tác động của cấu trúc vốn và tài sản vô hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (24.74 MB, 138 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH </b>

<b>NGUYỄN HỮU QUỐC </b>

<b>TÁC ĐỘNG CỦA CẤU TRÚC VỐN VÀ TÀI SẢN VƠ HÌNH ĐẾN GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP NGÀNH XÂY DỰNG NIÊM YẾT TRÊN </b>

<b>THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM </b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN </b>

<b>TP. Hồ Chí Minh, năm 2022</b>

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhhghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihh

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH </b>

<b>NGUYỄN HỮU QUỐC </b>

<b>TÁC ĐỘNG CỦA CẤU TRÚC VỐN VÀ TÀI SẢN VƠ HÌNH ĐẾN GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP NGÀNH XÂY DỰNG NIÊM YẾT TRÊN </b>

<b>THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM </b>

Mã số chuyên ngành : 8340301

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN </b>

Người hướng dẫn khoa học:

<b>TS.GVC VÕ MINH LONG</b>

<b>TP. Hồ Chí Minh, năm 2022 </b>

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<i><b>Luận văn “Tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh </b></i>

<i><b>nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” là bài </b></i>

nghiên cứu độc lập của chính tơi và chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một cơ sở giáo dục đào tạo nào. Luận văn này là cơng trình nghiên cứu riêng của tơi, dưới sự hướng dẫn của TS.GVC Võ Minh Long, kết quả nghiên cứu là trung thực. Khơng có sản phẩm/ nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn mà khơng được trích dẫn theo quy định.

<i>TP Hồ Chí Minh, ngày 31 tháng 10 năm 2022 </i>

<b>Người cam đoan </b>

<b>Nguyễn Hữu Quốc </b>

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Đầu tiên, tôi xin dành sự cảm ơn sâu sắc nhất đến Thầy TS.GVC Võ Minh Long đã tận tình hướng dẫn tơi trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Bản thân tôi ý thức được rằng, nếu khơng có sự hướng dẫn, hỗ trợ, động viên và nhắc nhở từ thầy, hành trình này của tơi sẽ khó kết thúc. Tơi ln trân trọng những cuộc gặp gỡ, trao đổi với thầy về tất cả khía cạnh của luận văn vì Thầy đã ln dành sự quan tâm của mình để đọc và góp ý chi tiết từng câu chữ về luận văn cho tơi.

Ngồi ra, tôi trân trọng biết ơn Quý Thầy/ Cô của trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh đã trang bị cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong thời gian học tập, bên cạnh đó tơi cũng xin chân thành cảm ơn thầy Đỗ Kim Đoàn đã hỗ trợ rất nhiệt tình để tơi lấy được bộ dữ liệu nghiên cứu từ Fiinpro. Tôi cũng gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả Quý Thầy Cô trong hội đồng mà tơi sắp bảo vệ, sẵn sàng đóng góp các ý kiến để luận văn của tơi được hồn thiện từ hình thức đến nội dung.

Cuối cùng, tơi xin kính chúc q Thầy/ Cơ ln dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp giảng dạy cao quý của mình.

Xin chân thành cảm ơn.

<i>TP Hồ Chí Minh, ngày 31 tháng 10 năm 2022 </i>

<b>Nguyễn Hữu Quốc </b>

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, trong đó tập trung giải quyết hai vấn đề chính: (i) đo lường mức độ tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp, (ii) đề xuất một số hàm ý chính sách để làm gia tăng giá trị doanh nghiệp. Nghiên cứu được tiến hành với dữ liệu cân bằng gồm 111 cơng ty xây dựng trên thị trường chứng khốn Việt Nam trong giai đoạn 2012-2020. Dựa trên lý thuyết truyền thống về cơ cấu vốn của Durand, lý thuyết MM, lý thuyết cân bằng (Trade – of theory), lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn (TOT), lý thuyết trật tự phân hạng (POT), lý thuyết tín hiệu, lý thuyết về giới hạn khả năng sản xuất và tăng trưởng kinh tế, luận văn đã xây dựng giả thuyết và mô hình nghiên cứu nhằm giải quyết những mục tiêu nghiên cứu đề ra.

Sau khi thực hiện các phương pháp hồi quy (Pooled OLS, FEM, REM) để đo lường tác động cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp và thực hiện các kiểm định. Cuối cùng phương pháp GLS là phù hợp nhất, do các mơ hình trước vi phạm hiện tượng phương sai thay đổi và có hiện tượng tự tương quan. Kết quả hồi quy bằng phương pháp GLS cho thấy: Cấu trúc vốn với biến đại diện (DA, SDA, LDA) có tác động tích cực đến giá trị doanh nghiệp (EV), tài sản vơ hình (IA) không tác động đến giá trị doanh nghiệp (EV). Ngoài ra, các biến tỷ lệ tài sản cố định (TANG), tỷ số khả năng thanh tốn ngắn hạn (CR), quy mơ tài sản (SIZE) tác động tích cực và biến tỷ số lợi nhuận ròng trên tài sản (ROA), tốc độ tăng trưởng doanh thu (GRTH), tăng trưởng GDP (GDP), lạm phát (INFL) tác động tiêu cực đến giá trị doanh nghiệp (EV).

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>SUMMARY </b>

This study was conducted to assess the impact of capital structure and intangible assets on the value of construction industry enterprises listed on the Vietnamese stock market, focusing on solving two main issues: i) measure the impact of capital structure and intangible assets on enterprise value, (ii) propose some policy implications to increase enterprise value. The study was conducted with balanced data from 111 construction companies on the Vietnamese stock market for the period 2012-2020. Based on the traditional theory of capital structure of Durand; MM theory, trade-of theory, trade-off theory of capital structure (TOT); pecking order theory (POT), signaling theory, the theory of production possibilities limits and economic growth, the thesis has built hypotheses and research models to solve the proposed research objectives.

After implementing regression methods (Pooled OLS, FEM, REM) to measure the impact of capital structure and intangible assets on enterprise value and perform tests. In the end, the GLS method is the most suitable, since the previous models violate variable variance and have autocorrelation. Regression results by GLS method show that: Capital structure with representative variables (DA, SDA, LDA) has a positive impact on enterprise value (EV), intangible assets (IA) have no impacted on firm value (EV), enterprise value (EV). In addition, the variables fixed asset ratio (TANG), short-term solvency ratio (CR), asset size (SIZE) have positively affected and, changed the return on assets (ROA), revenue growth rate (GRTH), GDP growth rate (GDP), inflation (INFL) to have a negatively effect on enterprise value (EV).

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>1.1.Tính cấp thiết của đề tài ... 1</b>

<b>1.2.Mục tiêu nghiên cứu ... 3</b>

<b>1.2.1.Mục tiêu chung ... 3</b>

<b>1.3.Câu hỏi nghiên cứu ... 3</b>

<b>1.4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ... 4</b>

<b>1.4.1.Đối tượng nghiên cứu ... 4</b>

<b>1.4.2.Phạm vi nghiên cứu ... 4</b>

<b>1.5.Phương pháp nghiên cứu ... 4</b>

<b>1.6.Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ... 4</b>

<b>CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ... 6</b>

<b>2.1.Cơ sở lý thuyết ... 6</b>

<b>2.1.1.Lý thuyết cấu trúc vốn ... 6</b>

2.1.1.1. Khái niệm cấu trúc vốn ... 6

2.1.1.2. Thành phần cấu trúc vốn ... 7

<b>2.1.2.Lý thuyết tài sản vơ hình ... 9</b>

2.1.2.1. Khái niệm tài sản vơ hình... 9

2.1.2.2. Phân loại tài sản vơ hình ... 10

<b>2.1.3.Lý thuyết giá trị doanh nghiệp ... 12</b>

2.1.3.1. Khái niệm giá trị doanh nghiêp ... 12

2.1.3.2. Một số phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp... 13

<b>2.1.4.Lý thuyết mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp </b> ... 15

2.1.4.1. Lý thuyết truyền thống về cơ cấu vốn của Durand ... 15

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

2.1.4.2. Lý thuyết cấu trúc vốn của Modigliani và Miller ... 15

2.1.4.3. Lý thuyết cân bằng (Trade – of theory) ... 16

2.1.4.4. Lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn (Trade of theory - TOT) ... 17

2.1.4.5. Lý thuyết trật tự phân hạng (Pecking order theory - POT) .... 19

<b>2.1.5.Lý thuyết mối quan hệ giữa tài sản vơ hình và giá trị doanh nghiệp </b> ... 20

2.1.5.1. Lý thuyết tín hiệu thị trường ... 20

2.1.5.2. Lý thuyết về giới hạn khả năng sản xuất và tăng trưởng kinh tế ... 21

<b>2.2.Các nghiên cứu trước ... 21</b>

<b>2.2.1.Nghiên cứu trong nước ... 22</b>

<b>2.2.2.Nghiên cứu nước ngoài ... 24</b>

<b>CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU... 33</b>

<b>3.1.Mơ hình nghiên cứu ... 33</b>

<b>3.1.1.Biến phụ thuộc ... 33</b>

<b>3.2.Giả thuyết nghiên cứu ... 37</b>

<b>3.3.Phương pháp nghiên cứu ... 40</b>

<b>3.3.1.Thống kê mô tả ... 40</b>

<b>3.3.2.Kiểm tra ma trận tương quan và hiện tượng đa cộng tuyến .. </b>

... 40

3.3.3.1. Phương pháp hồi quy theo mơ hình gộp (Pooled OLS) ... 42

3.3.3.2. Phương pháp hồi quy tác động cố định (FEM) ... 42

3.3.3.3. Phương pháp hồi quy tác động ngẫu nhiên (REM)... 43

3.3.3.4. Phương pháp hồi quy bình phương nhỏ nhất tổng quát (GLS) ..

3.3.4.4. Kiểm định hiện tượng phương sai sai số thay đổi ... 45

3.3.4.5. Kiểm định hiện tượng tự tương quan ... 46

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>3.4.Dữ liệu nghiên cứu... 46</b>

<b>3.4.1.Thiết kế mẫu nghiên cứu ... 46</b>

<b>3.4.2.Quy trình chọn mẫu ... 47</b>

<b>CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ... 49</b>

<b>4.1.Kết quả nghiên cứu ... 49</b>

<b>4.1.1.Thống kê mô tả ... 49</b>

<b>4.1.2.Phân tích tương quan ... 51</b>

<b>4.1.3.Kiểm tra hiện tượng đa cộng tuyến ... 52</b>

<b>4.1.4.Kiểm tra lựa chọn mơ hình, hiện tượng phương sai thay đổi và tự tương quan ... 52</b>

