Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phân tích đánh đổi mục tiêu trong quá trình Quản lý
Dự án xây dựng cầu Cần Thơ
A, Giới thiệu dự án :
Cầu Cần Thơ được khởi công xây dựng ngày 25 tháng 9 năm 2004. Ban
đầu, công trình được dự kiến hoàn thành vào ngày 14 tháng 12 năm 2008, tuy
nhiên sau sự kiện sự cố sập nhịp dẫn cầu ngày 26 tháng 9 năm 2007, công
trình phải dừng thi công để điều tra tai nạn. Vì vậy tiến độ hoàn thành bị chậm
trễ hơn 1 năm. Cuối cùng, cầu cũng được khánh thành vào lúc 09h00 sáng
ngày 24 tháng 4 năm 2010.
Cầu dây văng Cần Thơ sáng 24/4 trong buổi lễ khánh thành. Ảnh:
Gia Bảo
Toàn tuyến dự án dài 15,85 km với điểm khởi đầu tại Km 2061 trên quốc
lộ 1 thuộc huyện Bình Minh tỉnh Vĩnh Long, đi tránh Quốc lộ 1 và thành phố
Cần Thơ, vượt qua song Hậu ở cách bến phà hiện hữu về phía hạ lưu 3,2 km,
nối trở lại Quốc lộ 1 tại Km 2077 thuộc quận Cái Răng, Cần Thơ.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Tổng mức đầu tư 4.832 tỷ (thời điểm 2001, tức là khoảng 342,6 triệu
USD) bằng nguồn Viện trợ phát trợ phát triển chính thức (ODA) của chính
phủ Nhật và vốn đối ứng của chính phủ Việt Nam (khoảng 15%).
Dự án được chia thành 3 gói thầu:
• Gói thầu 1 là đoạn đường dẫn phía Vĩnh Long dài 5,41 km trong đó có
4 cầu qua kênh Trà Và lớn, Trà Và nhỏ, sông Trà Ôn và vượt Quốc lộ 54. Gói
thầu này do Liên doanh Tổng Công ty Thăng Long, Tổng Công ty 6, Tổng
Công ty 8 thi công trong 42 tháng.
• Gói thầu 2 là cầu chính.
o Nó gồm có:
Cầu dẫn bờ Bắc bằng dầm Super T dài 0,52 km
Cầu chính kết cấu dây văng dài 1,010 km bố trí nhịp:
2×40 + 150 + 550 + 150 + 2×40, mặt cầu hỗn hợp dầm thép và
bêtông cốt thép dự ứng lực.
Cầu dẫn bờ Nam bằng dầm Super T dài 0,88km
Cầu dầm liên tục đúc hẫng vượt nhánh sông Hậu dài
0,34km
o Tổng chiều dài cầu chính là 2,75 km.
o Gói thầu này do Liên doanh 3 nhà thầu Nhật Bản là các tập đoàn
Taisei, Kajima và Nippon Steel thi công trong 50 tháng.
• Gói thầu 3 là đoạn đường dẫn phía Cần Thơ dài 7,69 km trong đó có 6
cầu qua kênh Cái Tắc, kênh Cái Da, kênh Ap Mỹ, kênh Cái Nai, sông Cái
Răng và vượt Quốc lộ 91B. Gói thầu này do nhà thầu Tổng công ty xây dựng
Trung Quốc thi công trong 45 tháng.
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Khổ cầu rộng 23,1m trong đó có bốn làn xe, mỗi làn 3,5m và hai lề bộ
hành, mỗi lề 2,75m. Tốc độ thiết kế 80 km/giờ, qua các khu dân cư 60km/g. .
B, Các bước đánh đổi mục tiêu trong quản lý dự án :
1, Nhận diện các mục tiêu cơ bản của dự án.
