị viõc ng°ọi vạn chuỹn đọ nhạn lởn tỊu số hỏng hõ või số l°ỵng, chāng li, tớnh trÒng nh° ghi rử trong vạn đđn đõ vạn chuyõn đến nđi trạ hỏng=. Thực hiõn chăc năng nỏy, vạn đđn lỏ biởn lai nhạn hỏng cāa ng°ọi chuyởn chổ cấp cho ng°ọi xếp hỏng. Nếu khừng cụ ghi chỷ gớ trởn vạn đđn thớ những hỏng hoõ ghi trong đụ đ°đng nhiởn đ°ỵc thąa nhạn cụ <Tớnh trÒng bởn ngoỏi thợch hỵp= (In apperent good order and condition). Ðiòu nỏy cũng cụ nghĩa lỏ ng°ọi bõn (ng°ọi xuất khÒu) đọ giao hỏng cho ng°ọi mua (ng°ọi nhạp khÒu) thừng qua ng°ọi chuyởn chổ vỏ ng°ọi chuyởn chổ nhạn hỏng hoõ nh° thế nỏo thớ phại giao cho ng°ọi cỊm vạn đđn gốc mịt cõch hỵp phõp nh° đọ ghi trởn vạn đđn ổ cạng dỡ hỏng.

Thă hai, <vạn đđn gốc lỏ chăng tą cụ giõ trị, dỳng đõ định đoÒt vỏ nhạn hỏng= hay nụi đđn giạn hđn vạn đđn lỏ chăng tą xõc nhạn quyòn sổ hữu hỏng hoõ ghi trong vạn đđn. Vớ vạy, vạn đđn cụ thõ mua bõn, chuyõn nh°ỵng đ°ỵc. Viõc mua bõn, chuỹn nh°ỵng cụ thõ đ°ỵc thực hiõn nhiịu lỊn tr°õc khi hỏng hoõ đ°ỵc giao.

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

Că mỗi l¿n chuyán nh°ÿng nh° vÁy, ng°ãi c¿m vÁn đ¢n gốc trong tay là chā cāa hàng hố ghi trong vn Ân, cú quyòn ũi ngói chuyờn chồ giao hàng cho mình theo đißu kián đã quy định trong vÁn đ¢n t¿i cÁng đến.

Thă ba, vÁn đ¢n đ°ãng bián là bằng chăng xác nhÁn hÿp đồng chuyên chå hàng hoá bằng đ°ãng bián đã đ°ÿc ký kết.

Trong tr°ãng hÿp thuê t¿u chuyến, tr°ác khi cấp vÁn đ¢n đ°ãng bián, ng°ãi thuê t¿u và ng°ãi cho thuê t¿u đã ký kết vái nhau mßt hÿp đồng thuê t¿u chuyến (charter party). Khi hàng hoá đ°ÿc xếp hay đ°ÿc nhÁn đá xếp lên t¿u, ng°ãi chuyên chå cấp cho ng°ãi gći hàng vÁn đ¢n đ°ãng bián. VÁn đ¢n đ°ÿc cấp xác nhÁn hÿp đồng vÁn tÁi đã đ°ÿc ký kết.

Trong tr°ãng hÿp thuê t¿u chÿ thì khơng có sự ký kết tr°ác mßt hÿp đồng thuê t¿u nh° thuê t¿u chuyến mà chỉ có sự cam kết (tą phía t¿u hay ng°ãi chun chå) sẽ dành chỗ xếp hàng cho ng°ãi thuê tâù. Sự cam kết này đ°ÿc ghi thành mßt văn bÁn, gọi là giấy l°u c°ác (booking note). VÁy vÁn đ¢n đ°ÿc cấp là bằng chăng duy nhất xác nhÁn hÿp đồng vÁn chuyán hàng hoá bằng đ°ãng bián đã c ký kt. Nòi dung ca vn Ân l cÂ så pháp lý đá giÁi quyết mọi tranh chấp xÁy ra sau này giữa ng°ãi phát hành và ng°ãi c¿m giữ vÁn đ¢n.

b. Tác dÿng cāa vÁn đ¢n

VÁn đ¢n đ°ãng bián có những tác dÿng chā yếu sau đây:

Thă nhất, vÁn đ¢n là c¢ så pháp lý đißu chỉnh mối quan há giữa ng°ãi xếp hàng, nhÁn hàng và ng°ãi chuyên chå.

Thă hai, vÁn đ¢n là căn că đá khai hÁi quan và làm thā tÿc xuất nhÁp kh¿u hàng hố.

Thă ba, vÁn đ¢n là căn că đá nhÁn hàng và xác định số l°ÿng hàng hoá ng°ãi bán gći cho ng°ãi mua và dựa vào đó đá ghi sổ, thống kê, theo dõi xem ng°ãi bán (ng°ãi chun chå) đã hc khơng hồn thành trách nhiám cāa mình nh° quy định trong hÿp đồng mua bán ngo¿i th°¢ng (vÁn đ¢n).

Thă t°, vÁn đ¢n cùng các chăng tą khác cāa hàng hoá lÁp thành bß chăng tą thanh tốn tißn hàng.

Thă năm, vÁn Ân l chng t quan trng trong bò chng t khiếu n¿i ng°ãi bÁo hiám, hay những ng°ãi khác có liên quan.

Thă sáu, vÁn đ¢n còn đ°ÿc sć dÿng làm chăng tą đá c¿m cố, mua bán, chuyán nh°ÿng hàng hoá ghi tren vÁn đ¢n &&.

c. Phân lo¿i vÁn đ¢n

VÁn đ¢n đ°ãng bián rất đa d¿ng, phong phú, đ°ÿc sć dÿng vào những cơng viác khác nhau tuỳ theo nßi dung thá hiỏn trờn vn Ân. Trong thc tiòn buụn bỏn quc tế, có rất nhißu căn că đá phân lo¿i vÁn đ¢n, cÿ thá nh° sau:

- Nếu căn că vào tình tr¿ng xếp dỡ hàng hố thì vÁn đ¢n đ°ÿc chia thành 2 lo¿i: vÁn đ¢n đã xếp hàng (shipped on board bill of lading) và vÁn đ¢n nhÁn hàng đá xếp (received for shipment bill of lading).

- Nếu căn că vào qun chun nh°ÿng så hữu hàng hố ghi trên vÁn đ¢n thì vÁn đ¢n l¿i đ°ÿc chia thành 3 loai: vÁn đ¢n đích danh (straight bill of lading), vÁn

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

- Nếu căn că vào hành trình cāa hàng hố thì vÁn đ¢n l¿i đ°ÿc chia thành: vÁn đ¢n đi thẳng (direct bill of lading), vÁn đ¢n chå suốt (through bill of lading) và vÁn đ¢n vÁn tÁi liên hÿp hay vÁn đ¢n đa ph°¢ng thăc (combined transport bill of lading or multimodal transport bill of lading).

- Nếu căn că vào ph°¢ng thăc thuê t¿u chuyên chå l¿i có vÁn đ¢n t¿u chÿ (liner bill of lading) và vÁn đ¢n t¿u chuyến (voyage bill of lading) hay vÁn đ¢n container (container of lading).

- Nếu căn că vào giá trị sć dÿng và l°u thơng ta có vÁn đ¢n gốc (original bill of lading) và vÁn đ¢n copy (copy of lading).