<b>4.2.Thảo luận kết quả nghiên cứu ... 58</b>

<b>4.2.1.Nhóm biến giải thích tác động đến giá trị doanh nghiệp ... 58</b>

<b>4.2.2.Nhóm biến kiểm soát tác động đến giá trị doanh nghiệp .... 61</b>

<b>CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ... 65</b>

<b>5.2.Đề xuất hàm ý chính sách ... 66</b>

<b>5.3.Hạn chế của nghiên cứu ... 70</b>

<b>5.4.Hướng nghiên cứu tiếp theo ... 71</b>

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Bảng 2. 1: Bảng tổng hợp các nghiên cứu về cấu trúc vốn và tài sản vơ hình

tác động lên giá trị doanh nghiệp... 31

Bảng 3. 1: Bảng mô tả các biến phụ thuộc và biến độc lập ... 34

Bảng 3. 2: Sơ đồ mơ hình nghiên cứu ... 37

Bảng 4. 1: Bảng thống kê mô tả ... 49

Bảng 4. 2: Hệ số tương quan ... 51

Bảng 4. 3: Bảng kết quả hiện tượng đa cộng tuyến ... 52

Bảng 4. 4: Kết quả kiểm định lựa chọn mơ hình ... 53

Bảng 4. 5: Kết quả kiểm định hiện tượng phương sai thay đổi và tự tương quan ... 54

Bảng 4. 6: Kết quả hồi quy mơ hình 1 và mơ hình 2 ... 55

Bảng 4. 7: Kiểm định giả thuyết 1, 2, 3 và 4 đối với mơ hình 1 và 2 về cấu trúc vốn và tài sản vơ hình tác động đến giá trị doanh nghiệp ... 58Bảng 4. 8: Tổng hợp các biến kiểm soát tác động đến giá trị doanh nghiệp . 61

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>Từ viết tắt Nghĩa Tiếng Việt Nghĩa Tiếng Anh </b>

BCTC Báo cáo tài chính Financial Statement

GTDN Giá trị doanh nghiệp Firm value HNX Sở giao dịch chứng khoán

Hà Nội

Hanoi Stock Exchange

HOSE Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh Stock Exchange

OLS Bình phương nhỏ nhất gộp Pooled Ordinary Least Squared

FEM Mơ hình tác động ngẫu nhiên

Random Effects Model

REM Mơ hình tác động ngẫu nhiên

Random Effects Model

GLS Bình phương nhỏ nhất tổng quát

Generalized Least Square

TSVH Tài sản vơ hình Intangible asset TOT Lý thuyết đánh đổi cấu

trúc vốn

Trade – Off Theory

POT Lý thuyết trật tự phân hạng Pecking Order Theoty

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1. Tính cấp thiết của đề tài </b>

Nền kinh tế Việt Nam chứng kiến những thành tựu to lớn trên nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội, trong đó cơ cấu kinh tế theo ngành và nội ngành có nhiều chuyển biến tích cực, đầu tư trong ngành xây dựng cũng tăng nhanh đáng kể. Đặc biệt hơn, giai đoạn 2012-2020 cũng cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam, nơi đang trở thành kênh thu hút vốn đầu tư hiệu quả cho nền kinh tế trong nhiều năm qua. Song song với các hoạt động đầu tư, mở rộng quy mô trong doanh nghiệp, các hoạt động mua bán, sát nhập, hợp nhất và chia nhỏ doanh nghiệp đang diễn ra ngày càng nhiều với nhiều quy mô khác nhau. Mỗi doanh nghiệp đều đưa ra rất nhiều chiến lược để phát triển DN với mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp, tạo sự hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư tương lai. Do đó, việc nhận định và đánh giá đúng giá trị doanh nghiệp, nắm bắt các yếu tố có tác động đến giá trị doanh nghiệp đang được quan tâm đặc biệt, từ các chuyên gia kinh tế, các nhà lãnh đạo điều hành

<b>công ty, cho đến những người đầu tư trên thị trường. Cấu trúc vốn là một trong những </b>

vấn đề cốt lõi trong lĩnh vực quản trị tài chính doanh nghiệp và đã thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu kể từ sau cơng trình của Mogigliani và Miller (1958). Các lý thuyết được sử dụng rộng rãi để giải thích mối liên hệ giữa cấu trúc vốn và giá trị của doanh nghiệp, đó là lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn (the trade-off theory of capital structrure) và lý thuyết trật tự phân hạng (the pecking order theory). Năm 1983 Massulis đã cho rằng: Sau khi Modigliani và Miller khám phá lợi ích của lá chắn thuế thì vẫn cịn ít những bằng chứng thực tế thuyết phục về sự ảnh hưởng của cấu trúc vốn lên giá trị công ty. Từ đó đến nay đã có khơng ít những nghiên cứu thực nghiệm ở một số nước khác trên thế giới đi sâu vào chủ đề này. Hiện nay, chủ đề này vẫn còn thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, nhà quản trị doanh nghiệp cũng như các nhà đầu tư bên ngoài. Dưới góc độ quản trị tài chính, một cấu trúc vốn được lựa chọn phù hợp không chỉ giúp cho doanh nghiệp tận dụng triệt để tác động tích cực từ địn bẩy tài chính như: “Tiết kiệm thuế” hay nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn mà còn giảm thiểu khả năng xảy ra tình trạng kiệt quệ tài chính nhằm mục tiêu nâng cao giá trị doanh nghiệp. Ngồi ra tài sản vơ hình

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

có thể cực kỳ quan trọng đối với giá trị doanh nghiệp và có khả năng ảnh hưởng đến chính sách tài chính của các cơng ty. Ví dụ, bằng sáng chế của Apple và Pfizer, thương hiệu Coke và Amazon, chuỗi cung ứng độc đáo của Walmart và quy trình kinh doanh hiệu quả cao của Southwest Airlines đã củng cố lợi thế cạnh tranh và giá trị doanh nghiệp của các công ty này trong nền kinh tế Lev và Gu (2016). Hiện nay tại Việt Nam việc đầu tư vào các nguồn lực hữu hình vẫn chiếm ưu thế so với các khoản đầu tư vào tài sản vơ hình, dẫn đến các doanh nghiệp khơng thể phát huy hết tiềm năng sẵn có của đơn vị mình để tăng trưởng và phát triển mạnh hơn. Việc nghiên cứu về tài sản vơ hình trong doanh nghiệp xây dựng cũng còn khá hạn chế và chưa được quan tâm nghiên cứu đúng mức.

Ngoài ra, theo khảo sát của tác giả về sự tác động của cấu trúc vốn đến giá trị doanh nghiệp của một số nhà nghiên cứu thực nghiệm dưới dạng bài báo khoa học, luận án hay luận văn,… cho các kết quả nghiên cứu tương đối khác nhau với sự không giống nhau về không gian, thời gian…., như: Farooq và cộng sự (2016); Ater (2017), Aggarwal và Pandhan (2017) họ cho rằng: Các doanh nghiệp nên dùng cấu trúc vốn thiên về nợ sẽ làm tăng giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, Rayyan (2008) lại cho rằng: Nếu doanh nghiệp dùng cấu trúc vốn thiên về nợ sẽ làm giảm giá trị doanh nghiệp. Nhưng với Karaca và cộng sự (2012); Rajhans và cộng sự (2013), lại cho rằng: Chưa có bằng chứng khoa học cho thấy có mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp. Bên cạnh đó tác động của tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp của một số nghiên cứu thực nghiệm cũng cho ra kết quả khác nhau: Quan Minh Quốc Bình và cộng sự (2020), Gamayuni (2015), Ocak và Findik (2019) cho rằng các doanh nghiệp nên dùng tài sản vơ hình sẽ làm tăng giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên Nando (2016), Salel (2018) lại cho rằng nếu doanh nghiệp sử dụng tài sản vơ hình sẽ làm giảm giá trị doanh nghiệp. Nhưng với Hà Văn Dũng (2017), Đỗ Hồng Nhung và Phạm Văn Tuệ Nhã (2018), Glova và Mrazkova (2018) lại cho rằng chưa có bằng chứng cho thấy mối quan hệ giữa tài sản vơ hình và giá trị doanh nghiệp.

Với các kết quả nghiên cứu như trên, theo tác giả cần phải có nghiên cứu khoa học: Có hay không sự tác động của cấu trúc vốn đến giá trị DN, với mẫu là các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán việt Nam để giúp các nhà quản trị

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

tài chính của các doanh nghiệp niêm yết hoạch định cấu trúc vốn với mục tiêu nâng cao giá trị doanh nghiệp.

Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” cho luận văn của mình.

<b>1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1. Mục tiêu chung </b>

Làm rõ sự tác động của cấu trúc vốn và tài sản vô hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khốn Việt Nam. Từ đó, đề xuất các hàm ý chính sách nhằm xây dựng cấu trúc vốn và tài sản vơ hình hợp lý góp phần nâng cao giá trị doanh nghiệp.

Từ mục tiêu chung, các mục tiêu nghiên cứu cụ thể, bao gồm:

- Đo lường mức độ tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán

- Đề xuất một số hàm ý chính sách để làm gia tăng giá trị doanh nghiệp của các doanh nghiệp xây dựng được niêm yết trên thị trường chứng khoán.

<b>1.3. Câu hỏi nghiên cứu </b>

<b>Câu hỏi 1: Cấu trúc vốn có tác động đến giá trị doanh nghiệp. Nếu có, mức </b>

độ tác động và chiều hướng tác động của cấu trúc vốn đến giá trị doanh nghiệp như thế nào?

<b>Câu hỏi 2: Tài sản vơ hình có tác động đến giá trị doanh nghiệp. Nếu có, mức </b>

độ tác động và chiều hướng tác động của tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp như thế nào?

<b>Câu hỏi 3: Những hàm ý chính sách cần thiết nào để tái cấu trúc vốn và tài </b>

sản vô hình nhằm gia tăng giá trị doanh nghiệp?

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<b>1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu </b>

Đối tượng nghiên cứu chính của luận văn là tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khốn Việt Nam.

<b>1.4.2. Phạm vi nghiên cứu </b>

Khơng gian: Các công ty xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thời gian: Từ năm 2012 đến năm 2020.

<b>1.5. Phương pháp nghiên cứu </b>

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng:

Phương pháp nghiên cứu định tính: Lược khảo các lý thuyết liên quan đến cấu trúc vốn, tài sản vơ hình và giá trị doanh nghiệp cũng như các nghiên cứu thực nghiệm trong và ngoài nước về sự tác động này. Từ đó, tác giả xây dựng mơ hình và các giả thuyết về tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp cũng như phân tích chiều hướng tác động và đưa ra các hàm ý chính sách.

Phương pháp nghiên cứu định lượng: Phân tích hồi quy dữ liệu bảng cân bằng của các doanh nghiệp giai đoạn từ 2012 đến 2020 để xác định chiều hướng tác động của cấu trúc vốn và tài sản vơ hình đến giá trị doanh nghiệp bằng phần mềm Stata 16.0

<b>1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài </b>

Ý nghĩa khoa học: Trên cơ sở kết quả nghiên cứu này, luận văn có thể được làm tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu.