Đây là một dự án trọng điểm quốc gia có tổng vốn đầu tư lớn yêu cầu
phải đảm bảo cao về chất lượng và yêu cầu cao về mặt thẩm mỹ. Đồng thời
đây là cây cầu phục vụ thiết yếu cho việc giao thông đi lai của người dân,
phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế của đất nước nên yêu cầu về thời gian
cũng tương đối lớn. Bộ trưởng Bộ GTVT Đào Đình Bình cũng phấn khởi cho
biết: "Tại thời điểm hiện nay, cầu Cần Thơ là cây cầu dây văng có nhịp chính
dài nhất trong khu vực Đông Nam Á (dài 550m). Tổng chiều dài toàn tuyến
cầu Cần Thơ lên tới gần 16 km với phần cầu chính dài gần 3 km và một hệ
thống 13 cầu dẫn, cầu vượt, đường dẫn hai bên đầu cầu dài khoảng 13 km.
Sau khi hoàn tất, dự kiến vào năm 2008, cầu Cần Thơ sẽ nối thông phần còn
lại của vựa lúa ĐBSCL với cả nước; tạo động lực mới cho sự nghiệp phát
triển kinh tế, văn hóa, xã hội của vùng nói riêng và cả khu vực miền Nam nói
chung. Đối với TP Cần Thơ, cây cầu sẽ tạo một nét mới mạnh mẽ, hiện đại tô
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
điểm cho cảnh quan của Tây Đô. Chắc chắn Tây Đô sẽ đẹp hơn và người dân
Tây Đô sẽ có thêm một niềm tự hào khi nói tới thành phố quê hương mình.
Vì vậy trong quá trình quản lý dự án cần phải xem xét lựa chọn các chỉ
tiêu chất lượng, chi phí và thời gian sao cho hợp lý nhất đối với mục tiêu
chính đề ra đảm bảo dự án được hoàn thiện một cách tốt nhất.
2.Xác định ,rà soát lại các mục tiêu trên các phương diện khác nhau
2.1Đối với chủ đầu tư và các cơ quan quản lý nhà nước dự án cần đảm
bảo các mục tiêu sau:
2.1.1, Đảm bảo tiến độ thi công công trình :
Như đã phân tích ở trên đây là một dự án quan trọng của quốc gia sử
dụng vốn ODA của Nhật Bản và vốn đối ứng của chính phủ Việt Nam và là
cây cầu phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của người dân nên việc đảm bảo tiến
độ thi công là mục tiêu quan trọng được đặt ra. Tuy nhiên do quá trình thi
công xây dựng có vấn đề trầm trọng đã dẫn tới việc sập cầu Cần Thơ ngày 26
tháng 9 năm 2006 nên tiến độ thi công đã bị chậm lại rất nhiều. Mặc dù vậy
việc đảm bảo thi công kịp tiến độ mới đề ra cũng là một mục tiêu quan trọng.
2.1.2. Đảm bảo chất lượng công trình
Dự án cầu Cần Thơ là công trình trọng điểm quốc gia bắc qua sông Hậu.
Đây cũng là công trình lớn nhất khu vực được rất nhiều người dân mong đợi.
Đặc biệt, với người dân miền Tây Nam Bộ, cầu Cần Thơ có ý nghĩa, tầm quan
trọng rât lớn trong việc phát triển của khu vực. Đây là một cây cầu sau khi
xây dựng xong lượng người và xe cộ đi lại tương đối đông, do vậy chất lượng
công trình là một mục tiêu quan trọng hàng đầu mà chủ đầu tư cũng như các
cơ quan quản lý nhà nước mốn hướng tới. Đây là một cây cầu dây văng được
thiết kế hiện đại và cần đảm bảo những yêu cầu về chất lượng và có những
đặc điểm sau
• Về móng trụ tháp: là loại cọc khoan nhồi có đường kính 2,50 m nhưng
có chiều dài vào loại dài nhất được thi công ở Việt Nam: 94 m và mỗi cọc có
45 tấn thép với cốt thép chủ đường kính 38 mm và gần 500 m³ bê tông mác
30 Mpa. Trụ bờ Bắc có 30 cọc và trụ bờ Nam có 36 cọc. Máy khoan cọc nhồi
làm việc theo nguyên tắc tuần hoàn ngược liên tục dùng dung dịch bentonite
có pha polymer khoảng 5%. Ở trụ bờ Bắc thi công trên bờ nên dùng ống thép
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đường kính 2,60 m dầy 22 mm và dài 12 m làm ống vách tạm thời (khoan
nhồi xong rút lên). Ở trụ bờ Nam thi công dưới nước có độ sâu 20 m nên phải
dùng ống vách chiều dài 42 m cố định (khoan nhồi xong để lại không rút lên).
