May bien the - kiem tra toan dien.doc

Ngày dạy:
Tuần 22 - Tiết 41
Bài 37: MáY BIếN THế.
I.MụC TIÊU:
1.Kiến thức:
- Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế gồm 2 cuộn dây dẫn có số
vòng khác nhau đợc quấn quanh một lõi sắt chung.
- Nêu đợc công dung chung của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu
điện thế theo công thức
2
1
2
1
n
n
U
U
=
.
- Giải thích đợc máy biến thế hoạt động đợc dới dòng điện xoay chiều mà
không hoạt động đợc với dòng điện một chiều không đổi.
- Vẽ đợc sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện.
2. Kĩ năng:
- Biết vận dụng về hiện tợng cảm ứng điện từ để giải thích các ứng dụng
trong kĩ thuật.
3. Thái độ:
- Rèn luyện phơng pháp t duy, suy diễn một cách lôgic trong phong cách
học vật lí và áp dụng kiến thức vật lí trong kĩ thuật và cuộc sống.
II.CHUẩN Bị:
1. Giáo viên:
- 1 máy biến thế nhỏ (1 cuộn 200 vòng, 1 cuộn 400 vòng)

- 1 nguồn điện xoay chiều 0-12V ( máy biến áp hạ áp, ổ điện di động).
- 1 vôn kế xoay chiều 0-12V, và 0-36V.
2. Học sinh:
- Máy biến thế nhỏ.
III. Tổ CHứC HOạT ĐộNG DạY HọC.
ổN ĐịNH ( 1 phút)
H. Đ.1: KIểM TRA BàI Cũ- TạO TìNH HUốNG HọC TậP. (4 ph)
Họt động của giáo viên Hoạt động củ
học sinh
1. Kiểm tra bài cũ
HS: Nêu các cách làm giảm hao phí trên đờng dây
truyền tải? Viết công thức tính công suet hao phí
điện năng do toả nhiệt trên đờng dây truyền tải ?
Cả lớp: Đặt vào cuộn dây A hiệu điện thế xoay
chiều, trong cuộn dây dẫn kín B có xuật hiện dòng
điện cảm ứng không?
Hs lên bảng trả
lời theo yêu cầu
của GV
Cả lớp suy nghĩ
trả lời bài tập
2. Đặt vấn đề
- Để giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải
điện thì tăng U trớc khi tải điện và khi sử dụng điện
giảm hiệu điện thế xuống U = 220V. Phải dùng máy
biến thế.
Máy biến thế cấu tạo và hoạt động nh thế nào?
Tại sao máy biến thế có thể thay đổi đợc hiệu điện
thế Tìm hiểu bài học hôm nay.
HS lắng nghe và

suy nghĩ
Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy biến
thế
+ Yêu cầu hs quan sát hình 37.1
SGK
- Nêu cấu tạo của máy biến thế?
( ? Hai cuộn dây có số vong nh
thế nào. ? Lõi sắt có cấu tạo nh
thế nào)
+ GV cho hs quan sát 1 máy biến
thế loại nhỏ
- Chỉ ra các bộ phận của MBT?
+ GV giới thiệu về kí hiệu của
MBT trong mạch điện
Với cấu tạo rất đơn giản( 2 cuộn
dây và 1 lõi sắt) Tại sao MBT có
khả năng làm biến đổi hiệu điện
thế . Tìm hiểu mục 2
+ Quy ớc: Cắm 2 đầu 1 cuộn dây
vào nguồn điện xoay chiều thì
cuộn dây đó gọi là cuộn sơ cấp n
1
,
cuộn còn lại là cuôn thứ cấp n
2
+ Yêu cầu hs đọc C1:
( GV giải thích: Nối 2 đầu cuộn
thứ cấp 1 bóng đèn để cuộn thứ
1. Cấu tạo
- Quan sát Hính 37.1 SGK hoặc

trên máy chiếu. Nêu đợc cấu tạo
của máy biến thế (MBT)
- HS chỉ ra các bộ phận của MBT
trên mô hình MBT loại nhỏ
2. Nguyên tắc hoạt động
Lắng nghe để hiểu quy ớc về cuộn
sơ cấp và thứ cấp
- HS đọc C1
~
A
B
cấp tạo thành 1 cuộn đay dẫn kín)
- Bóng đèn có sáng không? Tại
sao?
Câu hỏi gợi ý
? Cho dòng điện xoay chiều( biến
thiên) vào cuộn sơ cấp từ trờng
của cuộn dây và lõi sắt là từ trờng
nh thế nào ? Số đờng sức từ xuyên
qua tiết diện của cuộn thứ cấp nh
thế nào? Điều gì xảy ra với cuộn
thứ cấp)
Hiệu Điện thế ở cuộ thứ cấp có
đặc điểm nh thế nào .Trả lời C2
- Yêu cầu hs đọc C2
- Yêu cầu hs trả lời C2
GV chốt lại nguyên tác hoạt
động của MBT
- Nếu đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp U
một chiều không đổi thì đèn có