Ý nghĩa thực tiễn: Trên cơ sở kết quả nghiên cứu này, luận văn sẽ cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý có thêm cơ sở khoa học để đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao giá trị doanh nghiệp.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

Kết cấu luận văn bao gồm 5 chương: Chương 1: Mở đầu

Chương 2: Cơ sở lý thuyết

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu

Chương 4: Kết quả nghiên cứu và thảo luận Chương 5: Kết luận đề xuất giải pháp

<b>Tóm tắt chương 1 </b>

Chương 1 giới thiệu một số vấn đề cơ bản của đề tài nghiên cứu, lý do nghiên cứu cũng như tính cấp thiết của đề tài, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và bố cục tổng quan của toàn bộ đề tài. Đề tài được thực hiện nhằm mục đích đánh giá tác động của yếu tố cấu trúc vốn và tài sản vô hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng của các công ty được niêm yết trong giai đoạn nghiên cứu từ 2012 – 2020 gồm 111 công ty trong ngành xây dựng. Ngồi ra, đề tài cũng trình bày về các giá trị khoa học và thực tiễn của nghiên cứu, đây cũng là một trong những động lực thúc đẩy nghiên cứu khoa học.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<b>CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1. Cơ sở lý thuyết </b>

<b>2.1.1. Lý thuyết cấu trúc vốn </b>

2.1.1.1. Khái niệm cấu trúc vốn

Tài nguyên cơ bản của một doanh nghiệp là dòng tiền do tài sản của doanh nghiệp tạo ra, vì vậy khi doanh nghiệp được tài trợ hoàn toàn bằng vốn cổ phần thường, tất cả các dòng tiền đó thuộc về các cổ đơng, nhưng khi doanh nghiệp phát hành cả chứng khoán nợ và chứng khoán vốn, doanh nghiệp phải phân chia các dòng tiền thành hai dịng, một dịng tương đối an tồn thuộc về cổ đơng và một dịng rủi ro hơn thuộc về chủ nợ. Hỗn hợp các chứng khoán khác nhau của doanh nghiệp được gọi là cấu trúc vốn doanh nghiệp. Hay nói cách khác, cấu trúc vốn được định nghĩa là sự kết hợp của nợ ngắn hạn, nợ dài hạn, cổ phần ưu đãi và vốn cổ phần thường được sử dụng để tài trợ cho quyết định đầu tư của doanh nghiệp. Do đó, cấu trúc vốn được định nghĩa là nguồn gốc và phương pháp hình thành nên nguồn để một doanh nghiệp có thể hoạt động Kyereboah-Coleman (2007), cấu trúc vốn ngày càng chứng minh vai trò quan trọng, giúp tạo nền tảng để doanh nghiệp phát triển một cách bền vững. Do đó, các nghiên cứu về cấu trúc vốn thường nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và vì thế khái niệm cấu trúc vốn cũng khá đa dạng.

Theo Weston và cộng sự (1979), cấu trúc vốn là nguồn tài chính thường xuyên của doanh nghiệp, và được thể hiện thông qua nợ dài hạn, cổ phiếu ưu đãi và giá trị ròng. Còn theo Rayan (2008) cấu trúc vốn là nguồn tài chính thường xuyên dài hạn của một doanh nghiệp, và thường bao gồm nợ, vốn cổ phần ưu đãi và vốn cổ phần thông thường. Như vậy, có thể thấy theo quan niệm của các nhà nghiên cứu trước đây cấu trúc vốn không bao gồm các khoản nợ ngắn hạn. Điều này có phần khác biệt với khái niệm về cấu trúc vốn được đưa ra bởi các nhà nghiên cứu trong thời gian gần đây. Ngoài ra theo Ross và cộng sự (2012) nhấn mạnh nợ phải trả (bao gồm cả nợ ngắn hạn và nợ dài hạn) và vốn chủ sở hữu chính là các cấu phần tạo nên cấu trúc vốn trong một doanh nghiệp. Đồng quan điểm, Akter và cộng sự (2015) khẳng định cấu trúc vốn là sự kết hợp của tất cả các nguồn dùng để tài trợ cho hoạt động cũng như sự phát triển của một doanh nghiệp và thường bao gồm nợ ngắn hạn, nợ dài hạn,

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi và lợi nhuận giữ lại. Bên cạnh đó, Damodaran (2001), ơng cho rằng: Cấu trúc vốn của doanh nghiệp là sự pha trộn giữa nợ và vốn chủ sở hữu được sử dụng để tài trợ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Như vậy, có thể thấy các nhà nghiên cứu đều đưa ra các định nghĩa khác nhau về cấu trúc vốn, song đều chung một điểm đó là nhấn mạnh cấu trúc vốn thể hiện nguồn hình thành nên vốn để doanh nghiệp hoạt động. Tùy thuộc vào hình thức pháp lý, quy mô, lĩnh vực, ngành nghề, thời gian hoạt động mà cấu trúc vốn của một doanh nghiệp sẽ có những thay đổi nhất định theo El Masry và cộng sự (2008). Tuy nhiên, đối với tổ chức tài chính vi mơ - một tổ chức cấp tín dụng đặc biệt với những nét rất riêng từ đối tượng khách hàng, cách thức hoạt động đến tỉ lệ rủi ro, mức độ hồn trả...thì cấu trúc vốn cũng có những khác biệt đáng kể so với các tổ chức tài chính khác. Cấu trúc vốn có nhiều quan điểm khác nhau nhưng đề tài tác giả nghiên cứu cấu trúc vốn dựa trên tổng nợ, bao gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn.

2.1.1.2. Thành phần cấu trúc vốn

Một doanh nghiệp khi cần vốn có thể huy động từ nợ hoặc vốn chủ sở hữu để tài trợ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Tùy thuộc vào loại hình doanh nghiệp, uy tín, hiệu quả kinh doanh, mức độ chấp nhận rủi ro trong kinh doanh, cấu trúc tài sản… các doanh nghiệp sẽ xây dựng cho mình một cấu trúc vốn phù hợp.

Thành phần cấu trúc vốn bao gồm:

✓ Nợ ngắn hạn là tổng giá trị các khoản nợ còn phải trả có thời hạn thanh tốn khơng q 12 tháng hoặc dưới một chu kỳ sản xuất kinh doanh thông thường như các khoản phải trả người bán, phải trả nội bộ, các khoản phải trả dài hạn khác, vay và nợ thuê tài chính tại thời điểm báo cáo. Trong kế toán, thuật ngữ này được dùng để chỉ những khoản nợ của bảng cân đối kế toán trong cột ghi nợ. Về bản chất, đó là những hóa đơn phải trả giữa người đi vay và người cho vay trong một khoảng thời gian ngắn. Thông thường, công ty dùng tiền mặt trong tài sản ngắn hạn để trả cho nợ ngắn hạn của họ. Nhằm giảm thiểu rủi ro trong thanh toán nợ ngắn hạn đến hạn trả, nợ ngắn hạn thường được huy động để bổ sung nhu cầu vốn ngắn hạn của doanh nghiệp hay được đầu tư vào tài sản ngắn hạn.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

✓ Nợ dài hạn (Long term Liabilities) là các khoản nợ phải trả đến hạn sau một năm hoặc trong thời gian hoạt động bình thường của cơng ty. Khoảng thời gian hoạt động bình thường là khoảng thời gian cần thiết để một công ty biến hàng tồn kho thành tiền mặt. Trên bảng cân đối kế toán đã phân loại, các khoản nợ phải trả được tách biệt giữa nợ ngắn hạn và dài hạn để giúp người sử dụng đánh giá tình hình tài chính của công ty trong giai đoạn ngắn hạn và dài hạn. Nợ dài hạn cung cấp cho người dùng thêm thông tin về sự thịnh vượng lâu dài của công ty, trong khi nợ ngắn hạn thông báo cho người sử dụng nợ mà công ty đang nợ trong kỳ hiện tại. Trên bảng cân đối kế toán, các tài khoản được liệt kê theo thứ tự thanh khoản, do đó nợ dài hạn đứng sau nợ ngắn hạn. Nợ dài hạn là nghĩa vụ tài chính của cơng ty đến hạn sau hơn một năm trong tương lai hoặc sau thời kỳ hoạt động bình thường. Hiểu cách tốt nhất để điều hướng bảng cân đối kế toán – chẳng hạn như các nghĩa vụ tài chính dài hạn – có thể giúp bạn đánh giá chính xác tình trạng tài chính của doanh nghiệp mình.

Nợ dài hạn được sử dụng để đánh giá khả năng thực hiện các nghĩa vụ tài chính dài hạn của doanh nghiệp. Ngồi ra, chúng cịn phản ánh mức độ sử dụng các khoản nợ để tài trợ cho đầu tư của doanh nghiệp so với mức độ sử dụng vốn chủ sở hữu. Các chỉ tiêu này càng cao thì xác suất mất khả năng trả nợ của doanh nghiệp càng lớn. Theo chế độ kế toán Việt Nam, khi doanh nghiệp vay nợ, sẽ phát sinh chi phí lãi vay. Chi phí này được tính vào chi phí tài chính, nên sẽ được cộng vào chi phí trước khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp và nó được coi là lợi nhuận tiết kiệm thuế do sử dụng nợ vay (hay còn gọi là lá chắn thuế).

Vốn chủ sở hữu (Owner’s Equity) là các nguồn vốn thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp và các thành viên trong công ty liên doanh hoặc các cổ đông trong các công ty cổ phần. Các chủ sở hữu góp vốn để cùng nhau tiến hành một hoạt động sản xuất, kinh doanh và cùng chia sẻ lợi nhuận tạo ra từ các hoạt động này của doanh nghiệp cũng như cùng gánh chịu những khoản lỗ nếu kinh doanh khơng có lãi. Vốn chủ sở hữu là một trong những nguồn tài trợ thường xuyên trong doanh nghiệp. Chỉ khi nào đơn vị ngừng hoạt động hoặc phá sản, lúc này đơn vị phải dùng tài sản của đơn vị, trước hết ưu tiên thanh tốn cho các chủ nợ, sau đó tài sản còn lại mới chia

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

cho các chủ sở hữu theo tỷ lệ vốn góp của họ. Hiểu đơn giản thì vốn chủ sở hữu sẽ bằng tổng tài sản của doanh nghiệp trừ đi nợ phải trả.

DN có hệ số vốn chủ sở hữu cao, tức là được tài trợ chủ yếu bởi nguồn vốn chủ sở hữu, chứng tỏ mức độ độc lập về mặt tài chính cao, rủi ro tài chính giảm. Nhưng khi số vốn chủ sở hữu do nhiều nhà đầu tư đóng góp thì nhà quản trị gặp khó khăn trong quản lý, điều hành hoạt động của DN, đồng thời trong một số trường hợp khi hiệu quả kinh doanh cao, DN mất đi lợi thế do đòn bẩy tài chính đem lại. Để đảm bảo cho hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả cao, thông thường một DN phải phối hợp cả hai nguồn vốn: Vốn chủ sở hữu và nợ phải trả. Sự kết hợp giữa hai nguồn này phụ thuộc vào đặc điểm ngành nghề kinh doanh của DN, mức độ chấp nhận rủi ro của nhà quản trị DN.