Ngồi ra cịn có Surrendered B/L Seaway bill, Congen bill& Tuy nhiên theo Bß luÁt hàng hÁi Viát nam vÁn đ¢n đ°ÿc ký phát d°ái 3 d¿ng: vÁn đ¢n đích danh, vÁn đ¢n theo lánh, vÁn đ¢n xuất trình.

<b>1.3. Nghißp vÿ th tàu chuy¿n </b>

<b>1.3.1. Khci niòm v c im ca phÂng thc thuờ tu chuy¿n </b>

Trong hàng hÁi quốc tế hián nay phổ biến có ba hình thăc kinh doanh tàu: Kinh doanh tàu chÿ, kinh doanh tàu chuyến và kinh doanh tàu định h¿n. Viác phân chia các hình thăc nh° trên là dựa vào đÁc điám ho¿t đßng kinh doanh cāa mỗi lo¿i tàu. Đối vái tàu chuyến th°ãng không chuyên chå hàng hố trên mßt tuyến đ°ãng nhất định, khơng ghé qua những cÁng nhất định và khơng theo mßt lịch trình định tr°ác.

Tàu chuyến th°ãng chå hàng có khối l°ÿng lán, tính chất hàng chun chå t°¢ng đối thu¿n nhất và th°ãng chå đ¿y tàu nên cấu t¿o có đ¢n giÁn h¢n tàu chÿ. Tàu chuyến th°ãng có cấu t¿o mßt boong, miáng h¿m rßng đá thuÁn tián cho viác bốc dỡ hàng lên xuống tàu. Tàu chuyến có thá là tàu chuyên dÿng (chuyên dùng đá chå mßt mÁt hàng nào đó) hoÁc có thá là tàu vÁn chun tổng hÿp (dùng đá chå nhißu lo¿i hàng hố khỏc nhau). Tc ò chy tu chm hÂn so vỏi tàu chÿ, tốc đß trung bình cāa tàu chuyến khng 14 đến 16 hÁi lý/giã.

a. Khái niám thuê tàu chuyến

Thuê tàu chuyến (Voyage charter) là chā tàu (Ship Owner) cho ng°ãi th tàu (Charterer) th tồn bß hay mßt ph¿n chiếc tàu đá chun chå hàng hố tą cÁng này đến cÁng khác và đ°ÿc h°ång tißn c°ác chuyên chå (freight) theo quy định cāa hÿp đồng thuê tàu do hai bên thoÁ thuÁn ký kết.

Trong ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến, mối quan há giữa ng°ãi thuê tàu (chā hàng) vái ng°ãi cho thuê tàu (chā tàu hoÁc ng°ãi chuyên chå) đ°ÿc đißu chỉnh bằng mßt văn bÁn gọi là hÿp đồng thuê tàu chuyến (Voyage charter party).

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Nßi dung cāa hÿp đồng thuê tàu chuyến do hai bên thoÁ thuÁn ký kết. Hÿp đồng thuê tàu chuyến đ°ÿc viết vắn tắt là V.C/P trong các giấy tã, chăng tą liên quan.

b. ĐÁc điám và ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến

Tą khái niám trên ta thấy, ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến có những đÁc điám đÁc tr°ng rất khác biát so vái các ph°¢ng thăc thuê tàu khác nh°:

- Tàu chuyến khơng ch¿y theo mßt hành trình hc mßt lịch trình s¿n.

- Văn bÁn đißu chỉnh giữa các bên gồm có hÿp đồng thuê tàu chuyến và vÁn đ¢n đ°ãng bián. Trong đó mối quan há giữa ng°ãi đi thuê tàu (chā hàng) và ng°ãi cho thuê tàu (chā tàu) đ°ÿc đißu chỉnh bằng hÿp đồng thuê tàu chuyến (Voyage Charter party = C/P). MÁc dù đã có hÿp đồng nh°ng khi nhÁn hàng đá chå, ng°ãi chuyên chå v¿n phát hành vÁn đ¢n (Charter Party Bill of Lading - vÁn đ¢n theo hÿp đồng thuê tàu chuyn). Vn Ân iòu chnh mi quan hỏ gia ngói chuyên chå vái ng°ãi c¿m giữ vÁn đ¢n khi ng°ãi này không phÁi là ng°ãi ký hÿp đồng thuê tàu.

- Các bên trong hÿp đồng thuê tàu chuyến có thá tự do thoÁ thuÁn các đißu khoÁn, đißu kián chuyên chå, giá c°ác&

- C°ác phí: khác vái tàu chÿ, c°ác tàu chuyến do ng°ãi đi thuê và ng°ãi cho thuê thoÁ thuÁn và đ°ÿc ghi rõ trong hÿp đồng th tàu, nó có thá bao gồm chi phí xếp dỡ hay khơng là tuỳ quy định. Có thá tính c°ác theo khối l°ÿng, giá c°ác thuê bao hoÁc theo tấn dung tích đăng ký tịnh (net register tonnage = NRT).

c. ¯u nh°ÿc điám cāa ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến

Đối vái ng°ãi chā hàng (ng°ãi thuê tàu), ph°¢ng thăc th tàu chuyến có những °u điám chā yếu sau:

- Giá c°ác thuê tàu chuyến t°¢ng đối rẻ. Nó phÿ thc vào thị tr°ãng tàu, tàu chuyên chå, khối l°ÿng hàng chuyên chå và đß dài tuyến đ°ãng.

- Ng°ãi th tàu khơng bị ràng bc båi những đißu kián quy định s¿n, trái l¿i họ đ°ÿc tự do th°¢ng l°ÿng, thoÁ thuÁn vái ng°ãi cho thuê tàu vß các đißu kián thuê, măc c°ác, nhằm bÁo vá qun lÿi cāa mình. Đißu này càng đúng khi ng°ãi đi thuê tàu có kinh nghiám, am hiáu t°ãng tÁn thị tr°ãng thuê tàu.

- Do tàu chuyến th°ãng ch¿y thẳng tą cÁng xếp hàng tái cÁng dỡ hàng nên hàng hố đ°ÿc vÁn chun mßt cách nhanh chóng, chā hàng tiết kiám đ°ÿc thãi gian hành trình trên bián.

Tuy vÁy ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến cũng th°ãng có những nh°ÿc điám đối váing°ãi đi thuê tàu, đó là:

- Giá c°ác trên thị tr°ãng thuê tàu th°ãng xun biến đßng. Nếu ng°ãi đi th tàu khơng thơng th¿o tình hình thị tr°ãng thì rất dß bị đßng và bc phÁi th vái c°ác phí cao.

- Nghiáp vÿ thuê tàu chuyến rất phăc t¿p, đòi hỏi nhißu thãi gian giao dịch, đàm phán ký kết hÿp đồng.

d. Tr°ãng hÿp áp dÿng

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

Vái t° cách là chā hàng, ta th°ãng sć dÿng ph°¢ng thăc thuê tàu chuyến khi c¿n chuyên chå những lo¿i hàng hố có khối l°ÿng lán, tính chất cāa hàng hố chun chå t°¢ng đối thu¿n nhất và th°ãng chå đ¿y tàu.

