Phát triển du lịch văn hoá ở Hà Nội

Lời nói đầu
Thủ đô Hà Nội với tiềm năng nhân văn và thiên nhiên phong phú, với bề dầy lịch sử
gần 100 năm, từ nhiều năm nay đã là điểm đến hấp dẫn dối với du khách bốn phơng.
Trong những năm ngành kinh doanh du lịch ở Việt Nam đang trải qua thời kỳ phát
triển mới, mang tính định hớng. Nhà nớc đã xác định du lịch là ngành kinh tế tổng
hợp, mang nội dung văn hoá sâu sắc, có tính liên nghành, liên vùng và xã hội hoá
cao.
Trong những năm qua, nền kinh tế Thủ đô Hà Nội cùng cả nớc đạt đợc nhiều chuyển
biến tích cực. Với chính sách mở cửa, tăng cờng hội nhập nền kinh tế quốc gia vào
đời sống kinh tế khu vực và quốc tế, các hoạt động kinh tế đối ngoại của Việt Nam
có nhiều khởi sắc. Đặc biệt, ngành du lịch đã phát triển rất nhanh và trở thành một
ngành kinh tế quan trọng của cả nớc nói chung cũng nh nói riêng với Hà Nội . Hà
Nội với bề dày lịch sử ngàn năm văn hiến chứa đựng tiềm năng du lịch to lớn, vị trí
Thủ đô có ý nghĩa đặc biệt với việc phát triển du lịch. Nằm ở trung tâm Bắc Bộ, giữa
đồng bằng châu thổ mầu mỡ với kết cấu hạ tầng tơng đối phát triển, thành phố có
nguồn tài nguyên du lịch tiềm tàng, đặc biệt là tài nguyên văn hoá, lịch sử. Trải qua
bao biến động thăng trầm Hà Nội lu giữ đợc nhiều di tích văn hoá- lịch sử có giá trị
đối với hoạt động du lịch. Các di tích lịch sử, nghệ thuật, kiến trúc tạo thành bộ su
tập quý giá trong kho tàng di sản văn hoá Việt Nam.
Với mong muốn tìm hiểu vấn đề một cách sâu sắc ,trong phạm vi hạn hẹp của một
bản đề án kinh tế du lịch em chọn đề tài phát triển du lịch văn hoá ở Hà Nội .
mong đợc sự giúp đỡ của thầy cô em xin cám ơn .
3
Chơng 1 : CƠ Sở Lý LUậN Về DU LịCH VĂN HOá
1.1 Khái niệm của du lịch văn hoá
Là loại hình du lịch ma du khách muốn thấy đợc bề dầy lịch sử qua các di tích lịch
sử, di tích văn hoá những phong tục tập quán còn hiện diện của một nớc, một địa
phơng ... bao gồm hệ thống đình chùa nhà thờ các phong tục về ăn, mặc, ở, giao tiếp
...
Du lịch văn hoá bao gồm các thể loại sau:
- Chơng trình du lịch văn hoá theo chuyên đề : dành cho cho các đối tợng khách là