Chân cọc sau khi đổ bê tông được bơm vữa xi măng bằng bơm áp lực cao để
tăng cường sức chịu tải của cọc.
• Bệ trụ tháp bờ Bắc thi công trên cạn nên làm hố móng và lắp khuôn đúc
đổ bê tông thông thường. Riêng bệ trụ tháp bờ Nam thi công dưới nước nên
mặt đáy và vòng vây xung quanh được đúc sẵn trên bờ và lắp ghép trên đâu
cọc thành ván khuôn liền với bệ trụ. Vòng vây xung quanh có chiều sâu ngập
trong nước dưới cao trình mặt đáy bệ để che chắn bảo vệ đầu cọc. Đây là
phương pháp rất hay vừa tiết kiệm chi phí khuôn đúc, vừa đẩy nhanh tiến độ
thi công. Nhưng phải đảm bảo việc định vị các cọc hết sức chính xác trong
quá trình thi công khoan nhồi (đặc biệt là thi công dưới nước dòng chảy mạnh
và mực nước lên xuống do ảnh hưởng của thủy triều), nếu không chính xác
các tấm đáy không lắp ghép được và khó mà bịt kín đáy để thi công cốt thép
trong môi trường khô ráo. Cốt thép thi công bệ trụ có đường kính lớn nhất tới
52 mm và nối dối đầu bằng đầu nối có ren, thí nghiệm kiểm chứng cho thấy
khi kéo phá hoại cốt thép đứt ở thân chứ không đứt ở mối nối.
• Về trụ tháp có chiều cao tính từ mặt nước là 164,80 m và tính từ mặt
cầu là 134,70 m. Trụ có hình chữ Y ngược và hai chân khép vào để thu hẹp
diện tích bệ trụ, hình dạng này rất đẹp và thanh thoát, không như hình chữ H
xoạc cẳng, trụ có biểu tượng như hai bàn tay chắp lại vái lên trời với tâm linh
của người Á Đông.
• Kết cấu phần trên: Nhịp dây văng có chiều dài 550 m giữa hai trụ tháp,
có tĩnh không thông thuyền cao 39 m (với chiều rộng tương ứng 200 m) đảm
bảo cho tầu 10.000 DWT qua lại thường xuyên.
• Kết cấu mặt cầu là dầm hộp bê tông cốt thép đúc tại chỗ mác 50 Mpa,
mặt cắt ngang là hình thang ngược gồm 4 khoang, đáy ở trên có chiều rộng
26,0 m và chiều cao là 2,70 m. Vì chiều dài nhịp 550 m là khá dài đối với cầu
dây văng, nên để giảm bớt tải trọng của nhịp chính, đoạn giữa của cầu 210 m
được kết cấu bằng dầm hộp thép chế tạo sẵn và lắp ghép với dầm bê tông cốt
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
thép đã được đúc tại chỗ. Chính ở chỗ mối nối giữa dầm bê tông cốt thép và
dầm thép phải thiết kế đặc biệt theo mô hình phần tử hữu hạn (FEM) để
chuyển tiếp ứng suất giữa hai loại vật liệu có độ cứng và đàn hồi khác nhau
Hệ dây văng khác với phương pháp truyền thống là các sợi thép bện thành
tao rồi kéo và neo tùng tao trước khi cố định cả bó cáp dây văng. Ở đây toàn
bộ bó cáp dây văng được chế tạo sẵn trong nhà máy rồi căng kéo và neo trên
công trường chứ không phải kéo từng tao. Tất nhiên thiết bị và công nghệ
căng kéo là mới và được áp dụng lần đầu tiên ở Việt Nam. Đây là công nhệ
tương đối phức tạp và đỏi hỏi phải có chuyên môn kinh nghiệm cao trong quá
trình thi công và giám sát, có như vậy mới đảm bảo hoàn thành đúng chất
lượng công trình đã đề ra.