Các lo¿i hàng th°ãng đ°ÿc chuyên chå bằng tàu chuyến nh°: -Than đá

-Ngũ cốc

-Các lo¿i quÁng,d¿u mỏ -Gỗ

-Đ°ãng

-Sắt thép, xi măng

+ Khái niám vß hÿp đồng thuê tàu chuyến

Tr°ác đây, khi viác thuê tàu chuyên chå là sự cam kết thoÁ thuÁn bằng miáng giữa ng°ãi đi thuê và ng°ãi cho thuê, rất dß nÁy sinh những mâu thu¿n trong quá trình thực hián båi lẽ viác thoÁ thuÁn bằng miáng không thá là bằng chăng đ¿y đā đá ràng bc trách nhiám cāa các bên. Chính vì vÁy, mßt văn bÁn ghi nhÁn sự cam kết trong thuê tàu đã ra đãi, gọi là hÿp đồng thuê tàu. Cÿm tą "Charter Party - Hÿp đồng thuê tàu" có nguồn gốc tiếng Latinh là "Carta partita" tăc là "Văn bÁn chia đơi". Så dĩ có ý nghĩa nh° thế là vì lúc đó ng°ãi ta chỉ ký hÿp đồng mßt bÁn gốc rồi sau đó cắt ra làm đơi, mỗi bên giữ mßt nća làm bằng chăng pháp lý.

Hÿp đồng thuê tàu chuyến là mßt d¿ng cāa hÿp đồng chuyên chå. Chúng ta có thá đ°a ra khái niám vß hÿp đồng thuê tàu chuyến nh° sau:

Hÿp đồng thuê tàu chuyến là mßt lo¿i hÿp đồng chun chå hàng hố bằng đ°ãng bián, trong đó ng°ãi chuyên chå cam kết chuyên chå hàng hoá tą mßt hay nhißu cÁng này và giao cho ng°ãi nhÁn å mßt hay nhißu cÁng khác, cịn ng°ãi đi th tàu cam kết trÁ tißn c°ác thuê tàu đúng nh° hai bên đã thoÁ thuÁn trong hÿp đồng.

Nh° vÁy, hÿp đồng thuê tàu chuyến là mßt văn bÁn cam kết giữa ng°ãi đi thuê và ng°ãi cho thuê tàu. Sự cam kết đó là kết q cāa mßt q trình hai bên tự do, tự nguyán thoÁ thuÁn. Do vÁy hÿp đồng thuê tàu chuyến là văn bÁn pháp lý đißu chỉnh trực tiếp quyßn và nghĩa vÿ cāa ng°ãi chuyên chå và ng°ãi thuê chå.

Ng°ãi chuyên chå (Carrier) trong hÿp đồng thuê tàu có thá là chā tàu (Shipowner) hoÁc ng°ãi kinh doanh chuyên chå bằng tàu thuê cāa ng°ãi khác. Cịn ng°ãi đi th tàu có thá là ng°ãi xuất kh¿u hoÁc là ng°ãi nhÁp kh¿u tuỳ thußc đißu kián c¢ så giao hàng đã quy định trong hÿp đồng mua bán ngo¿i th°¢ng.

Trong thực tế ng°ãi đi thuê tàu và ng°ãi cho thuê tàu rất ít khi giao dịch ký hÿp đồng trực tiếp vái nhau, mà th°ãng thông qua các đ¿i lý hoÁc ng°ãi môi giái cāa mình. Ng°ãi đ¿i lý và ng°ãi mơi giái th°ãng là những ng°ãi có chun mơn, nghiáp vÿ, rất thơng th¿o vß thị tr°ãng thuê tàu, luÁt Hàng hÁi, tÁp quán cāa các cÁng. Chính vì vÁy khi ng°ãi đ¿i lý, môi giái th°ãng đ°ÿc ng°ãi đi thuê tàu và ng°ãi cho thuê tàu uỷ thác ký kết hÿp đồng chuyên chå đißu này sẽ đÁm bÁo quyßn lÿi cho ng°ãi uỷ thác tốt h¢n.

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Hÿp đồng thuê tàu chuyến quy định rất rõ và cÿ thá quyßn lÿi và nghĩa vÿ cāa các bên ký kết bằng những đißu khoÁn, bußc các bên phÁi thực hián đúng nh° nßi dung cāa nó. Nếu có bên nào thực hián không đúng những thoÁ thhuÁn đã cam kết trong hÿp đồng sẽ bị coi là vi ph¿m hÿp đồng. Khi đó đ°¢ng nhiên bên vi ph¿m phÁi hoàn toàn chịu trách nhiám đối vái những hÁu quÁ do hành đßng vi ph¿m cāa mình gây ra.

+ Các m¿u hÿp đồng thuê tàu chuyến.

MÁc dù hÿp đồng thuê tàu chuyến l kt qu ca mòt quỏ trỡnh thÂng lng tho thuÁn giữa hai bên rồi sau đó đ°ÿc ghi chép l¿i, song đá tiết kiám thãi gian đàm phán và có c¢ så khi đàm phán, các tổ chăc hàng hÁi quốc gia, quốc tế... đã so¿n thÁo các hÿp đồng m¿u (Standard Charter Party) và khuyến cáo các nhà kinh doanh nên dùng các m¿u này trong thuê tàu chuyến.

Trên thế giái hián nay có trên 60 lo¿i hÿp đồng thuê tàu chuyến m¿u và đ°ÿc phân chia thành 2 nhóm:

a. M¿u hÿp đồng thuê tàu chuyến mang tính chất tổng hÿp

M¿u hÿp đồng này th°ãng đ°ÿc dùng cho viác thuê tàu chuyến chuyên chå các lo¿i hàng bách hoá (general cargo). Phổ biến là các lo¿i m¿u sau:

- M¿u hÿp đồng GENCON

Hÿp đồng thuê tàu chuyến GENCON là hÿp đồng m¿u đã đ°¢c sć dÿng tą nhißu năm đá áp dÿng cho những tàu chun chå hàng bách hố do Hßi đồng hàng hÁi quốc tế Baltic (BIMCO) so¿n thÁo năm 1922 và đã qua nhißu l¿n sća đổi, tu chỉnh vào những năm 1974, 1976, 1994. Mÿc đích cāa viác phát hành lo¿i hÿp đồng này là cố gắng lo¿i trą tối đa những chỗ mÁp mã, n°ác đơi dß d¿n đến tranh chấp đá bÁo vá quyßn lÿi các bên mßt cách tốt h¢n.

- M¿u hÿp đồng NUVOY

Hÿp đồng thuê tàu chuyến NUVOY là hÿp đồng m¿u do Hßi nghị đ¿i dián các c¢ quan thuê tàu và chā tu cỏc nỏc hòi ng tÂng tr kinh t (trỏc đây) phát hành năm 1964.

- M¿u hÿp đồng SCANCON

Hÿp đồng thuê tàu chuyến SCANCON là hÿp đồng m¿u cũng do hiáp hßi hàng hÁi quốc tế và Baltic phát hành năm 1956...

b. M¿u hÿp đồng thuê tàu chuyến mang tính chất chuyên dÿng

M¿u hÿp đồng này đ°ÿc sć dÿng khi th hàng hố có khối l°ÿng lán nh°: than, quÁng, xi măng, ngũ cốc, gỗ trên mßt luồng hàng nhất định. Có các m¿u chuyên dÿng nh°:

- M¿u hÿp đồng NOGRAIN 89 cāa Hiáp hßi mơi giái và đ¿i lý Mỹ dùng thuê chå ngũ cốc.