<b>2.1.2. Lý thuyết tài sản vơ hình </b>

2.1.2.1. Khái niệm tài sản vơ hình

Tài sản vơ hình theo Tiêu chuẩn thẩm định giá số 13: là tài sản khơng có hình thái vật chất và có khả năng tạo ra các quyền, lợi ích kinh tế và phải thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau: (1) Khơng có hình thái vật chất; tuy nhiên một số tài sản vơ hình có thể chứa đựng trong hoặc trên thực thể vật chất, nhưng giá trị của thực thể vật chất là không đáng kể so với giá trị tài sản vơ hình; (2) Có thể nhận biết được và có bằng chứng hữu hình về sự tồn tại của tài sản vơ hình (ví dụ: hợp đồng, bằng chứng nhận, hồ sơ đăng ký, đĩa mềm máy tính, danh sách khách hàng, báo cáo tài chính, v.v.); (3) Có khả năng tạo thu nhập cho người có quyền sở hữu; (4) Giá trị của tài sản vơ hình có thể định lượng được.

Theo Marr và Schiuma (2001), tài sản vơ hình hay vốn trí tuệ là nhóm tài sản tri thức được quy cho một tổ chức và đóng góp đáng kể nhất vào vị thế cạnh tranh được cải thiện của tổ chức này được xác định bằng cách thêm giá trị cho các bên liên quan chính.

Mặt khác theo Sveiby (1998), phần vơ hình của bảng cân đối kế tốn có thể được phân thành 3 loại: Năng lực cá nhân, cấu trúc bên trong và bên ngoài. Trong khi đó, Brinker (2000) cho rằng vốn trí tuệ là lượng vốn nhân lực và vốn cấu trúc (ví dụ:

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

Mối quan hệ với người tiêu dùng, quản lý mạng và công nghệ thông tin). Tài sản vơ hình hay vốn trí tuệ có thể được định nghĩa là tổng của những gì được tạo ra bởi ba yếu tố chính của tổ chức (vốn nhân lực, vốn cấu trúc, vốn khách hàng) liên quan đến kiến thức và cơng nghệ có thể mang lại lợi thế cạnh tranh và giá trị hơn cho công ty.

Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (Bộ tài chính, 2001) định nghĩa tài sản vơ hình là loại tài sản “khơng có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị và do doanh nghiệp nắm giữ, sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc cho các đối tượng khác thuê, phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận tài sản vơ hình”.

Hội đồng chuẩn mực Kế Tốn Tài Chính (FASB) đưa ra định nghĩa như sau: Tài sản vơ hình là các tài sản khơng có dạng vật chất, là kết quả của (1) sự kiện trong quá khứ (2) có thể đo lường được (3) và mang lại lợi ích trong tương lai.

Tài sản vơ hình có thể định nghĩa chung nhất rằng: Là loại tài sản khơng có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị do doanh nghiệp nắm giữ, sử dụng và nó có khả năng mang lại lợi ích trong lương lai.

Theo đối tượng nghiên cứu của luận văn, đa số các cơng ty xây dựng có TSVH chủ yếu là quyền sử dụng đất và phần mềm máy tính, ngồi ra cịn có quyền khai thác tài ngun và tài sản vơ hình khác, đây là những tài sản có thể đo lường, được hạch toán qua tài khoản “tài sản cố định vơ hình” trên bảng cân đối kế tốn.

2.1.2.2. Phân loại tài sản vơ hình

Hiện nay, có rất nhiều cách phân loại tài sản vơ hình khác nhau dựa trên thương hiệu, danh tiếng, môi trường. Theo Luật Thuế Thu nhập của Mỹ, tài sản vô hình có thể liên quan đến các vấn đề như: Bằng sáng chế, phát minh; bản quyền; thương hiệu; thương quyền, giấy phép, hợp đồng…

Nhìn chung, tùy theo mục đích nghiên cứu mà có thể phân loại tài sản vơ hình theo những tiêu chí khác nhau, theo tiêu chuẩn thẩm định giá số 13 tài sản vơ hình được phân loại thành 4 loại bao gồm: Tài sản trí tuệ, các quyền, các mối quan hệ và các nhóm tài sản vơ hình khác.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

Là một loại đặc biệt của tài sản vơ hình bởi nó được luật pháp bảo vệ khỏi việc sử dụng trái thẩm quyền của người khác. Tài sản trí tuệ và quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ (nhãn hiệu, thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, sáng chế, tên gọi xuất xứ, tên thương mại, bí mật kinh doanh, phát minh khoa học, sáng kiến, quyền tác giả, bản quyền).

<b>Các quyền </b>

Mỗi doanh nghiệp đều có quyền của mình. Những quyền này có thể tồn tại theo những điều kiện của một hợp đồng dưới hình thức văn bản hay khơng văn bản, là giấy phép hoạt động do cơ quan có thẩm quyền cấp, các hợp đồng thuê mượn, hợp đồng cung ứng, hợp đồng phân phối, hợp đồng cung cấp, hoặc các thỏa thuận đặc quyền khác. Giá trị của “Quyền” phụ thuộc vào lợi ích tài chính mà các quyền đó mang lại. Quyền mang lại lợi ích kinh tế đối với các bên được quy định cụ thể tại hợp đồng dân sự theo quy định của pháp luật ví dụ như quyền thương mại, quyền khai thác khoáng sản.

Các doanh nghiệp hiện này đều phải thiết lập mối quan hệ với các đơn vị, tổ chức, các chủ thể và các cá nhân bên ngồi khác. Mối quan hệ này khơng thể hiện bằng hợp đồng nhưng nó có vai trị vơ cùng quan trọng đối với doanh nghiệp. Các mối quan hệ phi hợp đồng mang lại lợi ích kinh tế cho các bên, các mối quan hệ với khách hàng, nhà cung cấp, các tổ chức, cá nhân có tầm ảnh hưởng lớn tới sản xuất kinh doanh hoặc các chủ thể khác, ví dụ như danh sách khách hàng, cơ sở dữ liệu.

Nhóm tài sản vơ hình khác người ta thường gọi những tài sản này là “uy tín kinh doanh”, "thương hiệu” hay “lợi thế thương mại”. Những tài sản này hình thành là kết quả tổng hợp bởi các yếu tố như tên tuổi, tiếng tăm, sự bảo trợ khách hàng, địa điểm, sản phẩm và các yếu tố tương tự khác sinh ra các lợi thế kinh tế. Khơng có phương pháp đánh giá đáng tin cậy về sự đóng góp riêng biệt của từng yếu tố, nhưng có thể lượng hóa sự đóng góp chung của cả nhóm vào dịng tiền tăng thêm của doanh

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

nghiệp một cách hợp lý. Các tài sản vơ hình khác thỏa mãn điều kiện như: Là tài sản khơng có hình thái vật chất và có khả năng tạo ra các quyền, lợi ích kinh tế.

<b>2.1.3. Lý thuyết giá trị doanh nghiệp </b>

2.1.3.1. Khái niệm giá trị doanh nghiêp

Doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường là thuật ngữ dùng chỉ các tổ chức kinh tế được pháp luật thừa nhận theo một số tiêu chuẩn nào đó. Giá trị doanh nghiệp là giá trị toàn bộ tài sản của một doanh nghiệp, là giá trị của mỗi tài sản cấu thành tổng tài sản của doanh nghiệp không thể tách rời nhau. Thuật ngữ “doanh nghiệp” khi ra đời đã bao hàm mục tiêu được thành lập nhằm tìm kiếm lợi nhuận, gia tăng giá trị cho chủ sở hữu. Do đó, khái niệm DN được sử dụng trong luận văn nhằm chỉ các DN hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận và cuối cùng là tối đa hóa giá trị cho chủ sở hữu. Trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp là một dạng tài sản, một tổ chức kinh tế có khả năng sinh lời và đem lại lợi ích kinh tế cho chủ sở hữu, nhà đầu tư nên hồn tồn có thể trở thành đối tượng trao đổi, mua bán trên thị trường. Do đó, cũng giống như các loại hàng hóa thơng thường khác, DN cũng là một loại hàng hóa có giá trị, và có thể được giao dịch, trao đổi trên thị trường. Quá trình hình thành giá trị và giá cả của DN cũng chịu tác động của quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh…. Vì vậy, cơ sở hình thành giá trị hàng hóa và kỹ thuật xác định giá trị hàng hóa thơng thường cũng có thể vận dụng trong xem xét giá trị DN.

Khác với hàng hóa thơng thường, hàng hóa DN có những đặc trưng cơ bản sau: (1) DN là một pháp nhân kinh tế đang tồn tại, hoạt động và phát triển. Nó là một tổ chức hoạt động kinh tế nhằm mục đích kinh doanh, vì mục tiêu lợi nhuận chứ không đơn thuần là một tập hợp các tài sản độc lập, riêng lẻ. (2) DN như là một thực thể sống, đang hoạt động, nên bên trong nó chứa đựng các mối quan hệ kinh tế đa dạng giữa các chủ thể bên trong DN với nhau và giữa DN với các chủ thể bên ngồi DN. Do đó, xác định giá trị một DN không chỉ đơn thuần định giá một tài sản mà còn phải xem xét đầy đủ giá trị các mối quan hệ kinh tế của DN. (3) Sự khác biệt giữa các DN là rất cao, mặc dù cùng sản xuất một loại sản phẩm, có thể trên cùng một địa phương nhưng các DN hoạt động cũng khơng giống nhau. Do đó, giá trị của từng DN là giá trị cá biệt. (4) Các nhà đầu tư thành lập một DN hay mua một DN không chỉ

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

đơn thuần là sở hữu tài sản hay thị phần, thương hiệu mà còn là khả năng sinh lời, khả năng đem lại các khoản thu nhập trong tương lai từ việc sở hữu DN. Các cách tiếp cận về hàng hóa và giá trị hàng hóa là cơ sở hình thành khái niệm giá trị DN và các phương pháp xác định giá trị DN. Theo cách tiếp cận chi phí, giá trị DN là giá trị tồn bộ các tài sản (tài sản hữu hình, tài sản vơ hình) thuộc quyền sở hữu hiện tại của DN. Theo cách tiếp cận lợi ích, giá trị DN là biểu hiện bằng tiền của tồn bộ các khoản lợi ích hay thu nhập mà DN có thể thu được trong tương lai. Theo các tiếp cận thị trường, giá trị DN được phản ánh thông qua các chỉ số trên thị trường của DN như chỉ số giá giao dịch trên thị trường, tỷ số giá trên thu nhập bình quân (P/E), tỷ số giá trên doanh thu bình quân (P/S), tỷ số giá trên giá trị sổ sách bình quân (P/B), tỷ số giá trị DN trên lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao bình quân (EV/EBITDA), chỉ số Tobin’Q. Các cách tiếp cận trên cần được xem xét, vận dụng phù hợp trong thực tiễn của DN, ngành nghề kinh doanh, cách thức tài trợ cho DN, chính sách đầu tư, mục tiêu của nhà quản trị… vì mỗi cách có ưu điểm, hạn chế và căn cứ khoa học riêng.