nhà khoa học khảo cứu, sinh viên viết luạn văn... Khách du lịch quốc tế muốn tìm
hiểu về phong tuc tâp quán về văn hoá truyền thống, về lịch sử...của Việt Nam cũng
nh Hà Nội thông qua các di tích, đền chùa lăng tẩm để phục vụ cho mục đích
nghiên cứu của mình
- Chơng trình du lịch văn hoá thăm quan : dành cho dối tợng khách có nhu cầu tìm
hiêu các giá trị văn hoá truyền thống để nâng cao sự hiểu biết theo cấp độ tiếp cận
khác nhau không mang mục đích nghiên cứu, khám chữa bệnh, cúng bái.. cốt để
hiểu biết hơn về các nớc trên thế giới.
- Chơng trình du lịch văn hoá kết hợp : loại hình này đợc xem nh một dịch vụ làm
dự án dạng cho chuyến du lịch . Đối tợng chủ yếu là khách công vụ , khách quá
cảnh , khách tìm cơ hội đầu t .
Tài nguyên để phát triển du lịch văn hoá gồm các giá trị văn hoá nh lịch sử dân tộc,
phong cảnh tự nhiên, nghệ thuật, các di tích văn hoá, các thành tựu khoa học, kỹ
thuật. Theo cách hiểu rộng về du lịch văn hoá thì các cuộc hội nghị , hội thảo, triển
lãm cũng là một hình thức của du lịch văn hoá. Tiềm năng du lịch văn hoá là giá trị
của toàn bộ những tài nguyên thiên và nhân văn. ở Hà Nội đó chính là những truyền
thuyết, những làng nghề thủ công cổ truyền nổi tiếng và nhiều trò vui dân gian
4
khác...Tất cả những nét đẹp dó đã toạ nên một bản sắc riêng của đất Hà Thành.
Bằng các giá trị vật thểnh di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, công trình kiến
trúc...và các giá trị phi vật thể nh nghệ thuật truyền thống, phong tục tập quán tâm
hồn cốt cách của ngời Tràng An, đặc trng văn hoá thủ đô đã thu hút khách du lịch
tìm đến để khám phá chiêm nghiệm. Đó chính là cơ sở để du lịch với ý nghĩa là cầu
nối giúp bạn bè bốn phơng hiểu rõ về những giá trị vật chấtvà tinh thần đặc sắc độc
doá của Hà Nội. Do đó, đẻ thực hiên mục tiêu da du lịch Hà Nổi trở thành ngàng
kinh tế mũi nhọn chính là phát huyphát triển kinh tểtên cơ sở khai tháctiềm năng
văn hoá
1.2 Các điều kiện phát triển du lịch văn hoá ở Hà Nội
1.2.1 Tài nguyên du lịch nhân văn
1.2.1.1 Các di tích lịch sử văn hoá

Các di tích lịch s văn hoá là tài nguyên du lịch quan trọng của du lịch Hà Nội.Trải
qua mấy ngàn năm lịch sử đã để lại trên mảnh đất thủ đô nhiều di tích lịch sử văn
hoá nổi tiêng,phong phú đa dang cả về nguồn gốc lẫn loại hình có giá trị lớn đối với
du lịch.
Về số lợng: cho đến nay theo ớc tinh trên địa bàn Hà Nội có khoảng hơn 2000 di
tich lích sử văn hoá, với mật độ 2di tích/ một km2 điều đáng chú ý là chất lợng di
tích Hà Nội khá cao, đa số các di tích đều có giá tri nghệ thuật . Một số lớn các di
tích này đợc nhà nơc cấp bằng công nhận di tích quốc gia.Tính đến năm 1995 cả n-
ớc có 1.662 di tích đơc xếp hạng, trong số đó Hà Nội có tới 322 di tích đợc cấp bằn,
đứng đầu cả nớc về số di tích dựoc xếp hạng nên so sánh tơng quan giữa ba trung
tâm du lịch vủa cả nớc thì ti lệ di tích hà Nội cao hơn cả.
Bảng 1:Tơng quan về số lơng di tích sếp hạng ở các địa phơng
. . .
Về loại hình: Theo tài liệu của cục boả tàng bộ văn hoá thông tin, trong số các di
tích đợc xếp hạng ở Hà Nội,số lợng các di tích nghệ thuật chiêm tỷ lệ cao nhất
SốTT Địa điểm Số di tích xếp
hạng
Tỷ lệ(%)
1
2
3
Cả nớc
Hà Nội
Thành phố Hồ Chí Minh
Thừa thiên-Huế
1.662
322
30
209
100,00

