Sự tiếp xúc thầy trò ở giảng đường đại học có hình thành tình cảm dựa trên cơ sở của sự tổng hợp và khái quát cảm xúc hay không? tại sao?


I H









HAY KHÔNG

 : ThS. Lê 
 
 : 












Tp. H Chí Minh, ngày 11 tháng 10 

1

Phn m u

Mi cuc tip xúc, gp g u là mt m li trong lòng
i nhng cng du n khác nhau.Tình cm th
không nm ngoài quy lung hc nói chung, gii hc nói riêng là
p gng ting nht gia Thy và trò. Tuy nhiên, t s tip
n s hình thành xúc cm và xây dng mi quan h tình cm nh là
mi s  hai phía  Thy và trò.Tình cm thy trò
xut phát t cm xúc chân thành và là th tình cm cao quý trong cuc s
thy trò không ch c th hin trên ging mà còn c  bên ngoài cuc sng.


tip xúc, cm xúc và tình cm th 

th v.


u t
thc t cuc sn ngh


2

Phn ni dung
I. :
1. 
S tip xúc thy trò  gii hc th hin thông qua giao ti
phm. Giao tic s dng ch y gii quyt các nhim v hc t

t chc các hong trong lp hc và truyn ti kin thc i h
li hiu qu cho vic dy và hc. Giao tic th hin ngôn
ng và phi ngôn ng.Giao tip ngôn ng c th hin thông qua li nói. Giao
tip phi ngôn ng c biu hin thông qua ngôn ng hình th t, c ch
thu b, sc thái nét m tip xúc u hình thành nên xúc cm. Lâu dn s
lp li ca giao tip s to nên mt trng thái xúc cm nh và dn hình thành
nên tình cm.
2. Khái nim chung v xúc cm, tình cm:
2.1 . m, tình cm:
2.1.1. Xúc cm là gì:
Xúc cm là ng ca tâm lý (rung cm) có kèm theo s ng
c c ny sinh khi ch th ca nhu cu gp s vt, hin
nhu cu ca mình.
Xúc cm là mng ca tâm lý vì xúc cm din ra trong mt thi
gian ngn, có m u, din bin và ki rõ ràng. Ví dn video
v thit ht gây ra, bn cm thy thoáng bun, tr Nhng xúc cm
u xut hic phát v thit hi do thiên tai, din bin theo giai
u, hình nh ca nó, và kn video dng li.
2.1.2. Tình cm là gì:
Tình cm là nhng  cm xúc nh i vi nhng s vt, hing trong
th gii khách quan ci, pha chúng trong mi liên h vi nhu
cu và  ci.
3

Tình cm là nhng  cm xúc nh i vi nhng s vt, hing trong
th gii khách quan cc th hia, tình yêu ci
m dành cho con hay lòng bing ca con cái vi cha m
Tình cm pha chúng trong mi liên h vi nhu cu và 
ci. Chng ht cô gái nhn li yêu mt chàng trai, cô tha nhn
mình có tình cm v th hin s rung cm ci vi chàng

trai).Tình cm mà cô dành cho chàng trai  y mà chàng trai
i vi cô là mi vô cùng quan tri có th ng nhng nhu cu tình
cm cng bo v tình yêu ca cô.
 Tóm li:
Xúc cm,tình c riêng ci vi hin thc khách quan, có
n s tho mãn hay không tho mãn nhu cu ca cá nhân. Chng h
nh  hn gin, bun  vui, yêu  u th  ci vi
hing  xúc cm, tình cm.
Xúc cm, tình c c bên trong, biu hin s ng
ci vi hing. Xúc cm, tình cng ca hin
ng khách quan: hing t nhiên và hing xã hi.Ch nh ng tác
n s tha mãn hay không tha mãn nhu cu ca cá nhân mi gây
ra xúc cm, tình cm.
2.2 . So sánh xúc cm vi tình cm:
2.2.1 S ging nhau:
- u do hin thc khách quan tác ng vào tác nhân mà có, u biu th thái  ca
con i i vi hin thc.
Ví d: Khi ta ng c mt khung cnh thiên nhiên p, nh vào nhng giác
quan mà ta cm nhn c khung cnh p, thoáng mát, trong lành gây cho ta cm xúc
thích ngm nhìn và hít th không khí trong lành  Khung cnh thiên nhiên là hin thc
khách quan tác ng vào cá nhân.


