CHAT GPT – CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC VỚI GIÁO DỤC VIỆT NAM

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>Bản tin </b>

<b>Khoa học giáo dục </b>

<b>Trung tâm Thông tin và Dự báo - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam </b>

<b>Thông tin chuyên đề </b>

<b>CHAT GPT – CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC VỚI GIÁO DỤC VIỆT NAM </b>

<b>(Tổng hợp, trích đăng từ bài viết trên các phương tiện truyền thông) </b>

<b>Hà Nội - 5/2023 (Lưu hành nội bộ)</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<i>Trang </i>

<b>I. CHAT GPT VÀ GIÁO DỤC ... 1</b>

<small>1.Tận dụng Chat GPT: Ý tưởng thiết thực cho các nhà giáo dục ... 1 </small>

<small>2.Chat GPT trong giáo dục</small>_{... 1}

<small>3.ChatGPT và sự cá nhân hóa người học ... 1 </small>

<small>4.Khả năng thực hiện bài kiểm tra định kì mơn Tốn và mơn Ngữ văn cấp Trung học của công cụ Chat GPT ... 2 </small>

<small>5.Chuyển đổi giáo dục trong môi trường Chat GPT ... 2 </small>

<small>6.Ứng dụng của Chat GPT trong học tập</small>_{... 3}

<small>7.Chat GPT sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành giáo dục? ... 4 </small>

<b>II. CHAT GPT: CƠ HỘI VỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆT NAM ... 6</b>

<small>1.Ngành Giáo dục chủ động nghiên cứu, sử dụng Chat GPT, trí tuệ nhân tạo... 6 </small>

<small>2.Chat GPT trong giáo dục: Cách thích ứng tốt nhất là hiểu và ứng dụng</small>_{... 6}

<small>3.Cơ hội và giới hạn nào cho ChatGPT trong giáo dục ... 7 </small>

<small>4.Chat GPT trong giáo dục: Những cơ hội... 9 </small>

<b>III. CHAT GPT: THÁCH THỨC ĐỐI VỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆT NAM ... 10</b>

<small>1.ChatGPT sẽ là thách thức lớn với giáo viên ... 10 </small>

<small>2.Chat GPT tạo ra thách thức với ngành giáo dục như thế nào?</small>_{... 11}

<small>3.Chat GPT sẽ đào thải những giáo viên lười sáng tạo, những thợ dạy ... 11 </small>

<small>4.Giáo dục cần chuyển mình trước 'cơn bão' Chat GPT ... 12 </small>

<small>5.Chat GPT trong giáo dục: Những thách thức…</small>_{... 13}

<small>6.Chat GPT và những thách thức cho giáo dục truyền thống ... 13 </small>

<small>7.Đánh giá ảnh hưởng của ChatGPT trong giáo dục đại học ... 14 </small>

<small>5.ChatGPT tác động tới ngành giáo dục đại học ... 15 </small>

<b>IV. THỰC TIỄN ỨNG DỤNG CHAT GPT TRONG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Ở VIỆT NAM ... 16</b>

<small>1.Ngành giáo dục Ba Đình ứng dụng Chat GPT trong quản lý và dạy học</small>_{... 16}

<small>2.Chat GPT làm thay đổi tư duy của giáo viên và cách học của học sinh ... 16 </small>

<small>3.Bất ngờ khi thử nghiệm thiết kết giáo án, giải bài tập bằng Chat GPT ... 18 </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>1. Tận dụng Chat GPT: Ý tưởng thiết thực cho các nhà giáo dục </b>

<b>Nắm bắt Chat GPT như mội cơ hội giảng dạy: </b>

Học sinh có xu hướng tiếp cận các công nghệ mới thơng qua lăng kính vui chơi và thử nghiệm. Chat GPT đã mở ra cơ hội cho các nhà giáo dục dạy học sinh về những công cụ này bằng những cuộc trò chuyện quan trọng với học sinh về sức mạnh, giới hạn và cách sử dụng có đạo đức của các công cụ công nghệ tiên tiến trong bối cảnh giáo dục.

<b>Bốn cách để sử dụng Chat GPT trong lớp học: </b>

1. Làm cho ngữ pháp sinh động hơn 2. Tạo hướng dẫn học

3. Lớp học đảo ngược

4. Xây dựng kỹ năng đọc viết thông tin

Bốn cách sử dụng được đề cập ở trên chỉ là điểm khởi đầu. Khi các nhà giáo dục tiếp tục khám phá và tích hợp Chat GPT vào lớp học, sẽ khám phá ra vô số cách có thể sử dụng Chat GPT tốt hơn để đáp ứng nhu cầu riêng của học sinh. Được sử dụng một cách thích hợp và có trí tưởng tượng, Chat GPT có khả năng tăng cường, nâng cao và làm phong phú thêm trải nghiệm giáo dục của học sinh. Nhưng cuối cùng, tiềm năng biến đổi của nó sẽ chỉ được hiện thực hóa nếu các nhà giáo dục chọn nắm bắt và tích hợp công nghệ này vào trường học, lớp học và bài học.