19,37
1,80
23,57
5
(52,17%) tiếp đen là các di tích lịch sử (13,42%) rồi đến di tích nghệ thuật
(10,87%)
Bảng 2: Số lợng và tỷ lệ các loại hình di tích ở Hà Nội


những số nhnhững số liệu trên có thể thấy nhóm di tích kiên trúc, lịch sử nhệ
thuật chiếm tỷ lệ cao ở Hà Nội (97,2%);nhóm di tích cách mang chiếm 2,18% .
Từ dó có thể thấy định hớng chinh trongviệc khai thác các di tích ở Hà Nội để
phục vụ phát triển du lịch ở Hà Nội la các di tích lịch sử - văn hoá,kiến trúc
nghệ thuật là chủ yếu. Một điêu rất quan trọng là di tích của Hà Nội có giá trị
phục vụ du lịch cao.Nhiều di tích đợc xếp vào loại di tích có giá trị đặc biệt và
thu hút đợc s quan tâm của nhiều du khách
Bảng3: Các di tích có giá trị đặc biệt về mặt du lịch ở Hà Nội
Số TT Tên di tích Địa điểm
1.
2.
3.
4.
5.
Khu di tích Hồ Chí Minh
Chùa Một Cột
Văn Miếu - Quốc Tử Giám
Hồ Hoàn Kiêm và các di tích
Hồ Thiền Quang và các di tích ven hồ
Quận Ba Đình
Quận Ba Đình

Quận Đống Đa
Quận Hoàn Kiêm
Quận Hai Bà Trng
Số TT Loại hình di tích Số lợng di tích Tỷ lê (%)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Di tích lịch sử
Di tích nghệ thuật
Di tích lịch sử kiến trúc
Di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật
Di tích kiến trúc nghệ thuật
Di tích kiến trúc
Di tích nghệ thuật
Di tích cách mạng
Danh thắng
Tổng số
42
25
4
30
168
9
35

7
2
322
13,04
7,76
1,24
9,32
52,17
2,80
10,87
2,17
0,62
100,00
6
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Hồ Tây và di tích
Chùa Trấn Quốc
Đền Quán Thánh

Cột cờ Hà Nội
Chùa Kim Liên
Khu di tích Đóng Đa
Đền Hai Bà Trng
Cổ Loa
Đên Sát - Đông Anh
Ô Quan Trởng
Phố Cổ Hà Nội
Đèn Voi Phục
Chùa Huỳnh Quang
Quận Ba Đình
Quận Ba Đình
Quận Ba Đình
Quận Ba Đình
Quận Đông Đa
Quận Đông Đa
Quận Hai Bà Trng
Huỵên Đông Anh
Huyện Đông Anh
Quận Hoàn Kiếm
Quận Hoàn Kiêm
Quận Ba Đình
Thanh Trì
Nhìn vào bảng danh mục các di tích có giá trị đặc biệt có thể thấy ngay mức độ tập
chung ở quận Ba Đình ( 7 ) di tích. Nói cách khác số lợng di tích đạc biệt quan
trọng tập chung chủ yếu ử khu vực nội thành. Do dó cân chú ý tới yêu tố này khi
xây dựng các chơng trình du lịch nội thành
1.2.1.2 Lễ hội truyền thống
Đồng bằng Sông Hồng mà Hà Nội la trung tâm là quê hơng của hội làng, hội vùng,
hội cả nớc,là cái nôi của lể hội nông nghiệp và lễ hội lịch sử. Điều đó có nghĩa là