4

- u mang tính cht lch s xã hi.
Ví d: c  hc sinh rt kính trng, l phép, khép nép c thy cô. Còn
hin nay, tình cm dành cho thy cô không c  c, không còn s kính trng, l
phép, mà còn có khi ngang hàng vi mình, có thái  vô l vi thy cô.
- u mang m màu sc cá nhân.

Ví d: Mi i có mi cm xúc, tình cm khác nhau, không ai ging ai
2.2.2 S khác nhau:
Tình cm
Xúc cm
- Ch có  con i
Ví d: cha m nuôi con bng tình yêu 
lo lng, che ch cho con sut cuc i.
- Có  con i và ng vt
Ví d: ng vt nuôi con bng bn
 n mt thi gian nht nh s
tách con ra.
-Là thuc tính tâm lý
Ví d: tình yêu quê  yêu T quc,
yêugia 
-Là quá trình tâm lý
Ví d: s tc gin, s ngc nhiên,
s xu h, 
- Xut hin sau
- Xut hin c
- Có tính cht n nh và xác nh, khó hình
thành và khó mt 
Ví d: tình cm gia cha m và con cái. 
phi mi sinh ra a con  bit yêu cha m,
phi tri qua thi gian dài c cha m 
sóc thì a con mi hình thành tình cm vi
cha m, tình cm này khó mt .
- Có tính cht tm thi,  dng,
ph thuc vào tình hung
Ví d: khi ta thy mt cô gái p,
ban u ta cm thy thích 

sau mt thi gian thì xúc cm  s
mt  hoc chuyn thành xúc cm
khác.
- ng  trng thái tim tang
Ví d: cha m yêu  con cái 
- ng  trng thái hin thc.
5

không nói ra, mc dù có lúc  mng lúc
con   i vi cha m thì luôn tim
tàng tình yêu  dành cho con.
Ví d: bun, 
- Thc hin chc  xã hi: hình thành
mi quan h tình cm gia i vi i
.
Ví d:  cha m vi con cái, anh em, bn
bè, 
- Thc hin chc  sinh hc:
giúp cho con i và ng vt tn
ti c
Ví d: con chut s con mèo, nó
mun tn ti thì khi thy con mèo
phi b chy.

II.            
:
 
 
.
 :


:


Sinh viên


.
.

 .
6

 :
: 
chuyên môn sâu nên
Sinh viên.




 iêu.

III. Y VÀ TRÒ:

. 
       
.
1.  Trò:





- 






 

7



2. - Trò
- 


- ã h


- 
 

  
"  




 

chung và  - Trò" nói riêng.

 - Trò", 


- a


  

8

3. - Trò"
-  
- Trò"  
  
            

-   nhà giáo, 
               


IV. THÔNG QUA

 ca nhn thc, cm xúc và tình cc ny sinh và biu l trong quá
trình giao tip. Nhng cm xúc và tình cm có th là tích cc hoc là tiêu cc, chúng có
th n nhn thc và hành vi ca các ch th trong quá trình giao tip.Xúc

cm và tình cm tích cc c ni thy vi hc có cái
nhìn thin cm v i hi thy s d c thành công  trong
hong dy và hc khi có cm xúc tích cc. S thin cc hình thành khi c thy
c theo ching tích cc theo mt hay nhiu yu t sau:
1. Tác phong ca Thy và Trò:
Tác phong ca Thc th hin thông qua trang phc, c chub, s
, i" - tc ng Vit Nam nói vc nghiêm
túc là t trng và tôn tri khác. Bc ging không phi sàn din thi trang.Tuy
i thy phi luôn tc hình p cho mình trong mi hc bi
lang phc ca thy cô to cm hng cho gi hc. Không ch dng li  
sinh viên có th c coi là b mt cng, vì vc ca sinh viên
i quan trng. Gic vp, li va phù hp vc
m ngh nghim ca mình s tc hiu ng tích cc. S
 còn là mt trong nhng tác phong rt quan trng, th hin s tôn trng ca
9