<i>(Tóm lược từ duc.htm, ngày 31/01/2023) </i>

<b>GPT-y-tuong-thiet-thuc-cho-cac-nha-giao-2. Chat GPT trong giáo dục </b>

Chat GPT mang lại cho người dạy và học rất nhiều lợi ích, đồng thời cũng đặt ra những yêu cầu bắt buộc giúp họ thích ứng và phát triển tồn diện trong thời đại 4.0.

<b>Công cụ hỗ trợ người giảng dạy hiệu quả </b>

Người thày sử dụng Chat GPT để giải quyết công việc năng suất hơn, hiệu quả hơn; đồng thời có thể tập trung thời gian để nâng cao chất lượng giảng dạy, đánh giá năng lực người học một cách kỹ càng. Sự xuất hiện của Chat GPT cũng buộc người giảng dạy cần thay đổi lại phương pháp dạy và định vị rõ vai trị của mình đối với người học: song song vừa là người cung cấp tri thức, vừa là người cố vấn đáng tin cậy. Dù chủ thể vẫn là người thầy, nhưng đi kèm với nó cịn phải là cơng nghệ

<b>Cơng cụ tìm kiếm nhanh cho học sinh, sinh viên </b>

Chat GPT-Siêu AI này giúp người học tìm kiếm, tổng hợp thơng tin một cách nhanh chóng và hiệu quả, nhờ vậy người học có thể tiết kiệm thời gian, cơng sức xử lý những công việc đơn giản; tập trug vào những vấn đề yêu cầu tư duy phân tích cao và khả năng phản biện.

<b>3. ChatGPT và sự cá nhân hóa người học </b>

Khi được hỏi ChatGPT có thể giải quyết vấn đề gì, Mira Murati, Giám đốc kỹ thuật của OpenAI, chỉ nhắc đến một ví dụ, khơng phải quảng cáo hay viết lách mà là cá nhân hóa giáo dục. “Tơi thấy rằng ChatGPT có tiềm năng cách mạng hóa cách chúng ta học. Ngày nay, có những lớp

<b>I. CHAT GPT VÀ GIÁO DỤC </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

học 30 người, mọi người có cách học khác nhau nhưng nhận được cùng một chương trình giảng dạy”, Murati trả lời phỏng vấn Times. “Với các công cụ như ChatGPT, chúng ta có thể trị chuyện với AI, và nó sẽ giải thích cho chúng ta hiểu một khái niệm theo cách phù hợp với mức độ hiểu biết của mình. Cơng cụ này có tiềm năng lớn trong việc giúp chúng ta cá nhân hóa giáo dục”

<i>(Tóm lược từ hoc-sinh/2023021611154605p1c879.htm, ngày 25/2/2023) </i>

<b> Khả năng thực hiện bài kiểm tra định kì mơn Tốn và mơn Ngữ văn cấp Trung học của công cụ Chat GPT </b>

Chat GPT đang trở thành chủ đề nóng trên quy mơ tồn cầu bởi tính mới mẻ và khả năng xử lí

tuệ nhân tạo có thể mang đến cho đời sống con người, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Bài viết này nghiên cứu kết quả thực hiện bài kiểm tra định kì mơn Ngữ văn và Toán cấp Trung học, lớp 9 và lớp 12 của Chat GPT trong mối tương quan với kết quả kiểm tra thực tế của học sinh. Nghiên cứu chỉ ra rằng, Chat GPT có khả năng thực hiện các bài kiểm tra Ngữ văn và Toán