những lễ hội dân gian của Hà Nội cũng bao quát những nét chung với những lễ hội
cả nớc, nhiều lễ hội dân gian của Hà Nội cũng là lễ hội mà nhân dân cả nớc cũng tổ
chức khắp nơi, nhất là những lễ hội liên quan đên canh tác làm ăn,đến tín ngỡng
dân gian..Tuy nhiên Hà Nội cũng có lễ hội đặc trng riêng của mình nh lễ hội An D-
ơng Vởng Cổ Loại vào ngay 6 thang giêng; hội Gióng vào ngay 9 thang t; Hội dên
Hai Bà Trng vào ngày 6 tháng 2...Cho tới nay trong số các di tích đợc xếp hạng ở
Hà Nội thì có đến hơn 90% là đền, đình, chùa. Đó chính là địa điểm để tổ chức lễ
hội truyền thống. Có thể nói hầu hết các lễ hội truyền thống có tiếng tăm ở Hà Nội
từ trớc đến nay đều đã mở lại.
7
Mảng lễ hội nổi trội nhất ở Hà Nội đó là lễ hội về những vị anh hùng dân tộc trong
số đó nổi bật nhất phải kể đến là hội Gióng - Một lễ hội có tầm vóc quốc gia .Hội
Gióng đền Sóc là nơi sau khi đánh tan giặc dừng chân uống nớc Hồ Tây, trên đờng
về trời thấy thuỷ quái nên quay lại đánh để cứu dân .
Hà Nội còn có lễ hội ở đền, chùa , phủ. những lễ hội này chiếm vị trí không nhỏ
trong sinh hoạt văn hoá của ngời Hà Nội. Những ngày hội ở phủ Tây Hồ, đền, chùa
Hà, chùa Quán Sứ là những lễ hội nổi tiếng . Những lễ hội lớn không chỉ bó hẹp
rong phạm vi một làng, một thôn. Lễ hội ở Hà Nội trở thành lễ hội của cả một vùng
rộng lớn. Du lịch văn hoá lễ hội dân gian là hành trang không thể thiếu đợc bởi lẽ
với lễ hội truyền thống nghành du lịch có cơ hội để giới thiệu bản sắc văn hoá dân
tộc .Dự án VIE89/003 đã đánh giá tiềm năng văn hoá của Việt Nam nói chung và
Hà Nội nói riêng nhìn từ góc độ phát triển du lịch không quên nhấn mạnh các lễ hội
và lễ nghi trong văn hoá Việt Nam .
1.2.2 Các tài nguyên nhân văn khác
1.2.2.1 Ca múa nhac dân tộc
Hà Nội là trung tâm vă hoá của cả nớc và trong quá khứ là thủ đô của nhiều triều
đại phong kiến Viêt Nam. Do vậy cũng là nơi phát sinh và phát triển các dòng ca
múa nhạc : ca múa nhạc cung đình và ca múa nhac dan gian. Khởi thuỷ của ca múa
nhạc cung đình băt đàu từ thời Trần với các nhạc cụ nh trống cơm, tiêu, sáo, mõ
lớn. Còn nhạc dân gian với các nhạc cụ nh đàn câm, đàn tranh, đàn tì bà..Tuy nhiên

dù phân chia nh vậy nhac cung đinh vân dựa trên nhac dân gian
Hầu hết các loại ca nhạc phổ biến ở đồng băng Sông Hồng nh ngâm thơ, hát ru, hát
ví, cò lả, trống quân, hát đúm...đều phổ biên tại Hà Nội. Măc dù vậy đặc sắc nhất
đối với Hà Nội là các loại hát ả đào và hát trầu văn, ngoài ra con các làn điệu khác
nh tuồng, chèo, cải lơng... Trong các loại trình diễn dân gian, đăc sắc nhất phải kể
đến múa rối nứơc có nguồn gôc rất lâu dời và tâp chung nhất ở huyện Đông Anh.
Hiện nay múa rối nớc vẫn đợc đông đảo du khách quôc tế quan tâm. Hà Nội đợc
thừa hởng một nền âm nhạc cung đình Thăng Long xa một nền âm nhạc đợc tạo
dựng từ khi nhà Lý lấy vùng Đại La làm kinh đô nớc Đaị Việt .
Văn nghệ, nghệ thuật ở thủ đô rát phong phú: hát trống quân, hát chèo. Nhng đặc tr-
ng nhất vẫn là ca trù. Ca trù có nguồn gốc từ lối hát cửa đình. Hát cửa đình vừa
làhình thức vừa là phong cách thể hiện của đào kép đáp ứng yêu cầu của dân làng
trong những ngày lễ hội ngoài việc phục vụ nghi lễ .
8
Múa dân gian là bộ phận của múa dân tộc nó không thể thiếu và đã làm sống dậy
không khí vui tơi mang ý nghĩa xã hội trong các lễ hội của làng quê . ở Hà Nội phổ
cập nhất là múa s tử và nổi tiếng nhất là múa rối nớc .Theo các nhà nghiên cứu thì
ngay từ thế kỷ 11 múa rối nớc đã rất thịnh hành, múa rối nớc cổ truyền nh là một
hội làng thu nhỏ. Sân khấu múa rối nớc với những nhà thuỷ đình mái cong .ở sân
khấu ngời diễn viên đứng làm buồng trò để điều khiển con rối, thao tác bằng hệ
thống dây điều khiển bên ngoài và dới nớc. Các tiết mục đợc xây dựng từ tình yêu
cuộc sống nên mang sắc thái dân
1.2.2.1 ẩm thực
Ngời Hà Nội rất chú tâm đến cách ăn uông và coi nh một sự thởng thức văn hoá.
Quan niệm này có lễ ít nơi nào có dợc. Hà Nội nổi tiếng vổi rợu mơ, món ăn của
ngời Hà Nội cũng phong phú và hấp dẫn, nhiều món ăn tởng chừng dân giã nhng lại
rất đặc sắc và cầu kỳ trong chế biến nh bún các loại, bánh cuốn Thanh Trì, trả gà,
bánh tôm, và đặc sắc đến khó quên nh món phở và cốm Vòng. Còn nhiều món ăn
của Hà Nội đợc lựa chọn để đuă vào thc đơn cho du khách trong các nhà hàng
khách sạn.