Thy vc li.Chng hn, tc, m c xem
ng tin cy. Napoleon nói, s  c
Áo, chính là vì nhc Áo không hic giá tr ca th
phút", "mi ln sai mt phút" t cho "bt hnh" mt k h.
2. S a Thy và Trò trong hong dy và hc:
c tip gia thy- trò không th thiu và rt quan trng trong hot
ng dy và hy- trò không ch mang ti cho trò kin th trò cm
nhc c tình cm, s khích l ca thy cô.Mt bài ging có s  ng,
c truyt bng cái tâm ci thy s truyn cm hi
hc.Kin thc chuyên môn dù rt là quan tri là tt c  có mt gi
lên lp thành công.Ni hc không chu nghe ging, không chu tip nhn thì kin
thi thy cung cu, sâu, ru quan
trng là làm th  i hc chu tip thu kin th kin thc vi trí
tu ci hc. Qua thc t, có th thy, mun trí tu ci hc thì

c ht phng ti tình cm cy, kin thi thy truyn
t mi hc tip nhn, mc giá tr 
nhân cách ci hc. Mt s nhà giáo dc cho rt cách hc là do
i thy không bit cách dy, hay dy, ging viên không
nhng cn có kin thc sâu rng mà còn phi tâm huyt vi ngh nghip vi sinh viên.
Ngoài ra, ging cho sinh viên t hc, giúp sinh viên tìm kim tài
liu, theo dõi, kim tra kt qu t hc ca sinh viên. Ging viên cn có s ch ng thc
hii sinh viên. Bên ci có s
n b m có th tích cng bài và tip thu tt ni
dung bài hc.
3. ng x Thy  Trò:
i hc toàn dii thi cô có vai
trò quan trng trong vic truyn th kin thng, bng và hình
thành nhân cách cho các em.Vì th, cách ng x thông minh hp tình, hp lý ci
thy trong nhng tình hum c th s có vai trò rt ln làm nên thành công
10

trong công tác giáo dc. Trên thc t, các tình hum xy ra ht sng,
muôn hình muôn vi thy phc kh t, khéo léo và
nhng hiu bit sâu sc v tâm sinh lý ci hc mi thy
c c, khuôn phép, không thái quá.Vì th, s kim ch cc bit
là nhng n là vô cùng cn thit.
Có mt tình hung c th t chính bn là ging viên y, bn s gii
quyt tình hu nào:
Là mt ging viên tr i thy), bc sinh viên n trong lp mình t ý cm
mn, thc l tình ci thy.Bn chn cách
x 
1. Bn ngi ngùng, hn ch tng lúc phi tip xúc trc tip v
m 
2. Bn gc nh em chú tâm vào vic hc tp.

3. B ngh c chuyn sang dy mt lp khác.
4. Bt, vi x vng bn khác
c trong ln ngoài gi.
Trong chuyn ng x vi trò, không phi vi tht nht s
dng mt n phi có s linh hot và tùy theo tình hung c th. Ging
viên nên dùng nhng ân cn, t nh ng thn, rõ ràng thì dn dn sinh
viên s hiu ra v  phù hp.
Tiêu cc trong tip xúc thy trò  hng:
Trong quá trình dy và hc  gii hc, s tip xúc gia thy và trò s
có nhiu mt tiêu cc và tích cc ny sinh. Nhng biu hin này xy ra do các bn cht
tâm lý ci vì th chúng ta s nghiên cu v s nn hay
không tt trong quá trình dy và hc.
Khi gic vào lp hu tiên ci thy trong mt sinh
viên là trang phc, v mt, c chm c ng ngôn ng và phi
ngôn ng.
11