<i>nhưng với điểm trung bình thấp hơn bài làm thực tế của học sinh. </i>

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, độ chênh lệch điểm trung bình của học sinh và Chat GPT phụ thuộc vào mơn học và mức độ thích ứng của công cụ đối với đề kiểm tra. Chất lượng câu trả lời của Chat GPT như tính chính xác và mức độ phù hợp không ổn định khi thử trên các tài khoản hoặc các lần sinh kết quả khác nhau. Phản hồi từ Chat GPT có thể chứa những lỗi sai kiến thức cơ bản, sai quy trình hoặc diễn đạt. Ngoài ra, chất lượng câu trả lời của Chat GPT phụ thuộc nhiều bởi mức độ cụ thể, rõ ràng và tính điều hướng của lệnh hỏi. Điều này có nghĩa nếu phụ thuộc vào cơng cụ thì sẽ gây ra những hệ lụy không nhỏ về nhận thức và phát triển năng lực của người dùng. Nhưng nếu sử dụng Chat GPT như là một công cụ hỗ trợ việc tự học thì sẽ hữu ích. Nhìn chung, người dùng cần chủ động, cẩn trọng đánh giá mức độ đúng sai và tính phù hợp của các câu trả lời do máy đưa ra. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc sử dụng Chat GPT có hiệu quả tích cực trong việc tạo ra những bài kiểm tra chất lượng bằng việc sử dụng cơng cụ này để tính tốn trước về khả năng trả lời của học sinh. Nghiên cứu này giúp cho các nhà giáo dục, giáo viên có thêm căn cứ để xây dựng đề kiểm tra, đánh giá phù hợp trong bối cảnh bùng nổ các công nghệ AI hỗ trợ học tập. Từ đây, giáo viên cũng có định hướng sử dụng Chat GPT như một phương tiện dạy học tích cực hoặc có những giải pháp phòng tránh tiêu cực, gian lận trong hoạt động kiểm tra, đánh giá. Đối với học sinh, cần hiểu bản chất của công cụ để xác định mục đích và cách sử dụng phù hợp, tránh tình trạng lạm dụng, phụ thuộc.

<i>(Tóm lược từ 10.pdf, ngày 25/02/2023)</i>

<b> Chuyển đổi giáo dục trong mơi trường Chat GPT </b>

Chat GPT có thể coi là trợ lý ảo giáo dục bằng cách giúp người học tra cứu nhanh chóng các bài học và học liệu liên quan tới chủ đề học tập. Những kiến thức cho người học được trả lời giống như nội dung cơ bản trong sách giáo khoa. Tự động hóa q trình học tập thơng qua cung cấp các bài kiểm tra và cả hướng dẫn đánh giá quá trình học tập của người học. Phát triển ngơn ngữ cho trẻ em, giúp cải thiện ngôn ngữ nhanh và dễ dàng, đặc biệt khi học ngơn ngữ nước ngồi; phân tích ngơn ngữ tự nhiên, giúp dạy học hiểu ngơn ngữ kịp thời và chính xác.

Chat GPT có thể hỗ trợ học từ xa, như cung cấp nội dung học tập, đưa ra các câu hỏi và giải đáp thắc mắc kịp thời và hiệu quả. Chat GPT có khả năng đưa ra và trả lời khá đầy đủ về quan điểm, nội dung, phương pháp và đánh giá giáo dục hiện đại và so sánh được với giáo dục truyền thống. Các chương trình giáo dục, chủ đề giáo dục và chủ đề bài học được bot tổng

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

hợp đánh giá khách quan, không cực đoan. Cách viết trả lời gọn gàng, mượt mà và được diễn đạt khúc triết, khiêm tốn, khơng mắc lỗi chính tả.

Tuy nhiên, hiểu biết của Chat GPT là dựa vào dữ liệu đã học, đã được huấn luyện từ con người và trả lời theo cách của xác suất thống kê, có nghĩa là nói được là dựa theo “đám đơng” khi nó tương tác với người. Trong khi ý kiến của đám đơng đơi khi đúng hoặc có khi lại sai. Nhược điểm lớn nhất của Chat GPT là cần dữ liệu huấn luyện phải chính xác, đầy đủ, đa dạng, không cực đoan và không mất cân bằng giữa các quốc gia. Nếu không, Chat GPT sẽ cho câu trả lời thiên vị và thiếu chính xác, thậm chí gây xung đột.

Ngồi ra, Chat GPT có những chức năng mang tính đặc thù của khoa học máy tính, như khơng thể có cảm xúc như con người và làm việc phải theo quy trình hay thuật tốn có sẵn; thiếu trải nghiệm và khơng được huấn luyện để có hiểu biết về các tình huống riêng biệt của vùng miền và dân tộc. Do đó những nội dung liên quan tới văn hóa, xã hội hay nhân văn thì Chat GPT khơng thể đưa ra được câu trả lời đầy đủ và chính xác, thậm chí cịn sai.