2.1.3 Chi phí thực hiện dự án
Dự án cầu Cần Thơ sử dụng nguồn vốn vay ODA của Chính phủ Nhật
Bản, thông qua Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) với tổng mức
đầu tư khoảng 4.832 tỉ VNĐ (tương đương 37 tỉ yen Nhật). Đây là một dự án
có tổng mức đầu tư lớn và là nguồn vốn vay vì vậy mục tiêu đảm bảo đủ kinh
phí như ban đầu đề ra cũng rất quan trọng đối với chủ đầu tư và cơ quan quản
lý nhà nước.
2.2 Trên phương diện của nhà thầu
Dự án được chia thành 3 gói thầu: Gói thầu 1 - Đường tránh Quốc lộ 1A
phía Vĩnh Long; Gói thầu 2 - Phần cầu chính và cầu dẫn; Gói thầu 3 - Đường
tránh Quốc lộ 1A phía Cần Thơ. Gói thầu 2 sẽ được Cơ quan tư vấn là Liên
danh Nippon Koei - Chodai; và nhà thầu là Liên danh Taisei - Kajima -
Nippon Steel (Nhật Bản) thực hiện. Dự kiến, thời gian thi công dự án sẽ kéo
dài khoảng 50 tháng (từ 2004 đến 2008). Đối với các nhà thầu mục tiêu cơ
bản là đảm bảo đúng tiến độ thi công và nhận được nguồn vốn một cách kịp
thời. Tuy nhiên họ cũng phần nào quan tâm đến mục tiêu đảm bảo chất lượng
công trình và thực hiện đúng nguồn chi phí đã dự kiến.
3, So sánh mục tiêu của dự án và tìm ra các xung khắc :
Đây là một cây cầu hiện đại được áp dụng công nghệ cao, tuy nhiên dự
án áp dụng công nghệ khá phức tạp đặc biệt lần đầu tiên được sử dụng ở Việt
Nam vì vậy gây rất nhiều khó khăn trong quá trình thi công và giám sát. Việc
đảm bảo mục tiêu chất lượng là tương đối khó. Trên thực tế cầu Cẩn thơ đã bị
6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
sập trong quá trình thi công nên tiến độ công trình đã không được đảm bảo.
Việc đẩy nhanh tiến độ đảm bảo kịp tiến độ mới đề ra cũng là một vấn đề cần
quan tâm tuy nhiên sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn.
4, Xác định các lựa chọn
Đối với bất kỳ một dự án nào khi được đưa vào thực hiện thì việc đảm
bảo cả ba mục tiêu thời gian, chi phí và chất lượng là một điều hết sức khó
khăn và thường là không thực hiện được. Do vậy việc phải đánh đổi các mục
tiêu trong quá trình quản lý dự án là một điều không thể tránh khỏi. Căn cứ
vào mục tiêu hàng đầu của dự án, việc đảm bảo chất lượng tốt nhất vẫn luôn
được chú trọng nhất, đồng thời do sự cố sập cầu Cần Thơ nên việc đảm bảo
tiến độ thi công như ban đầu là rất khó khăn. Do vậy có thể đưa ra các
phương án lựa chọn sau:
- Phương án 1: cố định chất lượng, thay đổi thời gian và thay
đổi chi phí
- Phương án 2: cố định chất lượng, thay đổi thời gian và cố định
chi phí
5, Phân tích lựa chọn khả năng tốt nhất
5.1 Phương án 1:
Ưu điểm:
- Khi chất lượng công trình được đảm bảo đúng như kế hoạch đã đề ra
thì sau khi hoàn thành dự án Việt Nam nói chung và người dân Tây Đô nói
riêng sẽ có một cây cầu dây văng vừa hiện đại vừa phục vụ tốt cho quá trình
hoạt động sản xuất kinh doanh, lưu thông giữa các vùng. Cầu Cần Thơ – động
lực lực phát triển cho khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long.