- M¿u hÿp đồng SOVCOAL cāa Liên Xô (cũ) phát hành năm 1962, m¿u hÿp đồng POLCOAL cāa Ba Lan phát hành năm 1971 dùng đá thuê tàu chå than và m¿u AMWELSH phát hành năm 1993 dùng đá chå than.

- M¿u hÿp đồng SOVORECON cāa Liên Xô (cũ) phát hành năm 1950 đá thuê tàu chuyến chå quÁng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

- M¿u hÿp đồng RUSSWOOD cāa Liên Xô (cũ) phát hành năm 1933 dùng đá thuê tàu chå gỗ tą Liên Xô đi các n°ác.

Trong kinh doanh hàng hÁi, viác tiêu chu¿n hóa và thống nhất m¿u hÿp đồng thuê tàu chuyến v¿n đang tiếp tÿc theo hai h°áng:

+ Thống nhất nßi dung hÿp đồng trờn phm vi th giỏi. + Ân gin húa nòi dung hÿp đồng.

Hÿp đồng thuê tàu chuyến m¿u th°ãng rất phong phú và đa d¿ng, do đó tùy thc vào tąng mÁt hàng cÿ thá mà ng°ãi đi thuê tàu có thá chọn m¿u hÿp đồng cho phù hÿp. Mỗi m¿u hÿp đồng đßu có các đißu khn riêng. Vì vÁy ng°ãi th tàu c¿n phÁi tính tốn kĩ tąng đißu khn, khơng nên bỏ qua mßt đißu khn nào. Có nh° vÁy q trình thực hián hÿp đồng mái h¿n chế đ°ÿc những tranh chấp phát sinh tránh c nhng tn tht do sÂ sut vò nghiỏp v gây ra.

<b>1.4. Nghißp vÿ thuê tàu đknh h¿n </b>

- Ng°ãi thuê tàu đ°ÿc quyßn quÁn lý và sć dÿng con tàu trong 1 thãi gian nhất định. Ng°ãi thuê tàu phÁi tìm hàng hóa đá chå và có thá phÁi chå nhißu chuyến trong thãi gian thuê.

- Hÿp đồng định h¿n (Time Charter Party) là văn bÁn đißu chỉnh mối quan há giữa chā tàu và ng°ãi thuê tàu.

- Hÿp đồng thuê tàu định h¿n là mßt hÿp đồng thuê tài sÁn, đ°ÿc ký kết giữa chā tàu và ng°ãi thuê tàu.

- Ng°ãi thuê tàu phÁi trÁ tißn th cho chā tàu chă khơng phÁi trÁ tißn c°ác (Freight). Tißn th tàu đ°ÿc tính theo ngày hc tháng cho tồn bß con tàu hc theo mßt đ¢n vị trọng tÁi hay dung tích cāa tàu.

- Ngồi tißn th tàu thì ng°ãi th tàu cịn phÁi chịu các phí ho¿t đßng cāa con tàu nh°: nhiên liáu, cÁng phí, n°ác ngọt, hoa hồng mơi giái&

- Chā tàu khơng đóng vai trị là ng°ãi chun chå. Khi đi chå thuê theo chuyến thì ng°ãi thuê tàu sẽ đóng vai trị là ng°ãi chun chå chă khơng phÁi chā tàu.

- Ng°ãi thuê tàu sć dÿng ph°¢ng thăc thuê tàu định h¿n khi thị tr°ãng thuê tàu nhßn nhịp, viác th tàu chuyến khó khăn, giá c°ác có xu h°áng tăng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Thuê tàu định h¿n có thá chia ra thành sáu b°ác nh° sau:

<i><b>+ Bước 1: Ng°ãi thuêtàu thông qua ng°ãi môi giái (Broker) yêu c¿u thuê tàu </b></i>

đá khai thác trên vùng nào đó.

ä b°ác này ng°ãi thuê tàu phÁi cung cấp cho ng°ãi môi giái tất cÁ các thơng tin vß lo¿i tàu, kích cỡ, tiêu chu¿n kỹ thuÁt, hàng hóa dự kiến vÁn chun, vùng khai thác, & đá ng°ãi mơi giái có c¢ så tìm tàu.

Trờn cÂ sồ nhng thụng tin vò tàu và vùng khai thác do ng°ãi thuê tàu cung cấp, ng°ãi mơi giái sẽ tìm tàu, chào tàu th cho phù hÿp vái nhu c¿u cāa ng°ãi thuê tàu.

Sau khi chào hỏi tàu, chā tàu và ng°ãi môi giái sẽ đàm phán vái nhau tất cÁ các đißu khoÁn cāa hÿp đồng thuê tàu nh° trang bị kỹ thuÁt, viác sća chữa, măc tiêu hao nhiên liáu, măc c°ác phí/ngày tàu, thãi gian th, n¢i giao nhÁn tàu, vùng khai thác, tình tr¿ng thun viên,&

<i><b>+Bước 4: Ng°ãi môi giái thông báo kết quÁ đàm phán vái ng°ãi thuê tàu: </b></i>

Sau khi có kết quÁ đám phán vái chā tàu, ng°ãi môi giái sẽ thông báo kết quÁ đàm phán cho ng°ãi thuê tàu đá ng°ãi thuê tàu biết và chu¿n bị cho viác ký kết hÿp đồng thuê tàu.

Tr°ác khi ký kết hÿp đồng ng°ãi th tàu phÁi rà sốt l¿i tồn bß các đißu khoÁn cāa hÿp đồng.

Sau khi hÿp đồng đã đ°ÿc ký kết, hÿp đồng thuê tàu sẽ đ°ÿc thực hián

<b>1.5. Nghißp vÿ chuyên chở hàng hoc b¿ng container. </b>

<b>1.5.1. Gāi hàng nguyên container </b>

Ph°¢ng thăc gći hàng đ¿y (nguyên) container

Ph°¢ng thăc gći hàng đ¿y container đ°ÿc sć dÿng khi ng°ãi gći hàng có l°ÿng hàng đā chăa đ¿y mßt hay nhißu container hoÁc hàng hố có tính chất địi hỏi phÁi chăa trong mßt container, nên thuê cÁ mßt hay nhißu container đá gći hàng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

32 * Ng°ãi gći hàng(Shipper)

- VÁn tÁi hàng tą kho hay n¢i chăa hàng trong n°ác đến bãi chăa container cāa cÁng gći hàng.

- Ðóng hàng vào container, ká cÁ chất xếp và chèn lót. - Ghi ký mã hiáu (markings) và dấu hiáu chuyên chå.

- Niêm phong và cÁp chì container theo quy chế xuất kh¿u và làm thā tÿc hÁi quan.

- Chịu mọi chi phí liên quan.

Viác đóng hàng vào container có thá thực hián t¿i bãi chăa container hoÁc t¿i kho riêng cāa ng°ãi gći hàng nếu có yêu c¿u, nh°ng ng°ãi gći hàng phÁi đÁm bÁo an toàn và chịu chi phí đißu vÁn container đi và vß bãi chăa.

* Ng°ãi vÁn chun (Carrier)

- Chăm sóc, giữ gìn, bÁo quÁn hàng xếp trong container ká tą khi nhÁn tą ng°ãi gći t¿i bãi chăa cāa cÁng gći cho đến khi giao trÁ hàng cho ng°ãi nhÁn t¿i bãi chăa å cÁng đến.