Chat GPT mới biết áp dụng các quy tắc logic cơ bản, đơn giản như so sánh hay liên kết, nên hạn chế trong khâu biến đổi mệnh đề tương đương hay suy luận logic phức tạp; không thể độc lập hỗ trợ cho các hoạt động về hình vẽ, đồ thị hay đồ họa; không thể đưa ra các bài tập về thực hành, trò chơi hay quá trình thảo luận nhóm. Chat GPT khơng phản hồi kịp thời kết quả học tập cho người học và không giúp cá nhân hóa người học.

Sự phát triển ngày càng lớn mạnh của AI, trong đó có Chat GPT - hiện tượng độc đáo hiện nay, là không thể đảo ngược. Giáo dục phải chuyển đổi để chung sống mà không ngăn cấm và làm chủ Chat GPT, chế ngự để có thể hỗ trợ giáo dục một cách đắc lực, nhất là trong kỷ nguyên công nghệ và chuyển đổi số.

Vai trị, vị trí của người dạy rất cần thay đổi, không giảm nhẹ mà được phát triển, nhất là năng lực chuyên môn, nghề nghiệp cần được nâng lên đáng kể nhằm thích ứng với mơi trường dạy học Chat GPT. Người dạy phải thẩm định tất cả nội dung bài học mà Chat GPT cung cấp để chính xác hóa hoặc sửa sai hoặc cập nhật kiến thức, đặc biệt là bổ sung tình huống hay ngữ cảnh ngôn ngữ. Chat GPT cơ bản có thể làm được nhiệm vụ cung cấp kiến thức cho người học, khi ấy người dạy phải thay đổi vai trò, trở thành người thẩm định, phân tích, khai thác kiến thức, rèn kỹ năng, hướng dẫn phương pháp học tập mới… cuối cùng là đánh giá sự phát triển năng lực người học.

Dạy đạo đức cho người học khi có Chat GPT là nhiệm vụ quan trọng. Chat GPT giúp ta làm được nhiều hoạt động dạy học, đồng nghĩa các nhà trường có thêm thời gian hồn thiện dạy học đổi mới, trong đó có “dạy học đảo ngược” là phương thức dạy học đặc trưng của chuyển đổi số.

<b>6. Ứng dụng của Chat GPT trong học tập </b>

Ứng dụng của Chat GPT là một công cụ hỗ trợ quan trọng trong công việc và học tập, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả. Với tiềm năng phát triển đáng kể trong tương lai, Chat GPT có thể trở thành công nghệ tiên tiến nhất để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Nếu bạn muốn nâng cao hiệu quả cơng việc và học tập của mình, hãy thử sử dụng Chat GPT để có trải nghiệm tuyệt vời và nhanh chóng đạt được mục tiêu của mình.

Cơng nghệ Chat GPT (Chat Generative Pre-training Transformer) là một chatbot – phần mềm siêu trí tuệ nhân tạo do cơng ty OpenAI của Hòa Kỳ phát triển và cho ra mắt vào tháng 11 năm 2022. Chatbot này có chức năng hỗ trợ người dùng bằng cách tả lời câu hỏi và có thể nói, Chat GPT hoạt động khá tốt dù mức độ câu hỏi có thể phức tạp.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Cha đẻ của Chat GPT là CEO của OpenAI-Samuel Altman. Chính nhà sáng tạo người Do Thái sinh năm 1985 cũng bất ngờ với độ nổi tiếng của Chat GPT. Bởi chỉ sau 40 ngày, AI này đã thu hút trên 10 triệu người dùng mỗi ngày, và đây là cột mốc và Instagram phải mất đến 355 ngày mới đạt được.

Chat GPT là trợ lý cá nhân của người dạy và người học;

Chat GPT trở thành công cụ nâng cao tinh thần tự học của học sinh; Chat GPT trở thành công cụ tối ưu thời gian học và cải thiện kỹ năng;

<b>Ứng dụng của Chat GPT trong học tập: </b>

tài liệu học tập và bài kiểm tra tự động một cách dễ dàng giúp tiết kiệm thời gian và nỗ

<b>lực của giáo viên và giảng viên </b>

<b>kết quả học tập của học sinh bằng cách tăng khả năng kết nối và gợi mở kiến thức. </b>

thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và sau đó tổng hợp, tổ chức thơng tin một

<b>cách hợp lý </b>

<b>web học tập trực tuyến và tự động phản hồi các câu hỏi và bài tập. </b>

<b>từ vựng và cải thiện khả năng phát âm thơng qua các bài tập và trị chuyện tự động. </b>

<i> (Tóm lược từ GPT-trong-hoc-tap/, ngày 11/03/2023) </i>

<b>7. Chat GPT sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành giáo dục? </b>

Tỷ phú công nghệ và chủ sở hữu Twitter Elon Musk đã chào đón sự ra đời của Chat GPT bằng dịng tweet: “Đó là một thế giới mới. Tạm biệt bài tập về nhà!”.