2.1.3.2. Một số phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp

<i>➢ Chỉ tiêu giá trị doanh nghiệp </i>

Giá trị doanh nghiệp (EV) được hiểu là thước đo tổng giá trị của công ty, thường được sử dụng như một sự thay thế toàn diện hơn cho khái niệm giá trị vốn hóa trên thị trường cổ phiếu. Nó bao hàm tất cả các quyền sở hữu, quyền địi nợ và vốn chủ của một cơng ty. Giá trị doanh nghiệp có thể được xem là chi phí cần bỏ ra để mua tồn bộ một cơng ty. Các nhà đầu tư và nhà phân tích sử dụng chỉ số giá trị doanh nghiệp (EV) để tính tốn tổng giá trị tiền tệ hoặc giá trị được đánh giá của công ty. Trong khi một số nhà đầu tư chỉ đơn giản nhìn vào giá trị vốn hóa thị trường của cơng ty để xác định giá trị của cơng ty, thì các nhà đầu tư khác lại tin rằng chỉ số giá trị doanh nghiệp mang lại bức tranh đầy đủ hơn về giá trị thực của cơng ty. Đó là bởi vì giá trị doanh nghiệp cũng tính đến số nợ mà cơng ty mang theo và dự trữ tiền mặt của nó. Để tính giá trị doanh nghiệp, hãy xác định giá trị vốn hóa thị trường của cơng ty bằng cách nhân số cổ phiếu đang lưu hành của công ty với giá thị trường hiện tại của một cổ phiếu sau đó cộng với tổng nợ dài hạn và ngắn hạn của công ty cuối cùng

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

trừ đi tiền và các khoản tương đương tiền của công ty. Chỉ số giá trị doanh nghiệp được đo lường như sau:

<b>EV = Giá trị vốn hóa thị trường + giá trị sổ sách của các khoản nợ - giá trị của tiền và tương đương tiền </b>

<i>➢ Chỉ tiêu Tobin’s Q </i>

Tobin’s Q: Giá trị thị trường của cổ phiếu/Giá trị sổ sách của cổ phiếu, được để xuất bởi Tobin (1969). Tobin’s Q là một thước đo cẩn thận hơn về hiệu quả trong quản lý việc sử dụng nguồn lực kinh tế trong khả năng của doanh nghiệp. Tobin’s Q đo lường giá trị thị trường của cơng ty có liên quan đến việc thay thế giá trị tài sản. Giá trị của Tobin’s Q lớn hơn 1 cho biết rằng giá trị tổng tài sản hiện tại của công ty được ghi nhận trên sổ sách thấp hơn chính giá trị của cơng ty, nghĩa là cơng ty có giá trị thị trường cao hơn (định giá cao hơn). Trong khi Tobin’s Q thấp hơn 1 cho thấy rằng giá trị thị trường thấp hơn (định giá thấp hơn) giá trị tài sản hiện tại của công ty được ghi nhận trên sổ sách. Chỉ số Tobin’s Q được đo lường như sau:

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<b>2.1.4. Lý thuyết mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp </b>

2.1.4.1. Lý thuyết truyền thống về cơ cấu vốn của Durand

Quan điểm về cơ cấu vốn của Durand (1952) cho rằng giá trị của doanh nghiệp bị tác động bởi cơ cấu vốn của doanh nghiệp đó. Lý thuyết của Durand đã chỉ ra ba điểm chính sau:

Cách tiếp cận lợi nhuận rịng: Nợ vay thường có chi phí rẻ hơn so với vốn chủ sở hữu, vì vậy giá trị doanh nghiệp sẽ tăng lên nếu kết hợp sử dụng nhiều nợ vay hơn vốn chủ sở hữu do chi phí sử dụng vốn bình qn sẽ thấp hơn.

Cách tiếp cận lợi nhuận hoạt động ròng: Chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu sẽ tăng lên khi sử dụng nhiều nợ vay hơn do các cổ đông yêu cầu một mức bù đắp rủi ro cho việc tăng tài trợ bằng nợ vay. Do đó, chi phí sử dụng vốn bình qn sẽ tăng lên, điều đó làm giảm giá trị doanh nghiệp.

Cách tiếp cận cơ cấu vốn tối ưu: Sự cân bằng rịng giữa sự gia tăng của chi phí sử dụng vốn chủ sỡ hữu và lợi ích của việc tài trợ bằng nợ vay có ảnh hưởng đến tác động của cơ cấu vốn đến giá trị doanh nghiệp. Kết quả là sẽ tồn tại một cơ cấu vốn tối ưu khi chi phí vốn là nhỏ nhất hoặc giá trị doanh nghiệp là lớn nhất.

Nghiên cứu của Durand (1952) là nghiên cứu tiên phong về vấn đề cơ cấu vốn của doanh nghiệp. Những lý thuyết truyền thống này của Durand đã đặt những nền tảng đầu tiên và vững chắc cho các cơng trình nghiên cứu về lĩnh vực cơ cấu vốn của các nhà kinh tế và quản trị tài chính doanh nghiệp sau này.

Lý thuyết truyền thống của Durand vẫn còn nhiều hạn chế khi chỉ tập trung vào mối quan hệ giữa chi phí nợ vay và chi phí vốn chủ sở hữu cũng như tác động của cơ cấu vốn lên giá trị doanh nghiệp, đồng thời Durand cũng chỉ mới đưa ra một khung giả thuyết cho các tình huống khác nhau, thiên lệch về phần bên phải bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp.

2.1.4.2. Lý thuyết cấu trúc vốn của Modigliani và Miller

Năm 1958, Franco Modigliani và Merton Miller đã cho ra đời lý thuyết Modigliani-Miller (M&M), lý thuyết được xem là nền tảng đầu tiên về cấu trúc vốn và đạt giải Nobel kinh tế năm 1985. Lý thuyết được xây dựng dựa trên một số giả

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

định: (1) Khơng có thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân, (2) Các cá nhân và cơng ty đều có thể vay tiền ở mức lãi suất như nhau, (3) Khơng có thơng tin bất cân xứng giữa các nhà đầu tư, (4) Khơng có chi phí hoa hồng trong giao dịch, (5) Khơng có chi phí phá sản và chi phí kiệt quệ tài chính (kiệt quệ tài chính xảy ra khi không thể đáp ứng các hứa hẹn với các chủ nợ hay đáp ứng một cách khó khăn; đơi khi kiệt quệ tài chính đưa đến phá sản, đơi khi nó chỉ có ý nghĩa là đang gặp khó khăn), (6) Hợp đồng được thực hiện dễ dàng, và (7) Nhà đầu tư không thể kiếm được lợi nhuận bằng cách đơn giản là bán và mua chứng khốn mà khơng phát sinh thêm chi phí đầu tư (khơng có cơ hội kinh doanh chênh lệch giá). Với những giả định trên, cấu trúc vốn sẽ khơng làm thay đổi tổng dịng tiền cơng ty tạo ra, do đó khơng tác động đến giá trị cơng ty; các tài sản tài chính chỉ đóng vai trị phân phối giá trị chứ khơng tạo ra chúng. Đồng thời, cấu trúc vốn cũng không tác động đến chi phí sử dụng vốn cơng ty vì việc giảm chi phí của một thành phần vốn sẽ được bù đắp bởi sự gia tăng chi phí của thành phần khác Miglo (2016), Nguyễn Minh Kiều (2010).

Đến năm 1963, Modigliani và Miller đã đưa thêm thuế thu nhập doanh nghiệp vào lý thuyết M&M. Hai ông nhận thấy rằng luật thuế cho phép công ty được khấu trừ lãi vay như một chi phí, nhưng cổ tức chi trả cho cổ đông không được khấu trừ. Kết quả cho thấy giá trị cơng ty có vay nợ bằng giá trị công ty không vay nợ cộng với hiện giá lá chắn thuế; và cũng nhờ lá chắn thuế, chi phí sử dụng vốn trung bình sẽ giảm xuống khi cơng ty tăng tỷ số nợ. Hay nói cách khác, lý thuyết M&M ngụ ý rằng công ty nên sử dụng nợ càng nhiều càng tốt Nguyễn Minh Kiều (2010), Brigham và Houston (2009).

2.1.4.3. Lý thuyết cân bằng (Trade – of theory)

Dựa trên các lý thuyết của Modigliani và Miller, lý thuyết cân bằng là một bước phát triển về lý luận của Miller khi ông đã xem xét đến các tác động của thuế, chi phí phá sản và các chi phí trung gian khi giải thích CTV của doanh nghiệp. Dựa trên lý thuyết này, các cơng ty sẽ có những mục tiêu khác nhau khác nhau về tỷ số nợ và nguồn vốn sao cho tối đa hóa được lợi ích của doanh nghiệp. Cụ thể hơn, sẽ tồn tại một điểm kết hợp tối ưu của các công ty khi họ cố gắng hướng đến việc gia tăng sử dụng nợ. Việc gia tăng sử dụng nợ sẽ làm tăng chi phí vốn bình qn gia quyền

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

(WACC). Theo như Wald (1999), giá trị hiện tại của phần thuế tiết kiệm do việc gia tăng vay nợ sẽ bị triệt tiêu bằng sự gia tăng của giá trị hiện tại trong chi phí phá sản. Cụ thể hơn, tồn tại những ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng nợ. Ở những thời kỳ ban đầu, có những lợi ích từ việc chi trả thuế được gọi là lá chắn thuế. Điều đó có nghĩa doanh nghiệp sẽ trả ít thuế hơn lượng họ phải trả bằng việc vay thêm nhiều nợ. Tuy nhiên, khi có quá nhiều nợ, doanh nghiệp sẽ đối mặt với rủi ro về việc hoàn trả trong tương lai. Khi khơng có khả năng chi trả, doanh nghiệp sẽ phá sản.