* Ông Masayuki Karasawa, Giám đốc Ngân hàng Hợp tác quốc tế
Nhật Bản (JBIC): "Cầu Cần Thơ sẽ là động lực thúc đẩy phát triển các tỉnh
phía Nam sông Hậu cũng như của cả khu vực với trên 16 triệu dân. Cầu Cần
Thơ được xây dựng sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng cường giao
lưu giữa TP.HCM với các tỉnh ĐBSCL, nâng cao mức sống của người dân ở
vùng đất này. JBIC vinh dự được là nhà tài trợ cho dự án này.
* Ông Nguyễn Hoàng Việt, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang: Sự kiện
khởi công xây dựng cầu Cần Thơ - chiếc cầu cuối cùng trên tuyến QL 1A nối
liền Nam Bắc - có ý nghĩa rất quan trọng đối với khu vực ĐBSCL. Đây là một
7
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
bước ngoặt lịch sử. Tôi cũng như nhân dân tỉnh An Giang kỳ vọng vào chiếc
cầu Cần Thơ sau khi hoàn thành sẽ làm tăng thêm động lực phát triển kinh tế -
xã hội của vùng, trong đó có An Giang.
* Ông Huỳnh Phong Tranh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang: Cầu
Cần Thơ được khởi công sẽ làm thay đổi ý tưởng thu hút đầu tư về vùng đất
vốn là vựa lúa, vựa cá và là vùng cây ăn trái lớn nhất nước - nhưng hiện vẫn
còn nghèo. Một khi giao thông thuận lợi, hàng hóa trao đổi nhanh chóng, đảm
bảo sẽ tăng trưởng GDP cho khu vực ĐBSCL. Riêng Cần Thơ, Hậu Giang và
Vĩnh Long sẽ là ba địa phương được hưởng lợi trực tiếp. Hiện tại, nhiều dự án
phát triển khu công nghiệp, khu đô thị đang được triển khai tại khu vực gần
chân cầu Cần Thơ. Một khi cầu Cần Thơ hoàn thành, những dự án này càng
phát huy hết hiệu quả kinh tế vốn có.
* Ông Lê Nam Giới, Bí thư Thành ủy TP Cần Thơ: Cầu Cần Thơ khi
hoàn thành sẽ tạo đà phát triển cho vùng đất trù phú của vùng châu thổ
ĐBSCL mà hiện nay thu nhập đầu người vẫn còn thấp so với các vùng khác,
kể cả y tế, giáo dục... Mới đây, Thủ tướng cũng đã trao đổi với chúng tôi rằng,
phải làm sao đảm bảo việc xây dựng cầu Cần Thơ được thuận lợi, tạo mọi
điều kiện tốt nhất để các đơn vị thi công đảm bảo đúng tiến độ.
* Ông Võ Ngọc Châu, quyền Giám đốc Công ty 586: Việc triển khai
xây dựng khu đô thị mới Nam sông Cần Thơ rộng 1.800 ha là hình thức đón
đầu dự án xây dựng cầu Cần Thơ. Chiếc cầu Cần Thơ dù chỉ mới khởi công
nhưng chắc chắn sẽ thổi vào những "cánh đồng hoang" luồng sinh khí mới,
hình thành nhanh những khu đô thị hiện đại nằm ở vành đai.
* Ông Đỗ Ngọc Quí, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kim Anh, Sóc
Trăng: Với những doanh nghiệp nằm ở khu vực Tây sông Hậu như chúng tôi
thì vốn đã mong muốn sự kiện này từ nhiều năm nay rồi. Hy vọng sau 4 năm
nữa, khi cây cầu hoàn thành, mặt hàng thủy sản của Kim Anh cũng như các
doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản khác sẽ được giao thương thuận lợi hơn.
Hiện tại, với cảnh "lụy phà" chúng tôi đã phải tổn thất nhiều về giá thành sản
phẩm và cả quỹ thời gian.
8