- Xếp hàng tą bãi chăa å cÁng gći lên tàu ká cÁ viác xếp hàng trên tàu. - Dỡ hàng tą tàu xuống bãi chăa å cÁng đến.

- Giao hàng cho ng°ãi nhÁn có vÁn đ¢n hÿp pháp. - Chịu mọi chi phí xếp dỡ container lên xuống tàu.

- Ng°ãi vÁn chuyán xếp container lên tàu.

- T¿i cÁng đến, đ¿i lý giao nhÁn nhÁn container đ°ÿc dỡ tą tàu xuống, vÁn chuyán vß tr¿m làm hàng lẻ đá rút hàng.

- Các lô hàng đ°ÿc tách ra riêng biát và giao cho ng°ãi nhÁn (ng°ãi NK)

Trách nhiám cāa các bên: * Ng°ãi gći hàng:

- VÁn chuyán hàng tą kho hay n¢i chăa hàng cāa mình đến tr¿m làm hàng lẻ cāa cÁng gći giao cho ng°ãi gom hàng và phÁi chịu chi phí vÁn chuyán này.

- Chuyán các chăng tą c¿n thiết liên quan đến th°¢ng m¿i, vÁn tÁi, thā tÿc xuất kh¿u cho ng°ãi gom hàng.

- NhÁn vÁn đ¢n và trÁ c°ác hàng lẻ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

33 * Ng°ãi nhÁn hàng:

- Xin giấy phép nhÁp kh¿u và làm thā tÿc hÁi quan cho lơ hàng. - Xuất trình vÁn đ¢n hÿp lá cho ng°ãi nhÁn hàng.

- Nhanh chóng nhÁn hàng t¿i tr¿m CFS. * Ng°ãi vÁn chuyán hàng lẻ:

Có thá là ng°ãi vÁn chuyán thực sự (effective carrier) tăc hãng tàu hoÁc có thá là ng°ãi th¿u vÁn chuyán hàng lẻ nh°ng l¿i khơng có tàu (NVOCC: Non Vessel Operating Common Carrier).

- Ng°ãi vÁn chuyán thực sự (hãng tàu) vÁn chuyán hàng lẻ vái t° cách ng°ãi gom hàng, ký phát vÁn đ¢n thực (Master B/L) cho ng°ãi gći hàng, xếp hàng lên tàu, chuyên chå đến cÁng đích và dỡ hàng xuống cÁng, giao hàng cho ng°ãi nhÁn t¿i tr¿m CFS cÁng đến.

- Ng°ãi th¿u vÁn chuyán hàng lẻ (NVOCC) th°ãng do công ty giao nhÁn đÁm trách vái t° cách ng°ãi gom hàng, là ng°ãi chuyên chå theo hÿp đồng vÁn chuyán (Contracting Carrier) chă không phÁi là đ¿i lý (agent).

Ng°ãi th¿u vÁn chuyán hàng lẻ chịu trách nhiám suốt quá trình vÁn chuyán hàng tą khi nhÁn hàng t¿i cÁng gći đến khi giao trÁ hàng xong t¿i cÁng đích. VÁn đ¢n họ ký phát cho ng°ãi gći hàng có thá là vÁn đ¢n tÁp thá (House Bill of Lading) hoÁc vÁn đ¢n do Hiáp hßi những ng°ãi giao nhÁn quốc tế so¿n thÁo (FIATA Bill of Lading) nếu họ là thành viên cāa hßi này.

Ph°¢ng pháp gći hàng này là sự kết hÿp cāa ph°¢ng pháp FCL và LCL. Tuỳ theo đißu kián cÿ thá, chā hàng có thá thoÁ thuÁn vái ng°ãi chuyên chå đá áp dÿng ph°¢ng pháp gći hàng kết hÿp. Ph°¢ng pháp gći hàng kết hÿp có thá là:

- Gći nguyên, giao lẻ (FCL/LCL) - Gći lẻ, giao nguyên (LCL/FCL)

Khi giao hàng bằng ph°¢ng pháp kết hÿp, trách nhiám cāa chā hàng và ng°ãi chuyên chå cũng có sự thay đổi phù hÿp. Ví dÿ: Gći ngun, giao lẻ (FCL/LCL) thì trách nhiám cāa chā gći và ng°ãi chuyên chå khi gći nh° là ph°¢ng pháp gći nguyên nh°ng khi nhÁn, trách nhiám cāa chā nhÁn và ng°ãi chuyên chå nh° ph°¢ng pháp gći hàng lẻ.

<b>1.5.4. Gic c°ãc và chi phí chuyên chở hàng hoc b¿ng container </b>

Trong chun chå hàng hóa bằng container, c°ác phí container đ°ÿc ấn định thành biáu c°ác nh° biáu c°ác cāa tàu chÿ. C°ác phí vÁn chuyán container th°ãng bao gồm; chi phí vÁn tÁi nßi địa; chi phí chun chå container å chÁng đ°ãng chính.; chi phí bến, bãi container å cÁng xếp, dỡ; chi phí khác...

Măc c°ác phí container phÿ thc vào những yếu tố sau:

- Lo¿i, cỡ container (lán hay nhỏ, chun dÿng hay khơng chun dÿng). - Lo¿i hàng hóa xếp trong container, nghĩa là căn că vào cấp h¿ng hàng hóa. - Măc đß sć dÿng trọng tÁi container.

- Chißu dài và đÁc điám cāa tuyến đ°ãng chuyên chå.

VÁn chuyán container ra đãi đã nhanh chóng làm thay đổi nhißu mÁt trong vÁn tÁi nßi địa cũng nh° vÁn tÁi quốc tế. Tą đißu kián giao nhÁn, trang thiết bị bốc

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

dỡ, n phÂng thc vn chuyỏn òu thay i. éỏ phự hÿp vái ph°¢ng pháp vÁn chuyán tiên tiến này, các công ty vÁn tÁi container đã đ°a ra biáu c°ác cāa mình đá phÿc vÿ khách hàng, c°ác container gồm 3 lo¿i:

+ C°ác vÁn chuyán container tính theo mÁt hàng (CBR: Commodity Box Rate).

Ðây là măc c°ác khốn gßp cho viác chun chå mßt container chăa mßt mÁt hàng riêng biát. Ng°ãi chuyên chå căn că vào khÁ năng sć dÿng trung bình cāa container mà tính tốn dá ấn định măc c°ác (ví dÿ: 14 tấn container lo¿i 20 feet). Vái cách tính này nếu chā hàng đóng thêm đ°ÿc hàng sẽ có lÿi. th°ãng chā hàng lán thích lo¿i c°ác này cịn chā hàng nhỏ l¿i khơng thích. Ðối vái ng°ãi chun chå, cách tính c°ác trịn container đ¢n giÁn h¢n và giÁm đ°ÿc những chi phí hành chính.

+ C°ác phí container tính chung cho mọi lo¿i hàng (FAK: Freight all kinds Rate)

Theo cách tính này, mọi mÁt hàng đßu phÁi đóng mßt giá c°ác cho cùng mßt chuyến container mà khơng c¿n tính đến giá trị cāa hàng hóa trong container. Ngói chuyờn chồ vò cÂ bn cn c vào tổng chi phí dự tính cāa chuyến đi chia cho số container dự tính vÁn chun. o v¢i c°ác phí lo¿i CBR, c°ác phí FAK hÿp lý h¢n vì đ¢n vị xếp, dỡ hàng và chiếm chỗ trên tàu là container. Ðối vái ng°ãi chuyên chå áp dÿng lo¿i c°ác này sẽ đ¢n giÁm trong viác tính tốn. Nh°ng å lo¿i c°ác này l¿i cũng có những bất cÁp å chỗ chā hàng có hàng hóa giá trị cao h¢n thì lÿi, cịn chā hàng có giá trị thấp l¿i bất lÿi.