Nhu tiên ca ging viên có th  li cm giác thích thú hay chán
n là cm giác, s xúc cm tôt, xu mà sinh viên cm nhc.
Khi bng vào trò mt v  phn ng li.
Ví d: bn vào lp vi v mnh, bun ng thì trò bn s n nào?
Có phi là sinh viên bn s th i bài ging và hc vi tâm trng
không?
Có phi l sinh viên bn s nói chuyn riêng không?
ng thái lây lan ca tâm lý, bn gieo qu no thì s gc qu 
thôi.
Nu bn dy hc sinh ca bn v dn thit, dy cho có
dy ch không chú tâm gì my mc dù kh a bn cao thì sinh viên
ca bn s phn  nào?
Trò ca bn s lãnh ly hu qu mà b l bt cn hc hành, lên

lp ch là cho có mt, kin thc tic s không có bao nhiêu bi vì ch khi con
i có nim say mê va yêu thích cng vii thì h
mp cho mình.
Sau khi hoàn thành khóa hc ca mình sinh viên s còn li gì qua nhng kin thc
mà bn ch dy cho có dy? h s tr thành nh nào? Nhi
o ra sao?
Khi hoàn cnh hin ti và nhng v tài chính thu nhy
bn, ôm ln thì liu rng bn s i thy, cô chân chính?
Chc chn rng bn s ng có th là trc tip hay gián tip lên trò bn khi bn
u li ích cá nhân.
Vi d: Hm.
Nu vì tin, bn s chp nhn l ngh ca trò và ti th , trò s có
phn nào c s  nào vi mi th? Trò bn
s ng thy dy hc ch vì tia, h s cho rng nn giáo dc cc
ta b tha hóa không còn là chun mc xã hi mà cha ôt li
t i nay.
12

Trò b n vì bn là thng dn trò c hc
thc ln nhng giá tr tinh thn.
V. 
S tip xúc gia thy và trò  gi  i hc là mt quá trình tip xúc
ng xuyên và lâu dài nên s hình thành nhng cm xúc nh v i thy trong
lòng cm d ca s tng hp và khái quát cc
hình thành gia thy và trò. Tình cm này có th c âm tính, tích cc hay
tiêu cc. Nc thì tình cm này s ng l
ch tích cc hc tp nghiên c hc tt b i thy ging d na
i thy có th tr thành ti sng tích c i
trò hc tu là tình cm âm tính, tiêu cc thì s i trò t
ghét thy mà có nhng nhn thng lch lc sai trái, không lo hc tp phn

u rèn luyn mà có li sng không lành mnh ng không ta
i trò.
Do vy, là mi thy ta phi luôn tìm cách làm này sinh tình cm tích cc
gia thng th  có th va thành
công trong công tác ging dy vc nhng nhân tài có ích cho xã hi. Vy
làm th  m tích cc gia thy và trò  gii hc? Chúng tôi
t s gi
 Th nhi thy nên to ng tt  lng lu tiên: Bi vì ng
u chng mt nhn thc v ng ta ting xúc
cn hay ghét, thích hay không thích, hài lòng hay không hài
lòng. T  chi phi cách ng x ca nhng ln giao tip sau. Nu u
là tt s i ta hào hng và mun tip tc phát trin mi quan h, còn nu không
thì quan h s tin trin rng tìm kim nhng thông tin phù
hp v sn có v ng (tng là nhng thông tin không tn
ng tt v i thy trong bui hu tiên s to nên xúc cm tt trong lòng trò, t
n tng lc cho trò hào h hc ca th có ng
13

u ti thy cn có ý thc xây dng tác phong b ngoài chnh chu phù hp
v, c gng chun b tt ni dung bài ging cho
bui gn cách ng x vi trò sao cho khéo léo t nh, sao cho có
th  li xúc cm tp trong lòng trò.
 Th i thc. B nhn li
s i thc. Ging dy b
khin cho trò cm mu này s c s t giác, lòng nhit tình trong
hc tp ca trò. T c ging dy ca tht hiu qu cao.
 Th i th có th thành công trong s nghip giáo dc ca mình cn phi
chú trn vic bng nhng phm cht cn có  mi th
c.
- V i vi ngh giáo là mt yêu cu quan trng không th thii