1.3. Những điều kiện về kinh tế - chính trị - xã hội.
Về kinh tế : Trong những năm qua, nền kinh tế thủ đô Hà Nội cùng với cả nớc đạt
đợc nhiều chuyển biến tích cực. Với chính sách mở cửa, tăng cờng hội nhập nền
kinh tế quốc gia vào nền kinh tế khu vực và quốc tế, các hoạt động kinh tế đối ngoại
của Việt Nam có nhiều khởi sắc. đặc biệt ngành du lịch đã phát triển rất nhanh và
trở thành ngành kinh tế quan trọng của cả nớc nói chung và Hà Nội nói riêng. Hà
Nội đợc coi là trung tâm kinh tế văn hoá chính trị của cả nớc, với cơ sở hạ tầng tơng
đối phát triển, thành phố Hà Nội là một cực trong tam giác tăng trởng Hà Nội - Hải
Phòng - Quảng Ninh khu vực đang thu hút mạnh các nhà đầu t trong và ngoài nớc.
Với nhũng điều kiện trên Hà Nội có điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tốc độ tăng tr-
ỏng kinh tế đặc biệt là ngành du lịch góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội
chung cua cả nớc, đồng thời hoà nhập với phong trào phát triển du lịch trong khu
vực và trên thế giới để đa cả nớc trở thành trung tâm du lịch có tầm cỡ trong khu
vực. Những năm gần đây nền khinh tế của nớc ta đạt đợc tốc độ tăng trởng bình
quân là trên 7%/ năm trong đó thủ đô Hà Nội là một trong những nơi có đóng góp
lớn cho sự phát triển kinh tế chung của cả nớc. Với cơ sở hạ tầng phát triển Hà Nội
là đầu mối giao thông quan trọng lớn nhất của cả nớc, là nơi quy tụ của 6 tuyến đ-
9
ờng sắt, 8 tuyến đờng bộ và đờng hàng không. Hệ thống giao thong này kết nối thủ
đô với các tỉnh trong nớc và trên thế giới.

Về chính trị - xã hội : Hà Nội là mảnh đất ngàn năm văn hiến một trung tâm văn
hoá lớn của Việt Nam giáo dục của cả nớc vơi khoảng gần 800 trờng cao đẳng, đại
học, trung học chuyên nghiệp và các trung tâm giáo dục khác. Hà Nội là nơi còn lu
giữ gần 200 di tích lịch sử văn hoá nghệ thuật, văn hoá kiến trúc đợc xếp hạng, Hà
Nội cũng có nhiều th viện lớn nh th viện quốc gia th viện chuyên ngành và rất nhiều
th viện của các trờng.... Đây cũng là một trong những trung tâm đào toạ lớn nuôi d-
ỡng và phát triển các loại hình vă hoá truyền thống và hiện đại nh tuồng chèo, cải l-
ơng... Đây là một ngồn lực để phát triển du lịch, bởi lẽ một quốc gia có nền kinh tế
vững chắc có đờng lối hoà nhập cộng đồng, làm bạn với tất cả các nớc...có nền khoa

