Cấp cứu chảy máu mũi (Kỳ 2) doc

Cấp cứu chảy máu mũi
(Kỳ 2)
3.2. Chảy máu mũi nặng: phải dùng những biện pháp tích cực.
Phương pháp đặt mèche mũi trước:
- Dụng cụ: đèn clar, mở mũi, nỉa khuỷu, đè lưỡi, mèche rộng 1,5cm
dài 40cm, ngón tay găng, hiện nay hay dùng Merocel (Xomed - USA).
- Thuốc: thuốc co mạch, thuốc tê Lidocain 6%, dầu Paraphin.
- Cách đặt mèche mũi trước: trước tiên bảo bệnh nhân xì hết máu và
đặt vào mũi một đoạn mèche thấm Lidocain 6% và thuốc co mạch dài 10cm có tác
dụng giảm đau và co mạch khi tiến hành thủ thuật. Sau 3 phút rút mèche ra, dùng
mở mũi banh rộng lỗ mũi ra qua sát bên trong hốc mũi xem bệnh nhân có mào
vách ngăn hoặc vẹo vách ngăn hay không mục đích để khi tiến hành thủ thuật
không chọc vào làm chảy máu thêm. Bơm mỡ kháng sinh hoặc dầu paraphin vào
hốc mũi sau đó luồn bao cao su bọc lấy mở mũi, rồi đặt bao cao su vào hốc mũi.
Dùng nỉa khuỷu nhét mèche vào trong hốc mũi qua mở mũi sâu 6-8cm, tiếp tục
nhét mèche vào hốc mũi, bắt đầu ở phía trên dưới sau (nhét sâu sát cửa mũi sau)
rồi trong trước, ngoài sau ra tới tận cửa mũi. Mèche được xếp theo hình chữ chi
theo kiểu đàn phong cầm). Trong khi nhét mèche mũi nên nhét chặt không để
khoảng chết. Kiểm tra thành sau họng không thấy máu chảy xuống họng là được.

H2. Phương pháp đặt mèche mũi trước
Rút mèche: không nên để mèche quá 48 h, thường rút ra nếu có sốt. Trong
khi rút mèche phải rút thật chậm, tư thế nằm nghiêng, thầy thuốc kéo mèche ra từ
từ, từng đoạn một, mỗi đoạn không quá 5 cm, cứ sau mỗi đoạn dừng 5 phút, vừa
rút vừa nhỏ oxy già vào mũi. Rút mèche kéo dài chừng 20 tới 30 phút.
Phương pháp đặt mèche mũi sau:
Nếu chảy máu mũi do thương tổn phía sau và trên của hốc mũi hoặc đã đặt
mèche mũi trước rồi mà không có hiệu quả thì phải áp dụng thủ thuật đặt mèche
mũi sau.
- Dụng cụ: Ngoài các dụng cụ như dùng cho đặt mèche mũi trước cần
thêm một ống Nelaton nhỏ bằng cao su, 2 pince Koche (có mấu và không mấu),

một cục gạc hình trụ đường kính chiều cao 3cm buộc vào hai sợi chỉ chắc dài
25cm, một cục gạc thứ hai cũng hình trụ nhưng nhỏ hơn đường kính 1cm.
- Cách đặt mèche mũi sau:
Đặt ống Nelaton vào lỗ mũi bên chảy máu đẩy ống xuống họng. Bảo bệnh
nhân há miệng, dùng Pince không mấu cặp đầu Nelaton kéo ra khỏi miệng. Buộc
chỉ của cục gạc to vào đầu ống Nelatọn. Kéo ngược ống Nelaton từ họng lên cửa
mũi sau. Cục gạc bị sợi chỉ lôi ngược từ họng lên vòm mũi họng nút vào cửa mũi
sau. Khi cục gạc đi qua eo màn hầu nó thường bị vướng lại, thầy thuốc nên dùng
ngón tay trỏ tay phải đẩy cục gạc lên phía trên và phía sau giúp nó vượt qua eo
hẹp. Tay trái cầm ống Nelaton và sợi chỉ kéo về phía trước. Xong rồi tháo sợi chỉ
khỏi ống Nelaton và buộc nó vào cục gạc thứ hai, cục này che kín lỗ mũi trước.

H3. Phương pháp đặt
mèche mũi sau
Sau khi đặt mèche mũi sau có thể đặt tăng cường thêm mèche mũi trước
như trên đã mô tả.
Phương pháp thắt động mạch.
Nếu đặt mèche mũi sau và mèche mũi trước rồi mà vẫn còn chảy
máu ta phải thắt động mạch hàm trong ở hố chân bướm hàm hoặc động mạch cảnh
ngoài, thắt động mạch sàng trước và sàng sau ở bờ trong của hốc mắt.
Phương pháp nút mạch.
Hiện nay bằng phương pháp can thiệp mạch, người ta đã chụp mạch
phát hiện điểm chảy máu và nguồn chảy máu, sau đó tiến hành nút mạch tạm thời
hoặc nút mạch vĩnh viễn giúp cho việc cầm máu được chính xác và giảm đau đớn
và thương tổn cho bệnh nhân.
Điều trị bằng thuốc.
Truyền dịch, truyền máu (chú ý truyền máu tươi khi cần thiết).
Thuốc cầm máu: Vitamin C, Vitamin K, Transamin, Hemocaprol, CaCl
2

Thuốc trợ tim mạch: Spartein, Uabain
Thuốc kháng sinh mạnh phổ rộng: Cephalosporin thế hệ III
Thuốc giảm đau: Profenid, Alaxan, Efferalgan-codein
Thuốc an thần: Rotunda, Gardenal, Seduxen, Stilnox