+ C°ác phí hàng chå lẻ.

C°ác phí hàng chå lẻ, cũng giống nh° tàu chÿ, lo¿i c°ác này đ°ÿc tính theo trọng l°ÿng, thá tích hoÁc giá trị cāa hàng hóa đó (tuỳ theo sự lựa chọn cāa ng°ãi chuyên chå), cßng vái các lo¿i dịch vÿ làm hàng lẻ nh° phí bên bãi container (container freight station charges), phí nhồi, rút hàng ra khỏi container (Less than container load charges). Chính vì thế nên măc c°ác container hàng lẻ bao giã cũng cao h¢n các lo¿i c°ác khác.

Tóm l¿i, vÁn chun hàng hóa bằng container giữ vị trí quan trọng trong há thống vÁn tÁi phÿc vÿ nßn kinh tế quốc dân. Ðây là ph°¢ng thăc vÁn tÁi tiên tiến đã đang mang l¿i hiáu quÁ cao trong chuyên chå đÁc biát là vÁn chuyán bằng đ°ãng bián. Chính vì vÁy, so vái lịch sć phát trián cāa vÁn tÁi đ°ãng bián, vÁn tÁi container mái ra đãi song tốc đß phát trián khá nhanh. Ðá t¿o khÁ năng áp dÿng ph°¢ng thăc chuyên chå hián đ¿i này, nhißu n°ác trên thế giái đã xây dựng đßi tàu chuyên dÿng có trọng tÁi lán đá chuyên chå container. Xây dựng các cÁng container vái các trang thiết bị xếp dỡ hián đ¿i, tự đßng hóa cùng vái há thống kho tàng, bến bãi đ¿y đā tián nghi nhằm khai thác triát đá °u thế cāa vÁn chuyán hàng hóa trong container bằng đ°ãng bián.

<b>2.VÁn tÁi hàng hóa b¿ng đ°ång hàng không </b>

<b>2.1. Đ¿c điÃm vÁn tÁi hàng không </b>

<b>2.1.1. Đối t°£ng vÁn chuyÃn hàng không </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

35 Thãi h¿n trách nhiám

Thãi h¿n trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå là đißu khoÁn quy định trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå vß mÁt thãi gian và khơng gian đối vái hàng hố. Theo công °ác Vác-sa-va, ng°ãi chuyên chå phÁi chịu trách nhiám đối vái hàng hố trong q trình vÁn chun bằng máy bay. VÁn chuyán bằng máy bay bao gồm giai đo¿n mà hàng hoá nằm trong sự bÁo quÁn cāa ng°ãi chuyên chå hàng không å cÁng hàng không, å trong máy bay, hoÁc å bất că n¢i nào nếu máy bay phÁi h¿ cánh ngồi cÁng hàng khơng.

VÁn chun bằng máy bay khơng må rßng tái bất kỳ viác vÁn chuyán nào bằng đ°ãng bß, đ°ãng bián hc đ°ãng sơng tiến hành ngồi cÁng hàng khơng. Tuy nhiên, nếu viác vÁn chuyán nh° vÁy xÁy ra trong khi thực hián hÿp đồng vÁn chuyán bằng máy bay nhằm mÿc đích lấy hàng, giao hoÁc chuyán tÁi hàng thì thiát h¿i đ°ÿc coi là kết quÁ cāa sự kián xÁy ra trong quá trình vÁn chuyán bằng máy bay.

C¢ så trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå hàng không

Theo công °ác Vac-sa-va 1929, ng°ãi chuyên chå phÁi chịu trách nhiám vß thiát h¿i trong tr°ãng hÿp mất mát, thiếu hÿt, h° hỏng hàng hoá trong quá trình vÁn chun hàng khơng.

Ng°ãi chun chå cũng phÁi chịu trách nhiám vß thiát h¿i xÁy ra do chÁm trong q trình vÁn chunr hàng hố bằng máy bay.

Tuy nhiên, ng°ãi chuyên chå không phÁi chịu trách nhiám nếu anh ta chăng minh đ°ÿc rằng anh ta và đ¿i lý cāa anh ta đã áp dÿng mọi bián pháp c¿n thiết đá tránh thiát h¿i hoÁc đã không thá áp dÿng đ°ÿc những bián pháp nh° vÁy trong khÁ năng cāa mình.

Ng°ãi chun chå cũng khơng phÁi chịu trách nhiám bồi th°ãng nếu anh ta chăng minh đ°ÿc rằng thiát h¿i xÁy ra do lỗi trong viác hoa tiêu, chỉ huy hoÁc vÁn hành máy bay hoÁc trong mọi ph°¢ng tián khác mà anh ta và đ¿i lý cāa anh ta đã áp dÿng mọi bián pháp c¿n thiết nh°ng thiát h¿i v¿n xÁy ra.

Nh° vÁy theo công °ác Vác-sa-va, ng°ãi chuyên chå hàng không phÁi chịu trách nhiám bồi th°ãng trong hai tr°ãng hÿp sau: hàng hoá bị mất mát h° h¿i và hàng hoá bị giao chÁm trong thãi h¿n trách nhiám cāa ng°ãi chun chå. Nh°ng, theo cơng °ác thì ng°ãi chun chå đ°ÿc h°ång mißn trách nhiám khơng phÁi bồi th°ãng khi tổn thất cāa hàng hoá là do lỗi trong viác hoa tiêu, chỉ huy vÁn hành máy bay hoÁc trong tr°ãng hÿp ng°ãi chuyên chå hay ng°ãi thay mÁt họ cố gắng hết săc trong khÁ năng có thá nh°ng tổn thất vß hàng hố v¿n xÁy ra.

Giái h¿n trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå hàng không

Giái h¿n trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå là đißu khoÁn quy định số tißn lán nhất mà ng°ãi chuyờn chồ phi bi thóng cho mòt Ân v hàng hố trong tr°ãng hÿp tính chất và trị giá không đ°ÿc kê khai trên vÁn đ¢n hàng không. Theo công °ác Vác-sa-va 1929, trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå đ°ÿc giái h¿n å mßt khoÁn 250 Frăng/kg trą phi ng°ãi gći hàng đã có tã kê khai đÁc biát trị giá å n¢i giao hàng, vào lúc hàng hoá đ°ÿc giao cho ng°ãi chuyên chå và mßt khn phí bổ sung nếu ng°ãi chun chå yêu c¿u.

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Trong tr°ãng hÿp ng°ãi chuyên chå cố ý gây tổn thất cho hàng hố thì họ khơng đ°ÿc h°ång giái h¿n trách nhiám nói trên.

<b>2.1.2. C°ãc hàng khơng </b>

C°ác hàng bách hoá

Là lo¿i c°ác áp dÿng cho nhữnghàng hoá thông th°ãng vÁn chuyán giữa hai sân bay mà không áp dÿng bất kỳ mßt lo¿i c°ác đÁc biát nào. C°ác này cao hay thấp phÿ thußc vào trọng l°ÿng cāa hàng hố, khối l°ÿng hàng: càng nhißu thì giá c°ác càng h¿.