học, y tế, giáo dục, văn hoá phát triển sẽ thu hút sự chú ý của quốc té, tạo những
chuyến viếng thăm của những chính khách, những nghệ sĩ, những nhà khoa học,
nhà báo...tạo ra những cuộc hội thảo quốc tế, festival, trình diễn mốt, thi hoa
hậu...từ đó sẽ tạo ra nguồn khách cho du lịch, và du lịch có điều kiẹn tuyên truyền
quảng bá. Nói cách khác đó là một tiềm năng để phát triển du lịch.
Trong những năm qua măc dù tình hình thế giói liên tục sảy ra những biến đông,
tình hình chiến tranh, khủng bố liên tục diễn ra ở nhiều nớc. Mặc dù vậy nớc ta vẫn
là một nớc an toàn không bị ảnh hởng bởi nhng biến động đó và nứơc ta đợc đánh
giá là một trong những nớc an toàn nhất thế giới. Đây là một trong những điều kiện
thuận lợi cho ngành du lịch nớc ta phát triển để du khách nớc ngoài vào Việt Nam.
Hà Nội lại là trung tâm kinh tế chính trị, văn hoá của cả nớc, nên có điều kiện để
thu hút khách trong nớc và quốc tế vào Việt Nam.
1.4. ý nghĩa của loại hình du lịch văn hoá trong phát triển du lịch
Du lịch văn hoá là một thể loại du lịch rất hấp dẫn dối với du khách, không những
đối với du khách Việt Nam mà còn hấp dẫn với cả du khách quốc tế. Nó giải quyết
đợc các nhu cầu về cảm thụ cảnh quan và kiến thức về nền văn hoá nhân loại nâng
cao sự hiểu biết làm phong phú đời sống tinh thần của con ngời. Từ xa đến nay tuy
mức độ có khác nhau nhng luôn luôn là nhu cầu của khách, bắt đầu t thời kỳ cận dại
thì phơng đông rất hấp dãn du khách vì ở đây có chứa những đền đài rất nguy nga
các món ăn rất cầu kỳ và hấp dẫn. Nhng từ cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 đặc biệt từ
thập kỷ 20 của thế kỷ 20 thì sự hấp dãn lại là châu á và bắc Mỹ vì nổi lên cách
10
mạng công nghiệp. Từ thập kỷ 20 trở lại đây ngời châu Âu và các nớc công nghiệp
rất chán sự chật hẹp, sự ồn ào của các không gian thành phố do vậy các đảo vắng
các phố tích xa sa, các phố phờng với nhiều đăc sắc phơng đông đang trở thành một
su thế mới trong sự phát triển du lịch. Hà Nội với nhiều kiến trúc cổ mang đậm nét
phơng đông đang là nơi hấp dẫn và thu hút rất nhiều khách du lịch quốc tế, đặc biệt
là những năm gần đây.
Du lịch văn hoá mang ý nghĩa chung của việc phát triển du lịch, du lịch văn hoá
tàm tăng thu nhập quốc dân cho địa phơng và cho đất nớc. Mặt khác du lịch văn hoá