2.1.4.4. Lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn (Trade of theory - TOT)

Lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn đề cập đến ý tưởng một công ty sẽ lựa chọn bao nhiêu nguồn vốn vay và bao nhiêu nguồn vốn chủ sở hữu để tài trợ nhằm cân bằng các chi phí và lợi ích

Lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn được xem là một trong những lý thuyết trọng tâm của các lý thuyết về cấu trúc vốn bởi nó là một minh chứng mạnh giải thích cho các quyết định cấu trúc vốn tương đối tốt hơn so với các lý thuyết khác. Theo Frank và cộng sự (2009), lý thuyết này cũng được xem như là một lý thuyết cạnh tranh với lý thuyết trật tự phân hạng trong cấu trúc vốn. Mặc dù TOT khởi nguồn từ lý thuyết M&M nhưng lý thuyết này cũng nhằm mục đích giải thích vì sao các doanh nghiệp thường được tài trợ một phần bằng nợ vay và một phần bằng vốn chủ sở hữu. Lý thuyết này giả định doanh nghiệp sẽ đạt được mức cân bằng giữa chi phí biên và lợi ích biên khi ra quyết định lựa chọn cấu trúc vốn. Mơ hình có thuế của M&M (1963), cho rằng: Giá trị doanh nghiệp càng tăng khi sử dụng nợ vay càng cao và gia tăng đến mức tối đa khi doanh nghiệp được tài trợ hoàn toàn bằng nợ vay. Ross (2002) đã lập luận rằng: Nợ có thể được định giá như là một cơng cụ để báo hiệu giá trị của doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ sử dụng nợ để thay thế vốn chủ sở hữu hoặc dùng vốn chủ sở hữu để thay thế nợ cho đến khi giá trị của doanh nghiệp đạt mức tối đa. Theo Myers (1977, 1984), nếu một doanh nghiệp tuân theo TOT, doanh nghiệp đó sẽ thiết lập một tỷ lệ nợ mục tiêu và cấu trúc vốn sẽ tự điều chỉnh về mức mục tiêu đó. Tỷ lệ nợ mục tiêu được xác định bằng cách cân bằng giữa lợi ích của lá chắn thuế và chi phí phá sản. Tuy nhiên, trên thực tế việc xác định được chi phí phá sản là khá phức tạp và khó khăn. Ngồi ra, có một lý do lớn khiến các doanh nghiệp không thể

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

tài trợ hồn tồn bằng nợ vay, là vì bên cạnh sự hiện hữu lợi ích của lá chắn thuế từ nợ, tài trợ bằng nợ cũng phát sinh nhiều chi phí, như là các chi phí phá sản hay chi phí kiệt quệ tài chính bao gồm cả chi phí trực tiếp lẫn chi phí gián tiếp của việc phá sản có nguyên nhân từ nợ. Theo Mackie-Mason (1990), nghiên cứu cho các công ty nên phát hành trái phiếu hay chứng khốn vốn, cho rằng: Các cơng ty có mức thuế suất thấp - ví dụ các cơng ty có lỗ tính thuế được kết chuyển cho các kế tốn kỳ sau sẽ có nhiều khả năng để phát hành cổ phiếu, so với các cơng ty có lợi nhuận nhiều hơn phải đối mặt với mức thuế suất theo luật. Kết quả nghiên cứu của Mackie - Mason (1990) là phù hợp với lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn, bởi vì nó cho thấy các cơng ty nộp thuế có lợi khi có các khoản nợ. Nghiên cứu này cũng phù hợp với trạng thái cân bằng của Miller (1977), trong đó giá trị của lá chắn thuế suất của cơng ty hồn tồn bù đắp được bằng mức thuế suất thấp đối với lãi vốn. Trong trường hợp này, một công ty phải đối mặt với một mức thuế suất thấp cũng sẽ sử dụng vốn chủ sở hữu, bởi vì các nhà đầu tư phải trả thêm thuế suất đối với tiền lãi vay so với thu nhập vốn cổ phần. Như vậy, chúng ta không thể kết luận từ kết quả Mackie - Mason (1990) rằng: Lá chắn thuế đóng góp quan trọng với giá trị thị trường của doanh nghiệp hoặc tỷ lệ nợ được xác định bởi các lý thuyết đánh đổi.

Tóm lại, mơ hình lý thuyết đánh đổi dạng động của cấu trúc vốn cho rằng: Cấu trúc vốn của doanh nghiệp tại một thời điểm sẽ không thể tối ưu, nhưng doanh nghiệp sẽ điều chỉnh cấu trúc vốn về cấu trúc vốn mục tiêu.

Ưu điểm của lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn: Giải thích được các khác biệt trong cấu trúc vốn giữa nhiều ngành. Chẳng hạn, các công ty tăng trưởng công nghệ cao, có tài sản hầu hết là tài sản vơ hình thường sử dụng ít nợ. Làm rõ hơn tác động của thuế, chi phí kiệt tài chính đến cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp.

Nhược điểm của lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn: Chưa giải thích được tại sao một số doanh nghiệp vẫn thành công, kết quả kinh doanh tốt trong khi nợ vay rất ít, hay trong thực tế khi giá cổ phiếu của doanh nghiệp đang cao và doanh nghiệp đang có nhu cầu về tài trợ bên ngồi thì cơng ty có nhiều khả năng phát hành cổ phiếu hơn là vay nợ. Chưa lượng hóa được hết các yếu tố để doanh nghiệp xác định cấu trúc vốn

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

mục tiêu, gồm: Chi phí trực tiếp (chi phí kiệt quệ tài chính, chi phí liên quan đến phá sản), chi phí gián tiếp (chi phí do mất khách hàng, mất nhà cung cấp, nhân viên…).

2.1.4.5. Lý thuyết trật tự phân hạng (Pecking order theory - POT) Cấu trúc vốn là một vấn đề quan trọng trong các quyết định tài trợ của doanh nghiệp. Đây không phải là một vấn đề mới mẻ nhưng luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhiều nhà nghiên cứu kinh tế và tài chính trên khắp thế giới. Những tranh luận xung quanh các quan điểm lý luận và tính hiệu quả của các lý thuyết cấu trúc vốn vẫn chưa bao giờ kết thúc.

Lý thuyết trật tự phân hạng thị trường (Pecking Order Theory - POT) còn gọi là lý thuyết thứ tự tăng vốn. Lý thuyết này được nghiên cứu khởi đầu bởi Meyers và Majluf (1984), nó cho rằng: Các nhà quản lý ưu tiên tài trợ cho các cơ hội đầu tư bằng ba nguồn: Đầu tiên là thông qua thu nhập giữ lại của công ty, tiếp theo là nợ và chọn tài trợ bằng vốn chủ sở hữu là phương án cuối cùng. Giả thuyết của lý thuyết này cho rằng: Các nhà đầu tư bên ngoài và nhà quản lý có cùng một nguồn thơng tin về doanh nghiệp - được gọi là thông tin cân xứng. Tuy nhiên, trên thực tế nhà quản lý thường có nhiều thơng tin tốt hơn so với các nhà đầu tư bên ngồi - lúc này được gọi là thơng tin bất cân xứng. Các nguồn thơng tin này ít nhiều sẽ tác động đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp. Cũng theo Myers và cộng sự (1984), chênh lệch thông tin sẽ làm cho vốn chủ sở hữu bị đánh giá sai trên thị trường, điều này làm cho tài sản của các cổ đơng hiện hữu có thể bị tổn thất hay được đánh giá cao. Nếu doanh nghiệp tài trợ dự án mới bằng cách phát hành cổ phiếu thì thơng thường các cổ phiếu này sẽ bị định giá thấp do các nhà quản lý có thể khơng thể truyền đạt hết triển vọng tươi sáng cho các nhà đầu tư tiềm năng. Kết quả là các nhà đầu tư bên ngồi khơng phân biệt được giữa dự án tốt và dự án xấu, cho nên, họ xem việc doanh nghiệp phát hành cổ phiếu mới là tín hiệu xấu và họ yêu cầu một phần bù cho giá trị đầu tư, dẫn đến doanh nghiệp chỉ có thể phát hành cổ phiếu với mức giá thấp. Theo Asquith và cộng sự (1986), khi doanh nghiệp công bố thông tin rằng: Họ sẽ phát hành cổ phiếu, thơng thường sẽ pha lỗng giá cổ phiếu dẫn đến giá cổ phiếu sẽ sụt giảm và làm giảm giá trị vốn hóa thị trường trước khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu. Do vậy, doanh nghiệp có thể sẽ lựa chọn tài trợ dự án mới bằng nợ vay. So với vốn chủ sở hữu, nợ

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

vay sẽ ít bị đánh giá thấp hơn; điều này là do các hợp đồng vay nợ đã giới hạn khả năng thua lỗ của trái chủ nên sẽ an tồn hơn.

Tóm lại: Lý thuyết trật tự phân hạng dựa trên giả thuyết tồn tại sự chênh lệch thông tin giữa nhà quản lý và nhà đầu tư bên ngoài. POT cho rằng: Những quyết định về cấu trúc vốn không dựa trên tỷ lệ nợ/tài sản tối ưu mà được quyết định từ việc phân hạng trong cấu trúc vốn và rút ra được 4 vấn đề sau:

Các doanh nghiệp thích nguồn tài trợ nội bộ hơn là bên ngồi (bất đối xứng thơng tin được cho là có liên quan chỉ đối với tài trợ bên ngồi).

Cổ tức là "ổn định". Vì vậy, việc cắt giảm cổ tức không được sử dụng để tài trợ cho chi tiêu vốn. Do đó, thay đổi trong nhu cầu tiền mặt không được áp dụng khi thay đổi cổ tức ngắn hạn. Nói cách khác, những thay đổi dòng tiền ròng xuất hiện giống như những thay đổi trong nguồn tài trợ bên ngoài.

Nếu cần huy động nguồn vốn ngoại sinh để đầu tư thì các doanh nghiệp sẽ làm việc theo trật tự phân hạng, từ nợ an tồn đến nợ có rủi ro hơn, đến các chứng khoán chuyển đổi hoặc cổ phiếu ưu đãi, và cuối cùng là vốn cổ phần thường như một phương sách cuối cùng.

Tỷ lệ nợ của mỗi doanh nghiệp là khác nhau và nó phản ánh yêu cầu tích lũy đối với tài trợ bên ngoài.

Như vậy, Myers và cộng sự (1984) cho rằng sẽ khơng có một cấu trúc vốn tối ưu với các doanh nghiệp.