Rõ ràng, các ứng dụng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang có tác động đáng kể đến ngành giáo dục ở mọi cấp học khi có thể cung cấp cho sinh viên những trợ lý điện tử hỗ trợ làm bài tập, viết bài luận ở trường hay hoàn thành các bài nghiên cứu, thậm chí là luận án đại học trong nháy mắt.

Các chuyên gia giáo dục đang cân nhắc lợi ích của Chat GPT như một cơng cụ giáo dục mới so với những nhược điểm của ứng dụng này, đặc biệt là sự lo lắng về khả năng gian lận và đạo văn.

Cô Michelle Chan Yuk Fan, một giáo viên môn tiếng Anh bậc THCS cho biết, điều lo ngại lớn nhất của cô là học sinh sẽ lạm dụng Chat GPT trong giờ học. “Đọc và viết là hai kỹ năng quan trọng trong việc học tiếng Anh. Tôi lo lắng học sinh của mình sẽ sử dụng các cơng cụ AI để nộp bài tập về nhà và bỏ bê việc học tập", cơ Chan nói, đồng thời cho biết, với sự phổ biến ngày càng tăng của Chat GPT, cô sẽ cố gắng giao cho học sinh những bài tập viết phải hồn thành trên lớp.

"Bằng cách này, tơi có thể đảm bảo bài viết của các em dựa trên kiến thức và sự sáng tạo của các em và có thể can thiệp nếu các em gặp khó khăn", cơ nói.

<b>Thay vì lo sợ, hãy thích nghi </b>

Các tổ chức giáo dục đại học của Hong Kong, Đại học Hong Kong (HKU) và Đại học Baptist (HKBU) cho biết, trường học sẽ coi đó là đạo văn nếu sinh viên sử dụng các công cụ AI và

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

trình bày bài luận giống tác phẩm gốc. Đại học Trung Quốc (CUHK) cũng cho biết, sẽ cho phép sinh viên sử dụng các công cụ AI “dưới sự cho phép” cho việc học tập nhưng sinh viên sẽ bị đuổi học nếu bị phát hiện sử dụng khơng đúng cách.

Giáo sư Wang Yang, Phó chủ tịch phụ trách phát triển thể chế, cho biết việc cấm Chat GPT trong lớp học sẽ là vơ ích. “Chúng ta nên khám phá những cách để kết hợp những cơng nghệ này vào q trình dạy và học bằng cách cung cấp nội dung học tập được cá nhân hóa và mang tính tương tác. Nếu khơng thể đánh bại, hãy cùng tham gia. Những công cụ này có khả năng nâng cao trải nghiệm giáo dục một cách đáng kể".

Ơng cho rằng, người dùng nên tìm cách thích ứng với sự thay đổi bằng cách khai thác tiềm năng của các công cụ AI mới đồng thời khắc phục những hạn chế của chúng.

Còn theo Giáo sư Guo Yike của HKUST, với môi trường giáo dục, tính hiệu quả của Chat GPT là liệu học sinh có biết cách đặt câu hỏi hoặc đưa ra hướng dẫn để đưa ra câu trả lời hay nhất hay không, chứ không đơn thuần là việc sử dụng AI để giúp làm bài tập.

“Chúng tơi hồn tồn nhận thức được các vấn đề như đạo văn và gian lận. Thách thức thực sự khơng phải là tìm cách cấm sinh viên sử dụng AI hay cấm họ tiếp cận công nghệ, mà là thay đổi giáo dục và kích thích tư duy phản biện của họ", Giáo sư Guo Yike cho hay.

Ơng Yike cho rằng, các cơng cụ như Chat GPT thậm chí có thể thay đổi cách thức tiến hành các kỳ thi trong tương lai, với việc học sinh được kiểm tra dựa trên những câu hỏi mà họ sẽ hỏi thay vì câu trả lời mà họ đưa ra.

Theo ơng Ryan Whalen, Phó giáo sư khoa Luật của HKU, điều quan trọng đối với các nhà giáo dục là phải cởi mở về các ứng dụng của cơng nghệ tương lai, vì một cơng cụ AI như Chat GPT có thể hữu ích trong việc sản xuất nội dung.