phát triển góp phần khôi phục và phát triển các ngành thủ công ở địa phơng, giải
quyết một lợng lớn công ăn việc làm đồng thời thu hút vốn đầu t nớc ngoài. Du lịch
văn hoá là một trong những lĩnh vực xuất khẩu rất có hiệu quả vì vậy góp phần thu
ngoại tệ cho đất nớc nh ăn uống , đồ lu niệm ...du lịch văn hoá góp phần củng cố
mở rộng mối quan hệ quốc tế đồng thời góp phần giúp cho các quốc gia giảm bớt sự
căng thẳng của ccác trung tâm đô thị. Du lịch văn hoá cũng phần khai thác các di
sản văn hoá dân tộc bảo vệ môi trờng t nhiên và xã hội.
Trên đây là những nguồn lực để phát triển du lịch của mỗi quốc gia, mỗi vùng,
địa phơng nói chung và Hà Nội nói riêng đồng thời cũng là cơ sở để các nhà kinh
doanh du lịch lựa chọn bớc đi thích hợp, cách thức kinh doanh của doanh nghiệp
mình. Các nguồn lực đó có vị chí khác nhau nhng có mối liên hệ khăng khít với
nhau, tạo thành một sức mạnh tổng thể để phát triển du lịch. Những nhà hoạch định
chiến lợc, những nhà quy hoạch du lịch, các nhà kinh doanh lữ hành, khách sạn nếu
tách rời các nguồn lực của vùng, địa bản mình sẽ rơi vào duy ý chí không có cơ sở
khoa học để hoạch định và lựa chọn phơng án kinh doanh du lịch. Hà Nội với nhiều
tiềm năng để phát triển du lịch văn hoá, với những điều kiện thuận lợi về tài nguyên
du lịch, về kinh tế, chính trị, văn hoá...sẽ là nơi du lịch văn hoá lí tởng cho những ai
muón khám phá về văn hoá, lịch sử, phong tục tập quán của Hà Nội nói riêng và cả
nớc nói chung.
11
Chơng 2 : thực trạng phát triển của du lịch văN hoá trên
địa bàn hà nội
2.1 khái quát về phát triển du lịch văn hoá ở Hà Nội
2.1.1 Du lịch Hà Nội những thuận lợi và khó khăn.
Là tung tâm kinh tế văn hoá, chính trị, khoa học kỹ thuật của cả nớc thủ đô Hà Nội
t lâu đợc coi là thành phố cổ kính, xinh đẹp trong khu vực, Hà Nội có hệ sinh thái
phong phú bao gồm cây xanh hồ nớc, với những điẻm di tích danh lam thắng cảnh
trở nên quen thuộc cùng với những khu phố cổ tồn tại hơn trăm năm nay Hà Nội có
kết cấu hạ tầng tơng đối phát triểnlà dầu mối giao thong cua ca nứơc, là trung tâm
của các tuyến đờng bộ, đờng săt, đờng không và đờng thuỷ.Thủ đô Hà Nội cùng với

cả nớc chuẩn bị tiến tới tổ chức lể kỷ niệm ngàn năm Thăng Long - Đông Đô - Hà
Nội vào năm 2010. Đâylà sự kiện trọng đại không chỉ hơn 2,5 triệu ngời dân thủ đô
Hà Nội mà là ngày hội lớn của dân tộc. Nhiều công trình kinh tế, văn hoá- xã hội ,
đang dã và sẽ đợc tu bổ, sửa chũă xây dựng mới. Trong đó nhiều công trình có ý
nghĩa thiết thực đối với việc thu hút khách, tạo diều kiện thuận lợi cho việc tăng tr-
ởng và phát triển ngành khách sạn Hà Nội, đặc biệt là cơ hội thu hút khách du lịch
quốc tế và nội địa vào Hà nội.
Với những lợi thế trên đây, Hà Nội có đủ điều kiện để đẩy mạnh tốc độ phát triển
du lịch góp phần vào sự phát triển chung của cả nớc, đồng thơi hoà nhập vào trào lu
phát triển du lịch khu vực và trên thế giới để đa nớc ta trở thành trung tâm du lich
có tầm cỡ trong khu vực.Trong những năm gần đây, mặc dù có ảnh hởng của cuộc
khủng hoảng kinh tế thong khu vực, tốc độ tăng trởng của du lịch thành phố vẫn đạt
đợc từ 10 - 15%/ năm. GDP du lịch chiếm hơn 7% GDP của toàn thành phố hoạt
động du lịch đã đem lại nhiều thành tựu về kinh tế, văn hoá, xã hội, góp phàn tích
cực trong việc chuyển dịch cơ cắu kinh tế thành phố Hà Nội, tạo nguồn thu ngoại tệ
quan trọng góp phần giải quyết việc làm cho hàng vạn ngời . Có thể nói, các ngành
các cấp đã có sự phối hợp bớc đầu khá tốt,tạo điều kiện cho du lịch phát triển, từng
bớc trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đó là cơ hội thuận lợi trong nội tại thủ đô.
Nắm bắt đợc những cơ hội đố, hiện nay, Hà Nội đang phát triển du lịch theo một h-
ớng chủ yếu nh mở rộng không gian du lịch Hà Nội dựa trên nguyên tắc kết hợp
12
không gian kinh tế xã hội và lợi thế so sánh của Hà Nội so với một số vùng phụ cận
để khai thác, sử dụng các sản phẩm du lịch đặc thù nh các tuyến điểm du lịch, khu
thể thao, vui chơi giải trí, nghỉ ngơi cuối tuần. Hà Nội mở rộng tuyên truyền quảng
bá sản phẩm du lịch; mở rộng, kêu gọi dầu t du lịch vào Hà Nội. Mặt khác trên
phạm vi thế giới du lịch dã trở thành một nhu cầu tất yếu không thể thiếu dợc trong
đời sống kinh tế xã hội và phát triển với tốc độ ngày càng nhanh. T năm 1991 đến
nay, tốc độ tăng trởng du lịch ASEAN là 8%, cao gấp đôi so với mức tăng du lịch
toàn cầu.
Bên cạnh những cơ hội thuận lợi du lịch hà Nội còn gặp phải nhiều khó khăn, trong