thy phi có tâm huyt vi ngh mi có hng bài ging; mi
ng xuyên tìm tòi, nghiên cu, b sung ni dung và làm mng dy
 i hiu qu cao nhi hi thy giáo tt không phi
ch lòng yêu ngành, yêu ngh mà phc biu hin thành nhng c th:
luôn có tinh thn trách nhim vi ngh nghip; luôn tìm tòi, hc hi, sáng t t i
mi và nâng cao k m ca bng thi phi có s quan tâm, cm nhn
tt v  tip nhn bài hc c có s p, t  khin cho
trò mình tip thu kin thc mt cách nhanh chóng và chc ch, cái
i làm thy còn th hin  s thu hiu ci thi vi trò mình,
có s bao dung v có th un nng nhm giúp trò phát trin nhân cách
mn và có th  kp thi trò mình trong nhng hoàn cnh 
trong cuc sng. T n hoàn thành mo là giáo di. Do
vi thy cn phi rèn luyn cho mình mt tinh thn minh mn, phi có nim tin
vng chc vào ngh c có th c m  soi ri
và dng cho các th h mai sau.
- V i th c th hin qua k 
lc trí thc bit là kin thp v m th hin 
14

vic áp dng dy, kh   lý các tình
hum trong quá trình ging di hc không nht nht cái gì
, phc tùng thu kic tip cn rt nhiu
i ngi thy phi không ngng t rèn luyi
thy hãy chinh phc trò bng kin thc sâu rng cng to uy
i thy.
- Bên c tr i thy ti thy còn cn ph
 i thy tt. Bác H ng nói:
i vô dc mà không có tài thì làm vic
u này càng quan trc giáo dc, bi l  hình thành
nhân cách ti hc hi thy phi bit thuyt phc trò mình bng

chính nhân cách ci thy th hin  , tác phong chun
mc khi thc hin ging dy và trong li sng, tr thành t  n mc cho
i hi thy còn th hin  vi i hc mt
cách chân thành, không vì v li, không phân bii x trò trong vic h
tr kin th m cao, d i vi hc
trong hc tc biu hin  s kiên quyu tranh chng
nhng cái xu, cái sai trong xã hi, trong chính bn thân mình.
Tóm l m xúc tích cc  i trò t  hình thành nên
tình cm tt v thy  trò thì thy nên to u tt v c cm
xúc tt v ng thi thi trao tình cm c có
th m thông vc s c
tr li t  c nhng cm xúc tt  trò v lâu v dài thì
i thy cn chú trn vic nhc nh bn thân v vic trau d
cn có  mi th có th thành công trong s nghip cng
i s cao quý ca ngh nghip mà xã h

15



 
         


        









và trò.
 




     




16

TÀI LIU THAM KHO
A. TING VIT

1. B Giáo do (1995),  i hc
m), Hà Ni.
2. B Giáo do (1998), Tâm lý h i
hm), Hà Ni.
3. , Tâm lý hc, NXB Giáo dc
4. PGS.TS. Trn Tun L (2003), Tâm lý h, Tài liu ging dy cho
khoa Tâm lý hi hn.
5.  biên, T n Tâm lý hc, NXB T n Bách Khoa
6. Phm Minh Hc, Nguyn K Hào, Nguyn Quang Un. Tâm lý hc, NXB GD,
1991.
7. Phm Minh Hc, Hành vi hong, NXBGD, 1989

8. G.S.A.V. Petrovski (ch biên), Tâm lý hc la tui và tâm lý hm, NXB
GD, t
9. c Uy, Nhng bí ing, 1988.
B. TING ANH
1. J.H. White, Teaching Introductory Psychology. An Expericence with 80-120.
Department Psychology. The University of Guel.Ontario, Canada, 1971.
C. WEBSITE:
1. />%C4%91%E1%BA%A1i-c%C6%B0%C6%A1ng?p=18#!p=15
2.
3. />tro/bo-quy-tac-ung-xu-chuan-muc-thay-tro-trong-giang-duong-dai-hoc.html