“Chat GPT có thể giúp học sinh, sinh viên tham khảo để viết, đặc biệt là tìm kiếm các đoạn văn hấp dẫn, nhưng chúng tôi cần đảm bảo rằng sinh viên được đào tạo với tư duy phản biện khi sử dụng công cụ này chứ không đơn thuần dựa hoàn toàn vào nó. Chúng ta cần đào tạo những sinh viên đưa ra những lập luận thuyết phục, trở thành những nhà khoa học, luật sư hoặc nhà nhân văn sáng tạo. Nhưng trong tương lai, sự sáng tạo đó sẽ gắn liền với AI", ông Whalen khuyến nghị.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>1. Ngành Giáo dục chủ động nghiên cứu, sử dụng Chat GPT, trí tuệ nhân tạo </b>

Chiều 13/2, tại Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã diễn ra Toạ đàm “Chat GPT, Trí tuệ nhân tạo - Lợi ích và thách thức đối với giáo dục”. Toạ đàm do Bộ GD&ĐT giao Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam tổ chức với sự tham dự của đông đảo nhà lãnh đạo, quản lý và chuyên gia giáo dục, chuyên gia công nghệ.

Các ý kiến thảo luận, trao đổi trong tọa đàm xoay quanh 5 lĩnh vực chính trước “cơn sốt Chat GPT”. Bao gồm: Cần có chính sách tạo hành lang quản lý ứng dụng công nghệ mới vào thực tiễn; xây dựng hạ tầng số đảm bảo thu hẹp khoảng cách trong giáo dục; cơ sở dữ liệu của ngành Giáo dục; đào tạo hiệu quả cán bộ quản lý và giáo viên trong việc thích ứng và sử dụng

cơng nghệ; xây dựng khung năng lực số dành cho học sinh.

Nhìn nhận Chat GPT như một cơ hội cho giáo dục, PGS. TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, giáo viên có thể giải phóng những cơng việc lặp đi lặp lại, tạo ra những cơ hội mà thầy cô và học sinh chưa kịp đề cập trong thời gian lên lớp.

Ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GDĐT Thành phố Hồ Chí Minh nhìn nhận, trí tuệ nhân tạo giúp cho thầy cơ có nhiều cơ hội tiếp cận kiến thức, tuy nhiên, cần phát huy thế mạnh để học sinh phát huy được phẩm chất, năng lực mà không bị lệ thuộc vào công nghệ. Chia sẻ cuối phiên thảo luận thứ 2 với chủ đề "Trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh đổi mới giáo dục", Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh, dữ liệu, thông tin, kiến thức, tri thức thì càng chia sẻ nhiều càng giá trị. Nhiệm vụ của ngành Giáo dục không chỉ chia sẻ thông tin mà còn chia sẻ kiến thức, tri thức nên đem đến lợi ích lớn lao cho người dân, cho xã hội. Với công nghệ, một số việc của con người đã được làm thay. Công nghệ giáo dục nổi lên từ nhiều năm nay, ứng dụng trong dạy học trực tuyến và trí tuệ nhân tạo.

“Đây là một cơ hội rất lớn mà chúng ta cần phải có những chính sách kịp thời. Trước hết, chúng ta cần bắt đầu thay đổi nhận thức, cách nhìn nhận những cơng nghệ này, cách đón nhận nó. Chúng ta không quá hào hứng nhưng chúng ta không quá lo ngại, hay hoảng sợ. Cách tốt nhất để hiểu nó, chính là dùng nó”, Thứ trưởng khẳng định, đồng thời mong muốn các học sinh, nhà giáo, nhà quản lý giáo dục sử dụng, cảm nhận, trải nghiệm công nghệ để hiểu hơn và cùng thảo luận, tiếp tục làm rõ hơn lợi ích mà Chat GPT mang lại, tương lai phát triển của Chat GPT và những cơng nghệ khác. Từ đó, các cơ quan quản lý nhà nước, Bộ GDĐT và các cấp ban ngành khác sẽ có những chính sách lâu dài và kịp thời.

<i> (Tóm lược từ ngày 13/02/2023) </i>

<b>2. Chat GPT trong giáo dục: Cách thích ứng tốt nhất là hiểu và ứng dụng </b>

Một số ý kiến cho rằng, với Chat GPT, một học sinh thay vì phải làm bài tập về nhà mất cả buổi tối nay chỉ cần 15 phút đã có thể hồn thành. Hay sinh viên, đặc biệt là với lĩnh vực khoa học xã hội có thể trả lời khá đầy đủ các bài luận khi sử dụng trí tuệ nhân tạo Chat GPT.

Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn, công nghệ này sẽ tác động một cách căn bản và toàn diện tới mọi mặt trong ngành giáo dục, từ chương trình giáo dục, cho tới vai trị người thầy, cách tổ chức dạy và học, cách tiếp cận học liệu, cách tiếp cận với tri thức

<b>II. CHAT GPT: CƠ HỘI VỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆT NAM </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

của người học. Đặc biệt, quan trọng là cá nhân hóa, cá thể hóa quá trình học tập của người học.

Với ứng dụng khoa học cơng nghệ, vai trị người thầy chắc chắn sẽ không mất đi, nhưng sẽ phải thay đổi và thích nghi như cách đã thực hiện chuyển đổi số trong đại dịch Covid-19. "Khi có cơng cụ để giúp mình thực hiện nhiệm vụ bình thường mà mình mất thời gian để làm thì giờ người thầy sẽ tập trung vào nhiệm vụ quan trọng hơn là làm sao nâng cao chất lượng giáo dục, người học cũng vậy. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ nghiên cứu vấn đề một cách thấu đáo để có điều chỉnh kịp thời và hiệu quả trong thời gian tới", ông Sơn nói.

Về phía lãnh đạo các cơ sở giáo dục, TS. Nguyễn Thành Nam, Nhà sáng lập FUNiX khẳng định, mục tiêu cuối cùng của giáo dục là tự học. Có Chat GPT, sinh viên mạnh dạn đặt câu hỏi hơn.

Còn PGS. TS Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin và truyền thông, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho rằng, việc cấm sinh viên sử dụng Chat GPT là một quan điểm bảo thủ. Công nghệ giúp việc giảng dạy tốt hơn, hiểu sinh viên hơn, thầy cô sẽ cùng trao đổi, thảo luận để nâng cao chất lượng đào tạo

Chuyên gia giáo dục Lê Thống Nhất nêu quan điểm, Chat GPT sẽ trở thành trợ lý hỗ trợ người thầy để có thể lên lớp với tự tin hơn. Do đó, nên xem Chat GPT là một trợ thủ.

Nhìn nhận Chat GPT như một cơ hội cho giáo dục, PGS. TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, giáo viên có thể giải phóng những cơng việc lặp đi lặp lại, tạo ra những cơ hội mà thầy cô và học sinh chưa kịp đề cập trong thời gian lên lớp

<b>Nên ứng dụng linh hoạt ra sao? </b>

Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, cách tốt nhất để có sự thay đổi, thích ứng là phải hiểu công nghệ. Và, cách tốt nhất để hiểu công nghệ là phải dùng công nghệ.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị các nhà trường đưa công nghệ vào giáo dục để giúp nhà giáo giảm bớt công việc, tăng năng suất, hiệu quả và chất lượng cũng như bình đẳng trong giáo dục. Đây cũng là những điều Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng tới.

Ngành giáo dục cũng sẽ nghiên cứu cách hạn chế những mặt trái, sự lệ thuộc vào cơng nghệ để đạt được mục đích mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng cao của người học, giảm chi phí trong giáo dục nhằm giúp mọi người dân có thể tiếp cận giáo dục chất lượng tốt. Bên cạnh đó là việc giữ cho nền giáo dục trong sạch ở mọi nơi, với đạo đức trong nhà trường. “Đó là những chính sách mà Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ nghiên cứu để điều chỉnh. Chúng ta còn rất nhiều thời gian và cũng sẽ hào hứng chờ đợi những phát triển công nghệ mới trong thời gian tiếp theo,” Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nói.

<b>3. Cơ hội và giới hạn nào cho ChatGPT trong giáo dục </b>

Những luồng ý kiến tranh luận đa chiều của các chuyên gia giáo dục, chuyên gia công nghệ và doanh nghiệp Edtech đã được bàn thảo tại chương trình toạ đàm khoa học: “Giáo dục và hệ sinh thái AI-GPT: Cơ hội và thách thức” do Trường Đại học Giáo dục - ĐHQGHN tổ chức diễn ra vào ngày 23/2

GS.TS. Hồ Tú Bảo – Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán chia sẻ về các xu hướng AI tác động đến giáo dục cho biết, hiện nay nhiều quốc gia trên thế giới đã sử dụng AI như một công cụ chuyên dụng nhằm giải quyết các vấn đề cụ thể của cuộc sống.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Cơng nghệ AI có thể cải thiện được năng lực trí tuệ của con người, AI cũng đang làm thay đổi cách truyền đạt kiến thức của người dạy và cách tiếp thu kiến thức của người học.

Thực tế, ChatGPT đã tạo ra những thay đổi trong quá trình dạy học và quản lý, thay đổi nội dung dạy học; thay đổi về bối cảnh/phương thức/mơ hình và mơ thức giáo dục; thay đổi vai trị của giáo viên và học sinh.