<b>2.1.5. Lý thuyết mối quan hệ giữa tài sản vơ hình và giá trị doanh nghiệp </b>

2.1.5.1. Lý thuyết tín hiệu thị trường

Lý thuyết tín hiệu thị trường do Spence (1973) đề cập vai trò của tài sản cố định của các doanh nghiệp. Theo lý thuyết tín hiệu thì thị trường sẽ phản ánh tích cực với các doanh nghiệp có nội lực và quy mô lớn, tỷ lệ tài sản cố định nhiều sẽ đảm bảo cho các khoản vay. Khi đó các nhà đầu tư ưa thích và vấn đề tiếp cận vốn vay của các doanh nghiệp này dễ dàng hơn so với các cơng ty khơng có cơ hội tăng trưởng, quy mơ nhỏ và khơng có tiềm lực tài chính, từ đó ảnh hưởng sự thay đổi của giá trị công ty.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

2.1.5.2. Lý thuyết về giới hạn khả năng sản xuất và tăng trưởng kinh tế Lý thuyết này trình bày Mơ hình tăng trưởng kinh tế của Samuelson (1948), dựa trên những ưu điểm của học thuyết kinh tế Tân cổ điển và học thuyết kinh tế của trường phái Keynes, Samuelson (1948) đã đề xuất một mơ hình sản lượng mới với sự tham gia của yếu tố cơng nghệ trong q trình sản. Hàm sản xuất bao gồm các biến đầu vào được như sau:

Y = f (L, K, R, T) Trong đó:

L: Nguồn nhân lực K: Nguồn vốn

R: Nguồn tài nguyên T: Cơng nghệ

Mơ hình này là có nhiều thay đổi so với các mơ hình truyền thống về tăng trưởng kinh tế, trong đó yếu tố khoa học - cơng nghệ là một trong những đầu vào quan trọng giúp gia tăng sản lượng. Tài sản vơ hình có vai trị nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và góp phần quan trọng trong việc tạo dựng hình ảnh doanh nghiệp, thu hút sự quan tâm của khách hàng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm dịch vụ cũng như mở rộng thị phần của doanh nghiệp. Với sự phát triển của khoa học công nghệ, việc áp dụng các ứng dụng mới vào trong sản xuất vận tải giúp cho sản lượng hàng hóa ngày càng tăng cao hơn cả về khối lượng và chất lượng, giúp doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều về công sức, thời gian và chi phí.

<b>2.2. Các nghiên cứu trước </b>

Cho đến nay, các nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa cấu trúc vốn, tài sản vơ hình và giá trị doanh nghiệp được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước với các mẫu nghiên cứu khác nhau vẫn cho ra các kết quả khác nhau. Theo tác giả, nguyên nhân này xuất phát từ các đặc điểm như: Ngành nghề, môi trường hoạt động, mức độ chấp nhận rủi ro của doanh nghiệp…. Chính điều này sẽ quyết định đến lợi ích và chi phí sử dụng nợ của doanh nghiệp.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<b>2.2.1. Nghiên cứu trong nước </b>

Theo Đỗ Văn Thắng và Trịnh Quang Thiều (2010) nghiên cứu ảnh hưởng của cấu trúc vốn lên giá trị doanh nghiệp của các công ty niêm yết trên sàn chứng khốn TP.HCM với dữ liệu bảng khơng cân bằng của 159 cơng ty phi tài chính từ năm 2006 đến năm 2009 với 407 quan sát. Bằng phương pháp hồi quy OLS, nghiên cứu cho thấy giá trị doanh nghiệp có quan hệ hàm bậc 3 với cơ cấu vốn, cơ cấu vốn tối ưu của các doanh nghiệp là điểm mà tại đó có tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu là 105%.

Nghiên cứu của Hà Văn Dũng (2017): “Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị kinh tế tăng thêm của các doanh nghiệp niêm yết”. Nghiên cứu sử dụng bộ dữ liệu gồm 173 doanh nghiệp được niêm yết trong giai đoạn 2012 - 2016. Trong nghiên cứu này, tài sản vơ hình được đo bằng tỷ lệ tài sản vơ hình chia cho tổng tài sản của doanh nghiệp nhằm mục đích trung hòa sự khác biệt lớn về giá trị tuyệt đối của tài sản vơ hình giữa các doanh nghiệp. Theo kết quả của nghiên cứu, tài sản vơ hình chưa thể hiện được tác động rõ nét đến giá trị kinh tế tăng thêm của doanh nghiệp. Điều này được giải thích theo hai khía cạnh là: Trong thực tế, các doanh nghiệp chưa quan tâm đến hoạt động đầu tư vào giá trị tài sản vơ hình, do đó tác động của tài sản vơ hình chưa rõ nét. Hai là, mặc dù có đầu tư vào tài sản vơ hình, nhưng sự đầu tư chưa mang lại hiệu quả, doanh nghiệp cần tiếp tục khai thác công năng của tài sản vơ hình này.

Theo Võ Minh Long (2017) nghiên cứu 123 DN phi tài chính niêm yết trên HSX hoạt động từ năm 2008 – 2015. Kết quả hồi quy bằng phương pháp GMM, cho thấy rằng: Cấu trúc vốn nói chung và cấu trúc vốn theo kỳ hạn nói riêng đều có tác động tích cực lên giá trị doanh nghiệp. Ngồi ra, nó cũng cho biết thêm: Có ngưỡng cấu trúc vốn để tối đa hóa GTDN. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu cũng cho biết: Các biến tỷ số thanh toán ngắn hạn (CR), quy mô doanh nghiệp (SIZE), tỷ trọng tài sản cố định (TANG), số năm hoạt động (AGE), lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), vòng quay tài sản (AT), tăng trưởng doanh thu (GRTH) cũng tác động đến giá trị doanh nghiệp và có ý nghĩa thống kê cao.

Theo Nhung (2018) xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị tài sản vơ hình của các cơng ty sản xuất thủy sản niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam từ năm 2014 đến năm 2016. Nhóm tác giả đã thu thập dữ liệu bảng của 53 doanh

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

nghiệp sản xuất thủy sản niêm yết và sử dụng mơ hình tác động ngẫu nhiên để xem xét mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng có thể có và giá trị tài sản vơ hình. Kết quả chỉ ra rằng: Tuổi của công ty và quy mô của công ty có tác động tích cực và tiêu cực có ý nghĩa thống kê đến giá trị tài sản vơ hình tương ứng. Trong khi đó, đầu tư tài sản vơ hình, tăng trưởng cường độ vốn và cổ tức khơng có mối quan hệ có ý nghĩa thống kê với giá trị tài sản vơ hình. Các khoản đầu tư vào tài sản vơ hình và tăng trưởng doanh thu được chứng minh là không nâng cao giá trị doanh nghiệp (Tobin’s Q) về mặt thực nghiệm, cho thấy các dự án đầu tư tài sản vô hình và khả năng tăng trưởng doanh thu bán hàng của các nhà sản xuất thủy sản niêm yết tại Việt Nam chưa chứng minh được hiệu quả của nó trong giai đoạn nghiên cứu.

Theo Đặng Ngọc Hùng và các cộng sự (2019) nghiên cứu cấu trúc vốn đến giá trị doanh nghiệp (EV). Nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng gồm 1.070 quan sát tại 214 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2012 – 2016. Theo kết quả hồi quy bình phương nhỏ nhất tổng quát cấu trúc vốn ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên khi đo lường giá trị doanh nghiệp theo EV và Tobin’s Q, kết quả thống kê hồn tồn khơng nhất quán. Kết quả nghiên cứu chỉ ra việc đo lường EV trên giá trị doanh nghiệp sẽ phù hợp hơn. Đến năm 2021 tác giả này tiếp tục nghiên cứu. Theo Hung (2021) phân tích về cấu trúc vốn đến giá trị doanh nghiệp của các cơng ty hóa chất niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính của 23 doanh nghiệp hóa chất niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2012 đến năm 2019. Sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng với mơ hình hồi quy theo phương pháp OLS, FEM, REM, Phương pháp FGLS được sử dụng để khắc phục các khiếm khuyết của mơ hình. Trong nghiên cứu này, giá trị công ty (Tobin's Q) là một biến phụ thuộc. Cơ cấu vốn (DA), tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA), vòng quay tài sản (AT), tài sản cố định (TANG), khả năng thanh tốn (CR), quy mơ doanh nghiệp (SIZE), tuổi thành lập (AGE) và tốc độ tăng trưởng doanh thu (GR) là các biến độc lập trong nghiên cứu. Kết quả phân tích cho thấy cơ cấu vốn của các doanh nghiệp trong ngành hóa chất niêm yết trên thị trường chứng khốn Việt Nam có mối tương quan nghịch với giá trị doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có vịng quay tài sản lớn hơn, quy mô kinh doanh và số năm hoạt động có giá trị doanh nghiệp thấp hơn. Bài báo này giúp các nhà quản

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

trị doanh nghiệp nâng cao giá trị doanh nghiệp bằng cách điều chỉnh cơ cấu vốn hợp lý. Các doanh nghiệp hóa chất điều chỉnh cơ cấu vốn theo hướng giảm dần hệ số nợ và tăng dần vốn chủ sở hữu. Các công ty sử dụng nợ cao, điều này có tác động làm giảm giá trị cơng ty của các cơng ty trong ngành cơng nghiệp hóa chất.

Nghiên cứu của Bình (2020) đo lường tài sản vơ hình của 396 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2010 đến năm 2014 bằng cách sử dụng kỹ thuật dữ liệu bảng. Nghiên cứu cũng cho thấy tác động tích cực của tài sản vơ hình đối với việc cải thiện hiệu quả hoạt động của công ty. Các phát hiện cho thấy tầm quan trọng của việc đầu tư vào các tài sản vơ hình, chẳng hạn như R&D, cơng nghệ, quảng cáo và nguồn nhân lực, để tăng giá trị của một cơng ty trong tương lai. Ước tính cho thấy tài sản vơ hình chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản của các cơng ty. Ngồi ra, xây dựng, thép, vật liệu xây dựng, khai khoáng và thực phẩm là những ngành có tài sản vơ hình cao ở Việt Nam.

Theo Trang (2021) nghiên cứu về tác động của cơ cấu vốn đến giá trị doanh nghiệp ngành bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2012 – 2019. Dữ liệu thu thập từ 38 doanh nghiệp, sử dụng phần mềm stata phân tích dữ liệu bảng, nghiên cứu phù hợp với 3 mơ hình Pooled OLS, REM, FEM. Kết quả cho thấy cấu trúc vốn, tốc độ tăng trưởng tài sản, tốc độ tăng trưởng GDP có mối tương quan nghịch chiều với giá trị doanh nghiệp. Quy mô doanh nghiệp tương quan thuận chiều với giá trị doanh nghiệp.

<b>2.2.2. Nghiên cứu nước ngoài </b>

Theo Rayyan (2008) dùng số liệu của 133 DN niêm yết của sở giao dịch chứng khoán Johannesburg (JSE) Nam Phi từ 1998- 2007 kết quả phân tích hồi quy cho thấy rằng sự gia tăng của địn bẩy tài chính có tương quan nghịch với giá trị doanh nghiệp. Chowdhury và cộng sự (2010) nghiên cứu tại Banglades bằng bộ dữ liệu bảng gồm 77 doanh nghiệp cho kết quả thấy tỷ lệ nợ trên tổng tài sản có tác động tích cực lên giá trị doanh nghiệp nhưng độ tin cậy không cao. Trong nghiên cứu này, Chowdhury đưa ra hàm ý chính sách nên kết hợp hồn hảo giữa nợ và vốn chủ sở hữu để tạo thành cấu trúc vốn tối ưu giá trị doanh nghiệp.