C°ác tối thiáu (Minimum Charges- M)

Là giá c°ác thấp nhất mà mßt hãng hàng khơng có thá vÁn chun mßt lơ hàng, có tính đến các chi phí cố định mà hãng hàng không phÁi chi ra đá vÁn chuyán.

C°ác đÁc biát (Specific Commodity Rates- SCR)

Là lo¿i c°ác áp dÿng cho những hàng hoá đÁc biát xuất phát tą mßt địa điám t cÿ thá đến mßt n¢i đến cÿ thá. C°ác này th°ãng thấp h¢n c°ác hàng bách hố và đ°ÿc cơng bố cho những hàng đÁc biát hay hàng hoá chuyên chå trên những tuyến đ°ãng đÁc biát. Mÿc đích cāa c°ác này là dành cho chā hàng mßt giá c°ác c¿nh tranh nhằm khuyến khích họ gći hàng bằng máy bay đá tÁn dÿng khÁ năng chuyên chå cāa hãng hàng không.

C°ác phân lo¿i hàng (Class Rates/ Commodity Classification Rates) C°ác này th°ãng đ°ÿc thá hián bằng số ph¿n trăm cāa c°ác bách hoá hoÁc mßt khn phÿ thêm vào c°ác bách hố và đ°ÿc áp dÿng cho mßt số ít mÁt hàng å trong hoÁc giữa các khu vực quy định. C°ác này đ°ÿc áp dÿng khi khơng có c°ác đÁc biát cho hàng hố nào đó. Các mÁt hàng th°ãng đ°ÿc áp dÿng lo¿i c°ác này là: Ðßng vÁt sống (150% GCR); hàng giá trị cao; vàng b¿c, đá quý(200% GCR); sách báo, t¿p chí, catalơ. sách cho ng°ãi mù(50%), hài cốt&

C°ác áp dÿng cho tất cÁ mÁt hàng (Freight All Kinds- FAK)

Giá c°ác lo¿i này tính theo khối l°ÿng và áp dÿng cho tất cÁ các mÁt hàng trong mßt container khơng phân biát đó là hàng gì. C°ác này khơng áp dÿng cho các mÁt hàng nh° hàng dß h° hỏng, đßng vÁt sống, hàng giá trị cao&

C°ác container (Container Rates)

Nếu hàng đ°ÿc đóng trong container thích hÿp vái viác vÁn chuyán bằng máy bay thì hãng hng khụng s ỏp dng mòt giỏ cỏc h hÂn.

<b>2.2. Chứng tÿ vÁn tÁi hàng không - khi¿u n¿i và bồi th°ång </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

<b>2.2.1. Chứng tÿ dùng trong vÁn tÁi hàng không </b>

Chăng tą l°u khoang (Booking note):

Là chăng tą xác nhÁn viác đÁc chổ trên máy bay đã đ°ÿc chấp nhÁn. Mỗi hãng hàng khơng có m¿u chăng tą l°u khoang riêng.

Nòi dung: ngói gi hng, ngói nhn hng, nÂi i nÂi n, thụng tin vò hng húa, s hiỏu máy bay, ngày giã bay,...

BÁn kê khai gći hàng cāa ng°ãi gći hàng (Shipper’s Letter of Instruction for issued Airwaybill)

Đây là chăng tą do ng°ãi gći hàng kê khai theo m¿u cāa hãng hàng không vÁn chuyán, nhằm āy qun cho đ¿i lý thay mÁt mình lÁp vÁn Ân v xỏc nh nòi dung lụ hng vn chuyỏn đ°ÿc kê khai đ¿y đā.

H°áng d¿n gći hàng (Shipper instructions of despatch)

Đây là chăng tą đ°ÿc lÁp khi tiến hành kiám tra và cân hàng t¿i sân bay. Mÿc đích là kiám tra thực tế lơ hàng có đúng vái khai báo hay không và xác định trọng l°ÿng tính c°ác chuyên chå.

Theo quy °ác cāa IATA, trọng l°ÿng tính c°ác Chargeable weight) sẽ đ°ÿc tính theo:

+ Trọng l°ÿng cÁ bì thực tế (Gross weight) + Thá tích (Volume)

Cách quy đổi thá tích sang trọng l°ÿng theo thá tích (volume weight) theo IATA:

Danh mÿc hàng hóa chuyên chå (Air cargo Manifest)

Là bÁn liát kê tóm tắt tất cÁ các lơ hàng hóa chå trên máy bay, do ng°ãi vÁn tÁi lÁp ra. Có hai lo¿i manifest:

- Manifest chính do hãng hàng không lÁp (Master AirManifest) - Manifest cua FORWARDER (House AirManifest)

Vn Ân hng khụng (Airwaybii)

L mòt chng t vÁn tÁi đ°ãng hàng không do ng°ãi chuyên chå or ng°ãi đ¿i dián cāa họ cấp phát cho ng°ãi gći hàng sau khi hàng đã xếp lên mâm và lên máy bay

Chăc năng:

+ Hÿp đồng chuyên chå + Bằng chăng viác nhÁn hàng + Hố đ¢n c°ác phí

+ Giấy chăng nhÁn bÁo hiám + Giấy hÁi quan

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

+ Ng°ãi giao nhÁn lÁp vÁn đ¢n riêng cho mình – vÁn đ¢n nhà (House Airway Bill – HAWB) cho tąng lô hàng lẻ, và giao cho ng°ãi gåi hàng. Lo¿i vÁn đ¢n này do hãng hàng không cấp cho ng°ãi giao nhÁn làm dịch vÿ gom hàng (Consolidation).

VÁn đ¢n cāa hãng hàng khơng (Airline AWB) VÁn đ¢n trung lÁp (Neutral AWB)

Nòi dung vn Ân:

- Tờn ngói gi hng / ng°ãi nhÁn hàng - Mơ tÁ vß hàng hóa chun chå

- Ký mã hiáu vÁn chuyán - Số vÁn đ¢n

- số chuyến bay, ngày bay - N¢i đi – n¢i đến

Lánh giao hàng (Delivery Order - D/O):

Là chăng tą giao hàng do hãng hàng không hoÁc đ¿i lý cấp phát cho ng°ãi nhÁn hàng đá đến sân bay nhÁn hàng. Là căn că cho ng°ãi phÿ trách kho bãi giao hàng cho ng°ãi nhÁn.

Nghĩa vÿ cāa ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám khi xÁy ra tổn thất.