lộ trình kinh tếđa du lịch Hà Nội trử thành ngành kinh tế mũi nhọnchịu sự chi phối
từ chính sách kinh tế vĩ môđến khâu tổ chức ở tầm vi mômà chúng ta khong tính
đến đó là sự cạnh tranh du lịch ngày một cao và diễn biên khó lờng. Trong khi đó
sức cạnh tranh của du lịch Hà Nội còn rất hạn chế, trình độ kết cấu hạ tầng kinh tế,
xã hội, trình độ cơ sở vật chất kỹ thuật, trình độ xúc tiến du lịch, kinh nghiệm quản
lí kinh doanh và đặc biệt thiếu vốn cho đầu t kinh doanh du lịch. Đồng thời ở trong
nớc nhận thức về du lịch còn thiếu tính thống nhất trong hệ thống các cấp, các
ngành và dân c đối với việc xây dựng, khai thác, bảo vệ, chỉ đạo quản lí và thc hiện
quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch. Những vấn đề trên đa và đang thách thức,
đòi hỏi dể du lịch hà Nội vợt qua để đứng vững trong cạnh tranh trên thơng trờng du
lịch trong nớc và trên thơng trờng quốc tế.
2.1.2 Đánh giá về thị trờng khách du lịch Hà Nội
2.1.2.1 Khách du lịch quốc tế
Về số lợng khách : sự ra đợi và phát triển của du lịch Hà Nội gắn liền với sự phát
triển của nganh du lich Việt Nam từ những năm đầu của thập kỷ 60.Thời kỳ 1960
-1975, các cơ sở du lịch Hà Nội chủ yếu phục vụ các đoàn khach của Đảng, Nhà n-
ớc, các đoàn ngoại giao các chuyên gia, các thuỷ thủ, các vận động viên thể thao ...
của các nớc bạn hoạt động kinh doanh chiếm một tỷ lệ không đáng kể năm 1970
Việt Nam đón đợc 1.816 khách quốc tế, đến năm 1986 đạt 4.353 khách giai đoạn
1970 - 1986 tăng trung bình năm là 23,7% . Năm 1987 đạt 73.363 khách du lịch
quốc tế và đến năm 1989 đạt đợc 187.526 khách giai đoạn 1987 - 1989 tăng trung
bình năm là 59,9% trong những năm va qua, cùng với nhịp độ phát triển du lịch của
cả nớc, khách du lịch quốc tế đến Hà Nội cũng tăng nhanh .Nếu nh năm 1992 Hà
Nội mới đón đợc 200 ngan lợt khách quốc tế thì đến năm 1995 đã đón đợc 358.4
13