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

Antwi và các cộng sự (2012) thực hiện nghiên cứu cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp: Bằng chứng thực nghiệm từ Ghana. Nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu gồm 34 doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Ghana (GSE) năm 2010 với hai biến đại diện cho cấu trúc vốn là cấu trúc vốn chủ sở hữu và tỷ số nợ dài hạn. Bằng phương pháp hồi quy bình phương tối thiểu (OLS), kết quả nghiên cứu cho thấy cấu trúc vốn chủ sở hữu và nợ dài hạn có tác động tích cực đến giá trị doanh nghiệp.

Sudiyatno và các cộng sự (2012) nghiên cứu thực nghiệm chính sách, hiệu quả hoạt động và giá trị doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán Indonesia với dữ liệu bảng cho mẫu gồm 110 doanh nghiệp sản xuất trong giai đoạn 2008-2010. Nghiên cứu thực hiện với 3 mơ hình nhằm xác định mối quan hệ giữa địn bẩy tài chính với hiệu quả hoạt động và giá trị doanh nghiệp. Kết quả cho thấy địn bẩy tài chính có tác động tích cực đáng kể đến giá trị doanh nghiệp với mức ý nghĩa 5%. Ngoài ra, tỷ trọng tài sản cố định cũng là một yếu tố quyết định ảnh hưởng đến giá trị của doanh nghiệp và biến độc lập này tác động ngược chiều với giá trị doanh nghiệp.

Karaca và cộng sự (2012) nghiên cứu ảnh hưởng của tỷ số tài chính lên giá trị doanh nghiệp với dữ liệu bảng cho mẫu gồm 36 doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ thuộc các ngành thuốc lá, thức uống, thực phẩm và kim loại trong giai đoạn 2002-2009. Biến phụ thuộc là Tobin’s Q đại diện cho giá trị doanh nghiệp, các biến độc lập liên quan đến cấu trúc vốn gồm: Tỷ lệ nợ ngắn hạn trên tổng tài sản (SDA), tỷ lệ nợ dài hạn trên tổng tài sản (LDA) và vốn chủ sở hữu trên tổng nợ (E/D). Kết quả nghiên cứu cấu trúc vốn có tác động đến giá trị doanh nghiệp nhưng lại không có ý nghĩa thống kê.

Gamayuni (2015) đã kiểm nghiệm thực chứng mối quan hệ giữa tài sản vơ hình, chính sách tài chính và hiệu quả hoạt động tài chính đối với giá trị doanh nghiệp tại các cơng ty đang niêm yết ở Indonesia từ năm 2007 đến 2009. Nghiên cứu chỉ ra rằng tài sản vơ hình, chính sách tài chính, hiệu quả hoạt động tài chính có ảnh hưởng đáng kể đến giá trị doanh nghiệp. Tài sản vơ hình khơng có ảnh hưởng đáng kể đến các chính sách tài chính, nhưng có ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến hiệu quả hoạt động tài chính (ROA) và giá trị doanh nghiệp. Chính sách nợ và hiệu quả hoạt động tài chính (ROA) ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến giá trị doanh nghiệp. Hạn chế

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

trong việc đo lường và cơng bố tài sản vơ hình trên báo cáo tài chính là nguyên nhân của sự khác biệt đáng kể giữa giá trị sổ sách của vốn chủ sở hữu trên sổ sách và giá trị thị trường của vốn chủ sở hữu. Đo lường và công bố tài sản vơ hình một cách chính xác và đầy đủ là rất quan trọng, bởi vì tài sản vơ hình có ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến giá trị doanh nghiệp. Các chuẩn mực kế toán nên quan tâm đến vấn đề này.

Nando và Ozouli (2016) đã đánh giá ảnh hưởng của tài sản vơ hình đối với giá trị kinh tế tăng thêm (EVA) của các công ty sản xuất ở Nigeria. Nghiên cứu xác định tác động của tổng tài sản vơ hình đối với hoạt động tài chính của các 46 cơng ty sản xuất được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khốn Nigeria (NSE) có BCTC đã được kiểm tốn hàng năm. Ở Nigeria, giá trị của tổng tài sản vô hình của tất cả các cơng ty sản xuất trong nghiên cứu này đều ít hơn hơn 1% trong tổng tài sản. Nghiên cứu cho thấy mối quan hệ tiêu cực giữa EVA và IA có ý nghĩa thống kê. Ngoài ra, giữa hai biến EVA và LnTA cũng tồn tại mối quan hệ tiêu cực có ý nghĩa thống kê đối với tập dữ liệu nghiên cứu. Trong khi đó, nghiên cứu cũng cho thấy mối quan hệ tích cực giữa EVA và ROA. Những kết quả này giải thích hành vi của các cơng ty trong việc giảm thiểu giá trị của tài sản vơ hình dựa trên mối quan hệ giữa tài sản vơ hình và hiệu quả tài chính được đo lường bằng EVA là rất đáng kể và tiêu cực.

Farooq và cộng sự (2016) nghiên cứu về tác động của địn bẩy tài chính lên giá trị doanh nghiệp. Bằng chứng thực nghiệm từ các DN trong ngành xi măng ở Pakistan. Nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu gồm 19 doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Karachi (KSE) giai đoạn 2008-2012 với số liệu là các báo cáo tài chính hàng năm. Giá trị DN với biến đại diện là chỉ số Tobin’s Q (được đo lường bằng giá trị vốn hoá của cổ phiếu thường + giá trị sổ sách của nợ/giá trị sổ sách của tổng tài sản), biến đại diện cho cấu trúc vốn là tỷ số nợ/vốn chủ sở hữu. Ngồi ra, nó cũng đưa thêm một số biến kiểm sốt vào mơ hình để giải thích tốt hơn, như: Quy mô DN (SIZE - đo lường bằng doanh thu thuần), tỷ trọng tài sản cố định (TANG - đo lường bằng tài sản cố định/tổng tài sản) và khả năng thanh khoản (LIQ - đo lường bằng tài sản ngắn hạn/nợ ngắn hạn). Bằng phương pháp hồi quy tác động cố định, kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng: Cấu trúc vốn tác động tích cực lên giá trị DN và có ý nghĩa thống kê cao (1%). Ngồi ra, nó cũng cho biết, biến kiểm sốt TANG và LIQ có tác

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

động tích cực đến giá trị DN và có ý nghĩa thống kê 5%. Tuy nhiên, chưa có đủ bằng chứng khoa học về mối quan hệ giữa SIZE và giá trị DN.

Nghiên cứu của Aggarwal (2017) xem xét tác động của cấu trúc vốn đến giá trị doanh nghiệp của 22 doanh nghiệp khách sạn Ấn Độ được niêm yết tại BSE trong giai đoạn 2001-2015. Nghiên cứu xem xét tác động của tỷ số nợ phải trả trên tổng giá trị tài sản rịng, Z – score, quy mơ DN (Size), tài sản cố định hữu hình, khả năng sinh lời, tăng trưởng tài sản, khả năng thanh toán, tỷ lệ lạm phát, tăng trưởng kinh tế (GDP) đến giá trị DN. Giá trị DN là biến phụ thuộc, được xác định bằng: Chỉ tiêu giá trị doanh nghiệp (EV), chỉ tiêu hệ số P/B và giá trị doanh nghiệp đo lường bằng Mcap. Phương pháp hồi quy dữ liệu bảng được nghiên cứu sử dụng trong phân tích gồm phương pháp hồi quy bình phương nhỏ nhất cổ điển gộp (Pooled OLS), tác động cố định - Fixed Effect Model (FEM), tác động ngẫu nhiên – Random Effect Model (REM). Kết quả ước lượng: Giá trị DN đo lường bằng EV: Có bằng chứng thống kê cho thấy cấu trúc vốn được đo lường bằng tỷ số nợ phải trả trên tài sản rịng có tác động cùng chiều đến giá trị doanh nghiệp (EV) với mức ý nghĩa thống kê là 1%. Ngoài ra, giá trị doanh nghiệp đo lường bằng Mcap: Có bằng chứng thống kê cho thấy cấu trúc vốn được đo lường bằng tỷ số nợ phải trả trên tài sản rịng có tác động ngược chiều đến giá trị doanh nghiệp với mức ý nghĩa thống kê là 1%. Bên cạnh đó, giá trị doanh nghiệp đo lường bằng tỷ số giá trị thị trường của cổ phiếu trên giá trị sổ sách của cổ phiếu (PB): Có bằng chứng thống kê cho thấy cấu trúc vốn được đo lường bằng tỷ số nợ phải trả trên tài sản ròng có tác động cùng chiều đến giá trị DN (PB) với mức ý nghĩa thống kê là 1%. Kết quả nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực nghiệm củng cố lý thuyết trật tự phân hạng. Trong giai đoạn phát triển cao của ngành khách sạn tại Ấn Độ, nợ vay được ưu tiên sử dụng hơn vốn chủ sở hữu. Việc gia tăng sử dụng nợ vay sẽ có tác động gia tăng giá trị doanh nghiệp (EV) và giá trị thị trường của doanh nghiệp (PB). Nghiên cứu khẳng định cần quan tâm đến cấu trúc vốn và xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn trong quá trình hoạt động của DN. Bởi vì, cấu trúc vốn có tác động đến giá trị của doanh nghiệp.

Glova (2018) trong nghiên cứu “Ảnh hưởng của tài sản vô hình lên giá trị doanh nghiệp: Bằng chứng thực nghiệm tại các công ty đại chúng Châu Âu” kiểm tra

138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM138Thursday, June 13, 20249:36:48 PM9:36:48 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM138Thursday, June 13, 20249:36:49 PM9:36:49 PM

138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM138Thursday, June 13, 20249:36:53 PM9:36:53 PM

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

</div>

tác động của cấu trúc vốn và tài sản vô hình đến giá trị doanh nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH </b>

<b>NGUYỄN HỮU QUỐC </b>

<b>TÁC ĐỘNG CỦA CẤU TRÚC VỐN VÀ TÀI SẢN VƠ HÌNH ĐẾN GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP NGÀNH XÂY DỰNG NIÊM YẾT TRÊN </b>

<b>THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM </b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN </b>

<b>TP. Hồ Chí Minh, năm 2022</b>

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH </b>

<b>NGUYỄN HỮU QUỐC </b>

<b>TÁC ĐỘNG CỦA CẤU TRÚC VỐN VÀ TÀI SẢN VƠ HÌNH ĐẾN GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP NGÀNH XÂY DỰNG NIÊM YẾT TRÊN </b>

<b>THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM </b>

Mã số chuyên ngành : 8340301

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN </b>

Người hướng dẫn khoa học:

<b>TS.GVC VÕ MINH LONG</b>

<b>TP. Hồ Chí Minh, năm 2022 </b>

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

138hghieh euu tihh hihh xah xuat kihh dochh tai hou tae xa hohg hghieu bah dco uhuohg thohg hhat thahh uho hoc bihhThursday, June 13, 2024

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về