Dùng thuốc và bổ sung dinh dưỡng ở người cao tuổi ppsx

Dùng thuốc và bổ sung dinh dưỡng ở
người cao tuổi
Thuốc là vấn đề mấu chốt
Ở những người cao tuổi bị mắc bệnh, yếu tố thuốc là vấn đề mấu chốt. Đó là
bởi vì ở người cao tuổi việc điều trị thường có ba đặc điểm chủ yếu: hay
phải sử dụng thuốc trị bệnh, thường phải sử dụng nhiều thuốc và kéo dài thời
gian sử dụng. Tất cả những yếu tố này đã ảnh hưởng mạnh mẽ tới tiến trình
hấp thu thuốc trong cơ thể.
Thuốc ảnh hưởng tới quá trình dinh dưỡng qua hai phương thức chủ yếu.
Phương thức thứ nhất là thay đổi trực diện vào quá trình tiêu hoá. Điều này
làm cản trở hay giảm các quá trình tiêu hoá thức ăn.
Về mặt này, chúng ta nên chú ý khi sử dụng thuốc ức chế tiết axit trong can
thiệp các bệnh dạ dày tá tràng vì chúng làm giảm môi trường pH (là yếu tố
thuận cho tiêu hoá). Các thuốc chống tiêu chảy dạng che phủ bề mặt làm
phân cách ruột và thực phẩm. Các thuốc điều trị thiếu sắt, thiếu canxi như
viên sắt, viên bổ sung canxi vì chúng làm gia tăng liên kết các thành phần
thực phẩm với nhau.
Cơ chế thứ hai đó là tác động vào các yếu tố xung quanh tới tiêu hoá như
vận chuyển, nhào trộn thức ăn. Một trong các ví dụ rõ nét đó là thuốc điều trị
tiêu chảy nhóm ức chế hệ cholinergic làm giảm nhu động ruột, giảm vận
chuyển cả khối thức ăn có kích thước lớn đi dọc theo chiều dài ruột.
Mặt khác, một số thuốc còn gây ra thay đổi sinh khả dụng tiêu hoá như
kháng sinh neomycin. Sự thay đổi toàn diện trên hệ tiêu hoá chính là sự cản
trở lớn nhất tới quá trình hấp thu. Việc điều trị thuốc cần chú ý tới các đặc
điểm này để có chiến lược dinh dưỡng phù hợp với thực tế. Điều này có hai
điểm lợi: giảm mức độ bệnh tật và tăng tốc thời gian hồi phục.
Và vai trò của dinh dưỡng
Việc điều trị bệnh, để thành công, chúng ta không chỉ dừng lại ở việc sử
dụng thuốc nào cho đúng mà còn nên quan tâm tới việc sử dụng những thực
phẩm nào tốt cho tiến trình cải thiện bệnh lý. Trong việc dùng thuốc ở người
cao tuổi, những thay đổi do thuốc dưới đây cần một số phương pháp bổ sung

dinh dưỡng phù hợp:
- Sự thiếu hụt axit folic (dẫn đến thiếu máu) là vấn đề đầu tiên ở người cao
tuổi khi bắt buộc phải sử dụng các loại thuốc chống động kinh loại
phenytoin, phenobarbital, primidone và thuốc an thần loại phenothiazine
trong điều trị.
- Thiếu hụt vitamin B
12
cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Giống như axit folic,
vitamin B
12
là một vitamin giúp cho quá trình tạo máu. Mọi yếu tố làm thiếu
hụt vitamin này đều có thể gây thiếu máu. Không những thế, vitamin này
còn giúp cho quá trình dẫn truyền thần kinh nên sự thiếu hụt nó có sự ảnh
hưởng đáng kể tới dẫn truyền thần kinh, nhất là thần kinh vận động. Vấn đề
vitamin B
12
cần được chú ý ở người sử dụng thuốc trị bệnh gút colchicin, an
thần loại trifluoperazine.
Với những người đang sử dụng những loại thuốc trên, nên sử dụng những
thực phẩm giàu axit folic và vitamin B
12
trong chế độ ăn như gan, lòng đỏ
trứng, sữa, rau cải, súp lơ, củ cải, khoai tây, nho, cam, chuối, sữa. Bên cạnh
đó nên sử dụng thêm những viên bổ sung vitamin B
12
và axit folic bên ngoài.
- Thiếu hụt sắt ở những bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế tiết axit và thiếu hụt
canxi ở những bệnh nhân sử dụng quá nhiều chất xơ. Chúng ta cần biết là sự
hấp thu sắt không thể thiếu vắng thành phần axit trong dạ dày vì nó dễ hấp
thu ở môi trường có pH thấp. Axit dạ dày làm được điều này. Nhưng các

thuốc ức chế tiết axit được sử dụng trong điều trị loét dạ dày, tá trạng, viêm
tụy lại đối kháng với điều kiện tiên quyết pH nên làm giảm hấp thu sắt.
Tương tự, sự hấp thu canxi bị giảm đi nếu chúng ta sử dụng quá nhiều chất
xơ trong thực phẩm như ăn quá nhiều rau muống, rau cải, bắp cải Sự thiếu
hụt sắt tất nhiên là dễ gây thiếu máu do thiếu sắt, sự giảm hấp thu canxi tất
nhiên là không tốt cho xương do thiếu canxi cho xương. Do đó, trong điều
trị bệnh nếu có sử dụng những thuốc tác động vào hai vi chất dinh dưỡng
này thì cần sử dụng những thực phẩm giàu sắt và canxi như thịt bò, xương
sườn, gan, thịt gà, đậu nành, lạc, súp lơ. Cũng có thể xem xét bổ sung sắt
bằng viên sắt trong chiến lượng điều trị bệnh tật.