Khi ph°¢ng tián chuyên chå bị tai n¿n và đe do¿ đến sự an tồn cho hàng hố cāa ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám thì ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám phÁi có trách nhiám thơng báo cho các c¢ quan chăc năng n¢i g¿n nhất nh° c¢ quan hàng hÁi, c¢ quan bÁo hiám... đá các c¢ quan này có bián pháp phối hÿp theo dõi, phịng bị cho tàu và hàng hố. Nếu đ°ÿc thơng tin hay phát hián thấy thực tế hàng hố bị tổn thất thì ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám c¿n làm ngay các công viác sau:

-Thông báo cho ng°ãi bÁo hiám biết và nếu thấy tình hình hàng hố tổn thất hc nghi ngã có tổn thất thì c¿n làm giấy yêu c¿u đß nghị ng°ãi giám định ngay. Viác giám định hàng hoá đ°ÿc bÁo hiám bị tổn thất phÁi do ng°ãi bÁo hiám tiến

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

BÁo l°u quyßn khiếu n¿i cho ng°ãi bÁo hiám tăc là đ¢n khiếu n¿i ngay bên gây ra tổn thất hàng hoá và gọi là khiếu n¿i ng°ãi thă ba, ng°ãi đăng ngoài hÿp đồng bÁo hiám. ä đây c¿n l°u ý nếu ng°ãi thă ba là chā tàu, ng°ãi chun chå hc chā kho hàng đßu có quy định riêng vß thãi gian cho phép khiếu n¿i theo luÁt trong n°ác, luÁt quốc tế hay các văn bÁn d°ái luÁt.

Viác bÁo vá tài sÁn tr°ác những tình huống cú nguy cÂ thuòc phm vi trỏch nhiỏm ca hp đồng bÁo hiám đßu địi hỏi sự nỗ lực cāa cÁ hai bên và khi đó ch°a c¿n xét đến bián pháp giÁi quyết bồi th°ãng cāa ng°ãi bÁo hiám. Xuất phát tą những đÁc điám này, ng°ãi bÁo hiám có quy định viác ng°ãi bÁo hiám tham gia vào các bián pháp cău hß và bÁo vá hàng hố đßu khơng thá coi là dấu hiáu cāa sự kh°ác tą hay chấp nhÁn viác tą bỏ hàng hoá.

Thā tÿc khiếu n¿i đòi bồi th°ãng.

Khiếu n¿i là sự thỉnh c¿u hay yêu c¿u ng°ãi bÁo hiám bồi th°ãng trên c¢ så những chăng că do ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám đ°a ra. Hồ s¢ khiếu n¿i đá địi ng°ãi bÁo hiám bồi th°ãng gồm nhißu lo¿i giấy tã khác nhau những phÁi chăng minh đ°ÿc:

- Ng°ãi khiếu n¿i có lÿi ích bÁo hiám; - Hàng hoá đã đ°ÿc bÁo hiám;

- Tổn thất thußc mßt rāi ro đ°ÿc bÁo hiám; - Măc đß tổn thất;

- Thực hián nguyên tắc thế qun đá ng°ãi bÁo hiám có thá địi đ°ÿc ng°ãi thă ba bồi th°ãng.

Hồ s¢ khiếu n¿i đòi bồi th°ãng phÁi bao gồm các lo¿i giấy tã sau đây: 1- Đ¢n bÁo hiám hoÁc giấy chăng nhÁn bÁo hiám (bÁn gốc)

2- VÁn đ¢n đ°ãng bián (bÁn gốc) và hÿp đồng thuê tàu (nếu có) 3- Hoỏ Ân thÂng mi

4- Hoỏ Ân vò cỏc chi phí khác (nếu có) 5- Giấy chăng nhÁn trọng l°ÿng, số l°ÿng 6- Biên bÁn kết toán nhÁn hàng vái tàu 7- Phiếu đóng gói

8- Văn bÁn, giấy tã liên quan tái viác đòi ng°ãi thă ba bồi th°ãng và trÁ lãi (nếu có)

9- Kháng nghị hàng hÁi hoÁc nhÁt ký hàng hÁi

10- Th° khiếu n¿i có ghi rõ số tißn u c¿u bồi th°ãng 11- Biên bÁn bất th°ãng vß hàng hố vÁn chuyán 12- Biên bÁn giám định.

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

Sau khi kiám tra chăng tą và thanh tốn bồi th°ãng, mọi khn khiếu n¿i và qun khiếu n¿i cāa ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám đối vái ng°ãi thă ba đßu đ°ÿc chuyán cho ng°ãi bÁo hiám mà giái h¿n là số tißn đã bồi th°ãng. Ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám muốn khiếu n¿i tổn thất tồn bß °ác tính cho hàng hố đ°ÿc bÁo hiám, phÁi gći thơng báo tą bỏ hàng cho ng°ãi bÁo hiám.Thông báo phÁi đ°a ra khơng chÁm trß, vái mÿc đích đá cho ng°ãi bo hiỏm cú cÂ hòi gim thiỏu hay ngn nga tổn thất (nh° bán hàng dọc đ°ãng). Thông báo tą bỏ hàng phÁi làm thành văn bÁn và trong mọi tr°ãng hÿp phÁi cho biết ý định cāa ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám là tą bỏ khơng đißu kián mọi qun lÿi vß hàng hố đ°ÿc bÁo hiám cho ng°ãi bÁo hiám. Nếu ng°ãi bÁo hiám chấp nhÁn thông báo tą bỏ hàng nghĩa là ng°ãi bÁo hiám chấp nhÁn trách nhiám bồi th°ãng nh° bồi th°ãng tổn thất tồn bß thực tế và có qun så hữu ph¿n cịn l¿i cāa hàng hố. Viác tą bỏ hàng khơng đ°ÿc thay đổi sau khi ng°ãi bÁo hiám chấp nhÁn thông báo tą bỏ hàng. Tuy nhiên, tr°ác khi ng°ãi bÁo hiám chấp nhÁn thông báo tą bỏ hàng, ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám phÁi có những bián pháp tích cực nhằm ngăn ngąa và h¿n chế tổn thất. Nếu ng°ãi bÁo hiám không chấp nhÁn tą bỏ hàng, các quyßn lÿi cāa ng°ãi đ°ÿc bÁo hiám trong hÿp đồng bÁo hiám v¿n không thay đổi.

Thãi h¿n khiếu n¿i vái ng°ãi bÁo hiám là hai năm ká tą ngày có tổn thất hoÁc phát hián tổn thất. Tuy nhiờn, bò h sÂ khiu ni phi gi n cơng ty bÁo hiám trong vịng 9 tháng ká tą khi có tổn thất đá ng°ãi bÁo hiám cịn thực hián qun truy địi các bên có liên quan đến vÿ tổn thất.

<b>2.3. Trcch nhißm của ng°åi chuyên chở đối vãi hàng hoc theo luÁt hàng không dân dÿng Vißt nam </b>

<b>2.3.1.Trcch nhißm của ng°åi chuyên chở </b>

Giái h¿n trách nhiám (GHTN) cāa ng°ãi chuyên chå đ°ÿc quy định trong cácnguồn luÁt quốc tế đißu chỉnh vÁn đ¢n đ°ãng bián và LuÁt Hàng hÁi cāa các quốcgia, đßu chia ra hai tr°ãng hÿp cÿ thá.

a. Trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå hàng không theo công °ác Vác-sa-va 1929

Khi nói tái trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå hàng khơng, cơng °ác va 1929 đß cÁp tái 3 nòi dung: thói hn trỏch nhiỏm, cÂ sồ trỏch nhiám, giái h¿n trách nhiám cāa ng°ãi chuyên chå.

VÁn chun bằng máy bay khơng må rßng tái bất kỳ viác vÁn chuyán nào bằng đ°ãng bß, đ°ãng bián hc đ°ãng sơng tiến hành ngồi cÁng hàng khơng.

</div>

giáo trình nghiệp vụ vận tải giao nhận và bảo hiểm trong thương mại điện tử ngành thương mại điện tử trung cấp

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về