Nhóm nghiên cứu của Khoa Công nghệ Giáo dục cũng phát hiện nhiều khoảng trống trong ChatGPT để có thể đi sâu và tiếp tục gia tăng khai thác và nghiên cứu.

Khi sinh viên, học sinh đang ngày càng khao khát được học hỏi và hào hứng với những gì mới mẻ mà ChatGPT mang lại, thì giảng viên, giáo viên cũng cần nhanh chóng thích nghi và thành thạo với cơng cụ đó.

PGS.TS. Nguyễn Chí Thành – Chủ nhiệm Khoa Sư phạm và Ths. Đặng Minh Tuấn – giảng viên đã có những ví dụ rất điển hình đối với việc sử dụng ChatGPT trong dạy học các mơn Tốn và Khoa học tự nhiên triển khai theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Từ đó, trên cơ sở các khung lý thuyết đã được nhiều nhà khoa học đưa ra, chuyên gia cũng đề xuất một số khuyến nghị, giải pháp theo quan điểm kiến tạo để hỗ trợ giáo viên và học sinh có thể sử dụng ChatGPT như một trợ lí chức năng trong q trình dạy học

Dưới góc nhìn của chun gia EdTech ơng Nguyễn Ngọc Quế - Tổng Giám đốc Edmicro khẳng định, đã đến lúc Việt Nam cần nhìn nhận những hạn chế của ChatGPT như là cơ hội để xây dựng, phát triển những mơ hình ngơn ngữ lớn (LLM) mang tính thuần Việt.

Hiện nay, đã có nhiều cộng đồng trẻ đã và đang đầu tư vào các mơn hình LLM thuần Việt. Đối với câu chuyện học tập cá nhân hố, ơng Nguyễn Ngọc Quế cho rằng: “… Học tập thích ứng dựa trên AI là nơi thể hiện rõ vai trò cá nhân hoá của người học”

Đánh giá các mặt tích cực mà ChatGPT mang lại, GS.TS. Trần Trung – Giám đốc Học viện Dân tộc cho rằng, các hãng công nghệ đưa ra các công cụ cho người dùng sẽ phụ thuộc vào khả năng sử dụng thông thái và phù hợp của người dùng. Trong giảng dạy hay nghiên cứu, con người cần phải hiểu bản bất của cơng cụ và nó cung cấp dịch vụ ra sao. ChatGPT cũng chỉ là một chatbot, nó khơng đại diện cho AI và AI cũng chỉ là một trong những lĩnh vực của cơng nghệ số. Vì vậy, có thể sử dụng nhiều ứng dụng chatbot khác nhau cho những mục đích khác nhau và tránh việc “tin cậy hóa” hay tuyệt đối hóa các cơng cụ này.

Đối với đào tạo, AI-GPT có thể cung cấp tài nguyên nhanh và chính xác, tạo ra quy trình và cơng cụ đánh giá quá trình học tập của người học; đồng thời cải thiện các kỹ năng: viết luận, khả năng nghiên cứu, kỹ năng trình bày… AI-GPT cũng có thể giúp các nhà nghiên cứu tìm ý tưởng nghiên cứu, dịch văn bản sang các ngôn ngữ khác nhau, có thể phân tích hoặc định hướng phân tích dữ liệu, tham khảo cách viết khoa học, viết sơ bộ tổng quan hoặc lý do chọn đề tài.

Do đó, lãnh đạo Khoa Các Khoa học Giáo Dục cũng đề xuất 3 phương án sử dụng ChatGPT hiệu quả: (1) Sử dụng AI-GPT phổ biến đối với giảng viên trong một số hoạt động: tìm tài liệu tham khảo, khởi động cho bài viết khoa học; (2) Thay đổi trong cách thức và định hướng giảng viên - nhấn mạnh phát triển tư duy phản viện của người học; (3) Tận dụng sức mạnh AI-GPT thay vì né tránh.

Liên quan đến lĩnh vực kiểm tra đánh giá, PGS.TS. Vũ Trọng Lưỡng - Khoa Quản trị Chất lượng trích dẫn một số báo cáo khoa học cập nhật nhất hồi tháng 2/2023 của tác giả Thomas K.F. Chiu và cộng sự liên quan đến việc ứng dụng AI trong kiểm tra đánh giá: “AI mang đến những ưu thế trong việc xây dựng các bài kiểm tra adaptive test phù hợp với năng lực và đặc điểm của người học; cung cấp hệ thống chấm điểm tự động với trặc nghiệm tự luận và trình

</div>