sàng không?
- Nói tóm lại khi đặt vào 2 đấu
cuộn sơ cấp U xoay chiều 2 đầu
cuộn thứ cấp sẽ nh thế nào?
Khi nào MBT làm tăng hiệu điện
thế khi nà làm giảm hiệu điện
thế . Tìm hiểu mục II
- Trả lời C1. Nếu hs không trả lời
đợc C1 thì lần lợt trả lời các câu
hỏi gợi ý của GV
C1: Khi có hiệu điện thế xoay
chiều đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp
bóng đèn sáng có xuất hiện
dòng điện ở cuọn thứ cấp.
- HS đọc và trả lời C2
C2: Đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp
một hiệu điện thế xoay chiều thì
trong cuộn dây đó có dòng điện
xoay chiều chạy qua. Từ trờng
trong lõi sắt luân phiên tăng giảm.
Kết quả là trong cuộn thứ cấp xuất
hiện một dòng điện xoay chiều
3.Kết luận (SGK)
Hoạt động 3: Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của MBT
+ GV hớng dẫn hs làm thí nghiệm
và ghi kết quả thí nghiệm vào vở
- Yêu cầu nhóm hs tn ( 3 phút)
- THảo luận kết quả chung rên lớp
- Yêu cầu hs trả lời C3
- Viết công thức thể hiện mối

quan hệ tỉ lệ thuận giữa U và n
II. Tác dụng làm biến đổi hiệu
điện thế của máy biến thế
1. Quan sát
- NHóm hs làm thí nghiệm đo U
cuộn thứ cấp
- Thảo luận kết quả trên lớp
- Trả lời C3
2. Kết luận
của MBT?
2
1
2
1
n
n
U
U
=
> 1
21
UU >

( n
1
> n
2
)
MBT loại gì?
2

1
2
1
n
n
U
U
=
<1
21
UU <
( n
1
<n
2
) MBT
loại gì
-Vậy muốn tăng hay giảm hiệu
điện thế ở cuộn thứ cấp ngời ta
phải làm nh thế nào?
C3:Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi
cuộn dây tỉ lệ với số vòng của mỗi
cuộn dây.

2
1
2
1
n
n

U
U
=
.
2
1
2
1
n
n
U
U
=
> 1
21
UU >
máy hạ thế.
2
1
2
1
n
n
U
U
=
<1
21
UU <
máy tăng thế.

-Vậy muốn tăng hay giảm hiệu
điện thế, ta chỉ việc thay đổi số
vòng dây của cuộn thứ cấp.
Hoạt động4 : : TìM HIểU CáCH LắP ĐặT MáY BIếN THế ở HAI
ĐầU ĐƯờNG DÂY TảI ĐIệN.( 5 phút)
-GV thông báo tác dụng của máy
ổn áp là do máy có thể tự di
chuyển con chạy ở cuộn thứ cấp
sao cho U thứ cấp luôn đợc ổn
định.
-Để có U cao hàng ngàn vôn trên
đờng dây tải điện để giảm hao phí
điện năng thì phảI ding loại MBT
nào?
Khi sử dụng dùng hiệu điện thấp
cho nơ tiêu thụ điện phảI sử dụng
laọi MBT nào ?
- Chỉ ra các máy tăng thế, hạ thế
trên sơ đồ?
-Dùng máy tăng thế lắp ở đầu đ-
ờng dây tải điện
-Trớc khi đến nơi tiêu thụ thì dùng
máy hạ thế
Hoạt động 5: Vận dụng
1. Vận dụng
- Yêu cầu hs làm bài tập trắc
nghiệm trên máy chiếu.
+ GV hớg dẫn tóm tắt bài C4
- Yêu cầu 2hs lên bảng làm bài
tập C4

C4: U
1
= 220V; U
2
= 6V; U
2
/
=3V;
n
1
=4000vòng
n
2
= ? ; n
2
/
= ?
2
1
2
1
n
n
U
U
=

109
220
4000.6

.
1
12
2
==
U
nU
n
Ngoài tác dụng làm thay đổi hiệu
điiện thế máy biến thế còn có tác
dụng khác rất quan trọng đợc ứng
dụng trong thực tế:máy hàn
+ GV cho hs quan sát sơ đồ máy
hàn : Tái sao mỏ hàn nóng lên
nhanh chóng vậy
Phần tích hợp bảo về môi trờng
của MBT
Khi hoạt động máy biến thế toả
ra nhiệt lợng rất lớn. Ngời ta phải
lắp ống toả nhiệt dùng dầu để làm
mát máy
Nếu trong quá trình hoạt động
máy biến thế bị quá tải hay bị
chập mạch I tăng đọt ngột thì xảy
ra hiện tợng gì gây hại nghiêm
trọng cho môI trờng?
- Đè xuất phơng án khác phục sự
cố trên?
2. Hớng dẫn về nhà
-Hớng dẫn về nhà : Trả lời lại C1

đến C4.Làm bài tập 37.1 đến 37.4
SBT
-Chuẩn bị tiết sau thực hành.
54
.
1
1
/
2
/
2
/
2
1
/
2
1
==
U
nU
n
n
n
U
U
2
1
1
2
n

n
I
I
=
MBT có thể chập mạch gây ra sự
cố cháy nổ, tràn dầu, cháy sinh ra
khí đọc làm ô nhiễm môI trờng rất
nghiêm trọng.
- Lắp thiết bị tự đóng ngắt mạch
điện. Không nên ding quá nhìu
điện trong giờ cao điểm.